معصومه خوشگام

مقدمه: کاربردپذیری در موفقیت و پذیرش سیستم اطلاعات بیمارستانی و ارتقای کیفیت مراقبت ضروری است. این پژوهش با هدف، ارزیابی کاربردپذیری سیستم اطلاعات بیمارستانی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با استفاده از مقیاس کاربردپذیری انجام شد. روش بررسی: پژوهش تحلیلی حاضر که از نوع کاربردی می باشد، در سال 1389 انجام شد. جامعه ی آماری شامل کل کاربران سیستم اطلاعات بیمارستانی در یک بیمارستان عمومی و دو بیمارستان تخصصی دانشگاه علوم پزشکی مشهد به تعداد 110 نفر بود. ابزار جمع آوری داده ها، پرسش نامه ی مقیاس کاربردپذیری سیستم بهاتاچرژی شامل کاربردپذیری، قصد ادامه ی استفاده از سیستم، درک سودمندی و رضایت کاربر بود. در نهایت، داده ها به روش آمار توصیفی و آزمون همبستگی Spearman و با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: بر طبق یافته ها، 8/71 درصد از پاسخ دهندگان از سیستم راضی بودند، 2/64 درصد از کاربران قصد استفاده ی مداوم از سیستم را داشته و 78 درصد فواید سیستم را درک کرده و به سودمندی سیستم معتقد بودند. سیستم تنها انتظارات 8/59 درصد از کاربران را برآورده کرده بود. افزون بر این، بین سودمندی درک شده و قصد استفاده ی مداوم از سیستم (001/0 £ P)، قصد استفاده ی مداوم از سیستم و کارامدی سیستم (001/0 £ P)، برآورده شدن انتظارات کاربر و قصد استفاده ی مداوم از سیستم (001/0 £ P) همبستگی وجود داشت. نتیجه گیری: رضایت کاربر، سودمندی درک شده، برآورده شدن انتظارات و قصد استفاده ی مداوم از سیستم شاخص موفقیت یا عدم موفقیت سیستم می باشد. بر اساس نتایج، به نظر می رسد سیستم اطلاعات بیمارستانی دانشگاه علوم پزشکی مشهد تا حدودی موفق و در بهبود بهره وری و بازگشت سرمایه و هزینه ی ایجاد آن مؤثر بوده است، ولی از آن جا که ارزیابی نهایی در چرخه ی حیات و توسعه ی سیستم اطلاعات، با هدف اصلاح طراحی سیستم و ارتقای کارامدی آن انجام می گیرد، تمرکز بر رفع نواقصی که سبب کاهش رضایت از سیستم شده است، ضروری به نظر می رسد.

مقدمه: دسترسی به کیفیت در آموزش عالی، مستلزم بررسی و قضاوت درباره ی چهار حوزه ی اهداف و خط مشی ها، سیاست های اجرایی، فرآیندهای عملیاتی، محصول و برون دادها است. الگوی CIPP (Context, Input, Process, Product) با نگاهی جامع به تعیین کردن، به دست آوردن و فراهم ساختن، همواره تلاش می نماید اطلاعاتی را فراهم نماید که با استفاده از آن ها تصمیمات بخردانه در مورد حوزه های زمینه، درون داد، فرآیند و برون داد، اتخاذ گردد. این مطالعه با هدف ارزشیابی دوره ی کارشناسی ارشد آموزش مدارک پزشکی با استفاده از الگوی CIPP انجام گردیده است. روش بررسی: این پژوهش کاربردی و از نوع توصیفی و ارزشیابی بود که در سال 1389 در چهار دانشگاه علوم پزشکی ایران انجام شد. جامعه ی آماری از پنج زیر جامعه ی مدیران گروه، استادان، دانشجویان، دانش آموختگان و مسؤولان کتابخانه تشکیل شد که مشتمل بر 140 نفر بودند. ابزار گردآوری داده ها، پنج پرسش نامه ی محقق ساخته بر اساس مقیاس رتبه بندی لیکرت بود. سؤالات پرسش نامه بر اساس شاخص های عوامل مورد ارزیابی، طراحی شد و خصیصه ی مورد نظر را به طور دقیق اندازه گیری می نمود. بنابراین روایی ابزار بر اساس روش اعتبار صوری و محتوایی، حقایق و مفاهیم طرح شده در متون معتبر علمی و دریافت نظرات استادان راهنما و مشاور و برخی از صاحب نظران تعیین و تأیید شد. برای تعیین پایایی پرسش نامه های مدیران گروه، استادان، دانشجویان، مسؤولان کتابخانه و دانش آموختگان از ضریب Cronbach's alpha استفاده و مقدار آن به ترتیب 74/0، 93/0، 89/0، 95/0 و 80/0 برآورد شد. از آمار توصیفی و نرم افزار SPSS برای تحلیل داده ها استفاده گردید. یافته ها: بالاترین سطح مطلوبیت کل، مربوط به عامل اعضای هیأت علمی (84/4) در حوزه ی درون داد (قسمت منابع انسانی) و کمترین سطح مطلوبیت کل مربوط به عامل بودجه (50/2) در حوزه ی درون داد (قسمت منابع مالی) بود. نتیجه گیری: ارزشیابی مستمر برنامه های گروه های مدارک پزشکی و دوره ی کارشناسی ارشد آموزش مدارک پزشکی به بررسی نقاط ضعف و قوت برنامه ها و بالابردن سطح کیفی آن ها کمک می کند.

مقدمه: امروزه مفهوم رفتار شهروندی سازمانی، توجه مدیران و محققان را به خود جلب کرده است. توجه به این گونه رفتارها می تواند یکی از راه های افزایش اثر بخشی سازمان ها باشد. هدف پژوهش حاضرتعیین رابطه ی رفتار شهروندی سازمانی و هریک از ابعاد چهارگانه آن، و توانمند سازی کارکنان است. چهار بعد رفتار شهروندی سازمانی هم ارزیابی شد. روش بررسی: پژوهش حاضر از نظر نوع هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع همبستگی می باشد که در سال 1388 انجام شده است. جامعه ی پژوهش 162 نفر کارکنان ستاد مراکز بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و با SPSS تهران است. داده ها با استفاده از پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی پادساکف جمع آوری، و به وسیله نرم افزار فریدمن و آزمون همبستگی اسپیرمن تحلیل شد. ،t آزمون های آماری یافته ها: در مراکز بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران از میان ابعاد رفتار شهروندی سازمانی، ابعاد نوع دوستی، وجدان و رادمردی و گذشت در سطح مطلوبی قرار دارد، ولی بعد رفتار مدنی پایین تر از سطح مطلوب است. بالاترین سطح مربوط ، P= به بعد وجدان می باشد. بین رفتار شهروندی سازمانی و توانمند سازی کارکنان رابطه ی معنی داری وجود دارد ( 0.00 (r=0.628 نتیجه گیری: توجه به مفاهیم رفتار شهروندی سازمانی و کمک به استقرار آن ها در سازمان، در رابطه ی معنی دار توانمند سازی کارکنان، م یتواند در جهت رشد نیروی انسانی مراکز بهداشتی، درمانی مفید باشد.

مطالعه اى درباره ى آگاهی و رعایت جنبه های قانونی مربوط به رضایتنامه ها در بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی :1387 گان نزدیک او ، جهت انجام اقدامات درمانى مجوزهاى مناسب را اخذ کنندواز نظر قانونی و اخلاقی به عواقب اعمال خویش در این مورد آگاه باشند. هدف این مطالعه تعیین ارتباط بین میزان آگاهی و رعایت جنبه های قانونی مربوط به رضایتنامه ها در بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بود. روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه توصیفی- تحلیلی ست که در سال 1387 انجام شده است. جامعه ى پژوهش شامل 11 نفر از مسئولان بخش های مدارک پزشکی و 43 نفر از کارکنان واحدهای پذیرش در بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ست. ابزار گردآورى داده ها ، پرسشنامه و چک لیست است، که روایى و پایایى آن مورد تایید قرار گرفت. اطلاعات توسط نرم افزار SPSS و با استفاده از آزمون آمارى پیرسون تحلیل شد. یافته ها: میزان آگاهی مسئولان مدارک پزشکی از جنبه های قانونی مربوط به رضایتنامه ها 7/72 درصد، و میزان رعایت آن ها 6/68 درصد می باشد و همبستگی بین این ها 683/0می باشد. میزان آگاهی کارکنان پذیرش 3/66 درصد، و میزان رعایت آن ها 9/62 درصد می باشد و همبستگی بین این ها 558/0می باشد ؛ رابطه اى مثبت و قوی بین آگاهی و رعایت آن وجود دارد. نتیجه گیری: بین میزان آگاهی و رعایت جنبه های قانونی مربوط به رضایتنامه ها در بین مسئولین مدارک پزشکی و کارکنان پذیرش همبستگی مثبت وجود داشت( به ترتیب (p<0.011) و (p<0.000)). ارتقاى آگاهی آنان از قوانین و دستورالعمل های موجود در کشور موجب افزایش میزان رعایت این قوانین و پیشگیری از مشکلات قانونی متعاقب آن خواهد شد. "

در بسیاری از کشورها پرونده ى پزشکی ، سندی مهم و قانونی ست. پرونده ى پزشکی نه تنها برای مراقبت حال و آینده بیمار ؛ بلکه به عنوان سندی قانونی در حمایت از بیمار و بیمارستان ضروری ست. پرونده ى پزشکی سندی محرمانه است و حق بیمار برای محرمانگی باید همیشه رعایت شود.هدف این مطالعه مقایسه ى رعایت اصول محرمانگی در موارد قانونی بر مبنای راهنمای سازمان بهداشت جهانی در بیمارستان هاى آموزشی وابسته به دانشگاه های علوم پزشکی ایران ، تهران و شهید بهشتی در سال 1387 بود. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع توصیفی - مقطعی است. نمونه ى مورد پژوهش 35 بیمارستان آموزشی وابسته به دانشگاه های علوم پزشکی ایران(9 بیمارستان)، تهران(16 بیمارستان) و شهید بهشتی(10 بیمارستان) است. داده ها با استفاده از چک لیست جمع آوری ؛و تحلیل داده ها بااستفاده از نرم افزار SPSS و روش هاى آمار توصیفى انجام شد. یافته ها: میزان رعایت محرمانگى و افشاى اطلاعات بیمار،در دانشگاه های ایران ،تهران وشهیدبهشتی به ترتیب ،61،60،58 درصدو میزان رعایت ویژگیهاى درخواست افشاى اطلاعات به ترتیب 57،56و56 درصد ؛ میزان رعایت اصول کلى پزشکی_ قانونى به ترتیب 63،49و36 درصدو میزان رعایت اقدامات لازم جهت افشاى اطلاعات در موارد قانونی در به ترتیب 59/72،73و81درصد ،واز لحاظ میزان رعایت روند آماده کردن پرونده پزشکى براى ارائه به دادگاه به ترتیب 52،50و53درصد بود. نتیجه گیری: با توجه به اهمیَت محرمانگی اطلاعات مدارک پزشکی و کاربرد وسیع آن درارائه و استناد در مجامع قضایى و حقوقى رعایت اصول محرمانگی ضروری ست .همچنین با توجه به تفاوت اکثر بیمارستان ها با استاندارد سازمان بهداشت جهانی ، توصیه می شود که به محرمانگی و افشاى اطلاعات بیماردر موارد قانونی بیشتر توجه ؛ و در جهت بهبود و ارتقاى قوانین آن ها اقدام شود.

شرایط رقابت جهانى به گونه اى ست که سازمان ها همزمان ناچار به بهبود کیفیَت، افزایش رضایتمندى مشتریان، کاهش هزینه ها، و افزایش بهره ورى می‏باشند.چنین فضایى منجر به پیدایش تکنیک ها و رویکرد هاى متعدد نظیر مدیریَت کیفیَت فراگیر، مهندسى مجدد، مهندسى ارزش، تولید ناب و شش سیگما شده است. شش سیگما به عنوان جدیدترین برنامه ى مدیریَت کیفیَت در جهت افزایش رضایتمندى مشترى و سودآورى مالى به سازمان ها کمک مى کند. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر اجرای شش سیگما در کاهش مدت اقامت بیماران بستری در بخش ارتوپدی مرکز آموزشی و درمانی فیروزگر با استفاده از آموزش چرخه ی DMAIC به اعضای تیم پروژه می باشد. روش بررسی: این پژوهش به صورت مقطعى ـ طولى ست. جمع آورى داده های مدت زمان بستری قبل از آموزش(در ماه های آذر، دی، بهمن) و بعد از آموزش شش سیگما (در ماه های اسفند، فروردین، اردیبهشت، خرداد، تیر) در یک دوره ى زمانى 7ماهه با استفاده از پرونده های پزشکی صورت گرفته ؛و با نرم افزار آماری MINITAB و آزمون t-test تحلیل شده است. یافته ها: میانگین مدت زمان بستری قبل از آموزش چرخه ی DMAIC در نمونه 200 نفری برابر با 915/7 روز و بعد از آموزش در همان تعداد نمونه برابر با 375/6 روز بود.با استفاده از آزمون مقایسه ى میانگین در دو جامعه ، رابطه ی میان آموزش چرخه ی DMAIC و میانگین مدت زمان بستری تایید شد. یافته ها نشان داد که آموزش شش سیگما موجب کاهش مدت اقامت بیماران بخش ارتوپدی شده است. (p value=0/001). نتیجه گیری: برای بهره گیری از شش سیگما در بهبود کیفیَت خدمات بیمارستانی، آموزش این ابزار اهمیَت دارد.این بر یادگیری توام ابزارها و فرایند DMAIC تاکید دارد واستقرار آن را در سازمان تسهیل می کند.

اکنون پنج دهه از شروع آموزش کتابداری و اطلاع رسانی به شکل رسمی در سطح دانشگاهی در ایران می گذرد. در طول این نیم قرن این رشته به ویژه در سالهای اخیر از رشد روز افزونی برخوردار بوده است. مقایسه ی تعداد مراکز آموزش کتابداری و اطلاع رسانی و انتشار کتاب در چند دهه ی گذشته و نیز مقایسه ی برنامه ها با سرفصل های آموزشی این حوزه خود شاهد این مدَعا ست.این پژوهش به منظور تعیین کتابهای منتشر شده کتابداری و اطلاع رسانی و همخوانی آنها با محتوای سرفصل مصوب دروس انجام شده است. روش بررسی: این پژوهش به روش پیمایشی- توصیفی ست. جامعه ی پژوهش کتابهای فارسی منتشر شده در زمینه ی کتابداری و اطلاع رسانی طی سال های 1384-1358 است. تعداد کتابهای موردبررسی 1258 عنوان کتاب می باشد. ابزار گردآوری اطلاعات شامل دو نوع وارسی نامه (سیاهه ی کنترل) بوده، و اطلاعات به دست آمده از وارسی نامه ها ، جهت پاسخگویی به پرسشهای پژوهش با استفاده از نرم افزار(Version14) SPSS تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: انتشار کتاب در سالهای 64-1360 با(69) 52/5% دارای کمترین فراوانی،و در سالهای 84-1380 با 80/32درصد(410) دارای بیشترین فراوانی ست .در میان کلیه ی کتابهای کتابداری و اطلاع رسانی مورد بررسی؛ از نظر موضوعی "مراجع "با 36/57درصد(717) دارای بیشترین فراوانی و" آموزش کتابداری" با صفر درصداست. در طی سالهای مورد بررسی هیچ کتابی در این زمینه منتشر نشده است .درمیان کتابهای درسی مورد بررسی؛ ازنظر موضوعی "کتابخانه و کتابداری" (12/18درصد یا 27) بالاترین فراوانی را دارد. در مورد نوع کتابها ، کتاب های تالیفی با 92/57درصد(724) دارای بیشترین فراوانی و کتاب های ترجمه شده با 28/15درصد(191) دارای کمترین فراوانی هستند. کتابهایی که در بخش مرجع به عنوان ابزار استفاده می شوند با 88/46درصد(724) دارای بیشترین فراوانی و کتاب هایی که به عنوان ابزار نمایه سازی هستند با 04/1درصد(13) دارای کمترین فراوانی می باشند. در رابطه با همخوانی کتابهای منتشر شده با سرفصل مصوَب دروس مقاطع کارشناسی کتابداری واطلاع رسانی با40/46درصد دارای بیشترین همخوانی ودر کارشناسی کتابداری در شاخه ی پزشکی با 05/28درصد دارای کمترین همخوانی ست. نتیجه گیری: یافته های پژوهش نشان می دهندکه تولید کتاب در طی این چند سال روند افزایشی چشمگیری داشته ، اما وضعیَت نشر کتابهای درسی رشته کتابداری و اطلاع رسانی مناسب نیست و تنها تعداد محدودی از کتابهای رده ی z درسی می باشند، وبخشی از این تعداد نیز با سرفصل مصوب دروس انطباق کامل ندارد. کتابهای درسی مورد بررسی با سرفصل مصوَب دروس مقطع کارشناسی کتابداری واطلاع رسانی دارای بیشترین همخوانی وبا دروس کارشناسی کتابداری و اطلاع رسانی در شاخه ی پزشکی کمترین همخوانی را دارد. بنابراین مواردی چون نظارت و بازنگری در تدوین کتاب های درسی رشته کتابداری و اطلاع رسانی و تاکید بیشتر در جهت نگارش کتاب های درسی کتابداری و اطلاع رسانی در موضوعاتی که کمتر به آنها پرداخته شده است و بازنگری متناوب سرفصل مصوب دروس این رشته پیشنهاد می شود.