سید موسی کافی

در این پژوهش رابطه بین ترتیب تولد خانوادگی دانشجویان با سبک زندگی آنها بررسی شد. با این هدف 368 نفر از دانشجویان به شیوه خوشه ای از میان 7 دانشکده ی دانشگاه گیلان انتخاب شدند و این افراد همزمان به پرسشنامه موفقیت بین فردی آدلری-نسخه ی بزرگسالان پاسخ دادند. بعد از جمع اوری پرسشنامه و با استفاده از تحلیل های رگرسیونی چند متغیری این نتایج به دست آمد. بین پیکربندی خانواده با پنج سبک اصلی زندگی (نیاز به تأیید، کنار آمدن، مسئولیت پذیری، محتاط بودن و تعلق) رابطه معناداری بدست آمد و از میان پنج سبک فرعی زندگی، تنها دو سبک زندگی مستحق بودن و سختگیرانه با پیکربندی خانوادگی رابطه معناداری داشتند.

هدف پژوهش حاضر مطالعه اثرهای حالت های فراشناختی، راهبردهای پردازش و نظم دهی بر عملکرد تحصیلی دانشجویان بود. 410 دانشجوی شاغل به تحصیل در رشته های مختلف علوم انسانی دانشگاه گیلان که در دامنه سنی 33- 17 سال قرار داشتند، به پرسشنامه حالت های فراشناختی اونیل و عابدی (1996) و پرسشنامه سبک های یادگیری ورمونت (1994) پاسخ دادند. آخرین معدل کل اکتسابی دانشجویان به عنوان شاخص عملکرد تحصیلی آنان در نظر گرفته شد. با استفاده از تحلیل رگرسیون چندگانه گام به گام، نتایج نشان داد راهبرد نظم دهی معطوف به خویشتن (0001/0, P< 364/0β =) بهترین پیش بینی کننده عملکردتحصیلی دانشجویان است (0001/0P< ؛ 289/32F=) و سایر متغیرها به علت تأثیر اندک از مدل نهایی حذف شدند. در این پژوهش، موتور شتاب دهنده عملکرد تحصیلیِ دانشجویان راهبرد نظم دهی معطوف به خویشتن شناخته شد؛ بنابراین، می توان انتظار داشت تدوین مداخلات آموزشی که در آن دانشجو می آموزد، بر روند یادگیری خود و نتایج حاصل از آن نظارت کافی داشته باشد، تأثیر قابل ملاحظه ای در ارتقای توان یادگیری و در نهایت، بهبود عملکرد تحصیلی دانشجویان بر جای بگذارد.

زمینه و هدف:هدف از اجرای پژوهش حاضر بررسی نقش طول مدت زندانی شدن و ابتلابه HIV/AIDS برشدت علائم آسیب شناسی روانی سوء مصرف کنندگان مواد بود. مواد و روش ها:در یک پژوهش مقطعی-واپس نگر از 43 سوءمصرف کننده مواد مبتلابه HIV ، 49 سوءمصرف کننده مواد فاقدHIV که درکلینیک های مشاوره بیماری های رفتاری وترک اعتیاد تحت پوشش درمان نگه دارنده بامتادون(MMT)بودند به ترتیب به شیوه نمونه گیری در دسترس و پیاپی انتخاب شدند. تمامی اعضای این دو گروه از نظر متغیرهای مخدوش کننده(نظیر سن، جنسیت، وضعیت تأهل، سطح تحصیلات و محل سکونت و طول دوره درمان نگهدارنده با متادون) همتاشده و از طریق چک لیست تجدیدنظرشده نشانه های اختلالات روانی(SCL-90-R) مورد ارزیابی قرارگرفتند.نتایج بااستفاده از آزمون های کای اسکوئر(χ2)، t استیودنت مستقل،رگرسیون دومتغیری، تحلیل کوواریانس چندمتغیری(MANCOVA) تحلیل شدند. یافته ها:اگرچه میانگین طول مدت حبس در سوء مصرف کنندگان مبتلابه HIV/AIDS بیشتر بود، اما معادلات پیش بینیِ شدت ناراحتی روانی از روی طول مدت حبس نشانگر معنی داری و نیرومندی این رابطه در گروه سوء مصرف کنندگان مواد فاقدHIV/AIDS بود(004/0P=،27/9F=)، درحالیکه این معادله در سوء مصرف کنندگان دارای HIV/AIDS معنی دار به دست نیامد(061/0P=،71/3F=). تاثیرِ داشتن سابقه حبس و ابتلابه HIV/AIDS برشدت ناراحتی روانی هردو گروه معنی دار بود(به ترتیب با سطح معنی داری 049/0P=، 001/0P=). اثرتعاملی هریک از این عوامل بر شدت ناراحتی روانی معنی دار نبود اما بر سطوح افسردگی و شدت نشانه های مثبت(PST)معنی دار به دست آمد. نتیجه گیری:طول مدت حبس بیشتر نقش زیان بارتری در شدت ناراحتی روانی سوء مصرف کنندگان مواد فاقدHIV/AIDS دارد. هم دارابودن سابقه حبس و هم ابتلابه HIV/AIDS بهداشت روانی سوء مصرف کنندگان مواد را به مخاطره می اندازد. در این میان اگرچه سوء مصرف کنندگان مواد مبتلابه HIV/AIDS بدون سابقه حبس، سطوح افسردگی بیشتری داشتند اما سوء مصرف کنندگان مواد مبتلابه HIV/AIDS دارای سابقه حبس از تعداد یا گستره نشانگان روانی بیشتری رنج می بردند.

هدف: این پژوهش با هدف بررسی نقش عوامل جمعیت شناختی مانند سن، وضعیت تأهل، میزان تحصیلات، سن شروع اعتیاد، مدت اعتیاد، هزینه ماهیانه مصرف مواد، سابقه زندانی شدن در شدت ولع مصرف در وابستگان به مواد انجام شد. روش: در این پژوهش توصیفی-مقطعی 195 نفر شرکت کننده مرد معتاد در شش گروه (کشیدن تریاک، استنشاق هروئین، کشیدن هروئین، تزریق هروئین، کشیدن مت آمفتامین، کشیدن کراک) به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و پس از مصاحبه اولیه وارد بررسی شدند و به فرم ویژگی های جمعیت شناختی و پرسشنامه ولع مصرف لحظه ای فرانکن پاسخ دادند. شدت ولع مصرف افراد به وسیله آزمون کامپیوتری شاخص های تصویری سنجش ولع مصرف ارزیابی گردید. یافته ها : نتایج نشان داد که بین تحصیلات با ولع مصرف القائی، هزینه ماهیانه مصرف مواد با ولع مصرف القائی، و تحصیلات با ولع مصرف لحظه ای رابطه مثبت وجود دارد. نتیجه گیری : برخی عوامل جمعیت شناختی می توانند عوامل مهمی در پیش بینی میزان ولع مصرف فرد معتاد باشند که خود از ابعاد مورد توجه در فرایند درمان است.

زمینه و هدف: مولتیپل اسکلروزیس یک اختلال عصب شناختی مزمن است که شیوع آن در زنان بیش از مردان می باشد. از این رو هدف از پژوهش حاضر ارزیابی ارتباط اختلال در کارکرد فیزیکی (به عنوان متغیر ملاک) با خستگی، علایم روانی و شاخص توده بدنی (به عنوان متغیرهای پیش بین) زنان مبتلا به این بیماری می باشد. مواد و روش ها:در یک پژوهش مقطعی 114 بیمار به شیوه پیاپی نمونه گیری شده و توسط سیاهه متغیر های جمعیت شناختی، بعد فیزیکی پرسش نامه زمینه یابی سلامت، مقیاس شدت خستگی، مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس و شاخص توده بدنی ارزیابی شدند. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی تحلیل گردیدند. یافته ها: نتایج حاکی از همبستگی قوی و معنی دار کارکرد فیزیکی با متغیرهای خستگی، افسردگی، اضطراب و استرس داشت (0001/0>P). در این میان شاخص توده بدنی از کمترین ضریب همبستگی در ارتباط با کارکرد فیزیکی برخوردار بود (05/0P<). یافته های حاصل از رگرسیون سلسله مراتبی نشان داد که واریانس کل تمام متغیرهای پژوهش در گام نهایی 58/0 (2R) می باشد (0001/0P<؛20/18 F=). به علاوه واریانس افزوده انحصاری در این گام بعد از کنترل متغیرهایی نظیر سن، تحصیلات و طول مدت بیماری، 39/0 محاسبه گردید.هم چنین در گام نهایی متغیرهای خستگی (0001/0P< ؛ 25/0- =β) و اضطراب (0001/0P< ؛ 44/0- =β) به طور معنی داری توانستند اختلال در کارکرد فیزیکی زنان را پیش بینی نمایند. نتیجه گیری: نتایج حاکی از آن بود که خستگی و اضطراب می توانند در ایجاد اختلال در کارکرد فیزیکی زنان تأثیرگذار باشند. از همین رو غربالگری زنان دچار این علایم و اجرای درمان های مناسب توصیه می شود.

هدف: ترتیب تولد و حجم خانواده می تواند در سبک زندگی و شخصیت نقش مهمی داشته باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش ترتیب تولد و حجم خانواده در پیش بینی سبک زندگی و ابعاد شخصیتی دانشجویان بود. روش: در این پژوهش همبستگی،360 نفر از دانشجویان دانشگاه گیلان به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و مقیاس اصلی موفقیت بین فردی آدلر و پرسشنامه شخصیتی نئو را تکمیل نمودند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از همبستگی اسپیرمن و رگرسیون چند متغیری با روش گام به گام استفاده شد. یافته ها: بین ترتیب تولد با سبک های زندگی نیاز به تأیید، کنارآمدن، مسئولیت پذیری، محتاط بودن و مستحق بودن رابطه منفی و بین ترتیب تولد با سبک های زندگی تعلق-علاقه اجتماعی و سخت گیری رابطه مثبت بدست آمد. بین ترتیب تولد با ابعاد شخصیتی روان رنجورخویی، برونگرایی و وظیفه شناسی رابطه منفی وجودداشت. بین حجم خانواده با سبک زندگی مسئولیت پذیری رابطه منفی و با روانرنجوریرابطه مثبت بدست آمد. بر اساس نتایج رگرسیون چند متغیری با روش ورود، ترتیب تولد به صورت مثبت سبک زندگی نیاز به تأیید، کنار آمدن و مسئولیت پذیری و به صورت منفی سبک هابی زندگی محتاط بودن، تعلق و سخت گیری را پیش بینی نموده است؛ ترتیب تولد به صورت منفی روان رنجورخویی، برون گرایی و وظیفه شناسی را پیش بینی نموده است. اما حجم خانواده نقشی در پیش بینی سبک های زندگی و ابعاد شخصیتی نقش نداشته است. نتیجه گیری:نتایج از رابطه ترتیب تولد و حجم خانواده با برخی از ابعاد سبک زندگی و شخصیت حمایت می کند و تلویحات مهمی در توجه به نقش ترتیب تولد و حجم خانواده در سبک زندگی و شخصیت دارد.

در پژوهش حاضر ارتباط کمال گرایی، سبک های دفاعی و نشانه های افسردگی مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، 426 دانشجوی دانشگاه گیلان(264 دختر، 162 پسر) در مقطع تحصیلی کارشناسی به روش تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و با تکمیل مقیاس چند بعدی کمال گرایی هویت و فلت (1991) و پرسشنامه سبک های دفاعی اندروز و همکاران(1993) و پرسشنامه افسردگی بک(1996) در این پژوهش شرکت کردند. نتایج پژوهش نشان داد که بین هر سه بعدکمال گرایی(خودمدار، دیگرمدار، جامعه مدار) با نشانه های افسردگی و سبک های دفاعی سازش نایافته(روان آزرده وار و رشدنایافته) همبستگی مثبت معنادار وجود دارد. به علاوه، از بین دو سبک دفاعی سازش نایافته، سبک دفاعی رشدنایافته نیز با نشانه های افسردگی همبستگی مثبت معنادار نشان داد. تحلیل آماری داده ها مشخص کرد که از میان شش متغیر پیش بین، چهار متغیر کمال گرایی جامعه مدار و خودمدار و سبک دفاعی رشدیافته و رشدنایافته ضرایب معناداری برای پیش بینی نشانه های افسردگی دانشجویان دارند. همچنین تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی برای بررسی اثرات تعدیل کنندگی سبک های دفاعی نشان داد که سبک دفاعی رشدنایافته برای هر یک از دو بعد کمال گرایی جامعه مدار و دیگرمدار در ارتباط با نشانه های افسردگی، اثرتعدیل کنندگی دارد و سبک دفاعی رشدیافته نیز تعدیل کننده رابطه کمال گرایی جامعه مدار با نشانه های افسردگی می باشد.

هدف: نظر به اهمیت نقش عوامل استرس زا و محرک در جریان و شدت ولع مصرف، این پژوهش با هدف بررسی ارتباط بین این عوامل با تجربه ولع مصرف در وابستگان به مواد در شش گروه (کشیدن تریاک، استنشاق هروئین، کشیدن هروئین، تزریق هروئین، کشیدن مت آمفتامین، کشیدن کراک) انجام شده است. روش: در این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی 195 نفر آزمودنی مرد معتاد در شش گروه که طی10 ماه در سال های 1389 تا1390 به مراکز ترک اعتیاد شهرستان رشت مراجعه نموده بودند به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه سنجش فشار روانی مارکهام و پرسشنامه ولع مصرف لحظه ای فرانکن و آزمون کامپیوتری شاخص های تصویری برای سنجش شدت ولع مصرف بود. یافته ها: نتایج نشان داد که بین استرس با ولع مصرف القائی و بین استرس با ولع مصرف لحظه ای رابطه آماری مثبت و معنیداری وجود دارد. همچنین، معلوم شد که بین مصرفکنندگان مختلف در میزان استرس و ولع مصرف القائی و ولع مصرف لحظه ای تفاوت معناداری وجود دارد. از طرفی دیگر، میانگین نمرات استرس، ولع مصرف القائی و ولع مصرف لحظه ای در گروه آزمودنیهای مصرفکننده مت آمفتامین به میزان معناداری بالاتر از بقیه گروه های مصرف کننده بود. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش، استرس میتواند عامل پیش بینیکننده مهمی برای میزان ولع مصرف در وابستگان به مواد باشد. بنابراین، توجه به این جنبه ها میتواند به انتخاب درمان مناسب روان شناختی جهت کنترل ولع مصرف منجر شود.

عود اعتیاد در افراد سم زدایی شده، یکی از معضلات مهم درمانی برای سوء مصرف مواد است. هدف این پژوهش بررسی تاثیر گروه درمانی به روش تحلیل رفتار متقابل بر سازگاری زناشویی و پیشگیری از عود افراد سم زدایی شده می باشد. این پژوهش به صورت نیمه آزمایشی با گروه کنترل نابرابر انجام گرفت. با استفاده از نمونه گیری در دسترس و از افـراد سم زدایی شده مراجعه کننده به مرکز دولتی درمانی نگهدارنده با متادون شهرستان بجنورد، 24 نفر به دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 12 نفر) تقسیم شدند. هر دو گروه در پیش آزمون، مقیاس سازگاری زناشویی اسپانیر و پیش بینی از بازگشت رایت و همکاران را کامل کردند و پس از انجام گروه درمانی با گروه آزمایش، پس آزمون و پس از 5 ماه، آزمون پیگیری از هر دو گروه گرفته شد. در هنگام تکمیل آزمون پیگیری، مرفین چک نیز انجام گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون t مستقل و تحلیل کواریانس استفاده شد. نتایج نشان داد که از لحاظ وسوسه ی مصرف مواد بین دو گروه تفاوت معنی داری در پس آزمون و مرحله پیگیری وجود دارد، اما بین سازگاری زناشویی و احتمال مصرف مواد تفاوت معنی داری مشاهده نشد. طبق نتایج این پژوهش، گروه درمانی به روش تـحلیل رفتار مـتقابل مـمکن است از لحاظ وسوسه ی مصرف مواد در افراد سم زدایی شده مؤثر باشـد و می تواند مورد توجه متخصصان قرار گیرد.

پژوهش حاضر با هدف شناخت رابطة هوش هیجانی و سبکهای مقابله با رض ایت و همسازی زناشویی انجام شد. گروه نمونه شامل 60 زن متأهل استان چهارمحال و بختیاری با دامنه سنی 23 تا 49 سال بود. شرکت کنندگان به سؤالهای مقیاس رضایت زناشویی انریچ (السون، 1994)، سیاهه همسازی زناشویی (سینگ، 1987)، مقیاس رگه فراخلقی سالووی و دیگران (1995) و سیاهه مقابله با موقعیت تنیدگی زا (اندلر و پارکر، 1990) پاسخ دادند. نتایج نشان دادند که رضایت زناشویی و همسازی زناشویی با هوش هیجانی و سبک مقابله مسئله محور همبستگی مثبت دارند.

هدف: بررسی کارکردهای اجرایی بیماران دوقطبی و تاثیر زمان در آنها. روش: 99 آزمودنی از طریق نمونه گیری غیرتصادفی در دست رس انتخاب و در سه گروه مزمن دوقطبی (33=n)، دوره نخست دوقطبی (33=n) و گروه شاهد (33=n) قرار داده شدند. عملکرد مداوم، خرده مقیاس فراخنای ارقام، رنگ- واژه استروپ و دسته بندی کارت های ویسکانسین ارزیابی شد. یافته ها: نتایج تحلیل واریانس یک راهه نشان داد که گروه های دوقطبی نسبت به گروه شاهد، به طور قابل ملاحظه ای دچار اختلال هستند، اما بین بیماران مزمن و دوره نخست دوقطبی تفاوت معناداری مشاهده نشد. نتیجه گیری: نتایج بیانگر عدم تاثیر زمان در عملکرد اجرایی بیماران دوقطبی است.

هدف: این پژوهش با هدف بررسی ارتباط میان سطح توجه ماندگار و پتانسیل های وابسته به رخداد با استفاده از ویژگی های شکلی انجام شد. روش: برای سنجش سطح توجه ماندگار آزمون عملکرد پیوسته مورد استفاده قرار گرفت. سیگنال به وسیله دستگاه ثبت 32 کاناله والتر و کلاه الکترود با 19 کانال ثبت شد. برای استخراج پتانسیل های وابسته به رخداد، میانگین سیگنال های هر دسته از تحریکات که نسبت به وقوع تحریک از نظر زمانی قفل شدهاند، محاسبه گردید. 400 ویژگی شکلیِ پتانسیل های وابسته به رخداد در 51 سوژه محاسبه و همبستگی پیرسون میان این ویژگی ها و نتایج آزمون عملکرد پیوسته بررسی شد. یافته ها: در تمامی سوژه ها قله 3p روی تحریک هدف (X) نسبت به غیر هدف به وضوح دیده شد. محاسبه همبستگی نشان داد که 33 ویژگی از ویژگی های شکلی استخراج شده ارتبــاط معناداری با سطح توجه ماندگار دارند. نتیجه گیری: نتایج کیفی حاصل، براساس الگوی ادبال، با تحقیقات قبلی در مورد تولید مؤلفه 3p مطابقت داشت. بیشتر ویژگی های دارای ارتباط معنادار با نتیجه آزمون عملکرد پیوسته، مربوط به دامنه و روی پتانسیل های وابسته به رخداد نسبی بودند. در مجموع، نتایج بیانگر رابطه مناسب بین آزمون عملکرد و پارامترهایی از سیگنال مغزی در بسیاری از نواحی سر می باشد که از آن میتوان برای ارزیابی سطح توجه ماندگار استفاده کرد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی چگونگی رویارویی با استرس و ارتباط آن با سلامت روانی انجام شد و 311 نفر از دانشجویان دانشگاه گیلان با پرسشنامه های رویدادهای زندگی دوران دانشجویی، روش های رویارویی و سلامت عمومی (GHQ) مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده های حاصل با استفاده از مجذور خی (X2) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد آن دسته از دانشجویانی که از استرس های خانوادگی، اقتصادی و اجتماعی به شدت ناراحت می شوند از سلامت روانی کمتری برخوردارند. همچنین کسانی که از رویارویی متمرکز بر مساله استفاده می کنند سالم تر از افرادی هستند که رویارویی متمرکز بر هیجان را به کار می گیرند. فرضیه مبنی بر ارتباط بین شیوه های تبیین و سلامت روانی در مورد شیوه تبیین درونی - بیرونی و کلی - اختصاصی تایید نشد.