فریبا زرانی

فریبا زرانی

مدرک تحصیلی: استادیار روانشناسی سلامت، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۶ مورد.
۱.

Developing and Psychometric Testing of Cervical Cancer Screening Behavior Scale (CCSBS)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Cancer Cervical cancer health behavior Psychometric testing Screening

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 507 تعداد دانلود : 356
Introduction: Given the importance of screening as one of the health behaviors in cervical cancer, the aim of this study is to develop and evaluate the psychometric characteristics of Cervical Cancer Screening Behavior Scale (CCSBS). Methods: In this cross-sectional study, 376 women who referred to Javaheri Health Center during the study period due to health problems, were selected through convenience sampling method. Then, the scale was developed and its content and face validities were examined. To ensure divergent and convergent validity, Depression Anxiety Stress Scale (DASS-21) was used. Internal consistency method (Cronbach's alpha) was used to determine the reliability of the questionnaire. Finally, confirmatory factor analysis was used to assess the construct validity of the CCSBS and SPSS and LISREL software were applied for analyzing data. Results: The findings of this study provided strong supports, which confirmed the content and face validities. Regarding the convergent and divergent validity, perceived vulnerability, perceived severity and deterioration, and perceived barriers have a direct and significant relationship with the three variables of depression, anxiety, and stress. On the other hand, perceived motivation had a significant inverse correlation with all three variables of depression, anxiety, and stress. Additionally, perceived self-efficacy had a significant inverse correlation with depression. The results of the Cronbach's alpha indicated the appropriate internal consistency of the whole questionnaire and its components. Cronbach's alpha for the whole questionnaire was 0.78. According to confirmatory factor analysis, the goodness of fit indicators of proposed model was confirmed and the paths were significant. Conclusion: CCSBS is a reliable and valid tool for measuring the screening behavior of cervical cancer in Iranian women and it appears to be a comprehensive and useful tool for assessing women's beliefs related to cervical cancer and cervical cancer screening.
۲.

سوگواری در ترومای اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سوگواری رشد پس از تروما ترومای اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 259 تعداد دانلود : 533
ترومای اجتماعی تجربه هیجانی پیچیده در پاسخ به واقعه استرس زایی است که گروهی از افراد را تحت تاثیر قرار می دهد به طوری که ظرفیت آنها برای مقابله را به شدت با چالش روبه رو می کند. ترومای اجتماعی حل و فصل نشده پیامدهای گسترده ای چون افسردگی و خشونت در سطح فردی، جمعی و بین نسلی را به دنبال دارد. سوگواری به عنوان فرایندی برای حل و فصل ترومای اجتماعی مطرح است. با توجه به اهمیتی که سوگواری در حل و فصل ترومای اجتماعی و پیشگیری از پیامدهای آن دارد، هدف پژوهش حاضر بررسی مراحل و راهبردهای پیشنهاد شده در مطالعات این حوزه برای سوگواری در ترومای اجتماعی است. این مطالعه با بهره گیری از دستورالعمل مطالعات مروری نظام مند پریزما (2020) انجام شد. جستجوی مقالات با کلیدواژه های «ترومای اجتماعی»، «حل و فصل ترومای اجتماعی» و «سوگواری در ترومای اجتماعی» در پایگاه های اطلاعاتی موجود در گوگل اسکالر در فاصله زمانی 2002 تا 2022 انجام شد. با لحاظ کردن معیارهای ورود و خروج 32 مقاله برای بررسی شناسایی و در نهایت 6 مقاله برای ورود به مطالعه انتخاب شد. یافته ها نشان داد 5 گامِ ابراز هیجانات، کلامی کردن از دست رفته ها، روایتگری، معنایابی و هویت یابی جمعی جدید و ازسرگیری خواسته ها در سوگواری برای ترومای اجتماعی قابل شناسایی است. به دنبال سوگواری برای ترومای اجتماعی چرخه خشونت و افسردگی پایان می یابد و بخش سوگوار جامعه بار دیگر توانایی دیدن ظرفیت های جدیدی در خود برای پیگیری اهداف از دست رفته را پیدا می کند و با پذیرفتن مسئولیت فردی برای ایجاد تغییر راه برای رقم زدن سرنوشت جمعی جدید باز می گردد.
۳.

اختلال وسواسی _ جبری و مسائل فرهنگی مرتبط با آن در ایران: مرور نظام مند(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اختلال وسواسی - جبری فرهنگ ایران مرور نظام مند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 677 تعداد دانلود : 118
عوامل فرهنگی و محیطی در کنار عوامل زمینه ساز ژنتیکی، می تواند منجر به بروز اختلال روانی و کاهش سلامت روان شود. اختلال وسواسی _ جبری، از جمله بیماری های روانی است که می تواند تحت تأثیر عوامل فرهنگی بروز یابد. در پژوهش حاضر، مسائل فرهنگی اثرگذار بر این اختلال در جامعه ایرانی مورد بررسی قرار گرفته است. این مطالعه، از نوع مطالعات ثانویه و به روش مرور نظام مند انجام شده است. پس از جستجو در بانک های اطلاعاتی داخلی از سال 1380 و بانک های اطلاعاتی خارجی از سال 2000 تاکنون و با استفاده از روش پریزما، در کل 377 مقاله مورد بررسی قرار گرفت و با توجه به ملاک های ورود و خروج، در نهایت 21 پژوهشِ مرتبط وارد مطالعه شد. بررسی مطالعات مرتبط نشان داد که بیشترین تأثیرات فرهنگی بر اختلال وسواسی _ جبری به ترتیب ناشی از باورهای نادرست دینی و مذهبی، روابط خانوادگی، واکنش اعضای خانواده و هیجاناتی که در بیمار ایجاد می کند، هنجارها و دیدگاه های اجتماعی نسبت به افراد و نیز سایر باورها و نگرانی های خاص فرهنگی است. توجه به مسائل فرهنگی خانواده و جامعه بیماران، جهت درمان اختلالات وسواسی _ جبری امری ضروری است. بر این اساس، با افزایش آگاهی اعضای خانواده، دوستان و نزدیکان، معلمان و متصدیان بهداشت روان جامعه نسبت به مسائل فرهنگی، می توان در جهت کاهش علائم و نشانه های بیماران وسواسی _ جبری، کمک بسزایی کرد.
۴.

مدیریت بیماری مزمن در خانواده: یک مرور نظام مند(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بیماری مزمن خانواده مدیریت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 990 تعداد دانلود : 297
ابتلای یکی از اعضای خانواده به بیماری مزمن، بر روابط، نقش ها، سلسله مراتب و به طور کلی سیستم خانواده تأثیر می گذارد و خانواده را برای مدیریت و سازگاری با شرایط جدید، با چالش هایی مواجه می کند. هدف از این مرور ادبیات پژوهشی، شناسایی مسائلی است که خانواده در مدیریت بیماری مزمن یکی از اعضا، با آن رو به روست. بدین منظور، به بررسی نظام مند مقالات چاپ شده به زبان فارسی یا انگلیسی در مجلات داخلی و خارجی از سال 201۴ (دی ۱۳۹۲) تاکنون، در پایگاه های SID، Magiran، Google Scholar، APA Psycnet، Cochrane Library، Science Direct و PubMed پرداخته شده و ۱۵ مطالعه انتخاب و مرور شد. نتایج نشان داد مطالعات انجام شده، مسائل ویژه مدیریت بیماری مزمن در خانواده را در قالب چند عنوان بیان کرده اند که عبارت اند از: انگیزه اعضای خانواده در مراقبت از بیمار، تأثیرات بیماری بر خانواده، نیازهای خانواده در شرایط مواجهه با بیماری مزمن و چگونگی مقابله با بیماری مزمن. آگاهی از این مسائل به متخصصان در ارائه حمایت و طراحی مداخلات مناسب برای این خانواده ها کمک می کند و به پژوهش های آینده جهت می دهد.
۵.

سرطان، کرونا و چشم انداز درمانی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سرطان کوید-19 کرونا ویروس سلامت الکترونیک خدمات سلامت تکنولوژیک غربالگری تشخیص سرطان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 368 تعداد دانلود : 800
همه گیری کوید-19 تاثیراتی جهانی بر بیماران مزمن، سیستم سلامت و آینده درمان ها گذاشته است. در بین بیماران مزمن، افراد مبتلا به سرطان به دلیل بدخیمی و درمان های مهارکننده به عنوان گروهی آسیب پذیر نسبت به کرونا شناخته می شوند. مقاله پیش رو به صورت توصیفی تحلیلی در پایگاه های الکترونیکی فارسی و انگلیسی و با جستجوی واژگان کلیدی کوید-19، سرطان، درمان های دیجیتال، خدمات سلامت الکترونیک، تشخیص، غربالگری و درمان در سال های 2019 و 2020 (1399) بر ادراک مبتلایان به سرطان از دوران همه گیری، وضعیت آزمایش های تشخیصی، غربالگری، درمانی و آینده نظام سلامت متمرکز است. نگاه مبتلایان به سرطان نسبت به همه گیری در طیفی از احساس اضطراب و افسردگی تا دورانی آرام همراه با احساس کنترل و خودکارآمدی بیشتر نسبت به غیربیماران متغیر بود. همچنین، آمار منتشر شده از انجمن های مختلف سرطان همگی نشانگر آنند که نرخ مراجعه برای غربالگری و ادامه درمان نسبت به قبل از شروع همه گیری کاهش قابل توجهی داشته و این خود می تواند بسترساز پیش روی بیماری و مرگ ناشی از سرطان در دهه های آینده باشد. با این حال، تعویق تمام آزمایش های غربالگری خطرناک نیست. از طرفی، به دلیل آنکه درمان مبتلایان به سرطان نسبت به زمان حساس است، نظام سلامت باید رویکردهایی دیجیتال و فوری با حضور حداقلی بیماران در نظر بگیرد تا بدون فوت وقت، وضعیت آنان مدیریت شود. خدمات سلامت الکترونیک، پس از ظهور کوید-19 رشد چشم گیری کرده، ارائه خدمات را برای بیماران و متخصصین تسهیل نموده و اقبال عمومی هم نسبت به آن مثبت گزارش شده است.
۶.

