مطالعات روانشناسی تربیتی

پژوهش حاضر به بررسی رابطه ی سبک های فراهیجانی والدین با خودکارآمدی و هوش عاطفی دانش آموزان دبیرستان های شهر شیراز پرداخته است. شرکت کنندگان شامل 324 دانش آموز و یکی از والدین آنها بودند که به روش خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. والدین شرکت کننده پرسشنامه ی دیدگاه فراهیجانی والدین و فرزندانشان نیز دو پرسشنامه ی هوش عاطفی و خودکارآمدی را تکمیل کردند. از ضریب آلفای کرونباخ برای بررسی پایایی و روش تحلیل عامل و همسانی درونی برای بررسی روایی مقیاس ها استفاده شد که نتایج بیانگر احراز خصوصیات روان سنجی مقیاس های مورد استفاده بود. داده های گردآوری شده با استفاده از تحلیل واریانس یک راهه و آزمون تی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که خودکارآمدی و هوش عاطفی نوجوانان تحت تاثیر سبک های فراهیجانی والدین متفاوت است. میانگین نمرات خودکارآمدی و هوش عاطفی فرزندان در سبک های هدایت گر و ردکننده به صورت معناداری از میانگین نمرات دانش آموزان در سبک های بی توجه و تاییدگر بیشتر بود. یافته های این پژوهش در راستای روند پژوهشی مربوطه به بحث گذاشته شده اند و پیشنهاداتی برای انجام پژوهش های بیشتر ارائه شده است.

این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین مهارت های اجتماعی- هیجانی کودکان با سن و جنس آنها و نیز اشتغال مادران در یک گروه نمونه به حجم 712 کودک 6- 4 ساله (358 دختر، 367 پسر) مهـد کودک ها و مراکز پیش دبستانی تهران انجام شد. مادران گروه نمونه نسخه فارسی پرسشنامه غربالگری اختلالات اجتماعی/ هیجانی پیش دبستانی (میلر، مایشی و میلر، 1997؛ دادستان و دیگران، 1389) را تکمیل کردند. نتایج تحلیل های آماری نشان داد که دختران در مهارت های اجتماعی، مهارت های ارتباطی، مهارت های زندگی روزمره و رفتارهای سازش نایافته- فزون کنش نسبت به پسران نمره بهتری کسب کردند. کودکان 6-5 ساله نیز در مقایسه با کودکان 5-4 ساله در رفتارهای سازش نایافته/ فزون کنشی و نیز مهارت های زندگی روزمره نمره بیشتری به دست آوردند. کودکانی که مادران شاغل داشتند، نسبت به کودکان دارای مادران خانه دار، نمره بالاتری در مهـارت های ارتباطی کسب کردند. استلـزام های مربوط به درک رفتـارهای کودکان و نیز برنامه ریزی های آموزشی و تربیتی بر پایه یافته های این مطالعه مورد بحث قرار گرفت.

هدف از پژوهش حاضر تبیین نقش حمایت سازمانی، تجربه رایانه، اضطراب رایانه و خودکارآمدی رایانه در پیش بینی کاربست رایانه توسط کارشناسان دانشگاه تهران با استفاده از مطالعات همبستگی از نوع الگویابی روابط بین متغیر ها می باشد. به این منظور با استفاده از مدل TAM (مدل پذیرش تکنولوژی) و پیشینه نظری و تجربی مدل مفهومی تدوین و پیشنهاد شد. برای سنجش تجربه رایانه از مقیاس آشنایی و تجربه رایانه پوتوسکی و بابکو، برای اندازه گیری حمایت سازمانی از مقیاس حمایت سازمانی ایگباریا و همکاران، برای اندازه گیری خودکارآمدی رایانه از مقیاس خودکارآمدی رایانه کامپیو و هیگینز و برای سنجش اضطراب رایانه از مقیاس اضطراب رایانه هینسن، گلس و نایت استفاده شده است. ابزارهای نامبرده در بین نمونه 306 نفری از کارشناسان تهران که با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تعیین شده بودند، به اجرا در آمد و داده های لازم گرد آوری شد. با توجه به اینکه تعدادی از پرسشنامه ها قابل استفاده نبودند از تحلیل حذف شد و در نهایت 254 پرسشنامه در تحلیل نهایی مورد استفاده قرار گرفت. 146 نفر از پاسخگویان مرد و 108 نفر زن بودند. داده های گردآوری شده با استفاده از روش تحلیل مسیر مورد آزمون قرار گرفت. یافته های پژوهش حاکی از آن است که تجربه استفاده از رایانه تاثیر مستقیم و مثبتی بر استفاده از رایانه و تاثیر مستقیم و منفی بر اضطراب رایانه دارد. از طرف دیگر، حمایت سازمانی اثر مستقیم و مثبتی بر خودکارآمدی رایانه داشته و در عین حال تاثیری بر اضطراب رایانه ندارد. خود کارآمدی رایانه نیز تاثیری بر اضطراب و استفاده از رایانه نداشته و اضطراب رایانه نیز اثر مستقیم و منفی بر استفاده از رایانه دارد. علاوه بر این، نتایج حاکی از آن است تنها تجربه استفاده از رایانه اثر غیر مستقیمی بر استفاده از رایانه داشته و این اثر از طریق خود کارآمدی رایانه صورت می گیرد. به عبارت دیگر، خود کارآمدی رایانه نقش واسطه ای را بین تجربه رایانه و استفاده از رایانه ایفا می کند. در مجموع، با توجه به نتایج بدست آمده میتوان عنوان کرد که مدل پیشنهادی با داده های تحقیق برازش نسبتاً خوبی دارد و قادر است که 20 درصد از واریانس استفاده از رایانه را تبیین کند.

هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش تاکیدات هدفی والدین در خود تنظیمی یادگیری دانش آموزان دبیرستانی در شهر شیراز بود. بدین منظور، به شیوه تصادفی خوشه ای چند مرحله ای، نمونه ای شامل 722 نفر دانش آموز (379 دختر و 343پسر) از دو ناحیه ی آموزش و پرورش شهر شیراز انتخاب شدند. این افراد، پرسشنامه تاکیدات هدفی والدین و خود تنظیمی یادگیری را تکمیل کردند. نتایح حاصل از محاسبه پایایی و بررسی روایی ابزارها مطلوب بود. محاسبه ی همبستگی نشان داد که بین تاکیدات هدفی تسلطی و عملکردی والدین با خودتنظیمی یادگیری فرزندان، همبستگی مثبت و معنی داری وجود دارد. هر دو نوع تاکیدات هدفی تسلطی و عملکردی والدین، پیش بینی کننده ی مثبت و معنی دار ابعاد فراشناختی و شناختی بودند. تاکیدات هدفی عملکردی، انگیزش را به صورت مثبت و معنی دار و تاکیدات هدفی تسلطی والدین انگیزش را به صورت منفی و معنی دار پیش بینی کردند. بین دختران و پسران از نظر تاکیدات هدفی تسلطی والدین، خود تنظیمی یادگیری و شناخت، تفاوت معنی داری وجود نداشت؛ در صورتی که از نظر تاکیدات هدفی عملکردی و فراشناخت به نفع دختران و انگیزش به نفع پسران تفاوت معنی داری وجود داشت.

