درخت حوزه‌های تخصصی

در پژوهش های اخیر، درگیری تحصیلی، به عنوان یکی از سازه های موثر بر پیشرفت تحصیلی مورد توجه قرار گرفته است. یکی از چالشهای موجود در زمینة مطالعه ی این سازه، سنجش و ارزیابی این متغیر و مولفه های آن بوده است. هدف از مطالعة حاضر، بررسی و انطباق شاخصهای روایی و پاپایی پرسشنامه ی درگیری تحصیلی ریو و تسنگ ، بر روی نمونه ای از دانش آموزان پسر و دختر دبیرستانی شهر بندرعباس بوده است. آزمودنی های پژوهش،364 دانش آموز سال اول متوسطه بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه ی 22 ماده ای درگیری تحصیلی بود. جهت بررسی روایی پرسشنامه، از روش تحلیل عامل تاییدی استفاده شد. پس از انجام تحلیل عاملی، ساختار عاملی پرسشنامه مورد تایید قرار گرفت. همچنین بررسی پاپایی پرسشنامه نیز ضریب آلفا برابر با 87/0 به دست داد. به طور کلی نتایج پژوهش نشان داد که پرسشنامه ی درگیری تحصیلی، جهت سنجش این متغیر و مولفه های آن، در بین دانش آموزان دبیرستانی شهر بندرعباس مناسب است و می تواند تا حدودی نیازهای موجود را بر طرف نماید.

هدف از این پژوهش تعیین مؤلفه های شایستگی کانونی اثر بخش بر کیفیت برنامه ی آموزشی مقطع کارشناسی ارشد رشته ی علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائیمی باشد. مطالعه به بررسی، تحلیل عاملی مؤلفه های شایستگی کانونی در برنامه آموزشی می پردازد، چار چوب مفهومی تحقیق شامل چهار بُعد : 1- بُعد تفکر 2- بُعدتعامل 3- بُعد شخصیت 4- بُعد اقدامات، می باشد. این تحقیق از نوع توصیفی پیمایشی بوده و جامعه آماری این پژوهش شامل 38 استاد و 267 دانشجوی ترم آخر کارشناسی ارشد می باشند ، داده های تحقیق از طریق دو پرسشنامه جمع آوری و با استفاده از میانگین ، واریانس ، آزمون کایزر–مایر- اولکن (KMO) و تحلیل عاملی مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفتند، نتایج مطالعه بر اساس هفت شایستگی کانونی در نظر گرفته ، و مورد بحث قرار گرفت که شامل، شایستگی فردی، شایستگی ارتباطی و سازمانی، شایستگی پژوهشی وفناوری، شایستگی دستیابی، انتخاب و حفظ شغل، شایستگی روانشناختی، آینده نگری، تحلیل، حل مسئله و تصمیم گیری، شایستگی رهبری و مدیریتی و شایستگی تفکر استراتژیک و مفهومی، می باشد.لید واژه های: تحلیل عاملی مؤلفه ها ، شایستگی های کانونی ، برنامه ی آموزشی، کارشناسی ارشد رشته ی علوم تربیتی

زمینه: انسان همواره سعی در تبیین رفتارهای خود دارد، لذا همانند همه رفتارهای دیگر خود، سعی در تبیین رفتارهای بزهکارانه و جنایت کارانه خود دارند. هدف: بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف هنجاریابی نسخه تجدید نظر شده ی پرسشنامه اسناد خطای گودجانسون (GBAI-R) انجام شده است. روش: بدین منظور با استفاده از یک طرح توصیفی-مقطعی، از بین مددجویان ندامتگاه اوین و کانون اصلاح و تربیت تهران، تعداد 464 آزمودنی با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. یافته ها: روایی محتوایی با استفاده از دو شاخص ضریب نسبی روایی محتوا (CVR) و شاخص روایی محتوا (CVI) محاسبه شد که بر این اساس دو آیتم 8 و 26 از پرسشنامه کنار گذاشته شد. برای ارزیابی برازش مدل از شاخص های کای اسکوئر نسبی، شاخص نیکویی برازش، شاخص نیکویی برازش انطباقی، جذر میانگین مربعات خطای برآورد، شاخص برازش هنجار شده مقتصد، شاخص برازش افزایش، شاخص برازندگی توکر- لویس و شاخص برازش تطبیقی استفاده شد. نتایج تحلیل عامل تأییدی نشان داد که الگوی سه عاملی برازش قابل قبولی با داده ها دارد و بار عاملی تمامی آیتم ها به استثنای آیتم 23 در حد متوسط و قوی بود. ضرایب آلفای کرونباخ نیز نشان داد که مقیاس GBAI-R از پایایی بالایی برخوردار است. نتیجه گیری: در مجموع نتایج پژوهش حاضر نشان داد که این پرسشنامه یک ابزار روا و پایا برای بررسی اسناد خطا در متخلفان می باشد.

زمینه: انتقال به نوجوانی همراه با تغییرات سریع، غیرمنتظره و تجارب جدید شناختی، اجتماعی، هیجانی و روان شناختی است که چالش هایی پیشروی نوجوان قرار داده و به عنوان زمینه ساز استرس هستند. هدف: هدف از پژوهش حاضر، بررسی و ارزیابی ویژگی های روان سنجی پرسش نامه استرس نوجوان بر روی دانش آموزان نوجوان مقطع دبیرستان در هر دو جنس بود. روش: جامعه آماری پژوهش حاضر دانش آموزان مقاطع دبیرستان شهر همدان در سال تحصیلی 94 بودند. که 280 نفر بر اساس نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. به منظور بررسی ویژگی های روان سنجی پرسش نامه مذکور ابتدا پرسش نامه استرس نوجوان با تکنیک ترجمه مضاعف ترجمه شده و در نهایت به منظور بررسی شاخص های روان سنجی آن، این پر سش نامه همراه با مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس (DASS) و مقیاس اضطراب حالت اسپیلبرگر (SAI) اجرا گردید. داده-های گردآوری شده مورد تحلیل قرار گرفته و شاخص های پایایی، روایی، تحلیل عاملی تاییدی محاسبه گردید. یافته ها: تحلیل داده های گردآوری شده نشان داد که این پرسش نامه از نظر پایایی دارای ضرایب آلفای 75/0 تا 85/0 در ده خرده مقیاس است، همچنین روایی همزمان آن با مقیاس افسردگی، اضطراب، استرس و پرسش نامه اضطرب حالت به ترتیب 34/0، 35/0، 82/0 و 15/0 بدست آمد که در سطح 01.0P< معنادار بود. همچنین نتایج تحلیل عاملی تاییدی از ساختار عاملی پرسش نامه حمایت کرد. بحث و نتیجه-گیری: پرسش نامه استرس نوجوان دارای ویژگی های روان سنجی مطلوبی در دانش آموزان نوجوان است.

هوش موفق مجموعه یکپارچه ایی از توانایی های مورد نیاز برای موفقیت در زندگی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی روایی و اعتبار پرسشنامه هوش موفق در آموزش انجام گرفت. جامعه آماری همه معلمان دوره دوم متوسطه دولتی شهر تهران در سال تحصیلی 94-93 بودند. حجم نمونه این پژوهش 404 دبیر (278 زن 126 مرد) بود که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ایی از بین دبیرستان های دوره دوم متوسطه دولتی شهر تهران انتخاب شدند. همه آنها پرسشنامه هوش موفق در آموزش و پرسشنامه ویژگیهای شخصیتی نئو را تکمیل کردند. تحلیل اعتبار، همبستگی سوال- نمره کل، و تحلیل عاملی اکتشافی اجرا شد. تحلیل عامل اکتشافی با روش مؤلفه های اصلی، چهار عامل (توانایی حفظ کردن، توانایی تکرار و بازگویی، توانایی تحلیلی- خلاق و توانایی عملی) را برای پرسشنامه هوش موفق در آموزش تأیید کرد. نتایج نشان داد که پرسشنامه از همسانی درونی قابل قبولی برخوردار بود و ضرایب آلفای کرونباخ در زیر مقیاس های آن بین 67/. (تکرار و بازگویی) تا 89/. (تحلیلی- خلاق) بود. روایی بیرونی بین ابعاد پرسشنامه هوش موفق در آموزش و پرسشنامه شخصیت نئو مورد ارزیابی قرار گرفت. بین توانایی تحلیلی- خلاق با عامل روان آزرده گرایی رابطه منفی و معنادار، بین برونگرایی با توانایی تحلیلی- خلاق و عملی، توانایی تحلیلی- خلاق با گشودگی به تجربه و سازگاری و باوجدان بودن، توانایی عملی با سازگاری و توانایی حفظ کردن و توانایی تکرار و بازگویی با سازگاری و با وجدان بودن رابطه مثبت و معنادار مشاهده شد. با توجه به ویژگیهای روانسنجی مطلوب، این پرسشنامه ابزار مناسبی برای مطالعه آموزش مبتنی بر هوش موفق در دبیران می باشد.

چکیده زمینه: به جز مقیاس های مربوط به اضطراب امتحان، کمبود در زمینة دسترسی به ابزارهای سنجش هیجانات پیشرفت فراگیران یک واقعیت غیرقابل انکار است. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف آزمون روایی عاملی مقیاس های هیجان مربوط به کلاس (CRES) در گروهی از دانشجویان ایرانی انجام شد. روش: در مطالعة همبستگی حاضر 400 دانشجوی کارشناسی (240 پسر و 160 دختر) به مقیاس های هیجان مربوط به کلاس (CRES) پاسخ دادند. به منظور تعیین روایی عاملی و پایایی CRES به ترتیب روش های آماری تحلیل عاملی تأییدی و ضرایب همسانی درونی استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی تاییدیCRES بر پایة نرم افزار AMOS نشان داد که در نمونة دانشجویان ایرانی ساختار چندبعدی مقیاس های هیجان مربوط به کلاس با داده ها برازش قابل قبولی داشت. نتایج مطالعة حاضر با تاکید مجدد بر تفکیک مقیاس های هیجانات مثبت (لذت، امیدواری، غرور) و منفی (خشم، اضطراب، شرم، ناامیدی و خستگی) برای اندازه گیری تجارب هیجانی مختلف در موقعیت کلاس درس به طور تجربی، از روایی درونی CRES حمایت کرد. ضرایب همسانی درونی مقیاس های هیجان مربوط به کلاس شامل هیجانات لذت، امیدواری، غرور، خشم، اضطراب، شرم، ناامیدی و خستگی به ترتیب برابر با 0/93، 0/92، ،0/89،0/89،0/89،0/91، 0/93 و 0/95 به دست آمد. نتیجه گیری: در مجموع، نتایج مطالعة حاضر، از یک سو، شواهدی را در دفاع از نظریة کنترل ارزش هیجانات پیشرفت ارائه کرد و از دیگر سوی نشان داد که CRES برای سنجش هیجانات مربوط به کلاس در گروه نمونة دانشجویان ایرانی ابزاری روا و پایا است.

