حسین اکبری

حسین اکبری

مدرک تحصیلی: استادیار گروه علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد
پست الکترونیکی: h-akbari@um.ac.ir

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۷۰ مورد.
۱.

ادراک ساکنین متن شهر از حاشیه نشینان؛ استراتژی های مواجهه ساکنین مناطق برخوردار شهر مشهد با حاشیه نشینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناسی معاصر سال ۱۲ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۲ 205 - 238

کلید واژه ها: داغ ننگ حاشیه نشینی ادراک استراتژی های مواجهه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۲ تعداد دانلود : ۱۶۰
سکونتگاه های کم برخوردار مناطقی با آسیب ها و محرومیت های گوناگون هستند. محرومیت ها موجب می شود این مناطق با «داغ ننگ مکانی» شناخته شوند. انگ مکانی ماهیتی پویا داشته و به افراد منتقل می شود و زمینه بدنامی آنان را موجب می شود؛ بنابراین ساکنین این محلات با داغ مکانی ادراک می شوند که به موجب آن برچسب های مختلفی به آنان تعلق می گیرد و استراتژی های گوناگونی برای مواجهه با آنان اتخاذ می شود. این پژوهش با هدف مطالعه چگونگی ادراک حاشیه نشینان از نگاه ساکنین مناطق برخوردار و استراتژی های مواجهه با حاشیه نشینان در شهر مشهد است. این مطالعه با رویکرد کیفی و با استفاده از ابزار مصاحبه نیمه ساختمند انجام شد. روش نمونه گیری هدفمند و حجم نمونه براساس قاعده اشباع اطلاعاتی تعیین شده است. تحلیل مصاحبه ها با تکنیک تحلیل مضمون براون و کلارک پیش برده شد. یافته های حاصل از 21 مصاحبه با ساکنین مناطق برخوردار شهر مشهد نشان داد حاشیه نشینی از منظر این افراد با خصیصه هایی چون حصر مرتبه آغازین (زیست معاش محور، پایگاه اقتصادی فرومایه، خودایستا و خودناتوان)، خودنابه هنجار (ارزشمندی خصوصیات ناپسند، هنجارگریز) و فرهنگ فرومایه (کنش تکانشی، خود ناآراسته، تربیت فرودین، لهجه فرودین، گفتار فرودین، کنش فرودین و سرمایه فرهنگی فرودین) ادراک می شوند، که مجموع این ادراکات در کنار یک دیگر موجب برساخت «داغ ننگ حاشیه نشینی» می شود. برساخت داغ ننگ حاشیه نشینی و ادراک آن مبنایی برای کنش با حاشیه نشینان می شود که براساس آن دو دسته استراتژی های «سازش اجتماعی» که به منزله پذیرش حاشیه نشینان و تمایل به ارتباط با آن و «عدم سازش اجتماعی» به منزله عدم پذیرش و تمایل به مرزبندی با آنان دارد، در تعامل با حاشیه نشینان به کار گرفته می شود.
۲.

اهداف استکبار جهانی از ایجاد جنگ های مذهبی سی ساله در جهان اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی بسیج سال ۲۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۹۹ 5 - 35

کلید واژه ها: استکبار جهانی جنگ مذهبی جنگ های مذهبی سی ساله اروپا جهان اسلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۴ تعداد دانلود : ۹۸
هدف این پژوهش شناسایی اهداف استکبار جهانی از ایجاد جنگ های مذهبی در جهان اسلام، براساس تجربه تاریخی جنگ های سی ساله اروپا در قرن هفدهم میلادی است. این پژوهش نوعی تحقیق کاربردی - اکتشافی است که با روش پژوهش ترکیبی صورت گرفت. جامعه آماری پژوهش شامل سه گروه «خبرگان علمی» «کارشناسان مسایل سیاسی» و «کارشناسان مسایل دفاعی-امنیتی» است. روش نمونه گیری، در مرحله کیفی، روش نمونه گیری هدفمند و در مرحله کمی، روش نمونه گیری طبقه ای نسبتی بود. حجم نمونه در مرحله کیفی 18 نفر بود که به دلیل دستیابی به اشباع نظری تا سیزده نفر ادامه یافت همچنین حجم نمونه در مرحله کمی 24 نفر بود. ابزار گردآوری داده ها در مرحله کیفی، مصاحبه عمیق و در مرحله کمی، پرسشنامه محقق ساخته بود که با استفاده از داده های حاصل از مرحله کیفی ساخته شد. برای تحلیل داده های کیفی حاصل از مصاحبه ها از روش تحلیل محتوا و برای اعتباریابی یافته های حاصل از تحلیل مصاحبه ها از روش دلفی استفاده شد، برای این منظور یافته های حاصل از مصاحبه ها درقالب یک پرسشنامه محقق ساخته، سازماندهی و برای مصاحبه شوندگان ارسال شد و پس از دو مرحله رفت و برگشت، نتایج حاصل توسط آزمون دوجمله ای مورد تحلیل قرارگرفت. یافته های تحقیق نشان داد که اهداف استکبار را می توان در قالب چهار دسته شامل «اهداف سیاسی» «اهداف اقتصادی» «اهداف نظامی - امنیتی» و «اهداف فرهنگی- اجتماعی» طبقه بندی نمود.
۳.

Geopolitical Challenges in the Formation of Nations in Central Asia and the Caucasus; A Comparative Study(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک سال نوزدهم تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۷۰) 156 - 193

کلید واژه ها: Central Asia Caucasus nation Nation - building Geopolitical Challenges

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲ تعداد دانلود : ۱۰۵
Central Asian and Caucasian countries are among the countries that have faced numerous ups and downs in the process of nation-building, and they are currently facing various challenges, particularly in the geopolitical arena. Since nation-building is a process greatly influenced by a country's historical roots and events, Central Asian and Caucasian countries have unique coordinates despite sharing a part of history. This article examines the nation-building process in Central Asian and Caucasian countries through a comparative approach. It focuses on the practical geopolitical challenges of nation-building in these two regions. The study findings indicate that Due to differences in the social context, historical processes, and geopolitical features, Central Asia and the Caucasus countries have gone through two different patterns of nation formation. In particular, Central Asian countries face significant geopolitical challenges during this process. 
۴.

نهادگرایی تطبیقی: نوع شناسی ترتیبات نهادی کشورهای نخبه فرست(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال هجدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۶۸ 115 - 144
تعداد بازدید : ۱۷۹ تعداد دانلود : ۱۴۳
برای مدیریت کلان پدیده خروج نخبگان، توجه به نقش ویژه نهادهای اثرگذار در یک چارچوب نهادی، نوید رویکردی نو برای تحلیل هایی پویا از پدیده های اجتماعی را می دهد. ساختار نهادی هر کشور، بطور مؤثر کیفیت های نهادی (کارآیی و مشروعیت) و ترتیبات نهادی (تمرکززدا- تمرکزگرا) آن را تحت تأثیر قرار می دهد. ترتیبات نهادی حاکم است که تعیین می کند چرا در برخی جوامع، خروج نخبگان تبدیل به یک مسئله اجتماعی شده است؟ ارزیابی های تطبیقی معطوف به تأثیر کیفیت نهادی و نوع ترتیبات نهادی کشورهای نخبه فرست بر خروج نخبگان در این نوشتار با تکیه بر تحلیل ثانویه داده های بین المللی انجام گرفته است. مقایسه میانگین کیفیت های نهادی کشورها نشان از کیفیت های نهادی سیاسی، اقتصادی و حقوقی بالاتر برای کشورهای اروپایی است و بالعکس، برای کشورهای آسیایی همچون ایران، میانگین پایینی از کیفیت های نهادی را شاهدیم. تمرکزگرایی نهادی در کشورهای نخبه فرست از یک طرف، مجموعه ای از ترتیبات نهادی غیرتوسعه گرا را شکل داده و از طرف دیگر با اعمال محدودیت های نهادی باعث افزایش خروج نخبگان از این کشورها و عدم بازگشت مجدد آنان به کشورهایشان شده است. انتقال نهادی نخبگان ایرانی به کشورهای پیشرفته، معطوف به ترتیبات نهادی تمرکزگرا در کشور است که حسب داده های موجود، بیانگر اجرای ضعبف حاکمیت قانون، امنیت شغلی پایین و آزادی های اقتصادی و سیاسی محدود می باشد.
۵.

شروط مؤثر بر شکل گیری، تداوم و خروج از روسپیگری؛ یک مطالعه کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی ایران سال یازدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۳۹) 123 - 151

کلید واژه ها: روسپیگری شروط مؤثر شکل گیری تداوم خروج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۳ تعداد دانلود : ۱۰۲
پژوهش حاضر با هدف شناسایی شروط مؤثر بر شکل گیری روسپیگری، تداوم و یا خروج از آن انجام شده است. این مطالعه با روش کیفی و راهبرد پدیدارشناسی و نمونه گیری هدفمند با 15 نفر از زنان آسیب دیده مستقر در مراکز بازپروری مشهد، به روش مصاحبه روایتی و نیمه ساختاریافته و تا دستیابی به اشباع اطلاعاتی انجام شد. نتایج تحقیقات نشان داده اند برای شکل گیری و حفظ روسپیگری، چند دسته شرایط مؤثرند؛ شامل شرایط زمینه ای خانوادگی (ازجمله اعتیاد و طلاق والدین، فقر اقتصادی و فرهنگی خانواده، نبود حمایت اجتماعی و کمبود محبت، اعمال خشونت فیزیکی و روانی و تعصب و اعمال محدودیت توسط خانواده)، مشکلات فردی (شامل اعتیاد، ازدواج غلط در سنین پایین، اختلالات روحی، روانی و افسردگی)، شرایط ایجادکننده (مانند نیاز مالی، فرار از خانه، وجودنداشتن مکانی برای اسکان موقت)، شرایط تشدیدکننده (مانند نقش واسطه ها در ترغیب افراد به تن فروشی، اجبار به تن فروشی توسط پدر یا مادر، الگوپذیری و یادگیری رفتار انحرافی از نزدیکان). علاوه بر این، شرایط تثبیت کننده (مانند درآمد بالای روسپیگری، سهولت کار، تأمین هزینه های اعتیاد، تأمین نشدن نیازهای جنسی و عاطفی) نیز در تداوم این پدیده، مؤثر بوده اند. درنهایت، شرایط بازدارنده (مانند ازدواج با فرد دلخواه، قطع ارتباط با واسطه ها و ترک اعتیاد) نیز، باعث خروج از روسپیگری می شوند.
۶.

فرا تحلیل عوامل موثر بر ادغام اقتصادی-اجتماعی مهاجران ایرانی در جوامع مقصد با تأکید بر سرمایه انسانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی اقتصادی و توسعه سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ ویژه نامه 81 - 103

کلید واژه ها: ادغام سرمایه انسانی مهاجران ایرانی فراتحلیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۸ تعداد دانلود : ۱۱۱
موضوع و هدف: گسترش مهاجرت های بین المللی، بیش از پیش بر اهمیت موضوع ادغام اجتماعی و اقتصادی مهاجران افزوده است. امروزه جوامع با جمعیت قابل ملاحظه ای از مهاجران، تازه واردان و پناهندگان روبرو هستند. ادغام مهاجران همواره به عنوان یک موضوع سیاسی و عام محل بحث بوده است، گرچه در مباحث علمی نیز کمابیش موردعلاقه و تفحص می باشد. در سال های اخیر، با توجه به اهمیت ادغام مهاجران، تحقیقات متعددی در این حوزه انجام شده است. با در نظر گرفتن فراوانی و تنوع تحقیقات انجام شده در این زمینه، نیاز به انجام تحقیقات ترکیبی نظیر فراتحلیل در این حوزه احساس می شود. اصلی ترین سؤال پژوهش حاضر این است که در تحقیقات انجام شده چه عناصری از سرمایه انسانی بر ادغام مهاجران ایرانی در جوامع مقصد بیشترین تأثیر را می گذارد؟روش: روش تحقیق پژوهش حاضر، فراتحلیل می باشد. جامعه آماری تحقیق همه ی مقالات معتبر علمی هستند که در سال های 2000 تا 2019 با موضوع ادغام مهاجران ایرانی منتشر شده اند. در نهایت 23 مطالعه انتخاب و با نرم افزار جامع فراتحلیل (CMA2)، مورد مطالعه قرار گرفتند. یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که متغیرهای تحصیلات، مهارت های زبانی و مدت اقامت، به نسبت سایر متغیرها، تأثیر زیادی بر ادغام مهاجران ایرانی دارند. نتایج اندازه اثرات نشان می دهد که رابطه تحصیلات و ادغام مهاجران ایرانی، معادل 23/0 می باشد. رابطه مهارت های زبانی و ادغام مهاجران ایرانی در تحقیقات مرور شده حدود 17/0 قرار دارد. نتایج اثرات ترکیبی نشان می دهد که رابطه مدت اقامت و ادغام مهاجران ایرانی معادل 16/0 است. همچنین تأثیر عناصر سرمایه انسانی بر ادغام مهاجران ایرانی برحسب دو متغیر تعدیل گر دوره-های زمانی و کشورهای مقصد مهاجرت بررسی گردید.
۷.

داغ ننگ؛ مروری سیستماتیک بر مطالعات انجام شده در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی ایران سال ۲۳ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ 98 - 130

کلید واژه ها: داغ ننگ فرایند مرور سیستماتیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۶ تعداد دانلود : ۱۸۱
مطالعه حاضر با هدف شناخت فرایند داغ ننگ در بستر جامعه ایران، به بررسی سیستماتیک ادبیات این حوزه پرداخته است. بنابراین پس از طی فرایند سه مرحله ای مرور سیستماتیک، 66 مقاله جهت مطالعه شناسایی شد. براساس نتایج، داغ ننگ شامل سه مرحله برچسب، پاسخ و پیامد است که در جریان برهم کنشی ها در بستر اجتماعی، به صورت برچسب و اظهارات کنایه آمیز مانند توهین و تحقیر، رفتارهای نامناسب مانند خشونت کلامی و اشاره مانند نگاه های سنگین بروز می کند. در مرحله بعد فرد به اتخاذ تدابیر برهم کنشی مانند آگاه سازی یا غیربرهم کنشی مانند پنهان کردن و انزواطلبی، جهت مدیریت هویت خودمی پردازد. آخرین مرحله، طیف وسیع پیامدهای منفی فردی مانند بروز احساسات منفی و اجتماعی مانند طرد و تبعیض است که با داشتن ظرفیت ایجاد چالش در هویت اجتماعی، افراد را از جریان طبیعی زندگی حذف و از حقوق انسانی و شهروندی محروم می کند
۸.

بررسی جامعه شناختی فرهنگ انرژی در بین کنشگران ساخت مسکن و ساختمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی فرهنگ و هنر دوره چهارم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ 79 - 101

کلید واژه ها: هنجارهای شناختی فرهنگ مادی رویه های انرژی فرهنگ انرژی کنشگران ساخت وساز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۲ تعداد دانلود : ۱۶۱
امروزه مسئله ی هدررفت انرژی، یکی از مهم ترین چالش های محیط زیست می باشد. بر اساس پژوهش ها، مصرف انرژی خانگی در ایران نسبت به میانگین جهانی آن بالاتر است. بسیاری از پژوهش ها، صرفا به فرهنگ مصرف کنندگان در واحدهای مسکونی تمرکز کرده اند؛ درحالیکه در بسیاری از اوقات شرایط فیزیکی ساختمان منجر به هدر رفت انرژی می شود. شرایط فیزیکی ساختمان نیز قبل از سکونت توسط سازندگان، مهندسان و عوامل دیگر بوجود آمده است. بنابراین کنشگران در حوزه ی ساخت وساز موضعیت پژوهش جاری است. رویکرد این پژوهش کیفی و با راهبرد نظریه زمینه ای انجام پذیرفته است. مصاحبه ها به صورت نیمه ساختار یافته با کنشگران ساخت و ساز انجام شده است. با استفاده از نظریه زمینه ای تا جایی که به پژوهشگران به اشباع نظری برسند، مصاحبه ها انجام شد. بر همین اساس کد گذاری باز، محوری انجام گردید و سپس مقوله هسته از آن استخراج گردید. ابتدا بر اساس کدهای مربوطه، یافته ها در سه بخش هنجارهای شناختی، فرهنگ مادی و رویه ها بهمراه موانع و تسهیلگرهای آنان تقسیم بندی شدند. یافته های پژوهش نشان می دهد که سطح دانش و نگرش کنشگران، هنجارهای شناختی را تضعیف نموده است و این موضوع بخصوص در مناطق پایین شهر بیشتر به چشم می خورد. همچنین هزینه ها و مرسومات، بالاترین اثر را در نوع فرهنگ مادی کنشگران دارد. بیشترین تسهیلگری در فرهنگ انرژی ساخت وساز را رویه های انرژی و سپس فرهنگ مادی در قسمت های بالای شهر تهران دارد و نیز هنجارهای شناختی و فرهنگ مادی در پایین شهر، اثر کمتری بر فرهنگ انرژی ساخت وساز دارد.
۹.

تعیین کننده های اجتماعی-اقتصادی مؤثر بر رفتاردرمانی در مبتلایان به سرطان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال نوزدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ 73 - 35

کلید واژه ها: رفتاردرمانی سرطان تعیین کننده های اجتماعی - اقتصادی تعلل درمانی پای بندی به درمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۹ تعداد دانلود : ۱۰۹
یکی از علل افزایش مرگ و میر در بیماران مبتلا به سرطان، تبعیت نکردن از دستورالعمل های درمانی است. تحقیقات بسیار اندکی در ایران به مسئله رفتاردرمانی این بیماران پرداخته اند. این مطالعه به دنبال فهم تعیین کننده های اجتماعی-اقتصادی مؤثر بر پذیرندگی درمان است. مطالعه با روش کیفی و با استفاده از مصاحبه های روایتی گردآوری انجام شد و با اصول گرندد تئوری و کدگذاری سه مرحله ای تحلیل شد. بیست و یک بیمار مبتلا به سرطان پستان که به صورت هدفمند و با شیوه نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شده بودند، نمونه آماری مطالعه را تشکیل دادند. پس از مصاحبه عمیق و کدگذاری چندمرحله ای، 36 کد باز در 13 کد محوری تجمیع شد و کد گزینشی مفهوم «ساختار محدودکننده تجاری شده» به دست آمد. نتایج تحقیق نشان داد، پذیرندگی کامل درمان در بیماران با تشخیص زودهنگام وجود داشت. تشخیص دیرهنگام بیماری به دلیل متاستاز و سرعت پیشرفت بیماری، بیمار را با شرایط ساختاری روبرو کرده است که اثر بازدارندگی بر پذیرش درمان داشت. مطابق با نتایج، مجموعه ای از شرایط اجتماعی و اقتصادی در تعامل با شرایط مربوط به سیستم درمانی، تعیین کننده رفتارهای درمانی زنان مبتلا به سرطان پستان است.  
۱۰.

بررسی فرهنگ انرژی خانگی در بین بهره برداران واحدهای مسکونی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی اقتصادی و توسعه سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ ویژه نامه 175 - 201

کلید واژه ها: هنجارهای شناختی فرهنگ مادی رویه های انرژی فرهنگ انرژی مصرف انرژی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹ تعداد دانلود : ۱۰۸
در جامعه ایران، مصرف انرژی و هدر رفت آن، به یک مسئله ی حیاتی تبدیل شده است. بر اساس منابع موجود، مصرف انرژی خانگی بیشتر از میانگین جهانی است. این پژوهش با تاکید بر فرهنگ انرژی مصرف کنندگان خانگی در کلانشهر تهران انجام شده است. وجه تمایز تحقیق حاضر با دیگر پژوهش ها در این است که هم مصرف روزمره انرژی و هم رفتارهای تهیه تجهیزات و مصالح ساختمانی که به انرژی مربوط است را بررسی نموده است. رویکرد این تحقیق کیفی و با راهبرد نظریه زمینه ای می باشد. مصاحبه ها به صورت نیمه ساختار یافته با ساکنان واحدهای مسکونی تا جایی که پژوهشگران به اشباع نظری برسند، انجام شد. بر همین اساس کد گذاری باز، محوری انجام گردید و سپس مقوله هسته از آن استخراج گردید. بر اساس کدهای مربوطه، یافته ها در سه بخش هنجارهای شناختی، فرهنگ مادی و رویه ها بهمراه موانع و تسهیلگرهای آنان تقسیم بندی شدند. یافته های پژوهش نشان می دهد که هنجارهای شناختی اغلب کنشگران، در مصرف روزمره انرژی نسبتا مناسب است، اما در زمینه انتخاب تجهیزات و واحد مسکونی، بسیار پایین می باشد. از طرفی افرادی که درآمد پایینتری دارند، با انگیزه اقتصادی بر میزان مصرف روزمره انرژی، مدیریت بیشتری دارند. ولی تجهیزات و دستگاه های با استاندارد پایین تر استفاده می کنند. کنشگران پردرآمد کنترل پایین تری بر مصرف انرژی روزمره دارند، اما از تجهیزات با استاندارد بالاتری استفاده می کنند. مالکان و مستاجران نیز در فرهنگ مادی متفاوت هستند. مالکان با نگاه بلند مدت اقدام به بهره برداری از واحد مسکونی می کنند ولی مستاجران نگاه کوتاه مدتی دارند. از طرف دیگر مستاجران با انگیزه ی هزینه های مصرفی، در رویه های مصرف انرژی عملکرد بهتری دارند.
۱۱.

استراتژی های بقا در شرایط فقر، در میان افراد کم برخوردار شهر مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی کاربردی سال سی و سوم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۸۵) 133 - 158

کلید واژه ها: استراتژی بقا فقر کم برخوردار مشهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۴ تعداد دانلود : ۱۶۷
افراد کم برخوردار به صورت روزمره در مواجهه با شرایط نابسامان اقتصادی، در حال مبارزه برای بقا هستند. پژوهش حاضر با توجه به پژوهش های اندک در حوزه استراتژی های بقای افراد کم برخوردار در ایران و با هدف توجه به تجربه زیسته خود این افراد، صورت پذیرفته است. در این پژوهش از نظریه رفتاری/تصمیم گیری، نظریه سرمایه انسانی، نظریه دارایی ها و ریسک مالی/درآمدی و نظریه اجتناب از خطر برای افزایش حساسیت نظری استفاده شده است. روش پژوهش حاضر کیفی، تکنیک جمع آوری داده، مصاحبه و تکنیک تحلیل داده و مضمون طبق چارچوب براون و کلارک است. یافته های حاصل از 22 مصاحبه در میان افراد کم برخوردار شهر مشهد است. استراتژی های بقای به کار گرفته شده، شامل استراتژی های حمایت جوییِ معیشت محور، اشتغال گزینیِ ناقص، آموزش و کسب مهارت های پایه ای، نزول شدید مصرف خانوار و فعالیت های مقطعی مجرمانه بوده است.
۱۲.

ادراک داغ مکانی؛ استراتژی های مواجهه (مورد مطالعه: ساکنین مناطق کم برخوردار شهر مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال دوازدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴۵ 197-233

کلید واژه ها: ادراک داغ مکانی استراتژی های مواجهه داغ ننگ بی اعتباری داغ ننگ احتمال بی اعتباری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲ تعداد دانلود : ۱۰۸
سکونت در مناطق کم­برخوردار شهری ساکنین آن را با داغ­ننگ مکانی و پیامدهای منفی بی‌شمار مواجهه می­سازد، بنابراین افراد به اتخاذ استراتژی­هایی برای مقابله با داغ­ننگ می­پردازند. ازاین‌رو هدف از انجام این تحقیق مطالعه ادراک ساکنین مناطق کم‌برخوردار شهر مشهد از داغ­ننگ مکانی و استراتژی­های این افراد جهت مواجهه با آن است. به‌منظور فایده­مندی شناختی از نظریه داغ­ننگ گافمن و داغ­ننگ مکانی واکوانت استفاده شد. این مطالعه به روش کیفی، مبتنی بر شیوه نمونه­گیری هدفمند با بهره­گیری از تکنیک مصاحبه نیمه‌ساخت‌یافته بر روی جامعه هدف ساکنین 6 منطقه کم­برخوردار شهر مشهد انجام شد. حجم نمونه­ براساس قاعده اشباع اطلاعاتی پس از 20 مصاحبه حاصل شد. تحلیل داده با تکنیک تحلیل مضمون شش‌مرحله‌ای براون و کلارک پیش برده­شد. یافته­های حاصل از مصاحبه با ساکنین مناطق کم­برخوردار شهر مشهد نشان داد این افراد داغ­ننگ مکانی را به دو صورت احساس­شده، از طریق برچسب­هایی چون بی­نظمی ظاهری، فرومایه، انحرافی، هراس‌آور، سرمایه­های فرومایه، و تجربه­شده از طریق تجربه برچسب کلامی، تجربه اختلال در ارتباط و تجربه کنش­های فرومایه ادراک کرده بودند. تجربه و ادراک داغ­ننگ مکانی موجب شد تا افراد استراتژی­هایی جهت مواجهه با داغ­ننگ بکار گیرند؛ ازاین‌رو تلاش داشتند جهت مواجهه با داغ­ننگ بی­اعتباری از استراتژی­های برهم­کنشی مانند مطرودیت اجتماعی، اقناع اجتماعی، تکانشی محور، همگون­سازی که رویکرد تعاملی­محور داشته و استراتژی­های غیر برهم­کنشی مانند انفعالی، گذر موقعیتی که فاقد رویکرد تعاملی­محور است استفاده نمایند و جهت مواجهه با داغ­ننگ احتمال بی­اعتباری از استراتژی­های پنهان­سازی و انطباق­سازی (مانند انطباق ظاهری، پنداری، گفتاری، کرداری) جهت جلوگیری از بی‌اعتبارشدن و آشکارشدن داغ­ننگ خود، استفاده کنند.
۱۳.

برساخت معناییِ طرد اجتماعی در میان افراد کم برخوردار شهر مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال دوازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ ۲۳۸-۲۲۱

کلید واژه ها: طرد اجتماعی فقر افراد کم برخوردار مشارکت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۷ تعداد دانلود : ۲۳۶
طرد اجتماعی، به معنای واپس زنیِ افراد از جامعه و منابع و فرصت های آن استو افراد کم برخوردار، ازجمله کسانی هستند که در برابر طرد اجتماعی آسیب پذیری بیشتری دارند. بااین وجود، پژوهش هایی که از نگاه خودِ افراد کم برخوردار به پدیده طرد اجتماعی بنگرد، در کشور ما کمتر انجام شده است. پژوهش حاضر با هدف کشف احساسات و تجارب افراد کم برخوردار درباره طرد اجتماعی و شناسایی بیشتر ویژگی های طرد و ارتباط آن با فقر صورت پذیرفته است. بدین منظور، از روش کیفی و ابزار مصاحبه استفاده شده است؛ مصاحبه شوندگان 18 نفر از افراد کم برخوردار شهر مشهد بوده اند و نمونه گیری در این پژوهش، به شیوه نمونه گیری نظری بوده است. داده های حاصل از این مصاحبه ها، با بهره گیری از تکنیک تحلیل مضمون موردنظر براون و کلارک (2006) بررسی و تجزیه وتحلیل شده است. یافته های این پژوهش نمایانگر دو گونه اصلی طرد اجتماعی است؛ طرد تعاملاتی که شامل طرد از خانواده و خویشان و کاهش تعاملات با افراد برخوردار است و طرد از فرصت های اقتصادی- اجتماعی که طرد از منابع مالی (دسترس ناپذیری وام و تسهیلات)، طرد از بازار کار (دسترس ناپذیری شغلی) و عدم حمایت بایسته سازمان ها و نهادهای دولتی را در برمی گیرد.
۱۴.

تبیین آسیب پذیری های فناورانه سامانه مکانیزه لجستیک نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در برابر تهدیدات آینده و ارائه راهکارهای مناسب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم و فنون نظامی سال هفدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۵۵ 27 - 50

کلید واژه ها: تهدیدات آینده سامانه ALS فناوری اطلاعات نهاجا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۹ تعداد دانلود : ۲۷۱
سامانه مکانیزه لجستیک نهاجا یکی از سامانه های مهم و تأثیرگذار در پشتیبانی از پایگاه های هوایی و مراکز تعمیری نهاجا است که نقش بسزایی در عملیاتی نگه داشتن هواپیماها، وسایل زمینی و تجهیزات فرودگاهی در سطح نهاجا ایفا می کند؛ بنابراین هدف این پژوهش تبیین آسیب پذیری های فناورانه سامانه مکانیزه لجستیک نهاجا در برابر تهدیدات آینده و ارائه راهکارهای مناسب است. نوع پژوهش کاربردی، روش اجرای آن توصیفی و رویکرد آن آمیخته است. جامعه آماری در این تحقیق 70 نفر به صورت تمام شمار شامل کارشناسان و مدیران آگاه به موضوع، طی سال های 1397-1396 در سطح ستاد نهاجا و شهر تهران است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن به رؤیت صاحب نظران، اساتید محترم راهنما و مشاور رسیده و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 858/0 استخراج شد. با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی داده های به دست آمده تجزیه وتحلیل شد و نتایج نشان داد که آسیب پذیری ها شامل؛ عدم پایداری شبکه ارتباطی با پایگاه های هوایی، عدم پیش بینی شبکه ارتباط رادیویی سیار، نداشتن سایت پشتیبان، آسیب پذیری در برابر بمب های الکترومغناطیسی و گرافیتی دشمن و ضعف تأسیساتی و امنیتی به دلیل عدم مقاوم سازی تأسیسات سرویس دهنده مرکزی هستند.
۱۵.

چگونگی شکل گیری روابط فرا زناشویی زوجین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۸ 227 - 262

کلید واژه ها: روابط فرازناشویی فرایند شکل گیری شرایط ایجاد کننده پیامدها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۲ تعداد دانلود : ۱۷۱
روابط فرازناشویی یکی از آسیب های نهاد خانواده است که بشکل اساسی رابطه زوجین را تحت تاثیر قرار می دهد. علی رغم آنکه نگرش اعضای جامعه به روابط فرازناشویی و پیامدهای آن منفی است و این عمل بعنوان پدیده ای غیرقابل توجیه در نظر گرفته می شود اما امکان رخ دادن آن طی فرایندی هم برای مردان و هم زنان وجود دارد. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف شناسایی فرایند شکل گیری روابط فرازناشویی زوجین انجام گرفته است. روش تحقیق مطالعه حاضر براساس رویکرد کیفی و با استفاده از تکنیک مصاحبه روایتی بوده است. نمونه آماری مطالعه 20 نفر از افراد مراجعه کننده به دادگاه و دفاتر وکالت شهر مشهد و حجم نمونه بر اساس قاعده اشباع اطلاعاتی تعیین گردید. در تحلیل مصاحبه ها 13 مقوله اصلی و 39 مولفه استخراج شد. روابط بین مقولات محوری نشان داد که روابط فرازناشویی طی یک فرایند چهار مرحله ای ایجاد می شود. این مراحل شامل شرایط زمینه ای، شرایط علی، استراتژی ها و شرایط مداخله گر است که موجب گرایش به روابط فرازناشویی و در نهایت برقراری روابط فرازناشویی شده است. در نهایت مقوله هسته ای این پژوهش "تضعیف کدهای شرافتی در جامعه امروز" استخراج شد.
۱۶.

تحلیل شیوه های جذب محبت الهی در آموزه های قرآن و حدیث

نویسنده:
منبع: پژوهش های معاصر در علوم و تحقیقات سال سوم فروردین ۱۴۰۰ شماره ۲۱ 67 - 60
تعداد بازدید : ۴۷۲ تعداد دانلود : ۲۹۲
سراسر هستی معشوق ذات خدای متعال است و تمامی مخلوقات، عاشقانه به سوی او در شتابند. زیباترین مظهر محبت، محبت الهی است که در بطن آیات و روایات می توان آن را به وضوح مشاهده نمود. آیات قرآن کریم و روایات فراوانی در این بحث موجود است که راه را برای آدمی نشان داده اند. پژوهش حاضر با روشی توصیفی- تحلیلی به بررسی شیوه های جذب محبت الهی در آموزه های قرآن وحدیث می پردازد. در آیات و روایات راهکارهای متعددی از جمله «اجتهاد در طاعت، اشتیاق در امور معنوی، تبعیت از نبوت، وارسته شدن از دنیا، مبارزه با نفس، انجام واجبات و مستحبات، نفع رسانی به مردم و غیره» برای جذب محبت الهی آمده است که آدمی در هر مرتبه ای محبت خداوند را بالاتر می برد. نتیجه آنکه در پی اجرای دقیق این شیوه ها آثاری چون «الهام بندگی، اعطای یقین، آرامش، دین فهمی، روحیه قناعت، عفت، صداقت و راستگویی، امانت داری، خوش خلقی، قلب سلیم وغیره» به انسان می رسد.
۱۷.

فهم ابعاد جامعه شناختی اقتصاد غیررسمی در حاشیۀ شهر مشهد: (مطالعۀ موردی محلۀ قلعه خیابان مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال هجدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 266 - 227

کلید واژه ها: اقتصاد غیررسمی مشاغل غیررسمی قلعه خیابان تحلیل عامل تحلیل خوشه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۵ تعداد دانلود : ۱۴۵
اقتصاد غیررسمی نمودی از تحولات جهان سرمایه داری است که بخش مهمی از اقتصاد را در شهرها تشکیل می دهد. هدف اصلی این پژوهش شناسایی و فهم ابعاد جامعه شناختی اقتصاد غیررسمی در حاشیه شهر مشهد بوده است. به منظور دستیابی به این هدف، ابتدا ضمن شناسایی مشاغل غیررسمی در محله قلعه خیابان به طبقه بندی و توصیف مشاغل غیررسمی اقدام شد. برای دستیابی به این یافته، از روش تحقیق کیفی و تکنیک های مشاهده و مصاحبه نیمه ساختاریافته با 27 نفر در  چارچوب نمونه گیری نظری بهره گرفته ایم. جامعه آماری این پژوهش ساکنان، کسبه، اعضای شورای اجتماعی محلات و نخبگان محله ای بودند که در بازه زمانی 1400- 1399 در محله قلعه خیابان مشهد سکونت داشتند. همچنین ما برای فهم ابعاد جامعه شناختی اقتصاد غیررسمی از تکنیک مصاحبه گروه کانونی (گروه  16 نفر از خبرگان محلی) استفاده کردیم.  مهم ترین یافته های پژوهش حاکی از آن است که در محله قلعه خیابان 84 شغل در حوزه غیررسمی اقتصاد فعال است که در 21 رسته شغلی قرار می گیرند. فهم ابعاد جامعه شناختی مشاغل غیررسمی نشان داد برپایه هشت متغیر شامل تداوم بخشی به فقر، حضور زنان و کودکان، منزلت اجتماعی، طردشدگی اجتماعی، خاص گرایی شغلی، سلامت اجتماعی، ناپایداری شغلی و احساس بی قدرتی منتج شده از مصاحبه های محقق با گروه کانونی و منطبق بر رویکرد نظری این تحقیق، می توان مشاغل اقتصاد غیررسمی را تحلیل کیفی کرد؛ به گونه ای که براساس کمیت ارائه شده برای این متغیرها با استفاده از تحلیل عاملی و تحلیل خوشه ای، مشاغل شناسایی شده در این محله در قالب دو گونه اصلی مشاغل غیررسمی و مشاغل شبه رسمی نوع شناسی شدند. 
۱۸.

عوامل متمایزکننده الگوهای انتخاب محل اقامت گردشگران داخلی در شهر مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه فضای شهری سال هشتم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۵) 1 - 19

کلید واژه ها: ارزش های اقامتی اقامت انگیزه سفر تحلیل تمایزی گردشگری مشهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۴ تعداد دانلود : ۱۶۶
این پژوهش با استفاده از تکنیک تحلیل تشخیصی درصدد  شناسایی الگوهای تمایز بخش انتخاب محل اقامت گردشگران در شهر مشهد است. روش پژوهش پیمایشی و ابزار مورد استفاده برای جمع آوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بوده است. جامعه آماری تحقیق، گردشگران و زائران بومی شهر مشهد در فصل زمستان سال 1396 است. یافته های تحقیق نشان داد که انتخاب محل اقامت گردشگران مشهدی به شیوه غیرنهادی (68 درصد) و بر اساس تصمیم جمعی (88 درصد) صورت می گیرد. بررسی عوامل تمایزگذار در انتخاب محل اقامت نیز نشان داد که اگرچه پایگاه اجتماعی گردشگران در انتخاب محل اقامت نقش دارد، اما تنها عامل تعیین کننده نیست؛ بلکه ارزش های اقامتی گردشگران و نظام ترجیحات آنان در سفر و انگیزه سفر نیز در انتخاب محل اقامت گردشگران در شهر مشهد تاثیرگذار است.
۱۹.

آسیب شناسی نظام ارزشیابی و تضمین کیفیت آموزش( مطالعه موردی دانشگاه افسری امام علی(ع))(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم و فنون نظامی سال شانزدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۵۲ 107 - 138

کلید واژه ها: ارزشیابی تضمین کیفیت مدیریت برنامه ریزی آموزش دانشگاه افسری امام علی (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۵ تعداد دانلود : ۴۳۷
در راستای اهمیت نظام ارزشیابی و تضمین کیفیت درآموزشعالی، این پژوهش باهدف آسیب شناسی این سامانه در دانشگاه افسری امام علی (ع)درسه سازه اعضای هیئت علمی، دانشجویان و مدیریت برنامه ریزی انجام شده است. روش تحقیق، مطالعه موردی و توصیفی است که با رویکرد ترکیبی انجام شده است. در این پژوهش نظام ارزشیابی و تضمین کیفیت، اسناد و مدارک و آسیب های مرتبط با آن جامعه موردمطالعه است. جامعه آماری شامل کلیه خبرگان و صاحب نظران در سطح دانشگاه افسری است که دارای سابقه خدمت قابل قبول (15 سال)، حداقل 5 سال خدمت مستمر در دانشگاه، سابقه داشتن مسئولیت های آموزشی و معروفیت به صاحب نظر بودن در دانشگاه افسری هستند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 50 نفر تعیین شد. تعداد 74 مورد از آسیب های این سامانه از طریق مصاحبه اکتشافی با خبرگان در جامعه هدف و بررسی اسناد و مدارک مرتبط به صورت موضوعی شناسایی شد. آسیب های به دست آمده در قالب گویه های پرسشنامه ی محقق - ساخته تنظیم و به جامعه نمونه ارائه شد. آزمون مدل اندازه گیری (تحلیل تائیدی) به منظور بررسی اعتبار افتراقی گویه های پرسشنامه با نرم افزار ایموس انجام شد و گویه هایی که دارای بار عاملی کمتر از 1 بودند از مدل حذف شدند. در پایان، در مقوله اعضای هیئت علمی 19 آسیب، مقوله مدیریت برنامه ریزی آموزشی 21 و مقوله دانشجویان نیز 19 آسیب شناسایی شد.
۲۰.

بررسی زمینه های کاربست فرهنگ عامه در شعر شاعران قهستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و ادبیات فارسی (دانشگاه خوارزمی) سال بیست و هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳۳ (پیاپی ۸۸) ۳۷-۶۲

کلید واژه ها: شعر خراسان جنوبی شاعران قهستان کبریایی ابن حسام نزاری فرهنگ عامه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۶ تعداد دانلود : ۴۳۳
فرهنگ عامه بخش مهمی از منظومه فکری شاعران است و شناختن مؤلفه های آن در سرعت بخشیدن به فرآیند تشریح ذهنیات شاعران اثر برجسته ای دارد. محمدحسین کبریایی، ابن حسام خوسفی و نزاری قهستانی از شاعران برجسته منطقه قهستان (جنوب استان خراسان) هستند که با تکیه بر عناصر فرهنگ عامه، موضوعات مختلف معرفت شناختی، غنایی و اخلاقی را در اشعار خود بازتاب داده اند. در این مقاله، با تکیه بر روش توصیفی تحلیلی، زمینه های کاربست فرهنگ عامه در چهار بخش کلی «باورها»، «آداب و رسوم (با تکیه بر مشاغل)»، «کنایه و تمثیل» و «واژگان محلی» در شعر کبریایی بررسی شده است. همچنین، در اشعار نزاری و ابن حسام ذیل چندین مؤلفه از این موضوع سخن به میان آمده است. به نظر می رسد شاعران قهستان، با به کارگیری این عناصر، در فرآیند طرح و شرح مقولات تعلیمی و عرفانی، و محسوس جلوه دادن اغراض خود موفق عمل کرده اند. ازآنجاکه بخش اعظم مخاطبان این شاعران مردم عامی بوده اند، به کاربردن عناصر فرهنگ عامه در منظورشناسی سخنشان و برقراری ارتباط استوار گروه هدف با اشعارشان مؤثر بوده است. کبریایی با استفاده از این شگرد سطح کیفی سخن خود را آگاهانه تنزل داده است تا ارتباطی سه وجهی میان او، متن تولیدی و گروه هدف به وجود آید. نزاری و ابن حسام نیز غالباً مسائل غنایی را منعکس کرده اند.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان