مطالب مرتبط با کلیدواژه

اهل تسنن


۱.

جایگاه حضرت فاطمه (س) در منابع اهل تسنن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حضرت فاطمه زهرا اهل تسنن منابع حدیثی سیره معصومین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۶۶۰
بسیاری از دانشمندان اهل تسنن درباره حضرت فاطمه زهرا(س) قلم زده‏ و گزارش­هایی در احوال و زندگانی آن حضرت ارائه کرده­اند و سخنانی از رسول خدا(ص) را درباره آن حضرت ثبت نموده­اند. از بررسی روایات به دست آمد که هیچ­گونه ذم یا خرده­گیری درباره حضرت زهرا (س )یافت نمی­شود و همه به آن حضرت احترام گذاشته‏اند و مدح هایی درباره آن حضرت ثبت کرده‏اند و نتوانسته‏اند بر وجود مبارکش خدشه یا ایرادی وارد کنند. حتی برخی از نویسندگان وقایع تلخ پس از رحلت پیامبر(ص) را گزارش کرده‏اند و نتوانسته‏اند نسبت به اهانت‏های وارد بر آن حضرت و بی­وفایی امت اسلام و کوتاهی در حق اهل بیت پیامبر(ص)، بی­تفاوت باشند. این مقاله به سبب محوریت وجود مبارک آن حضرت، احوال و جایگاه ایشان را در منابع اهل تسنن بررسی و عرضه نموده است.
۲.

بررسی لزوم و حدود حجاب در در فقه اهل تسنن

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اهل تسنن پوشش عورت حکومت تعزیر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹۳۵۵
یکی از احکام ثابت اسلام که همه مذاهب اسلامی بر آن اتفاق دارند. دستور رعایت حجاب برای بانوان است و از آن جا که بخش قابل توجهی از جهان اسلام را اهل تسنن، تشکیل می‌دهند، این مسأله در تمام جهان اسلام مطرح است، در این نوشتار دیدگاه مفسران و فقهای اهل تسنن در زمینه اصل لزوم پوشش و محدوده آن با توجه به آیات، روایات و استنباط‌های فقها مورد بررسی قرار گرفته و دلایل و مبانی آن مطرح شده است و در ادامه به این سؤال پاسخ داده شده که از منظر فقهای اهل تسنن آیا نظام اسلامی و حکومت مشروع دینی در زمینه حجاب و پدیده بی‌حجابی مسئولیت دارد؟ دلایل و راهکارهایی که بر بستر فقه در این زمینه می‌توان فرض نمود، نیز مورد بررسی قرار گرفته است، از دلایل مهم این مسأله می‌توان به «تعزیر گناهکار»، «امر به معروف و نهی از منکر» و «حفظ شعائر مسلمان‌ها»، اشاره نمود.
۳.

نقدی بر ازدواج موقت در فقه عامه

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اهل تسنن ازدواج موقت حکم اولی اختیارات حکومتی نسخ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۹۷۳
ازدواج موقت یکی از انواع ازدواج است که مشروعیت آن در عصر پیامبر گرامی اسلام(ص) مورد قبول همه مسلمانان بود. حکم اولیه ازدواج موقت اباحه است و امامان معصوم(ع) به دلیل منع حکومتی از ناحیه خلیفه دوم، با حکم تحریم آن مبارزه نمودند؛ چون منع مطلق آن توجیه شرعی نداشت. در این نوشتار متعه از دیدگاه فقه امامیه و عامه با نگاه حکومتی مورد بررسی قرار گرفته و ضمن پرداختن به مستندات مربوط به اصل مشروعیت متعه که احیانا در مباحث تطبیقی و اختلافی نقش دارد، حکم ازدواج موقت از جهت نسخ یا منع حکومتی مورد بحث واقع شده است، زیرا اهل سنت مدعی نسخ یا منع این نوع ازدواج با استفاده از اختیارات حکومتی هستند. همچنین مطرح شده که حکومت اسلامی باید بر اساس مصالحی، با توجه به زمان و مکان، محدودیت‌ها و شرایطی را برای جلوگیری از بروز مشکلات ناشی از آن وضع نماید و در عین حال، زمینه را برای استفاده منطقی آن فراهم نماید.
۴.

