سعید اکبری زردخانه

سعید اکبری زردخانه

مدرک تحصیلی: استادیار، گروه روانشناسی تربیتی و تحولی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۶۲ مورد.
۲۱.

مفهوم سازی معنابخشی و ملاحظات کاربردی آن در روان شناسی صنعتی و سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال هفتم اردیبهشت ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۲۳) 179-204

کلید واژه ها: معنابخشی روانشناسی صنعتی و سازمانی فرسودگی شغلی رضایت شغلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۷ تعداد دانلود : ۶۳۱
این مقاله معنابخشی را به عنوان یکی از مفاهیم برخاسته از علوم شناختی معرفی کرده است و ملاحظات کاربردی این مفهوم را در روان شناسی صنعتی-سازمانی مورد بررسی قرار داده است. معنابخشی تلاشی در جهت درک منظم و منطقی رویدادها معرفی شده است که به رویدادهای محیطی و رفتار افراد معنا می بخشد و درک تغییرات ناگهانی در محیط بیرونی را تسهیل می کند که این امر به عمل متناسب با تغییرات منجر می شود. مفهوم نظری و دلالت های کاربردی معنابخشی امروزه در مطالعات سازمانی و مدیریتی کشورهای توسعه یافته به موضوعی راهبردی جهت دستیابی مؤثرتر به اهداف معین تبدیل شده است. در این مقاله، ابتدا مفهوم سازی معنابخشی ارائه شده و سپس مؤلفه های متمایزکنندۀ آن از سایر فرایندهای تبیینی (مانند تفسیر و درک و فهم) بیان گردیده است. بعلاوه، دلالت های کاربردی معنابخشی در روان شناسی صنعتی و سازمانی مورد مداقه قرار گرفته است که به عنوان مصداق به چگونگی کاربرد معنابخشی در جهت کاهش فرسودگی شغلی، ارتقای رضایت شغلی و افزایش انگیزش شغلی در سازمان ها پرداخته شده است. در پایان، به چالش های موجود در این مسیر اشاره شده است.
۲۲.

روش شناسی معنابخشی و دلالت های آن در فرایندهای پژوهشی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال هفتم دی ۱۳۹۷ شماره ۱۰ (پیاپی ۳۱) 1-32

کلید واژه ها: معنابخشی روش شناسی دلالت های پژوهشی علوم انسانی روان شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۵ تعداد دانلود : ۴۴۹
این مقاله، روش شناسی معنابخشی دروین را به عنوان یکی از شناخته شده ترین نظریه های علم ارتباطات معرفی نموده و به بررسی دلالت های آن در فرآیندهای پژوهشی علوم انسانی می پردازد. مقصود از معنابخشی، فرآیند ساخت چارچوب ذهنی از موقعیت های پیرامون است به نحوی که رفتار فرد براساس آن معنادار شده و هدایت می شود. مدل های موجود معنابخشی، علی رغم تنوع گسترده نظری، فرآیند معنابخشی را بخشی حیاتی از کنش انسان، خصوصاً در حیطه های تخصصی درنظر می گیرند. روش شناسی معنابخشی دروین یکی از دو نظریه پیشگام در این حیطه است. این فرانظریه با مجموعه ای از انگاره های فلسفی در مورد انسان و ماهیت ارتباط انسانی، روش شناسی خاصی را بر مبنای این انگاره ها ارائه می دهد. روش شناسی معنابخشی با تأکید بر پیچیدگی ارتباط انسانی، نگاهی انتقادی نسبت به روش های پژوهشی متداول در علوم انسانی داشته و سعی دارد تا مزیت های روش های کیفی و کمّی را حفظ نموده و در عین حال در راستای اصول اولیّه ارتباطات گام بر دارد که ماحصل آن، روش شناسی بسیار منعطفی است که قابل استفاده در حیطه های مختلف علوم انسانی می باشد. در این مقاله، روش شناسی معنابخشی دروین هم در سطح فرانظریه ای و هم در سطح روش شناختی مورد بررسی قرار می گیرد. سپس به تعدادی از پژوهش هایی که با به کارگیری این روش اجرا شده اند، اشاره شده و درنهایت، رویکرد معرفت شناختی این روش به پژوهش در حیطه علوم انسانی مورد بحث قرار گرفته است.
۲۳.

