مدیریت سلامت

مقدمه: افت فشار خون حین دیالیز در بیمارانی که به مدت طولانی تحت دیالیز قرار می گیرند، اغلب با افزایش مرگ و میر همراه است. پژوهش حاضر با هدف سنجش میزان افت فشارخون بیماران همودیالیزی به ارائه مدلی پیش بینانه از طریق داده کاوی توصیفی پرداخته است. زیرا، افت فشار خون شایع ترین عارضه جدی حین همودیالیز است. روش ها: پژوهش حاضر به روش توصیفی- مقطعی صورت گرفته است. جامعه ی پژوهش متشکل از داده های بیمارستان علی ابن ابی طالب (ع) زاهدان در خردادماه ۹۵ است. جهت تحلیل داده ها از نرم افزار Clementine۱۲.۰ استفاده شده است. برای مدل سازی از الگوریتم های K-Means، C۵.۰ و CART استفاده گردید. یافته ها: پارامترهای تاثیرگذار در میزان افت فشار خون شامل نوع صافی و دور پمپ بود. بررسی خوشه بندی و قوانین استخراج شده از مدل، اهمیت تاثیر نوع صافی و دور پمپ را تصدیق نمود. نتیجه گیری: استفاده از رو ش های نوین مدل سازی برای تحلیل وکشف ارتباطات بین داده های دیالیز، باعث ایجاد تغییر در نحوه ی نگرش پرسنل بخش دیالیز نسبت به روند انجام دیالیز و مراقبت های لازم حین آن می شود. سنجش میزان افت فشار خون بیماران دیالیزی به شناسایی سریع تر و دقیق تر افت فشار و مدیریت صحیح و پیشگیرانه کمک می نماید و منجر به ارتقای عملکرد بخش دیالیز می گردد. مطالعه حاضر نشان داد نوع صافی به جهت تاثیر آن روی افت فشار خون بیمار اهمیت دارد.

مقدمه: با توجه به پیچیدگی خدمات در نظام سلامت که مستلزم تعامل افراد و سازمان های مختلف می باشد، ضعف در مدل های حکمرانی شبکه ای منجر به بروز تعارضات مختلف مانند تعارضات مالی، غیر شفاف بودن چارچوب های پاسخگویی در قبال خطاهای پزشکی و مشکل در هماهنگی های بین تیمی می گردد. هدف پژوهش حاضر، بررسی عملی فاکتورهای اساسی مؤثر بر طراحی مدل حکمرانی شبکه ای مطلوب در نظام سلامت به صورت هم زمان است. روش ها: پژوهش حاضر از نوع پژوهش های کمی و از منظر نتیجه یک پژوهش همبستگی بود. در پژوهش حاضر، با بررسی متون، متغیرهای مؤثر بر حوزه های حکمرانی شبکه شناخته شدند. بر اساس فرضیات در نظر گرفته شده مدل ساختاری مورد نظر توسعه داده شد. داده های پژوهش حاضر با استفاده از پرسش نامه ی استاندارد از دو شبکه ی همکاری در زمینه ی آزمایشگاه های تشخیص طبی و یک شبکه تأمین تجهیزات پزشکی با مجموع 194 سازمان عضو شبکه های مذکور در مجموع به تعداد 98 پرسش نامه جمع آوری شد. جهت آزمون فرضیات پژوهش از مدل سازی معادلات ساختاری روش حداقل مربعات جزئی و از نرم افزار اسمارت پی ال اس 2 استفاده شد. یافته ها: فاکتورهای رفتار فرصت طلبانه، اعتماد، تعهد، اشتراک گذاری اطلاعات، اشتراک گذاری دانش به عنوان فاکتورهای کلیدی تأثیرگذار بر مدل حکمرانی و همچنین، همکاری و هماهنگی جهت ارزیابی حکمرانی شبکه ای در مدل ساختاری پژوهش مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تعهد و اشتراک گذاری اطلاعات دارای بیشترین تأثیر مستقیم بر حکمرانی شبکه هستند. همچنین، رفتار فرصت طلبانه دارای تأثیر منفی و شدیدی بر اعتماد در شبکه بوده که از این طریق بر حکمرانی شبکه تأثیرگذار بوده است. نتیجه گیری: جهت طراحی مدل حکمرانی شبکه ای مطلوب در نظام سلامت باید به اعتماد و تعهد توجه ویژه ای گردد. همچنین، این متغیرها می توانند با بهبود اشتراک گذاری اطلاعات بر حکمرانی شبکه تأثیر بگذارند. علاوه بر در نظر گرفتن فاکتورهای یاد شده، مدل حکمرانی باید به گونه ای طراحی گردد تا از رفتار فرصت طلبانه ی اعضا جلوگیری نماید.

مقدمه: امروزه مجلات علمی معتبر به عنوان موتور محرک تاثیرگذار بر توسعه جوامع شناخته شده اند. در این بین ارتباط علمی به عنوان مهم ترین و موثرترین ابزار برای توسعه علم و دانش در جامعه اطلاعاتی به شمار می رود. از آن جا که فصلنامه مدیریت سلامت دومین نشریه برتر(طی سنوات مورد بررسی) دراتخاذ ضریب تاثیر در حوزه نشریات علوم پزشکی می باشد پژوهش حاضر با نگاه علم سنجی به بررسی و مصورسازی شبکه های همکاری علمی پژوهشگران این فصلنامه می پردازد. روش ها: پژوهش حاضر، علم سنجی و از نوع کاربردی است. جامعه پژوهش شامل 165 مقاله ای است که در سال های 1392 تا 1396 در نشریه مدیریت سلامت منتشر شده است. ترسیم و تحلیل شبکه های هم نویسندگی، با استفاده از نرم افزار تحلیل شبکه های اجتماعی یو.سی.آی.نت و همچنین، ترسیم نقشه های چگالی با کمک نرم افزار وی.او.اس.ویوور انجام شد. یافته ها: در مبحث مشارکت علمی، پژوهشگران فصلنامه تمایل زیادی به مشارکت گروهی داشته و همکاری علمی در این فصلنامه بالا بوده است. بیشترین میزان چگالی در شبکه هم تالیفی نویسندگان فصلنامه مذکور به رضاپور، سیدین، باقری فرادنبه، ابوالقاسم گرجی و نورایی مطلق اختصاص داشت. بررسی شبکه هم نویسندگی دانشگاه ها و موسسات همکار نشان داد که دانشگاه علوم پزشکی ایران ، دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشگاه شهید بهشتی به عنوان قطب شبکه شناخته می شوند. نتیجه گیری: مشارکت گروهی در فصلنامه مدیریت سلامت از سطح بالایی برخوردار بوده و 94 درصد از مقالات مجله به صورت مشارکت گروهی است. این امر بیانگر افزایش تمایل نویسندگان به تولید مدارک مشارکتی بوده است.

مقدمه:.یکی از مهمترین رویدادها در صنعت گردشگری هر کشور، میزان تقاضا برای یک محصول یا مقصد گردشگری و پیش بینی درست آن است. اما باید توجه داشت که فواصل و انحرافاتی بین مقادیر واقعی و پیش بینی وجود دارد. استفاده از روش های علمی و نوین در امر پیش بینی، باعث خواهد شد که نتایج حاصله به مراتب بیش از یک تخمین عینی به حقیقت نزدیک شوند که مقاله حاضر نیز همین هدف را در حوزه گردشگری پزشکی دنبال می کند. روش ها: در مرحله اول عوامل موثر بر تقاضای گردشگری پزشکی داخلی با استفاده از تکمیل پرسش نامه های مربوط به روش دلفی فازی و دیمتل فازی توسط ۳۱ نفر از خبرگان آشنا به این حوزه و پردازش توسط نرم افزار MATLAB۲۰۱۷aشناسایی شدند و پس از مشخص شدن تابع تقاضا و جمع آوری اطلاعات ماهیانه هر یک از عوامل موثر در بازه زمانی سال های ۱۳۸۱ تا ۱۳۹۴، سه مدل پیش بینی رگرسیون، شبکه عصبی فازی و الگوریتم SVR به صورت مجزا و ترکیبی برای این تابع در نرم افزار MATLAB اجرا و خطای پیش بینی هریک، اندازه گیری و با هم مقایسه شد. یافته ها: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که تابع تقاضای گردشگری پزشکی داخلی شامل: عوامل اقتصادی (درآمد و ثروت افراد )، قیمت خدمات و هزینه زندگی در مقصد، قیمت تاسیسات اقامتی، وجود آلودگی هوا، قیمت محصولات جایگزین (سفر خارجی)، تعداد مراکز پزشکی، بیمارستان هاو آزمایشگاه ها است. نتیجه گیری: رویکرد ترکیبی رگرسیون چندگانه و الگوریتم SVR پیشنهادی نیز می تواند پیش بینی بهتری نسبت به سایر روش ها در خصوص پیش بینی گردشگری پزشکی داخلی داشته باشد. بنابراین، پیشنهاد می شودبه منظور کاهش میزان خطای پیش بینی جهت انجام برنامه ریزی های اصولی در حوزه تقاضای گردشگری پزشکی داخلی شهر تهران از این تابع تقاضا و مدل پیش بینی استفاده شود.

مقدمه: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران یکی از مهم ترین تولیدکنندگان اطلاعات سلامت برای بیماران، مراقبان بیماران و عموم افراد جامعه است. هدف از پژوهش حاضر بررسی کیفیت و خوانایی اطلاعات سلامت برخط تولید شده توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان های وابسته به آن می باشد. روش ها: پژوهش حاضر از نوع پیمایشی- توصیفی است. وب سایت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به همراه وب سایت ۴۸ دانشگاه علوم پزشکی وابسته به این نهاد در بازه زمانی فروردین تا تیرماه ۱۳۹۷ مورد بررسی قرار گرفتند. از میان ۱۰۷۸۰ رکورد شناسایی و دانلود شده، ۷۱۶۴ رکورد که با هدف آموزش به بیمار تهیه شده بودند، وارد پژوهش شدند. نمونه ای تصادفی شامل ۲۱۵ رکورد انتخاب و توسط دو پژوهشگر مورد بررسی قرار گرفت. به منظور بررسی کیفیت اطلاعات از پرسش نامه DISCERN و به منظور تعیین سطح خوانایی اطلاعات از شاخص فلش دیانی استفاده شده است. یافته ها: میانگین کیفیت اطلاعات سلامت، مقدار ۱/۴۱ و میانگین سطح خوانایی اطلاعات، مقدار ۳/۳۵ به دست آمد که نشانگر کیفیت متوسط و خوانایی پایین اطلاعات مورد بررسی است. بالاترین سطح کیفیت در اطلاعات تولید شده مربوط به دانشگاه علوم پزشکی تبریز با میانگین امتیاز ۵۰/۴۹ و بالاترین سطح خوانایی اطلاعات مربوط به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با میانگین امتیاز ۲۸/۵۴ بوده است. نتیجه گیری: اطلاعات مورد بررسی از نظر کیفیت در سطح بین ضعیف تا متوسط قرار داشته و از نظر خوانایی نیز اغلب دشوار بودند. به منظور برطرف ساختن این مشکل توصیه می شود پیش از تولید بسته های اطلاعاتی آموزش به بیمار، استانداردهای تولید محتوا برای بیماران مورد توجه قرار گیرد.

مقدمه: خطاهای دارویی از شایع ترین خطاهای پرستاری بوده و تلاش برای شناسایی و آشکارسازی این خطاها مهم است. مطالعه حاضر با هدف بررسی وقوع و گزارش خطاهای دارویی پرستاران در بیمارستان آموزشی درمانی شهر اصفهان انجام شد. روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی-تحلیلی بود که به صورت مقطعی در سال ۱۳۹۶ انجام شد. دیدگاه ۲۲۰ نفر از پرستاران شاغل در ۳۵ بخش بیمارستان آموزشی منتخب درباره فراوانی و نوع گزارش خطاهای دارویی با استفاده از پرسش نامه دو قسمتی شامل اطلاعات دموگرافیک، نوع خطاهای دارویی و گزارش آن گردآوری شد. سپس داده ها در نرم افزار آماری SPSS نسخه ۲۲ وارد شدند. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های آماری تحلیلی مجذور کای و من-ویتنی انجام شد. یافته ها: میانگین وقوع خطاهای دارویی ۸/۶۶ درصد، گزارش دهی رسمی ۲۲ درصد و گزارش دهی غیر رسمی ۳/۵۵ درصد بود. بیشترین میزان خطاها مربوط به دادن دارو دیرتر یا زودتر از زمان مقرر (۷۰ درصد)، بیشترین گزارش رسمی عدم رعایت زمان مناسب دارو ( ۸ درصد) و بیشترین گزارش غیر رسمی مخلوط کردن دو یا چند میکروست دارو بدون توجه به تداخلات (۲۹ درصد) بود. بین وقوع خطاهای دارویی با جنس (۰۱۴/۰=P)، وضعیت استخدامی(۰۳۱/۰=P) و سابقه کار (۰۲۴/۰=P) رابطه آماری معناداری وجود داشت. نتیجه گیری: به منظور ترویج شناسایی و گزارش خطاهای دارویی، بهتر است از ایجاد فضای سرزنش کننده در بیمارستان جلوگیری شود. در گام بعد، آموزش در خصوص انواع خطاها، تشویق پرستاران به ارائه و تسهیل گزارش خطاهای دارویی می تواند برنامه ریزی و اقدام برای کاهش خطاها را تسهیل نماید.

مقدمه: پوکی استخوان بیماری رایجی در زنان است. شکستگی ها آسیب های جبران ناپذیری ایجاد می کنند. بنابراین، تشخیص زودهنگام این بیماری و شروع درمان قبل از رخ دادن شکستگی مسئله مهمی است. هدف مطالعه حاضر، ایجاد یک سیستم تصمیم یار بالینی مبتنی بر شبکه های عصبی مصنوعی با قابلیت تشخیص ابتلا به پوکی استخوان بود. روش کار: مطالعه حاضر از نوع توسعه ای بود که بصورت مقطعی در نیمه دوم سال ۱۳۹۶ انجام شد. در پژوهش حاضر، ابتدا با شناسایی متغیرهای تاثیرگذار، پرسش نامه نظرسنجی برای انتخاب مهم ترین عوامل بالینی تهیه شد. اطلاعات ۲۵۶ نفر از زنان و تراکم استخوان پنج سال بعد از ثبت اولیه مربوط به زنان مراجعه کننده به واحد سنجش تراکم استخوان دانشگاه علوم پزشکی بوشهر برای آموزش شبکه استفاده شد. برای یافتن بهترین شبکه از روش آزمون و خطا استفاده شد. همچنین، شبکه با الگوریتم های گرادیان مزدوج و لونبرگ-مارکوارت آموزش داده شد. ارزیابی بر اساس ماتریس آشفتگی و معیار های حساسیت، ویژگی و صحت انجام گرفت. یافته ها: در مرحله اول از ۱۵ ویژگی ضروری از نظر پزشکان، مصرف الکل، انحنای پشت و برداشتن رحم، حذف و ۱۲ متغیر انتخاب شدند. سپس، شبکه عصبی پرسپترون چند لایه طراحی شد. نتایج نشان داد که الگوریتم گرادیان مزدوج با ۱۰ نرون و الگوریتم لونبرگ-مارکوارت با ۱۲ نرون در لایه مخفی بهترین ساختار شبکه را دارند. علاوه بر آن ، مقایسه صحت نشان داد که در مجموع الگوریتم لونبرگ-مارکوارت نتایج بهتری داشت. بهترین نتیجه به دست آمده حساسیت، ویژگی و صحت به ترتیب ۱/۸۳، ۴/۸۹ و ۳/۸۶ بود. نتیجه گیری: در مطالعه حاضر، با تمرکز بر داده های بومی ابزاری توسعه داده شد که می تواند در زمینه پیگیری بیماری پوکی استخوان بسیار موثر باشد. استفاده از این ابزار برای ارجاع به موقع افراد بیمار و شروع درمان می تواند از رخ دادن شکستگی عوارض جبران ناپذیر پوکی استخوان جلوگیری کند.

مقدمه: بررسی کیفیت خدمات برای بهبود ارائه خدمات امری لازم می باشد. درمانگاه آموزشی درمانی گفتاردرمانی دانشکده توانبخشی در دانشگاه علوم پزشکی ایران یکی از مراکز دولتی ارائه دهنده خدمات توانبخشی می باشد. هدف مطالعه حاضر، بررسی کیفیت خدمات گفتاردرمانی بر اساس مدل سروکوال، در این درمانگاه می باشد. روش ها: مطالعه حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی است که در سال۱۳۹۶-۱۳۹۵ به صورت نمونه گیری در دسترس در ۵۹ نفر از مراجعان درمانگاه گفتاردرمانی دانشکده مذکور صورت گرفت. کیفیت خدمات با استفاده از پرسش نامه دو بعدی سنجش ادراکات و انتظارات و محاسبه فاصله(شکاف) ادراکات و انتظارات، مورد بررسی قرار گرفت. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارSPSS انجام شد. برای بررسی معنی دار بودن شکاف از آزمون تی تک نمونه ای و برای بررسی رابطه آماری بین متغیرهای دموگرافیک کمی و کیفی با ابعاد پنج گانه کیفیت به ترتیب از آزمون اسپیرمن و کای دو استفاده شد. یافته ها: در بررسی روایی و پایایی پرسش نامه، میزان روایی محتوایی برابر با ۰/۸۵ و نمرات آلفای کرونباخ در بخش ادراکات و انتظارات به ترتیب برابر با ۰/۹۵ و ۸۲/ ۰بدست آمد. نتایج نشان داد که در هر پنج بعد کیفیت، شکاف خدمات وجود دارد. بیشترین شکاف مربوط به بعد همدلی و کمترین شکاف مربوط به بعد پاسخگویی بود. بین سن و میزان دفعات مراجعه به درمانگاه و جنس با میزان شکاف ارتباط معناداری وجود نداشت. نتیجه گیری: نتایج نشان داد درمانگاه گفتاردرمانی دانشکده توانبخشی به طور کامل انتظارات مراجعان را برآورده نمی کند و نیاز به ارتقاء کیفیت خدمات وجود دارد، لذا مسئوولان این درمانگاه برای دستیابی به سطح بالاتر از کیفیت خدمات، باید در صدد کاهش شکاف بین ادراکات و انتظارات مراجعان باشند.