مقدمه: مداخلات روان شناختی از جمله الزامات درمان کارآمد مصرف کنندگان مواد در دوره پرهیز می باشد. هدف: هدف این مطالعه مقایسه تأثیر آموزش مهارت های مقابله ی شناختی - رفتاری و برنامه پیشگیری از عود مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش علائم روانشناختی افراد وابسته به مواد تحت درمان نگهدارنده با متادون بود. روش: این پژوهش به روش آزمایشی و با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل انجام گرفت. جامعه آماری شامل کلیه افراد وابسته به مواد مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد شهر اردبیل در نیمه دوم سال 1394 بود. حجم نمونه شامل 60 نفر بود که با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب و به تصادف در سه گروه بیست نفری (دو گروه آزمایشی و یک گروه کنترل) جایگزین شدند. برای جمع آوری داده ها از آزمون تجدیدنظر شده فهرست علائم روانی استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیری و آزمون تعقیبی بنفرونی تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که تفاوت آماری معنی داری بین میانگین نمرات پس آزمون سه گروه در متغیرهای شکایات جسمانی، افسردگی، پرخاشگری و روان پریشی وجود دارد؛ نتایج آزمون بونفرونی نیز نشان داد که تفاوت معنی داری بین گروه های آزمایشی در متغیرهای شکایات جسمانی، افسردگی و پرخاشگری وجود ندارد. ولی برنامه ی پیشگیری از عود مبتنی بر ذهن آگاهی به تنهایی در کاهش روان پریشی مؤثر بوده است. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان می دهد که استفاده از روش های آموزش مهارت های مقابله شناختی رفتاری و پیشگیری از عود مبتنی بر ذهن آگاهی می تواند مداخله روان شناختی مفیدی برای کاهش علایم روان شناختی افراد وابسته به مواد باشد.
