توسعه مدل کسب وکار تاب آور برای سازمان های پیچیده فنی - اجتماعی به روش فرا ترکیب (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف: وجود فضای پرالتهاب اقتصادی و اجتماعی، کسب وکارها را به سمت ارتقای سطح پایداری سوق داده است. از طرفی ظهور سیستم هایی متشکل از ترکیب فرایندهای فنی جای گرفته در شبکه های اجتماعی که از آن با عنوان سیستم های پیچیده فنی اجتماعی یاد می شود، موجب شده است که پیچیدگی هایی در تدوین مدل کسب وکار این نوع سازمان ها ایجاد شود. توجه هم زمان به مسائل اجتماعی و فرایند های فنی و در نظر گرفتن تأثیرهای این دو بر یکدیگر، در انتخاب و طراحی مدل کسب وکار از اهمیت ویژه برخوردار است. مطالعه حاضر در تلاش است با بررسی تحقیقات گذشته، به شناسایی ویژگی ها و عوامل مؤثر بر تاب آوری مدل کسب وکار سازمان های پیچیده فنی اجتماعی بپردازد و مدلی را برای ارتقای سطح تاب آوری مدل کسب وکار این نوع سازمان ها ارائه دهد؛ از این رو هدف این پژوهش توسعه مدل کسب وکار تاب آور برای سازمان هایی با این ویژگی است. روش: برای انجام این پژوهش و همچنین، استخراج مؤلفه های مؤثر بر تاب آوری کسب وکار، از روش فراترکیب استفاده شده است؛ از این رو ابتدا استراتژی مدنظر جهت جست وجو و انتخاب مقاله ها تعیین شد؛ سپس مقاله های مرتبط و معتبر بین سال های 2000 تا 2022 میلادی استخراج شد و پس از پالایش مقاله ها، تحلیل محتوای 78 مقاله نهایی انجام گرفت. یافته ها: 85 کد فرعی که نشان دهنده عوامل مؤثر بر تاب آوری مدل کسب وکار است، استخراج شد. در مرحله بعد با استفاده از این کدها و با توجه به نزدیکی معانی و تعاریف آن ها، 21 کد محوری (تم) تعریف شد و در مرحله آخر، تم های تدوین شده ذیل چهار مؤلفه اصلی آنتولوژی مدل کسب وکار، دسته های مشتری، مدیریت زیرساخت، جریان های مالی و ارزش پیشنهادی قرار گرفتند. نتیجه گیری: به دلیل بررسی هم زمان عوامل اجتماعی و فرایند های فنی سازمان، مدل نهایی ارائه شده در مقایسه با سایر مطالعات انجام شده، از جامعیت کامل تری برخوردار است و می تواند به مدیران ارشد سازمان ها در انتخاب و تدوین مدل کسب وکار تاب آور کمک شایانی کند. همچنین، این مدل جهت ارزیابی میزان تاب آوری مدل کسب وکار سازمان های منطبق بر سیستم های فنی اجتماعی، می تواند مرجع مناسب و جامعی باشد.Developing a Resilient Business Model for Complex Techno-social Organizations by Meta-Synthesis Method
Objective: Highly unstable social and economic ecosystems have inevitably resulted in severe momentums and adverse environmental changes. To overcome the mentioned challenge and also increase their competitiveness, most businesses have accepted a resilience approach. Moreover, the presence of so called techno-social Complex Systems has given rise to serious challenges in developing Business Plans. To have accurate planning for the business, social issues, technical processes, and their correlation should be simultaneously addressed. In this work, following a comprehensive review of the previous efforts, a more detailed and sophisticated explanation of how techno-social factors impact resilience Business model will be investigated. In other words, we aim to develop an improved Business model model for companies dealing with the mentioned challenges. Methods: Meta-Synthesis method have been used for gathering necessary resources. A complete review of all related references has been carried out. 78 outstanding articles have been selected from all the papers published since 2000. The study and analysis of these 78 references has built the framework of our work. Results: In this work 85 sub-codes, indicating the impacts on resilience business model, have been successfully extracted. Using these codes and their proximity in definition, 21 core themes were defined in the next part. Finally, the developed themes have been categorized into four main elements of Business Model Ontology: customer, management, infrastructure, financial flows, and recommended value. Conclusion: The finally presented model, enjoying simultaneous analysis of social parameters and corporate technical processes, has shown to provide more generality in modeling. The model would be a great help for senior managers to desing resilient business model. In addition, this model can efficiently be used in thorough assessment of resilience in techno-social companies.
تبلیغات