دو جهانی شدن ها و حساسیت های بین فرهنگی: مطالعه موردی روابط بین فرهنگی اهل تسنن و تشیع در استان گلستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اهل تسنن فرهنگ جهانی شدن ارتباطات ارتباطات میان فرهنگی اهل تشیع حساسیت های بین فرهنگی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ جامعه شناسی فرهنگ
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
تعداد بازدید : ۲۵۸۴ تعداد دانلود : ۱۳۰۲
"این مقاله به بررسی حساسیت های بین فرهنگی اهل تشیع و ترکمن های اهل تسنن در استان گلستان می پردازد. به منظور تبیین حساسیت های بین فرهنگی دو گروه، از سنجه های حساسیت های بین فرهنگی براساس مدل نظری شش مرحله ایِ حساسیت های بین فرهنگی میلتون بنت، استفاده شده است. بر مبنای نظریه حساسیت های بین فرهنگی، توسعه ارتباطات عامل مهمی در کاهش حساسیت های بین فرهنگی است. در این تحقیق به رویکرد دوفضایی توجه شده و با هدف سنجش توسعه ارتباطات، از دو قلمرو سنجش مجازی و سنجش حضوری استفاده شده است. با توجه به گسترش وسایل ارتباط جمعی و رسانه ها که مهم ترین بستر جهانی شدن ارتباطات را فراهم آورده اند، در ابتدا توسعه ارتباطات افراد از طریق رسانه ها مورد توجه قرار گرفته است. بدین منظور به بررسی رابطه بین میزان استفاده افراد از رسانه ها ـ به ویژه اینترنت و ماهواره ـ با حساسیت های بین فرهنگی افراد پرداخته شده است. در مرحله دوم، توسعه ارتباطات افراد در محیط واقعی با توجه به محل سکونت آنها سنجیده شده و رابطه آن با میزان حساسیت های بین فرهنگی مورد توجه قرار می گیرد. نتایج تحقیق نشان می دهد توسعه ارتباطات مجازی (ارتباط افراد از طریق رسانه ها) و ارتباطات فیزیکی (تعامل افراد در محل سکونت) منجر به کاهش حساسیت های بین فرهنگی می شود. از این منظر می توان یکی از منابع و عوامل اصلی توسعه حساسیت های بینِ دینی و بینِ قومی را ناشی از عدم تعامل اجتماعی دانست که برای کاهش آن، توسعه زمینه ارتباطات اجتماعی در میان اقوام و پیروان مذاهب توصیه می شود. "
۵.

خدمات علمی جابربن یزید جعفی به اسلام و شیعه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تفسیر اهل تسنن فقه حدیث کلام تاریخ کوفه جابربن یزید جعفی صادقین (ع) شیعه امامیه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره کلیات شخصیت ها
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ اسلام
تعداد بازدید : ۲۳۱۷ تعداد دانلود : ۸۷۳
ابومحمد جابر بن یزید جعفى کوفى (حدود 50ـ128 ق) از تابعان و از اصحاب نامدار و مورد وثوق امام باقر و امام صادق(علیهما السلام)است. او در اواخر دوره اموى، یک مرجع عمده درباره علوم دینى زمانش به شمار مى رفت. عمده فعالیت هاى علمى این عالم برجسته شیعى و شاگرد مکتب اهل بیت(علیهم السلام) در شاخه هاى تفسیر، حدیث، تاریخ، فقه و کلام بوده، از آن جا که شاگردان نامدارى از شیعه و سنى داشته است، سهم فراوانى در توسعه این علوم در بین عامه مسلمانان و به خصوص شیعیان امامى داشته است.
۶.

بررسی سندی و انگیزشی روایات سهوالنبی(در نماز) در آثار روایی اهل سنت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اهل تسنن روایات سهوالنبی بررسی تاریخی سندی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات مکاتب حدیثی اهل سنت
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات منابع و نسخ حدیثی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات فقه الحدیث حدیث شناسی
تعداد بازدید : ۱۶۶۸ تعداد دانلود : ۱۸۳۶
یکی از مسائلی که جزو اختلافات اعتقادی در بین شیعه و اهل تسنّن است، مسئله جواز و عدم جواز سهوالنبی است. روایاتی در این زمینه از طریق شیعه و اهل تسنن وارد شده است که همه علمای اهل تسنن و برخی از علمای شیعه، این دسته از روایات را صحیح دانسته و عصمت مطلقه نبی اکرم را زیر سؤال برده اند. این روایات در سه حیطه سهو پیامبر در نماز، خواب ماندن ایشان از نماز صبح و راهنمایی خطا در تأبیرالنخل مطرح شده است. در این مقاله، فقط به بررسی سندی و انگیزشی روایات سهو در نماز که از طریق اهل تسنن وارد شده، پرداخته و اثبات می شود که جاعلان این گونه احادیث، هدفی جز پایین آوردن شخصیت پیامبر اکرم و هم سطح قرار دادن ایشان با خلفا نداشته اند، زیرا جایی که پیامبر خطا و سهو کند، اشتباهات خلفا توجیه خواهد شد؛ اما ساحت مقدس نبی اعظم برتر و بالاتر از آن است که گرد سهو یا إسها بر آن بنشیند. علاوه بر اینکه این روایات، ضعف سندی نیز دارند.
۷.

بازشناسی احادیث مختص شیعه از میان احادیث مشترک فریقین درباره دجّال(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دجال احادیث شیعه اهل تسنن تبارشناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۸۳ تعداد دانلود : ۶۸۴
در جوامع روایی اهل تسنن و شیعه، روایات فراوانی درباره دجّال وجود دارد. با این حال پاره ای از روایات به ویژه روایات سنی، به جوامع روایی شیعه راه یافته است. این مقاله با روش گردآوری کتابخانه ای و با مراجعه به منابع شیعه و اهل تسنن و با شیوه توصیفی تحلیلی(تحلیل محتوایی) برای اولین گام در تبارشناسی روایات مربوط به دجّال، به بازشناسی روایات شیعی و سنی در جوامع روایی فریقین در موضوعات وقایع زمان خروج دجّال، مکان خروج دجّال، زمان خروج دجّال، مکان های ایمن از فتنه دجّال و محل کشته شدن پرداخته و به این نتیجه دست یافته است که درخصوص موضوع فتنه دجّال و ریزعنوان های آن، از میان روایات فراوان موجود در جوامع روایی شیعه، فقط تعداد چهارده روایت، روایت شیعی به شمار می آید و بقیه روایات عامی هستند . نیز تعداد روایات جوامع روایی اهل سنّت بیشتر از روایات جوامع روایی شیعه است.
۸.

بستان 5 تازه های نشر عربی

کلیدواژه‌ها: نشر عربی تازه های نشر اهل تسنن اهل سنت اجتهاد اصول فقه وهابیان حنبلیان معرفی کتاب فقهای سنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۵ تعداد دانلود : ۲۸۴
نویسنده در نوشتار حاضر در پی معرفی چندین کتاب است که در زمینه اجتهاد و اصول فقه و تفاوت وهابیان و حنبلیان به قلم شیوخ اهل تسنن در مصر، شام، فلسطین و اردن نوشته یا چاپ شده است.
۹.

بررسی و تحلیل منصب امارت حج در سال نهم هجری(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: ابلاغ آیات برائت امیرمؤمنان علی (ع) ابوبکر ابن تیمیه اهل تسنن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۲ تعداد دانلود : ۵۶۳
امارت حج در سال نهم هجری، از مسائل مهم و بحث برانگیز تاریخ اسلام است. بسیاری از اندیشمندان شیعه و سنی بر این عقیده اند که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم در سال نهم هجری شخصی را متصدی این منصب نموده و در سال بعد، در حجةالوداع، شخصاً این مسئولیت را به عهده گرفته است. برخی شیعیان حضرت علی علیه السلام، و بیشتر اهل سنت، ابوبکر را متصدی این امر در سال نهم هجری معرفی کرده اند. در این پژوهش، این مسئله به تفصیل بررسی شده و با بررسی دقیق نظرهای موجود، اثبات شده که بر خلاف قول مشهور، در این سال امیر الحاجی از سوی پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم انتخاب نشده و ایشان فقط برای ابلاغ آیات سوره برائت، ابتدا ابوبکر و سپس حضرت علی علیه السلام را متصدی این امر نموده اند. با این حال، هر دو گروه برای مدعای خود، به دلایل متعددی استناد کرده اند که پس از بررسی، در نهایت ثابت خواهد شد که دلایل هر دو گروه ضعیف و دارای اشکالات مهمی است و در مقابل، نص صریح بسیاری از روایات صحیح السند و گزاره های تاریخی موثق خلاف آن را ثابت می کند.
۱۰.

بررسی سرمایه اجتماعی فرهنگی بین گروه های مذهبی شهرتربت جام (مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی مذهب اهل تشیع اهل تسنن اعتماد اجتماعی مشارکت اجتماعی و امنیت اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۴ تعداد دانلود : ۲۳۳
این پژوهش به مطالعه و بررسی میزان سرمایه اجتماعی بین دو مذهب رایج در شهر تربت جام می پردازد. جامعه آماری مردم شهر تربت جام است و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 400نفر تعیین شده است. روش تحقیق پیمایشی است و بر اساس ابزار پرسشنامه دارای روایی مبتنی بر آلفای کرونباخ بوده و از نتایج به دست آمده چنین استنتاج شده که دین به معنای عام آن در جامعه دارای دستاوردهای زیادی است. مذهب و اعتقادات مذهبی خاص تأثیر بر میزان سرمایه اجتماعی ندارد. هر دو گروه با توجه به اعتقادات خاصی که دارند از یک میزان سرمایه اجتماعی برخوردارند. بیشترین تأثیر بر میزان سرمایه اجتماعی در این شهر امنیت اجتماعی و استفاده از رسانه های جمعی داشته است.
۱۱.

سیاست مذهبی فتحعلی شاه قاجار در قبال اهل تسنن در ایران

کلیدواژه‌ها: اهل تسنن سیاست مذهبی فتحعلی شاه قاجار قاجاریه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷۲ تعداد دانلود : ۶۲۱
منابع تاریخ قاجاریه تصویری متشرع از فتحعلی شاه، دومین پادشاه قاجار ترسیم نموده اند. حکومت وی بر بزرگترین مملکت شیعی جهان از یک سو و همجواری ایران با همسایگان پیرو مذهب سنت از سوی دیگر، شناخت سیاست مذهبی وی در قبال اهل تسنن را حائز اهمیت بسیار می سازد که هدف تحقیق پیش رو می باشد. بررسی منابع تاریخی نشان می دهد سیاست راهبردی سلاطین قاجاریه من جمله فتحعلی شاه در قبال اهل تسنن، سیاستی بر مبنای تقابل حداقلی، مدارای مذهبی و تلاش برای تحقق وحدت اسلامی بوده است که می توان آنرا «سیاست تعاملی» نامید. مصادیقی چون آزادی مذهبی، امنیت اجتماعی، عدم وجود روایات دال بر درگیری نظامی حکومت با اهل تسنن، تلاش برای متمایل نمودن سنی مذهبان مناطق مرزی به حکومت مرکزی، نفوذ برخی علمای صوفی سنی در دربار و مراوده اهل سنت با درباریان و علمای شیعه موید این معناست. تاثیرپذیری احتمالی از روایات وارده از معصومین(ع) دال بر لزوم تعامل و تعایش شیعیان با عامه مسلمین، عدم احساس خطر سیاسی یا مذهبی از جانب اهل سنت، از میان رفتن تدریجی روحیه افراطی ضد تسنن در میان شیعیان، حاکم شدن دیدگاه مجتهدین و برچیده شدن تدریجی مشرب اخباری در میان علماء شیعه، جدی شدن خطر استعمار غرب و ضرورت اتحاد اسلامی و جلوگیری از متمایل شدن سنیان ساکن مناطق مرزی به مهاجرت یا پیوستن به همسایگان سنی مذهب رقیب دولت قاجاریه از مهم ترین علل اتخاذ چنین سیاستی بوده است. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای است.
۱۲.

ساختار مذهبی سیاسی مصر در دوره سقوط فاطمیان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مصر فاطمیان اهل ذمه اهل تسنن امامیه وزارت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۳ تعداد دانلود : ۷۷۱
خلافت فاطمیان، از نیمه دومِ سده پنجم هجری، رو به افول نهاد. مطابق شواهد تاریخی، آغاز این انحطاط با خلافت «الآمر بأحکام الله»- سال 495 هجری- شروع شد و در سال 567 ه . ق به پایان رسید. در طی این دوره، که مجموعاً هفتاد سال به طول انجامید، علل متعددی در سقوط فاطمیان نقش داشتند که این مقاله می کوشد با فراهم آوردن شناختی از ترکیب مذهبی جامعه مصر در این دوره، ابتدا به بررسی دو پدیده «قدرت گرفتن مقام وزارت و به حاشیه رانده شدن مقام خلافت» و «اقتدار یافتن جامعه تسنن در ساختار سیاسی - اجتماعی مصر» بپردازد و رابطه این دو را با یکدیگر آشکار سازد و سپس با تبیین و تحلیل این رابطه، نقش این عوامل را در سقوط فاطمیان مورد بررسی قرار دهد.
۱۳.

بررسی فقهی اقتدای به اهل تسنن در حرمین شریفین(مقاله ترویجی حوزه)

کلیدواژه‌ها: اقتدا اهل تسنن تقیه خوفی تقیه مداراتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۷ تعداد دانلود : ۶۵۰
در مورد اقتدای به اهل تسنن روایات مختلف و متعدّدی از ناحیه حضرات معصومین صادر شده است. هر چند عدم صحّت اقتدا در شرایط اوّلی، از روایات و فتاوای فقهای امامیه برداشت می شود؛ امّا در شرایط ثانوی؛  اعمّ از خوف یا مدارا، دلالت روایات مختلف و به ظاهر متعارض است. برخی ظاهر در اقتدای حقیقی است و برخی دیگر بر عدم صحّت اقتدا دلالت دارد. به تبع روایات، اقوال فقها نیز متفاوت گشته است. فقهایی چون حضرت امام خمینی و برخی از فقهای معاصر، ظهور روایات در اقتدای حقیقی را پذیرفته و روایات دالّ بر عدم صحّت اقتدا را به حکم اوّلی اختصاص داده اند؛ امّا بسیاری از فقها چنین حملی را نپذیرفته و روایات ظاهر در اقتدای حقیقی را بر اصل شرکت در نماز عامّه حمل نموده و تکرار نماز یا عدم اقتدا و لزوم قرائت را  در نماز جماعت آنان شرط دانسته اند که با بررسی دقیق روایات به نظر می رسد صحت اقتدای حقیقی نیز یکی از راهکارهای حضور در جماعت اهل تسنن است که به دلیل اهداف بالاتری؛ همچون ایجاد همدلی و اتحاد و حفظ آبروی شیعه پذیرفتنی است.
۱۴.

سیمای امام حسین (ع) در احادیث نبویِ منابع حدیثی اهل سنت

کلیدواژه‌ها: امام حسین (ع) اهل تسنن منابع حدیثی روایات نبوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۸ تعداد دانلود : ۳۵۶
اهل بیت پیامبر (علیهم السلام ) بویژه حسنین (امام حسن و امام حسین علیهما السلام) در بین اهل تسنن از جایگاه ویژه ای برخوردارند.منشاءآن روایات نقل شده ا ز پیامبر اکرم (ص) در فضائل و مناقب ایشان و تصریح و امر قرآن به مودت و پیروی از اهل بیت پیامبر (ص) می باشد.یکی از اهل بیت پیامبر (ص) که روایات زیادی از احادیث نبوی را به خود اختصاص داده ،امام حسین (ع می باشد. بازخوانی  و گرد آوری این احادیث در یک نوشتار می تواند طالبان حقیقت را در شناخت جایگاه امام حسین (ع) در منابع و کتب حدیثی اهل تسنن یاری نماید و حقایق را آشکار نماید. نوشتار پیش رو با روش توصیفی و شیوه کتابخانه ای  برای رسیدن به این هدف سامان یافت که حاصل آن چنین شد: در روایات نبوی نقل شده در منابع حدیثی اهل تسنن ،امام حسین (ع) ریحانه ی رسول (ص) ،سرور جوانان اهل بهشت ، محبوب خدا و پیامبر او ، از نخستین  وارد شوندگان به بهشت ، هدایت گر و هدایت کننده و مهدی موعود از نسل او معرفی شده است.
۱۵.

اصطلاح شناسی مهدویت در منابع روایی اهل سنت

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: مهدویت امام مهدی عج اصطلاحات روایات اهل تسنن مدیریت دانش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۴ تعداد دانلود : ۱۹۳
اعتقاد به مهدویت اعتقادی اسلامی است و از زمان رسول اکرم| همواره مورد توجه بوده و از سوی آن حضرت و بزرگان دینی مورد تأکید قرار گرفته است. مؤید این سخن روایات بسیاری است که فرق و مذاهب اسلامی از پیامبر اسلام| در ارتباط با این عقیده نقل کرده اند. در آن روایات اصطلاحات و شاخصه های مختلفی برای مهدویت و شخص امام مهدی عج مشخص شده است؛ مانند: روایاتی که می گویند: حضرت مهدی عج از فرزندان پیامبر و فاطمه^ و از عترت است و غیبت می کند حضرت مهدی عج از اهل بیت پیامبر| و از عترت آن حضرت است؛ حضرت عیسی عج در زمان ظهور حضرت مهدی عج می آید و پشت سر ایشان نماز می خواند؛ با ظهور وی عدل و داد را در زمین فراگیر می شود و ... شناخت این اصطلاحات و دسته بندی آنها از مهم ترین دست آوردهای این مقاله است که به روش توصیفی و تحلیلی و با استفاده از منابع و متون حدیثی اهل تسنن صورت گرفته است. بدین جهت تبیین نظام اصطلاحات مهدوی و دسته بندی آنها از منظر روایات اهل تسنن، مهم ترین اهدافی است که در این مقاله دنبال می شود و این مطلب را می توان از نوآوری های این تحقیق در حوزه مطالعات مهدوی با تأکید بر مدیریت دانش برشمرد.
۱۶.

بررسی دیدگاه فخررازی در عدالت صحابه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: فخررازی اهل تسنن عدالت صحابه تابعین سوره توبه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۳ تعداد دانلود : ۱۷۶
عدالت صحابه یکی از اعتقادات غالب اهل تسنن است که شماری از مفسرانِ ایشان برای اثبات آن به تعدادی از آیات قرآن کریم استناد کرده اند. یکی از این آیات آیه ۱۰۰ سوره توبه است که سبقت گیرندگان از مهاجرین و انصار را مشمول رضای الهی معرفی می کند. فخررازی از مفسران بزرگ اهل تسنن در تفسیر این آیه بحث عدالت صحابه و از آن جمله ابوبکر را پیش کشیده است. در پژوهش حاضر، این دیدگاه با ارجاع به تاریخ صدر اسلام مورد بررسی و نقد قرار می گیرد. در این باره به چنین وقایعی استشهاد شده است: ابلاغ آیات ابتدایی سوره برائت، تخلف از سپاه اسامه و ایراد خطبه شقشقیه توسط امام علی%، و بالاخره سخنان شخص ابوبکر. اما موضوع اتکای مفسران اهل تسنن، به ویژه فخررازی، بر آیه یادشده برای اثبات عدالت صحابه بررسی و نقد می شود. در این باره به چنین دلایلی استناد شده است: اصطلاح متشرعه بودن «صحابی»، عدم شمول آیه درباره همه صحابه، اختلاف علمای اهل تسنن در مقصود آیه از سابقین اولیه و تابعین و نیز در برداشت عدالت صحابه از آیه، و بالاخره سوءبرداشت از مفهوم سابقین و مخالفت این برداشت با آیات قرآن و سیره نبوی و سیاق آیات و مسلمات تاریخی.
۱۷.

بررسی دیدگاه های مفسران فریقین ذیل آیه 61 سوره مبارکه توبه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: أُذن أُذُنُ خَیْرٍ شأن نزول شیعه اهل تسنن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹ تعداد دانلود : ۱۰۴
منافقان برای ترور شخصیتی رسول خدا(ص)و در نتیجه سست و بی پایه نشان دادن وحی، پیامبر(ص) را «أُذُنٌ» می نامیدند تا ایشان را ساده لوح و دهان بین معرفی کنند. خداوند متعال در دفاع از شخصیت وی «أُذُنٌ» بودن ایشان را تأیید می نماید اما وی را «أُذُنُ خَیْرٍ» معرفی می نماید. بررسی موارد اتفاق و اختلاف نظر مفسران اهل سنت و شیعه می تواند ما را در دسترسی به معنای کامل تر آیات شریفه قرآن یاری کند. در تفسیر آیه61 سوره توبه به جز در دو مورد بین این دو دسته از مفسران اتفاق نظر وجود دارد یکی در معنای عبارت «أُذُنُ خَیْرٍ» که بیش تر مفسران شیعه آن را شنونده ای خوب و خیر معنا کرده اند ولی اهل تسنن یا معنای آن را شنونده خیرها گفته اند یا فقط به ذکر هر دو معنا پرداخته اند. اختلاف دیگر در بیان شأن نزول آیه شریفه است که دو روایت در تفاسیر شیعه عنوان شده است: یکی از لحاظ سند و دلالت قابل تأمل بوده ولی دیگری مورد تأیید است.
۱۸.

جایگاه علمی و فقهی امام سجّاد(ع) از دیدگاه اهل سنّت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: امام سجاد (ع) اهل تسنن تقیه خلفای اموی مرجعیت علمی و فقهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵ تعداد دانلود : ۱۳
هدف: این پژوهش به بررسی مرجعیت علمی امام سجّاد(ع) در میان اهل سنّت پرداخته است تا علاوه بر اثبات شایستگی علمی امام و حقانیت شیعه در پیروی از ائمه(ع)، نقطه مشترک دیگری را بین دو مذهب بزرگ اسلامی(شیعه و سنی) برای تحکیم وحدت معرفی کند. روش: این نوشتار با روش توصیفی- تحلیلی به واکاوی جایگاه علمی و فقهی امام سجّاد(ع) از دیدگاه اهل سنّت با استفاده از داده های تاریخی و حدیثی پرداخته است. یافته ها: اگر چه اهل سنّت در سالهای آغازین امامت امام سجّاد(ع) چندان با این جایگاه آشنا نبودند، اما مقام علمی و فقهی ایشان در سالهای بعد، بارها ستوده شد و او را فردی ثقه، فاضل، فقیه و امین دانسته اند؛ تا جایی که ایشان به عنوان مرجع دینی و پیشوای شریعت، محل رجوع اهل سنّت نیز بودند. نتیجه گیری: مرجعیت امام در وادی عمل در مصادیقی چون: اعتبار سندی روایات حضرت، تلمذ علمای اهل سنّت در محضر امام و نقل روایات امام از سوی آنان، شرکت در مجالس علمی، مشاوره و مذاکره علمی علما با امام و تأثیرپذیری از مواعظ ایشان و... توسط اهل سنّت به اثبات رسیده است.