فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۴۴۵ مورد.
۲۱.

جامعه پذیری حجاب

کلید واژه ها: زنان خانواده حجاب جامعه‎پذیری گروه‌های همسالان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 562
چنانچه حجاب یک نوع رفتار قلمداد گردد، این رفتار همانند سایر رفتارهای دیگر تحت تأثیر قواعد خاصی است. بر اساس تئوری‌های جامعه‌شناختی و روان‌شناختی، انجام یک رفتار، تحت تأثیر عوامل متفاوتی است. یکی از عوامل مهم و اثر گذار بر انجام و نحوة رفتار، اطلاعات و آگاهی‌های فرد از رفتار می‌باشد. به‌ عبارت دیگر، سطح شناختی فرد، اقدام و نوع رفتار وی را مشخص می‌سازد. اطلاعات و آگاهی‌های فرد، نسبت به اشیاء، پدیده‌ها و مفاهیم، طی فرآیند جامعه‌پذیری وی ایجاد می‌شود. در این نوشتار، جامعه‌پذیری از دیدگاه تئوری‌های کارکردگرایی، تقابل و کنش متقابل نمادین بررسی شده است و خانواده، مدرسه، گروه همسالان و نهادهای اجتماعی و ارتباطی به عنوان عوامل مؤثر بر جامعه‌پذیری حجاب معرفی می‌شوند که ناهماهنگی و بدکارکردی این عوامل می‌تواند منجر به آسیب‌پذیری فرآیند جامعه‌پذیری حجاب گردد.
۲۲.

خواستگاری در فقه و حقوق

نویسنده:

کلید واژه ها: زن ازدواج خواستگاری مرد نامزدی نظر و نگاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 698
خواستگاری رسمی دیرینه و مقدمه‌ای پراهمیت بر پیمان زناشویی است که به لحاظ برخورداری از مسائل و پاره‌ای احکام مهم نیازمند بررسی، تبیین احکام و پاسخ به پرسش‌هایی می‌باشد که کمتر در کتاب‌های فقهی و حقوقی بدان توجه شده است. از این رو، نوشتار حاضر پس از تبیین و بررسی مفهوم و ماهیت خواستگاری، بیان حکم شرعی و حکمت خواستگاری زن از مرد، به بیان مسائلی چون جواز نظر به همسر آینده و قلمرو و شرایط آن، موانع خواستگاری، ممنوعیت خواستگاری از نامزد دیگری و خواستگاری ضررآمیز پرداخته است و در انتهای مقاله پیشنهاد قانونی تدوین ماده‌ای در رابطه با موانع نکاح بیان شده است.
۲۳.

جایگاه حضرت فاطمه (س) در منابع اهل تسنن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حضرت فاطمه زهرا اهل تسنن منابع حدیثی سیره معصومین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 903
بسیاری از دانشمندان اهل تسنن درباره حضرت فاطمه زهرا(س) قلم زده‏ و گزارش­هایی در احوال و زندگانی آن حضرت ارائه کرده­اند و سخنانی از رسول خدا(ص) را درباره آن حضرت ثبت نموده­اند. از بررسی روایات به دست آمد که هیچ­گونه ذم یا خرده­گیری درباره حضرت زهرا (س )یافت نمی­شود و همه به آن حضرت احترام گذاشته‏اند و مدح هایی درباره آن حضرت ثبت کرده‏اند و نتوانسته‏اند بر وجود مبارکش خدشه یا ایرادی وارد کنند. حتی برخی از نویسندگان وقایع تلخ پس از رحلت پیامبر(ص) را گزارش کرده‏اند و نتوانسته‏اند نسبت به اهانت‏های وارد بر آن حضرت و بی­وفایی امت اسلام و کوتاهی در حق اهل بیت پیامبر(ص)، بی­تفاوت باشند. این مقاله به سبب محوریت وجود مبارک آن حضرت، احوال و جایگاه ایشان را در منابع اهل تسنن بررسی و عرضه نموده است.
۲۴.

سیره سیاسی حضرت زهرا در مقام انسان کامل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن انسان کامل زهرا سلام‌الله علیها امامت معصوم هدایت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 990
هرچه انسان در اتصاف به کمالات واجب‌الوجود قویتر باشد، به مبدأ واجب‌الوجود نزدیکتر و آثار وجودی او بیشتر است؛ چنانکه انسان کامل مجمع اسماء و صفات خداوند است. از منظر قرآن کریم منصب هدایتگری از آن انسان‌های کاملی است که از عیوب اخلاقی و نفسانی مبرا بوده و از «ظلم» به معنای عام آن معصوم باشند. قول و فعل و تقریر چنین انسانی حجیت دینی داشته و او به اقتضای وظیفه دینی به امر اقامة دین و اجرای حدود و دفاع از حریم دین خدا می‌پردازد. حضرت زهرا (س) مصداق بارز «تطهیر الهی» است که به دور از هرگونه تمایل فردی و با دو شیوة اقامه ادلّه و وصیت سیاسی، به حراست از دین و حمایت از وصی بلافصل رسول خدا پرداخته است و در همه اقوال و اعمال و تقریراتش، جانب دین را لحاظ نموده و خیرخواه امت بوده است؛ فلذا پیروی از سیره متعالی ایشان می‌تواند راهگشا و کارساز باشد.
۲۵.

حجاب دیروز، امروز، فردا

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 361
یکی از مهمترین دغدغه‌های اصلی نظام مقدس جمهوری اسلامی، بسط و گسترش فرهنگ ناب محمدی(ص) در جامعه بوده و هست. مساله حجاب نیز به عنوان یکی از ارکان اصلی حفظ عفت عمومی در جامعه، همواره مورد بحث و نظر کارشناسان مختلف بوده، تا آنجا که با گذشت 28 سال از پیروزی انقلاب بی بدیل اسلامی در ایران، هنوز یکی از مباحث زنده و جریان‌دار این نظام محسوب می‌شود. آنچه خواهید خواند، نگرشی است کوتاه بر آنچه که در دوران پیدایش و پس از شکل گیری انقلاب اسلامی در ایران رخ داده است که تنها هدفش نگاهی به گذشته برای تصمیم گیری برای آینده‌ای بهتر است.
۲۶.

هویت انسانی زن در چالش آرایش و مد

کلید واژه ها: سبک زندگی مد آرایش فرهنگ مصرفی بدن آگاهی هویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 936
مد به عنوان پدیده‌ای اجتماعی مختص جامعه و فرهنگ خاصی نیست و پیدایش و افول مد، پنج مرحله‌ شامل آفرینش، معرفی مد، تبلیغ مد، تولید انبوه و تقاضای مد جدید را طی می‌کند. بهره‌برداری نظام سرمایه‌داری از رواج مد، منجر به تغییرات فرهنگی ـ اجتماعی در کشورهای مخاطب می‌گردد. علل گرایش زنان به مد از رویکردهای مختلفی قابل تبیین است. در دیدگاه روانشناسی نیاز انسان‌ها به خودنمایی و زیبایی زمینه مدگرایی را فراهم می‌سازد. بر مبنای دیدگاه جامعه‌شناختی، مقولاتی چون الگو و فرهنگ مصرف، سبک زندگی، رهبران مد، بدن آگاهی، در تبیین گرایش به مد مطرح می‌شود. بی‌تردید پدیده مد با طبقه اقتصادی ـ اجتماعی افراد، نقش رسانه‌های جمعی، فرآیند جهانی‌سازی و نظام سرمایه‌داری مرتبط است. برجستگی مد در هویت بخشی به زنان و پارادوکس توجه به جسم و روح، زنان را با چالش‌های هویتی در ابعاد مختلف مواجه می‌سازد که نیازمند سیاست‌گذاری‌های فرهنگی است.
۲۷.

بدحجابی در نگرش جامعه‌شناختی

کلید واژه ها: حجاب زن تقاضا عرضه انحراف اجتماعی بدحجابی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 457
یکی از رویکردهای مطرح در زمینه تبیین انحرافات اجتماعی، رویکرد گزینش عاقلانه است. طبق یکی از نگاه‌های جدید در این رویکرد، رابطه منحرفانه و کجروانه به منزله بازار انحراف و جرم است که مشتمل بر تقاضا و عرضه می‌باشد. بر طبق برداشت‌های جدید، فرد منحرف در بخش تقاضا قرار دارد و فرد بزه‌دیده به هیچ وجه در این جریان، منفعل و بی‌تأثیر نیست بلکه با قرار گرفتن در بخش عرضه، فعالانه در شکل‌گیری عمل منحرفانه شرکت می‌کند. این مدل تحلیل، در مورد انحرافات اجتماعی و اخلاقی ناشی از عدم رعایت حجاب صحیح کاربرد دارد و مستلزم سیاست‌های کنترلی متناسب با خود است. اگر با این رویکرد به تحلیل برخی متون دینی (آیات مربوط به حجاب) بپردازیم، شاهد تأیید این مدل در این آیات خواهیم بود و تشریع حجاب به منزله یک سیاست کنترلی، به خوبی در این مدل معنا می‌یابد.
۲۹.

نظام اسلامی و مسئله پوشش زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 802
در سده‌ی اخیر موضوع پوشش زنان همواره مورد توجه جوامع اسلامی، اندیشمندان و رهبران فرهنگی و دولت‌ها بوده است. در کشور ما گرچه تک نوازی‌هایی در مخالفت با حجاب از عهد ناصری به گوش می‌رسد اما انتقاد از حجاب را به طور عمده پس از مشروطیت و در میان روشنفکرانی که از فرنگ بازگشته و یا شیفته‌ی تحولات فرهنگی آن دیارند، مشاهده می‌کنیم. تبلیغاتی که حجاب زنان را ملازم پرده‌نشینی و دوری از دستاوردهای فرهنگی ـ اجتماعی می‌دانست آنقدر قوی بود که انجمن‌های زنان و نویسندگان و شعرای روشنفکر را به این باور رساند که پیش شرط سعادت زنان کشف حجاب است.در این جستار مسئله حجاب را از منظر اسلام مورد بررسی قرار می دهیم.
۳۱.

سیماى زن در خطاب هاى قرآن

نویسنده:

کلید واژه ها: جنسیت خطابات قرآنى حقیقت انسانى فمنیسم

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در اسلام جایگاه زن
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن انسان و جامعه در قرآن انسان در قرآن
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه فقه زن و خانواده مباحث کلی
تعداد بازدید : 649
موج سوم فمنیسم تحت تأثیر اندیشه‏هاى پست مدرن، علم را به ساختار زبانى و در نهایت، به عنصر جنسیت ارجاع مى‏دهد و معتقد است که غلبه مرد، علم و همچنین زبانى مردانه به دنبال آورده است. بر اساس این دیدگاه، قرآن نیز که به زبان عربى نازل شده است، هویتى مذکر دارد. اما واقع آن است که قرآن عنصر جنسیت را در حقیقت انسانى دخیل نمى‏داند و بسیارى از خطاب‏هاى قرآنى متوجه حقیقت انسانى‏اند. اما حتى در مواردى که از نظر محاورات عام زبان عربى، خطاب با ضمیر مذکر بیان شده، بیان قرآن به گونه‏اى است که ظهور کلام را متوجه حقیقت انسانى مى‏کند.
۳۲.

گستره عفاف به گستردگی زندگی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 569
گرایش به زیبایی از قبیل: زیبا پوشیدن، زیبا سخن گفتن، خود را آراستن، معطر کردن و تمایلات جنسی، همه و همه اموری است که از فطرت انسان بر می خیزد. آنچه مهم است، نگهداشتن حریم و خارج نشدن از حد اعتدال در این موارد می باشد؛ نه سرکوب کردن خواهشها و تمایلات فطری و درونی و نه تندروی و افراط در آنها، اساساً معنای عفت همین است. که در این مقاله به معنای عفاف می پردازیم.
۳۳.

خانواده در اسلام

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 473
سید محمد غروی در خلال سال های اخیر اضافه بر تدریس و تحقیق و تالیف و نظارت و مشاوره دادن به کارهای علمی، استاد راهنما یا مشاور و یا داور ده ها رساله کارشناسی ارشد و سطح 3 و 4 بوده. ضمن آنکه مقالاتی در مجله نور علم، حوزه و دانشگاه و معرفت و یا مصاحبه های علمی در مجلات حوزوی ارائه نموده است. و اکنون نیز در خلال کارهای علمی و تدریس مدیریت گروه روانشناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و موسسه امام خمینی را بعهده دارد.طی گفتگویی نظر ایشان را در مورد جایگاه خانواده در اسلام مورد بررسی قرار می دهیم.
۳۴.

