اسماعیل سعدی پور

زمینه و هدف: از آنجا که دانش آموزان به عنوان هسته اصلی نظام آموزشی هستند، باید متغیرها و مؤلفه های مربوط به سلامت روانی آنان با حساسیت و توجه بیشتری مورد توجه قرار گیرد. خودمهارگری و عملکرد تحصیلی دانش آموزان به عنوان شاخص های مهم مرتبط با سطح اضطراب در مطالعات مختلف شناسایی شده اند. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر خودمهارگری و عملکرد تحصیلی دانش آموزان انجام شده است. روش: در این پژوهش از روش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون و پس آزمون با دو گروه گواه و دو گروه آزمایش استفاده شده است. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی شهرستان ساری بود که در سال ۱۳۹۶ مشغول به تحصیل بودند. حجم نمونه شامل 40 دانش آموز بود که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای تصادفی انتخاب شده و به صورت تصادفی، ۲۰ نفر در گروه های آزمایش (۱۰ نفر گروه با اضطراب امتحان بالا و ۱۰ نفر گروه با اضطراب امتحان پایین) و ۲۰ نفر در گروه های گواه (۱۰ نفر گروه با اضطراب امتحان بالا و ۱۰ نفر گروه با اضطراب امتحان پایین) جایدهی شده اند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه های خودمهارگری تانجنی (2004)، عملکرد تحصیلی فام و تیلور (1999) و اضطراب امتحان اسپیلبرگر (2010) بود. مداخله درمانی شامل هشت جلسه 45 دقیقه ای آموزش ذهن آگاهی به گروه های آزمایش بود و گروه های گواه، مداخله ای را دریافت نکردند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیره دوراهه استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که آموزش شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر خودمهارگری تحصیلی دانش آموزان با اضطراب بالا، مؤثر بوده (۰۷/۴۱=F و ۰01/۰>P) ولی در دانش آموزان با اضطراب پایین، تأثیری نداشته است (۸۰/۰<P و۰۶/۰=F). همچنین این مداخله بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان با اضطراب بالا مؤثر بوده (64/28=F و ۰01/۰>P) ولی در دانش آموزان با اضطراب پایین، تأثیری نداشته است (68/۰<P و3/۰=F). نتیجه گیری: با توجه به یافته های این مطالعه نتیجه گیری می شود که اضطراب امتحان به عنوان متغیر تعدیل کننده در آموزش ذهن آگاهی بر خودمهارگری و عملکرد تحصیلی مؤثر بوده است. در نتیجه توجه به میزان اضطراب امتحان به عنوان عاملی که در میزان اثربخشی ذهن آگاهی بر خودمهارگری و عملکرد تحصیلی دانش آموزان مؤثر است، باید مورد تأکید قرار گیرد.

یکی از عرصه های نوظهور فعالیت رسانه های خبری جریان اصلی، حضور در زیست بوم جدید رسانه ای یعنی شبکه های اجتماعی مجازی است. خبرگزاری صداوسیما نیز از این قاعده مستثنا نیست و برای رقابت با سازمان های خبری رقیب ملزم به حضور و فعالیت مطلوب در این زیست بوم است. در این پژوهش بر آنیم تا مؤلفه های مؤثر بر فعالیت خبرگزاری صداوسیما در شبکه های اجتماعی را شناسایی کنیم. برای رسیدن به این مهم با استفاده از روش دلفی و بهره مندی از آرای 22 نفر از صاحب نظران که به صورت هدفمند انتخاب شدند در سه راند متغیرهای مؤثر در فعالیت خبرگزاری صداوسیما شناسایی شدند. تأسیس تحریریه ویژه، اتخاذ سیاست های حمایتی، بازیگری فعال، ترویج متقابل، درج تیک آبی، سئو کردن صفحات، تجاری کردن اکانت، گزارشگری منبع باز، استفاده از قالب های کاربرپسند، زمان شناسی انتشار خبرها، رفع محدودیت های زمانی و مکانی، توجه به پرسونای کاربران و هشتگ گذاری مناسب برخی از مهم ترین متغیرهای مورد اجماع کارشناسان بود که در قالب چهار مقوله؛ تولید (11 گویه)، توزیع و انتشار (9 گویه)، جذب و مشارکت (23 گویه) و سیاست گذاری و مدیریت (6 گویه) تفکیک شدند. بر این اساس متغیرهای دو  حوزه تولید و  مشارکت کاربران بیشترین فراوانی و توافق را بر اساس آرای صاحب نظران داشتند؛ بنابراین به نظر می رسد توجه به این متغیرها برای فعالیت مطلوب خبرگزاری صداوسیما در زیست بوم جدید رسانه ای راهگشا باشد.

در پژوهش حاضر به آزمون مدل علی سبک نظارتی و اعتیاد به شبکه های اجتماعی با میانجی گری شکاف نسلی پرداخته شده است. این پژوهش با توجه به هدف، کاربردی و از نظر روش، همبستگی از نوع مدل یابی معادلات ساختاری بوده است. ابزار آن نیز از 5 پرسشنامه استاندارد؛ سبک های نظارتی اسمال و کرنز (1993)؛ پرسشنامه جو عاطفی خانواده جعفری هرندی و رجایی موسوی (1395)؛ پرسشنامه شکاف نسلی اولسون (1999)؛ پرسشنامه کارکرد خانواده مک ماستر (2002) و یک پرسشنامه محقق ساخته (اعتیاد به شبکه های اجتماعی) تشکیل شده است. جامعه آماری، کلیه دانش آموزان دختر و پسر سال دوم دوره دوم دبیرستان های منطقه 5 شهر تهران را که حدود 6000 نفر بوده اند، در برگرفته و تعداد نمونه بر اساس قاعده کلاین (2010) بیست نفر برای هر مؤلفه (در مجموع 7 مؤلفه) یعنی 140 نفر نمونه بوده که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده اند. نتایج نشان داده است که انواع سبک های نظارتی ادراک شده والدین با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات فرزندان بر اعتیاد به شبکه های اجتماعی رابطه مستقیم دارد و رابطه جو عاطفی خانواده، کارکرد خانواده و شکاف نسلی، با سبک های نظارتی و اعتیاد به شبکه های اجتماعی، غیرمستقیم است؛ همچنین جو عاطفی خانواده، با کارکرد خانواده رابطه مستقیم و کارکرد خانواده با شکاف نسلی نیز رابطه دارد.

زمینه و هدف: مشارکت تحصیلی دانش آموزان می تواند تحت تأثیر عوامل متعددی مانند نیازهای اساسی روان شناختی و فرهنگ مدرسه قرار گیرد؛ بنابراین هدف از انجام این پژوهش، بررسی نقش واسطه ای نیازهای اساسی روان شناختی در رابطه بین فرهنگ مدرسه و مشارکت تحصیلی دانش آموزان بود. روش: پژوهش حاضر همبستگی از نوع مدل معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان پسر دوره متوسطه شهر قائن در سال تحصیلی 1398- 1397 بود که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای، تعداد 380 نفر انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها در این مطالعه از پرسشنامه فرهنگ مدرسه الساندرو و ساد (1997)، سیاهه مشارکت تحصیلی سالملا-آرو و اوپادایایا (۲۰۱۲) و مقیاس نیازهای اساسی روان شناختی لاگواردیا همکاران (۲۰۰۰) استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون های همبستگی پیرسون و تحلیل معادلات ساختاری با نرم افزار Spss نسخه 24 و Amos نسخه 24 در سطح معنی داری 05/0=α استفاده شد. یافته ها: طبق نتایج، فرهنگ مدرسه اثر مستقیم و معنی داری بر نیازهای اساسی روان شناختی (0/803=β، 0/01>P) و مشارکت تحصیلی (40/477=β، 0/01>P) دارد. همچنین نیازهای اساسی روان شناختی نیز اثر مستقیم و معنی داری بر مشارکت تحصیلی (0/292=β، 0/01>P) دارد. بر این اساس نتیجه گرفته می شود که فرهنگ مدرسه از طریق متغیر میانجی نیازهای اساسی روان شناختی، اثر غیرمستقیم بر مشارکت تحصیلی دانش آموزان دارد (0/234=β، 0/01>P) . نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده در این مطالعه می توان گفت نیازهای اساسی روان شناختی و فرهنگ مدرسه موجب افزایش مشارکت تحصیلی می شوند. همچنین نیازهای اساسی روان شناختی بر رابطه بین فرهنگ مدرسه و مشارکت تحصیلی، می افزاید.

این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی آموزش خود دلگرم سازی بر لغزش شناختی و ترس از ارزیابی منفی دانش آموزان دختر انجام شد. روش پژوهش شبه تجربی با طرح پیش آزمون پس آزمون و گروه گواه و نمونه آن شامل 30 نفر (15 نفر برای هر یک از گروه های آزمایشی و گواه) بود که با استفاده از روش نمونه برداری خوشه ای مرحله ای از بین دانش آموزانی که در پیش آزمون نمره بالاتر از نمره میانگین را به دست آوردند، انتخاب شد. سپس گروه آزمایش به مدت 8 جلسه تحت آموزش خود دلگرم سازی قرار گرفت و گروه گواه نیز هیچ آموزشی دریافت نکرد. ابزارهای این پژوهش شامل مقیاس لغزش شناختی (میرز و رولین، 1985) و پرسشنامه ترس از ارزیابی منفی (واتسون و فرند، 1969) بود. نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیری نشان داد آموزش خود دلگرم سازی باعث کاهش لغزش شناختی و ترس از ارزیابی منفی دانش آموزان می شود. با توجه به اثربخشی این آموزش بر کاهش لغزش شناختی و ترس از ارزیابی منفی، ارائه این آموزش برای دانش آموزان سودمند است.

مقدمه: موفقیت در یادگیری و تحصیل تحت تأثیر محیط یادگیری است. این پژوهش با هدف بررسی روابط بین ادراک از محیط کلاس و معلم - تنظیمی تحصیلی با عملکرد تحصیلی از طریق یادگیری خودتنظیمی در دانش آموزان ششم ابتدایی انجام شد. روش: طرح این پژوهش از نوع طرح های همبستگی با رویکرد مدل یابی معادلات ساختاری بود. تحلیل های آماری با استفاده از نرم افزار AMOS و SPSS مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری این پژوهش را تمامی دانش آموزان پایه ششم ابتدایی شهر میاندوآب و حجم نمونه 365 دانش آموز در سال تحصیلی 97-96 تشکیل می داد. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه ادراک از محیط کلاس، معلم- تنظیمی تحصیلی، خودتنظیمی در یادگیری و از معدل نوبت اول برای عملکرد تحصیلی استفاده شد. یافته ها: تحلیل مدل معادلات ساختاری نشان داد که عملکرد تحصیلی به طور مستقیم از ادراک از محیط کلاس و معلم - تنظیمی تحصیلی و به طور غیرمستقیم از طریق میانجی گری یادگیری خودتنظیمی تأثیر می پذیرد. یافته های پژوهش نشان داد که الگوی پیشنهادی با داده ها برازش مناسبی دارد و شاخص های برازش مدل در تمامی مسیرهای مدل در دامنه معنی داری قرار گرفتند. نتیجه گیری: فراهم کردن محیط مناسب آموزشی و به کارگیری مهارت معلم- تنظیمی تحصیلی برای حمایت از خودتنظیمی یادگیری می تواند به بهبود عملکرد تحصیلی دانش آموزان کمک نماید.

هدف این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش زایشی مبتنی بر نظریه یادگیری زایشی بر بهبود خودنظم‌جویی شناختی، فراشناختی و باورهای انگیزشی دانش‌آموزان پایه هفتم بود. طرح پژوهش از نوع شبه‌تجربی همراه با پیش‌آزمون‌ـ‌پس‌آزمون و گروه گواه‌ بود. 100 دانش‌آموز با استفاده از روش نمونه‌برداری در دسترس و از میان دانش‌آموزان پایه هفتم همدان انتخاب شدند و به‌طور تصادفی به دو گروه آزمایش (۵۰ دانش‌آموز) و گروه گواه (۵۰ دانش‌آموز)نقسیم شدند.قبل و بعد از اجرای برنامه آموزش زایشی، پرسشنامه راهبردهای انگیزشی برای یادگیری (پینـتریچ و دیگـروت،1990) اجرا شد. برای تحلیل داده‌ها از تحلیل کوواریانس چندمتغیره (مانکووا) استفاده شد. نتایج نشان داد برنامه آموزش زایشی قادر است 44 درصد از تغییرات خودنظم‌جویی شناختی، 32 درصد از تغییرات خودنظم‌جویی فراشناختی و 39 درصد از تغییرات باورهای انگیزشی را تبیین کند. بر اساس این یافته‌ها می‌توان نتیجه گرفت که برنامه آموزش زایشی بر افزایش خودنظم‌جویی شناختی، فراشناختی و باورهای انگیزشی دانش‌آموزان تاثیرگذار است.

هدف پژوهش تدوین مدل احساسات شرم و گناه بر اساس شیوه های فرزندپروری با نقش واسطه ای اِسناد علی منفی بود. روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهر تهران در سال تحصیلی 96-1395 به تعداد 124083 نفر بودند. با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی چند مرحله ای یکی از مناطق جغرافیایی (16،1،2،6،4) انتخاب و از هر منطقه یک دبیرستان دخترانه و پسرانه و از هر دبیرستان دو کلاس انتخاب شدند. نمونه شامل 394 نفر به همراه پدر یا مادر آنها بودند. داده ها از طریق پرسشنامه های احساسات شرم و گناه کوهن و همکاران 2011، سبک های فرزندپروری بامریند 1991 و اسنادهای علّی کودکان و نوجوانان پترسون و سلیگمن 1984 جمع آوری شد. نتایج نشان داد که الگوی پیشنهادی برازنده داده ها است. مسیر مستقیم سبک فرزندپروری مقتدرانه بر احساس گناه مثبت و معنادار  و مسیر مستقیم سبک فرزندپروری سهل گیرانه بر احساس گناه منفی و معنادار بود. مسیرهای غیرمستقیم فرزندپروری مقتدرانه بر احساس گناه از طریق سبک اسناد در موقعیت منفی و فرزندپروری مقتدرانه بر احساس شرم از طریق سبک اسناد در موقعیت منفی، منفی و معنادار بودند. مسیرهای غیر مستقیم فرزندپروری سهل گیرانه بر احساس گناه از طریق اسناد در موقعیت منفی، فرزندپروری سهل گیرانه بر احساس شرم از طریق اسناد در موقعیت منفی، فرزندپروری مستبدانه بر احساس شرم از طریق اسناد در موقعیت منفی و فرزندپروری مستبدانه بر احساس گناه از طریق اسناد در موقعیت منفی، مثبت و معنادار بودند.

هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر بازی درمانی شناختی-رفتاری بر مهارت اجتماعی و سازگاری دانش آموزان دختر کم توان ذهنی آموزش پذیر بود.روش تحقیق نیمه آزمایشی بود و نمونه پژوهش از بین دانش آموزان کم توان ذهنی مدرسه ساربان(شهر نجف آباد)، به تعداد 22 نفر انتخاب شدند و افراد نمونه مورد نظر(22نفر) در دو گروه 11 نفری آزمایش و کنترل جایگزین شدند. ابتدا از معلمان خواسته شد که برای افراد گروه نمونه، یک پیش آزمون (پرسشنامه اختلال رفتاری راتر و پرسشنامه سنجش نقاط ضعف و قوت کودک )به منظور تعیین مهارت و سازگاری اجتماعی را برای هر دو گروه آزمایش و کنترل تکمیل کنند.بعد از اجرای آزمون،برنامه ی مداخله ای برای افراد گروه آزمایش طی 10 جلسه 30 دقیقه ای در مدرسه ساربان(نجف آباد) اجرا شد. به طوری که افراد گروه کنترل این آموزش ها را دریافت نمی کردند. پس از پایان جلسات آموزشی، هر دو گروه با استفاده از (آزمون های فوق) ،مجددا مورد ارزیابی قرار گرفتند و نمرات آن ها به عنوان پس آزمون در نظر گرفته شده ،برای تجزیه و تحلیل داده ها در بخش آمار توصیفی از میانگین و انحراف معیار و در بخش آمار استنباطی نیز با توجه به طرح پژوهشی که دارای پیش آزمون می باشد، از تحلیل کوواریانس تک متغیری استفاده شد. نتایج دو فرضیه اصلی بدین صورت می باشد: بازی درمانی شناختی رفتاری بر مهارت اجتماعی وسازگاری دانش آموزان کم توان ذهنی تاثیر دارد.

هدف از پژوهش حاضر آزمون رابطه بین سطوح مختلف رشد شناختی،عاطفی ومعنوی با بهزیستی روانشناختی بزرگسالان بود .به همین منظور با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس نمونه ای متشکل از700 فرد بزرگسال. در قالب چهار گروه سنی انتخاب شد. جهت ارزیابی متغیر های پژوهش از پرسشنامه های باورهای پارادایم اجتماعی (SPBI) ، شاخص واکنش بین فردی (IRI) ،مقیاس دشواری در تنظیم هیجانی ( DERS ) ، پرسشنامه ارزیابی معنوی (SAI) ، مقیاس تاب آوری (CD-RISC-SF) ، مقیاس رفتارهای نوع دوستانه ، پرسشنامه پرخاشگری ) ( BPAQ-SF ، مقیاس شکرگزاری ( GQ-6 ) ، مقیاس خود محوری ماکیاولی از پرسشنامه (PPIR) ، مقیاس بهزیستی معنوی (SHALOM) ، پرسشنامه لذت گرایی ناسازگارانه ،مقیاس افسردگی SCL 90) ) مقیاس استرس( DASS-21 ) استفاده شد.داده ها با استفاده از مدل معادلات ساختاری مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان می دهد تفکر نسبی گرا برهمدلی ،استرس و دشواری در تنظیم هیجانی اثر مثبت دارد ، تفکردیالکتیک بر همدلی و بهزیستی معنوی اثر مثبت دارد. خود محوری بر دشواری در تنظیم هیجانی وضعف معنوی اثر مثبت داردوبر بهزیستی معنوی اثر منفی دارد، استرس بر دشواری در تنظیم هیجانی اثر مثبت دارد.دشواری در تنظیم هیجانی بر ضعف معنوی اثر مثبت وبر بهزیستی معنوی اثر منفی دارد، بهزیستی معنوی برشکر گزاری،نوع دوستی وتاب آوری اثر مثبت دارد وبر افسردگی ولذت گرایی ناسازگارانه اثر منفی دارد ، ضعف معنوی بر پرخاشگری،افسردگی ولذت گرایی ناسازگارانه اثر مثبت دارد.

این تحقیق به هدف تدوین و اعتباربخشی یک الگوی طراحی آموزشی مبتنی بر نظریه مدل ذهنی انجام شد. نظریه مدل ذهنی، یکی از نظریه های حوزه روانشناسی شناختی است که به تبیین نحوه استدلال و شناخت در انسان می پردازد. در این تحقیق با استفاده از روش تحقیق آمیخته، الگویی برای طراحی آموزشی مبتنی بر نظریه مدل ذهنی تدوین شده و سپس مورد اعتباریابی قرارگرفت. در روش تحقیق کیفی از روش تحلیل محتوای کیفی با طرح استقرایی و همچنین از روش طراحی و تدوین الگو استفاده شد. پس از تهیه چهارچوب اولیه مفهومی و سپس الگوی اولیه طراحی آموزشی، با استفاده از نظر صاحب نظران به بررسی میزان اعتبار درونی آن اقدام گردید و بعد از آن الگوی نهایی تدوین شد. در بخش کمی نیز برای رواسازی و اعتباربخشی بیرونی الگوی تدوین شده از روش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. آزمودنی ها عبارت بودند از دانش آموزان سال سوم متوسطه که به روش نمونه گیری در دسترس از بین مدارس شهرستان سردشت انتخاب شدند. در هر گروه تعداد 16 نفر به روش همتاسازی قرار داده شدند. درس سوم کتاب فیزیک برای طراحی آموزشی انتخاب شد که پس از طراحی کردن آن براساس الگوی تدوین شده در گروه آزمایش آموزش داده شد. گروه کنترل نیز به روش مرسوم آموزش دیدند. در پایان نتایج آزمون های پیشرفت تحصیلی و آزمون حل مساله در دو گروه با استفاده از آزمون تی وابسته و آزمون تحلیل کوواریانس باهم مقایسه شدند. نتایج حاکی از تفاوت معنی دار نمرات دوگروه در هر دو آزمون بود. بدین معنی که طراحی آموزشی مبتنی بر مدل ذهنی باعث بهبود میزان یادگیری و مهارت حل مساله در دانش آموزان شده بود.

زمینه و هدف: اهمال کاری تحصیلی از جمله مشکلات رفتاری است که زندگی تحصیلی بیشتر دانش آموزان و دانشجویان را تحت تأثیر قرار داده است. افراد اهمال کار موقعیت و تکلیف خود را در لحظه حال انکار می کنند و نسبت به کاری که باید انجام دهند، آگاه نیستند. بدین ترتیب پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش ذهن آگاهی بر اهمال کاری تحصیلی در دو گروه دانش آموزان با اضطراب امتحان بالا و پایین انجام شده است. روش: در این پژوهش از روش آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با دو گروه گواه و دو گروه آزمایش استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی شهرستان ساری بود که در سال ۱۳۹۶ مشغول به تحصیل بودند. حجم نمونه شامل ۶۰ نفر از دانش آموزان اهمال کار از جامعه مذکور بود که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شده و به صورت تصادفی، ۳۰ نفر در گروه های آزمایش (۱۵ نفر گروه اضطراب امتحان بالا و ۱۵ نفر گروه اضطراب امتحان پایین) و 3۰ نفر در گروه های گواه (۱۵ نفر گروه اضطراب امتحان بالا و ۱۵ نفر گروه اضطراب امتحان پایین) جایدهی شده اند. گروه های آزمایش شیوه مداخله ذهن آگاهی را به صورت هشت جلسه ۴۵ دقیقه ای دریافت کردند. برای جمع آوری داده ها در این مطالعه از پرسشنامه های اهمال کاری تحصیلی سولومون (1984) و اضطراب امتحان اسپیلبرگر (1970) استفاده شد و تحلیل داده ها نیز با روش آماری تحلیل کوواریانس انجام شد. یافته ها: یافته های این پژوهش نشان داد که آموزش ذهن آگاهی در دانش آموزان با اضطراب بالا مؤثر بوده (992/۶۸= F و 0/001> P ) ولی در دانش آموزان با اضطراب پایین تأثیری نداشته است (0/67< P و 0/18= F ) . همچنین تفاوت معناداری در اثربخشی آموزش ذهن آگاهی بر اهمال کاری تحصیلی دانش آموزان با اضطراب بالا و اضطراب پایین وجود دارد (0/001> P و 713/۸۳= F ). نتیجه گیری: با توجه به یافته ها چنین نتیجه گیری می شود که اضطراب امتحان در میزان اثربخش بودن آموزش ذهن آگاهی بر اهمال کاری تحصیلی دانش آموزان، مؤثر است؛ بنابراین برای کاهش میزان اهمال کاری تحصیلی دانش آموزان از طریق آموزش ذهن آگاهی، لازم است به مؤلفه اضطراب امتحان دانش آموزان نیز توجه شود.

هدف از انجام پژوهش حاضر طراحی برنامه آموزش مفاهیم ریاضی مبتنی بر رایانه به منظور بهبود ادراک دیداری فضایی دانش آموزان دارای اختلال ریاضی و مقایسه اثربخشی آن با روش آموزش سنتی بوده است. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی و با طرح پیش آزمون  و پس آزمون  با گروه کنترل بوده است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر مشغول به تحصیل در دبستان های دولتی دوره اول ابتدایی منطقه پانزده شهر تهران در سال تحصیلی 96-1395 بوده است. حجم نمونه این پژوهش شامل 45 نفر است که به روش نمونه گیری هدفمند انجام گرفت که در این میان 15 دانش آموز در گروه آزمایش برنامه آموزشی رایانه ای،15 دانش آموز در گروه آزمایش   به روش سنتی و 15 دانش آموز در گروه کنترل جای گرفتند. به منظور تجزیه و تحلیل داده های این پژوهش از آزمون  کولموگروف – اسمیرنف و شاپیروویلک، تی مستقل و کواریانس استفاده شده است. ابزار پژوهش شامل آزمون  ادراک دیداری فضایی فراستیگ با سطح پایایی 69/0 و برنامه آموزشی رایانه ای با سطح پایایی 71/0 بوده است. مقایسه میانگین های تعدیل شده نمرات ادراک دیداری- فضایی گروه آزمایش با کنترل اختلاف نمره 93/22 نمره ای را نشان می دهد که در سطح 001/0 معنی دار می باشد. با جمع بندی این نتایج می توان بیان نمود که آموزش از طریق برنامه آموزشی مفاهیم ریاضی مبتنی بر رایانه بر بهبود ادراک دیداری - فضایی دانش آموزان موثر بوده است. مقایسه میانگین های تعدیل شده نمرات ادراک دیداری- فضایی گروه های سنتی با برنامه آموزشی اختلاف نمره 130/11 نمره ای را نشان می دهد که در سطح 001/0 معنی دار می باشد. این تفاوت ها به شکلی است که همواره میانگین گروه برنامه آموزشی رایانه ای بیشتر از گروه سنتی است.

پژوهش حاضر با هدف آزمون نرم افزار هندسه پویا مبتنی بر مهارت های فضایی محقق ساخته و مقایسه اثربخشی آن با اُریگامی بر تجسم فضایی و یادگیری درس ریاضی دانش آموزان انجام شد. جامعه آماری پژوهش حاضر عبارت بود از کلیه دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی شهر رودهن که در سال تحصیلی 96-1395 مشغول به تحصیل بودند. نمونه پژوهش شامل کلیه دانش آموزان حاضر در دو کلاس درس بود که به صورت تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. سپس، 35 دانش آموز به عنوان گروه آزمایش اُریگامی، 35 نفر به عنوان گروه آزمایش نرم افزار هندسه پویا و 35 نفر به عنوان گروه کنترل انتخاب شدند. گروه های آزمایش به مدت دوازده جلسه 40 دقیقه ای تحت آموزش ریاضی به کمک اُریگامی و نرم افزار هندسه پویا قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها شامل نرم افزار هندسه پویا و آزمون تجسم فضایی مینه سوتا و نمرات آزمون پیشرفت تحصیلی درس ریاضی محقق ساخته بود .برای آزمون فرضیه ها از آزمون t وابسته و مانوا استفاده شد. یافته ها نشان داد که نرم افزار هندسه پویا مبتنی بر مهارت های فضایی و اُریگامی بر تجسم فضایی و یادگیری درس ریاضیات دانش آموزان اثر داشتند. در آزمون t مشخص شد که میانگین نمرات پس آزمون نرم افزار هندسه پویا و پس آزمون اُریگامی تفاوت معنی داری با پیش آزمون آنها داشته است. از این یافته ها می توان نتیجه گرفت که آموزش ریاضیات به کمک نرم افزار هندسه و اُریگامی قادر است تجسم فضایی و نیز یادگیری درس ریاضیات دانش آموزان را بهبود ببخشد.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تدوین بسته آموزشی خودفرمانی و تعیین اثربخشی آن بر خودراهبری در یادگیری و سبک های تصمیم گیری دانش آموزان متوسطه انجام گرفت. روش کار : روش پژوهش، نیمه آزمایشی با پیش آزمون – پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. ابتدا بسته آموزشی خودفرمانی با استفاده از مطالعات کتابخانه ای تدوین، و سپس میزان نسبت روایی محتوا ( CVR ) و شاخص روایی محتوا ( CVI ) آن توسط متخصصین تعیین گردید. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای، یک کلاس 22 نفره و یک کلاس 20 نفره دهم تجربی به ترتیب در گروه آزمایشی و گروه کنترل قرار گرفتند (که گروه آزمایشی دو نفر افت داشت). گروه آزمایشی در 8 جلسه 90 دقیقه ای، بسته آموزشی را دریافت نمودند و گروه کنترل هیچگونه آموزشی دریافت نکرد. یافته های پژوهش با استفاده از تحلیل کوواریانس، و تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میزان شاخص روایی محتوا ( CVI ) برای تمامی هدف ها در بسته آموزشی بین 9/0 تا 1، و میزان نسبت روایی محتوا ( CVR ) برای تمامی هدف ها در پروتکل آموزشی بین 8/0 تا 1 به دست آمد. یافته ها نشان داد که بسته آموزشی خودفرمانی بیشترین اثربخشی را در متغیر خودراهبری یادگیری به ترتیب بر برنامه ریزی و اجرا، انگیزه یادگیری، خودپایشی و سپس ارتباطات میان فردی، و در سبک های تصمیم گیری، بیشترین تغییر را به ترتیب در سبکهای تصمیم گیری آنی، عقلانی و سپس سبک شهودی دانش آموزان داشته است. همچنین بین پس آزمون و پیگیری تفاوت معناداری مشاهده نشد که نشان دهنده ثبات اثرات یادگیری است. نتیجه گیری: بسته آموزشی خودفرمانی، توانایی ارتقاء مهارت های خودراهبری در یادگیری و همچنین کاهش سطح تصمیم گیری های آنی و افزایش سطح تصمیم گیری های منطقی دانش آموزان دوره متوسطه را دارد.

در چند دهه اخیر، چگونگی افزایش درگیرکردن دانش آموزان با وظایف تحصیلی، یکی از متغیرهای مهم پیش بین عملکرد تحصیلی دانش آموزان،توجه پژوهشگران را برانگیخته است. ازاین رو در این پژوهش به منظور درک نظام دار از فرایند تحولی که دانش آموز را به درگیری تحصیلی هدایت می کند، الگویی علّی از منابع و سرمایه های اجتماعی و روان شناختی مؤثر بر درگیری تحصیلی ارائه و اعتباریابی شد. به این منظور ۵۱۱ دانش آموز سال سوم دبیرستان های شهر همدان (۲۵۶ پسر و ۲۵۵ دختر) در سال تحصیلی ۹۶-۱۳۹۵ به روش خوشه ای تصادفی انتخاب شدند و به پرسشنامه های سرمایه های تحولی بیرونی و درونی مینه سوتا (2005)، سرمایه روان شناختی لوتانز (2007) و درگیری تحصیلی سالملا آرو و آپادایا (2012) پاسخ دادند. داده ها به روش معادلات ساختاری تحلیل شد. بر اساس یافته ها، مدل مفروض درگیری تحصیلی در جامعه پژوهش برازنده بوده است (06/2 X2/DF=، 014/0 RMSEA=). نقش میانجی گر سرمایه های تحولی درونی و سرمایه روان شناختی در رابطه  سرمایه های تحولی بیرونی و درگیری تحصیلی، مثبت و معنادار بود. نتیجه این کهبا افزایش سرمایه های تحولی درونی و سرمایه روان شناختی می توان شرایط ایجاد درگیری تحصیلی دانش آموزان را فراهم ساخت.

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش کارکردهای سبک تفکر و خودکارآمدی در میزان آمادگی دانشجویان برای حضور در دوره های آموزش الکترونیکی بود. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری آن شامل کلیه دانشجویان دانشگاه خوارزمی در سال تحصیلی 93-92 بود که از بین آن ها با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای نسبی 250 نفر انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های خودکارآمدی عمومی شرر و آدامز، کارکردهای سبک تفکر واگنر و استرنبرگ و مقیاس آمادگی ورودی یادگیرنده به برنامه درسی دوره های الکترونیکی استفاده شد. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی (میانگین، انحراف استاندارد،) و روش های آمار استنباطی (t گروه های مستقل و همبستگی پیرسون و رگرسیون) استفاده شد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که بین کارکردهای سبک تفکر و خودکارآمدی با آمادگی برای حضور در دوره های الکترونیکی رابطه معناداری وجود دارد و می توان از طریق کارکردهای سبک تفکر و خودکارآمدی، آمادگی دانشجویان برای حضور در دوره های الکترونیکی را پیش بینی کرد. همچنین نتایج آزمون t گروه های مستقل نشان داد که بین دانشجویان دختر و پسر و دانشجویان کارشناسی و تحصیلات تکمیلی از لحاظ میزان آمادگی برای حضور در دوره های الکترونیکی تفاوت معناداری وجود ندارد. سبک تفکر و خودکارآمدی در میزان آمادگی دانشجویان برای حضور در برنامه های درسی دوره های آموزش الکترونیکی مؤثر می باشند.