در کنار ساخت، تدوین و اعتباریابی پرسشنامه بی موبایل هراسی باید مقیاسی تدوین می شد که بتواند به خوبی معنا و مفهومی را که از موبایل در ذهن افراد متبادر می شود، توصیف و تبیین نماید؛ لذا مقیاس افتراق معنایی مفهوم تلفن همراه به عنوان مکمل و پشتوانه معنایی پرسشنامه ی بی موبایل هراسی تدوین شد؛ بنابراین می توان هدف از پژوهش حاضر را ساخت و تعیین ویژگی های روان سنجی مقیاس معنا و مفهوم تلفن همراه تعریف نمود. بر این اساس روش پژوهش به این صورت بود که دانشجویان رشته های مختلف علوم انسانی دانشگاه های دولتی تهران، جامعه ی آماری تحقیق حاضر را تشکیل می دادند که از بین آن ها 363 نفر زن و مرد در مقاطع مختلف کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری به شیوه ی تصادفی طبقه ای نسبی انتخاب شدند و پرسشنامه محقق ساخته معنا و مفهوم موبایل روی ایشان اجرا گردید. نتایج بررسی روایی سازه و پایایی مقیاس افتراق معنایی معنا و مفهوم موبایل با 44 گویه بیانگر آن بود که این مقیاس از پایایی و روایی مناسبی برخوردار است؛ بنابراین این نتیجه حاصل شد که مقیاس افتراق معنایی مفهوم و معنای موبایل به عنوان مکمل پرسشنامه بی موبایل هراسی که توسط محقق تدوین و اعتباریابی شده است به خوبی توانست معنا و مفهومی را که از موبایل در ذهن دانشجویان متبادر می شود، توصیف و تبیین کند.

اهمیت پژوهش باعث شده است که یکی از اهداف مورد تأکید در هر نظام آموزشی به ویژه در آموزش عالی، افزایش و بهبود مهارت های پژوهش کردن در بین دانشجویان باشد. این پژوهش با هدف بررسی نقش ساختار ارزشیابی کلاسی ادراک شده و جهت گیری پژوهشی در انگیزش پژوهشی دانشجویان، انجام شد. شرکت کنندگان پژوهش شامل 110 نفر (شامل 70 مرد و 40 زن) بود که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای نسبتی انتخاب شدند. برای گرد آوری داده ها از پرسش نامه جهت گیری پژوهشی، پرسش نامه ارزشیابی کلاسی ادراک شده و پرسش نامه انگیزش پژوهشی استفاده شد. نتایج رگرسیون چندگانه نشان داد که ارزشیابی تبحری قابلیت پیش بینی هر دو نوع انگیزش درونی و بیرونی و ارزشیابی عملکردی قابلیت پیش بینی بی انگیزگی دانشجویان را داراست. همچنین تمایل به پژوهش کاربردی، قابلیت پیش بینی انگیزش بیرونی را فراهم می آورد. بر اساس یافته های پژوهش، هدایت برنامه درسی دانشگاهی به سوی ارزشیابی های تبحری و فراهم آوردن تمهیداتی برای افزایش انگیزش، از جمله استنتاج های این مطالعه بوده است.

کنکور سراسری بنا به اذعان بسیاری از کارشناسان سرنوشت سازترین آزمون در ایران است و ویژگیهای جمعیت شناختی داوطلبان از قبیل جنسیت، منطقه (پایگاه اجتماعی-اقتصادی) و استان(زبان) می توانند بر عملکرد داوطلبان ورود به دانشگاه در پاسخ به سؤالهای آزمون مؤثر باشند. اگر پاسخ به سؤالهای آزمون با کنترل توانایی آزمودنی ها تابعی از ویژگیهای جمعیت شناختی باشند، سؤالهای آزمون نسبت به آنها کنش افتراقی (DIF) دارند. هدف از پژوهش حاضر بررسی کنش افتراقی سؤال های آزمون سراسری سازمان سنجش آموزش کشور بر حسب ویژگیهای جمعیت شناختی داوطلبان است. نمونه تحقیق شامل همه آزمودنی های یک دفترچه آزمون و برخی دروس امتحانی تخصصی گروه های آزمایشی کنکور سراسری از سال 87 تا 90 بود. به منظور تحلیل DIF از رویکرد تحلیل رگرسیون لوجستیک دو وجهی استفاده شد. پس از اطمینان از تک بعدی بودن آزمون های مورد مطالعه از طریق رویکرد NOHARM، یافته های تحلیل DIF حاکی از این بود که به ترتیب بیشترین تعداد کنش افتراقی آشکار شده در سؤالهای آزمون، مربوط به متغیرهای جنسیت، سهمیه مناطق (پایگاه اجتماعی-اقتصادی) و استان(زبان) هستند، اما مقادیر اندازه های اثر بسیار کوچک و ناچیز بودند. با این وجود، بر اساس یافته های پژوهش حاضر پیشنهاد می شود که کمیته های موضوعی تشکیل شده و بر اساس قضاوت نهایی آنها، سؤالهای سودار آزمون مشخص شوند و در طراحی سؤال در آزمون های آینده مد نظر قرار گیرند.

زمینه: هیجان ها نقشی اساسی در محیط های آموزشی ایفا می کند لذا طراحی مقیاسی برای سنجش هیجان های معلمان موضوعی ارزشمند و قابل توجه است. هدف: هدف از مطالعه حاضر بررسی روایی و پایایی مقیاس هیجان های معلم در شهر مشهد بود. روش: روش پژوهش از نوع توصیفی-همبستگی بود. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 320 نفر تعیین شد. شرکت کنندگان به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. پرسشنامه هیجان های معلم (TEI) چن و مقیاس عاطفه مثبت و عاطفه منفی (PANAS) واتسون، کلارک و تلیگن توسط شرکت کنندگان به طور هم زمان تکمیل گردید. برای تعیین پایایی پرسشنامه، از روش همسانی درونی (ضریب آلفا) و جهت احراز روایی از روایی محتوایی، روایی همگرا و روایی سازه تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی بهره گرفته شد. یافته ها: نتایج نشان داد ضریب آلفای کل مقیاس برابر با 88/0 و در زیر مقیاس های آن میان 74/0 تا 88/0 به دست آمد. همچنین ضریب همبستگی بین مقیاس هیجان معلم و عاطفه مثبت و منفی 41/0 به دست آمد. نتایج تحلیل مؤلفه های اصلی با چرخش واریماکس نشان داد که ارزش ویژه 5 عامل قابل ملاحظه است که روی هم 49/62 درصد واریانس هیجان های معلمان را تبیین می کند. شاخص های نیکویی برازش مدل را تأیید کردند. نتیجه گیری: بنابراین مقیاس هیجان های معلمِ، همسانی درونی مطلوب و روایی کافی در نمونه معلمان ایرانی دارد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف آزمون روان سنجی مقیاس سازگاری هیجانی (EAM؛ رابیو، آگادا، هانتنگاس و هرناندز، 2007) در بین گروهی از دانشجویان ایرانی انجام شد. روش: در مطالعه همبستگی حاضر 324 دانشجوی کارشناسی (130 پسر و 194 دختر) به EAM، مقیاس واکنش پذیری نسبت به استرس ادراک شده (PSRS؛ شولتز، ییم، زوکالا، جانسن و شولتز، 2011) و نسخة تجدید نظر شدة دوم نیمرخ سبک زندگی ارتقا دهندة سلامت (HPLP-II؛ والکر، اسچریست و چندر، 1995) پاسخ دادند. به منظور تعیین روایی سازة EAM از روش آماری تحلیل عاملی تأییدی و به منظور بررسی همسانی درونی EAMاز ضرایب آلفای کرونباخ استفاده شد. همچنین، به منظور مطالعه روایی سازة EAM، ضریب همبستگی بین ابعاد سازگاری هیجانی با زیرمقیاس های واکنش پذیری نسبت به استرس ادراک شده و نیمرخ سبک زندگی ارتقا دهندة سلامت گزارش شد. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی تاییدی EAM نشان داد که در نمونة دانشجویان ایرانی ساختار دوبعدی EAM شامل عامل فقدان نظم بخشی انگیختگی های هیجانی و فیزیولوژیک و عامل نامیدی و تفکر آرزومندانه، با داده ها برازش مطلوبی داشت. همچنین، نتایج مربوط به همبستگی بین ابعاد سازگاری هیجانی با زیرمقیاس های واکنش پذیری نسبت به استرس ادراک شده و نیمرخ سبک زندگی ارتقا دهندة سلامت، به طور تجربی از روایی سازة EAM حمایت کرد. در نهایت، مقادیر ضرایب همسانی درونی عامل کلی و زیرمقیاس های EAM بین 84/0 تا 91/0 به دست آمد. نتیجه گیری: در مجموع، نتایج مطالعة حاضر نشان داد که EAM برای سنجش مفهوم سازگاری هیجانی در دانشجویان ایرانی ابزاری روا و پایا است.

هدف از انجام این پژوهش بررسی روایی و پایایی پرسشنامه سبک های تفکر در میان دانشجویان رشته کشاورزی است. به این منظور نمونه ای 247 نفری از دانشجویان شاغل به تحصیل در دانشکده های کشاورزی دانشگاه های تهران، یاسوج، ایلام، شهید باهنر کرمان، و رازی کرمانشاه انتخاب شدند و مقیاس مذکور را تکمیل کردند. داده های به دست آمده، پس از تکمیل پرسشنامه ها، با استفاده از نرم افزار SPSSو AMOS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. پایایی آزمون- بازآزمون و همسانی درونی حکایت از حد مطلوب خرده مقیاس های سبک تفکر داشت. البته از آنجا که مقدار آلفای سبک آنارشی در سطح قابل بحث بود، با حذف یک آیتمها، این مقدار به 74/0 و سطح قابل قبول ارتقا یافت. سنجش روایی مقیاس با استفاده از روایی صوری و محتوایی تایید شد. روایی سازه با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی انجام گرفت. تحلیل عاملی تاییدی نشان از برازش مناسب مدل های مورد بررسی با داده های مشاهده شده داشت. در خصوص بعد ""شکل""، مدل یک بار با 4 گویه سبک آنارشی و یک بار با 5 گویه این سبک مورد آزمون قرار گرفت و نتایج نشان داد که هرچند هر دو مدل از برازش برخوردارند، اما با حذف یک گویه سطح برازش ارتقا می یابد. در نهایت و براساس نتایج این پژوهش، می توان نتیجه گرفت که پرسشنامه سبک های تفکر برای سنجش سبک های تفکر دانشجویان کشاورزی در ایران از روایی و پایایی کافی برخوردار است.

هدف این پژوهش، بازنگری برنامه درسی دوره کارشناسی علوم تربیتی با گرایش تکنولوژی آموزشی بود. به منظور دستیابی به این هدف در پژوهش حاضر از روش پژوهش کیفی و کمی استفاده شد. در بخش کیفی، داده ها از طریق روش بردی جمع آوری شد. بر اساس این روش ابتدا اطلاعات موردنیاز درباره دوره کارشناسی رشته علوم تربیتی از منابع معتبر گردآوری، طبقه بندی و تفسیر شده و درنهایت شباهت ها و تفاوت ها مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش کمی به روش دلفی و با استفاده از پنل تخصصی به نظرسنجی از صاحب نظران درباره برنامه درسی بهره گرفته شد. جامعه آماری این پژوهش، شامل کلیه دانشگاه هایی است که در سطح جهانی مجری برگزاری دوره کارشناسی علوم تربیتی می باشند. همچنین کلیه اساتید و متخصصان رشته علوم تربیتی و تکنولوژی آموزشی دانشگاه علامه طباطبائی به عنوان جامعه آماری در نظر گرفته شد. نمونه آماری شامل 8 دانشگاه از میان دانشگاه های معتبر امریکا و کانادا می باشد که در سطح جهانی مجری برگزاری رشته علوم تربیتی در دوره کارشناسی و همچنین تکنولوژی آموزشی در دوره کارشناسی ارشد و دکتری هستند و همچنین 26 نفر از اساتید و متخصصان رشته علوم تربیتی و تکنولوژی آموزشی دانشگاه علامه طباطبائی به صورت هدفمند انتخاب شدند. پس از تحلیل برنامه های درسی موجود کارشناسی رشته علوم تربیتی با گرایش تکنولوژی آموزشی، کارشناسی ارشد و دکتری تکنولوژی آموزشی ایران و همچنین برنامه های درسی دانشگاه های مجری رشته علوم تربیتی در دوره کارشناسی و رشته تکنولوژی آموزشی در دوره کارشناسی ارشد و دکتری، جداول اولیه دروس تهیه گردید. جداول مذکور در کمیته تخصصی بازنگری دروس تکنولوژی آموزشی دانشگاه علامه طباطبائی با مسئولیت مجری پژوهش حاضر مورد بررسی قرار گرفت و 4 درس به عنوان دروس پایه و 9 درس به عنوان دروس گرایشی انتخاب گردید. سپس سرفصل هر یک از دروس مذکور توسط 2 نفر از اساتید و متخصصین مربوطه تهیه گردید. این سرفصل ها در کمیته تخصصی بازنگری دروس تکنولوژی آموزشی دانشگاه علامه طباطبائی و همچنین کارگروه تخصصی تعلیم و تربیت شورای تحول و ارتقای علوم انسانی شورای عالی انقلاب فرهنگی، توسط مسئول کمیته تخصصی بازنگری دروس تکنولوژی آموزشی در جلسات متعددی ارائه گردید. پیشنهادهای اصلاحی توسط مسئول کمیته تخصصی بازنگری دروس تکنولوژی آموزشی به مدت 6 ماه اعمال گردید و سرفصل کلیه دروس بر اساس چارچوب پیشنهادی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مورد بازبینی و یکسان سازی قرار گرفت و مجدداً برنامه نهایی در کمیته تخصصی بازنگری دروس تکنولوژی آموزشی دانشگاه علامه طباطبائی و همچنین کارگروه تخصصی تعلیم و تربیت شورای تحول و ارتقای علوم انسانی به تصویب رسید؛ بنابراین 13 عنوان درسی درزمینه ی تکنولوژی آموزشی به عنوان دروس پایه و گرایشی در برنامه جدید رشته علوم تربیتی در دوره کارشناسی با هدف تجمیع گرایش های علوم تربیتی، نهایی و به تصویب رسید.

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی کیفیت مهارت های روش شناسی پژوهش دانشجویان کارشناسی ارشد در رشته های علوم انسانی و در دانشگاه های دولتی شهر تهران انجام شده است. در بخش کیفی با کاربست روش های نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی، پژوهشگران و خبرگان آموزش روش شناسی پژوهش مورد مصاحبه قرار گرفتند. با انجام تحلیل محتوا و کدگذاری مصاحبه ها و همچنین استفاده از سرفصل های مصوب دروس روش شناسی (روش پژوهش و آمار)، تعداد 35 مهارت مهم شناسایی شد. در مرحله کمی با استفاده از مهارت های شناسایی شده پرسش نامه ای با رعایت روایی محتوا و پایایی مناسب (آلفای کرونباخ بالاتر از 8/0) تدوین شد و توسط 270 دانشجو تکمیل گردید. ابتدا از طریق «تحلیل عاملی اکتشافی»، مهارت ها به 27 مهارت تقلیل پیدا کرد و تعداد 4 عامل شامل مهارت های «طراحی، عملی، تحلیلی و نگارشی» شناسایی شد. در گام بعد با انجام «تحلیلی عاملی تأییدی»، الگوی اندازه گیری متغیر نهفته برازش قابل قبولی با داده ها نشان داد. در مرحله بعد با کاربرد آزمون «خی دو» نتایج نشان داد دانشجویان ارزیابی معناداری از مهارت های خود داشته اند. به این ترتیب که در اغلب مهارت ها توانایی آن ها متوسط به پایین ارزیابی شد. همچنین آزمون «فریدمن» مهارت های هر یک از ابعاد را به طور معناداری مرتب نمود. به این ترتیب که «تشخیص و انتخاب یک موضوع مناسب پژوهشی»، «استفاده از منابع الکترونیکی و پایگاه های علمی»، «فهم و تفسیر خروجی های مربوط به داده های تحلیل شده» و «نگارش مقاله پژوهشی مستخرج از پژوهش»، به ترتیب رتبه آخر را در مهارت های 4 گانه کسب کردند. یافته های این پژوهش به طور کلی ضعف روش شناسی دانشجویان کارشناسی ارشد رشته های علوم انسانی در دانشگاه های دولتی شهر تهران را خاطرنشان می کند. در پایان در مورد یافته ها بحث شده است.

اضطراب عملکرد موسیقی1 نگرانی بارز و مستمر نوازن ده ابزار موسیقی در مورد عملکردش می باشد . ای ن اض طراب در چارچوب ترکیب ی از نش انگان ع اطفی، ش ناختی، جس مانی و رفتاری بروز می کند . ھدف از این پژوھش ، بررسی اعتب ار و روایی پرسشنامھی اضطراب عملکرد موسیقی ( دیانا تی کن ی2 ، 2006 ) در نمونھی ایرانی بود . روش م ورد اس تفاده در ای ن تحقیق توصیفی-پیمایشی و از نوع ھمبستگی بود . در مجموع 450 نفر از نوازندگان س اکن ش ھر ھای ش یراز و مش ھد در ای ن پژوھش، شرکت داشتند . آنھا بھ پرسشنامھی اض طراب عملک رد موسیقی و پرسشنامھی اضطراب حالت-صفت اش پیل برگ ر پاس خ دادند . روش ھایی ک ھ ب ھ منظ ور بررس ی روای ی و پای ایی پرسشنامھ اضطراب عملکرد موسیقی مورد استفاده قرار گرف ت شامل روایی ھمگرا ، ھمسانی درونی و تحلیل عاملی بودن د . نھایتا، نتایج نشان دادکھ ھمسانی درونی در ش اخص آلف ای کرونباخ ، 82 /0 محاسبھ گردید . ھم چنین روای ی ھمزم ان ای ن پرسشنامھ با پرسشنامھی اضطراب حالت-صفت اش پیل برگ ر 16 /0 برآورد گردید . نتایج تحیلی عاملی نیز نشان داد کھ ای ن پرسشنامھ از دو عامل تشکیل شده است ک ھ 14 /35 از واری انس را تبیین می کند . این دو عامل اضطراب عملکرد ی ا تغیی ر توجھ و فراخوان ھای اضطراب نام دارند . نظر بھ این نتایج پژوھش از روایی و پای ایی پرسش نامھ ی مذکور در میان نمونھ ی ایرانی حمایت می کن د و از این رو پرسشنامھ ی اضطراب عملکرد موسیقی متعلق بھ دیانا تی کنی (2006 ) قابل استفاده در میان جامعھ ایرانی است . واژه ھ ای کلی دی : اض طراب عملک ردی، پرسش نامھ اض طراب عملکردی موسیقی، روایی ، پایایی ، تحلیل عاملی

زمینه: سبک زندگی ارتقا دهندة سلامت یک مدل چندبعدی از اعمال خودآغازگر و ادراکاتی است که به حفظ و افزایش سطح رفاه، خودشکوفایی و رضامندی فرد کمک می کند. هدف: پژوهش حاضر با هدف آزمون روان سنجی نسخة تجدید نظر شدة دوم نیمرخ سبک زندگی ارتقا دهندة سلامت (HPLP-II؛ والکر، اسچریست و چندر، 1995) در بین گروهی از دانشجویان ایرانی انجام شد. روش: در مطالعه همبستگی حاضر 324 دانشجوی کارشناسی (130 پسر و 194 دختر) به HPLP-II و مقیاس سازگاری هیجانی (EAM؛ رابیو، آگادا، هانتنگاس و هرناندز، 2007) پاسخ دادند. به منظور تعیین روایی عاملی HPLP-II از روش آماری تحلیل عاملی تأییدی و به منظور بررسی همسانی درونی HPLP-II از ضرایب آلفای کرونباخ استفاده شد. همچنین، به منظور مطالعه روایی سازة HPLP-II، ضریب همبستگی بین مقیاس های سبک زندگی ارتقا دهندة سلامت با سازگاری هیجانی گزارش شد. یافته ها: نتایج تحلیل عاملی تاییدی HPLP-II نشان داد که در نمونة دانشجویان ایرانی ساختار چندبعدی HPLP-II شامل پنج زیرمقیاس مسئولیت پذیری برای سلامت، فعالیت جسمانی، تغذیه، تعالی معنوی، روابط بین فردی و مدیریت استرس، با داده ها برازش مطلوبی داشت. نتایج مربوط به همبستگی بین عوامل چندگانة نیمرخ سبک زندگی با سازگاری هیجانی به طور تجربی از روایی سازة HPLP-II حمایت کرد. مقادیر ضرایب همسانی درونی زیرمقیاس های HPLP-II بین 56/0 تا 80/0 به دست آمد. نتیجه گیری: در مجموع، نتایج مطالعة حاضر نشان داد که HPLP-II برای سنجش مفهوم سبک زندگی ارتقادهندة سلامت در دانشجویان ایرانی ابزاری روا و پایا است.

هرچند در میان افرادی که ویتگنشتاین به تأثیر آن ها در آراء خود تصریح می کند نامی از «فروید» دیده نمی شود، با این حال مطالعه آثار ویتگنشتاین از گونه ای تشابه روش شناختی میان روان کاوی فروید و رویکرد درمانی او به فلسفه حکایت دارد. این تشابه که در قالب یک «تمثیل» در بند 255 پژوهش های فلسفی عنوان شده، نوعی «انتقال روش» به شمار می رود، به عبارت دیگر ویتگنشتاین شیوه برخورد فروید با بیماران نوروتیک را به حوزه مسائل فلسفی تسرّی می دهد. باید توجه داشت که این مشابهت به معنی همپوشانی کامل این دو شیوه نیست، به گونه ای که حتی در برخی موارد، شکاف میان این دو رویکرد آن چنان گسترده است که باید از گونه ای تفاوت روش شناختی صحبت کرد. به منظور سهولت در مقایسه، ابتدا به برخی از مهم ترین تکنیک های روان کاوی فروید اشاره می شود، در ادامه این پژوهش در دو محور اصلی تشابه و تفاوت میان روان کاوی فروید در درمان بیماران نوروتیک و رویکرد درمانی ویتگنشتاین به مسائل فلسفی را مورد بررسی قرار می دهد.

زمینه: پردازش پس رویدادی، نشخوارفکری در مورد ناکارآمدی ادراک شده در موقعیت های اجتماعی است که به عنوان عامل مهمی در حفظ اختلال اضطراب اجتماعی مطرح شده است. هدف: پژوهش حاضر به منظور بررسی ویژگی های روانسنجی پرسشنامه پردازش پس رویدادی (;PEPQ راچمن، گروتر-اندرو و شافران،2000) در جمعیت دانشجویی انجام شد. روش: روش پژوهش از نوع توصیفی بوده و جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی دانشگاه شهید بهشتی بود. نمونه شامل 460 نفر (280 نفر دختر و180 نفر پسر) بودند که پرسشنامه پردازش پس رویدادی را تکمیل کردند و 284 نفر (198 نفر دختر، 86 نفر پسر) که علاوه بر آن، چک لیست اضطراب و فوبی اجتماعی ،پرسشنامه ارزیابی فراوانی اجتناب مخفی، مقیاس خود سنجی اضطراب اجتماعی لیبوویتز و مقیاس هراس اجتماعی را نیز پاسخ گفتند. همچنین، 55 نفر بیمار مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی به پرسشنامه پردازش پس رویدادی پاسخ گفتند. برای تحلیل داده ها از همبستگی پیرسون، آلفای کرونباخ، آزمون t گروه های مستقل و تحلیل عامل تاییدی استفاده شد. یافته ها: بین نمره پردازش پس رویدادی با نمره های چک لیست اضطراب و فوبی اجتماعی، پرسشنامه ارزیابی فراوانی اجتناب مخفی، مقیاس خود سنجی اضطراب اجتماعی لیبوویتز و مقیاس هراس اجتماعی همبستگی معناداری وجود دارد که حاکی از روایی سازه های همگرای این ابزار است. تحلیل عامل تاییدی ساختار تک عاملی را تایید کرد و روایی تمایز گروهی با روش آزمون t مستقل نشان داد که نمره پرسشنامه پردازش پس رویدادی در گروه مبتلا به اضطراب اجتماعی به طور معناداری از گروه غیرمبتلا بالاتر است. همچنین، همسانی درونی پرسشنامه پردازش پس رویدادی بر حسب آلفای کرونباخ محاسبه شد (85/0=α) و پایایی بازآزمایی نیز تایید شد. همچنین آزمون t گروه های مستقل نشان داد، آزمودنی ها با دیدگاه تصویر خود بیرونی نسبت به افراد با دیدگاه تصویر خود درونی، نمره بالاتر در پرسشنامه پردازش پس رویدادی، اضطراب صفت و همه پرسشنامه های مربوط به اضطراب اجتماعی دارند. بحث و نتیجه گیری: بنابراین به نظر می رسد نسخه فارسی پرسشنامه پردازش پس رویدادی ابزاری معتبر برای سنجش پردازش پس رویدادی در جمعیت ایرانی است.

هدف این مطالعه اعتبار یابی مقیاس سه بعدی خرد، از خود فراروی و ارزشهای بنیادین بود. در یک مطالعه 899 نفر (585 زن و 314 مرد) دانش آموزان دبیرستان و دانشجویان با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و بزرگسالان با نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای محاسبه پایایی از روش آلفای کرونباخ استفاده شد و برای محاسبه روایی مقیاس ها از سه روش، روایی سازه، روایی همگرا و روایی واگرا استفاده شد. آلفای کرونباخ هر سه مقیاس در محدوده قابل قبولی بود (α از 565/0 تا 899/0). روایی سازه با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی و روش مولفه های اصلی (PCA) مورد بررسی قرار گرفت، نتایج تحلیل عاملی پرسشنامه سه بعدی خرد وجود 4 عاملِ خود تأییدی، تاملی، شناختی و عاطفی را تایید نمود، به ترتیب 61/15، 77/6، 72/4 و 28/4 درصد از واریانس کل سهم داشتند. در تحلیل عاملی مقیاس از خود فراروی 2 عامل به نام کیهانی نگری و آرامش و بردباری شناسایی شد و به ترتیب 64/27 و 18/10 درصد از واریانس کل سهم داشتند. در تحلیل عاملی مقیاس ارزش های بنیادی وجود 3 عامل تایید شد، عامل اول بیشتر با مولفه های معنویت، هارمونی و هوش منطبق است، عامل دوم حس طنز و شوخ طبی را نشان می دهد و عامل سوم بیشتر با مولفه گرمی منطبق است و هر بعد به ترتیب 04/32 ، 45/6 و 95/5 درصد از واریانس کل سهم داشتند. برای محاسبه روایی همگرای مقیاسهای خرد از دو شاخص سن و هدفمندی در زندگی استفاده شد، همبستگی مقیاس سه بعدی خرد، از خود فراروی و مقیاس ارزشهای بنیادین با سن و هدفمندی در زندگی به ترتیب ( 127/0 و 425/0) ؛ ( 169/0 و 518/0 )، ( 091/0 و 292/0 ) به دست آمد. برای محاسبه روایی واگرا از مقیاس از خودبیگانگی استفاده شد همبستگی مقیاس سه بعدی خرد، از خود فراروی و مقیاس ارزشهای بنیادین با از خودبیگانگی به ترتیب 309/0- ، 344/0- ، 238/0- به دست آمد. یافته ها نشان داد هر سه مقیاس خرد ابزارهایی روا و پایا هستند اما استفاده از هر مقیاس به هدف پژوهشگر وتعریف او از خرد وابسته است.

پرسشنامه هراس اجتماعی»، ابزار سرندی شناخته شده بین المللی در زمینه اختلال هراس اجتماعی (اختلال اضطراب اجتماعی) است که سازندگان آن، عبارات آن را در قالب سه خرده مقیاس مجزای ترس، اجتناب و علائم فیزیولوژیک طراحی کرده اند و مطالعات بین المللی متعدد و همچنین تعداد کمی مطالعه داخلی بر روی آن انجام گردیده است. کاستی های مطالعات قبلی، نویسندگان مقاله حاضر را به وارسی این پرسشنامه در نمونه ایرانی غیربالینی واداشته است. بدین منظور، 475 نفر از بین دانشجویان دانشگاه تهران، با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و «پرسشنامه هراس اجتماعی» را تکمیل نمودند. برای تجزیه تحلیل داده ها، از روش اعتبار متقابل و تحلیل عاملی اکتشافی، موازی و تأییدی، استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی و موازی، ساختار 2 عاملی «پرسشنامه هراس اجتماعی» و نتایج تحلیل عاملی تأییدی، برازش بهتر ساختار 2 عاملی حاصل از تحلیل عاملی اکتشافی و ساختار 5 عاملی سازندگان این ابزار را با داده ها نشان داد. در مجموع، نتایج این مطالعه نشان می دهد که برخلاف مجزا کردن عبارات ترس، اجتناب و علائم فیزیولوژیک در شکل اولیه این ابزار، عبارات ترس و اجتناب حوزه های مختلف، برای سنجش شدت این اختلال، در کنار هم قرار می گیرند؛ پدیده ای که با طبیعت اضطراب اجتماعی و رابطه ی تنگاتنگ ترس و اجتناب، هماهنگ است.