واکاوش ساختار نشانه شناختی شهر: بازنمایی فرایند ادراکی ارزیابی نشانه ها (مطالعه موردی: شهر جدید صدرا) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
طراحی هدفمند ساختار شهر و به ویژه ساختار نشانه ای در ارتقای کیفیت قلمروهای همگانی نقشی اساسی دارد. برای دست یابی به این ساختار، نه تنها مجموعه ای از عناصر نشانه ای، بلکه نحوه ی چیدمان آنها در قالب شبکه ای به هم پیوسته ضروری می نماید. با توجه به اهمیت نشانه ها در انسجام فضایی- کالبدی و درک یکپارچه از ساختار شهر، این پژوهش بر آن است تا با تأکید بر ساختار نشانه شناختی و ادراک و نقشه های ذهنی شهروندان، به تبیین نظام بصری شهر جدید صدرا از دو منظر شهروندان و کارشناسان با روش شناسی ترکیبی بپردازد. بدین منظور نقشه ی ذهنی شهروندان با کمک عناصر نمادین و شناسایی نقاط عطف در 3 مرحله ترسیم و با هم پوشانی نقشه های ذهنی با استفاده از نرم افزار GIS، نقشه ادراکی یکپارچه تولید شد. سپس برای درک ساختار نشانه شناختی، عناصر نقشه های ذهنی شهروندان با استفاده از روش AHP مشخص شد که نشانه های بصری، ادراکی، عملکردی و ساختاری به ترتیب از اولویت های انتخاب شده توسط کارشناسان متخصص هستند. رتبه بندی ها با استفاده از روش SAW برای ارزیابی کیفیت عناصر نقشه های ذهنی در رابطه با معیارهای فرعی هر عنصر مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که ویژگی های هر نشانه و نحوه ی قرار گرفتن آنها در چیدمان ساختار نشانه ای شهر می تواند آن را در طیف مختلف ادراکی قرار دهد. با توجه به تحلیل های صورت گرفته بر تصاویر ذهنی افراد پیرامون ساختار نشانه ای شهر صدرا مشخص می گردد که نشانه ها، کیفیت های بصری، ورودی شهر و ورودی خیابان های شاخص، فضاهای عمومی و مسیرها جزو عناصر تشکیل دهنده ی نقشه ی ادراکی شهروندان و نظام بصری شهر هستند که با وجود رتبه بندی بالاتر کیفیت ادراکی آنها در مرکز شهر، توانسته اند جایگاه شان را به صورت شبکه ی ساختار نشانه ای بر اساس طیف ارزشی عناصر نشانه ای در ذهن افراد تثبیت نمایندUrban Semiotic Structure Reappraisal: A Representation of Perceptual Landmarks Appraisal Process (Case Study: Sadra New Town)
The conscious and purposeful design of the city structure, and in particular, the symbolic structure of the city, plays an essential role in improving the public realm quality. A set of symbolic elements is necessary to achieve such a structure, arranged in an interconnected network. This study is applied according to its main objectives and has a descriptive-analytical nature. In this research, the symbolic structure of the city has been analyzed from both citizens' and experts' perspectives. Considering the importance of signs in the spatio-physical cohesion and the integrated perception of the city structure, this study intends to explain the visual system of Sadra New Town by emphasizing the semiotic structure and the citizens' perception and mental maps. For this purpose, after selecting 90 citizens, the research team captured their mental map with the help of symbolic elements and landmark recognition in 3 stages. Following this stage, an integrated perceptual map was produced by projecting and overlaying the mental maps using GIS Software. Then, to apprehend the semiotic structure of the New Town, the elements present in the citizens' mental maps were ranked using the AHP method. It was determined that visual, perceptual, functional, and structural landmarks are among the priorities selected by the experts, respectively. The rankings were analyzed using the SAW method to assess the quality of the individuals' mental maps elements concerning the sub-criteria of each landmark. In this way, the final score of each landmark, path, and node was calculated and classified in good, medium, and poor spectroscopy. In this way, according to the analysis of the mental maps focusing on the semiotic structure of Sadra New Town, it is clear that city landmarks, visual qualities, main entrance, and the entrance of distinctive avenues, public spaces, and paths are all crucial elements in the citizens' perceptual map. These elements are components of the urban visual system with a physical-visual aspect. According to their specific characteristics, each of them can establish their position in people's minds.