جعفر میرزایی

پژوهش حاضر با هدف اثربخشی درمان فراتشخیصی بر کارآمدی هیجان، واکنش های قلبی عروقی، کیفیت خواب و انعطاف پذیری روان شناختی در آزادگان مبتلا به اختلال استرس پس از ضربه صورت گرفت. روش این پژوهش روش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون و گروه کنترل با دوره پیگیری یک ماهه صورت گرفت. جامعه آماری شامل بیماران مراجعه کننده به بیمارستان روانپزشکی صدر تهران از سال 1400 – 1401که مبتلا به PTSD بودند. اندازه نمونه شامل 30 نفرکه به صورت هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گواه (15 نفر) پس از همگن سازی انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده ها از مقیاس کارآمدی هیجان (EES.2)، مصاحبه PTSDمقیاس افسردگی، اضطراب و استرس (DASS-21)، پرسشنامه انعطاف پذیری روان شناختی (CFI) ،شاخص کیفیت خواب پترزبورگ (PSQI) و ارزیابی علائم حیاتی و فشارخون به وسیله دستگاه فشارسنج استفاده شد. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس با انداه گیری مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.نتایج حاصل نشان داد که بین گروه آزمایش و گروه گواه از نظر متغیرهای وابسته در مرحله پیش آزمون نسبت به پس آزمون و دوره پیگیری یکماهه تفاوت معنی داری (01/0 > P) وجود دارد. لذا این نتایج نشان دهنده آثار پایدار درمان در طول جلسه و یکماه پس از پایان جلسات می باشد. از نتایج چنین استنباط می شود که درمان فراتشخیصی مبتنی بر کارآمدی هیجانی بر کاهش علائم افسردگی، اضطراب و استرس، واکنش های قلبی - عروقی، و بهبود وضعیت خواب تأثیر قابل توجهی داشته و در انعطاف پذیری روان شناختی کمتر مؤثر بوده است.

هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان اثربخشی روش حساسیت زدایی حرکات چشم و بازپردازش با تأکید بر ضربات دو سویه، بر کاهش نشانگان مزمن اختلال فشار روانی پس از آسیب جانبازان جنگ بود . روش پژوهش حاضر ، نیمه آزمایشی و از نوع پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود . به منظور اجرای پژوهش 29 بیمار با تشخیص PTSD مزمن که حائز شرایط بودند از میان 64 مورد انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند ؛ سپس اعضای گروه آزمایش طی هشت جلسه تحت درمان با روش مذکور قرار گرفتند . ابزار پژوهش فهرست اختلال فشار روانی پس از آسیب(ودرز و همکاران،1994) و همچنین مقیاس اضطراب موقعیتی – خصیصه ای اسپیلبرگر(1970) بود. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل کوواریانس استفاده شد. یافته های حاصل از تحلیل کوواریانس نشان داد که نشانه های اختلال فشار روانی پس از آسیب در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل به طور معناداری کاهش یافته است. بنابر این می توان نتیجه گرفت که این روش درمانی می تواند درباره کاهش نشانگان مزمن اختلال فشار روانی پس از آسیب این بیماران مؤثر واقع شود.

هدف : مطالعه حاضر با هدف بررسی مدل علّی فراشناختی برای تبیین نشانه های «اختلال استرس پس از ضربه» (PTSD) مزمن ناشی از جنگ انجام شد. روش : پژوهش توصیفی- همبستگی حاضر با 80 نفر از افراد مبتلا به PTSD مزمن ناشی از جنگ به روش نمونه گیری در دسترس از بین جانبازان مراجعه کننده به مدیریت امور درمان اداره بهداشت و درمان نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران انجام شد و پرسشنامه های کنترل افکار، باورهای فراشناختی، چک لیست نشانه های PTSD و نشخوار فکری برای سنجش علایم به کار رفت. از رگرسیون چندگانه برای بررسی فرضیه های رابطه ای و از شاخص های کلی برازش، شاخص های مقتصد و شاخص های مقایسه ای برای بررسی برازش مدل پیشنهادی و تدوین شده به وسیله نرم افزار SPSS و Amos graphic استفاده شد. یافته ها : نتایج مدل معادلات ساختاری به منظور تبیین نشانه های PTSD مزمن ناشی از جنگ، از مدل فراشناختی حمایت می کند. همچنین نتایج شاخص های برازش کلی مدل معادلات ساختاری (041/0 RMSEA= ،90/0 GFI: ،82/1 c 2 = ) نشان داد که مدل طراحی شده با داده های نمونه، برازش مناسب و ارتباط نزدیکی با فرض های نظری دارد. نتیجه گیری : باورهای فراشناختی با میانجی گری راهبردهای کنترل فکر و نشخوار فکری بر نشانه های PTSD مزمن ناشی از جنگ تاثیر گذاشته و این مدل علّی می تواند فرمول بندی موردی و درمان های بالینی را در کهنه سربازان مبتلا به این اختلال تسهیل کند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان ذهن آگاهی بر ارتقاء کیفیت زندگی معتادان در ابعاد سلامت جسمانی و روانشناختی طراحی شده است. روش: تعداد 60 نفر به صورت تصادفی ساده انتخاب و در دو گروه کنترل و آزمایش قرار گرفتند. با استفاده از یک طرح آزمایشی پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل، گروه آزمایش طی 8 جلسه تحت آموزش ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس و ذهن آگاهی مبتنی بر شناخت درمانی قرار گرفتند، در حالی که در این مدت گروه کنترل مداخله ای را دریافت نکردند. یافته ها: نتایج آزمون تحلیل کواریانس نشان داد که آموزش ذهن آگاهی در گروه آزمایش، نمرات مقیاس های سلامت جسمانی و روانشناختی را به طور معنی داری افزایش داد. بحث و نتیجه گیری: برنامه آموزش گروه درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی می تواند جزء برنامه های مداخلاتی در سطوح جمعیت عمومی و گروه های معتادان قرار گیرد و از طریق ارتقاء کیفیت زندگی مشکلات این قشر آسیب پذیر را تخفیف دهد.

مقدمه: جنگ به عنوان یک رویداد تنش زا دارای پیامدهای حاد و مزمن متعددی نظیر اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) است. در سالهای اخیر مشکالت مرتبط با طرحواره های سازش نایافته اولیه در PTSD به حوزه مهم پژوهشی تبدیل شده است. هدف پژوهش حاضر بررسی طرحواره های سازش نایافته اولیه در جانبازان مبتلا به PTSD حاد و مزمن بود. روش: بر اساس روش نمونه برداری در دسترس و ملاک های تشخیصی، 30 نفر مبتلا به PTSD مزمن، 30 نفر مبتلا به PTSD حاد و 30 نفر افراد نظامی بهنجار که بر پایه سن و شرایط جنگی همتا سازی شده بودند، انتخاب شدند و توسط فرم بلند پرسشنامه طرحواره های سازش نایافته اولیه یانگ، ویرایش دوم سیاهه افسردگی بک و سیاهه اضطراب بک مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج: نتایج نشان داد که در تمام طرحواره های سازش نایافته اولیه هر دو گروه جانباز مبتلا به PTSD حاد و مزمن در مقایسه با افراد نظامی بهنجار نمرات بیشتری کسب کرده بودند. همچنین در برخی از طرحواره های سازش نایافته اولیه بین جانبازان مبتلا به PTSD حاد و مزمن تفاوتهای جالبی مشاهده شد. بحث: یافته های مطالعه حاضر تلویحات پیش گیرانه، تشخیصی، بالینی، پژوهشی و آموزشی فراوانی در PTSD دارد.

مقدمه: مطالعه حاضر یک برنامه گروه- محور جدید با هدف بررسی اثربخشی آموزش اختصاصی کردن خاطرات بر کاهش آسیب های شناختی در بیماران دارای اختلال استرس پس از سانحه است. روش: در یک طرح شبه آزمایشی با پیش آزمون- پس آزمون توام با گروه کنترل و با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، 24 نفر آزمودنی مرد مبتلا به اختلال استرس پس ازسانحه که براساس ملاک های DSM-IV-TR توسط روانپزشک ارزیابی شده، به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. برنامه آموزش اختصاصی کردن خاطرات (MEST)، طی چهار جلسه در چهار هفته متوالی در گروه های 3 نفری انجام گرفت و نمرات، (BDI-II)، (AMT)، (IES-R)، (SPSI-R) قبل و بعد از مداخله و در مرحله پیگیری یک ماهه در هر دو گروه جمع آوری گردید. داده ها با استفاده از آزمون های آماری تحلیل کوواریانس چند متغیره، آزمون تعقیبی توکی و آزمون Tوابسته مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: یافته ها موید اثر بخشی آموزش اختصاصی کردن خاطرات درکاهش مشکلات شناختی در حوزه اجتناب عملکردی و خاطرات ناخواسته در بیماران PTSD بود. پایداری آموزش در مرحله پیگیری نیز تأیید شد. اما حل مسئله آسیب دیده این بیماران پس از مداخله تغییر معناداری نداشت. بحث: این آموزش را می توان به عنوان یک روش انتخابی جهت کاهش برخی آسیب های شناختی در بیماران PTSD به کار برد.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف مطالعه میزان اثربخشی طرح واره درمانی مبتنی بر شیوه آموزشی تمثیلی- استعارهای در درمان افسرده خویی جانبازان دچار PTSD انجام شد. روش: از طرح تجربی پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری تک آزمودنی استفاده شد و 5 نفر از جانبازان PTSD دچار اختلال افسرده خویی به روش نمونه گیری هدفمند تحت درمان قرارگرفتند. نتایج: نتایج نشان داد، طرحواره درمانی مبتنیبر الحاق شیوه آموزشی تمثیلی، موجب کاهش معنادار علایم بالینی افسردگی مزمن و نیز طرحواره های ناسازگار اولیه در این بیماران شد و به علاوه این نتایج در یک نوبت پیگیری 2 ماهه دوام مناسبی داشت. بحث: با کمک شیوه آموزشی تمثیلی و تولید حافظه معنایی «مانا» از عناصر درمانی با بهره از داستانهای تمثیلی میتوان گامی موثر، در ثبات نتایج درمان و جلوگیری از عود، در بیماران دچار PTSD مزمن که با مشکلات عدیده انواع حافظه دچار هستند، برداشت.

این مطالعه با هدف شناخت تاثیر زوج درمانی هیجان مدار بر بهبود الگوهای ارتباطی جانبازان مبتلا به PTSD ناشی از جنگ و همسران شان انجام شد. روش تحقیق تجربی بوده، به این منظور 28 جانباز مبتلا به PTSD و همسران شان به طور تصادفی انتخاب و در دو گروه کنترل و آزمایش جایگزین شدند. جمع آوری داده ها به وسیله مصاحبه PTSD و پرسشنامه الگوهای ارتباطی کریستنسن و سـالاوی (1984) انجام شد. پس از پیش آزمون، گروه آزمایش 10 جلسه زوج درمانی هیجان مدار را دریافت کردند و گروه کنترل در لیست انتظار قرار گرفتند. تحلیل کواریانس نتایج پ ژوهش بیانگر تفاوت معناداری بین دو گروه آزمایش و کنترل بود. به عبارت دیگر این مدل درمانی باعث بالا رفتن میزان استفاده زوج ها از الگوی ارتباطی سازنده متقابل و پایین آمدن میزان استفاده آن ها از الگوهای ارتباطی اجتنابی متقابل و توقع/ کناره گیری شده است. به طور کلی بیشتر مطالعات بالینی در این زمینه بر روی درمان های فردی متمرکز است و درمان های زوجی و خانوادگی نادیده گرفته شده اند. اما به نظر می رسد بالا رفتن میزان استفاده جانبازان PTSD و همسران شان از الگوی ارتباطی سازنده متقابل موجب افزایش میزان سلامت روانی آن ها می شود.

"به منظور بررسی اثربخشی درمان شناختی رفتاری cbt در بیماران مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه ی ناشی از جنگ، 16 نفر بیمار مبتلا به ptsd به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه 8 نفری آزمایش و کنترل، طی 14 جلسه، تحت درمان شناختی رفتاری قرار گرفتند. نتایج نشان می دهد، درمان شناختی رفتاری در کاهش علایم بیماران مبتلا به ptsd موثر است. "

"خشونت خانگی به هر نوع عمل خشونت آمیزی که بر اختلاف جنسیت مبتنی باشد گفته می شود. یکی از انواع خشونت که به دلیل مسایل فرهنگی و اجتماعی کمتر مورد توجه قرار گرفته، خشونت جنسی علیه کودکان و زنان است. یکی از شایع ترین اختلالات روانپزشکی در خصوص خشونت ها و تهاجم جنسی اختلال استرس پس از ضربه می باشد. PTSD وقتی بروز می کند که شخص فشار روانی و هیجانی را که شدت آن عملا برای هر کسی آسیب رسان خواهد بود تجربه کرده باشد. این اختلال شامل ویژگی هایی مانند یادآوری خاطرات و تجربه مجدد سانحه در رویا و بیداری، اجتناب مستمر از یادآوری سانحه و کرختی عاطفی و بی حسی و برانگیختگی شدید می باشد، این علایم حداقل باید یکماه تداوم یابد تا فرد مبتلا به PTSD گردد. یکی از خشونت های خانگی سو رفتار جنسی و همسرآزاری است که در کودکان و زنان به صورت افسردگی، اضطراب و PTSD مشاهده می گردد. هدف از بررسی مقاله حاضر، مطالعه پدیده خشونت های خانگی از دیدگاه روانشناختی و اجتماعی و برآورد میزان شیوع و ویژگی های بالینی PTSD ناشی از تجاوز به عنف و... می باشد. این مطالعه به صورت مروری و بررسی مقالات و پیشینه تحقیقات داخلی و خارجی در مورد خشونت های جنسی در کودکان و زنان و بروز PTSD می باشد که از منابع مختلف و سایت های Psych INFO، NCPTSD، Psychlit و Traumatic stress در سال های (2005-1989) گردآوری شده است. نتایج این بررسی بیانگر میزان شیوع و بروز متفاوت بوده، اما به طور کلی، پیامدهای روانشناختی آن 25 الی 30 درصد در خصوص PTSD، افسردگی و اضطراب گزارش شده است. به طور کلی باید به پدیده خشونت خانوادگی و جنسی از دیدگاه های روانی، اجتماعی، زیستی و فرهنگی نگریست، چرا که پیامدهای روانشناختی آن سلامت روانی افراد جامعه را به خطر انداخته و برای پیشگیری از این پدیده باید مداخلات آموزشی و پیشگیرانه را در سطح اجتماع گسترش داد و شبکه های خانوادگی و اجتماعی را تقویت کرد."