مدیریت سلامت

در بسیاری از کشورها پرونده ى پزشکی ، سندی مهم و قانونی ست. پرونده ى پزشکی نه تنها برای مراقبت حال و آینده بیمار ؛ بلکه به عنوان سندی قانونی در حمایت از بیمار و بیمارستان ضروری ست. پرونده ى پزشکی سندی محرمانه است و حق بیمار برای محرمانگی باید همیشه رعایت شود.هدف این مطالعه مقایسه ى رعایت اصول محرمانگی در موارد قانونی بر مبنای راهنمای سازمان بهداشت جهانی در بیمارستان هاى آموزشی وابسته به دانشگاه های علوم پزشکی ایران ، تهران و شهید بهشتی در سال 1387 بود. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع توصیفی - مقطعی است. نمونه ى مورد پژوهش 35 بیمارستان آموزشی وابسته به دانشگاه های علوم پزشکی ایران(9 بیمارستان)، تهران(16 بیمارستان) و شهید بهشتی(10 بیمارستان) است. داده ها با استفاده از چک لیست جمع آوری ؛و تحلیل داده ها بااستفاده از نرم افزار SPSS و روش هاى آمار توصیفى انجام شد. یافته ها: میزان رعایت محرمانگى و افشاى اطلاعات بیمار،در دانشگاه های ایران ،تهران وشهیدبهشتی به ترتیب ،61،60،58 درصدو میزان رعایت ویژگیهاى درخواست افشاى اطلاعات به ترتیب 57،56و56 درصد ؛ میزان رعایت اصول کلى پزشکی_ قانونى به ترتیب 63،49و36 درصدو میزان رعایت اقدامات لازم جهت افشاى اطلاعات در موارد قانونی در به ترتیب 59/72،73و81درصد ،واز لحاظ میزان رعایت روند آماده کردن پرونده پزشکى براى ارائه به دادگاه به ترتیب 52،50و53درصد بود. نتیجه گیری: با توجه به اهمیَت محرمانگی اطلاعات مدارک پزشکی و کاربرد وسیع آن درارائه و استناد در مجامع قضایى و حقوقى رعایت اصول محرمانگی ضروری ست .همچنین با توجه به تفاوت اکثر بیمارستان ها با استاندارد سازمان بهداشت جهانی ، توصیه می شود که به محرمانگی و افشاى اطلاعات بیماردر موارد قانونی بیشتر توجه ؛ و در جهت بهبود و ارتقاى قوانین آن ها اقدام شود.

کایزن نگرشى ست مبتنى بر عقل سلیم که با استفاده از خرد جمعى کارکنان، تغیرات کوچک، فراگیر و هدفمند را بنیان می نهد. امروزه بسیاری از سازمان ها و شرکت های موفق بهره وری و پویایی سازمانی خود را مدیون به کارگیری نظام های بهبود از جمله کایزن می دانند. هدف این پژوهش معرفی و استقرار الگوی کایزن عملیاتی؛ و مطالعه ی تاثیرپذیری عملکرد کارکنان پلى کلینیک مرکزى صنعت نفت فارس از این الگو بود. روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه ى مداخله اى ؛ با کارگیرى یک مدل اجرایى در پلی کلینیک مرکزى صنعت نفت فارس است. جهت سنجش تاثیر مداخله از روش پیش آزمون- پس آزمون با استفاده از ابزار پرسشنامه ى عملکرد بهره گیرى شده است. جامعه ى آمارى پژوهش شامل کلیه ى کارکنان سازمان مورد مطالعه (176 نفر) بوده است. یافته ها: نتایج پژوهش حاکی ست که از نظر سرپرست مستقیم افراد تحت مطالعه، در پنج بعد عملکردی یعنی: کیفیَت کار، همکاری، وقت شناسی، خلاقیَت و اعتمادپذیری میان نتایج قبل و بعد از استقرار الگو تفاوت های معناداری مشاهده شده است (001/0p<) که نشان از ارتقاى سطح عملکرد کارکنان در این ابعاد دارد. ولی در دو بعد کمیَت کار (61/0p=)و دانش شغلی (66/0p=) تفاوت معناداری مشاهده نشده است. نتیجه گیری: سادگى و فراگیر بودن الگوى کایزن و در عین حال تاثیر شگرف آن در اصلاح فرایند ها و بهسازى محیط کار؛ موجب ارتقاى عملکرد کارکنان درسازمان مورد مطالعه شده است. این بهبود مستقل از سن، جنس و تحصیلات افراد مورد مطالعه است. بنابراین الگوى کایزن قابلیت گسترش به تمام لایه هاى سازمانى را داشته و مى تواند تغییرات دامنه دارى را در سطح فرد، سازمان و حتَى جامعه به وجود آورد.

پایان نامه تا حد زیادى بازتاب تمایلات و سلیقه هاى ذهنى دانشجواست که طى دوران آموزش دانشگاهى شکل مى گیرد.شکل گیرى مساله از مقولات عمده ى این نوع مدارک پژوهشى ست. محدودیت ها و شرایط حاکم بر تحقیق سبب مى شود نویسنده چارچوب محدودى از موضوع را به عنوان مبناى مساله تحقیق خود برگزیند. هدف این پژوهش بررسى مفاد پایان نامه ها و گرایش موضوعى آنها ست. روش بررسی: «تحلیل محتوا» است. در این پژوهش پایان نامه ها از لحاظ موضوعى تحلیل مى شوند و واحد ثبت، «موضوع» یا «موضوع های» پایان نامه ها ست. مبناى تعیین موضوع، مقوله هاى استخراج شده از سرعنوان هاى موضوعى پزشکى کتابخانه ملى پزشکى آمریکا ؛و عبارت اند از "علم اطَلاعات" ، " مدیریَت بهداشت و درمان"، " اقتصاد بهداشت و درمان". یافته ها :دویست وده عنوان پایان نامه بر اساس سه دسته موضوعى استفاده شده براى تحلیل محتوا توزیع شدند. "علم اطَلاعات" 89 عنوان از پایان نامه هاى ارائه شده را به خود اختصاص داد، این امر به علت توزیع پایان نامه هاى دو رشته ى مدارک پزشکى و کتابدارى و اطلاع رسانى پزشکى در این شاخه ى موضوعى است. موضوع" مدیریَت بهداشت و درمان" با تعداد 67 عنوان پایان نامه ارائه شده در رده ى دوم ؛و "اقتصاد بهداشت و درمان" با 41 عنوان پایان نامه ارائه شده در رده ى سوم قرار دارد،13عنوان از پایان نامه ها که قابل تقسیم بندى نبودند به عنوان "متفرقه" محسوب شدند. هر پایان نامه در یک گروه موضوعی فرعی از سه دسته موضوعى مذکورقرار گرفت. نتیجه گیری: یافته ها حاکى ست که به برخى موضوعات توجَه بیشتر و به برخى توجَه کمترى شده است. "کتابدارى و اطلاع رسانى"، "مدیریَت کارکنان"، و "هزینه و هزینه سنجى" ، تعداد بیشترى را به خود اختصاص داده اند. این امر مى تواند متاثَر از این علل باشد: تخصص استاد راهنما، سرفصل هاى درسى، ناآگاهى از موضوعات به روز.

امروزه رشد روزافزون اطلاعات سلامت ،موجب بکارگیری فن آوری های نوین جهت اداره و بهره برداری مناسب ازاطلاعات از جمله ایجاد پرونده سلامت الکترونیکى شده است.ظرفیت روبه رشد فن آوری های اطلاعات برای جمع آوری ،ذخیره و انتقال اطلاعات درحجم زیاد ، نگرانی های قابل درکی ایجاد کرده است زیرا پرونده های کامپیوتری توسط کاربران مختلف و از محل های متعدد قابل دسترس است.اکنون با توجه به رویکردکشورمان به سمت طراحی و ایجاد پرونده سلامت الکترونیک ، سؤال اساسی این است که آیا الگوى اصول محرمانگی آن توسط متولیان امرطراحى شده است؟ روش بررسی: مطالعه به روش توصیفى در سال 1386انجام شد.اطلاعات اصول محرمانگى پرونده سلامت الکترونیک سه کشوراسترالیا،کانادا وانگلستان بر اساس مطالعه تطبیقى انجام شده استخراج گردید و سپس الگوى اولیه طراحى شد. الگوى مذکور از طریق پرسشنامه و با استفاده از آزمون دلفى به رآى صاحب نظران گذاشته شدوموارد کمتر از 50درصد از الگو حذف،51 تا 75 درصد مجددا به نظرسنجى گذاشته شد و موارد 75 درصد وبالاتر از آن پذیرفته ودر الگوى نهایى منظور شد. یافته ها:الگوی پیشنهادی برای کشورمان بر محوریت رضایت بیمار در اصول محرمانگی پرونده سلامت الکترونیک تاکید دارد و استفاده و افشای اطلاعات سلامت برای بازاریابی، مقاصدى خارج از چرخه مراقبت و درمان بدون رضایت بیمار، اعضای خانواده و افراد دیگری که ارتباط شخصی نزدیکی با بیمار دارند و عدم دسترسی فرد به اطلاعات سلامت خود در بعضی موارد مورد تایید قرار نگرفته است.همچنین در الگوی پیشنهادی، به اعمال جریمه های افشاء و امحاء پرونده سلامت الکترونیک ، مالکیت داده ها، شمول قوانین دسترسی به اطلاعات در تمام سازمان ها، مسئول عدم دسترسی سریع به اطلاعات و شرایط انتقال اطلاعات به خارج از کشور اشاره شده که در اصول محرمانگى کشورهای منتخب اشاره ای به آن نشده است. نتیجه گبری:در این پژوهش الگوى اصول محرمانگى پرونده سلامت الکترونیک براى ایران طراحى شده است که جهت حفظ محرمانگى اطلاعات بیماران تصویب و اجراى آن توسط مراجع ذیصلاح توصیه مى شود.

یکی از مهمترین چالش های زمان حاضر، نیاز به داشتن نظام مدیریَت بلایا در مواجهه با بلایای طبیعی و انسان ساخته است. براى استقرار چنین نظام مدیریَتى در یک کشور، نیاز اساسی به طراحی ساختار سازمانى و تشکیلاتی خاص در زمینه مدیریَت بلایا می باشد. هدف این پژوهش طراحی الگوی ساختار مدیریَت بلایا برای ایران بود. روش بررسی : این پژوهش از نوع تطبیقی با ارائه ى الگوی کاربردی است. جامعه ى پژوهش در بخش طراحى ساختار مدیریَت بلایا عبارت اند از؛ ساختار مدیریَت بلایای کشورهاى آمریکا، ژاپن، استرالیا، هند، ترکیه و اندونزی در مقایسه با ایران. اطلاعات مورد استفاده در تحقیق از منابع علمى و کتابخانه اى عمدتا منابع خارجی- شامل کتب، مجلات علمى، مستندات، انتشارات و گزارش هاى رسمى و مکتوب- و منابع و اطلاعات داخلى است که از طریق پست الکترونیک و اینترنت مستقیم از پایگاه هاى الکترونیکى مربوط در کشورهاى مورد مطالعه کسب شده اند. براى طراحی مدل ساختارى پژوهش، از متون و مطالعات مرتبط، مدل عمومی ساختار و سازماندهى مدیریَت بلایا در کشورهاى مورد مطالعه استفاده شد. این الگو با استفاده از روش دلفی به نظر و نقد 30 نفر از صاحب نظران و خبرگان امر رسیده و مورد تحلیل علمى قرار گرفت و الگوی نهایى ارائه شد . یافته ها : مطالعه هاى مربوط به کشورهای منتخب نشان داد که کشور های توسعه یافته دارای ساختار سازمانی مدیریَت بلایا با پوشش قرار دادن بلایای طبیعی و غیر طبیعی در زیر یک مجموعه ى متمرکزبوده که ابعاد ساختاری آن از رسمیَت ، تمرکز و پیچیدگی بالایی برخوردار می باشد؛و ساختار نظام مدیریَت بلایا در بیشتر کشورهای مورد مطالعه در قالب یک سازمان مستقل زیر نظر بالاترین مقام اجرایی کشور قرار دارد. اکثر کشورها بر کلیَه ى مراحل مدیریَت بلایا یعنی پیشگیری، آمادگی، مقابله و بازسازی توجَه دارند. الگوی طراحی شده در این پژوهش نیز ، با توجه به اصول به دست آمده از یافته های پژوهش-مانند در نظر گرفتن طرح پایه؛ مجموعه ای واحد و متمرکز در قالب سازمان برای بلایاى طبیعى و انسان ساخته؛ شوراى بلند پایه در سطح کلان و سایر سطوح و لزوم سطح بندى ارائه خدمات و مطابق با شرایط ایران- ارائه شده است . نتیجه گیرى : با توجَه به وسعت ایران، تنوع بلایای مختلف و شدَت و تعدَد آن ها، وجود طرحی جامع و ساختاری جدید و مدون برای نظام مدیریَت بلایا از نیازهای اساسی کشور به شمار می رود. بهره گیری از یک الگوی ساختاری مناسب می تواند به نحو شایسته ای در جهت صرفه اقتصادی، کاستن از موانع بوروکراتیک و سرعت بخشیدن روند امور مرتبط با مدیریَت بلایای کشور موثر واقع شود.

1- پوران رئیسی: دانشیار گروه تحقیق،دانشکده مدیریَت و اطلاع رسانى پزشکى ،دانشگاه علوم پزشکى ایران(نویسنده مسئول)، نشانى پستی:خیابان ولیعصر(عج)،بالاتر از ظفر،خیابان شهید بابک بهرامى،پلاک1،دانشکده مدیریَت و اطلاع رسانى پزشکى تلفن:09123010482 نمابر: 88788827- 021Email:praeissi@yahoo.com 2- امیر اشکان نصیرى پور: استادیار، گروه مدیریَت خدمات بهداشتى درمانى، دانشکده مدیریَت و اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامى واحد علوم تحقیقات تهران 3-لیلا رستمی:کارشناسى ارشد مدیریَت خدمات بهداشتى درمانى،دانشکده مدیریَت و اقتصاد،دانشگاه آزاد اسلامى،واحد علوم تحقیقات. چکیده مقدَمه:امروزه اکثر کشورهاى توسعه یافته در حال انتقال از حالت بوروکراتیک و ادارى به وضعیَت کارآفرینى مى باشند ، از همین روى شناسایى و پرورش ویژگیهاى مربوط به کارآفرینى بخصوص در مدیران از اهمیَت ویژه برخوردار است. هدف اصلى پژوهش حاضر بررسى رابطه ویژگیهاى شخصیَتى مدیران کارآفرین در سازمانهاى بهداشتى درمانى وابسته به دانشگاه علوم پزشکى تبریز بود. روش بررسی: براى این مطالعه161 نفر از کارکنان سازمانهاى خدمات بهداشتى و درمانى دانشگاه علوم پزشکى تبریز (N=2550 ) به روش نمونه گیرى خوشه اى انتخاب شدند و نظرات آنان در مورد ویژگیهاى شخصیَتى مدیرانشان در رابطه با کارآفرینى سازمانى سنجیده شد . ابزار گردآورى داده ها پرسشنامه هاى استاندارد ویژگى هاى شخصیَتى مقیمى (1382) با ضریب ثبات 8/0 و پرسشنامه کارآفرینى ذبیحى و مقدسى(1385) با ضریب ثبات 78/0 بود. داده ها به روش خود پاسخگویى وتکمیل پرسشنامه از پاسخگویان جمع آورى گردید. یافته ها: در پژوهش حاضر رابطه مستقیم و معنى دارى بین ویژگى هاى شخصیَتى مدیران و کار آفرینى سازمانى دیده شد ( 65/0=r و 01/0< P). از بین ویژگى هاى شخصیَتى ،جذب فرصتهاى مناسب براى سازمان بیشترین تاثیر را بر کار آفرینى سازمانى داشت(17/23=Fو 01/0< P ). نتیجه گیری:ویژگیهاى شخصیَتى مدیران با کارآفرینى سازمانى رابطه ى مثبت و معنى دار دارد، و براى اعتلاى کارآفرینى در بیمارستانها و مراکز بهداشتى درمانى، پرورش ویژگیهاى شخصیَتى فرصت ساز در بین مدیران ضرورت دارد.

دلایل زیادى وجود دارد که چرا یک سازمان باید سطح تعهَد سازمانى اعضایش را افزایش دهد . از عوامل مؤثَر در عملکرد منابع انسانی در بیمارستان تعهَد سازمانی است. تعهَدسازمانى مانند مفاهیم دیگررفتارسازمانى به شیوه هاى متفاوت تعریف شده است. اوَل ،تعهَدسازمانى یک مفهوم جدید است و با وابستگى و رضایت شغلى تفاوت دارد:پرستاران ممکن است کارخود را دوست داشته باشند، ولى از بیمارستانى که در آن کار مى کنند، ناراضى باشند و شغلهاى مشابهى را در محیطهاى دیگر جست وجو کنند. یا پیش خدمت هاى رستوران ها ممکن است، احساس مثبتى از محیط کار خود داشته باشند، اما از شغلشان متنفر باشند. دوَم ،تحقیقات نشان داده که تعهَدسازمانى با پیامدهایى ازقبیل رضایت شغلى، حضور ،رفتار سازمانى ، و عملکرد شغلى رابطه مثبت و با تمایل به ترک شغل رابطه منفى دارد.هدف پژوهش حاضربررسى میزان تعهَد وفشارروانی یااسترس در مدیران بیمارستانهای آموزشی شهر اصفهان بود. روش بررسی : این پژوهش به صورت توصیفى –تحلیلى انجام شده است .جامعه ى پژوهش کلَیَه ى مدیران (اداری پرستاری و ارشد) بیمارستان است؛ونمونه گیرى به روش سر شماری صورت گرفته است .ابزار جمع آورى داده ها دو پرسشنامه مربوط به اندازه گیری استرس و تعهَد بوده که اعتبار و روایى آن توسط محقَق تایید شده ، سوالات به سبک لیکرت طراحى ؛ وبراى ارایه ى داده ها از آمار توصیفى و تحلیلى استفاده شده است. یافته ها:میانگین نمره ى تعهَد سازمانی (7/13+67)؛و این میانگین در بین زنان و مردان یکسان بوده است ارتباط بین میزان تعهَد با جنس از لحاظ آزمون آماری معنادار نیست.بیشترین میزان تعهَد سازمانی با سن از لحاظ آزمون آماری ANOVA) ( معنادارنمی باشد.ولى بین تعهَد سازمانی مدیران با سابقه ى کار از رابطه ى معنا دار مشاهده می شود. بیشترین میزان تعهَد مربوط به کسانی بوده که سابقه ى کاربالاتری داشتند. بین میزان تعهَد سازمانی کارکنان با نوع پست مدیریَتی ؛و.بین میزان استرس شغلی وجنس؛ و .بین استرس شغلی و سابقه ى کار ، نوع پست مدیریَتی ونوع استخدام ؛و به طورکلُی بین استرس شغلی مدیران و تعهَد سازمانی رابطه معناداری مشاهده نشد. نتیجه گیری: هیچ سازمانی نمی تواند بدون تعهَد و تلاش کارکنان موفق گردد. مدیرانی که دارای تعهَد و پایبندی هستند نظم بیشتری در کار خود دارند و مدت بیشتری در سازمان می مانند و کار می کنند. مدیران باید تعهَد و پایداری کارکنان به سازمان را نیز حفظ کرده و پرورش دهند.

هدف از این مطالعه بررسى نیازهاى اطلاعاتى دانشجویان پزشکى است . انتظار داریم انجام چنین مطالعه اى روى کیفیت آموزش درمانگاهى ، مشخص شدن نیازهاى آموزشى دانشجویان و مدیریت بهتر بیماران توسط دانشجویان پزشکى که سبب کاهش اقامت و رضایت بیماران مى شود، اثر می گذارد روش بررسی: در این مطالعه از روش مشاهده و توزیع پرسشنامه استفاده شده است . داده ها از طریق روشهاى آمار توصیفى ، آزمون همبستگی دومتغیری و دوطرفه درسطح معنى دار یک درصد مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: آزمون همبستگی دو متغیری و دوطرفه بین نیازهای اطلاعاتی تشخیصی و درمانی رابطه معنی داری را نشان داد (P=0.000، Coefficient=0.576). دانشجویان بیشترین نیاز اطلاعاتی خود را ، اطلاع از نتایج آزمایشگاه (3/84 درصد) و نتایج رادیولوژی(3/74) و کمترین توجه را به اطلاع از انتقال اجساد (4/1درصد) و هماهنگی با پزشکی قانونی (10 درصد) گزارش کردند. نتیجه گیری: میزان کمی از سوالات مطرح شده توسط دانشجویان به سوالات سازمانی و مدیریت درمان بیماران از قبیل رویه ها و مقررات بیمارستان و موارد هماهنگی ها مربوط می شد و جامعه آماری اهمیت زیادی به مسایل قانونی و حقوقی نمی دادند لذا توصیه می گردد در برنامه های آموزش بالینی طب اورژانس، درباره اهمیت سوالات سازمانی و مدیریتی و پیامدهای حقوقی که در طب اورژانس همواره وجود دارد ، نکات ضروری به دانشجویان آموزش داده شود.