خودکشی در فرهنگ ایرانی : یک مطالعه ی مروری نظام مند(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فرهنگ آسیب شناسی روانی خودکشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 507 تعداد دانلود : 804
در حال حاضر یکی از اولویت های اصلی در روانشناسی، مفهوم سازی شیوه های اثرگذاری فرهنگ بر آسیب شناسی روانی است. این پژوهش با هدف بررسی خودکشی در جامعه ی ایرانی انجام گرفته و یک مطالعه ی مروری نظام مند است. نتایج این مطالعه براساس مقالات چاپ شده در فاصله ی زمانی 1382تا 1395، طی جست و جو در بانک های اطلاعاتی ایرانی و خارجی از جمله SID،Noormags ، Springer، Google scholar و Science Direct و با استفاده از کلید واژه های خودکشی در ایران، شیوه و علل خودکشی میان خرده فرهنگ های ایرانی استخراج گردیدند. در نهایت 25 مقاله مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. یافته های پژوهش نشان داد که برخلاف آمارهای جهانی، اقدام به خودکشی در مردان ایرانی بیشتر است. هم چنین میزان شیوع، روش ها و علل خودکشی در خرده فرهنگ های ایرانی متفاوت است. به طور کلی می توان گفت که مطالعات محدودی در خصوص فرهنگ و آسیب شناسی روانی در کشور ما صورت گرفته است. با توجه به این که درک بافت فرهنگی برای ارزیابی، تشخیص و مدیریت بالینی موثر اختلالات ضروری است، امید است مقاله ی حاضر بتواند نقش فرهنگ در آسیب شناسی روانی را برجسته ساخته و زمینه ای برای مطالعات جامع فراهم سازد.
۷.

ادراک از زنانگی در کشورهای مختلف: یک فراترکیب کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زنانگی ادراک از زنانگی مادرانگی فرهنگ عاملیت جنسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 315 تعداد دانلود : 754
زمینه: زنانگی اصطلاحی پیچیده است زیرا معرف پدیده واحدی نیست. برداشت های گوناگون از زنانگی بسیار وابسته به پیشینه و دانش فرد از اعمال روزمره ای است که معنای زنانگی از طریق آنها فهمیده می شود. همچنین مفهوم زنانگی به مفهوم جنسیت نزدیک است که در تمامی جوامع یکی از سازه های اولیه شکل دهندۀ هویت و تجارب افراد است و اهمیت و نقش آن از جامعه ای به جامعۀ دیگر تغییر می کند. هدف: ازآنجایی که تعریف زنانگی بسته به فرهنگ و استانداردهای هر کشور متفاوت است، لذا بررسی ادراک زنان کشورهای مختلف از این مفهوم می تواند جنبه های مختلف زنانگی را روشن تر سازد. روش: در مطالعه حاضر با استفاده از روش فراترکیب کیفی نوبلیت و هار (1988)، مطالعات کیفی انجام شده پیرامون موضوع پژوهش در سه پایگاه اطلاعاتی Scopus ، Sciencedirect و PubMed در بازه های زمانی 2000 تا 2020 با استفاده از راهبرد جستجوی دقیق مورد بررسی قرار گرفتند. در نتیجه این جستجو 377 مقاله بازیابی و بر اساس دستورالعمل پریزما و ملاک های ورود و خروج، 19 مقاله برای ورود به پژوهش انتخاب شدند. یافته ها: بر اساس پژوهش های مورد بررسی، شش عامل مختلف در زمینه ادراک از زنانگی بدست آمد: عاملیت جنسی، مادرانگی، ظاهر و بدن، مراقبت کننده یا خود مراقبتی، استقلال و احترام، و عامل فرهنگی. نتیجه گیری: شناسایی جنبه های مختلف زنانگی می تواند راهگشای پژوهشگران در تبیین و حل مسائل و دغدغه های مختلف زنان باشد.
۸.

مصاحبه صورت بندی فرهنگی: نقش فرهنگ در آسیب شناسی روانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آسیب شناسی روانی فرهنگ مصاحبه صورت بندی فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 675
فرهنگ، به عنوان مجموعه‌ای از باورها، ارزش‌ها، قوانین و آداب و رسوم که بر تمام ابعاد زندگی انسان اثرگذار است، می‌تواند در فرآیند شکل‌گیری آسیب‌شناسی روانی و اختلالات روانشناختی نقش مهمی ایفا کند. هدف از این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی صورت گرفته است، بررسی نقش فرهنگ در بروز و ظهور رفتارهای نابهنجار و آسیب‌­شناسی روانی، با تاکید بر نقش مصاحبه صورت‌بندی فرهنگی است. با وجود جنبه­های کاربردی بالینی و پژوهشی این مصاحبه، محدودیت­ها و نقدهایی نیز در مورد آن مطرح شده است. بنابراین، استفاده از این ابزار در فرآیند ارزیابی و تشخیص بالینی، علاوه بر نکات مثبت، نیازمند در نظر گرفتن محدودیت‌ها و نقدهای وارد شده بر آن و انجام پژوهش‌های بیشتر در انواع فرهنگ­ها و جوامع متخصصان بالینی (نه فقط جامعه روانپزشکان) در خصوص کارایی این مصاحبه است.
۹.

مقایسه معنای زندگی و نگرش به مرگ در مراقبین بیماران مبتلا به سرطان و افراد عادی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سرطان مراقب بیمار مبتلا به سرطان معنای زندگی نگرش به مرگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 234 تعداد دانلود : 650
مقدمه: مراقبین بیماران مبتلا به سرطان در فرایند مراقبت با شرایط سخت و اضطراب های متعددی مواجهه می شوند که مستقیماً بر نگرش و سلامت روان شناختی آن ها اثر می گذارد. هدف از مطالعه حاضر مقایسه ی معنای زندگی و نگرش به مرگ بین مراقبین بیمار مبتلا به سرطان و افراد عادی بود. روش: طرح مطالعه علی-مقایسه ای است. با مراجعه به بیمارستان فیروزگر و مرکز شیمی-درمانی روشنا، 52 نفر از افرادی که یکسال گذشته یکی از اعضای درجه یک خانواده ایشان به سرطان مبتلا شده اند؛ و آن ها به عنوان مراقب اصلی از او مراقبت می کرده اند به صورت نمونه در دسترس انتخاب شدند. گروهی که تجربه مراقبت از بیمار مبتلا به سرطان را نداشتند، نیز به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و با گروه اول همتا شدند؛ هر دو گروه پرسشنامه های معنای زندگی (استگر، فرازیر، اُشی و کالر، 2006) و نیمرخ نگرش به مرگ – نسخه تجدیدنظرشده (وونگ، رکر و گسر، 1994) را تکمیل نمودند. داده ها با روش تحلیل واریانس چند متغیری ارزیابی شدند. یافته ها: نتایج نشان داد افراد دارای تجربه مراقبت، اضطراب و اجتناب از مرگ بالاتری در شاخص نگرش به مرگ نسبت به افراد عادی گزارش می کنند؛ اما در معنای زندگی تفاوت معنادار بین دو گروه دیده نشد. نتیجه گیری: مراقبین با ابهام درباره آینده و روز به روز وخیم شدن حال بیمار روبه رو هستند؛ شرایطی که اضطراب از مرگ و تلاش برای اجتناب از آن را ایجاد می کند.
۱۰.

معنای زندگی در دانشجویان ایرانی: یک مطالعه کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: معنای زندگی دانشجویان پدیدارنگری هدف زندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 686 تعداد دانلود : 934
هدف این پژوهش واکاوی ادراک معنای زندگی دانشجویان ایرانی در مورد معنای زندگی با روش پدیدارنگری بود. جامعه پژوهش، دانشجویان جوان (18 تا 28 سال) دانشگاه های تهران و گروه نمونه متشکل از 40 نفر بود که با روش داوطلبانه در پژوهش شرکت کردند و به صورت تصادفی در 4 گروه کانونی 10 نفره قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده های کیفی، مصاحبه کانونی با شیوه عمیق و نیمه ساختاریافته بود. هر گروه کانونی از 10 نفر نمونه به همراه 3 نفر از اعضای تیم پژوهشی به عنوان گرداننده گروه، ثبت کننده اطلاعات و خلاصه کننده تشکیل شد. داده ها با روش هفت مرحله ای کلایزی تحلیل شد. تحلیل ادراک شرکت کنندگان منجر به شناسایی 117 کد اولیه، 23 زیرمضمون، مقوله یا درون مایه فرعی و 8 مضمون اصلی شامل آرامش و رضایت، پیشرفت و موفقیت، معنویت، امید به زندگی، ارتباط با دیگران، نوع دوستی، بهره مندی از فضایل اخلاقی و عدم وجود معنا شد. نتایج نشان داد از میان منابع معنای زندگی در میان شرکت کنندگان این پژوهش، منابع فردگرایانه (مانند پیشرفت خود و یادگیری) بیش از منابع جمع گرایانه (مانند نوع دوستی) مورد تأکید بوده اند.
۱۱.

