ارزیابی و پهنه بندی آب و هواشناسی نظامی استان سیستان و بلوچستان بر اساس شاخص های PET و MCI (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

آب وهوا یکی از مهمترین عوامل جغرافیایی تأثیرگذار بر امور دفاعی و نظامی است که طراحان حوزه دفاعی و نظامی در انتخاب دکترین ها، تاکتیک ها و حتی در انتخاب نوع نیروهای نظامی، تجهیزات نظامی، البسه، آماد، تعمیر و نگهداری، ساخت تأسیسات باید همواره مدنظر قرار دهند. یکی از دغدغه های فرماندهان راهبردی برای برنامه ریزی درازمدت، آگاهی از تقویم اقلیم نظامی مناطق مختلف است. در این پژوهش به منظور ارزیابی و پهنه بندی شرایط اقلیمی استان سیستان و بلوچستان از نظر فعالیت های نظامی، تمامی ایستگاه های سینوپتیک موجود در منطقه مطالعه شد. از بین آن ها، هفت ایستگاه، که دارای دوره آماری بالای 30 سال بودند، انتخاب و داده های اقلیمی مربوط به پارامترهای دما، رطوبت نسبی، سرعت و جهت باد، ابرناکی، میدان دید، بارش باران و برف در دوره روزانه و ماهانه از سازمان هواشناسی دریافت گردید. سپس آستانه های عناصر اقلیمی تأثیرگذار در عملیات نظامی تعیین و احتمالات وقوع پارامترهای تأثیرگذار بر عملیات نظامی محاسبه گردید. در ادامه با استفاده از روش دمای معادل فیزیولوژیک آسایش اقلیمی و تنش های سرمایی و گرمایی تأثیرگذار بر نیروهای نظامی در طول ماه های مختلف سال ارزیابی گردید. همچنین بر اساس شاخص اقلیم نظامی، وضعیت منطقه ازلحاظ میزان مطلوبیت شرایط اقلیمی برای انجام عملیات مختلف نظامی در طول سال مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که مطلوبیت اقلیم نظامی در منطقه جنوب شرق کشور در ماه های گرم سال و فصل تابستان، نسبت به ماه های سرد و معتدل سال پایین است؛ به گونه ای که کمترین میزان مطلوبیت برای عملیات نظامی در سطح منطقه مربوط به ماه های تیر و مرداد می باشد. در بین ایستگاه های استان نیز کمترین مطلوبیت اقلیم نظامی مربوط به منطقه زابل و زهک است که تحت تأثیر بادهای 120 روزه سیستان قرار می گیرند. همچنین بیشترین مطلوبیت اقلیم نظامی در سطح استان مربوط به ماه های آبان، مهر و اسفند است. در بین ایستگاه های استان نیز ایستگاه های چابهار و سراوان در این ماه ها از مطلوبیت اقلیم دفاعی بیشتری نسبت به بقیه برخوردار می باشند.