کم بینا

این پژوهش با هدف مقایسه هوش هیجانی در سه گروه نابینا، کم بینا و عادی انجام گرفت. از آنجایی که پژوهش حاضر به مقایسه هوش هیجانی در سه گروه افراد عادی، نابینا و کم بینا می پردازد از نظر گردآوری داده ها توصیفی و از نوع علی – مقایسه ای است. جامعه آماری شامل تمامی دانشجویان نابینا، کم بینا و عادی دانشگاه های شهر تهران بودند. از این میان مجموعاً 63 نفر به تفکیک از هر گروه 21 نفر به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه هوش هیجانی بار- ان بوده است. برای بررسی فرضیه های پژوهش و تحلیل نتایج حاصل از پرسشنامه پژوهش از تحلیل واریانس (ANOVA) استفاده شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که بین مولفه هوش هیجانی و تمامی خرده مقیاس های آن در سه گروه نابینا، کم بینا و عادی تفاوت معناداری وجود ندارد. به نظر می رسد مدت زمان طولانی که افراد با معلولیت زندگی می کنند زمینه پرورش ابعاد عاطفی را می تواند ایجاد نماید، به علاوه قرار گرفتن در سنین جوانی و بالاتر و برخورداری از تحصیلات در سطوح بالا به عنوان عامل پرورش هوش هیجانی می تواند مؤثر باشد. به این ترتیب می توان نتیجه گیری کرد احتمالاً ظرفیت های هوش هیجانی در موفقیت این افراد دخیل بوده و در مقایسه با سایر معلولیت ها توانمندی بالایی جهت مقابله با مشکلات ایجاد کرده اند.

نابینایان و کم بینایان به عنوان گروهی از دانش آموزان با نیازهای ویژه همچون دیگران می توانند از رایانه استفاده کرده و بهره ببرند. پیشرفت تکنولوژی و ادغام آن با الفبای بریل و گویا کردن اطلاعات مکتوب منجر به ایجاد تجهیزات تکنولوژیکی و تولید ابزارهای ورودی و خروجی رایانه ویژه آسیب دیدگان بینایی و استفاده آنان همچون دیگران از رایانه شده است. در مقاله حاضر ضمن معرفی دستگاه های ورودی و خروجی رایانه ویژه آسیب دیدگان بینایی، به منظور کسب ایده، هم چنین تولید و بومی سازی دستاوردهای موجود، به معرفی جدیدترین ابزارهای ورودی و خروجی رایانه برای این گروه از دانش آموزان پرداخته می شود.

فن آوری اطلاعات و ارتباطات در حال ایجاد تغییرِ شکل و دگرگون سازی کل نظام آموزش و پرورش است. یکی از مظاهر قدرتمند فن آوری اطلاعات و ارتباطات، کاربرد رایانه در آموزش می باشد. این فن آوری، پتانسیل زیادی در تعلیم و تربیت دانش آموزان استثنایی به ویژه دانش آموزان کم بینا دارد. استفاده از فن آوری های رایانه و نیز فن آوری های کمکی برای این دانش آموزان، این امکان را به آنها می دهد تا مشکلاتی را که از بابت کم بینایی در یادگیری خود متحمل می شوند از میان بردارند. از جمله نرم افزارهای رایانه ای تولید شده برای افراد کم بینا، پویشگر و نرم افزار خواندن متون بر روی صفحه ی نمایش، نرم افزار بزرگ نمایی صفحه نمایش، نرم افزار خواندن متون روی صفحه نمایش، نرم افزار تشخیص نوری حروف نوشتاری و نرم افزار برنامه درسی چند رسانه ای است. همچنین از جمله فن آوری های سخت افزاری موجود برای این افراد می توان به اسکن دید، دوربین بزرگ نمایی، ذره بین های سی. سی. تی. وی ِقابل حمل، ذره بین های جیبی و ذره بین های دیجیتال اشاره کرد. در این مقاله قصد داریم به شرح ویژگی های هر یک از این نرم افزارها و سخت افزارها بپردازیم و بهره گیری از آنها را در کلاس های درس برای دانش آموزان کم بینا به منظور تسهیل آموزش به این دسته از دانش آموزان مورد بحث قرار دهیم.

هدف پژوهش حاضر مقایسه مؤلفه های خودکارآمدپنداری بین نوجوانان پسر کم بینا و بینا بود. روش پژوهش از نوع علی-مقایسهای بود. جامعه آماری شامل کلیه نوجوانان کم بینا و بینای سال دوم راهنمایی تحصیلی شهر تهران بود. حجم نمونه موردنظر 50 نفر (30 نفر دانش آموز پسر بینا و 20 نفر دانش آموز پسر کم بینا) بود. از روش نمونه گیری در دسترس برای دانش آموزان کم بینا و روش نمونه گیری تصادفی ساده برای دانش آموزان بینا از یک مدرسه راهنمایی هم جوار استفاده گردید. لازم به ذکر است که در این پژوهش آزمودنی ها بر اساس متغیرهای جنسیت، سن و وضعیت اقتصادی- اجتماعی همتاسازی شده اند. ابزار مورداستفاده در این پژوهش پرسشنامه خودکارآمدپنداری بندورا بود و به صورت گروهی اجرا شد. برای بررسی فرضیه های پژوهش از آزمون t مستقل استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد که در مؤلفه های ""موفقیت تحصیلی""،"" یادگیری از طریق خودنظم دهی"" ، ""فعالیت های فوق برنامه""،""برآوردن انتظارات دیگران""،""خودنظم دهی انگیزشی"" در بین دانش آموزان پسر بینا و دانش آموزان پسرکم بینا تفاوت معنی داری وجود دارد)01/0>p (. همچنین میزان خودکارآمدپنداری در مؤلفه ""استحکام خود"" بین دانش آموزان پسر کم بینا و بینا تفاوت معناداری وجود ندارد (05/0<p). بنابر نتایج حاصله، میزان خودکارآمدپنداری دانش آموزان پسر بینا نسبت به دانش آموزان پسرکم بینا بیشتر است. بنابراین پیشنهاد می شود معلمین، اولیاء و دست اندرکاران امر آموزش از طریق ارائه الگوهای رفتاری مناسب برمبنای انتقال احساس خودکارآمدپنداری در نوجوانان کم بینا عمل کنند. همچنین پیشنهاد می شود فرصت های اجتماعی کافی برای دانش آموزان کم بینا جهت افزایش توانمندی و رشد انگیزش درونی در آنها فراهم گردد.

هدف: این پژوهش با هدف بررسی تأثیر تمرین آموزش موسیقی درمانی دالکروز بر بهبود مهارت های ادراکی-حرکتی کودکان کم بینا انجام شد. روش: پژوهش حاضر مورد منفرد از طرح- ABA بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی کودکان کم بینای زیر 6 سال مراکز بهزیستی شهراصفهان در سال تحصیلی 98 بود. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده، سه کودک به عنوان نمونه انتخاب شدند. بعد از تعیین خط پایه، آزمودنی ها 8 جلسه مورد مداخله قرار گرفتند و بعد از 2 هفته، 3 جلسه مورد پیگیری قرار گرفتند. ابزار اندازه گیری، آزمون استاندارد مهارت های ادراکی-حرکتی اوزرتسکی (1950) بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از میانگین، انحراف استاندارد، درصد داده های غیرهمپوش، میانه، درصد بهبودی، اندازه اثر درون موقعیتی و برون موقعیت داده ها استفاده شد. یافته ها : نتایج نشان داد که آموزش تمرین های موسیقی درمانی بر بهبود مهارت های ادراکی- حرکتی کودکان کم بینا تأثیر داشت. در تحلیل دیداری نمودار داده ها درصد بهبودی برای آزمودنی 1 و 2 و 3 به ترتیب 78/67 و21/24 و 74/42 تعیین شد. نتیجه گیری: بنابراین تمرین های موسیقی درمانی بر مبنای نظریه دالکروز می تواند به عنوان یکی از روش های بهبود مهارت های ادراکی- حرکتی کودکان کم بینای زیر 6 سال به کارگرفته شود.

هدف: در پژوهش حاضر، اثربخشی آموزش ذهن آگاهی بر انعطاف پذیری شناختی و تاب آوری دانش آموزانِ با نقص بینایی (کم بینا و نابینا) شهر یاسوج بررسی شده است. روش: این پژوهش به روش نیمه آزمایشی و از نوع پیش آزمون – پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش تمامی دانش آموزانِ با نقص بینایی مدرسه شقایق شهر یاسوج است که در سال تحصیلی 1397-98 مشغول به تحصیل بودند. نمونه پژوهش نیز شامل تمامی جامعه آماری (10 نفر مورد آموزش ذهن آگاهی قرار گرفتند و 10 نفر دانش آموز که هیچ مداخله ای روی آنها انجام نشد) بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار به کار رفته در این پژوهش آموزش مداخله ذهن آگاهی، پرسشنامه تاب آوری کونر و دیویدسون (2003) و پرسشنامه انعطاف پذیری شناختی مارتین و روبین (1995) بود. روش مداخله ذهن آگاهی به مدت 8 جلسه 90 دقیقه ای برای گروه آزمایش ارائه شد. داده ها با نرم افزار Spss-21 و آزمون تحلیل کوواریانس تحلیل شدند. یافته ها: نتایج به دست آمده از مقایسه پس آزمون مؤلفه های انعطاف پذیری شناختی و تاب آوری در دو گروه با کنترل کردن اثر پیش آزمون، پس از شرکت در جلسه های مداخلات ذهن آگاهی نشان داد نمرات مؤلفه های انعطاف پذیری شناختی و تاب آوری دانش آموزانی که در گروه آزمایش شرکت داشتند، نسبت به آنهایی که در گروه کنترل جایگزین شده بودند، افزایش معناداری داشت (05/0 ≥ P). نتیجه گیری: آموزش ذهن آگاهی می تواند رویکردی مؤثر در انعطاف پذیری شناختی و تاب آوری افراد کم بینا و نابینا باشد.

هدف : این پژوهش با هدف درک و شناخت نیازهای کاربران با آسیب بینایی در واحد نابینایان سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران انجام شده است. روش پژوهش : پژوهش حاضر، کیفی است که به روش تحلیل محتوا و با رویکرد استقرایی انجام شد. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. نمونه گیری تا جایی پیش رفت تا داده ها به اشباع رسید و دیگر داده جدیدی از مصاحبه ها استخراج نشد. مصاحبه با 10 نفر از افراد دارای آسیب بینایی که تجربه استفاده از خدمات واحد نابینایان را داشتند، به اشباع رسید. 132 کد اولیه (2 مقوله اصلی و 12 مقوله فرعی) از دل مصاحبه ها استخراج شد. جهت استحکام و صحت داده ها از معیارهای گوبا و لینکلن (اعتبار، انتقال پذیری، اطمینان پذیری و تاییدپذیری) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار مکس کیودا نسخه 20 استفاده شد. یافته ها : تحلیل مصاحبه ها درباره تجربه مشارکت کنندگان در استفاده از خدمات واحد نابینایان کتابخانه ملی ایران در دو مقوله کلی "مشکلات و محدویت ها" و "پیشنهاد برای ارتقای سطح خدمات" خلاصه شد. 7 مقوله فرعی مربوط به “محدودیت ها و مشکلات” گزارش شده توسط کاربران دارای معلولیت بینایی عبارت بودند از: مسیرها و راهنماهای محیطی، ناامنی مسیر، استقلال نابینا، ابزارهای ویژه برای افراد با آسیب بینایی، امکانات رفاهی، شرایط محیطی تالار نابینایان (جایگاه کتابدار و شرایط محیطی خود تالار)، و بازاریابی خدمات. افراد دارای آسیب بینایی پیشنهاداتی را برای ارتقای سطح خدمات واحد ارائه دادند که در 5 مقوله فرعی آموزش، منابع، خدمات غیرحضوری، تقویت امکانات ویژه و تقویت امکانات داوطلبانه بود. نتیجه گیری : نتایج نشان داد افراد دارای معلولیت بینایی، مشکلات و محدودیت های متعددی در استفاده از خدمات واحد نابینایان سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران دارند. با توجه به اینکه این کتابخانه به عنوان کتابخانه مادر مطرح است، بهتر است دست اندرکاران سازمان در این زمینه پیگیری لازم را برای رفع محدودیت های کنونی به انجام برسانند و با ارزیابی مستمر نیازهای اطلاعاتی آنان، بازطراحی و چیدمان امکانات و علائم و راهنماهای محیطی، تسهیلات و امکانات ویژه، برنامه های توسعه، تهیه تجهیزات و برنامه های بازاریابی در جهت ارتقای سطح خدمات کتابخانه برای افراد با آسیب بینایی گام بردارند.

هدف پژوهش: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه سرمایه فرهنگی با سبک های فراغتی نابینایان و کم بینایان شاغل و بازنشسته شهر تهران انجام شد. روش پژوهش: پژوهش حاضر توصیفی با رویکرد معادلات ساختاری بود.جامعه آماری موردنظر در این پژوهش، 50 نفر از افراد نابینا و کم بینایی که در حال حاضر شاغل هستند یا بازنشسته شده اند، می باشند که از طریق نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه استاندارد سرمایه فرهنگی بوردیو و پرسشنامه محقق ساخته سبک های اوقات فراغت دو نظریه پرداز خارجی (دومازیه) و ایرانی (رجب زاده) می باشد. نتایج تحقیق و خروجی با نرم افزار پی ال اس مشخص گردید. یافته ها و نتیجه گیری : رابطه و تاثیر آشکار سرمایه فرهنگی بر اوقات فراغت نابینایان و کم بینایان تایید شد. مطالعه ضرایب تأثیر هر یک از عوامل نشان داد که بیشترین ضریب تأثیر مستقیم بر سرمایه فرهنگی به بعد مهارت در بیان مطالب و مدارک تحصیلی به اندازه مشابه به میزان 0.329 و هم چنین بیشترین ضریب تأثیر مستقیم بر اوقات فراغت به بعد فراغت فرهنگی - هنری به میزان 0.384 است. این نشان از اهمیت سبک فرهنگی هنری و سهم آن در اوقات فراغت نابینایان و کم بینایان دارد

مقدمه: هدف از این پژوهش، شناسایی موانع مشارکت معلولان کم بینا و نابینای شهر قزوین در فعالیت های بدنی است. روش تحقیق از نوع توصیفی و علی و از نوع تحقیقات کاربردی است. روش پژوهش: جامعه آماری شامل نابینایان و کم بینایان شهر قزوین در سال 1398 (1930N=) بود که بر مبنای جدول کرجسی و مورگان 320 نفر به روش نمونه گیری تصادفی منظم انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته با 35 سؤال در شش مؤلفه شامل عوامل بازدارنده فردی، زمانی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و جغرافیایی- مکانی در طیف پنج ارزشی لیکرت بود که روایی آن پس از مشورت و تأیید 10 نفر خبره و متخصص این حوزه تأیید و پایایی آن با آلفای کرونباخ 98/0 محاسبه و در بین نمونه مستخرج از جامعه آماری توزیع شد. در این پژوهش از آمار توصیفی و از شاخص های مرکزی همچون میانگین و شاخص های پراکندگی مانند انحراف استاندارد و آمار استنباطی توسط آزمون کولموگروف- اسمیرنوف به منظور نشان دادن وضعیت توزیع و نرمال بودن یا نبودن داده ها و از آزمون T برای مقایسه تفاوت بین میانگین ها و از آزمون فریدمن برای رتبه بندی شاخص ها و عوامل تأثیرگذار استفاده شد. تحلیل آماری این پژوهش به وسیله نرم افزار SPSS نسخه 23 انجام گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد عوامل بازدارنده اقتصادی، جغرافیایی– مکانی، اجتماعی، زمانی، فرهنگی و فردی به ترتیب بیشترین مانع را در مشارکت معلولان کم بینا و نابینا در فعالیت های بدنی ایجاد می کنند. همچنین پژوهش ها نشان داد بین اولویت بندی موانع مشارکت معلولان کم بینا و نابینا در فعالیت های بدنی تفاوت های آماری معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: اگر مسئولان کشور خواهان رشد و توسعه ورزش در بین افراد نابینا و کم بینا هستند، باید با توجه ویژه و برنامه ریزی برای آنان از پیامدهای مخرب بی توجهی به این موضوع پیشگیری کنند. بدیهی است که گسترش مشارکت نابینایان و کم بینایان در فعالیت های بدنی تشریک مساعی همه مسئولان، خانواده ها و خود فرد را در این زمینه می طلبد.