شناسایی عوامل موثر بر تابآوری در زنان مبتلا به سرطان پستان: یک مطالعه کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تاب آوری سرطان پستان روش کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 439 تعداد دانلود : 679
پژوهش حاضر، یک مطالعه کیفی است که به منظور شناسایی عوامل موثر بر تاب آوری در زنان مبتلا به سرطان پستان انجام شد. جامعه پژوهش شامل کل زنان مبتلا به سرطان پستان بود که در سال 1397 به بیمارستان شهدای تجریش در تهران مراجعه کرده بودند و تحت پرتو درمانی قرار داشتند . افراد نمونه به شکل هدفمند وارد پژوهش شدند و نمونه گیری تا به اشباع رسیدن داده ها ادامه یافت؛ نمونه نهایی شامل 10 نفر بود. شرکت کنندگان به سوالات مصاحبه نیمه ساختار یافته پاسخ دادند و برای تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوا (تماتیک) استفاده شد. نتایح نشان داد که عوامل موثر بر تاب آوری در این دسته از بیماران در قالب تم های حمایت اجتماعی، صبر و استقامت، امید به زندگی، حضور افراد مهم زندگی و نیز پذیرش قابل شناسایی بودند. توجه به این عوامل توسط مراکز بهداشتی و کادر درمانی در فرآیند درمان می تواند به سازگاری هر چه بیشتر این بیماران با شرایط بیماری خود کمک نماید.
۱۲.

غفلت و بی توجهی دوران کودکی و اختلالات درون نمود: نقش میانجی تنظیم هیجان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: غفلت دوران کودکی اختلالات درون نمود تنظیم هیجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 630 تعداد دانلود : 579
زمینه و هدف : غفلت دوران کودکی با پیامد های منفی زیادی در نوجوانی و جوانی ارتباط دارد. از جمله این پیامدها می توان به افزایش میزان اختلالات رفتاری درون نمود اشاره کرد. شناسایی مکانیزم ارتباط بین غفلت و اختلالات درون نمود به شناسایی حلقه های مفهومی کمک می کند که می توانند محور مداخلات درمانی قرارگیرند؛ بدین ترتیب پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای تنظیم هیجان در رابطه بین غلفت و علائم اختلالات درون نمود انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع همبستگی بود. نمونه پژوهش، شامل 200 دانش آموز دختر مقطع متوسطه دوم شهر تهران بود که به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند و به پرسشنامه های خود گزارشی کودک آزاری (محمدخانی و همکاران، 1381)، دشواری در نظم بخشی هیجان (گراتز و روئمر، 2004) و فرم خودگزارش دهی نوجوان (آخنباخ، 1991) پاسخ دادند. برای تحلیل داده های به دست امده از روش همبستگی و تحلیل مسیر استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که غفلت دوران کودکی به طور غیرمستقیم و از طریق عدم آگاهی هیجانی می تواند علائم اختلالات درون نمود در دختران نوجوان را در سطح 001/0پیش بینی کند. همچنین مدل مفروض این پژوهش از برازندگی مناسب برخوردار بود. نتیجه گیری: در مجموع، نتایج نشان می دهد که بخشی از واریانس مشترک بین حلقه های مفهومی غفلت دوران کودکی و اختلالات درون نمود، نتیجه تغییرپذیری در تنظیم هیجان است.
۱۳.

تبیین رابطه بین فرهنگ و آسیب شناسی روانی با تأکید بر اختلالات خواب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فرهنگ آسیب شناسی روانی اختلالات خواب سلامت روانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 845 تعداد دانلود : 832
یکی از مفاهیم مهم قابل بررسی که تاکنون مطالعات زیادی در مورد آن شده، اما هنوز پارادایم مشخصی در مورد آن وجود ندارد، رابطه بین فرهنگ و آسیب شناسی روانی می باشد. مطالعه در مورد رابطه بین این دو مفهوم، تاکنون نتایج متناقضی را به بار آورده است. در مورد تبیین آسیب شناسی روانی، عمده توجه بر مدل پزشکی بوده و هم اکنون نیز این مدل بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد اما تلاش های تازه ای نیز انجام شده تا آسیب شناسی روانی از زوایای مختلف و مخصوصاً از زاویه اجتماعی- فرهنگی موردتوجه قرار بگیرد. در این مطالعه، به تبیین رابطه بین فرهنگ و آسیب شناسی روانی با تأکید بر اختلالات خواب می پردازیم. ابتدا مقدمه کوتاهی از موضوع موردبحث، سپس مفهوم بندی فرهنگی و آسیب شناسی و تبیین رابطه این دو و در پایان نیز به طور خاص در مورد تأثیر فرهنگ بر اختلالات خواب پرداخته ایم.
۱۴.

ساخت و بررسی اثر بسته آموزشی مبتنی بر ذهن آگاهی کاهش اهمال کاری تحصیلی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: اهمال کاری ذهن آگاهی خودکارآمدی اضطراب امتحان عزت نفس کمال گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 158 تعداد دانلود : 519
اهداف اهمال کاری تحصیلی، تمایلی غیرمنطقی در به تأخیرانداختن انجام تکالیف تحصیلی و شیوع آن بسیار گسترده است. این پژوهش به منظور ساخت و بررسی اثر بسته آموزشی مبتنی بر ذهن آگاهی و تأثیر این بسته بر کاهش اهمال کاری تحصیلی تدوین شده است. مواد و روش ها بسته آموزشی مبتنی بر ذهن آگاهی کاهش اهمال کاری تحصیلی، بر اساس تکنیک های ذهن آگاهی و پیشینه پژوهشی مربوط به اهمال کاری تحصیلی با درنظر گرفتن سازه های مؤثر بر آن، از جمله خودکارآمدی، اضطراب امتحان، عزت نفس و کمال گرایی ساخته شد. جامعه این پژوهش تمام دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی بودند که در سال تحصیلی 97-1396 در این دانشگاه مشغول تحصیل بودند. در طرحی شبه آزمایشی 36 آزمودنی انتخاب شدند و برای بررسی اثر بسته آموزشی، از دانشجویان در گروه آزمایش و کنترل پیش آزمون و پس آزمون گرفته شد و مرحله پیگیری نیز روی آن ها اجرا شد. یافته ها آزمون تحلیل واریانس آمیخته نشان داد بسته آموزشی مبتنی بر ذهن آگاهیِ کاهش اهمال کاری تحصیلی بر افزایش ذهن آگاهی (001/0P<، 87/02F=) و کاهش اهمال کاری تحصیلی (001/0P<، 67/44F=) تأثیر داشته است. نتایج نشان داد خودکارآمدی ، اضطراب امتحان، عزت نفس و کمال گرایی شرکت کنندگان در پس آزمون و پیگیری تغییر معناداری نسبت به پیش آزمون داشته اند. نتیجه گیری به طور کلی این پژوهش نشان داد بسته آموزشی در دو مرحله پس آزمون و پیگیری باعث افزایش ذهن آگاهی و کاهش اهمال کاری تحصیلی در مقایسه با گروه کنترل می شود؛ از این رو بسته آموزشی می تواند روشی مؤثر در کاهش اهمال کاری تحصیلی باشد. این نتایج برای متخصصان بالینی و تربیتی کاربردی است.
۱۵.

بدرفتاری عاطفی و اختلالات درونی سازی شده در دختران نوجوان: نقش میانجی گر تنظیم هیجان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدل بدرفتاری عاطفی اختلالات درونی سازی شده تنظیم هیجان دختران نوجوان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 593 تعداد دانلود : 171
زمینه و هدف: بدرفتاری عاطفی با پیامدهای منفی زیادی در نوجوانی و جوانی پیوند دارد. از جمله این پیامدها می توان به افزایش میزان اختلالات درونی سازی شده اشاره کرد. شناسایی مکانیزم ارتباط بین بدرفتاری عاطفی و این اختلالات به شناسایی حلقه های مفهومی کمک می کند که می توانند محور مداخلات درمانی قرارگیرند. با توجه به اینکه تنظیم هیجان نقش کلیدی در ایجاد علایم اختلالات درونی سازی شده دارد، هدف از پژوهش حاضر آزمون نقش واسطه ای تنظیم هیجان در رابطه بین بدرفتاری عاطفی و علایم اختلالات درونی سازی شده در دختران نوجوان بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع همبستگی بود که در آن از روش آماری تحلیل مسیر استفاده شد. نمونه پژوهش، شامل 200 دانش آموز دختر مقطع متوسطه دوم شهر تهران بود که به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند و به پرسشنامه های خودگزارشی کودک آزاری، دشواری در نظم بخشی هیجان و فرم خودگزارش دهی نوجوان پاسخ دادند. یافته های پژوهش: نتایج نشان داد که بدرفتاری عاطفی به طور غیر مستقیم و از طریق راهبردهای ناکارآمد تنظیم هیجان می تواند علایم اختلالات درونی سازی شده در دختران نوجوان رادر سطح 0/001پیش بینی کند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر از نقش تعیین کننده بدرفتاری عاطفی در پیش بینی اختلالات درونی سازی شده حمایت می کند. هم چنین نتایج نشان می دهد بخشی از واریانس مشترک بین حلقه های مفهومی بدرفتاری عاطفی و اختلالات درونی سازی شده، نتیجه تغییر پذیری در تنظیم هیجان است.
۱۶.

مدل شناختی- هیجانی اهمالکاری تحصیلی دانشجویان: ذهن آگاهی و ادراک زمان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلید واژه ها: ادراک زمان اضطراب امتحان اهمال کاری خودکارآمدی ذهن آگاهی کمال گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 349 تعداد دانلود : 781
زمینه و هدف : اهمال کاری تحصیلی تمایلی غیرمنطقی در به تأخیر انداختن انجام تکالیف تحصیلی است و شیوع آن بسیار گسترده است. ازاین رو، پژوهش حاضر باهدف آزمون مدل شناختی-هیجانی اهمال کاری تحصیلی با توجه به نقش ذهن آگاهی و ادراک زمان و میانجیگری خودکارآمدی، اضطراب امتحان و کمال گرایی انجام شده است. مواد و روش ها : پژوهش حاضر از نوع همبستگی است و جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی بود که ازاین بین 200 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس اهمال کاری تحصیلی دانشجویان (Procrastination Assessment Scale for Students یا PASS)، مقیاس اضطراب امتحان (Test Anxiety Scale یا TAS)، مقیاس خودکارآمدی (Self-Efficacy Scale یا SES)، مقیاس چندبعدی کمال گرایی (Multidimensional Perfectionism Scale یا MPS) و پرسشنامه پنج وجهی ذهن آگاهی (Five Facet Mindfulness Questionnaire یا FFMQ) استفاده شد. به منظور آزمون روابط ساختاری در مدل مفروض، از روش مدل یابی معادلات س اختاری (Structural Equation Modeling یا SEM) استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که مدل اصلاح شده با 90/0CFI= و 058/0RMSE= مورد تائید است. رابطه بین اهمال کاری تحصیلی و ذهن آگاهی منفی و معنادار است (001/0p<). تفاوت مدل اصلاح شده با مدل مفهومی به طور کلی در تاثیر غیرمستقیم اضطراب امتحان از طریق کاهش خودکارآمدی بر اهمال کاری تحصیلی و همچنین اثر تخمین زمان بر ذهن آگاهی است. نتیجه گیری: ذهن آگاهی می تواند به واسطه خودکارآمدی و اضطراب امتحان موجب کاهش اهمال کاری تحصیلی شود. درمجموع، نتایج مطالعه حاضر همسو با مجموعه تلاش های مفهومی در قلمرو مطالعاتی اهمال کاری تحصیلی است.
۱۷.

تبیین تحولی آسیب شناسی روانی با درنظرداشت نقش خانواده و فرهنگ(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آسیب شناسی روانی تحول خانواده فرهنگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 355 تعداد دانلود : 242
در تبیین آسیب شناسی روانی باید به طور هم زمان دو سؤال را در نظر داشت«تا چه حد بدکارکردی های روان شناختی تأثیرات کلی تحول در دوران کودکی و نوجوانی را منعکس می کند؟ و تا چه اندازه آن ها بازنمایی کننده عوامل اجتماعی-محیطی هستند؟». درعین حال در بررسی عوامل اجتماعی-محیطی کدام محیط کودک را باید مدنظر قرار داد، خانواده، میان سیستم و گروه های اجتماعی یا کلان سیستم و فرهنگ را؟ در این مقاله مروری سعی شده است تا با بازبینی ادبیات موجود پاسخ های مناسب به این پرسش ها فراهم آورده شود. در نهایت، تبیینی تحولی از آسیب شناسی روانی با توجه به نقش خانواده و فرهنگ از منظر نظریه سیستم های باز ارائه شده است.
۱۸.

نقش فرهنگ در آسیب شناسی روانی و روان درمانی: تلویحاتی برای ارتقاء صلاحیت فرهنگی روان درمانگران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فرهنگ آسیب شناسی روانی روان درمانی صلاحیت فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 155 تعداد دانلود : 242
فرهنگ به سیستم های دانش، مفاهیم، قواعد و فعالیت هایی اطلاق می شود که آموختنی بوده و از نسلی به نسل دیگر منتقل می شوند و بر تظاهرات بالینی نشانه ها، سبب شناسی، انتظار از درمان، سازگاری فرد با بیماری و فرآیند روان درمانی تأثیرگذار می باشد. فرهنگ در سطوح مختلف روان درمانی از جمله انگیزه برای درمان، نحوه نمود مشکلات، اهداف درمانی، رابطه درمانگر- مراجع و سبک ارتباط مراجع-درمانگر تاثیر می گذارد. در سال های اخیر صلاحیت فرهنگی به عنوان راهکاری که این امکان را فراهم می آورد تا همه گروه های فرهنگی و قومیتی از درمان اثربخش بهره مند شوند، مورد توجه روان شناسان و متخصصان سلامت روان قرار گرفته است. در این مقاله سعی شد تأثیرات فرهنگ بر فرآیند روان درمانی تصریح شود و خصوصیات روان درمانگری صلاحیت دار بیان شوند و تلویحاتی جهت ارتقاء صلاحیت فرهنگی روان درمانگران ارائه شود. کلیدواژه: فرهنگ، آسیب شناسی روانی، روان درمانی، صلاحیت فرهنگی
۱۹.

نقش تاب آوری و حمایت اجتماعی در کیفیت زندگی نوجوانان مبتلابه اختلال مزمن کلیه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کیفیت زندگی تاب آوری حمایت اجتماعی نارسایی مزمن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 134 تعداد دانلود : 12
مقدمه: نارسایی مزمن کلیه یکی از بیماری های جسمانی رایج جوامع بشری است که می تواند سلامت و بهداشت روانی افراد را دچار مشکل  سازد. هدف از مطالعه حاضر بررسی نقش تاب آوری و حمایت اجتماعی در کیفیت زندگی نوجوانان مبتلابه اختلال مزمن کلیوی بود. روش: طرح تحقیق مطالعه حاضر از نوع همبستگی و جزء طرح های رگرسیونی است. در این پژوهش 140 نفر از نوجوانان 19-13 سال مراجعه کننده به مراکز دیالیز شهر تهران به شیوه نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه های این پژوهش انتخاب شدند. پرسش نامه های تاب آوری کانر و دیویدسون  (۲۰۰۳)، مقیاس چندبعدی حمایت اجتماعی ادراک شده و کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت بر روی آن ها اجرا شد. یافته ها: تحلیل داده ها نشان داد بین تاب آوری و حمایت اجتماعی با کیفیت زندگی نوجوان مبتلابه بیماری کلیوی رابطه وجود دارد و متغیرهای تاب آوری و حمایت اجتماعی می توانند به طور معنا داری کیفیت زندگی را پیش بینی کنند، نتیجه گیری: می توان گفت افزایش تاب آوری و حمایت اجتماعی در افراد بیمار باعث بهبود وضعیت سلامت و کیفیت زندگی این بیماران می شود. بنابراین لازم است در درمان این بیماران علاوه بر جنبه های جسمانی به جنبه های روان شناختی آنان نیز توجه ویژه داشت.
۲۰.

تحلیلی بر نقش فرهنگ در آسیب شناسی روانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اختلال روانی فرهنگ آسیب شناسی روانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 802 تعداد دانلود : 839
بررسی ادبیات پژوهشی موجود در زمینه آسیب شناسی روانی نشان می دهد که اختلال روانی محصول عوامل چند گانه است. مقاله حاضر، از بین عوامل متعدد دخیل در آسیب شناسی روانی، به عامل فرهنگ پرداخته است. شیوه ها و باورهای فرهنگی می توانند بر سبک مقابله فرد با پریشانی روانشناختی اثر گذاشته و گاهی به او در مواجهه با بیماری روانی کمک کنند. از سوی دیگر همین عوامل فرهنگی می توانند منبع پریشانی، تعارض و زمینه ساز بروز اختلال روانی در فرد باشند. نفوذ عوامل فرهنگی در آسیب شناسی روانی به اندازه ای است که حتی ابراز علائم روانشناختی و مراجعه فرد برای درمان نیز تحت تأثیر زمینه فرهنگی است. به علاوه، تأثیرات فرهنگی می توانند چالش های فراوانی را بر متخصصان سلامت روان تحمیل کنند. وظیفه روانشناسان ارزیابی، فرمول بندی، تشخیص و مداخله مؤثر در زمینه اختلالات روانی است. برای آنکه مداخلات مؤثر واقع شوند باید از نظر فرهنگی مناسب، پذیرفته شده و همچنین اخلاقی باشند. برای طراحی یک مداخله مؤثر و متناسب با بافت فرهنگی، متخصصان باید در ارزیابی و درمان اختلالات روانی زمینه فرهنگی مراجع را در نظر بگیرند. در این مقاله سعی شده تا نقش فرهنگ در سبب شناسی اختلالات روانی، ابراز علائم و مراجعه فرد برای درمان تشریح گردد. همچین ملاحظات فرهنگی در زمینه سنجش و درمان اختلالات روانی نیز مورد بررسی قرار گرفته اند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان