علوم اسلامی

نمایش ۲۱٬۰۲۱ تا ۲۱٬۰۴۰ مورد از کل ۷۳٬۵۱۴ مورد.

۲۱۰۲۱.

اثبات ماهیت دوگانه حق از منظر علامه طباطبائى(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید عباس موسوى

منبع: معرفت فلسفی سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۵۰)

کلید واژه ها: حق حق طبیعى علامه طباطبایى اعتبارى تکوینى قراردادى

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۸۴۸ تعداد دانلود : ۴۵۴

نوشتار حاضر درباره یکى از بحث هاى مهم فلسفه حق است و آن اینکه آیا «حق» در کاربرد «حق داشتن» از نظر علامه طباطبائى امرى تکوینى است یا اعتبارى؟ به این معنا که وقتى حق داشتن در سیاست و حقوق و اخلاق به کار مى رود، با قطع نظر از جعل جاعل آیا واقعیت نفس الامرى دارد یا امرى اعتبارى است؟ با توجه به اینکه علامه طباطبائى از شخصیت هاى برجسته و صاحب نظر در علوم انسانى بوده و نظرش در مسئله حق تأثیرگذار است، نوشتار حاضر به بررسى نظر ایشان در این زمینه مى پردازد و درصدد اثبات این مدعاست که طبق مبانى و اندیشه هاى ایشان در تفسیر شریف المیزان، چنین نیست که حق فقط ماهیتى اعتبارى داشته باشد؛ بلکه ایشان براى حق ماهیتى دوگانه (اعتبارى و تکوینى) قایل است. تبیین اطلاعات در این پژوهش به روش تحلیل عقلى و انتقادى بوده و جمع آورى اطلاعات به صورت مطالعه اسنادى انجام شده است.

۲۱۰۲۲.

فروکاهش تقریرهای ملاصدرا از رابطة خودشناسی و خداشناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدکاظم فرقانی امیر راشدی نیا

منبع: حکمت صدرایی سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۶)

کلید واژه ها: علم حضوری علم حصولی خداشناسی ملاصدرا خودشناسی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۵۴ تعداد دانلود : ۴۴۵

ملاصدرا در آثار مختلف خود تقریرات مختلفی از رابطة شناخت خداوند و شناخت نفس ارائه کرده است. بنا بر احصای انجام شده تعداد این تقریرها به ده تقریر بالغ می شود که عبارت اند از: تقریر مثال و صورت، تقریر انسان کامل، تقریر لُبّ لُبّ قشر انسانی، تقریر عبودیت، تقریر تجرد نفس، تقریر لا مؤثر فی الوجود الاّ الله، تقریر عقل اول، تقریر سیر تکاملی انسان، تقریر شناخت عالَم و تقریر وجود رابط. نخست، به نظر می رسد این تقریرات بیان های مستقل از یکدیگر در تفسیر عبارت «من عرف نفسه عرف ربه» باشد. با بررسی این تقریرات از جنبة حضوری یا حصولی بودن شناخت و همچنین یگانگی یا دوگانگی شناخت نفس و شناخت خداوند، این ده تقریر به تقریر وجود رابط بازمی گردد. بنابراین، این تقریرات که در ابتدا غیرمرتبط با یکدیگر به نظر می رسند، با بررسی انجام شده، در واقع بیان گر وجوه مختلف از یک تقریر خواهند بود.

۲۱۰۲۳.

جایگاه عدالت و پیشرفت در مدینه فاضله حضرت مهدی(عج)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: حبیب زمانی محجوب

منبع: آیین حکمت سال هفتم بهار ۱۳۹۴ شماره ۲۳

کلید واژه ها: عدالت پیشرفت مدینه فاضله حضرت مهدی (عج)

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۴۳ تعداد دانلود : ۷۱۱

در معارف شیعه، تاریخ بشر فرجامی خجسته دارد و در موعد مقرر با تشکیل حکومت حضرت مهدی (عج) «مدینه فاضله» برپا خواهد شد. هدف این نوشتار تبیین شاخص های دولت عدالت محور مهدی موعود، برای الگوپذیری از آن در جامعه اسلامی ایران است. در این نوشتار، با استفاده از آیات و روایات و با روش توصیفی تحلیلی، عدالت و پیشرفت مدینة فاضلة مهدوی در حوزه های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی مورد بررسی قرار گرفته است.

۲۱۰۲۴.

مقاصدالشریعه و جایگاه آن در شریعت با نگاه تطبیقى

نویسنده: جلال محمدى

منبع: حبل المتین سال چهارم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱۲

کلید واژه ها: عقل فقه مصالح شریعت مقاصد ف‍ق‍ی‍ه‍ان

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۹۸ تعداد دانلود : ۶۴۳

نظریه مقاصدالشریعه یکى از مهم ترین نظریه هاى مصلحت گرایانه فقهى است که در فقه سیاسى اهل سنت، با ارائه برداشتى عقلانى از شریعت، موجبات شکل گیرى شاخه اى از فقه به نام فقه المقاصد را فراهم نموده است. مقاله حاضر در صدد بازخوانى تلاش هاى فقیهانه از فقهاى اهل سنت در ارائه نظریه مقاصدالشریعه است که با بررسى تاریخچه شکل گیرى این نظریه، تحولات آن در دوران معاصر، پیشینه نظرى مفهوم مصلحت و تحول آن را در فقه سیاسى اهل سنت مطالعه مى کند. بر این اساس، مطالب مقاله در دو بخش آراء فقیهان گذشته و فقیهان و نوگرایان دینى معاصر، تنظیم شده، شکل گیرى و تحول نظریه مقاصدالشریعه را در این دوران بررسى مى کند.

۲۱۰۲۵.

نفى خشونت از منظر قرآن و سنت؛ حجت الاسلام قاضی زاده

منبع: حبل المتین سال چهارم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱۲

کلید واژه ها: اسلام سنت قرآن خشونت

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۲۲ تعداد دانلود : ۴۴۴

درباره این که خشونت چیست و حد و حدود آن کدام است، تفسیرهاى مختلفى در مباحث جامعه اسلامى، جامعه شناختى و لغوى ارائه شده است. برخى خشونت را شیوه هاى خلاف نرم یا برخلاف طبع فرد و جامعه مى گویند.

۲۱۰۲۶.

نقد و بررسی ترجمه شهیدی از نهج البلاغه بر اساس نظریه «گرایش های ریخت شکنانه» آنتوان برمن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: شهرام دلشاد سید مهدی مسبوق مقصود بخشش

منبع: مطالعات ترجمه قرآن و حدیث دوره دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴

کلید واژه ها: نهج البلاغه آنتوان برمن ترجمه شهیدی ریخت شکنانه

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات موارد دیگر متون حدیث نهج البلاغه پژوهی

تعداد بازدید : ۱۷۶۹ تعداد دانلود : ۱۴۴۰

آنتوان برمن از نظریه پردازان مبدأگرایی در ترجمه است. او موارد ناهمگونی میان ترجمه و متن مبدأ را به سیستم تحریف متن، تعبیر نموده و آن را بر اساس نظریه «گرایش های ریخت شکنانه» پی ریزی نموده است. وی در جایگاه مترجم و نظریه پرداز، توجه ویژه ای به متن مبدأ دارد و معتقد است، مترجم باید از جهت شکل و محتوا، مقیّد به متن مبدأ و وفادار به آن باشد. در این جستار، سعی شده ترجمه شهیدی از نهج البلاغه بر اساس چهار مورد از عوامل تحریف متن، از دیدگاه آنتوان برمن بررسی شود که عبارتند از: عقلایی سازی، شفاف سازی، اطناب سازی و آراسته سازی. یافته پژوهش نشان می دهد که ترجمه شهیدی را می توان ترجمه ای مبدأگرا دانست که کم تر دچار عوامل تحریف متن گشته است و در متون دینی که از خوانش های متفاوتی برخوردار نیستند، مبدأگرایی ضروری می نماید که شهیدی علاوه بر انتقال درست مفاهیم، به بخش ادبی کلام امام (ع) هم توجه کرده و ترجمه او از این حیث نیز مقیّد به آن بوده است.

۲۱۰۲۷.

کاربرد دلالت نهی بر فساد در تفسیر قوانین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: زهرا فیض حمید مسجدسرایی

منبع: مطالعات فقه و حقوق اسلامی سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۲

کلید واژه ها: عبادت معامله فساد صحت بطلان نهی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۸۱۱ تعداد دانلود : ۳۵۱۲

قواعد علم اصول فقه به عنوان یک ابزار مهم و کاربردی با هدف تفسیر قوانین موضوعه و کشف مراد قانونگذار به هنگام سکوت، اجمال، ابهام و حتی تعارض قوانین در خدمت حقوقدان و دادرس واقع شده و با بکارگیری این قواعد، امکان دستیابی به روح قانون و مراد قانونگذار فراهم می گردد؛ مسأله دلالت نهی بر فساد نیز از جمله مسائل مهم علم اصول است که در دو حوزه عبادات و معاملات قابل طرح و بررسی است اما در علم حقوق، بحث منحصر در این مطلب است که آیا نهی از معامله، بر فساد معامله دلالت دارد یا خیر؟ فلسفه نهی و ممنوعیت قانونی و هدفی که قانونگذار از این ممنوعیت تعقیب می کرده است از مسائل درخور توجه در این موضوع می باشد. بررسی حقوقی موضوع دلالت نهی بر فساد در معاملات از آن جهت حائز اهمیت است که آثار حقوقی فراوانی در مباحث حقوقی دارد. مقاله حاضرضمن طرح دیدگاه های اصولیان در بحث دلالت نهی بر فساد معاملات، نظریه بطلان و عدم نفوذ را به شکل مستوفی مورد بازخوانی قرار داده و به این نتیجه رسیده است که کمک گرفتن از قرینه های خارجی و مراجعه به قواعدعمومی، راه پیداکردن ضمانت نهی از شیء است، ضمن این که در برخی از موارد، ضمانت اجرای نهی قانونی، به صورت خاص در قوانین موضوعه پیش بینی شده است.

۲۱۰۲۸.

نقش سیاسی خاندان یقطین در تاریخ شیعه(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: فاطمه جعفرنیا

منبع: تاریخ اسلام سال شانزدهم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۶۲)

کلید واژه ها: خاندان یقطین گسترش تشیع خاندان های شیعی یقطین بن موسی علی بن یقطین

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ تشیع

تعداد بازدید : ۱۰۸۸ تعداد دانلود : ۷۳۹

خاندان یقطین، یکی از تأثیرگذارترین خاندان های علمی و سیاسی شیعی کوفه از اواسط قرن دوم تا اواسط قرن سوم هجری است که از سویی در زمره اصحاب ائمه: قرار داشتند و از سوی دیگر، در دستگاه خلافت عباسی از موقعیت ویژه ای برخوردار بودند. این امر، به آنان موقعیتی ویژه برای نقش آفرینی در گسترش سیاسی تشیع داد. با توجه به گستره ارتباطات این خاندان، این پرسش مطرح است که فعالیت های سیاسی آن ها، چه خاستگاهی داشته است؟ یافته های مقاله حاضر که با هدف واکاوی این موضوع نگاشته شده، نشان می دهد که فعالیت سیاسی خاندان یقطین، هرچند در مقیاس خُرد بر ابتکارات شخصی آن ها مبتنی بوده، اما در سطح کلان، بر راهبردهای سیاسی تعیین شده توسط امامان شیعه منطبق بوده است.

۲۱۰۲۹.

منظومه مفهومی خرد «امنیت اجتماعی شده» در سیرة پیامبر اکرم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: اصغر افتخاری

منبع: دانش سیاسی سال یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۲۱)

کلید واژه ها: اسلام امنیت داخلی سیره نبوی امنیت خارجی امنیت اجتماعی شده

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۹۴ تعداد دانلود : ۱۰۹۸

پرسش از ماهیت امنیت در گفتمان های مختلف، از جمله سؤال های راهبردی ای است که در مطالعات نوین امنیت به آن توجه ویژه می شود. در مقاله حاضر مؤلف این ایده را که امنیت در گفتمان اسلامی ماهیتی اجتماعی و ارزش مدارانه دارد به بحث گذارده است. برای این منظور با استفاده از روش تحلیل زبانی به شناسایی منظومه مفهومی امنیت در سیره نبوی اقدام نموده است. نتیجه بحث حکایت از آن دارد که ساخت معنایی امنیت در سطح خرد که به تبیین مناسبات امنیتی از منظر داخلی اختصاص دارد، عموماً بر مفاهیمی استوار است که ماهیت اجتماعی تا نظامی و سخت افزارانه دارند. مهم ترین این مفاهیم در شبکه روابط داخلی عبارت اند از: حب، مودت، وحدت، مواخاه، امر به معروف و نهی از منکر و... متقابلاً شبکه روابط خارجی نیز با مفاهیمی چون عهد، صلح، تألیف قلوب و...، در کنار مفاهیم سخت افزارانه ای چون حرب و قتال، شکل گرفته که فرضیه مؤلف را تأیید می نماید.

۲۱۰۳۰.

وجوه اختلاف قرائت إبن کثیر و عاصم

نویسنده: جمیله زریان

منبع: بینات سال بیست و دوم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۸۸)

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن علوم قرآنی قرائت تاریخ قرائت

تعداد بازدید : ۷۲۴ تعداد دانلود : ۴۵۷

۲۱۰۳۱.

تبیین عقلانی ملاصدرا از معاد جسمانی و معاد قرآنی

نویسنده: شمس الله سراج سمیه منفرد

منبع: اشارات سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۴شماره ۴

کلید واژه ها: معاد جسمانی ملاصدرا معاد قرآنی مبانی عقلی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۲۹ تعداد دانلود : ۹۹۲

یکی از مهمترین مسائلی که فلاسفه اسلامی با آن درگیر بوده اند، تبیین فلسفی معاد جسمانی به منزله یکی از ضروریات کتاب و سنت است. در تاریخ فلسفه اسلامی، صدرالمتألهین شاخص ترین فیلسوفی است که برای اثبات معاد جسمانی به شیوه فلسفی اهتمامی گسترده و ژرف ورزیده است. صدرالمتألهین مدعی است با پی ریزی حرکت جوهری در کنار اصالت، تشکیک و اشتداد وجود، تبیینی از نحوه پیدایش و بقای نفس ارائه می دهد که می تواند معارف نقلی را بهصورت عقلی و استدلالی تحلیل کند. این جستارمیکوشد با ارائه تعریفی از روش عقلانی مورد نظر ملاصدرا در اثبات امور اخروی نشان دهد که صدرالمتألهین به کمک اصول فلسفی اش موفق به تبیین عقلانی معاد جسمانی گردیده است، اما معادی که ملاصدرا در نهایت اثبات میکند کاملاً بر معاد قرآنی سازگار نیست. این ناسازگاری هم با استناد به عبارات خود صدرا و هم از نظرگاه پیروانش نشان داده شده است.

۲۱۰۳۲.

تحلیل و بررسی معاد جسمانی از دیدگاه حکیم سبزواری و مقایسه آن با دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: زکریا بهارن‍ژاد لیلی اسداللهی

منبع: آینه معرفت سال پانزدهم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴۵ 19 - 36

کلید واژه ها: معاد جسمانی بدن عنصری بدن مثالی اعاده معدوم تناسخ

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی

تعداد بازدید : ۱۲۸ تعداد دانلود : ۱۰۴

معاد جسمانی،کیفیت وامکان پذیری آن ازجمله مسائلی است که فیلسوفان ومتکلمان اسلامی به طور گسترده پیرامون آن بحث کرده، و به نحوفزاینده ای تلاش کرده اند ،در تبیین آن میان عقل و نقل سازگاری ایجاد کنند. یکی از این متفکران،حکیم سبزواری است که در برخی از آثار خود برای اثبات امکان پذیری و وقوع معاد جسمانی دلایل و براهین عقلی ارائه کرده،وبه شبهات مطرح پیرامون معاد جسمانی وکیفیت آن پاسخ داده است. حکیم سبزواری،در خصوص حشر جسم در قیامت می گوید، بدنی که در قیامت با نفس متحد ومحشور می گردد این بدن عنصری نیست ،بلکه صورتی از بدن عنصری می باشد ،وی معتقد است با مرگ بدن عنصری ، نفس با صورت دهری متحد می گردد وبه هنگام حشر ،نفس با آن صورت باقی در دهر متحد می شود . سبزواری اصالت را به نفس وصورت انسان می دهد،و نه به جسم وماده و از آنجا که «شیئیت شیئ به صورت است ونه به ماده آن» بنا بر این با زوال ماده واضمهلال آن حقیقت انسان که همان صورت نوعی وشخصی وی است، با قی می ماند،بر این اساس بدن اخروی عین بدن دنیوی است که با آن متحدمی گردد.تفاوت عمده میان دیدگاه سبزواری با ملا صدرادر این است که صدرا معتقد است ،در قیامت نفس به جهت خلاقیتی که دارد برای خود بدنی مشابه بدن دنیوی خلق می کن ،لیکن سبزواری اعتقادی به خلق بدن جدید ندارد،و بر این باور است که آنچه در قیامت محشور می گردد ،صورت بدن عنصری است یعنی همان صورتی که در دهر موجود است وبا فنای بدن از بین نرفته است، و از طریق حرکت جوهری و تکاملی نفس ،اشتداد وکمال می یابدو به حیات اخروی منتقل می گردد.

۲۱۰۳۳.

بررسی فقهی حج کودکان(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده: ولی الله ملکوتی فر اعظم السادات کوشکی علی حمزه

منبع: میقات حج دوره ۲۳ تابستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۹۲) 42 - 67

کلید واژه ها: اعمال حج حج کودکان عبادت

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی

تعداد بازدید : ۲۳۱ تعداد دانلود : ۱۶۶

حج یکی از مهم ترین و شکوهمندترین عبادت های اسلامی است و قرآن کریم تارکِ آن را کافر شمرده است. پیامبر گرامی خد9 حج را پایه و رکن دین دانسته اند. مسائلی را که کودکان در ایام حج باید نسبت به آن اهتمام ورزند، بسیار ظریف و دقیق است و عدم آگاهی از اعمال حج، کودکان را با مشکلات عدیده روبه رو می کند. پژوهش حاضر برای بررسی اعمال عبادی کودکان، بهویژه در باب حج، سامان یافته و به بررسی آیات و روایات و نیز اقوال علمای شیعه پرداخته است. حجّ صبی از نظر صحت و مشروعیت و حتی ترتب ثواب، فرقی با حج افراد بالغ ندارد و تنها در بعضی از احکام؛ مانند عدم کفایت حج او از حجهالاسلام (در صورت عدم بلوغ قبل از احد الموقفین) با آن ها تفاوت دارد.

۲۱۰۳۴.

ثروت علم (سخن مدیر مسئول)

نویسنده: احسان پوراسماعیل

منبع: دانشنامه علوم قرآن و حدیث سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۳ 9-12

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی

تعداد بازدید : ۳۶۱ تعداد دانلود : ۱۶۸

۲۱۰۳۵.

رابطه نوع دوستی با دینداری و جهت گیری مذهبی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده: مریم مردانی ولندانی محمدباقر کجباف مریم قضایی ایران داوودی

منبع: اخلاق دوره جدید سال پنجم بهار ۱۳۹۴ شماره ۱۷ (پیاپی ۳۹) 165 - 183

کلید واژه ها: نوع دوستی جهت گیری مذهبی دینداری

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی

تعداد بازدید : ۶۷۹ تعداد دانلود : ۴۰۴

مقدمه: نوع دوستی، مفهومی است محصول قرن هجدهم که اخیراً بیشتر بدان توجه شده و درباره آن پژوهش انجام می گیرد. احتمالاً توجه به چنین موضوعی به این دلیل است که تعارض و تباهی کنونی دنیا، باعث شده مردم بیشتر به بُعد مثبت وجود انسان فکر کنند. تحقیق حاضر با هدف بررسی رابطه نوع دوستی با دینداری و جهت گیری مذهبی در دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد. روش: این مطالعه از نوع مطالعات توصیفی همبستگی است. جامعه آماری آن همه دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز در سال تحصیلی 90-89 بوده و حجم نمونه 169 نفر و شیوه نمونه گیری از نوع دردسترس است. ابزار های استفاده شده در این پژوهش، آزمون سطح تحول اخلاقی «ما» و مقیاس سنجش دینداری است. به منظور بررسی رابطه نوع دوستی با دینداری و جهت گیری مذهبی، از همبستگی پیرسون استفاده شد. یافته ها: بین نوع دوستی با دینداری r = 0/20 ,p = 0/009 ، جهت گیری مذهبی درونی r = 0/31 ,p = 0 ، جهت گیری مذهبی بیرونی r = - 0/29 , p = 0، باورهای دینی r = 0/17, p = 0/02و التزام به وظایف دینی r =0/23 , p = 0/002 رابطه معنی داری وجود دارد. بحث و نتیجه گیری: بین نوع دوستی با دینداری و جهت گیری مذهبی ارتباط وجود دارد و چنانکه مشاهده می شود: این رابطه با دینداری و جهت گیری مذهبی درونی مثبت و با جهت گیری مذهبی بیرونی منفی است. از بین خرده مقیاس های دینداری، باورهای دینی و التزام به وظایف دینی، با نوع دوستی، رابطه ای مثبت دارند؛ بنابراین می توان نتیجه گرفت: با افزایش میزان دینداری در افراد، احتمال اینکه افراد رفتارهای نوع دوستانه از خود نشان دهند، افزایش می یابد. علاوه براین با افزایش میزان نوع دوستی، احتمال اینکه فرد جهت گیری مذهبی درونی داشته باشد، بیشتر است.

۲۱۰۳۶.

واکاوی آموزه های اهل بیت در زمینه راهکارهای تربیت اخلاقی فرزندان(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده: علینقی فقیهی حسن نجفی رضا جعفری هرندی

منبع: اخلاق دوره جدید سال پنجم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲۰ (پیاپی ۴۲) 9 - 38

کلید واژه ها: آموزه های اهل بیت (ع) تربیت اخلاقی راهکارها فنون تربیتی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی

تعداد بازدید : ۵۰۱ تعداد دانلود : ۶۷۰

تربیت اخلاقی فرایند زمینه سازی و به کار گیری شیوه هایی برای شکوفایی و ایجاد فضائل یا اصلاح و از بین بردن رذائل در تمام زمینه ها (ملکات نفسانی، رفتار و آداب اخلاقی) است. هدف پژوهش حاضر واکاوی آموزه های اهل بیت:در زمینه راهکارهای تربیت اخلاقی فرزندان است. روش پژوهش توصیفی تحلیلی بوده و برای گرد آوری داده ها، متون حدیثی مرتبط با موضوع پژوهش با استفاده از فرم های فیش برداری از منابع گردآوری و با شیوه کیفی تحلیل شده است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که اساسی ترین مسئله در سعادت و پیشرفت انسان، فراگیری راهکارهای تربیت اخلاقی است که مبتنی بر اصول تربیت اخلاقی و هماهنگ با اهداف عالی آفرینش باشد. این راهکارها را می توان در چهار دسته زمینه ای، معرفتی، انگیزشی و هدایتی تبیین کرد.

۲۱۰۳۷.

پژوهش روایی در تعلیم و تربیت

نویسنده: خالد غفوری احمدرضا نصر اصفهانی فرید غفوری

منبع: عیار پژوهش در علوم انسانی سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۲)

کلید واژه ها: پژوهش روایت پژوهی تعلیم و تربیت

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی

تعداد بازدید : ۱۳۲۹۳ تعداد دانلود : ۸۷۶۷

این پژوهش، با هدف فراهم آوری و طبقه بندی مجموعه ای از اطلاعات برای دست یابی به چارچوبی از پژوهش روایی، در تجربه های آموزشی و تربیتی صورت گرفته است. پیچیدگی های موجود در تجربه های آموزشی و تربیتی، به ندرت در پژوهش ها نمایان می شود. روایت پژوهی به عنوان یک روش تحقیق کیفی، پی بردن به این پیچیدگی ها و نزدیک شدن به مشکلات نظری و عملی در آموزش و پرورش را ممکن می سازد. یادگیری از تجربه ها و انتقال آن به دیگران، لازمه امر آموزش و پرورش است که این مهم نیز انجام پژوهش هایی نظیر درس پژوهی، اقدام پژوهی و روایت پژوهی را ضروری می سازد. در روایت پژوهشی، افراد تجربه های خود از پدیده مورد پژوهش را به صورت حکایت بیان می کنند و پژوهشگر رخدادهای حکایت را معنایابی می کند. با توجه به اهمیت و ضرورت روایت پژوهی در آموزش و پرورش، این پژوهش درصد است تا با استفاده از یک مطالعه تفسیری، به توصیف روایت پژوهی پرداخته، به نقش روایت پژوهی در تعلیم و تربیت اشاره کرده، و با ارائه دو نمونه از پژوهش های روایتی، چارچوبی برای انجام پژوهش روایی در تعلیم و تربیت به دست دهد.

۲۱۰۳۸.

دلالت های تربیتی مفهوم قرآنی"شاکله" بر اساس رهیافت علامه طباطبایی در تفسیر المیزان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: احد فرامرز قراملکی سکینه سلمان ماهینی

منبع: علوم تربیتی از دیدگاه اسلام سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۴ 35-57

کلید واژه ها: علامه طباطبایی تفسیر المیزان شاکله زیرساخت رفتار کثرت گرایی روش شناختی در تربیت

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی

تعداد بازدید : ۲۳۸۷ تعداد دانلود : ۷۸۷

دیدگاه علامه طباطبایی در تفسیر مفهوم "شاکله" و الزامات تربیتی آن موضوع این نوشتار است. روش تحقیق تحلیلی- منطقی است و هدف آن دستیابی به نکات رهگشای تربیتی است. علامه طباطبایی در تفسیر شاکله دیدگاه ملکه انگاری را بر گرفته و سلامت نفس، رشد و کمال آن را در گرو شاکله دانسته است. بر پایة تفسیر وی، با شناخت شاکله، به مثابة زیرساخت و علت درونی رفتار، تربیت به منزلة تغییر این زیرساخت تلقی، و تغییر رفتار از طریق آن جستجو می شود. توجه به این سطوح ناپیدای رفتار، برخلاف سنت رایج معطوف به تغییر ظاهری رفتار، نوعی ژرف نگری در تبیین رفتار و تغییر آن است که به اثربخشی تربیت می انجامد. علامه، با اثبات در حدِ اقتضاءبودن تأثیر شاکله در رفتار، شبهة جبری بودن رفتار را رد می کند و عمل برخلاف شاکله و تغییر آن را دشوار ولی ممکن می داند. وی با معرفی عوامل مؤثر در ایجاد شاکله روش و الگوی تربیت را نشان می دهد. دشواری شکل دهی ثانویه به شاکله به دلیل استحکام شاکلة اولیه است تا حدی که جزئی از فرد می شود و مانع شکل گیری و حتی توجه به باورها و الگوهایی می شود که متعارض با خود است. عاملیت انسان مبین امکان و ضرورت تغییر، و شکل گیری آگاهانه و اختیاری ثانویة شاکله است. از آنجا که شیوة تغییر شاکله باید با نوع شاکلة هر فرد و برحسب شخصیت او متناسب باشد، کثرت گرایی روش شناختی در تربیت ضرورت می یابد.

۲۱۰۳۹.

شناخت مصطفی زمانی از خلال نوشته هایش

نویسنده: رسول جعفریان

منبع: آینه پژوهش سال ۲۶ بهمن و اسفند ۱۳۹۴ شماره ۶ (پیاپی ۱۵۶) 38 - 44

کلید واژه ها: مصطفی زمانی ادب‍ی‍ات دی‍ن‍ی ادبیات سیاسی ادبیات مذهبی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی

تعداد بازدید : ۳۸۲ تعداد دانلود : ۲۱۳

مفاهیمی که در ادبیات دینی سیاسی یکی دو دهه پیش از انقلاب چاپ می شد، به وفور در نوشته های مرحوم مصطفی زمانی دیده می شود. مفاهیمی که شبکه ای از باورها را پدید آورد که پشتوانه تحولی به نام انقلاب اسلامی شد. جدول آثار وی و به خصوص محتوای آنها، می تواند نمایی از تاروپود مولفه های رایج در ادبیات دینی و مذهبی آن روزگار را آشکار کند. این مسائل می تواند در مفاهیم فراوانی تعریف شود؛ شامل: اسلام، دفاع از اسلام، نقد مسیحیت، استعمار، مفاسد اجتماعی، انحطاط مسلمین، شراب خواری، مشکلات اجتماعی، خدمات اجتماعی، اخلاق عمومی، مفاسد و جرایم، نهضت اسلام، انقلاب اسلام، اندلس، فلسطین، الجزایر و ... . نویسنده در نوشتار حاضر مروری بر محتوای بخشی از آثار مصطفی زمانی دارد.

۲۱۰۴۰.

تحلیلی بر اقتصاد اسلامی و مؤلفه های آن در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: احمد عربشاهی کریزی

منبع: مطالعات قرآنی سال ششم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۲۳ 81 - 99

کلید واژه ها: اقتصاد اسلام قرآن کریم اقتصاد اسلامی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن

تعداد بازدید : ۷۱ تعداد دانلود : ۵۹

هدف این پژوهش بررسی و تحلیل اقتصاد اسلامی با تأکید بر قرآن کریم است. ابتدا به بررسی رابطه اسلام و علم اقتصاد پرداخته تا بتوان به تعریف اقتصاد اسلامی دست یافت. نکته ای که باید بدان توجه داشت این است که اقتصاد اسلامی به عنوان علمی بین رشته ای به شمار می آید و قلمرو مطالعاتی فلسفه اقتصاد اسلامی هستی شناسی، معرفت شناسی، ارزش شناسی، انسان شناسی و روش شناسی را در بر می گیرد. در ادامه اهداف و اصول اقتصاد اسلامی را یادآور شده و وظایف بازار اسلامی و ویژگی های آن را از نظر گذرانده ایم. در بخشی از پژوهش پیامدها و خروجی های علم اقتصاد اسلامی را مورد اشاره قرار داده و اقتصاد اسلامی و «هماهنگی منافع فرد و اجتماع» مورد تأکید واقع شده است. سپس از دیدگاه اسلام گزاره های حاکی از سنت های حاکم بر اقتصاد را ذکر کرده و آموزه های اقتصاد اسلامی را بیان کرده ایم. در انتها سعی کرده ایم تا نگاهی دقیق تر به قرآن کریم داشته باشیم و مؤلفه های مربوط به اقتصاد اسلامی را از قرآن کریم استخراج نماییم تا به تصویر جامع و کامل تری از اقتصاد اسلامی دست یابیم.

درخت حوزه‌های تخصصی