اثربخشی برنامه مداخله ای روابط والد- نوجوان بر تعاملات بین نسلی خانوادگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم روانشناختی دوره هفدهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۶۵ 46-60

کلید واژه ها: شیوه های والدگری تحول نوجوانی ارتباط والد - نوجوان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۰ تعداد دانلود : ۴۵۱
محیط خانواده و برخورد والدین با نوجوان تأثیر قابل ملاحظه ای در تحول شخصیت فرد می گذارد. از جمله مشکلاتی که والدین با آن مواجه هستند، کمبود اطلاعات در مورد تغییرات تحولی طبیعی در دوره نوجوانی و کمبود اطلاعات در مورد شیوه های والدگری است؛ بنابراین وجود برنامه ای که هردوی این مؤلفه ها را پوشش دهد، ضروری به نظر می رسد. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی برنامه مداخله ای بهبود روابط والدین و نوجوانان بر شیوه های والدگری و رابطه والد- نوجوان طراحی و اجرا گردید. مطالعه حاضر از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون تک گروهی است. گروه نمونه شامل 65 نفر از والدین دانش آموزان پیش دبستانی و دبستانی شهر تهران بود. مقیاس شیوه والدگری بامریند و سیاهه رابطه والد- فرزند پیش از مداخله و پس ازآن توسط شرکت کنندگان تکمیل شد. یافته ها حاکی از آن است که برنامه آموزش والدین تنها بر رضایت از والدگری تأثیر معناداری داشته (0/05> p ) و بر سایر متغیرها اثرگذار نبوده است. خرده مقیاس رضایت از والدگری، سازه ای را در برمی گیرد که از پویایی بیشتری برخوردار است، اما پنج خرده مقیاس دیگر، احتمالاً باورهای پایدارتر و عمیق تر را می سنجند که در طول زمان شکل گرفته اند و برای اینکه تغییر کنند، نیاز به زمان بیشتری دارند.
۲۴.

ویژگی های روان سنجی نسخه فارسی سیاهه ارزیابی شخصیت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی بالینی سال دهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۴۰) 69 - 78

کلید واژه ها: سیاهه ارزیابی شخصیت تحلیل عاملی اعتبار سازه دانشجویان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۶ تعداد دانلود : ۳۲۳
مقدمه: هدف از پژوهش حاضر، بررسی ویژگی های روان سنجی سیاهه ارزیابی شخصیت در دانشجویان کشور بود. روش: در این پژوهش توصیفی از جامعه پژوهش شامل کلیه دانشجویان شهر تبریز در سال 96-1395 گروه نمونه ای به تعداد 462 دانشجو به صورت خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. به منظور تعیین اعتبار و پایایی گویه ها از روش تحلیل گویه، بررسی اعتبار سازه از روش تحلیل عاملی اکتشافی و نیز تعیین همسانی درونی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. یافته ها: تحلیل عاملی اکتشافی انجام شده به روش مؤلفه های اصلی و چرخش واریماکس منجر به استخراج شش مؤلفه ی تمایلات ضداجتماعی گونه، افسردگی و اضطراب، بی ثباتی خلقی و هیجانی، نشانگان روان پریشی، نشانگان جسمانی سازی و اختلالات مرتبط با فشار روانی شد و ضرایب پایایی این مؤلفه ها بین 92/0 تا 98/0 به دست آمد. بررسی ضرایب همبستگی بین گویه ها با خرده مقیاس ها نیز نشان داد که این ضرایب بین 34/0 تا 92/0 است. نتیجه گیری: درمجموع می توان نتیجه گرفت که نسخه فارسی سیاهه ارزیابی شخصیت از ویژگی های روان سنجی مطلوبی برخوردار است و می توان از آن به عنوان ابزار ارزیابی مشکلات روان شناختی استفاده کرد.
۲۵.

نسخه کوتاه مقیاس سنجش دینداری برای جامعه دانشجویی ایران: ساخت و بررسی ویژگی های روان سنجی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: روانشناسی و دین سال یازدهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۴۴)

کلید واژه ها: پرسش نامه دینداری مقیاس نگرش دینداری نسخه کوتاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۷
این پژوهش، با هدف تهیه نسخه کوتاه مقیاس دینداری بر اساس فرم بلند مقیاس دینداری صورت گرفت. نمونه پژوهش، 4000 نفر از دانشجویان شهر تهران بود که با بهره گیری از نمونه گیری طبقه ای نسبتی انتخاب شدند. نتایج تحلیل آیتم و تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی نشان داد مقیاسی با 36 آیتم، دارای بهترین ساختار به لحاظ روان سنجی است که بیشترین برازش و مناسبت را با الگوی نظری سه مؤلفه ای آن دارد. ضرایب اعتبار آیتم ها، خرده مقیاس ها و کل مقیاس مدل سه مؤلفه ای نسخه کوتاه شده نشان داد که کلیه زیرمقیاس ها از ضرایب مناسب همگونی برخوردارند. مقدار آنها 92/0 برای باور دینی، 81/0 برای عواطف دینی و 91/0 برای رفتار دینی است. بررسی ضرایب همبستگی نمره آیتم ها، با نمره کل زیرمقیاس مربوطه نشان می دهد که این ضرایب بین 41/0 (آیتم 37) و 77/0 (آیتم 25) متغیر است. به این نسخه از ابزار، پنج آیتم وانمود اجتماعی نیز اضافه شد. ابزار نهایی با 40 آیتم از ویژگی های روان سنجی و ساختار عاملی مناسب برخوردار است و می توان از آن به عنوان ابزاری روا و معتبر در پژوهش ها استفاده کرد.
۲۷.

پیش بینی گرایش به وسواس فکری بر اساس نیمرخ شناختی (حافظه کاری، حافظه کوتاه مدت، و کارکردهای اجرایی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی شناختی دوره پنجم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۱۱)

کلید واژه ها: حافظه کاری کارکردهای اجرایی وسواس فکری عملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۱۰ تعداد دانلود : ۱۹۴۰
حافظه کاری یک نظام شناختی جامع است که هم دربرگیرنده مکانیسم های حافظه ای و هم توجهی است و به همین دلیل در مطالعه نظام مند مشکلات شناختی می تواند بکار گرفته شود. بر این اساس هدف از پژوهش حاضر شناسایی میزان پیش بینی کنندگی ظرفیت حافظه کاری و کارکردهای اجرایی آن (شامل تغییر، بازداری و بروزرسانی توجه) برای گرایش به وسواس بوده است. جامعه پژوهش، شامل دانشجویان دانشگاه تهران بوده است  که از این این جامعه نمونه ای به حجم 164 نفر (90 مرد و 74 زن) سال به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. برای سنجش گرایش به وسواس از پرسشنامه وسواس اجباری مادزلی (هاگسون و راچمن، 1977)، برای سنجش ظرفیت حافظه کاری از تکلیف فراخنای وارونه اعداد (عابدی، 1387)، برای سنجش حافظه کوتاه مدت از فراخنای اعداد رو به جلو و برای سنجش تغییر، بازداری و بروز رسانی توجه به ترتیب از تکالیف تغییر آمایه (روگرس و مونسل، 1995)، استروپ (اسپرین و استراس، 1998) و نگه داشتن رد (مارتینز و همکاران، 2011) استفاده شد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داده است ظرفیت حافظه کاری و مکانیسم های توجهی کارکردهای اجرایی روی هم رفته بخش زیادی از واریانس (حدود 67 درصد) گرایش به وسواس را پیش بینی می کنند. بر این اساس می توان نتیجه گرفت افراد دارای گرایش های وسواسی در کارکردهای شناختی اندوزشی، نظارتی و کنترلی اجرایی مرکزی مانند تمرکز بر اطلاعات مرتبط و نادیده گرفتن اطلاعات نامرتبط، توانایی نگه داری و دستکاری اطلاعات به طور موقت فعال شده، و یا به عبارت کلی تر، در کنترل توجه ضعف اساسی دارند و مداخله در این کارکردها می تواند به عنوان یک راهبرد درمانی مورد توجه قرار گیرد.
۲۸.

ارتقاء ایستادگی و رواندرستی رانندگان اتوبوس: مطالعه اثربخشی مقدماتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم روانشناختی دوره شانزدهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۶۳ 323-337

کلید واژه ها: رواندرستی راننده اتوبوس ایستادگی سلامت روان مداخله روانشناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۴ تعداد دانلود : ۳۴۶
ایستادگی با سلامت روانی و رواندرستی رابطه مستقیم دارد و به عنوان یک منبع مقاومت درونی، تأثیرات منفی تنیدگی را کم می کند و از بروز اختلال های جسمانی و روانی پیش گیری به عمل می آورد. رواندرستی با سلامت بهتر، افزایش رضایت شغلی و کاهش غیبت از کار به طور مستقیم رابطه دارد. هدف از پژوهش حاضر، ارتقاء ایستادگی و رواندرستی در رانندگان اتوبوس شرکت واحد اتوبوسرانی شهر تهران بود. روش پژوهش از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون تک گروهی بود. به منظور انجام پژوهش، تعداد 204 نفر از رانندگان شرکت واحد اتوبوسرانی شهر تهران که برای شرکت در یک دوره آموزشی مداخلات روانی- اجتماعی رانندگان توسط این شرکت معرفی شده بودند، ابتدا به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و سپس به صورت تصادفی در ده گروه تقسیم شدند و آموزش های مدیریت خشم، رانندگی انتقام جویانه، ارتباط مؤثر و مدیریت تنیدگی را دریافت کردند. ابزار به کار برده شده شامل سیاهه سلامت روان MHI-28 و مقیاس ایستادگی بود. برای جمع آوری داده ها از شرکت کنندگان خواسته شد در دو مرحله پیش و پس آزمون به ابزارهای پژوهش پاسخ دهند. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس چندمتغیری با طرح اندازه گیری های مکرر و آزمون t همبسته تحلیل شدند. نتایج حاصل از داده های مقیاس سلامت روان (با دو خرده مقیاس) نشان داد، میانگین های دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون تفاوت معناداری دارند (6/22 = , F 0/003 < p ). این یافته حاکی از اثربخش بودن دوره آموزشی مداخلات روانی- اجتماعی رانندگان دارد که میزان اثربخشی این دوره بر مولفه درماندگی روانشناختی بیشتر از مؤلفه رواندرستی بوده است. به عبارتی دیگر، دوره آموزشی مذکور توانسته است بیشتر موجب کاهش درماندگی روانشناختی شود تا این که بتواند موجب ارتقاء رواندرستی گردد. دیگر یافته حاصل از آزمون t مربوط به سیاهه ایستادگی، نشان داد میانگین مراحل پیش آزمون و پس آزمون تفاوت معناداری از هم ندارند (1/48- = , t 0/005 < p ). به عبارتی دیگر، دوره آموزشی مداخلات روانی- اجتماعی رانندگان نتوانسته است بر ارتقاء مؤلفه ایستادگی تأثیر داشته باشد.
۲۹.

کاربرد برنامه های نوین فرزندپروری در فرایند ارتباط در خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سلامت روان کودک (تحول روانشناختی کودک) دوره چهارم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۱۰)

کلید واژه ها: حل مسئله مشکلات رفتاری سبک های فرزندپروری تعارض های خانوادگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰۴ تعداد دانلود : ۱۰۶۵
زمینه و هدف :با پیچیده شدن شرایط زندگی در دنیای کنونی، مهارت حل مسئله به یکی از اساسی ترین مؤلفه های زندگی سالم تبدیل شده است. هدف از پژوهش حاضر ارزشیابی آموزش برنامه های نوین فرزندپروری بوده است که طی آن مهارت های حل مسئله به مادران آموزش داده می شود.
۳۰.

نسخه گزارش والدین مقیاس سلامت روان شناختی کودکان: مطالعه مقدماتی ساخت و بررسی ویژگی های روان سنجی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سلامت روان کودک دوره چهارم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۱۳) 152-164

کلید واژه ها: سلامت روان شناختی کودک ابزار سازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۵ تعداد دانلود : ۴۴۹
زمینه و هدف: اختلال های رفتاری، مشلات شایع و ناتوان کننده ای هستند که برای خانواده و کودکان مشکلات بسیاری را ایجاد می کنند و با شیوع بالایی از مشکلات و پیامدهای منفی اجتماعی همراه هستند. هدف از پژوهش حاضر، ساخت مقیاس سلامت روان شناختی کودکان فرم والدین بود. روش: برای انجام این پژوهش در ابتدا 190 گویه تهیه شد و پس از ویرایش اولیه، 125 گویه جهت قرار گرفتن در نسخه مقدماتی مقیاس انتخاب شد. جامعه آماری در این پژوهش والدین دانش آموزان مدارس ابتدایی شش استان البرز، کرمانشاه، آذربایجان شرقی، سیستان و بلوچستان، فارس و خراسان رضوی در سال تحصیلی 96- 1395 بود. نمونه دربرگیرنده حدود 100 نفر از والدین در هر یک از استان ها بود که از دو شهرستان به صورت تصادفی انتخاب شدند. در مجموع نمونه پژوهش حاضر بالغ بر 600 نفر بود. یافته ها: یافته های حاصل از تحلیل گویه ها، نشان از حذف 14 گویه داشت. تحلیل عاملی اکتشافی به روش مجذورات تعمیم یافته و چرخش ایکوامکس نشان داد که این نسخه از مقیاس با شش مؤلفه دارای ساختار ساده و هماهنگ با چهارچوب نظری است. دامنه ضرایب همگونی درونی (آلفای کرونباخ) مؤلفه های استخراجی در نسخه مقدماتی مقیاس سلامت روان شناختی کودکان بین 65/0 (خودتنظیمی) تا 90/0 (نقص در انجام تکالیف) به دست آمد. همچنین بررسی ضرایب همبستگی گویه ها با زیرمقیاس ها نشان می دهد که این ضرایب بین 17/0 (گویه 101) و 73/0 (گویه37) است. نتیجه گیری: در مجموع، می توان گفت نسخه مقدماتی گزارشی والدین سلامت روان شناختی کودکان مقطع ابتدایی، از ویژگی های مطلوب روان سنجی برخوردار است که انجام بررسی های بیشتر می تواند به بهبود ویژگی های آن منجر شود.
۳۱.

The Development and Psychometric Evaluation of Iranian Coping Style Scale (ICSS): Associations with Individual Differences(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات روان شناسی بالینی سال هفتم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۲۸ 8 - 30

کلید واژه ها: stress Coping style Scale development Psychometrics Iran Factor Analysis

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۹ تعداد دانلود : ۳۶۰
Historically, psychologists have been interested in categorizing and measurement of coping styles. Moreover, development of culture-specific measures has been neglected in the coping literature. The present study is intended to develop and validate a parsimonious and broad measure of coping style in Iran. An item pool of 80 items was administered on a random sample of 911 university students in ten groups. A principled components analysis was performed on a subsample and a confirmatory factor analysis was performed on the remaining subsample. Twelve concurrent measures were used to ensure concurrent validity. A principled components analysis suggested a nine-factor solution. A confirmatory factor analysis on a distinct subsample confirmed the nine-factor structure. Subscales were labeled as turning to religion, procrastination, positivity, self-blame, avoidance, seeking social support, problem solving, wishful thinking, and passivity. All subscales were significantly correlated with theoretically related constructs. Alpha coefficients of the subscales ranged from 0.77 (problem solving) to 0.92 (turning to religion). The present study developed and validated the 45-item Iranian Coping Style Scale (ICSS) with nine subscales. Therefore, ICSS may be used as a reliable and valid measure of coping styles in research and clinical settings.
۳۲.

بررسی ویژگی های روان سنجی نسخه فارسی آزمون نقایص شناختی برای افراد بهنجار : یک مطالعه مقدماتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی شناختی دوره پنجم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۱۴) 21-30

کلید واژه ها: آزمون نقایص شناختی ابزار ارزیابی تحلیل عاملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۰ تعداد دانلود : ۴۳۹
به دلیل اهمیت گسترده ارزیابی توانایی ها و همچنین نقایص شناختی در افراد بهنجار و آسیب دیده و استفاده از ابزار و آزمون های شناختی به عنوان مهم ترین بخش در ارزیابی شناختی و عصب شناختی در زمینه پژوهشی و درمانی ، هدف پژوهش حاضر استانداردسازی ابزار نقایص شناختی در افراد بهنجار بود. روش پژوهش حاضر، از نظر شیوه جمع آوری داده ها از نوع توصیفی- ابزارسازی است. گروه نمونه مورد مطالعه، 200 نفر از دانشجویان دختر و پسر دانشگاه سنندج بود که به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. یافته های تحلیل عاملی اکتشافی، نشان از وجود پنج عامل موجود در نسخه فارسی آزمون با 29 آیتم بود. تحلیل آیتم ها و محاسبه ضرایب همگونی درونی و بازآزمایی ابزار نیز نشان از ویژگی های مناسب آیتم ها و عامل های استخراج شده است. تحلیل عاملی تاییدی نیز مدل پنج عاملی اصلی را تایید کرد؛ بنابراین، می توان نتیجه گرفت آزمون نقایص شناختی از روایی و اعتبار مناسبی جهت سنجش نقایص شناختی در جامعه ایرانی برخوردار است؛ بنابراین از این آزمون می توان به عنوان ابزاری جهت سنجش نقایص شناختی در زمینه های پژوهشی و درمانی استفاده نمود.
۳۳.

مرامنامه اخلاقی در علوم: چیستی، چرایی و روش تهیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های فلسفی - کلامی سال نوزدهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۷۴) 24 - 45

کلید واژه ها: مرامنامه اخلاقی روش شناسی اخلاق علوم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۳ تعداد دانلود : ۳۵۹
به رغم پیشرفت های بسیار ، در حوزه تهیه و تنظیم مرامنامه های اخلاقی کار زیادی در ایران انجام نشده است. در نتیجه، تعارض های اخلاقی در فعالیت های اجتماعی و علمی به آسیبی جدّی در جامعه بدل شده اند. از آن جاکه در سال های اخیر بسیاری از متخصصان دغدغه ارائه دستورالعمل های اخلاقی - مبتنی بر فرهنگ ایرانی اسلامی - داشته اند ، تدوین شیوه نامه و روش تنظیم این مرامنامه ها بایسته و ضروری است. مقاله حاضر با هدف تدوین روش تهیه این مرامنامه ها انجام شد. نتایج بررسی ها نشان داد تهیه مرامنامه ها از شش مرحله تشکیل یافته است: 1) یافتن مواردی که نیاز به تصمیم اخلاقی دارند ؛ 2) مشخص ساختن دست اندرکاران نیازمند به کدهای اخلاقی ؛ 3) بازشناختن چالش های اخلاقی در آن علم ؛ ۴)تعیین اصول اخلاقی ؛ ۵) تعیین رویکرد مبنایی در اخلاق و ۶) تدوین مرامنامه اخلاقی در آن علم. البته ، لازم به ذکر است ملاحظاتی برای پیش از تهیه مرامنامه و برای استفاده از آن هم مطرح شده است.[1]   [1]. مقاله حاضر مستخرج طرحی با عنوان «روش شناسی تهیه مرامنامه اخلاقی در علوم» به کد طرح 9۴10۶0 ُ«صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور»  معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ، انجام شده است.
۳۴.

تنظیم هیجان در کودکان با اختلال یادگیری و کودکان عادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی سال چهارم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱۳

کلید واژه ها: اختلال یادگیری تنظیم هیجان ارزیابی مجدد منع بیانی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی مرضی تحولی اختلالات دوران شیر خوارگی، کودکی و نوجوانی اختلالات یادگیری
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی هیجان ماهیت هیجان
  3. حوزه‌های تخصصی علوم تربیتی آموزش کودکان استثنایی ناتوانان یادگیری
تعداد بازدید : ۳۱۶۳ تعداد دانلود : ۳۸۱۰
مطالعة حاضر به مقایسة تنظیم هیجان در کودکان با اختلال یادگیری و عادی نه تا یازده سال پرداخت. مطالعة حاضر دارای طرح توصیفی- پس رویدادی است. نمونة پژوهش شامل سی کودک با اختلال یادگیری و سی کودک عادی است که به طور دسترس از شهر تهران انتخاب شدند. دو ابزار از جمله پرسش نامة تنظیم هیجان و سیاهة تنظیم هیجان اجرا شد. پرسش نامة تنظیم هیجان به وسیلة کودکان و سیاهة تنظیم هیجان از سوی والدین آنان تکمیل شد. تحلیل داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل واریانس چندمتغیری حاصل از هر دو ابزار پژوهش حاضر نشان داد که در مقایسه با کودکان عادی، کودکان اختلال یادگیری بی ثباتی هیجانی/منفی گرایی بیشتر و نمره های پایین تری را در استفاده از راهبرد تنظیم هیجان ارزیابی مجدد به طور معناداری نشان دادند. همچنین، یافته های به دست آمده از اثرهای تعاملی و اثرهای اصلی متغیرهای جمعیت شناختی مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس یافته های به دست آمده، با توجه به نمره های بالای کودکان با اختلال یادگیری در بی ثباتی/منفی گرایی هیجانی، پیشنهاد می شود که مشکلات هیجانی در این گروه از کودکان از سوی متخصصان و معلمان مورد ملاحظة بیشتری قرار گیرد و برنامه هایی به منظور بهبود مسائل این کودکان طراحی شود.
۳۵.

شیوه های مواجهه با تعارض در بین والدین دانش آموزان دارای رفتار بهنجار و نابهنجار روان شناختی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تربیتی سال یازدهم بهار ۱۳۹۵ شماره ۴۶ 141-160

کلید واژه ها: تعارض رفتار بهنجار نابهنجار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۶ تعداد دانلود : ۲۸۸
هدف پژوهش حاضر بررسی مقایسه ای انواع تدابیر والدین دانش آموزان دارای رفتار بهنجار و نابهنجار روان شناختی درمواجهه با تعارضات بود. این مطالعه از نوع توصیفی بوده و جامعه آماری آن را کلیه دانش آموزان دختر و پسر دوره دوم متوسطه دارای رفتار بهنجار و نابهنجار روان شناختی دبیرستان های شهر تهران و والدین آن ها تشکیل می دادند. نمونه مورد مطالعه شامل 538 (278 دختر و 260 پسر) دانش آموز دارای رفتار بهنجار و 112 (72 دختر و 40 پسر) دانش آموز دارای رفتار نابهنجار از این جامعه بود که با نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس تجدیدنظرشده تدابیر تعارض و فهرست تجدیدنظرشده علائم روان شناختی بودند. یافته های پژوهش نشان داد که در هنگام بروز تعارض های خانوادگی، والدین نوجوانان بهنجار (نسبت به والدین نوجوانان نابهنجار) بیشتر از تدابیر سازنده مبتنی بر استدلال استفاده می کنند. هم چنین والدین نوجوانان بهنجار (نسبت به والدین نوجوانان نابهنجار) هنگام بروز تعارض های خانوادگی، از تدابیر غیرسازنده مبتنی بر پرخاشگری کلامی و خشونت بدنی کمتر استفاده می کنند؛ بنابراین، به نظر می رسد که احتمالاً رفتار فرزندان آن دسته از والدینی که تدابیر مناسبتری در زمان بروز مشکلات اتخاذ می کنند، سالم تر و بهنجارتر باشد.
۳۶.

لزوم سنجش و گزارش شاخص های اندازه اثر در(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال پنجم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۱۴)

کلید واژه ها: فراتحلیل آزمون آماری اندازه اثر معناداری آماری حجم نمونه پژوهش کمّی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱۰ تعداد دانلود : ۱۳۰۱
عدم رضایت پژوهشگران از آزمون های آماری در دهه های گذشته موجب به وجود آمدن شاخص های آماری با نام اندازه اثر گشته است. اندازه اثر شاخصی برای از بین بردن تأثیر حجم نمونه در سنجش معناداری آماری در پژوهش های کمّی است. سنجش شاخص های اندازه اثر و گزارش آن ها در پژوهش های علوم رفتاری از اهمیت زیادی برخوردار بوده و انجمن روانشناسی آمریکا آن را توصیه می کند. این مقاله به صورت مقدماتی به بررسی مفهومی و محاسباتی شاخص های مختلف در سنجش اندازه اثر پرداخته و تعدادی از شاخص های اندازه اثر را توصیف می کند و همچنین لزوم گزارش آن ها را در مقالات پژوهشی در حیطه روانشناسی به منظور کاربرد در فراتحلیل شرح می دهد.
۳۷.

تأثیر آموزش حل مسئله به مادران بر فرایندهای خانوادگی و شیوه های فرزند پروری آنها

نویسنده:
منبع: سلامت روانی کودک (تحول روانشناختی کودک) دوره سوم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۶)

کلید واژه ها: حل مسئله فرزندپروری مادران رابطه والد فرزند

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی مشاوره مشاوره خانواده
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی مناسبات انسانی در محیط خانواده
تعداد بازدید : ۱۱۸۹ تعداد دانلود : ۸۸۰
زمینه و هدف: امروزه سبک های ارتباطی خانواده و نحوه ارتباط والد- کودک، از آموزش های حل مسئله تأثیر می پذیرد. هدف مطالعه حاضر بررسی تأثیر آموزش حل مسئله به مادران بر شیوه های فرزندپروری و فرایندهای خانوادگی است. روش: پژوهش حاضر از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون تک گروهی است. جامعه آماری مشتمل بر مادران دانش آموزان پیش دبستانی و دبستانی شهر تهران در سال 1392 بود. نمونه مورد مطالعه شامل 55 نفر از مادران این دانش آموزان بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از دو پرسشنامه سبک های فرزندپروری بامریند (1967) و مقیاس فرایندهای خانوادگی سامانی (1386) استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان دادند شرکت در دوره آموزش مهارت های حل مسئله اثر مثبتی بر عملکرد شرکت کنندگان در سبک های فرزندپروری و فرایندهای خانوادگی آنها داشته است؛ به طوری که این برنامه منجر به بهبود مهارت ارتباطی، انسجام و احترام متقابل، و مهارت مقابله والدین شده و سبب کاهش استفاده والدین از شیوه های فرزندپروری سهل گیرانه و مستبدانه شده است. نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش حاضر آموزش مهارت های حل مسئله به منظور بهبود سبک های فرزندپروری و کیفیت ارتباط های بین فردی درون خانواده و فرایندهای خانوادگی پیشنهاد می شود. شرکت در این برنامه با بهبود روابط و تغییر شیوه های فرزندپروری سهل گیرانه و مستبدانه می تواند موجب افزایش تجربه پیامدهای مطلوب توسط فرزندان، بهبود کیفیت روابط والد- فرزند و تبعات مطلوب روانی و اجتماعی گردد. به این ترتیب، مداخله حاضر را می توان به عنوان مداخله ای مفید به درمانگران پیشنهاد کرد.
۳۸.

آموزش برنامه تربیت کودک اندیشمند به مادران و تأثیر آن بر خشم و رابطه با فرزندان

نویسنده:
منبع: آسیب شناسی، مشاوره و غنی سازی خانواده سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱

کلید واژه ها: مدیریت خشم کودک متفکر رابطه مادر - فرزند

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی رشد و تحول دوره کودکی دوم
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی روانشناسی مثبت گرا
تعداد بازدید : ۱۵۷۸ تعداد دانلود : ۹۶۹
در دهه های اخیر، برخی از پژوهشگران شیوه ارتباطی والدین و کودکان و تاثیر آن بر کنترل هیجانات را مورد پژوهش قرار داده اند. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثربخشی آموزش برنامه تربیت کودک اندیشمند بر خشم و رابطه مادران با فرزندان بوده است. در این پژوهش گروه نمونه به صورت در دسترس شامل 50 نفر از مادران دانش آموزان مدارس غیرانتفاعی شهر تهران بود که برای شرکت در کارگاه تربیت کودک اندیشمند اعلام آمادگی نمودند. در این کارگاه ها مادران ضمن آگاهی از روش های مختلف کارآمد و ناکارآمد برخورد با رفتارهای کودک، تمرین هایی را برای بهبود سبک واکنش خود در مقابل رفتارهای چالش برانگیز کودکان انجام دادند. هدف کارگاه، بهبود سبک تربیتی مادران و استفاده از روش های تعاملی کارآمد مانند روش حل مسئله به جای روش های ناکارآمد مانند تنبیه و توبیخ بوده است. کارگاه ها در نُه جلسه بصورت یک جلسه دو ساعته در هفته برگزار می شد. ابزارهای استفاده شده شامل دو پرسشنامه سیاهه رابطه والد- کودک جرارد و سیاهه خشم حالت- صفت اسپیلبرگر بوده است. مادران در یک بررسی اولیه قبل از شروع کارگاه و همچنین در پایان دوره آموزشی به تکمیل پرسشنامه ها پرداختند. داده ها با استفاده از روش اندازه گیری مکرر تجزیه وتحلیل شد. نتایج نشان داد که آموزش برنامه تربیت کودک اندیشمند در بهبود خشم و رابطه مادران با فرزندانشان مؤثر بوده است.
۳۹.

اثربخشی برنامه تعاملی مهارت های زندگی مبتنی بر آموزه های دینی بر دینداری دانشجویان: مطالعه مقدماتی

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه روانشناسی اسلامی سال دوم بهار ۱۳۹۵ شماره ۲ 9 - 31

کلید واژه ها: برنامه آموزشی معنویت دین باوری مهارت های زندگی سالم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰ تعداد دانلود : ۴
پژوهش های طولی در حوزه دینداری، که با روش های کمّی صورت گرفته، نشان می دهد که در دهه اخیر سطح دینداری در جامعه روند کاهشی داشته است. این یافته ها تلویحات چندی دارد که یکی از آنها ضرورت مداخله قوی برای رشد و توسعه دینداری است. پژوهش حاضر برای پاسخ به نیاز کنونی به منظور ساخت بسته آموزشی مهارت های زندگی در بستر ارزش های دینی جهت استفاده در محیط دانشجویی و تسهیل فرآیند تقویت دینداری در دانشجویان انجام گرفته است. روش: در راستای تحقق هدف فوق، با استفاده از الگوی جهانی بهداشت و منابع اسلامی، برنامه ای 10 جلسه ای تدوین شده و اثربخشی آن در گروه نمونه ای پانزده نفری از دانشجویان دانشگاه تهران بررسی شده است. در جمع آوری داده ها، از دو ابزار مقیاس کوتاه دینداری برای جمعیت دانشجویی (خدایاری فرد و همکاران، 1392) و مقیاس مثبت نگری (خدایاری فرد و همکاران، 1391) استفاده شده است. یافته ها: نتایج تحلیل واریانس چندمتغیری با طرح اندازه گیری های مکرر نشان داد که نیم رخ دینداری گروه در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون تفاوت آماری معناداری داشته و اندازه اثر آن متوسط است؛ همچنین، بررسی اثر بین آزمودنی نشان داد که دو مؤلفه باور و عواطف دینی به طور معناداری افزایش یافته، ولی رفتار دینی تغییر نکرده است. از سوی دیگر، نتایج حاکی از آن بود که نمودار مثبت نگری گروه در بین دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون تفاوت آماری معناداری داشته و اندازه اثر آن بالا است. نتیجه: بنابراین، می توان نتیجه گرفت که امکان افزایش برخی از مؤلفه های دینداری با استفاده از برنامه حاضر وجود دارد ولی برای مهیاکردن امکان اعتلای «رفتار دینی» به طور خاص، باید تغییراتی در برنامه ایجاد شود.
۴۰.

اثربخشی آموزش مهارت های روانی- اجتماعی رانندگان بر پرخاشگری و خشم آنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روش ها و مدل های روان شناختی سال ششم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۲۱

کلید واژه ها: پرخاشگری مدیریت خشم رانندگی پرخاشگرانه خشونت جاده ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹۶ تعداد دانلود : ۹۰۶
رانندگان پرخاشگر یکی از نگرانی های سلامت عمومی و اجتماعی هستند و توجه رسانه ای و عمومی قابل ملاحظه ای به آنها شده است. رفتار پرخاشگرانه در جاده طبق گزارشات رو به افزایش است. در کشورهای مختلف توجه ویژه ای به خشونت جاده ای می شود و برنامه های متعددی برای آموزش کنترل و مدیریت خشم به رانندگان طراحی و اجرا می گردد. به هرحال، در ایران به این مهم توجه نشده است. در این مطالعه، اثربخشی بسته آموزشی مهارت های روانی اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است. این تحقیق از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون تک گروهی است. آموزش در یک گروه از رانندگان (176 نفری) به مدت 9 جلسه 80 دقیقه ای اجرا شد. ابزار پژوهش، دو ابزار سیاهه بیان خشم حالت-صفت و پرسشنامه پرخاشگری پری و باس بودند. هر چند، نتایج حاکی از اثربخشی بسته آموزشی بر کاهش پرخاشگری رانندگان بود، اما مداخله حاضر تاثیر معناداری را بر کاهش خشم در شرکت کنندگان نشان نداده است. در پایان، نتیجه گیری و بحث و هم چنین محدودیت ها و پیشنهادهایی برای پژوهش های آتی ارایه شده است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان