مدیریت سلامت

مقدمه: بهینه کاوی یا الگوبرداری از روش ها و فرآیند های برتر یکی از روش های بهبود عملکرد و بهسازی سازمانی محسوب می شود. مطالعه حاضر، به منظور تعیین میزان بهینه کاوی اعضای کمیته مدیریت بحران و بلایای بیمارستان های دولتی ایران در مواجهه موثر با بلایا انجام شد. روش ها: مطالعه حاضر مقطعی بوده و در سال 1397 انجام شد. جامعه پژوهش بیمارستان های دولتی ایران بود که بر اساس آمایش سرزمینی به صورت تصادفی انتخاب شد. ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته شامل دو بخش متغیرهای فردی و میزان و نحوه بهینه کاوی با 14 سئوال باز و بسته بوده که روایی و پایایی آن تائید شد. داده ها در نرم افزار SPSS نسخه ۲۳ تحلیل شد. یافته ها: از مجموع 410 نفر اعضای کمیته بیمارستانی مدیریت بحران و بلایا در دسترس، 103 نفر(1/25 درصد) در طول سوابق همکاری با کمیته، سابقه حداقل یک تا حداکثر هشت مورد بهینه کاوی داشتند که در مجموع 237 مورد بهینه کاوی به ثبت رسیده است. بدین ترتیب میانگین بهینه کاوی افراد بررسی شده 2/1±58/0 مورد بوده است. بین تعداد موارد بهینه کاوی و مدت همکاری در کمیته مدیریت بحران(177/0+=r & 001/0=P)، تعداد تخت فعال بیمارستان محل خدمت(117/0+=r & 024/0=P)، مقطع تحصیلی(109/0+=r & 029/0=P) و شهر محل استقرار بیمارستان (در کلان شهرها 4/28 درصد و در غیر کلان شهرها 9/15 درصد) (010/0=P)، رابطه معنی دار و با سایر عوامل فردی و سازمانی رابطه غیرمعنی دار وجود داشت(05/0<P). نتیجه گیری: مطالعه حاضر، نشان داد سرانه بهینه کاوی اعضای بررسی شده با توجه به سایر مطالعات مشابه در سطح کمی قرار داشت. لذا پیشنهاد می شود برنامه های مداخله ای متناسب طراحی و اجرا گردد.

مقدمه: شرکت های تسهیل گر گردشگری پزشکی به عنوان واسطه ای بین عرضه کنندگان این صنعت و بیماران عمل می کنند. این شرکت ها به منظورکارایی بهینه نیاز به مدیریت سازمان یافته زیرساخت خود دارند. درپژوهش حاضر، عوامل تشکیل دهنده مدیریت زیرساخت این شرکت ها بررسی شده است. روش ها: داده ها با استفاده از دو روش دلفی و پرسش نامه ساختارمند جمع آوری شد. جامعه آماری مربوط به روش دلفی، خبرگان و فعالان حوزه گردشگری پزشکی وکسب وکار الکترونیکی و جامعه آماری دوم متشکل از شرکت های تسهیل گر گردشگری پزشکی بود. روش نمونه گیری درجامعه اول غیر تصادفی به روش گلوله برفی و تعداد نمونه با توجه به اشباع نظری تعیین شد. در جامعه دوم با توجه به محدود بودن جامعه، پرسش نامه بین همه اعضای جامعه توزیع شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار اسمارت پی ال اس و روش حداقل مربعات جزئی استفاده شده است. یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد مدیریت زیرساخت شرکت های تسهیل گر پزشکی از پنج عامل فعالیت ها، شرکای تجاری، توانایی ها و عوامل داخلی و خارجی تشکیل شده است. فعالیت ها شامل زیرساخت های همکاری، جوامع مجازی و یکپارچه کننده زنجیره ارزش است. در بررسی عامل شرکای تجاری با درنظر گرفتن دیگر شرکا، باید توجه بیشتری به نقش شرکت های بیمه شود. توانایی ها دلالت بروجود منابع در اختیار سازمان دارند که شامل منابع انسانی، پایگاه داده از بیمارستان ها و پزشکان و دسترسی به متخصصان درمانی می شود. تدوین ماموریت، استراتژی و ساختار سازمانی جزء عوامل درونی و توجه به نقش رقبا، نقش دولت در حمایت از سیستم گردشگری پزشکی و همین طور استفاده از فن آوری های روز و بستر الکترونیکی گردشگری پزشکی جزء عوامل خارجی تاثیر گذار در مدیریت زیرساخت شرکت های تسهیل گر پزشکی است. نتیجه گیری: برای مدیریت زیرساخت شرکت های تسهیل گر گردشگری پزشکی نیاز به نگاهی یکپارچه به فعالیت ها، شرکای تجاری، توانایی ها وعوامل داخلی و خارجی است که درپژوهش حاضر به طور جامع به آن ها پرداخته شد و در نهایت پیشنهاد شد بستر الکترونیکی مبتنی بر فن آوری برای انجام فعالیت ها و فرآیند ها در بین شرکای تجاری و شرکت های تسهیل گر و بیماران و شرکت های تسهیل گر طراحی گردد.

مقدمه: با توجه به اهمیت خلاقیت و به منظور استفاده بهینه بخش سلامت کشور در جهت تحقق رسالت های خود، مطالعه حاضر با هدف تحلیل اهمیت-عملکرد پیشران های خلاقیت کارکنان در دانشگاه های علوم پزشکی انجام گرفت. روش ها: این مطالعه از نوع کاربردی با روش کمی و کیفی از نوع توصیفی انجام شد که در آن از رویکرد تحلیل اهمیت-عملکرد استفاده شد. در مطالعه حاضر 10 نفر از خبرگان حوزه مدیریت منابع و توسعه انسانی و روانشناسی و نیز 83 نفر از مدیران منابع انسانی دانشگاه های علوم پزشکی سطح کشور حضور داشتند. جمع آوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه بود که با استفاده از منابع کتابخانه ای و مدل های قبلی تهیه شد. در ادامه با توجه به نظر خبرگان شرکت کننده عوامل مشترک حذف و درنهایت 10 عامل به عنوان پیشران خلاقیت به دست آمد. در ادامه برای عوامل مشخص شده شاخص های کمی تعیین شد و پرسشنامه نهایی با 28 سؤال در اختیار مدیران منابع انسانی دانشگاه ها قرار گرفت. همچنین، روایی محتوایی و روایی سازه پرسشنامه محاسبه و تأیید شد. همسانی درونی پرسشنامه نیز با استفاده از آلفای کرونباخ به دست آمد. با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی میزان اهمیت عامل ها استخراج شد و در پایان شاخص ها در ماتریس اهمیت-عملکرد قرار گرفت. یافته ها: میانگین سنی مدیران شرکت کننده در مطالعه 35/46 سال و میانگین سابقه مدیریت آن ها در حوزه منابع انسانی 43/5 سال بود. در بین پیشران های خلاقیت عوامل سبک رهبری، ساختار سازمانی، عوامل فردی، زمینه سازی برای بروز خلاقیت در فرد و حمایت مدیریت ارشد به ترتیب با بارهای عاملی 70/0، 68/0، 68/0، 67/0 و 65/0 بیشترین اهمیت را داشتند. همچنین، نتایج آزمون تی تک نمونه ای نشان داد؛ به غیراز دو مؤلفه پیچیدگی کار و فرهنگ سازمانی میانگین سایر پیشران ها در مقایسه با میانگین فرضی معنادار است و ازنظر مدیران وضعیت این عوامل در سازمان تا حدی مطلوب است. نتیجه گیری: سبک رهبری، ساختار سازمانی، عوامل فردی، زمینه سازی برای بروز خلاقیت در فرد و حمایت مدیریت ارشد جزو مؤلفه های تأثیرگذار و بسیار مهم در ترویج و توسعه خلاقیت در بخش سلامت محسوب می شوند. همچنین، برای استفاده بهینه از ماتریس خلاقیت نوع سازمان و میزان اهمیت- عملکرد هریک از استراتژی های خلاقیت باید شناسایی شود.

مقدمه: جذب و ماندگاری پزشکان در نواحی روستایی و کم برخوردار یکی از مهم ترین چالش های سیاست گذاران نظام سلامت است که بر وضعیت سلامت جمعیت ساکن در این نواحی تأثیرگذار است. لذا، هدف از مطالعه حاضر تعیین عوامل مرتبط با تمایل به ماندگاری پزشکان شاغل در نواحی روستایی و ارزیابی آن با توجه به توصیه های سازمان جهانی بهداشت است. روش ها: پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده که به روش توصیفی- تحلیلی و به صورت مقطعی در سال 1398 انجام شد. جامعه پژوهش 306 نفر از پزشکان شاغل در مراکز بهداشتی درمانی روستایی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد بود که به روش سرشماری انتخاب شده بودند و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای محقق ساخته بود. داده ها با روش های آمار توصیفی، تحلیل رگرسیون ترتیبی تک متغیره و چندگانه تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد نمره تمایل به ماندگاری پزشکان شاغل در مناطق روستایی مشهد پایین (16 درصد) بود. همچنین، بین میزان اهمیت بعد قوانین و مقررات، میزان رعایت بعد آموزشی، قوانین و مقررات، مشوق های مالی و حمایت های فردی و شغلی با تمایل به ماندگاری پزشکان در مناطق روستایی رابطه معناداری وجود داشت (p<0/05). نتیجه گیری: استفاده از مشوق های مالی متناسب با انتظارات کارکنان و هزینه های فرصت ازدست رفته به خاطر زندگی در روستاها همراه با حمایت فردی و شغلی از کارکنان می تواند منجر به تقویت اثرات هریک از ابعاد گردد و در نهایت تمایل به ماندگاری را در مناطق روستایی افزایش دهد.

مقدمه: همواره یکی از دغدغه های اصلی مدیران نظام سلامت، کنترل و کاهش هزینه های بهداشت و درمان بوده است. استفاده بهینه از منابع مراکز بهداشتی و درمانی جهت حفظ و ارتقای خدمات، مستلزم تحلیل هزینه ها و به کارگیری نتایج به دست آمده در فرآیند تأمین و مصرف اقلام موردنیاز است. هدف این مطالعه استخراج الگویی مناسب جهت مدیریت هزینه های ملزومات پزشکی در مراکز بهداشتی و درمانی است. روش ها: این پژوهش از نوع کاربردی و به روش توصیفی است که به صورت مقطعی انجام شد. هزینه خرید سالیانه ملزومات پزشکی مراکز درمانی دانشگاه علوم پزشکی همدان از سیستم اطلاعات بیمارستانی استخراج و پس از پردازش، نتایج با بهره گیری از تجربیات محققین و ضوابط تجهیزات پزشکی کشور تحلیل گردید. برای خوشه بندی داده ها از الگوریتم K-means در محیط نرم افزاری Rapidminer 9.6 استفاده شد. یافته ها: هزینه های خرید سالیانه ملزومات پزشکی بر مبنای قیمت خرید واحد و کل به روش K-means به نُه دسته خوشه بندی شد و سپس بر اساس تحلیل هریک از طبقات، راهکارهایی جهت مدیریت هزینه از جمله کاهش قیمت از طریق خرید متمرکز، عقد قرارداد با تأمین کنندگان مجاز، نظارت و کنترل دقیق مصرف و عقد تفاهم نامه با سایر مراکز درمانی جهت تبادل کالای مازاد یا موردنیاز ارائه گردید. نتیجه گیری: تحلیل هزینه کرد حوزه ملزومات پزشکی بر مبنای قیمت، میزان خرید و مصرف در یک بازه زمانی معین با استفاده از الگوریتم خوشه بندی، اطلاعات ارزشمندی را جهت مدیریت منابع و مصارف در اختیار مدیران نظام سلامت قرار می دهد و منجر به حفظ، تداوم و ارتقاء سطح خدمات مراکز بهداشتی و درمانی می گردد.

مقدمه: یکی از رویکردهایی که تصمیم گیری و مدیریت دانشگاه ها را تحت تأثیر قرار می دهد، مدیریت مبتنی بر شواهد می باشد. مدیریت مبتنی بر شواهد مستلزم تصمیم گیری های مدیریتی، سازمانی و اقدامات آگاهانه با استفاده از بهترین شواهد موجود است که در آن بهترین شواهد به عنوان هنجارها و استاندارد ها بکار می روند. لذا، در راستای اهمیت این موضوع مطالعه حاضر با هدف تعیین منابع شواهد مورداستفاده در تصمیم گیری مدیران ستادی در دانشگاه علوم پزشکی ایران انجام شد روش ها: مطالعه حاضر از نوع کاربردی بود که با روش توصیفی-تحلیلی در سال 1398 انجام شد. جامعه پژوهش شامل 71 مدیر شاغل در دانشگاه علوم پزشکی ایران بود. ابزار گردآوری داده پرسشنامه مدیریت مبتنی بر شواهد بود. در این مطالعه نمونه گیری انجام نشد و تمام مدیران در آن شرکت داده شدند. همچنین جهت تحلیل داده ها از آزمون اسپیرمن و نرم افزار SPSS-24 استفاده شد. یافته ها: بیشترین منبع شواهد مورداستفاده مدیران در تصمیمات و برنامه های سازمانی مربوط به برنامه های توسعه اجتماعی- سیاسی و کمترین میزان استفاده از منابع مربوط به شواهد علمی پژوهشی بوده است. نتیجه گیری: هر تصمیمی که بدون طی مراحل مدیریت مبتنی بر شواهد اتخاذ شود، نمی تواند مبتنی بر شواهد تلقی شود و پیامد مثبتی در هر سازمان تصمیم گیرنده ای ایجاد نماید. لذا ضرورت دارد که مسئولین و سیاست گذاران مربوطه با تدوین سیاست های تخصصی و فراهم نمودن زیرساخت های لازم جهت کاهش شکاف بین وضعیت موجود با الگوی مدیریت مبتنی بر شواهد، بستر مناسب را فراهم نمایند.

مقدمه: پرداخت مبتنی بر عملکرد (طرح قاصدک)، مدل پرداختی است که سعی بر ارائه پاداش به ابعاد کمی عملکرد دارد و ارائه کنندگان خدمات سلامت را در جهت دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده از طریق انگیزاننده های مالی تشویق می کند. هدف پژوهش حاضر تعیین سطح رضایتمندی کارکنان از طرح قاصدک در سال 1398 بود. روش ها: پژوهش حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی و به روش مقطعی بود. جامعه ی آماری پژوهش کلیه کارکنان بیمارستان های منتخب دانشگاه علوم پزشکی ایران بود. داده ها به وسیله پرسشنامه گردآوری شدند و با آزمون های تی مستقل، ANOVA، و همبستگی پیرسون در نرم افزار SPSS تحلیل شدند. یافته ها: متوسط نمره رضایتمندی کارکنان گروه های پزشکی، پرستاری، پشتیبانی و پاراکلینیکی کمتر از حد متوسط بود (2/33 از 5). ارتباط معناداری میان مقدار رضایت از پرداخت مبتنی بر عملکرد با واحد محل اشتغال کارکنان مشاهده نشد (p-value=0/330). همچنین، بین متغیرهای سن و سوابق کاری کارکنان با میزان رضایتمندی آنان نیز ارتباط معنا داری مشاهده نشد(p-value=0/945) و (p-value=0/823)، به ترتیب، اما بین رضایتمندی کارکنان با رسته شغلی آنان ارتباط معنادار مشاهده شد(p-value=0/042).بیشترین و کمترین میزان رضایتمندی به ترتیب مربوط به رسته های شغلی پزشکی و اداری مالی بود. نتیجه گیری: رضایت کارکنان از سیستم پرداخت مبتنی بر عملکرد در بیمارستان های موردمطالعه، به ویژه در میان کارکنان غیر بالینی، در حد قابل قبول ﻧﯿﺴ ﺖ و ای ﻦ ﻣﺴ ﺌﻠﻪ می تواند در ﻋﻤﻠﮑ ﺮد و ﮐﯿﻔﯿ ﺖ ﮐ ﺎر کارکنان ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬار ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻨ ﺎﺑﺮایﻦ ﻧﯿ ﺎز ﺑ ﻪ ﺗﺄﻣ ﻞ و ﺗﻮﺟ ﻪ ﺑﯿﺸ ﺘر ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﻦ در این زمینه وجود دارد.

مقدمه: کسورات بیمه ای یکی از خسارات مالی قابل توجه و جبران ناپذیر در بیمارستان ها محسوب می شوند که بنا به عوامل مختلفی، سازمان های بیمه گر صورتحساب های ارسالی از بیمارستان ها را به طور کامل بازپرداخت نمی کنند. مطالعه حاضر با هدف تعیین میزان و علل کسورات بیمه در بیمارستان های آموزشی و غیرآموزشی منتخب دانشگاه علوم پزشکی ایران انجام شد. روش ها: پژوهش حاضر به روش توصیفی از نوع کاربردی بود که به صورت مقطعی در شش بیمارستان منتخب وابسته به دانشگاه علوم پزشکی ایران انجام شد. جامعه پژوهش شامل پرونده های بستری و سرپایی در بازه زمانی شش ماه نخست سال 1398 بود.گزارش های کسورات بیمه های خدمات درمانی و تأمین اجتماعی با مراجعه به واحد درآمد بیمارستان ها بررسی شد. ابزار گردآوری داده ها فرم محقق ساخته بود که مبالغ و نوع کسور به تفکیک نوع پرونده و بیمارستان های آموزشی و غیرآموزشی جمع آوری شد. داده ها به روش آمار توصیفی با استفاده از نرم افزار اکسل تحلیل شد. یافته ها: بیشترین کسور اعمال شده در اسناد بستری به ترتیب حق العمل جراحی و ویزیت بستری و در اسناد سرپایی به ویزیت، خدمات آزمایشگاه، خدمات تشخیص و مشاوره مربوط می شد. نتیجه گیری: به سیاست گذاران و برنامه ریزان نظام سلامت پیشنهاد می گردد که با برگزاری کارگاه های آموزشی برای کادر مسئول، به کارگیری دانش آموختگان مربوطه، تحلیل پرونده ها قبل از ارسال به سازمان های بیمه گر از ایجاد کسورات بیمه ای جلوگیری کرد.