درخت حوزه‌های تخصصی

اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
اخلاق اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۵۴۱ تا ۱٬۵۶۰ مورد از کل ۸٬۶۶۷ مورد.
۱۵۴۱.

تحلیل تطبیقی راهنمای برنامه درسی دین و زندگی دوره متوسطه دوم با مولفه های سبک زندگی اسلامی – ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال سوم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۹) ۳۵-۶۶

کلید واژه ها: سبک زندگی اسلامی - ایرانی راهنمای برنامه درسی دین و زندگی دوره دوم متوسطه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۱ تعداد دانلود : ۱۰۲۸
هدف این پژوهش تحلیل تطبیقی راهنمای برنامه درسی دین و زندگی دوره متوسطه دوم با مولفه های سبک زندگی اسلامی – ایرانی است. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی از نوع تحلیل محتوای کیفی استفاده شده است. جامعه پژوهش شامل راهنمای برنامه درسی دین و زندگی دوره متوسطه دوم است، که رویکردها، اصول، اهداف و مفاهیم آن بررسی و با مولفه های سبک زندگی اسلامی – ایرانی مورد مقایسه قرار گرفت. یافته های حاصل حاکی از این است که در راهنمای برنامه درسی دین و زندگی دوره متوسطه دوم بیش تر به نگرش ها و ارزش های اسلامی پرداخته شده است، اما بُعد عینی و کاربردی سبک زندگی اسلامی – ایرانی مورد غفلت قرار گرفته است. علاوه بر این راهنمای برنامه درسی دین و زندگی بیشترین تناسب را با ویژگی الگویی و فرهنگی سبک زندگی اسلامی – ایرانی دارد. همینطور این راهنمای برنامه کمترین تناسب را با ویژگی های انطباق پذیری، فرایندی و مرحله ای بودن، ووظایف مالی و اقتصادی داشته است.
۱۵۴۲.

تبیین مفهوم انضباط گفتاری در قرآن و استخراج دلالت های ضمنی آن در تربیت گفتاری یادگیرندگان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال سوم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۹) ۹۵-۱۲۸

کلید واژه ها: تبیین انضباط گفتاری قرآن دلالت تربیت گفتاری یادگیرندگان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۰ تعداد دانلود : ۳۳۹
آماده سازی دانش آموزان برای ورود به اجتماع و برقراری ارتباطات اجتماعی مطلوب یکی از مهمترین وظایف آموزش و پرورش و گفتگو یکی از مهمترین عوامل شکل گیری و استمرار ارتباطات اجتماعی است. هدف این پژوهش تبیین مفهوم انضباط گفتاری در قرآن و استخراج دلالت های آن در تربیت گفتاری یادگیرندگان است. روش پژوهش تحلیلی است. جامعه پژوهش، تمام آیات قرآن کریم و نمونه آماری آیات شاخص و اصلی قرآن در موضوع گفتار می باشد. در این پژوهش با مراجعه به تفاسیر و تدبر در آیات، ابتدا تمامی گزاره های گفتاری و سپس آیات شاخص گفتاری به طور هدفمند استخراج و با تحلیل محتوای آیات و طبقه بندی موضوعی آن ها به طور همزمان و پیوسته به سنجش نقطه تمرکز و جهت گیری آیات و توضیح نتایج حاصل از آن پرداخته شده است. سپس مفهوم انضباط گفتاری در قرآن در چهار رکن اصلی(مبانی، مقدمات، الزامات و موانع) در چارچوب شبکه مفهومی مطرح و دلالت های آن در تربیت گفتاری یادگیرندگان مورد بررسی قرار گرفته است.
۱۵۴۳.

الگوی ساختاری نابرابری آموزشی در مناطق آموزشی شهر مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی از دیدگاه اسلام سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۰ 71-100

کلید واژه ها: مؤلفه های نابرابری آموزشی زمینه خانوادگی درونداد فرایند مدرسه برونداد غیرشناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۶ تعداد دانلود : ۵۰۳
هدف پژوهش حاضر، شناسایی ابعاد و مؤلفه های نابرابری آموزشی از دیدگاه مدیران و دانش آموزان مناطق آموزشی شهر مشهد است. نوع پژوهش کمی از نوع مدل یابی معادلات ساختاری به روش همبستگی است. جامعه آماری شامل 205 هزار و 336 دانش آموز و 2 هزار و 19 مدیر است که با شیوه نمونه گیری طبقه ای نسبتی و فرمول کوکران، 384 دانش آموز و 323 مدیر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته می باشد، تحلیل داده ها با روش ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه و آزمون تی (t) انجام شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد رابطه مستقیم و معناداری بین شاخص های متغیرهای مستقل «عوامل زمینه خانوادگی»، «فرایند مدرسه»، «برونداد و نتایج» و «درونداد» با متغیر وابسته نابرابری های آموزشی وجود دارد. مهمترین مؤلفه های نابرابری آموزشی عبارت از زمینه خانوادگی، فرایند مدرسه، درونداد و برونداد غیرشناختی است که با ارتقای شاخص های چهارگانه زمینه خانوادگی، فرایند مدرسه، برونداد و نتایج و درونداد، نابرابری آموزشی در مناطق هفت گانه آموزشی کاهش می یابد. همچنین نتایج الگوسازی معادلات ساختاری حکایت از رابطه بین متغیرهای مستقل و وابسته دارد. باتوجه به شاخص های الگوسازی می توان استدلال کرد مدل ارائه شده از برازش خوبی برخوردار بوده و انطباق مطلوبی بین مدل به تصویر آمده یا مدل ساختاری شده با داده ها فراهم آمده است. به عبارتی متغیرهای فوق صلاحیت لازم را برای استفاده در قالب یک مدل نهایی پژوهش دارا هستند.
۱۵۴۴.

بررسی دلالت های تربیتی آیات تعلیم و تزکیه(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۹) 5-22

کلید واژه ها: تلاوت تعلیم تزکیه حکمت دلالت های تربیتی آیات تعلیم و تزکیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۸ تعداد دانلود : ۲۹۷
این پژوهش به هدف بررسی دلالت های تربیتی آیات تعلیم و تزکیه، با استفاده از روش کیفی، از نوع تحلیلی و استنباطی، انجام شده است. جامعه مورد تحلیل در آن، تفاسیر قرآن بوده است، که به طور عمیق مورد مطالعه، و به طور مستمر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. محقق از طریق یادداشت برداری از دیدگاه مفسران، اطلاعات لازم را گردآوری کرده است. نتایج نشان می دهد که آیات تعلیم و تزکیه، به خوبی به ارکان تربیت، یعنی مربی، متربی و محتوا پرداخته اند، و دلالت های تربیتی در هرکدام را مورد توجه قرار داده اند. برای نمونه، مربی باید در میان متربیان باشد و با آنها سنخیت داشته باشد؛ و محتوای تعلیم و تربیت باید منشأ الهی داشته باشد و متقن و استوار باشد و از سستی و خرافی بودن به دور باشد. همچنین، نظام تعلیم و تربیت باید تزکیه محور باشد و برنامه های تزکیه ای بر تعلیمی مقدم باشد. در این نظام، معارف قرآنی باید محور همه مباحث باشد، و درکنار آن از معارف عقلی در تمام رشته ها بهره گرفته شود.
۱۵۴۵.

نقش واسطه ای ارزش های شخصی در پیش بینی خویشتن داری جنسی براساس رابطه مادر- دختر، اخلاق اسلامی و هوش معنوی دانش آموزان دختر شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال سوم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۷) ۸۷-۱۱۶

کلید واژه ها: اخلاق اسلامی ارزش های شخصی خویشتن داری جنسی رابطه مادر دختر هوش معنوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۰ تعداد دانلود : ۲۳۷
هدف این پژوهش بررسی نقش واسطه ای ارزش های شخصی در پیش بینی خویشتن داری جنسی بر اساس رابطه مادر- دختر، اخلاق اسلامی و هوش معنوی دختران دبیرستانی شهر اصفهان بود. به همین منظور 200 دانش آموز دختر به شیوه نمونه گیری خوشه ای انتخاب و به مقیاس زمینه یاب ارزشی شوارتز(2006)، مقیاس خویشتن داری جنسی احمدی(1397)، مقیاس بنیان های اخلاقی هاید و گراهام(2007) همسو شده با آموزه های اسلامی، مقیاس رابطه والد فرزندی فاین، مورلند و شوبل(1983) و مقیاس هوش معنوی کینگ(2008) پاسخ دادند. داده های پژوهش با استفاده از روش مدل یابی معادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد بین رابطه مادر دختر، اخلاق اسلامی و ارزش های شخصی با خویشتن داری جنسی رابطه مستقیم وجود دارد، اما بین هوش معنوی با خویشتن داری جنسی رابطه مستقیم وجود ندارد. همچنین بین اخلاق اسلامی با خویشتن داری جنسی با واسطه گری ارزش های شخصی رابطه غیرمستقیم وجود دارد، اما رابطه غیرمستقیم هوش معنوی و رابطه مادر-دختر با خویشتن داری جنسی با میانجی گری ارزش های شخصی معنادار نیست. به نظر می رسد، آموزه های اخلاق اسلامی از طریق تأثیرگذاری بر ارزش ها می توانند بر خویشتن داری جنسی مؤثر باشند. اما ارزش ها، واسطه تأثیر رابطه مادر دختر و هوش معنوی بر خویشتن داری جنسی نیستند.
۱۵۴۶.

مسئولیت مدنی و اخلاقی دولت در اعمال سیاست های مالی بر مبنای ضابطه تقصیر سنگین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال نهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۳۳)

کلید واژه ها: سیاست های مالی مسئولیت مدنی تقصیر سنگین دولت اخلاق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۴ تعداد دانلود : ۳۱۱
مسئولیت مدنی دولت امری است که از بدو تشکیل دولت های مدرن محل چالش بوده و فراز و فرودهای فراوانی را تجربه کرده است. یکی از عرصه های نسبتا جدیدتر در این زمینه، مسئولیت مدنی ناشی از سیاست های مالی دولت می باشد. این سیاست ها به نحو قابل توجهی بر سرنوشت افراد جامعه و فعالان اقتصادی موثر بوده و بعضا موجب خسارت های فراوانی به ایشان شده است. بر این اساس لازم است تا ضمن بررسی ماهیت این سیاست ها از حیث قرارگیری در دسته اعمال حاکمیتی یا تصدی، امکان جبران خسارات ناشی از آن و مبنای این جبران خسارت مورد بررسی قرار گیرد. در انتهای این تحقیق مشخص خواهد که اعمال سیاست های مالی، در صورتی که به موجب تقصیر سنگین دولت و یا مامورین آن باشد، می تواند موجب مسئولیت مدنی دولت باشد. مبنای این جبران خسارت بر اساس نظریه عمومی تقصیر استوار است. لذا در مصادیق تقصیر سنگین دولت در زمینه سیاست های مالی همچون اعمال سیاست های مالی بدون در نظر گرفتن وضعیت کشور و یا عدم اعمال نظارت بر اجرای سیاست ها و مواردی از این دست، نباید هزینه های اینچنین اقدامات دولت را بر افراد بار نمود.
۱۵۴۷.

بررسی و نقد ماهیت سلبی سعادت در اخلاق وظیفه گرای کانت(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت اخلاقی سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۲۳)

کلید واژه ها: اخلاق وظیفه گرا سعادت تکلیف قوانین مطلق کانت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۰ تعداد دانلود : ۲۷۷
از مهم ترین مفاهیم در فلسفه اخلاق، سعادت به عنوان زیربنای ذهنی تمام اعمال آدمی است. با این حال، بنا به اخلاق کانتی، سعادت نمی تواند مبنا یا انگیزه ای برای اخلاق کلی و مطلق باشد. هدف در این نوشتار، بررسی چرایی طرد سعادت از اخلاق کانتی است. مقاله با تعریف سعادت آغاز می شود و در ادامه، انتقادات و اصول اخلاق کانتی که در تضاد با سعادت خواهی هستند، بررسی می شوند؛ و در نهایت، با انتقاداتی پایان می یابد. هدف اخلاق، تنظیم قوانینی مطلق و نامشروط است که اصل تجربی سعادت نمی تواند چنین قانونی را فراهم کند. اخلاق صوری کانت با تکیه بر عینیت قوانین عقل آدمی، هرگونه توجه به ماده و غایت تجربی را زیان بار می داند؛ اما سعادت امری ذهنی و فردی است که احکام آن، نه می توانند کلی باشند و نه ضرورتاً سعادت را به عنوان نتیجه در پی داشته باشند؛ چراکه سعادت تا حد زیادی به دست طبیعت فراهم می شود. مهم ترین انتقاد به چنین اخلاقی، در نظر نگرفتن جایگاهی برای سعادت اندیشی در ترغیب به عمل اخلاقی است. عمل اخلاقی، یا به پشتوانه ای همچون خداوند برای اوامر و نواهی خود نیاز دارد یا به لحاظ سعادت شخصی، که اخلاق کانت فاقد آنهاست.
۱۵۴۸.

تأثیر آموزش هوش معنوی اسلامی در کاهش اهمال کاری تحصیلی دانش آموزان(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۲۰) 55-68

کلید واژه ها: هوش معنوی اسلامی اهمال کاری تحصیلی دانش آموزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۲ تعداد دانلود : ۲۵۵
اهمال کاری تحصیلی، یکی از مهم ترین مشکلات دانش آموزان است که با انواع متعددی از نشانه های جسمانی، روانی مثل اضطراب و افسردگی همراه است. هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی آموزش هوش معنوی در کاهش اهمال کاری تحصیلی دانش آموزان بود. روش تحقیق، شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه گواه است. جامعه آماری، شامل پسران پایه ششم ابتدایی بود که در سال تحصیلی 98-1397 مشغول به تحصیل بودند که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، دو گروه به صورت تصادفی و هر گروه شامل 30 نفر، به عنوان گروه آزمایش و گروه انتخاب شدند.گروه آزمایش، به طور منظم به مدت 8 جلسه در دوره آموزش هوش معنوی حضور یافتند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه اهمال کاری تحصیلی سواری (1390) استفاده شد. نتایج حکایت از اثربخشی معنادار آموزش هوش معنوی، بر کاهش اهمال کاری و اهمال کاری عمدی داشت. هوش معنوی و ارتقا آن، می تواند در پیشگیری از مشکلات تحصیلی تأثیرگذار باشد. یافته های این تحقیق می تواند برای برنامه ریزان دولتی، در بهبود وضعیت دانش آموزان کاربرد فراوانی داشته باشد.
۱۵۴۹.

بررسی فلسفه مرگ و دلالت های تربیتی آن بر سبک زندگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و ششم بهار ۱۳۹۷ شماره ۳۸ 105 - 143

کلید واژه ها: فلسفه مرگ،دلالتهای تربیتی سبک زندگی دیدگاه قرآن پدیدار شناسی تجارب زیسته معلمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۳ تعداد دانلود : ۴۰۲
این پژوهش به بررسی ماهیت و ضرورت مرگ از دیدگاه قرآن کریم و بررسی تجربه زیسته معلمان درباره مرگ پرداخته است. هدف این پژوهش، مقایسه این دو دیدگاه در جایگاه نظر و عمل و استخراج اصول و روشهای تربیتی برای سبک زندگی است. بدین منظور از طرفی با استفاده از روش تحلیل مفهوم، ماهیت و ضرورت مرگ از دیدگاه قرآن کریم استخراج شده و سپس با تکیه بر روش استنتاجی، اصول و روشهای برآمده از تحلیل آیات قرآن در دسته بندیهایی ارائه شده است. از آنجا که در پژوهش به مرگ و سبک زندگی از دریچه نگرشی پرداخته شده است، اصول و روشهای تربیتی در سه نوع نگرش مورد استنتاج قرار گرفته که عبارت است از نگرش به هستی، نگرش به خود و نگرش به دیگران. از سویی دیگر، معلمانی که دارای سبک زندگی اسلامی بوده اند بر مبنای روش پدیدارشناسی، مورد مصاحبه نیمه ساختار یافته قرار گرفته اند. سپس تفاوتها و شباهتهای این دو دیدگاه با استفاده از روش مقایسه تطبیقی مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس یافته های این پژوهش، تعدادی از اصول تربیتی برگرفته از آیات قرآن در ادراکات معلمان قابل دریافت بوده و تعدادی دیگر نیز از ادراکات معلمان دارای سبک زندگی اسلامی دریافت نشده و یا با مشکلاتی روبه رو بوده است. در نتیجه بین فلسفه مرگ از دیدگاه قرآن و تجربه زیسته معلمانی که دارای سبک زندگی اسلامی بوده اند، شباهتهای بسیاری وجود داشته است؛ اما به نظر می رسد بسیاری از تشابهات در محدوده نظر همراه با تردید های بسیار بوده و به مرحله یقین نرسیده است.
۱۵۵۰.

واکنش رفتاری شهروندان به آسیب شناسی اجتماعی در مواجه با بحرانهای طبیعی و پهنه بندی شهر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال هشتم بهار ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۳۱)

کلید واژه ها: آسیب پذیری تراکم جمعیت تراکم ساختمان منطقه شش شهرداری تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۵ تعداد دانلود : ۳۱۱
زمانیکه شرایط آسیب پذیری شکل می گیرد سوانحی مانند زلزله و سیل تبدیل به بحران های عظیم می گردند. امروزه این بحران های طبیعی از جمله مسائل و مشکلاتی هستند که پیش روی جوامع شهری قرار می گیرند و می توانند زندگی روزمره را از ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و محیطی دچار بحران کنند. این پژوهش نیز به دنبال تبیین عوامل اجتماعی است که شرایط آسیب پذیری را فراهم می کنند. بر این مبنا از لحاظ ماهیت جز تحقیقات توصیفی- تحلیلی و به لحاظ هدف از نوع توسعه ای- کاربردی است. جامعه آماری آن منطقه 6 شهرداری تهران می باشد که بر مبنای قدمت و مرکزیت به عنوان نمونه انتخاب شده است. داده ها به دو صورت میدانی و کتابخانه ای با ابزارهایی چون پرسشنامه دیمتل و تحلیل شبکه، کتب، مقالات و نقشه های گوناگون، جمع آوری و با استفاده از نرم افزارهایEXCEL, MATLAB , IDRISI وARC GIS 10.1، مورد تحلیل واقع شده اند. نتایج بیانگر آن است که؛ بیشترین میزان آسیب پذیری مربوط به مرکز، جنوب و به ویژه جنوب شرقی محدوده است که جزو بافت های مسئله دار با عمر و قدمت بالا هستند، و همچنین بیشترین تراکم ساختمان، جمعیت و بعد خانوار را نیز دارا می باشند. وجود چنین عواملی در نحوه دسترسی مناطق مسکونی به مراکز آتش نشانی، درمانی و فضاهای باز در حین و بعد از وقوع بحران های طبیعی، اثر بسزایی دارد.
۱۵۵۱.

اخلاق و دادرسی عادلانه در پرتو قابلیت پیش بینی بودن قواعد دادرسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال هشتم بهار ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۳۱)

کلید واژه ها: اصل قابل پیش بینی بودن دادرسی مدنی اخلاق در دادرسی اصل منع تحصیل دلیل اصل تناظر اصل تعاون اصل تسلیط طرفین اصل بی طرفی اصل حق استماع منع تلقین دلیل نظام ادله تقابلی روند منصفانه اصل برابری سلاح ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶۳ تعداد دانلود : ۶۸۴
رابطه بین اخلاق و حقوق امری مسلم و مورد تأیید و تأکید فلاسفه و اندیشمندان اخلاقی و حقوقدانان است. از جمله مباحثی که به طور خاص می توان رابطه این دو را مورد کنکاش و بررسی قرار داد، اخلاق در فرایند دادرسی است.هرگاه بتوان معیارهایی عینی برای سنجش رعایت عدالت در یک دادرسی ارائه نمود، می توان راجع به اجرای عدالت در مرحله رسیدگی اظهار نظر دقیق تری کرد. در نتیجه باید استانداردهای دادرسی عادلانه تعریف و از آن ها در سنجش عادلانه بودن استانداردها استفاده شود. اصل قابل پیش بینی از اصول دادرسی منصفانه مدنی محسوب می شود و منظور پیش بینی ادعاها، ادله و استدلالات طرف دعوا و همچنین مواعد، فرصت ها، چالش ها و محدودیت ها در ارایه دلایل و موضوعات خود و امکان پیش بینی عملکرد دادرس حقوقی در ارزیابی و به چالش کشیدن ادله طرفین و موضوعات رسیدگی حقوقی است. با دقت در مقررات قانون آیین دادرسی مدنی ایران و سایر مقررات و مباحث قضایی فقه امامیه در رابطه با نقش قاضی و ادله اثبات دعوا می توان اصل قابل پیش بینی بودن را در مقررات دادرسی مدنی ایران به عنوان اصل دادرسی منصفانه مدنی به رسمیت شناخت. موضوعی که اساساً می تواند امری اخلاقی محسوب شده و ازمنظر اخلاقی نیز آن را تحلیل نمود. ارتباط اصل قابل پیش بینی با اصل تناظر، اصل تسلیط طرفین بردعوای مدنی، اصل منع تحصیل دلیل، اصل منع تلقین دلیل و اصل منع اطاله ناروای دادرسی مدنی، اصل رعایت حق استماع طرف دعوای مدنی در تعرض و تزاحم قرار می گیرد. در این محور بایستی محدوده دقیق و کم و کیف اجرای این اصل در پرتو سایر اصول دادرسی منضفانه مدنی به دقت و موشکافی تشریح وبررسی شود. ضمانت اجرای نقض اصل قابل پیش بینی بودن در آیین دادرسی مدنی بی اعتباری تصمیمات قضایی و امکان نقض پژوهشی یا فرجامی آرای ناقض این اصل دادرسی منصفانه مدنی می باشد.ضمن اینکه از منظر اخلاقی نیز می توان این موضوع را بازشناسی کرد و صرفنظر از قواعد حقوقی ، اصول اخلاقی را نیز موءثر درتحلیل های حقوقی صرف در نظر گرفت روش تحقیق توصیفی و تحلیلی است.
۱۵۵۲.

بررسی کارکرد مصلحت در تربیت و اخلاق نگاری در مواجهه با اطفال(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال نهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۳۴)

کلید واژه ها: صلحت اخلاق تربیت منافع حمایت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۸ تعداد دانلود : ۵۵۵
از آنجا که در تحقق تربیت عالیه برای اطفال در مواجهه با مسایل جدید حادث شده بهترین معیار، استفاده از عنصر «مصلحت» است، این پژوهش، با استفاده از ویژگیهای مصلحت در فقه و با بیان معیارها و دستورالعمل های اخلاق اسلامی، مصالح بنیادین در تربیت را برای اطفال ترسیم می کند. الگوی اخلاقی و تربیتی مورد نظر با تاکید بر حوایج معنوی اطفال تشریح شده است. با استفاده از روش تحلیلی و توصیفی و با در نظر داشتن ابعاد زندگی اطفال و رعایت ظرافت های مخصوص مواجهه با آنان، ضعف مفهوم مصالح تربیتی اطفال در مقام استنباط و اجرا، مورد بازنگری جامعی قرار گرفته و تربیتِ به نحو احسن، که می بایست با ارزش های اخلاقی و موازین حقوق اسلام همسو گردد، بیان می شود. چگونگی اجرای مصلحت و اخلاق مداری در امور تربیتی اطفال، کارکرد اساسی در رشد و کرامت اطفال داشته و تشخیص و تکلیف مداری آن به والدین و ولی واگذار شده است. شیوه بیان حدود مصلحت در امور تربیتی و اختیارات اولیا و ولی، دچار کاستی های فراوانی است و باید با احصاء محورهای اصلی مصالح تربیتی، دامنه رفتار والدین و ولی را به منظور تحقق اخلاق حسنه در مواجهه با امور تربیتی و تأمین منافع عالی اطفال، هدفمند نمود.
۱۵۵۳.

بررسی انتقادی دیدگاه اکوفمینیسم رادیکال درباره جواز سقط جنین از منظر اخلاقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اخلاق سال یازدهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴۲ 95-112

کلید واژه ها: اکو فمینیسم فمینیسم رادیکال آزادی ستم جنسی سقط جنین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۷ تعداد دانلود : ۵۴۸
به اعتقاد اکوفمینیست ها میان مسائل زنان و مشکلات طبیعت نوعی ارتباط و تناسب وثیق وجود دارد. برخی از آنها نظیر فرنسواز دوبون، رزماری رویتر و مری دیلی معتقدند یکی از عوامل ستم بر زنان و تخریب طبیعت، فرهنگ مردسالاری و تسلط مردان بر تمامی امور است. به ادعای آنان، الهیات مردسالارانه کتب مقدس، فرهنگ مردسالاری را تقویت و نهادینه کرده، اختیار امور زنان ازجمله حفظ یا سقط جنین را به مردان سپرده است تا زنان را زیر سلطه و نظارت خود نگه دارندکه موجب ظلم جنسیتی به زنان شده است. به علاوه عدم جواز سقط جنین برای زنان به دلیل افزایش جمعیت که از سوی ادیان مقدس تبلیغ و ترویج می شود، موجب تخریب بیشتر منابع طبیعی شده، به محیط زیست آسیب می رساند. آنان دفاع از جواز سقط جنین را به منظور مبارزه با سلطه مردان بر زنان و طبیعت ضروری دانسته اند. هدف مقاله حاضر بررسی و نقد ادله این طیف از اکو فمینیست های رادیکال درباره جواز سقط جنین به روش تحلیلی و علّی است. در نقد ادعای آنان به نادرستی ادعای سقط جنین به دلیل احترام به طبیعت یا روحیه طبیعت دوستی همه زنان پرداخته می شود، همچنین ادعای جواز سقط جنین به دلیل حق تصمیم گیری زن و آزادی مطلق و حداکثری برای زنان نقد می گردد؛ به علاوه ضمن بیان ارزش ذاتی حیات انسان در الهیات قرآن کریم به ارزشمندی حیات جنین نیز پرداخته می شود.
۱۵۵۴.

مبانی و دلایل نظارت مردم بر دولت در قانون اساسی با تأکید بر رویکرد اخلاقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال نهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۳۳)

کلید واژه ها: نظارت قانون اساسی دولت امر به معروف مسئولیت موازین اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۷۸ تعداد دانلود : ۵۵۸
در نظام جمهوری اسلامی ایران مهم ترین عرصه نظارت، نظارت بر حاکمان است زیرا آثار زیان بار ناشی از ترک آن به مراتب از آثار ترک نظارت مردم بر مردم بیشتر است. بدیهی است اگر دولت را مسئول نظم عمومی بدانیم نظارت دولت نسبت به مردم اهم از شقوق دیگر نظارت می باشد. از نظر قانونی، نظارت بر دولت و دولت مردان تکلیف همه شهروندان بوده و همه موظف اند وظیفه امر به معروف و نهی از منکر را هم نسبت به کارگزاران و هم نسبت به قوانین و مقررات در صورتی که موجب تضییع حق مردم باشد انجام دهند. این آموزه ها بایستی توأم با تبیین دقیق مرزهای نظری و عملی آن باشد تا بتواند کارکردی بسیار مفید و مثمر ثمر به دنبال داشته باشد؛ در اسلام و جمهوری اسلامی مسئول بودن مقامات دولت، اخلاق مداری، امانتی بودن قدرت، خطا پذیری و عدم عصمت و پذیرش جمهوریت، دلایل نظارت بر قدرت، می باشند. این نظارت هیچ گونه محدودیتی در زمینه مقامات دولتی و حکومتی را نمی پذیرد، حاکم و والی و مسلمانان با همه جایگاه والایی که دارند از این نظارت مستثنی نیست؛ با این اوصاف اسلام، روش اجتماعی و قوانین خود را بر اساس اخلاق بنا کرده است و بر تربیت مردم بر اساس موازین اخلاقی اهتمام زیادی نموده است. ضمانت اجرایی قوانین را هم بر عهده تربیت اخلاقی نهاده است. این ضمانت اجرایی همانند پلیسی درونی همواره و درهمه جا در نهان، آشکار، خلوت و جلوت همراه انسان بوده و مانع خلاف و خطا می شود. از جمله مبانی نظارت مردم بر دولت در قانون اساسی جمهوری اسلامی بر مبنای اصل هشتم امر به معروف ونهی از منکر است که به عنوان یکی از احکام اجتماعی دین اسلام است که بنحو کفایی برآحاد جامعه ، واجب گردیده است و مبنای پیشگیری و پذیرش این فریضه در شرع مقدس اسلام، ایجاد احساس مسئولیت عمومی و نظارت همگانی، بمنظور حسن اجرای موازین شرعی وجلوگیری از شیوع فساد در جامعه و اصلاح امور است.
۱۵۵۵.

حقوق اقتصادی کشورهای ساحلی در مناطق مختلف دریایی در سایه آموزه های اخلاقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال نهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۳۴)

کلید واژه ها: حقوق اقتصادی آموزه های اخلاقی کشورهای ساحلی حاکمیت کنوانسیون 1982

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۷ تعداد دانلود : ۳۶۳
حاکمیت، یکی از اساسی ترین مفاهیم مرتبط با شکل گیری و دوام دولت - کشور است، که به صلاحیت ها و اقتدار دولت آن کشور جنبه مشروع و عینی میبخشد. این مفهوم دامنه اعمال اقتدار نظام سیاسی و نهادهای حاکم در درون کشور و در روابط خارجی را تعیین میکند. عرصه حاکمیت کشورها علاوه بر مرزهای سیاسی خشکی در مرزهای سیاسی آبی نیز راه یافته است. در محیط دریایی، کشورهای ساحلی بعد از خطوط مبدأ بر مناطق دریایی با در نظر گرفتن ملاحظات اقتصادی صلاحیت دارند.در این راستا یکی از ریشه های اختلافات از اینجا نشأت می گیرد که کشورهای توسعه یافته خواهان تسلط بر مناطق اقتصادی و محدودیت تسلط دولتهای ساحلی بر آبهای پیرامون خود بود و هستند. از سوی دیگر، کشورهای استعمارزده و در حال توسعه خواهان عرض دریایی بیشتری برای حراست اقتصادی از مناطق خشکی خود را می باشند.در این پژوهش با هدف بررسی حقوق اقتصادی کشورهای ساحلی در مناطق مختلف دریایی بر آن هستین این منطلب را مورد بررسی قرار دهیم و در این راستا با استفاده از روش کتابخانه ای و فیش برداری به جمع آوری اطلاعات اقدام کنیم.
۱۵۵۶.

سیمای فروع دین در محتوای کتاب های درسی فارسی دور های ابتدایی و متوسطه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و ششم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴۱ 69 - 89

کلید واژه ها: معارف اسلامی فروع دین کتاب های درسی فارسی دوره ابتدایی دوره متوسطه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹۲ تعداد دانلود : ۳۴۱
تحقیق حاضر با هدف تحلیل محتوای کتاب های درسی فارسی دوره های ابتدایی و متوسطه ازحیث توجه به فروع دین به رو ش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا انجام شد. جامعه پژوهشی، کتاب های درسی فارسی دوره های ابتدایی و متوسطه (پایه های اول تا دوازدهم) سال تحصیلی 1396 است که باتوجه به ماهیت موضوع پژوهش و محدودیت جامعه آماری از نمونه گیری صرف نظر شد و کل جامعه آماری به عنوان نمونه درنظر گرفته شد. ابزار اندازه گیری، چک لیست تحلیل محتوای محقق ساخته مشتمل بر فروع دین بوده که به لحاظ روایی، مقبولیت علمی داشته و پایایی آن نیز با استفاده از روش توافق ارزیابان 93/0 محاسبه شد. نتایج پژوهش با استفاده از شاخص های آمار توصیفی در فرایند تحلیلی آنتروپی شانون مورد بررسی قرار گرفت. عمده ترین یافته های پژوهش بیانگر آن بود که کتاب های فارسی 411 مرتبه به فروع دین، توجه کرده اند که توزیع ضریب اهمیت آن در نماز، روزه، خمس، زکات، حج، جهاد، امر به معروف، نهی از منکر، تولی و تبری به ترتیب 0/148، 0/059، 0/001، 001/0، 0/079، 0/144، 0/151، 0/142، 0/153، 123/0 بوده است.
۱۵۵۷.

اصول و روش های تربیتی مسئولیت پذیری در آموزه های اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و ششم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴۱ 155 - 180

کلید واژه ها: مسئولیت پذیری تربیت اصول روش اسلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷۷ تعداد دانلود : ۵۱۶
مسئولیت پذیری از آموزه های مهم ادیان الهی به ویژه دین اسلام است. دامنه مسئولیت پذیری در اسلام حوزه وسیعی را شامل می شود. یک انسان مسلمان، در قبال خدا، خود، جامعه و محیط زیست مسئول معرفی شده است. برهمین اساس، این پژوهش به بررسی حیطه ها، اصول و روش های ترویج مسئولیت پذیری در آموزه های اسلامی اختصاص یافته است. برای این کار، ابتدا مسئولیت پذیری به عنوان یک هدف میانی به چهار قلمرو: مسئولیت پذیری در برابر خداوند، خود، جامعه و محیط زیست بخش گردید و به کمک الگوی فرانکنا- روش قیاسی - اصول و روش های تربیتی برای هر قلمرو استنتاج شده است. در این تحقیق از روش تحلیلی و استنتاجی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل منابع دست اول چون قرآن و کتب احادیث بوده است و به فراخور نیاز از منابع دست دوم نیز استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که تحقق مسئولیت پذیری در شاگردان، نیازمند وضع اصول و روش های متناسب با آنهاست. در این تحقیق متاسب با 4 حیطه مسئولیت پذیری 10 اصل  و متناظر با آن 10روش تربیتی، پیشنهاد شده است.  
۱۵۵۸.

چیستی و آسیب شناسیِ لذت و موانع تشخیص آن از دیدگاه علامه جوادی آملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اخلاق وحیانی سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۵) 5 - 26

کلید واژه ها: لذت ادراک لذت اقسام لذت موانع درک لذت مصادیق درک لذت تهذیب نفس جوادی آملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۶ تعداد دانلود : ۳۰۰
انسان ها فطرتاً طالب لذت و خوشی هستند و از رنج، گریزان. این جستار به مدد «روش توصیفی»، دیدگاه علامه جوادی آملی درباره لذت، چیستی و چندگونگی آن و آسیب شناسی و موانع ادراک آن را تبیین کرده است. یافته ها نشان می دهند که آیت الله جوادی، لذت را «ادراک ملایم» می داند و از آن جا که ایشان پیرو مکتب ملاصدرا است، لذت را امری وجودی می داند، نه همچون برخی از فلاسفه که فقدان درد را لذت دانسته اند. ایشان بر این باور است که شناخت و رفع حجاب ها و موانع ادراک لذات برتر، به انسان کمک می کند که زیست اخلاقی توأم با بهجت و سرور داشته باشد؛ چراکه رسیدن به لذت و خوشی، مستلزم نیل به کمال حقیقی و رسیدن به قرب ذات کبریایی حضرت حق است. آیت الله جوادی آملی با تبیین لذت و موانع ادراک آن، قصد عبور از لذات جسمانی به لذات روحانی و قرب الهی را دارد؛ چیزی که در فلسفه های گذشته چندان مدنظر نبوده است. مطابق نگرش وی، بین ادراک لذات با قوای ادراکی و عوالم متعدد، ارتباط وجود دارد؛ به گونه ای که لذت حسی با ادراک در قوه حس و عالم ناسوت مرتبط است، و هر چه سطح ادراکی انسان بالاتر رود، ادراک و نوع لذت نیز برتر از آن عالم خواهد بود. از سوی دیگر، نشان داده می شود که ایشان درباره درک هر چه بیش ترِ لذات برتر و پایداری آن ها معتقد است که اگر انسان در شناخت صحیح مصادیق لذت ها و رفع موانع آن ها تلاش کند، به لذت های پایدار و برتر می رسد. مقاله پس از بیان تعریف لذت با نگاه ویژه صدراییِ ایشان، آن را از چهار جهت مختلف «فعل و انفعال»، «تعلق به نشئه طبیعت یا آخرت»، «مطابقت با واقع»، و «میزان ادراک» تقسیم کرده است. با در نظر گرفتن دیدگاه های مختلف، می توان موانع و حجاب های ادراک لذات برتر را نیز این گونه برشمرد: «ظلمانی»، «نوری»، «مستور»، «باطن»، «متقابل»، «خودی»، «معرفت نفس»، و «شهود». پس از تعریف، چندگونگی لذت، و موانع درک آن، مقاله در بحث پایانی، به آسیب شناسی شناخت مصادیق حقیقی لذت پرداخته و عوامل «عدم تهذیب نفس» و «جهل» را مهم ترین موانع درک برشمرده است.
۱۵۵۹.

اصول تربیت توحیدی در دوره کودکی (مرحله سیادت)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و ششم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۴۰ 5 - 38

کلید واژه ها: وحید تربیت توحیدی کودکی سیادت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۷۶ تعداد دانلود : ۷۶۱
هدف این پژوهش، بررسی و استخراج اصول تربیت توحیدی در هفت سال نخست زندگی فرد است. در این پژوهش با استفاده از روش های توصیفی، تحلیلی و استنتاجی به واکاوی متون اسلامی در رابطه با تربیت توحیدی در هفت سال نخست زندگی که در تعالیم دینی از آن  با عنوان «دوره سیادت» نام برده می شود، پرداخته شد. ازآنجاکه بنابر اعتقاد بسیاری از روان شناسان و علمای تعلیم وتربیت، این دوره در بنیان گذاری شخصیت فرد از اهمیت ویژه ای برخوردار است و نیز اولین مواجهه فکری و عاطفی انسان با خدا در این مرحله از حیات وی صورت می گیرد، پرواضح است که کیفیت این مواجهه و رابطه نخستین و نیز چگونگی گذران این دوره طلایی تربیت، از چه اهمیت اساسی و تأثیر شگرفی در سراسر زندگانی آدمی و جهت گیری نهایی او برخوردار خواهد بود. در این پژوهش، با هدف بسترسازی و ایجاد آمادگی روحی و روانی در کودک به منظور ایجاد مبنایی برای استقرار و  بنیان نهادن نگرش توحیدی در مراحل دیگر رشد، تربیت توحیدی در سه بعد شناختی، عاطفی و ارادی (عمل) مورد بررسی قرار گرفت که از مهم ترین یافته های آن می توان به آموزش توحید به عنوان اولین آموزش رسمی در اسلام، تصحیح تفکر خام کودکان در رابطه با خدا، معرفی اسماء و صفات خداوند به جای تلاش درجهت اثبات وجود خدا، اجتناب از ارائه توضیحات ناقص و گمراه کننده، استفاده از زبان و ادبیات متناسب با فهم کودک، تقلید و الگوگیری از والدین، تربیت بر مدار محبت، ترسیم چهره صمیمی و مهربان از خدا در ذهن کودک، پرورش گرایشات ویژه درونی ازجمله کنجکاوی و زیبایی شناسی، تناسب فعالیت های عملی با امیال و آزادی کودک و به کار گیری اصول سهل گیری و تکرار در تربیت اشاره کرد.
۱۵۶۰.

کارکردهای تربیت عقلانی از دیدگاه آیت الله جوادی آملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و ششم بهار ۱۳۹۷ شماره ۳۸ 29 - 53

کلید واژه ها: کارکردهای تربیت عقلانی؛تربیت عقل؛ تربیت عقلانی؛ آیت الله جوادی آملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۹ تعداد دانلود : ۵۴۲
این پژوهش با هدف بررسی کارکردهای تربیت عقلانی از دیدگاه آیت الله جوادی آملی و با استفاده از روش توصیفی تحلیلی از نوع تحلیل محتوای کیفی انجام شده است. از دیدگاه استاد عقل انسان تربیت پذیر است و بار ارزشی دارد؛ زیرا از دید دیانت از یک سو به حق و باطل در حکمت نظری و از سوی دیگر به حسن و قبح در حکمت عملی مرتبط است و دارای ابعاد و اقسام نظری، عملی، دینی، برهانی، تجریدی، تجربی و کلامی و فلسفی است. تربیت عقلانی از دیدگاه جوادی آملی، کمال و اوصاف و ارزاق مورد نیاز انسان است تا او را به هدایت تشریعی برساند. از دیدگاه ایشان ربوبیت، سوق دادن شیء به سمت کمال آن است و رب کسی است که شأن او سوق دادن اشیا به سوی کمال و تربیت آنها باشد و این صفت به صورتی ثابت در او باشد. مفهوم تربیت عقلانی از دیدگاه جوادی آملی به تزکیه نفس و تهذیب روح است و این غرض همواره با پرورش و اصلاح عقل همراه است. در این راستا یافته های پژوهش دلالت دارد که استاد، تربیت عقلانی را پرورش قوه تفکر انسان برای انتقال از حیات معمول به حیات الهی می داند. تربیت عقلانی، علم و عمل انسان را عقال می بندد و با بستن پای هوی و هوس، شئون ادراکی و تحریکی انسان را تعدیل می کند. در پایان پس از گردآوری اطّلاعات و با بررسی آثار جوادی آملی به روش کتابخانه ای و تجزیه و تحلیل آنها به روش تحلیل محتوا به این نتایج دست یافته ایم که عبارت است از: رسیدن به حیات الهی، دوری از تعصب کورکورانه، وحدت درونی، هدایت عملی و سلوک به کوی حق.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان