درخت حوزه‌های تخصصی

معنویت یکی از نیازهای درونی انسان است که برخی از صاحب نظران، آن را متضمن بالاترین سطوح زمینه های رشد شناختی، اخلاقی، عاطفی و تلاش همواره آدمی برای پاسخ دادن به چراهای زندگی می دانند.هوش معنوی به عنوان زیربنای باورهای فرد نقش اساسی در زمینه های گوناگون به ویژه ارتقا و تامین سلامت روانی دارد و از طرفی اهمیت نقش شادی در بهداشت روانی، سلامت جسمانی، کارآمدی و مشارکت اجتماعی از مهمترین اولویت های روان شناسی قرار گرفته است. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین هوش معنوی با میزان شادی دانشجویان می باشد.روش این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا است و به نسبت جمعیت هر دانشکده با در نظر گرفتن نسبت جنسیت و گروه های آموزشی تعداد 380 نفری (180 پسر و 200 دختر) به عنوان نمونه این پژوهش به صورت نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شدند و از پرسشنامه هوش معنوی با 14 گزینه و فهرست شادکامی آکسفورد با 29 گزینه به عنوان ابزار پژوهش استفاده شده است. تحلیل نتایج با استفاده از آزمون t مستقل و همبسته و تحلیل واریانس نشان داد که بین میانگین گروه های مختلف دانشجویان، تفاوت معناداری وجود دارد. بدین معنا که با افزایش نمره هوش معنوی، میزان نمره شادکامی نیز افزایش نشان می دهد.

هدف پژوهش حاضر بررسی ساختار عاملی و پایایی نسخه فارسی مقیاس هوش اجتماعی ترومسو (TSIS) بود. در ابتدا این مقیاس به زبان فارسی برگردانده شد. پس از ترجمه ی دوباره به زبان انگلیسی و مطابقت با نسخه ی اصلی، شکاف های موجود در ترجمه شناسایی و اصلاح شدند. در نهایت پس از اجرای مقدماتی و رفع اشکالات، پرسشنامه ی نهایی بر دانشجویان گروه نمونه که شامل 413 نفر (304 زن و 109 مرد) از دانشجویان علوم انسانی دانشگاه پیام نور مرکز تبریز بودند، اجرا شد. در این پژوهش برای بررسی ساختار عاملی، تحلیل عاملی اکتشافی (EFA) با استفاده از روش مولفه های اصلی و چرخش واریماکس بر روی 21 سوال TSIS اجرا شد. بررسی نمودار اسکری، راه حل سه عاملی را نشان داد. مانند خرده مقیاس های نسخه ی اصلی این عوامل پردازش اطلاعات اجتماعی (SIP)، آگاهی اجتماعی (SA) و مهارت های اجتماعی (SS) نامگذاری شدند. پایایی مقیاس هوش اجتماعی ترومسو با استفاده از روش های بازآزمایی و همسانی درونی (آلفای کرانباخ) محاسبه شد. ضریب پایایی آلفای کرانباخ برای کل مقیاس 75/0 و برای خرده مقیاس پردازش اطلاعات اجتماعی، مهارت های اجتماعی و آگاهی اجتماعی به ترتیب برابر 73/0، 66/0 و 64/0 به دست آمد. همچنین ضریب پایایی بازآزمایی برای کل مقیاس 81/0 و برای خرده مقیاس های پردازش اطلاعات اجتماعی، مهارت های اجتماعی و آگاهی اجتماعی به ترتیب برابر 76/0، 86/0 و 66/0 بود. ضریب آلفای کرانباخ و بازآزمایی نشان داد که پایایی هر یک از عامل ها در سطح قابل قبول می باشد.

هدف اساسی پژوهش حاضر تعیین ویژگی های روان سنجی پرسشنامه چهار سامانه ای اضطراب (FSAQ) بوده است. بدین خاطر پس از آماده سازی پرسشنامه یاد شده، در آغاز، مطالعه ای مقدماتی بر روی پرسشنامه FSAQ با 153 آزمودنی انجام شده است سپس برای وارسی های نهایی، دو گروه آزمودنی های بالینی و غیر بالینی مورد مطالعه قرار گرفته اند. آزمودنی های غیربالینی شامل 530 دانشجوی دانشگاه گیلان (265 آزمودنی مذکر، 264 آزمودنی مؤنث و 1 آزمودنی با جنسیت نامشخص) و آزمودنی های بالینی دربرگیرنده 39 آزمودنی مبتلا به اختلال های اضطرابی بوده اند. مطالعه حاضر در عین آماده سازی نتایج توصیفی مربوط به پرسشنامه FSAQ با توجه به جنسیت، برای بررسی اعتبار پرسشنامه از روش های بازآزمایی، تنصیف و آلفای کرونباخ سود جسته است. یافته ها بیانگر اعتبار مناسب پرسشنامه و مؤلفه های آن بوده است. روایی پرسشنامه نیز از طریق بررسی همبستگی آن با دیگر آزمون ها مثل مقیاس اضطراب کتل، پرسشنامه اضطراب بک، سیاهه حالت – صفت اشپیلبرگر، مقیاس تکمیلی اضطراب (A) در MMPI-2 و پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ-28) پی گرفته شده است. نتایج به دست آمده روایی همگرای پرسشنامه را تأیید کرده اند. از سویی مقایسه گروه های بالینی (افراد مبتلا به اختلال های اضطرابی) و غیربالینی نمایانگر تمایز داده ها و در نتیجه تأیید روایی تشخیصی پرسشنامه بوده است.

بـه منظور بررسی و روایی و اعتبار پرسشنامه دشواریهای بین فردی نوجـوانان (QIDA؛ انگلس، هیدالگو و مندز، 2005)، 276 دختر و 224 پسر 12 تا 18 سالـه ساکن تهران، QIDA و مقیاس اضطراب اجتماعی نوجوانان (SASA ؛ پاکلک، 1997) را تکمیل کردند. نتایج نشان دادند که نسخه فارسی پرسشنامه همانند با سـاختار عاملی اصلی QIDA از پنج عامل جرئت ورزی، روابط با غیرهمجنس، صحبت کردن در جمع، روابط خانـوادگی و دوستیهای نزدیک ـ در نمونه ایرانی ـ تشکیل شده اند. ضرایب همبستگی مثبت و معنادار بین عاملهای QIDA و مجموع نمره های SASA در دامنه ای از 10/0 = r (دوستیهای نزدیک) تا 35/0=r (جرئت ورزی)، روایی همگرای QIDA را تایید کرد. ضرایب اعتبار بازآزمایی با فاصله دو هفته برای نمره کل QIDA برابر با 82/0 و برای عاملهای آن به تـرتیب برابر با 77/0، 84/0، 71/0، 62/0 و 51/0 بودند. نتایج روایی و اعتبار، نسخه فارسی QIDA را تایید کردند و سازه جهانی دشواریهای بین فردی براساس یافته های یکسان در بافتهای فرهنگی متفاوت بحث شد.

مطالعه حاضر با هدف بررسی اعتبار و پایایی مقیاس سرسختی روان شناختی لانگ و گولت ( LGHS) [10] ، در چهارچوب طرح اعتبارسنجی، طراحی و اجرا گردید و با استفاده از نتایج به دست آمده به بررسی و تبیین ابعاد روان سنجی مقیاس مورد نظر پرداخته شد. بدین منظور اعتبار و پایایی پرسشنامه تحقیق بر روی نمونه ای 550 نفری از دانشجویان دانشگاه های شاهد، تهران و شهید بهشتی به روش نمونه برداری تصادفی خوشه ای به شرح ذیل مورد مطالعه قرار گرفت. پس از ترجمه پرسشنامه تحقیق به زبان فارسی و به منظور رفع مشکلات احتمالی در ترجمه مقیاس 30 نفر از دانشجویان دانشکده علوم انسانی دانشگاه شاهد به تصادف انتخاب شدند و نسخه فارسی مقیاس ( LGHS ) بر روی آنها اجراء گردید. اعتبار پرسشنامه LGHS در قالب بررسی اعتبار سازه و به سه روش تحلیل عامل، همبستگی با آزمون های دیگر(اعتبار سازه) و اعتبار افتراقی اندازه گیری شد. به منظور سنجش پایایی مقیاس نیز از روش های آماری محاسبه ضریب همسانی درونی (آلفای کرونباخ)؛ روش دونیمه سازی و روش بازآزمایی استفاده گردید. در مجموع و برمبنای نتایج این مطالعه پرسشنامه ای 42 سؤالی که سه خرده مقیاس کنترل (با 16 سؤال)، خرده مقیاس تعهد (با 15 سؤال) و خرده مقیاس چالش جویی (با 11 سؤال) را دربرمی گیرد؛ برای سنجش سازه سرسختی روان شناختی در افرادی تهیه شد که استرس خاصی را تجربه می کنند و یادر موقعیت فشارزای قابل توجهی به سر می برند. اعتبار و پایایی این مقیاس به منظور کاربرد در جمعیت دانشجویان ایران توسط شواهد به دست آمده مورد تأیید و حمایت قرار گرفت و از شرایط لازم برای کاربرد در پژوهش های روان شناختی و شناسایی افراد سرسخت برخوردار است.

هدف از این پژوهش تبین شاخص های روان سنجی مقیاس هوش سازمانی آلبرشت (2003) می باشد که در یک بررسی مقطعی، 335 نفر از کارکنان (280 مرد و 55 زن ) مراکز هفده گانه ی مخابراتی شهر شیراز به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند و به وسیله ی مقیاس هوش سازمانی (آلبرشت،2003) مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تحلیل عوامل به شیوه ی مولفه های اصلی، 36 گویه مقیاس هوش سازمانی را در هفت مولفه چشم انداز استراتژیک، سرنوشت مشترک، میل به تغییر، روحیه، اتحاد و توافق، کاربرد دانش و فشار عملکرد مورد تایید قرار داد. نتایج بررسی ضریب آلفای کرونباخ حاکی از همسانی درونی مناسب این مقیاس می باشد. به طور کلی نتایج این پژوهش حاکی از آن است که مقیاس هوش سازمانی آلبرشت ابزاری مناسب جهت اقدام های پژوهشی است و مدیران، روان شناسان صنعتی و سازمانی و کارشناسان و برنامه ریزان سازمان ها می توانند با استفاده از این مقیاس در راستای شناسایی عوامل و ارتقای هوش سازمانی و دست یابی به رسالت و هدف های تعیین شده ی سازمان خود گام بردارند

زمینه و هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی ساختار عاملی، اعتبار و روایی فرم کوتاه- شاخص استرس فرزند پروری در مادران کودکان عادی 12-7 سال شهر تهران بود. مواد و روش ها: بعد از ترجمه، ترجمه معکوس و انطباق ابزار، به منظور هنجاریابی این ابزار در قالب یک طرح زمینه یابی کاربردی، از بین جامعه مادران کودکان عادی به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، 468 مادر پرسش نامه PSI-SF را تکمیل نمودند. داده ها با روش مدل معادلات ساختاری و نرم افزار 7/8LISREL تحلیل شدند. یافته ها: نتایج Cronbach's alpha حاکی از آن بود که میزان اعتبار نمره کل استرس والدین و هر یک از زیرمقیاس های آشفتگی والدین، تعامل ناکارآمد والد- کودک و ویژگیهای کودک مشکل آفرین برای کل گروه هنجاری به ترتیب 90/0، 80/0، 84/0 و 80/0، برای مادران کودکان پسر به ترتیب 89/0، 80/0، 83/0 و 78/0 و برای مادران کودکان دختر به ترتیب 91/0، 80/0، 84/0 و 80/0 به دست آمد. ضریب اعتبار بازآزمایی در طول 18 روز بعد از اجرای اول، برابر با 75/0 برای نمره کل استرس والدین، 82/0 برای زیر مقیاس آشفتگی والدین، 73/0 برای زیر مقیاس تعامل ناکارآمد والد- کودک و 71/0 برای زیرمقیاس ویژگیهای کودک مشکل آفرین بود که این مقادیر همبستگی، بیانگر ثبات نمرات شاخصPSI-SF در طول زمان است. روایی همگرا از طریق تعیین ضریب همبستگی با مقیاس سلامت خلقی (Depression Anxiety Stress Scales یا DASS) و پرسش نامه مشکلات رفتاری کودکان (The Child Behavior Checklist یا CBCL) محاسبه شد. با روش تحلیل عاملی تأییدی، با استفاده از مدل سه عاملی وابسته، سه عامل استخراج گردید. این سه عامل عبارت از آشفتگی والدین، تعامل ناکارآمد والد- کودک و ویژگیهای کودک مشکل آفرین بود. نتیجه گیری: بر طبق نتایج این پژوهش، مقیاس SF-PSI واجد ویژگیهای روان سنجی مورد نیاز برای کاربرد در پژوهش های روان شناختی و تشخیص های بالینی استرس فرزند پروری مادران است.

هدف: بیماری پارکینسون یک اختلال مضمحل کننده اعصاب پیشرونده و شایع بوده که در اواخر سنین بزرگسالی شروع شده و شیوع آن در میانگین سنی 55 تا ۶۰ سال افزایش می یابد. هدف از این مطالعه تعیین پایایی آزمون- بازآزمون و اثر تمرین آزمون پوردوپگبورد (که در سنجش مهارت دستی و ارزیابی‌های توانبخشی به کار می‌رود) در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون می باشد. روش بررسی: در این مطالعه تحلیلی که از نوع اعتبارسنجی و روش شناختی است، 24 بیمار مبتلا به پارکینسون بین 50 تا 89 سال به صورت نمونه گیری ساده و در دسترس از درمانگاه های توانبخشی و بیمارستانهای شهرتهران انتخاب شدند. با استفاده از یک پرسشنامه جمعیت‌شناختی، اطلاعات عمومی بیماران اخذ و سپس به منظور تعیین پایایی آزمون پوردوپگبورد، هر خرده آزمون آن سه بار انجام شد و بازآزمون یک هفته بعد تکرار شد. داده‌های حاصل از طریق محاسبه ضریب همبستگی درون گروهی و خطای استاندارد اندازه‌گیری و آزمون آماری تی زوجی مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میزان ضریب همبستگی درون گروهی، در مرحله خاموش دارویی در یک آزمون و میانگین آزمون ها، همگی بالای 90/0 بود که حاکی از تکرارپذیری نسبی مطلوب آزمون می‌باشد. میزان خطای استاندارد اندازه‌گیری در تمامی موارد در یک بار آزمون و سه بار آزمون کمتر از 10 درصد حداکثر نمرات کسب شده در آزمون بوده و نشان‌دهنده مطلوب بودن تکرارپذیری مطلق آزمون است. نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد که آزمون پوردوپگبورد در ارزیابی مهارت دستی بیماران پارکینسون در مرحله خاموش (off) دارویی به اندازه کافی پایا می باشد.

مقدمه: این پژوهش با هدف بررسی کارایی بالینی پرسشنامه افسردگی کودکان CDI در تشخیص اختلال افسردگی کودکان و نوجوانان انجام شد. روش: در یک طرح توصیفی 38 مراجع پسر که با تشخیص اختلال افسردگی طبق ملاک های DSM-IV-TR در مراکز مشاوره آموزش و پرورش شهر بندرعباس پذیرفته شده بودند همراه با 208 دانش آموز پسر که به صورت تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده بودند، پرسشنامه افسردگی کودکان را تکمیل کردند. جهت تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی، رگرسیون لجستیک و تحلیل ROC استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل رگرسیون لجستیک نشان داد که نمره کل CDI، قابلیت پیش بینی اختلال افسردگی را دارا می باشد، نتایج تحلیل ROC نشان داد که بهترین نقطه برش برای نمونه های ایرانی نمره 22 می باشد که دارای حساسیت 92/0 و ویژگی 91/0 می باشد. نتیجه گیری: نتایج، از کارایی بالینی پرسشنامه افسردگی کودکان به عنوان یک ابزار غربالگری حمایت می کند.

هدف از این پژوهش تبین کفایت روان سنجی مقیاس های شاخص اختلال نقص توجه جردن است. جامعه ی آماری این پژوهش را کلیه ی دانش آموزان مقطع ابتدایی شهر شیراز تشکیل می دادند. با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای در دو مرحله نمونه گیری انجام شد. نخستین نمونه ی این پژوهش را 1219 دانش آموز (583 دختر و 636 پسر) تشکیل می دادند که با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی از میان نواحی چهارگانه ی شهر شیراز انتخاب شدند و با مقیاس تشخیصی اختلال نقص توجه که بر اساس راهنمای آماری و تشخیصی اختلالات روانی که به وسیله ی پژوهشگر تهیه شده بود، مورد سنجش قرار گرفتند. بر اساس این آزمون 174 نفر (87 دانش آموز دارای اختلال نقص توجه و 87 دانش آموز بدون اختلال نقص توجه) به عنوان نمونه ی نهایی انتخاب شدند و شاخص اختلال نقص توجه جردن در مورد آن ها اجرا شد. در این پژوهش از دو مقیاس استفاده شد. 1- پرسشنامه ی تشخیصی اختلال نقص توجه که بر اساس داده های راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی به وسیله ی پژوهشگر ساخته شد (96/=α) و 2- شاخص اختلال نقص توجه جردن که شامل دو فرم معلم (33 پرسش) و فرم والدین (39 پرسش) می باشد. برای بررسی پایایی این شاخص از ضرایب آلفای کرونباخ و پایایی تنصیفی و همبستگی بین نظر نمره گذاران یعنی معلم و والدین استفاده شد و برای تعیین روایی آزمون یاد شده از شاخص های تفاوت گروه عادی و دارای اختلال نقص توجه و همبستگی با پیشرفت تحصیلی (معدل تحصیلی) استفاده شد. نتایج در تمام موارد حاکی از پایایی و روایی مطلوب برای مقیاس های شاخص اختلال نقص توجه جردن بود. در کل نتایج این پژوهش حاکی از آن بود که شاخص اختلال نقص توجه دارای پایایی و روایی و قابل استفاده در جامعه ایرانی می باشد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی خصوصیات روانسنجی مقیاس رضایت از زندگی در بین دانشجویان انجام شد. روش: نمونه پژوهش شامل 400 دانشجو (200 پسر و 200 دختر) بود که با استفاده از روش نمونه برداری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای اندازه گیری پژوهش مقیاس رضایت از زندگی، فهرست شادکامی آکسفورد و پرسشنامه افسردگی بک بود. نتایج: نتایج نشان داد هماهنگی درونی مقیاس برابر با 85/0 و پایایی باز آزمایی آن برابر با 77/0است. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی نشان داد که مقیاس رضایت از زندگی تک عاملی است. بین نمرات رضایت از زندگی دانشجویان دختر و پسر تفاوت معنا داری مشاهده نشد. نتایج پژوهش نشان می دهد که مقیاس رضایت از زندگی یک ابزار معتبر و روا برای اندازه-گیری رضایت از زندگی دانشجویان ایرانی است.