جنسیت و جنس زبانی در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: زبان قرآن جنس زبانی جنس زیست شناختی- طبیعی نظریة نشانداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 595
مقوله جنس زبانی در زبان­شناسی از مقوله جنس زیست­شناختی بازشناخته می­شود. بررسی­های زبان شناختی نشان داده­اند که اگرچه میان این دو نوع جنس در زبان هایی که از جنس زبانی بهره می­برند رابطه برقرار است، لیکن این رابطه متناظر نمی باشد. زبان عربی و عربی قرآنی (یا کلاسیک) از زبان­هایی قلمداد می­شود که جنس زبانی در آن از گستره و تنوع زیادی برخوردار است. این پژوهش با بررسی جنس زبانی در آیات قرآن کریم، با ارایة تقسیم­بندی جدید و متفاوتی از آنچه در دستورهای موجود عربی در مورد جنس صورت پذیرفته است، به نحوه عملکرد و رابطه آن با جنـس زیـست­شناختی در چارچوب نظریة نشان­داری می­پردازد. نتایج این بررسی می­تواند از یکسو در تفسیر آیات و به ویژه نقش و اهمیت زنان در کلام الله مجید برپایة توصیف زبان­شناختی به کار رود و از سوی دیگر مسیری جدید و متفاوت را پیش روی پژوهشگران دستور زبان عربی بگشاید.
۳۵.

استراتژی قرآن در مواجهه با انحرافات اجتماعی /قسمت پایانی

کلید واژه ها: کنترل اجتماعی امر به معروف و نهی از منکر انحرافات اجتماعی مقابله با کجروی دفاع قانونی عوامل انتظامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 543
یکی از مهمترین سیاست‌های کنترلی اسلام در مواجهه با انحرافات اجتماعی، سیاست های پسینی است. این سیستم به گونه‌ای تنظیم یافته که همراه با مجازات و تنبیه مجرمان ، اصلاح و بازپروری آن ها نیز مطمح نظر قرار می‌گیرد. از همین رو، سیاست‌های پسینی به دو بخش مقابله با انحراف و درمان تقسیم می‌گردد. شیوه‎های مقابله با کجروی، به سه دسته تفکیک می‎گردد: دفاع فردی، دفاع اجتماعی و دفاع قانونی. در دفاع فردی سخن از وجوب یا رجحان دفع مهاجم، از حمله به جان، ناموس و مال خویش، بستگان و ضعیفان است. در دفاع اجتماعی از جایگاه و اهمیت امر به معروف و نهی از منکر و پیامدهای اجتماعی آن سخن به میان می‎آید. در مقوله دفاع قانونی یا سیستم مجازاتی اسلام، موضوعاتی از قبیل اهداف، ویژگی‎های مجازات اسلامی، کارآمدی قضات و عوامل انتظامی مورد بررسی قرار می‎گیرند. سرانجام در بحث درمان کجروی، تفاوت دو رویکرد اخلاقی و اجتماعی در مبحث عوامل سازنده درمان و شیوه‎های آن بررسی خواهد شد.
۳۶.

جنسیت و مرجعیت

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 84
در بینش اسلامی، خداوند زن و مرد را از یک اصل آفریده و راه رسیدن به کمال را برای هر دو قرار داده است . تفاوت‌های جسمی و روحی زن و مرد هر چند موجب برتری و امتیاز یکی بر دیگری نمی‌شود، امّا ممکن است سبب تفاوت در تکالیف و پذیرش مسئولیّت‌های فردی و اجتماعی متفاوت گردد.مقوله جنسیت و مرجعیت یکی از احکامی است که محل بحث فقهاست و این پرسش که اگر زنی دارای تمام شرایط لازم برای مرجعیت باشد، آیا صرف زن بودن او مانع از مرجعیت و حجّیت فتاوای او می‌شود یا نه، مورد بحث قرار می‌گیرد آیا فتاوای مفتی زن، حتی برای زنان دیگر نیز حجّیت ندارد؟ آیا زن به عنوان عمل به یک واجب کفائی می‌تواند متصدی منصب افتاء گردد؟این ها پرسش هایی هستند که در این مجال به آن ها می پردازیم.
۳۷.

نقد کتاب «زن در نهج البلاغه»

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 502
کتاب «زن در نهج البلاغه» تألیف دکتر نجوی صالح الجواد و ترجمه ورود سلامی و مقدمه دکتر سید محمد بحر العلوم که توسط انتشارات زمزمه زندگی و در تیراژ 3000 نسخه در تابستان 1384 منتشر شده است از جمله آثاری محسوب می‌شود که به غرض دفاع از حریم نهج البلاغه و در توجیه و تبیین دیدگاه‌های امام علی (ع) درباره زنان به رشته تحریر درآمده است. در این شماره ضمن معرفی این کتاب به نقد آن می پردازیم.
۳۸.

در آمدی بر مفاهیم اجتماعی در قرآن کریم

کلید واژه ها: اسلام حقوق آزادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 723
قرآن کریم دریایی عمیق، موّاج و سرشار از دُرّ و گوهرهای دست یافتنی است، از آن جهت که هر کسی به فراخور حالش می‏تواند، از آن بهره مند شود، «فسنیسره للیسری» نامیده شده است. ولی تا به حال اندکی از این گوهرهای ناب به دست انسانها رسیده است، خصیصه دیگر قرآن کریم وزانت و سنگینی استدلالهای آن می باشد تا جایی که به عنوان قول ثقیل «سنلقی علیک قولاً ثقیلاَ» خوانده شده است، اما چرا با وجود آسانی فهم و برخورداری از استدلالهای محکم و غیر قابل خدشه آن، تعداد محدودی از این مائده آسمانی بهره مند شده اند؟ زیرا شرط اساسی فهم، درک و دستیابی به قرآن کریم «لایمسه الا المطهـرون» می‏باشـد، بنابراین تا مسلمـانان نتوانند چهره دل را، با آب پاکی و صفا بشویند، نمی توانند غبار مهجوریت از چهرة این گوهر آسمانی بزدایند و به معانی بلند و نورانی آن دست یابند و از گوهرهای نهفته در آن بهره گیرند. هر زمانی که بحث قرآن کریم به میان می‏آید این سؤال در ذهن آدمی ‏نقش می‏بندد که آیا قرآن مجید که دارای بطن های زیادی است، فقط به توحید و آخرت توجه داشته و یا اینکه به مسائل حکومتی، اجتماعی، حقوقی و . . . هم پرداخته و اگر به این مسائل هم توجه نموده تا چه اندازه آن را بسط و گسترش داده است؟! برای پاسخگویی به این سؤال درصدد برآمدیم بخشی از مسائل اجتماعی را با کمک صاحبنظران از قرآن استخراج نموده و مورد استفاده قرار دهیم.
۳۹.

تعدیل ثروت در جامعة اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 969
نگاه اسلام به همة ابعاد جوامع بشری نگاهی وسیع و همه جانبه است. نظریات، راهبردها و رهیافت های اقتصادی آن نیز برای حل مسائل بشری از متین ترین و معتدلترین نظریات می‏باشد. نظریات اسلام در خصوص چگونگی برپایی نظام مالی، استخراج معیارها، ملاکهای اقتصادی، مالکیت خصوصی، عدالت اجتماعی و.... می‏تواند برای جامعه بشری، اقتصادی پاک و سالم بنا نهد، اقتصادی که در سایة آن، انسان بتواند به تکامل مناسب روحی و منعوی دست‏یابد. در این راستا مسألة تعدیل ثروت برای برقراری عدالت اجتماعی یکی از مهمترین سیاستهای اقتصاد اسلام می‏باشد تبیین ابعاد مسئله تعدیل ثروت و راهکارهای تحقق آن در جامعة اسلامی مستلزم بحثی بسیار مستوفی و مبسوط است و دامنة بحث بسیار گسترده تر از اشاراتی است که در این مقاله به آن پرداخته شده، لکن مقالة حاضر صرفاً به بهانة غائلة این فصل (مفاسد اقتصادی) به عنوان فهرست و نمایه ای از رؤوس اهم مطالبی که در این زمینه قابل بحث است تنظیم گردیده است. که در این مقاله بصورتی گذرا به این مسائل اشاره می‏شود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان