مدیریت سلامت

ارزیابى محیط داخلى شامل ارزیابى موقعیت یک سازمان، سنجش عملکرد، شناسایى مشکلات و توان بالقوه آن مى باشد. اگر ارزیابى محیط داخلى به درستى انجام شود سازمان می تواند تصویرى کامل از شرایط موجود به دست آورده، دورنماى مناسبى ترسیم کرده و برنامه هاى رقابتى و کارا را جایگزین برنامه هاى ناکارامد و نامرتبط موجود کند. هدف از انجام پژوهش حاضر ارزیابی محیط داخلی بیمارستان های آموزشی درمانی شیراز بر اساس مدل شش بعدى وایز بورد بود. روش بررسی: پژوهش حاضر، توصیفى و کاربردى است که به صورت مقطعى انجام شد. 362 نفر از کارشناسان بیمارستان هاى آموزشى و درمانى شیراز وارد مطالعه شدند. داده ها توسط پرسشنامه اى استاندارد جمع آورى و امتیازات کسب شده به وسیله نرم افزار آمارى SPSS و آزمون t-test تحلیل شد. حداکثر امتیازات 7 امتیاز بود. امتیاز کمتر از 4 نشان دهنده قوت و امتیاز بیشتر از 4 نشان دهنده ضعف درنظر گرفته شد. یافته ها: میانگین امتیاز متغیرهاى مورد مطالعه در این پژوهش که شامل هدف گذارى، ساختار سازمانى (سازماندهى فعالیت ها)، رهبرى، هماهنگى، مکانیسم پاداش، ارتباطات و نگرش کارکنان نسبت به تغییر مى باشند، بترتیب در بیمارستان نمازی: 80/3، 01/4، 26/4، 39/4، 43/4، 13/4 و 74/3 ، در بیمارستان زمینه : 04/4، 20/4، 84/4، 72/4، 96/5، 16/4 و 68/3، در بیمارستان شهید چمران: 84/3، 48/3، 68/2 ، 76/3، 96/4، 36/3 و 60/3، در بیمارستان حافظ: 24/3 ، 21/4، 44/3، 12/4، 84/4 ، 72/2 و 52/3 و در بیمارستان شهید فقیهی: 75/2، 84/4، 80/3، 36/4، 32/5، 48/3 و 80/3 به دست آمد. نتیجه گیری: براساس یافته هاى این پژوهش در بعد هدف گذاری؛ بیمارستان زینبیه، در بعد ساختار سازمانی؛ بیمارستان هاى نمازى، زینبیه، حافظ و شهید فقیهى، در بعد رهبری؛ بیمارستان هاى نمازى و زینبیه، در بعد هماهنگی ؛ بیمارستان هاى نمازى، زینبیه، حافظ و شهید فقیهى، در بعد مکانیسم پاداش؛ تمام بیمارستان هاى مورد مطالعه و در بعد ارتباطات؛ بیمارستان هاى نمازى و زینبیه داراى ضعف بوده اند که نیاز به توجه بیشترى دارند. نگرش کارکنان سازمان نسبت به تغییر نیز در تمام بیمارستان هاى مورد مطالعه، به عنوان نقطه قوت ارزیابى شده است. "

واژه چابک نشان دهنده سرعت و قدرت در پاسخگویی هنگام مواجه با رویدادهای داخلی و خارجی سازمان است. سازمان های مراقبت بهداشتی و درمانی هم باید مانند سایر سازمان ها برای تغییرات پرشتاب امروزی چابک باشند چون برای ادامه حیات و ماندن در دنیای پر رقابت امروزی چابکی یک مزیت رقابتی به شمار می آید. در این مقاله به توضیح چابکی سازمانی، فرایند داده کاوی و متن کاوی و نقشى که این ابزارها می توانند در تولید دانش و حرکت سازمانهای مراقبت بهداشتی و درمانی به سوی چابکی داشته باشند ارائه می شود. مروری بر مطالعات : متخصصان بیمارستان اختلالات نخاعی کالیفرنیای جنوبی در لوس آنجلس از داده کاوی برای کشف عوامل مختلفی که در موفقیت یا شکست عمل جراحی ستون فقرات مؤثر و باعث بهبودی در مراقبت می شود استفاده نمود ند و همچنین سازمان امور مالی مراقبت های بهداشتی آمریکا و سازمانهای مدیکیر و مدیکید از داده کاوی و متن کاوی برای کشف تقلب ها و سوءاستفاده های مربوط به بیمه و ارائه انواع خدمات مراقبتی استفاده می نماید بحث و نتیجه گیری: اطلاعات یکی ازحیاتی ترین ابزار مدیریتی به شمار می روند. تبدیل این اطلاعات به دانش، نقش محوری و راهبردی در حرکت سازمان به سوی چابکی می تواند داشته باشد. با استفاده از ابزارهای تحلیلگر در سازمان می توان علاوه بر کشف دانش جدید در حوزه پزشکی به اطلاعاتی در زمینه روندها، الگوها و نتایج درمانی برای ارتقاء کیفیت مراقبت دست یافت و با تغذیه اطلاعاتی مدیران در زمینه نقاط ضعف و قوت، تهدیدات و فرصت ها و تغییرات تکنولوژی، آنها را یاری نمود تا برای حرکت سازمان بسوی چابکی برنامه ریزی کنند. "

با توجه به اینکه سازمان یک پدیده پویا و متغییر اجتماعی، لذا طرح طبقه بندی مشاغل نیز پدیده ثابتى نیست. سیستم های مدارک پزشکی کاغذی روز به روز بیشتر به سیستم های پرونده کامپیوتری بیمار تبدیل می شوند، بنابراین، به دلیل اینکه محتوی شغل با پیشرفت تکنولوژی تغییر می کند بهتر است شرح شغل ها نیز، هرازگاهی به ویژه در زمان ارزشیابی سالیانه مورد بررسی قرار گیرد. همچنین مدیر بخش مدارک پزشکی نیز بایستی در حدامکان تغییرات آینده را هم پیش بینی کند. هدف این مطالعه مقایسه شرح شغل کارکنان مدارک پزشکی در کشورهای منتخب و ارائه الگو بود. روش بررسی: این پژوهش از نوع کاربردى و بصورت توصیفی- مقایسه اى بوده است. بدین صورت که پژوهشگر ساختار شرح شغل هاى موجود در انجمن هاى مدیریت اطلاعات بهداشتى را بطور کامل و توسط چک لیست مقایسه کرد. سپس بر اساس مقایسه انجام شده الگوى اولیه را طراحى و به نظرخواهى متخصصان مدارک پزشکى گذاشته شد. نهایتاً الگوى پیشنهادى نهایى ارائه گردید. یافته ها: شرح شغل هاى نگاشته شده توسط انجمن مدیریت اطلاعات بهداشتى آمریکا، داراى ساختار عنوان شغل، ناظر مستقیم، هدف اصلى شغل، مسئولیت ها و شرایط احراز شغل مى باشد. در صورتیکه در ساختار شرح شغل هاى انجمن مدیریت اطلاعات بهداشتى استرالیا، کد وطبقه شغلى، نام واحد و مسئول ناظر و همچنین ثبت شرایط ضرورى و مطلوب و شرایط احراز و حتى ساعت کار و استراحت ثبت شده است. این انجمن به ثبت شاخص هاى عملکردى در قالب فرم شرح شغل معتقد است. در حالیکه در انجمن مدیریت اطلاعات بهداشتى کانادا، فرم شرح شغل در قالب فرم ارزشیابى کارکنان با قید زمان بندى مسئولیت ها و مجزا از فرم شرایط احراز آورده شده است. نتیجه گیری: پژوهشگر طى دو مرحله دلفى کردن الگوى نهایى به این نتیجه نایل آمد که فرم شرح شغل بایستى داراى پنج محور عنوان شغل، هدف شغل، مسئولیت هاى شغل، شاخص هاى عملکردى و شرایط احراز شغل باشد. از نظر صاحب نظران میزان اهمیت این عناصر به ترتیب 88 ، 82 ، 88 ، 87 و 91 درصد مى باشد. "

وبلاگ ها ابزارى بدیهى براى کتابداران هستند. سه راه عمده براى کاربرد وبلاگ ها در حوزه کتابدارى عبارتند از: استفاده شخصى کتابداران براى روزآمد کردن اطلاعات، به عنوان منبعى قابل توجه براى کاربران و به عنوان راهى جهت تهیه اطلاعات در مورد کتابخانه ها و خدمات آنها. هدف این مطالعه مقایسه وبلاگ هاى کتابخانه ها و کتابداران ایرانى با وبلاگ هاى برتر کتابدارى دنیا جهت شناسایی نقاط ضعف و قوت و طراحی بهتر این وبلاگ ها می باشد. روش بررسی: پژوهش حاضر با استفاده از روش پیمایشی- توصیفى و به طور تطبیقى به مقایسه وبلاگ هاى کتابخانه ها و کتابداران ایرانى با وبلاگ هاى برتر کتابدارى دنیا در سال 1385 انجام گردید. تعداد 79 وبلاگ از وبلاگ هاى کتابخانه ها و کتابداران ایرانى و 10 وبلاگ برتر کتابدارى دنیا در سال 2006 به عنوان جامعه پژوهش انتخاب شدند. روش گردآورى داده ها مشاهده مستقیم و ابزار گردآورى چک لیستى بود که عناصر اصلى آن از پژوهش هرینگ و همکاران اقتباس شده و بر اساس مشاهدات و تجربه نگارنده، مشورت با اساتید و وبلاگ نویسان و مقایسه با وبلاگ هاى برتر، موارد دیگرى نیز به آن اضافه شده است. در این چک لیست عناصر مشخصات کلى، مشخصات نویسنده/نویسندگان، تاریخ و سطح فعالیت وبلاگ، جنبه هاى فنى، محتواى کلى، وضعیت لینک دهى و نظرات مدنظر قرار گرفت. داده هاى گرآورى شده با استفاده از روش هاى آمار توصیفى تحلیل شد. یافته ها: از نظر نوع وبلاگ هاى ایرانى مشخص شد که 67درصد این وبلاگ ها از نوع فیلتر و 14 درصد از نوع دانش مى باشند. اطلاع رسانى در مورد رشته و اخبار دنیاى کتابدارى ( 18 درصد)، هم اندیشى و برقرارى ارتباط بین کتابداران و ارایه فعالیت ها ( 9 درصد ) و درج اطلاعات علمى، مقالات و ترجمه ها ( 9 درصد) رایج ترین اهداف وبلاگ هاى ایرانى را تشکیل مى داد. بررسی عناصر مختلف ساختاری در وبلاگ های کتابداران ایرانی نشان داد 5/40درصد وبلاگ های ایرانی بین 50تا 75 درصد عناصر مربوط به مشخصات نویسندگان، 4/97درصد وبلاگ های ایرانی بین 50تا 75 درصد عناصر جنبه های فنی پست ها، 48/78درصد وبلاگ های ایرانی زیر 50 درصد جنبه های فنی کلی، 55/64درصد وبلاگ های ایرانی زیر 50 درصد عناصر محتوای کلی و 42/43درصد این وبلاگ ها زیر 50 درصد انواع پیوندها را در وبلاگ های خود رعایت نموده اند. در مجموع 54/65 درصد عناصر ساختارى در وبلاگ هاى برتر کتابدارى و 90/49 درصد در وبلاگ هاى ایرانى وجود داشته است. نتیجه گیری: بررسى مشخصات ساختارى سبب رتبه بندى وبلاگ هاى کتابخانه ها و کتابداران ایرانى و وبلاگ هاى برتر کتابدارى دنیا بر اساس مجموعه امتیازهاى کسب شده گردید. وبلاگ گروهی کتابداران ایران با امتیاز 95/80 درصد رتبه اول و وبلاگ ناکتابدار با امتیاز 26/17 درصد رتبه هفتاد و نهم را از نظر ساختار در وبلاگ های ایرانی کسب کردند. در وبلاگ های برتر کتابداری دنیا نیز وبلاگ Academic Librarianبا امتیاز 14/82% در رتبه اول و وبلاگ conservator با امتیاز 76/29 درصد در رتبه دهم از نظر ساختاری قرار گرفت. در این رتبه بندى 23/58 درصد وبلاگ هاى ایرانى و 20 درصد وبلاگ هاى برتر کتابدارى دنیا زیر 50 درصد عناصر ساختارى را در طراحى وبلاگ ها رعایت کرده اند."

تحقیقات نقش موثر بکارگیرى سیستم اطلاعات بیمارستانى (HIS ) را در ارتقاء کیفیت خدمات سلامت، افزایش رضایتمندى و بهبود اقتصاد درمان نشان داده است. با توجه به ضرورت ایجاد HIS و نقش مهم آگاهى و نگرش مدیران، این مطالعه به منظور تعیین میزان آگاهى و نگرش مدیران مراکز درمانى گلستان در سال 1385 انجام گردید. روش بررسی: این مطالعه توصیفى به روش مقطعی بر روى 73 نفر از مدیران مراکز درمانى در دانشگاه علوم پزشکى گلستان که حاضر به همکارى در این مطالعه شدند در سال 1385 انجام شد. براى هر یک از مدیران پرسشنامه اى دارای پایایى و روا ارسال شد. پس از تکمیل پرسشنامه، داده ها از طریق نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که3/59 درصد مدیران مراکز درمانی دارای آگاهی متوسط و 1/95 درصد آنها داراى نگرش مثبت در خصوص کاربردهاى HIS مى باشند. بیشترین نمره آگاهى مربوط به مسئولین مدارک پزشکى و کمترین مربوط به مسئولین اتاق عمل و مدیران داخلى بود. بیشترین سطح نگرش مثبت مربوط به مسئولین آزمایشگاه و کمترین مربوط به مسئولین واحد مالى و اتاق عمل بود. نتیجه گیرى : از آنجایى که مدیران مراکز درمانى دانشگاه علوم پزشکى گرگان داراى آگاهى متوسط در خصوص کاربردهاى HIS مى باشند، لذا جهت استفاده بهتر و کاربردى از HIS در تمام قسمت هاى بیمارستان برگزارى کلاس ها و دوره هاى آموزشى علمى براى بالا بردن میزان آگاهى ضرورت دارد. "

در آستانه هزاره سوم ودر اوایل قرن 21، معیارها و قواعد جدید، جهانی متصل به هم را نوید می دهد، جهانی که از منطق شبکه تبعیت می کند. این پدیده را مهمترین چالش پیش روی کتابداران و اطلاع رسانان دانسته اند، چالشی که به توجهی عمیق و مطالعه ای همه جانبه نیاز دارد. به همین جهت هدف از مطالعه حاضر بررسی تاثیر عوامل درونی بر نگرش کتابداران و اطلاع رسانان پزشکی کشور نسبت به جایگاهی است که در آینده حرفه خواهند داشت. روش بررسی: مطالعه حاضر از نوع پیمایشی و جامعه مورد بررسی شامل کلیه کتابداران و اطلاع رسانان شاغل در حوزه علوم پزشکی کشور می باشد. از پرسشنامه برای گردآوری داده ها استفاده شد. پرسشنامه مورد نظر در دو قسمت اصلی تنظیم گردید. علاوه بر آن یک قسمت دیگر از پرسشنامه به اطلاعات فردی اختصاص داده شد. پس از اطمینان از صحت روایى و پایایى آن، پرسشنامه مذکور در بین 1368 نفر توزیع گردید، از این تعداد 1001 نفر به آن پاسخ دادند. در محاسبات آماری که شامل توزیع فراوانی، میانگین، درصد شاخص های پراکندگی، ضریب همبستگی و آزمون دو جمله ای بود داده ها به کمک نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و سپس نتایج با استفاده از روش های آمار توصیفی در قالب جداول ارائه گردید. یافته ها: یافته های حاصل از این مطالعه نشان داد که از 1001 نفر که به پرسشنامه پاسخ دهند، 462 نفر دارای تحصیلات کتابداری بودند. همچنین میانگین اهمیت عوامل درونی و نگرش از نگاه افراد مورد مطالعه به ترتیب 13/4 و 18/4 در مقیاس پنج بود. در بررسی اثر عوامل درونی بر نگرش مشاهده شد که غیر از مورد یک، بین سایر عوامل رابطه مثبت و معنی دار وجود داشت (001/0 (P<، به این معنی که افزایش هر کدام از عوامل درونی تاثیر مثبت بر نگرش افراد مورد نظر داشت و منجر به بهبود نگرش آنان نسبت به جایگاهشان در آینده حرفه می شد. فقط عامل یک یعنی « آگاهی قبل از حرفه» در نگاه کتابداران مورد نظر وجود نداشت. نکته قابل توجه این بود که کتابداران و اطلاع رسانان به خوبی از شرایط آینده حرفه مطلع و برای انطباق با آن تلاش می کردند. نتیجه گیری: ایجاد بستری مناسب برای تحقق اراده کتابداران نسبت به انطباقشان با شرایطی که در آینده با آن مواجه می باشند مستلزم بازنگری در ساختار تشکیلات اداری و آموزشی این حرفه می باشد. "

با گذشت بیش از دو سال از اجراى راهبرد کاهش تصدى در خدمات پشتیبانى بیمارستانهاى تابعه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکى، سنجش میزان دستیابى به اهداف این راهبرد و ارزیابى عملکرد آن ضرورى به نظر مى رسید. هدف از این مطالعه ارزیابی استقرار راهبرد مذکور و نتایج حاصل از آن می باشد. روش بررسی: پژوهش حاضر، مطالعه اى توصیفى، مقطعى و کاربردى بوده که به ارزیابى راهبرد کاهش تصدى در خدمات پشتیبانى بر روى سه فعالیت تغذیه، نظافت، لاندرى در بیمارستان هاى مجرى این راهبرد (یک بیمارستان از هر دانشگاه علوم پزشکی) در طى سالهاى 85-1383 پرداخته است. یافته ها: در طى سالهاى 85-1383 به صورت میانگین، 29/86 درصد از خدمات تغذیه‏، نظافت و رختشوی خانه بیمارستانهاى مورد مطالعه واگذار و براى واگذارى این خدمات 89/62 درصد مناقصه برگزار گردیده است. واگذارى فعالیتهاى مورد مطالعه بطور میانگین به میزان 05/94 درصد از طریق انعقاد قراردادهاى حجمى و میزان مشارکت پیمانکار در تامین مواد مصرفى، تجهیزات و تعمیر آن در این واگذارى ها 51/46 درصد بوده است. متوسط میزان رضایتمندى حاصل از خدمات واگذار شده نیز در طى این سالها 89/76 درصد و پرداخت به پیمانکاران بر اساس وارسی نامه های نظارتى نیز به طور میانگین 71/78 درصد بوده است. متوسط بهاى هر وعده غذا در این سالها 5341 ریال، بهاى نظافت هر مترمربع 12078 ریال و بهاى شستشوى هر کیلوگرم لباس یا ملحفه 2959 ریال بوده و رشد بهاى واحد خدمات در بعضى از خدمات و در بعضى از سالها با نرخ افزایش قیمت محاسبه شده، مغایرت داشته است. میان وضعیت برگزارى مناقصات و میزان رضایتمندى و پرداخت بر مبناى وارسی نامه های نظارتى و میزان رضایتمندى نیز همبستگی معنادار وجودندارد. ولى نتایج مطالعه، وجود همبستگى نسبى میان مبلغ قرارداد ماهیانه و نیروى انسانى شاغل در قرارداد و نیروى انسانى شاغل و حجم کار ماهیانه را نشان داد. همچنین میان بهاى واحد خدمات و میزان رضایت مندى همبستگى وجود نداشته است. همچنین رابطه معنادار میان نحوه تامین مواد مصرفى، تجهیزات و تعمیر آن و میزان رضایت مندى وجودنداشت. نتیجه گیری: به نظر مى رسد که واگذارى خدمات مى تواند به ارتقاء کارآیى بیمارستان و افزایش رضایت بیماران و کارکنان منتهى گردد. "

مقدمه: ارتباط دولت، دانشگاه و صنعت موضوعی است که در دهه های اخیر در بسیاری از دانشگاه های دنیا به عنوان راهکاری برای افزایش درآمد، بهبود ارتباط با جامعه، ارتقاء دانشگاه و در نهایت توسعه کشور مطرح شده است. در حال حاضر در حدود 40 دانشگاه علوم پزشکی در ایران وجود دارد که می توانند نقش مهمی در این زمینه ایفا کنند. لذا این تحقیق با هدف ارزیابی وضعیت ارتباط با صنعت در دانشگاه های علوم پزشکی ایران در سال 1385 تدوین انجام شده است. روش بررسی : این پژوهش یک مطالعه توصیفی است که به صورت مقطعی انجام شده است. جامعه پژوهش آن 40 نفر از مدیران پژوهشی و مدیران دفاتر ارتباط با صنعت دانشگاه های علوم پزشکی کشور بوده اند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بوده و داده ها به روش میدانی گردآوری شده است. برای تحلیل داده های کمی از نرم افزار SPSS و برای تحلیل داده های کیفی از روش گروه بندی استفاده شده است. یافته ها: یافته ها نشان داده که در حدود ( 5/64 درصد) دانشگاه ها، ساختارهای واسطه ای مانند دفتر ارتباط با صنعت در داخل دانشگاه ایجاد کرده اند. در (9/55درصد) موارد، این دفاتر فاقد ساختار سازمانی بودند. عمده افرادی که در این واحد فعالیت داشته اند هیأت علمی بوده و بیشترین نوع ارتباط دانشگاه و صنایع، کارآموزی، بازدیدهای منظم علمی و مشاوره بوده است. در حدود (7/83 درصد) دانشگاه ها، پاداشی برای پژوهشگران در زمینه ارتباط با صنعت در نظر نگرفته اند در حدود (5/93 درصد) از آنها قوانین خاصی در مورد نحوه کارکردن افراد در صنعت و همچنین (5/80 درصد) سیاست خاصی در زمینه مالکیت فکری نداشته اند. مشکلات عمده دانشگاه های علوم پزشکی در زمینه ارتباط با صنعت شامل نا آشنایی مسولین بخش صنعت با توانایی های دانشگاه و نا آشنایی کارکنان دانشگاه با مشکلات بخش صنعت بوده است. نتیجه گیری: تعداد زیادی از دانشگاه ها به اهمیت ارتباط با صنعت و اینکه دانشگاه بخشی از وظایفش کمک به جامعه است پی برده اند اما برای اجرایی کردن آن نتوانسته اند راهکاری اجرایی پیدا کنند زیرا دیدگاه و روش ارتباط با صنعت در این دانشگاه ها بیشتر به شکل سنتی بوده و تفکر غالب تفکر منسجم و علمی نیست.