در پژوهش حاضر ارتباط سبک های هویت برزونسکی (اطلاعاتی، هنجاری، گسیخته- اجتنابی) با مؤلفه های شناختی (رضایت از زندگی) و هیجانی (عواطف مثبت و منفی) شادمانی مورد بررسی قرار گرفت. شرکت کنندگان پژوهش شامل530 (353 دختر، 177 پسر) دانشجوی کارشناسی رشته های مختلف دانشگاه شیراز بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله-ای انتخاب شدند و توسط مقیاس های سبک های هویت (ISI-6G)، عاطفه ی مثبت و منفی (PANAS)، و رضایت از زندگی (SWLS) مورد ارزیابی قرار گرفتند. پایایی پرسش نامه ها به روش آلفای کرونباخ و روایی آن ها به شیوه ی تحلیل عوامل، تعیین شد. نتایج بیانگر روایی و پایایی مطلوب پرسش نامه ها بود. یافته های حاصل از رگرسیون چندگانه نشان داد که سبک هویت اطلاعاتی، پیش بینی کننده ی مثبت و معنادار برای عاطفه ی مثبت می باشد. برای عاطفه ی منفی، سبک اطلاعاتی به صورت مثبت و سبک هنجاری به گونه ی منفی پیش بینی کننده بودند و مؤلفه ی شناختی شادی به صورت مثبت و معنادار توسط سبک های هویت هنجاری و گسیخته- اجتنابی پیش بینی گردید. نتایج حاصله، مؤید فرضیه ی پژوهش مبنی بر پیش بینی شادی توسط سبک های هویت بود.

هدف از این پژوهش بررسی رابطه ی بین هوش هیجانی و راهبردهای مقابله ای افراد موفق و ناموفق در آزمون سراسری بود. بدین منظور 195دانشجوی ترم یک از دانشگاه های دولتی شهر تهران (گروه موفق) و 199 داوطلب شرکت در آزمون سراسری که حداقل یک بار در کنکور شرکت کرده اند (گروه ناموفق) به صورت نمونه ی در دسترس انتخاب شدند. سپس پرسشنامه های هوش هیجانی بار-اون و راهبردهای مقابله ای بلینگز و موس، روی آنها اجرا شد .نتایج به دست آمده نشان داد که افراد موفق، خود شکوفاتر و خوشبین ترند، تکانه های خود را بهتر کنترل می کنند، سازگاری بالاتری دارند و هوش هیجانی کلی آنها نیز بالاتر است. افراد موفق بهتر از افراد ناموفق با فشار ها مقابله می کنند؛ از طرفی افراد ناموفق از راهبردهای مقابله ای متمرکز بر هیجان (مهارهیجانی و جسمانی) بیشتر بهره می جویند. در مجموع، این مطالعه حاکی از ارتباط معنادار بین هوش هیجانی و راهبردهای مقابله ای موفقیت و عدم موفقیت در کنکور بود.

هدف از مقاله حاضر پیش بینی اضطراب ریاضی در دانش آموزان پایه دوم دبیرستان رشته های ریاضی، انسانی و تجربی بر اساس خودکارآمدپنداری و جهت گیری هدفی بود. برای انجام این پژوهش تعداد 581 نفر از دانش آموزان دختر و پسر رشته های نظری (ریاضی، تجربی، انسانی) دبیرستانهای دولتی پنج منطقه از مناطق بیست گانه تهران شرکت داشتند. برای جمع آوری اطلاعات از مقیاس اضطراب ریاضی بتز (1978)، پرسشنامه خودکارآمد پنداری بندورا و پرسشنامه جهت گیری هدف حیدری (1389) استفاده شد. برای تحلیل داده-ها از روش های تحلیل واریانس و رگرسیون استفاده گردید. یافته های پژوهش نشان داد که میزان اضطراب ریاضی دانش آموزان در رشته های مختلف نظری (ریاضی، تجربی و انسانی) در پایه دوم دبیرستان تفاوت معناداری دارد. همچنین تمامی ابعاد خودکارآمد پنداری با جهت گیری هدفی تسلطی (اجتنابی و گرایشی) رابطه منفی و با جهت گیری هدفی عملکرد مدار (اجتنابی و گرایشی) رابطه مثبت معنادار نشان می دهد. خودکارآمدپنداری و جهت گیری هدفی با اضطراب ریاضی نیز همبستگی داشته و می توان براساس نوع جهت گیری هدفی و میزان خودکارآمدپنداری دانش آموزان در حدود 45 درصد از میزان اضطراب ریاضی در آنان را پیش بینی نمود.