علی عسگری

امروزه دیدگاه ها و نظریه های مدیریت سوانح و توسعة پایدار به دنبال ایجاد جوامع تاب آور در برابر مخاطرات طبیعی هستند. ازاین رو به نظر بسیاری از محققان، تاب آوری یکی از مهم ترین موضوعات برای رسیدن به پایداری است. در این ارتباط امروزه تاب آوری به عنوان راهی برای تقویت جوامع با استفاده از ظرفیت های آنان مطرح می شود و تعاریف، رویکردها، شاخص ها و مدل های سنجشی متفاوتی در مورد آن شکل گرفته است.برای پاسخ به این سؤال که کدام تعریف، رویکرد نظری و نظام شاخص سازی برای تحلیل و ارتقای جوامع تاب آور نسبت به مخاطرات طبیعی مناسب است؟ از روش توصیفی- تحلیلی و از ابزار کتابخانه ای استفاده شد. نتایج نشان می دهد که تعریف کارپنتر و همکاران(2001) به عنوان تعریف قابل تأکید در جامعه علمی بوده و بر این اساس، شاخص های مطلوب برای جهت سنجش تاب آوری در قالب ابعاد چهارگانه اجتماعی، اقتصادی، نهادی و کالبدی- محیطی پیشنهاد و در نهایت این نتیجه حاصل شد که مناسب ترین مدل بر اساس رویکرد مفهومی و ساختار شاخص سازی ارائه شده، مدل ترکیبی DROP کاتر و CBDM می باشد ؛ زیرا این مدل ترکیبی به طور هم زمان دارای ویژگی هایی نظیر مکان محور بودن (جغرافیایی)، یکپارچه نگری در انتخاب ابعاد و شاخص ها و مشارکت پذیری مردم به عنوان ذی نفعان کلیدی برنامه ریزی و مدیریت سوانح طبیعی در جوامع محلی است.

زلزله یکی از خطرات طبیعی است که در مدت زمان کوتاهی می توان تلفات، خسارات و آسیب های بسیاری را ایجاد کند. غالبا تحقیقات به عمل آمده در رابطه با کاهش خسارات ناشی از زلزله حول محور روش های ساخت و ساز واحدهای ساختمانی جهت افزایش مقاومت بنا در برابر زلزله بوده است. در این مقاله اعتقاد بر این می باشد که با کاربرد روش های برنامه ریزی شهری به ویژه کاربری زمین شهری می توان از آسیب پذیری مناطق شهری در برابر زلزله کاست.در این تحقیق به منظور بررسی رابطه کاربری زمین و آسیب پذیری مناطق شهری در برابر خطرات زلزله، بخشی از منطقه 17 تهران شامل 13 حوزه آماری انتخاب گردید و داده های مورد نیاز تهیه شد. سپس پایگاه اطلاعاتی لازم در محیط نرم افزاری Arcvirw تشکیل گردید. در ادامه به منظور تحلیل آسیب پذیری محدوده در برابر زلزله مدلی تهیه و با استفاده از آن آسیب پذیری محدوده در برابر زلزله از نظر کاربری زمین تحلیل شد. سپس اره های کاهش آسیب پذیری محدوده بررسی گردید و در نهایت طرحی پیشنهادی برای کاهش آسیب پذیری محدوده مورد مطالعه ارایه شد. در نهایت با مقایسه آسیب پذیری وضع موجود و طرح پیشنهادی، این نتیجه حاصل شد که با استفاده از برنامه ریزی کاربری زمین و ایجاد تغییراتی در بافت موجود شهر می توان ساختار کالبدی شهری مناسبی فراهم آورد.

ویژگیهای روان سنجی نسخه ترجمه شده پرسشنامه مهارتهای اجتماعی/ هیجانی کودکان پیش دبستانی (KIST ؛ میلر، مایشی و میلر، 1997) با روش رواسـازی متقاطع بررسی شد. یک نمونه 1435 نفری از کودکان 5 و 6 ساله (668 دختر، 767 پسر) مهدکودکهـا و مراکز پیش دبستانی شهر تهران انتخاب و به دو گروه (نمونه الف=725، نمونه ب=710) تقسیم شدند و مادران آنها پرسشنامه 50 گویه ای KIST را تکمیل کردند. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی با چرخش متمایل بر پایه نمره های فرم والد نشان داد با ادغام دو زیرمقیاس رفتارهای فزونکنشی/بیتوجهی و سازش نایافته و حذف زیرمقیاس رفتار خواب، نسخه فارسی متشکل از شش عامل 1) رفتارهای سازش نایافته/فزون کنش، 2) مهارتهای اجتـماعی، 3) مهارتهای ارتباطی، 4) مهارتهای زندگی روزمـره، 5) رفتار تغذیه، و 6) نشانه های اضطراب جدایی است و بـر روی هم تقریباً 2/40 درصـد واریانس را تبیین میکند. شاخصهای برازندگی تحلیل عاملی تاییدی در دو گروه روایی متقاطع پرسشنامه را تایید کرد. ضرایب همبستگی مثبـت و معنادار بین نمره کلKIST با نمره گروه مربیان (35/0=r) روایی همگرا و ضرایب منفی و معنادار آن با دو فرم فهرست رفتاری کودکان (32/0-=r) و گزارش مربی ـ معلم (33/0-) نظام سنجش مبتنی بر تجربه آشنباخ (آشنباخ، 1991) روایی واگرای پرسشنامه را تایید کرد. مبانی نظری عاملهای استخراج شده مورد بحث قرار گرفت.

در تفکرات موجود برنامه‌ریزی، سکونتگاه‌های انسانی یا شهر هستند و روستا. در واقعیت سکونتگاه‌ها دارای تنوع بیشتری هستند و تعاریف رایج از شهر و روستا به لحاظ اداری، سیاسی و علمی مصداق کامل، مانع و جامع ندارد. رویکرد موجود در تبدیل یک سکونتگاه روستایی به شهر در کشور رویکردی دوارزشی (دو وجهی) است که حاکی از عدم توجه کامل به ابعاد متنوع، خصایص و ویژگیهای این گونه از سکونتگاه‌ها است و فقط تقاضاهای مردمی و عوامل سیاسی در شکل‌گیری و تبدیل یک روستا به شهر تأثیر دارند . استفاده از مدلهای مبتنی بر منطق فازی، به عنوان یک رویکرد نسبی، در شناسایی و دسته‌بندی سکونتگاهها می‌تواند علاوه بر تنوع بخشی در تقسیم‌بندی سکونتگاههای انسانی، پایداری و کارآمدی آنها و بویژه روستاهای متقاضی تبدیل شدن به شهر را در پی داشته باشد. تبدیل روستا به شهر بدون ایجاد بسترهای مناسب در ابعاد اجتماعی، اقتصادی, کالبدی و زیربنایی علاوه بر افزایش هزینه‌های بخش عمومی بدلیل عدم توانایی ساکنین در کمک و تامین هزینه‌ها, سبب افزایش سطح توقع و انتظار ساکنین این سکونتگاه‌ها و تقویت باور تلاش در تبدیل روستا به شهر به منظور جذب حمایتهای مالی و اعتباری جهت توسعه و عمران روستا, می‌گردد. شناسایی سکونتگاه‌های مساعد و پیش بینی در خصوص نحوه تغییر و تحول آنها و انجام اقدامات لازم در خصوص بسترسازی مناسب جهت شکل‌گیری زمینه‌های اجتماعی, اقتصادی, کالبدی و زیربنایی جهت تبدیل شدن این سکونتگاه‌ها به شهر نه تنها زمینه‌های مشکلات یادشده را از میان برداشته, بلکه امکان جذب سرمایه‌گذاری بخش خصوصی را نیز فراهم آورده و سبب شکل‌گیری نظامی پویا و متحول از سلسله مراتب سکونتگاهی خواهد شد که از حیات اقتصادی برخوردار بوده و قادر به توسعه و دستیابی به سطوح بالاتر نظام سکونتگاهی بدون نیاز به سرمایه گذاری بخش عمومی خواهد بود. در این مقاله با طرح ناکارآمدی الگوی موجود در تبدیل روستا به شهر، به آزمون چگونگی استفاده از منطق فازی در شناسایی و تبدیل روستاهای مستعد به شهر پرداخته شده است. هدف مطالعه حاضر نیز استفاده از منطق فازی در شناخت سکونتگاههای روستایی مستعد به منظور تبدیل شدن به شهر است، و سوال اساسی که هدف نهایی پاسخگویی به آن می‌‌باشد، عبارت است از : آیا شناخت سکونتگاههای روستایی مستعد تبدیل شدن به شهر با رویکرد فازی امکانپذیر است؟ به منظور پاسخ به این سوال و ارزیابی امکانپذیری آن، سکونتگاههای روستایی استان تهران به عنوان نمونه مطالعاتی انتخاب و آزمون کاربرد رویکرد مزبور بر آن اعمال و سکونتگاههای مستعد تبدیل شدن به شهر استخراج گردیده است.

" به ‌منظور پیش‌بینی پیشرفت تحصیلی براساس رگه‌های شخصیت، تعداد 200 دانش‌آموز (100 دختر و 100 پسر) سال اول دبیرستان با نمونه‌ـ ‌برداری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند و به پرسشنامه رگه‌های پنجگانه شخصیتی NEO-FFI )کاستا و مک‌کری، 1992) پاسخ دادند. برای اندازه‌گیری پیشرفت تحصیلی از معدل امتحانهای نهایی سال سوم راهنمایی استفاده شد. نتایج نشان دادند که پیشرفت تحصیلی بدون رابطه معنـادار با گشودگی، با رگه‌های برونـگردی، مقبولیت و وظیفه‌شنـاسی همبستگی مثبت و با نورزگرایی همبستگی منـفی دارد. نتایج رگرسیون گام به گـام مشخص کرد که تنها دو رگه نـورزگرایی و وظیفه‌شنـاسی توانست در دو گام حدود 9 درصد واریانس پیشرفت تحصیلی را تبیین کنند. نتایج بر پایه نظریه رگه‌های شخصیتی مورد بحث قرار گرفت. "

قانون منطقی کردن (کاهش) نرخ سود بانکی در حالی به تصویب و اجرا رسیده است که استدلال اصلی طراحان آن این است که با اجرای این قانون‏، ‏نرخ تورم کاهش می یابد. در حالی که منتقدان این طرح، شرط اصلی کاهش نرخ سود بانکی را کاهش نرخ تورم و به تبع آن تعدیل انتظارات تورمی می دانند که امکان کاهش نرخ سود را فراهم می کند. فرض ضمنی استدلال منتقدان این قانون‏، ‏صحت نظریه «اثر فیشر»، منسوب به «ایروینگ فیشر» است که طبق آن، در بلند مدت، کاهش در نرخ تورم، موجب کاهش در نرخ سود اسمی می شود. هدف تحقیق حاضر، این است که با به آزمون گذاشتن دو فرضیه تحقیق، صحت این استدلال را به آزمون گذارد که در بلند مدت، نرخ تورم، علت تغییرات همسو در نرخ سود اسمی است. این تحقیق با محدودیت عدم وجود داده های مناسب برای متغیر نرخ سود اسمی در ایران مواجه است، لذا جهت نیل به هدف‏، ‏آزمون هم انباشتگی «جوهانسون» و آزمون علیت «گرنجر» در چهار سناریو‏، ‏با متغیرهای جایگزین متفاوت برای نرخ سود اسمی، مورد استفاده قرار گرفته است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر واسطه‏ای حوزة پدیداری یا ادراکی در رابطه بین خودپندارهو رفتار تغذیه بر پایة نظریه شخصیتی مراجع ‏محور راجرز انجام شد. به اعتقاد راجرز، خودپنداره به­طور مستقیم رفتار (و دراین پژوهش رفتار تغذیه) را تعیین و سازمان‏دهی نمی‏کند، بلکه این رابطه از طریق حوزه پدیداری یا ادارکی (و دراین پژوهش ادراک سلامتی) صورت می‏گیرد. گروه نمونه‏ را 505 (347 پسر و 158 دختر) دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی ساوه تشکیل می‏داد که با روش نمونه‏گیری خوشه‏ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه خودسنجی سبک زندگی بهداشتی با 50 سؤال و نمره‏گذاری در قالب مقیاس لیکرت بود. برای تحلیل داده‏ها از روش معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان داد ضریب مسیر بین خودپنداره و ادراک سلامتی برابر با 37/0، و بین ادارک سلامتی و رفتار تغدیه برابر با 90/0 و از لحاظ آماری معنادار است. این مقدار برای رابطه مستقیم بین خودپنداره و رفتار تغذیه برابر با 03/0- و از لحاظ آماری معنادار نبود. نتایج، نقش مهم و تعیین‏کننده حوزه ادراکی در رابطه بین خودپنداره و رفتار تغذیه ‏ را تأیید نمود.

"مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی بازی‎درمانگری کودک‎محور گروهی در کاهش نشانه­های برونی‎سازی‎شده در کودکان پیش‎دبستانی اجرا شد. روش: پس از غربالگری اولیه 120 کودک پیش‎دبستانی در سه مهد کودک با استفاده از فرم فهرست رفتاری کودک (CBCL)، تعداد 10 کودک که بالاترین نمره را در مقیاس برونی‎سازی‎شده این فهرست به­دست آورده بودند، به­عنوان نمونه اصلی پژوهش انتخاب شدند. مربیان این کودکان نیز پیش از شروع مداخله، فرم گزارش معلم (TRF) را تکمیل کردند. سپس گروه نمونه در قالب گروه­های دونفره، 16 جلسه بازی‎درمانگری را در مدت 8 هفته دریافت کرد. مادران این کودکان در پایان جلسه‎های چهارم، هشتم، دوازدهم و شانزدهم بار دیگر فرم CBCL را تکمیل کردند و مربیان نیز بار دیگر به تکمیل فرم TRF پرداختند. یافته­ها: تحلیل واریانس اندازه‎گیری­های مکرر نشان داد که براساس ارزیابی مادران، نمره مقیاس برونی‎سازی‎شده کودکان و زیرمقیاس رفتار پرخاشگرانه، به‎طور معنی­داری کاهش یافت. مقایسه میانگین­های نمره‎های TRF در دو مرحله پیش‎آزمون و پس‎آزمون نیز حاکی از کاهش معنی­دار مشکلات برونی‎سازی‎شده کودکان بود. تفاوت میانگین نمره‎های پس‎آزمون اول و دوم و نیز پس‎آزمون سوم و چهارم در مقیاس برونی‎سازی‎شده و هر دو زیرمقیاس رفتار پرخاشگرانه و نادیده گرفتن قوانین معنی­دار بود. نتیجه­گیری: بازی‎درمانگری کودک‎محور روش موثری برای کاهش مشکلات رفتار برونی‎سازی‎شده از کودکان به حساب می‎آید و به نظر می‎رسد که این شیوه بر رفتارهای پرخاشگرانه تأثیر بارزتری دارد. افزون بر این بیشترین بهبود در فاصله جلسه‎های نخست و جلسه‎های پایانی مشاهده می‎شود و روند کاهش مشکلات در جلسه‎های میانی کمتر محسوس است."

طی دهه های اخیر، خصوصی سازی در راس سیاست های شهری، منطقه ای و محلی در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه بوده است. دلایل متعددی زمینه ساز این روند بوده اند. از جمله این دلایل می توان مشکلات مالی شهرداری ها، صرفه جویی در هزینه ارایه خدمات شهری، بهبود کیفیت خدمات، افزایش رضایت شهروندان و افزایش مشارکت بخش غیر دولتی و مردمی در اقتصاد ...

این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین مهارت های اجتماعی- هیجانی کودکان با سن و جنس آنها و نیز اشتغال مادران در یک گروه نمونه به حجم 712 کودک 6- 4 ساله (358 دختر، 367 پسر) مهـد کودک ها و مراکز پیش دبستانی تهران انجام شد. مادران گروه نمونه نسخه فارسی پرسشنامه غربالگری اختلالات اجتماعی/ هیجانی پیش دبستانی (میلر، مایشی و میلر، 1997؛ دادستان و دیگران، 1389) را تکمیل کردند. نتایج تحلیل های آماری نشان داد که دختران در مهارت های اجتماعی، مهارت های ارتباطی، مهارت های زندگی روزمره و رفتارهای سازش نایافته- فزون کنش نسبت به پسران نمره بهتری کسب کردند. کودکان 6-5 ساله نیز در مقایسه با کودکان 5-4 ساله در رفتارهای سازش نایافته/ فزون کنشی و نیز مهارت های زندگی روزمره نمره بیشتری به دست آوردند. کودکانی که مادران شاغل داشتند، نسبت به کودکان دارای مادران خانه دار، نمره بالاتری در مهـارت های ارتباطی کسب کردند. استلـزام های مربوط به درک رفتـارهای کودکان و نیز برنامه ریزی های آموزشی و تربیتی بر پایه یافته های این مطالعه مورد بحث قرار گرفت.

بافت قدیم زنجان منطبق بر هسته های تاریخی و مرکزی شهر می باشد. وجود عناصرشهری بازار سنتی، مسجد جامع، عمارت دارایی و خانه ذوالفقاری، سبزه میدان ... ازمهم ترین عوامل هویت بخش تاریخی و فرهنگی منطقه می باشد. امروزه این بافت تاریخی با مشکلات کلانی چون کمبود در برخی سرانه های خدماتی مانند پارکینگ و فضای باز شهری، عدم امکان نفوذ پذیری به داخل بافت ارگانیک، وجود کاربری های ناسازگار، فقدان فضای سبز کافی ، بدنه های فرسوده و کیفیت ضعیف ابنیه ، ریزدانگی، عدم قرار گیری بسیاری از بناها در حریم آثار تاریخی مواجه می باشد. با این وجود هنوز جزء پرتراکم ترین نقاط شهری زنجان محسوب می گردد. تجربه زلزله های شهرهایی چون بم نشان می دهد که تلفات انسانی و آسیب های کالبدی در بافت های کهن بیشتر از سایر مناطق شهری است. بنابراین تهیه نقشه ریز پهنه بندی زلزله، شناسایی پهنه های ناپایدار شهری در مقابل آسیب های طبیعی (زلزله، سیل و ...) و مصنوع (آتش سوزی، گودبرداری و ...). اهمیت زیادی دارد. در این مقاله با انتخاب 11شاخص شناسایی پهنه های ناپایدار با کمک (GIS) صورت گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که بخش اعظمی از منطقه در مقابل حوادث طبیعی ناپایدار بوده و لزوم نوسازی و بهسازی آن به شدت احساس می گردد.

پروژة نواب ازجمله طرح‌های نوسازی شهر تهران است که پس از گذشت چندین سال از اجرای آن نیاز به بررسی نتایج حاصل از این تجربه احساس می‌گردد. این مقاله با هدف سنجش میزان رضایتمندی ساکنان سه فاز اجرا شدة پروژة نواب از واحدهای سکونتی‌شان و شناسایی متغیرهای مؤثر بر آن انجام گرفته است. روش جمع‌آوری داده‌ها از طریق پر کردن پرسش‌نامه و یا مصاحبة رودررو با ساکنان با حجم نمونة 270 عدد و تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار 15Spss Ver انجام شد. براساس نتایج به‌دست آمده، میزان رضایتمندی ساکنان نواب از واحدهای سکونتی تقریباً در حد متوسط (5<95/2<1 با میانة نظری 3) ارزیابی شد. ساکنان از 6 معیار سازندة رضایتمندی از واحدهای مسکونی، تنها از امنیت مجتمع اظهار رضایتمندی کردند. ساکنان مورد بررسی، از روابط همسایگی در حد متوسط (5<95/2<1) و از سایر معیارها (تسهیلات مجتمع، بهداشت مجتمع، دید و منظر، ویژگی‌های کالبدی) اظهار نارضایتی کردند. معیار تسهیلات مجتمع بالاترین، و امنیت مجتمع و دید و منظر کمترین میزان اهمیت را از دیدگاه ساکنان داشتند. نتایج حاصل از دسته‌بندی تحلیل عاملی اکتشافی (EFA) با درصد بالایی (89 درصد) در جهت تأیید مدل تجربی به کار رفته بود. هیچ‌کدام از متغیرهای شخصی و خانوار بر روی میزان رضایتمندی درک‌شده از سوی ساکنان تأثیر‌گذار نبودند.

این مطالعه با هدف شناخت تاثیر زوج درمانی هیجان مدار بر بهبود الگوهای ارتباطی جانبازان مبتلا به PTSD ناشی از جنگ و همسران شان انجام شد. روش تحقیق تجربی بوده، به این منظور 28 جانباز مبتلا به PTSD و همسران شان به طور تصادفی انتخاب و در دو گروه کنترل و آزمایش جایگزین شدند. جمع آوری داده ها به وسیله مصاحبه PTSD و پرسشنامه الگوهای ارتباطی کریستنسن و سـالاوی (1984) انجام شد. پس از پیش آزمون، گروه آزمایش 10 جلسه زوج درمانی هیجان مدار را دریافت کردند و گروه کنترل در لیست انتظار قرار گرفتند. تحلیل کواریانس نتایج پ ژوهش بیانگر تفاوت معناداری بین دو گروه آزمایش و کنترل بود. به عبارت دیگر این مدل درمانی باعث بالا رفتن میزان استفاده زوج ها از الگوی ارتباطی سازنده متقابل و پایین آمدن میزان استفاده آن ها از الگوهای ارتباطی اجتنابی متقابل و توقع/ کناره گیری شده است. به طور کلی بیشتر مطالعات بالینی در این زمینه بر روی درمان های فردی متمرکز است و درمان های زوجی و خانوادگی نادیده گرفته شده اند. اما به نظر می رسد بالا رفتن میزان استفاده جانبازان PTSD و همسران شان از الگوی ارتباطی سازنده متقابل موجب افزایش میزان سلامت روانی آن ها می شود.

زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی بازی درمانی کودک محور و بازی درمانی والدینی درکاهش مشکلات درونی سازی شده کودکان انجام شد. مواد و روش ها: 30 کودک 8-7 ساله مبتلا به اختلال درونی سازی شده (اضطراب/ افسردگی، افسردگی/ انزوا) به شیوه تصادفی چند مرحله ای پس از غربالگری اولیه ی450 کودک در شهر اصفهان به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. به منظور تشخیص این اختلال از فهرست رفتاری کودک آشنباخ (آشنباخ و رسکورلا، 2001) استفاده شد. این کودکان به تصادف در دو گروه مداخله بازی درمانی کودک محور و والدینی قرار داده شدند. در گروه بازی درمانی کودک محور، هر کودک در 16 جلسه بازی درمانی و در گروه بازی درمانی والدینی، مادران در10 جلسه درمان گروهی شرکت کردند. مادران هر دو گروه در دو مرحله پیش آزمون و یک مرحله پس آزمون پرسشنامه آشنباخ را تکمیل کردند. به فاصله یک ماه پس از اتمام درمان، نتایج درمان پی گیری شد. به منظور تحلیل داده ها از تحلیل واریانس اندازه گیری های مکرر استفاده شد. یافته ها: بر طبق یافته ها بین میانگین های متغیر درونی سازی شده و زیر مقیاس اضطراب در دو گروه بازی درمانگری کودک محور و بازی درمانی والدینی تفاوت معنادار وجود داشت، بدین معنا که روش بازی درمانی والدینی موجب کاهش بیشتر رفتارهای درونی ساز ی شده و اضطراب کودکان شده است، اگرچه تاثیرات این دو روش در کاهش زیرمقیاس افسردگی/ انزوا تفاوت قابل توجهی نداشته اند. به علاوه پس از یک ماه پیگیری، نتایج به دست آمده در روش بازی درمانی والدینی پایدار تر از روش بازی درمانی کودک محور مشاهده شد. نتیجه گیری: در نتیجه می توان بازی درمانی والدینی را به عنوان روشی اثر بخش تر از روش بازی درمانی کودک محور در کاهش مشکلات درونی سازی شده و اضطراب کودکان در نظر گرفت.