مبادلات نفت و گاز و همکاری بین المللی (با) ایران (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

یکی از تفاوت های جدی مکاتب نوواقع گرایی و نهادگرایی نولیبرال در روابط بین الملل به موضوع همکاری مربوط می شود. پیروان نهادگرایی نولیبرال بر خلاف طرفداران نوواقع گرایی معتقدند که در روابط بین الملل، حتی در شرایط هرج ومرج و فقدان حاکمیت مرکزی در سطح جهان، می توان با کمک نهادهای بین المللی به همکاری های بین المللی دست یافت. این تفاوت نگاه به همکاری حاصل اختلاف نظر این دو مکتب درباره دستاوردهای مطلق و نسبی است. از این رهگذر، با به کارگیری این دو دیدگاه در حوزه مبادلات انرژی به دو نگاه متفاوت «خودکفایی انرژی» و «وابستگی متقابل انرژی» رسیده ایم. در قدم بعدی، با عملیاتی کردن این نظرگاه ها در مبادلات نفت و گاز ایران طی سال های 1995 تا 2005 به عنوان نمونه پژوهشی، و نیز با استفاده از آمار و ارقام منتشر شده، درستی این فرضیه را نشان داده ایم که مبادلات نفت و گاز در چارچوب نظام مبتنی بر وابستگی متقابل انرژی به همکاری های بین المللی (با) ایران منجر شده است.