درخت حوزه‌های تخصصی

هدف اصلی این پژوهش، بررسی ویژگیهای مجلات هسته لاتین در تولیدات علمی اعضای هیئت علمی رشته های وابسته به علوم انسانی، علوم تربیتی، علوم اجتماعی، و هنر دانشگاه تهران نمایه شده درنمایه نامه استنادی هنر و علوم انسانی و نمایه نامه استنادی علوم اجتماعی در «وب.آو.ساینس» از لحاظ حضور در «آی. اس. آی»و ضریب تاثیر گزارشهای استنادی مجلات (جی. سی. آر.) است. به این منظور تعداد 5434 استناد مربوط به194 عنوان مدرک علمی مورد بررسی قرار گرفت. این پژوهش به روش تحلیل استنادی انجام شده است. مجلات هسته نیز بر اساس قانون برادفورد معرفی شدند. یافته های پژوهش نشان داد میزان استناد به نشریات ادواری (44/59%) است، همچنین در بیش از 50 درصد رشته ها میزان استناد به نشریات ادواری بیش از سایر منابع اطلاعاتی است که این امر مؤید وجود تفاوت میان رشته ای است. همچنین از مقایسه سیاهه مجلات هسته با سیاهه مجلات رتبه بندی شده در «جی. سی. آر.» می توان چنین نتیجه گرفت که تا حدود زیادی میان این دوسیاهه مطابقت وجود دارد و میانگین ضریب تاثیر مجلات هسته به دست آمده بیشتر از میانگین ضریب تاثیر مجلات «جی. سی. آر.» در رشته های مربوطه است.

هدف: با توجه به اینکه امروزه ذخیره و بازیابی اطلاعات جزء دغدغه های اساسی کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی به شمار می رود، یافتن نرم افزار مناسب در این زمینه دارای اهمیت فراوانی است. هدف پزوهش حاضر ارزیابی نرم افزارهای کتابخانه ای تحت وب پارس آذرخش، نوسا و نمایه در بازیابی اطلاعات است. روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است. روش استفاده شده برای انجام این پژوهش از نوع تحقیقات مشاهده ای و با استفاده از یک سیاهه وارسی متشکل از 84 معیار برای سنجش، بررسی، شناسایی و ارزیابی اَبعاد پژوهش است. علاوه بر این برای انجام پژوهش ضمن بهره گیری از نظر افراد متخصص حوزه کتابداری و اطلاع رسانی، در موارد لازم با تولیدکنندگان نرم افزارها نیز مصاحبه شده است. یافته ها: وضعیت نرم افزارهای کتابخانه ای مورد مطالعه در 5 ویژگی شامل قابلیت جست وجو، فرمول جست وجو، امکان انواع جست وجوها، نمایش نتایج و چگونگی نمایش امکانات کمکی (راهنما) مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از یافته های پژوهش نشان داد که نرم افزار نوسا با کسب 34/93% از میانگین کل امتیازات به لحاظ معیارهای مورد مطالعه در این پژوهش در رتبه اول و نرم افزار پارس آذرخش نیز با کسب 55/82% امتیاز از معیارهای مورد بررسی در رتبه بعدی قرار دارد. در نهایت نرم افزار نمایه با کسب 35/51% میانگین کل امتیازات به لحاظ معیارهای مورد بررسی در این پژوهش در رتبه سوم قرار دارد. اصالت/ارزش: این پژوهش ضمن تهیه یک سیاهه وارسی در زمینه ارزیابی وضعیت بازیابی اطلاعات در نرم افزارهای کتابخانه ای بر اساس پیشینه های موجود و نظر متخصصان، این امکان را نیز فراهم آورده است تا استفاده کنندگان این نرم افزارها و نرم افزارهای مشابه بتوانند در انتخاب خود تصمیم بهتری بگیرند. همچنین به تولیدکنندگان نرم افزارهای مورد مطالعه و سایر نرم افزارها این امکان را می دهد تا ضمن برطرف کردن نقاط ضعف و تقویت نقاط قوت با معیارها و مولفه های موجود در این زمینه و درجه اهمیت هر یک از آنها بهتر آشنا شده و در تولیدات آتی خود از آنها بهره بگیرند.

هدف: دانش نامه الکترونیکی پدیده جدیدی است که در نظام اطلاع رسانی ظهور یافته است. هدف این مطالعه بررسی مفاهیم، مزایا و معایب دانش نامه های الکترونیکی و معرفی سه دانش نامه الکترونیکی معروف می باشد. روش: در مطالعه حاضر، از روش مطالعات کتابخانه ای و جست‬وجوهای اینترنتی استفاده شده است. یافته ها: نتایج نشان می دهد که دسترسی از راه دور، پشتیبانی با امکانات چندرسانه ای، امکان جست‬وجو، دسترسی همزمان به نسخه ای واحد، دسته بندی مطالب، به هنگام سازی سریع، هزینه کم، پیوندپذیری مطالب و نیاز کمتر به کارکنان از مهم ترین مزایا، و وابستگی به فن آوری اطلاعات و ارتباطات، هزینه اولیه بالا، کنترل کیفیت و استناد برخی از عمده ترین معایب دانش نامه های الکترونیکی می باشند. اصالت/ارزش: این مطالعه توصیه هایی را برای مدیران مؤسسات دانش نامه نگاری به منظور طراحی و توسعه دانش نامه های الکترونیکی فراهم می نماید.

این مقاله با بررسی مفهوم معماری اطلاعاتی و ارائه مدل مفهومی جدیدی، عناصر مورد نیاز برای جای گیری دانشگاه مجازی در ایران، شناسایی شده و در چارچوبی جامع بازنمایی شده است. دست یابی به این چارچوب چهار گام را دربر می گیرد: درگام نخست مفهوم دانشگاه مجازی و عناصر سازنده آن بررسی می شود. بخش دوم شامل بررسی تطبیقی چارچوب های معماری سازمانی برای تدوین مدل مفهومی معماری دانشگاه مجازی است.بخش سوم به ترکیب عناصر دانشگاه مجازی و مدل مفهومی آن می پردازد و اعتبار آن به کمک پرسش نامه و به کارگیری روش ها و آزمون های آماری مورد سنجش خبرگان قرار می گیرد و در گام پایانی یافته های پژوهش به شکل چارچوب و عناصرمعماری اطلاعاتی دانشگاه مجازی در ایران مورد تحلیل قرار می گیرد. ویژگی اصلی چارچوب پایانی، ایجاد مدلی جامع برای تحقق دانشگاه مجازی است که در بر گیرنده همه وجوه و عناصر مورد نیاز برای جای گیری محیط یادگیری الکترونیکی با توجه به نیازهای بومی ایران است که بهره گیری از آن را در کاربردهای واقعی امکان پذیر می کند.

پژوهش حاضر، میزان و چگونگی استفاده از اینترنت در بین دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه کابل، عوامل مؤثر بر استفاده و نیز موانع و مشکلات استفاده از اینترنت را به عنوان عوامل بازدارنده بررسی میکند. نمونه آماری این پژوهش را 325 نفر دانشجوی مقطع کارشناسی دانشگاه کابل تشکیل میدهند که به طور تصادفی انتخاب شدند. نتایج نشان داد 72% دانشجویان دانشگاه کابل از اینترنت استفاده میکنند. این کاربران بیشتر با هدف یافتن اطلاعات علمی و تخصصی، دست یافتن به اطلاعاتی که در منابع دیگر یافت نمیشود و انجام تکلیفهای درسی، از اینترنت استفاده میکنند. همچنین، ثابت شد بین میزان ساعتهای استفاده از اینترنت، مهارتهای اینترنتی دانشجویان و میزان تجربة استفاده از اینترنت، تفاوت معناداری وجود دارد. اما بین میزان ساعتهای استفاده و شرکت در دوره های آموزشی اینترنت دانشگاه، نوع سکونت دانشجویان، داشتن رایانه شخصی و جنسیت کاربران، رابطه معناداری وجود ندارد. کمبود تعداد رایانه به نسبت دانشجویان، دسترسی نداشتن به اینترنت در همه دانشکده ها و سرعت کم اتصال، از جمله عوامل بازدارنده استفاده از اینترنت در داخل دانشگاه کابل و هزینه و قیمت زیاد دسترسی به اینترنت، نبود برق دائمی در کابل و سرعت کم اتصال به اینترنت، از جمله موانع و عوامل بازدارنده استفاده از اینترنت در خارج از دانشگاه کابل اعلام شده است

هدف از پژوهش حاضر، بررسی انتظارات دانشجویان آموزش الکترونیکی از ویژگیهای صفحه رابط کاربر کتابخانه دیجیتال دانشگاهی است. این پژوهش به روش پیمایشی انجام گرفته است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود. جامعه آماری تحقیق را دانشجویان آموزش الکترونیکی که در دانشگاههای کشور از این فناوری استفاده می کنند، تشکیل می دهد. بر این اساس 200 پرسشنامه بین دانشجویان توزیع شد. تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهد که همه دانشجویان بر اولویت قابل فهم بودن اصطلاحات مورد استفاده در صفحه رابط کاربر، ویژگیهای صفحه نمایش و روشن بودن عملکرد های هدایت و راهبری به عنوان معیار های کاربرد پذیری صفحات رابط کاربر توافق کلی دارند. همچنین نتایج آزمون تحلیل ANOVA نشان می دهد که بین سه طبقه از دانشجویان در ارتباط با اولویت بندی این معیار ها بجز در مورد عملکرد های هدایت و راهبری تفاوت معناداری وجود ندارد. به عبارت دیگر همه دانشجویان دارای انتظارات مشابهی اند و مهارتهای فناوری اطلاعات دانشجویان به عنوان عامل تاثیرگذار در اولویت بندی این معیار ها مطرح نیست. همچنین نتایج تحقیق در ارتباط با اولویت بندی ویژگیهای صفحه جستجو، نمایش و مرور مدارک نشان می دهد که بجز در صفحه مرور مدارک بین انتظارات سه طبقه دانشجویان مبتدی، متوسط و پیشرفته نسبت به اولویت بندی این ویژگیها تفاوت معناداری وجود ندارد.

هدف اصلی این پژوهش، طراحی مدلی برای تسهیم دانش در طرح ها بر مبنای ویژگی های آن ها است. روش پژوهش مورد استفاده، روش آمیخته اکتشافی است. ابتدا، در بخش کیفی پژوهش، با انجام مطالعه­ای موردی، مدل تسهیم دانش طرح جامع مالیاتی کشور بر مبنای ویژگی های این طرح ارائه شده­است. در این مدل، هشت متغیر پیش بین (ویژگی های طرح) و پنج متغیر ملاک (ابعاد تسهیم دانش) شناسایی شده و در مجموع، 22 رابطه (قضیه) میان این ابعاد کشف گردید. سپس، در بخش کمی پژوهش، میزان تعمیم پذیری مدل طراحی شده در بخش کیفی پژوهش، در قالب آزمون فرضیه های صورت بندی شده، بررسی گردید. سرانجام، 19 رابطه از مجموع 22 رابطه شناسایی شده، در سطح طرح های کشور مورد تایید قرار گرفته و قدرت متغیرهای پیش بین، برای تجویز و پیش بینی متغیرهای ملاک، از طریق تحلیل رگرسیون چندگانه اندازه گیری شد. بر اساس اطلاعات در دسترس پژوهش­گر، این پژوهش، نخستین پژوهشی است که مدلی را برای معرفی روابط میان ویژگی های طرح ها با ابعاد تسهیم دانش در آن ها، طراحی و ارائه کرده­است.

حجم بزرگ داده ها به تنهایی به مدیران سازمان ها در تصمیم سازی و تصمیم گیری هیچ کمکی نمی کند، بلکه باعث سر در گمی مدیران سازمانها نیز می-شود. بنابراین مدیریت داده های خام و تبدیل داده های خارجی و داخلی سازمان به اطلاعات و دانش با استفاده از تکنیک های گوناگون، نقش اساسی و محوری دارد. از تکنیک های معروف در این زمینه داده کاوی است، که می تواند بر روی بانک اطلاعاتی انجام شود و دانش مورد نیاز را به دست آورد. «دی اسپیس» سیستمی نرم افزاری،آرشیو دیجیتالی یا مخزن اطلاعات سازمانی « وب»، فضایی برای ذخیره سازی، بازیافت و مدیریت اطلاعات سازمان ها و مؤسسات ایجاد می کند. هدف از ارائه این مقاله استخراج دانش از سوابق و تاریخچه جستجوهای کاربران در پایگاه داده«دی اسپیس» با استفاده از الگوریتم های داده کاوی است، تا با به دست آوردن ارتباطات و وابستگی های میان عبارت های جستجو شده بتوان امکان جستجوی هوشمند را در«دی اسپیس» اضافه کرد. این کار علاوه بر افزایش سرعت و کارایی جستجوی کاربر، توانایی «دی اسپیس» را هم افزایش می دهد. با این ایده هم اینکه از جستجوهای بسیار کاربر برای مفهومی جلوگیری می شود، که در صرفه جویی در زمان بسیار مؤثر است و هم برای ایده دادن به کاربر در راستای نشان دادن عبارت هایی که با هم ارتباط منطقی دارند و در رساندن کاربر به هدف از جستجو، کمک می کند. سرانجام در بخش ارزیابی پژوهش نشان داده شده است که تعداد رکورد های بازیابی شده در «دی اسپیس» مجهز به داده کاوی بیش تر و هدف مندتر از «دی اسپیس» بدون این توانایی است و چون کاربر را در راستای جستجویش یاری داده و ایده هوشمندانه به او می دهد، رضایت مندی کاربر را نیز، به همراه دارد.

این پژوهش به بررسی مسائلی پرداخته است که پایگاه­های مقاله های فارسی در جستجوی ریختهای مختلف یک کلمه با آن روبرو هستند. برای پاسخگویی به سؤالهای پژوهش، از روش پیمایش مقایسه ای استفاده شده است. جامعه پژوهش عبارت است از سه پایگاه مقاله های فارسی «مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری»، «جهاد دانشگاهی»، و «پژوهشگاه اطلاعات و مدارک  علمی ایران». محققان سیاهه ای شامل 17 کلیدواژه را با دقت در متون فارسی انتخاب نموده اند که هرکدام از آنها نمایانگر یک مورد از چالشهای زبان فارسی در برخورد با فناوری نوین هستند. سپس کلیدواژه ها در جعبه جستجوی پایگاه های مذکور وارد و نتایج هر کدام نیز ثبت گردید. این بررسی نشان داد چالشهای ریختیِ شناخته شدة زبان فارسی، تأثیر زیادی بر بازیابی اطلاعات در هر یک از سه پایگاه مورد نظر دارد. همچنین، هیچکدام از این سه پایگاه  به شیوه ای جامع و قابل ملاحظه به حل مسائل ریخت شناسی واژگان فارسی نپرداخته اند و هر پایگاه به صورت جداگانه از میان 17 چالش پیش رو تنها به رفع تعداد محدودی از آنها پرداخته است