مطالب مرتبط با کلیدواژه

اقتصاد مقاومتی


۱۲۱.

بررسی ماهیت اقتصاد مقاومتی و نظریه های توسعه اقتصادی

نویسنده:
منبع: مجله اقتصادی سال هجدهم فروردین و اردیبهشت ۱۳۹۷ شماره ۱ و ۲ 95-116

کلیدواژه‌ها: اقتصاد مقاومتی توسعه نوسازی وابستگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹۸ تعداد دانلود : ۵۱۵
مفهوم توسعه بعد از جنگ جهانی دوم گسترش یافت، به گونه ای که در اواخر قرن بیست و در قرن بیست و یکم قدرت کشورها بر اساس میزان توسعه یافتگی به ویژه توسعه اقتصادی تعریف می شود. از این رو تلاش هایی برای ارائه الگوهای توسعه در جوامع مختلف شکل گرفت که نتیجه آن طرح نظریاتی در این زمینه بود. این نظریه پردازی برای دستیابی به الگوی مطلوب توسعه هیچ گاه متوقف نشده است و همچنان ادامه دارد. دیدگاه های اولیه مبتنی بر توسعه خطی بود اما مکاتب بعدی آن را رد کردند و بر الگوی توسعه بومی تأکید داشتند. ایران نیز پس از انقلاب اسلامی سعی کرد تا الگوی پیشرفت و توسعه به ویژه در حوزه اقتصادی خود را تدوین کند و نهایتاً در سال 91 الگوی اقتصادی مقاومتی از سوی مقام معظم رهبری مطرح شد. سؤالی که در پژوهش حاضر مطرح می شود این است که آیا الگوی اقتصاد مقاومتی یک الگوی جدید است و یا برگرفته از نظریه های توسعه ای است که قبلاً مطرح شده اند؟ در پاسخ به این سؤال این فرضیه به سنجش گذاشته می شود که هرچند الگوی اقتصاد مقاومتی با توجه به مؤلفه های بومی ایران تعریف شده است، اما درواقع ترکیبی از نظریه های نوسازی و وابستگی است که پیش تر ارائه شده است؛ از این رو نمی توان آن را یک الگوی جدید دانست، اما به هر شکل ماهیت مستقلی دارد. این پژوهش در چارچوب الگوهای توسعه بررسی می شود. روش تحقیق در این پژوهش، مقایسه ای و ابزار گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و اینترنتی است.
۱۲۲.

نظام ارزی مطلوب اقتصاد ایران در اقتصاد مقاومتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اقتصادی ایران سال هجدهم بهار ۱۳۹۲ شماره ۵۴ 181-204

کلیدواژه‌ها: اقتصاد مقاومتی نظام ارزی اقتصاد ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۶ تعداد دانلود : ۴۸۳
اقتصاد مقاومتی مفهوم جدیدی است که با شدت گرفتن تحریم های آمریکایی- غربی علیه اقتصاد ایران موضوعیت پیدا کرده و به تعبیری عبارت از مجموعه تدابیر مدیریتی جهت حداقل سازی آسیب پذیری اقتصاد ایران در برابر ریسک های متعدد داخلی و خارجی می باشد. یکی از بخش های اقتصاد ایران که همواره در معرض آسیب و ریسک قرار دارد بازار ارز می باشد؛ از این رو در مقاله حاضر با توجه به آسیب پذیری های نظام ارزی کشور تلاش شده است تا با معرفی و برآورد مدل هایی که ارتباط بین نرخ ارز با صادرات، واردات و تولید را بررسی می کنند و همچنین با آسیب شناسی نظام ارزی موجود، راهکارهایی برای پی ریزی نظام ارزی به معنی دقیق آن بیان شده و سپس نظام ارزی مطلوب برای اقتصاد ایران در چارچوب اقتصاد مقاومتی معرفی و پیشنهاد شود. نظام ارزی به معنی دقیق آن در اقتصاد ایران وجود ندارد چراکه عوامل ذره ای در طرفین عرضه و تقاضای بازار ارز تعیین کننده نرخ ارز نیستند. با توجه به نتایج حاصل از برآورد مدل های مربوط به تأثیر نرخ ارز بر صادرات، واردات و تولید از یکسو و آسیب شناسی نظام ارزی موجود کشور از سوی دیگر بیان می گردد که برای پی ریزی و شکل گیری نظام ارزی در اقتصاد ایران (که فرآیندی زمان بر است) بایستی مجموعه اقداماتی انجام گیرد که اهم آنها عبارتند از بکارگیری سیاست های اقتصادی به قصد متنوع سازی صادرات کالاها و خدمات، اصلاح ساختارهای نهادی و فنی و تکنولوژیکی تولید کشور، افزایش بهره وری نهاده های تولیدی به خصوص بهره وری نیروی کار، ارتقاء رقابت پذیری کالاها و خدمات تولیدی در اقتصاد کشور و نهایتاً تنوع بخشی به منابع ارزآوری از نفت و محصولات وابسته به آن به غیرنفت. بدنبال شکل گیری نظام ارزی، نظام ارزی شناور مدیریت شده به عنوان نظام ارزی مطلوب برای اقتصاد ایران معرفی و پیشنهاد گردید که دلیل آن مربوط به مزایای نظام ارزی شناور و همچنین امکان مدیریت نرخ ارز در مواقع لزوم می باشد.
۱۲۳.

بررسی شاخص ترکیبی تاب آوری اقتصادی ایران طی سال های 1384−1394(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای اقتصادی ایران سال پانزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲۹ 69-94

کلیدواژه‌ها: تاب آوری اقتصادی شاخص ترکیبی اقتصاد ایران اقتصاد مقاومتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۵۱ تعداد دانلود : ۱۲۴۰
در این مقاله میزان تاب آوری اقتصاد ایران برای سال های 1384−1394 بررسی شده است. بدین منظور از یک شاخص ترکیبی بومی متشکل از متغیرهای نرخ تورم، نرخ بیکاری، نرخ ارز، نسبت کسری بودجه به تولید ناخالص داخلی، سهم نفت در بودجه، نسبت صادرات غیرنفتی به واردات، نسبت واردات کالاهای واسطه ای و اولیه به کل واردات، نسبت بودجه کل کشور به تولید ناخالص داخلی، نسبت مصرف دولت به مصرف کل اقتصاد، نسبت صادرات و واردات به تولید ناخالص داخلی، اقتصاد زیرزمینی، نسبت شاغلان با تحصیلات عالی به کل شاغلان دولت، ضریب جینی، نرخ باسوادی، تعداد بیمه شدگان اصلی تأمین اجتماعی، تاب آوری اقتصادی متناسب با شرایط اقتصاد ایران، محاسبه شده و تفسیر می شود. نتایج نشان دهنده روند افزایشی شاخص مقاومت اقتصاد ایران با شیب ملایم است. بیشترین میزان شاخص در سال 1393 و کمترین آن در سال 1384 می باشد. بررسی ارتباط میان شاخص تاب آوری و تولید ناخالص داخلی سرانه، بیانگر وجود رابطه مثبت در دوره مورد بررسی است. به این صورت که با افزایش تاب آوری اقتصادی، تولید ناخالص داخلی سرانه کشور نیز افزایش می یابد .
۱۲۴.

مقاوم سازی اقتصاد شهری از طریق دستیابی به جمعیت کارای شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد و مدیریت شهری سال ششم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲۳ 97-110

کلیدواژه‌ها: مقیاس کارا اقتصاد شهری اقتصاد مقاومتی مقاوم سازی شهرها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۱ تعداد دانلود : ۲۶۰
اقتصاد مقاومتی، اصطلاحی است که در ادبیات اقتصادی ایران وارد شده و حول آن، نظریات متعددی شکل گرفته است. شهرها در اقتصاد ملی، رکن اصلی و اولیه تولید هستند. نخست شهرها و کلان شهرها، موتور محرک اقتصاد هستند که بخش زیادی از تولید کالا و خدمات در محدوده آنها صورت می گیرد و همچنین عمده بازار محصولات تولید شده در این شهرها هستند؛ به طوری که اگر این شهرها نبودند و این جمعیت به طور پراکنده یا یکنواخت توزیع می شدند، این میزان از تولید و این بازار شکل نمی گرفت. با وجود اهمیت مقیاس کلان شهرها در اقتصاد، مطابق با نظریات اقتصاد شهری، می توان اندازه کارایی برای شهرها تصور کرد که با تعیین آن، می توان به سوی مقاوم سازی اقتصاد شهری و اقتصاد مقاومتی حرکت کرد. در این مقاله، مقاوم سازی شهرها از طریق تعیین اندازه کارا شهر، بررسی و تحلیل شده است. برای محاسبه اندازه کارا شهر، تابع رفاه اجتماعی شهر، تصریح و برآورد شده است. یافته ها نشان دهنده این هستند که جمعیت شهر تهران، از سطح کارای خود عبور کرده و نزدیک کردن اندازه کارا به اندازه واقعی یا نزدیک کردن اندازه واقعی به اندازه کارا با کنترل جمعیت شهر می تواند اقتصاد شهر و در نتیجه، اقتصاد ملی را مقاوم ترکند. تنها سیاست های کنترلی برای مقاوم سازی اقتصاد شهر، جوابگو نیستند و سیاست های توسعه ارائه خدمات شهری و زیرساخت شهری برای افزایش ظرفیت گنجایش شهر، توصیه می شوند .
۱۲۵.

شناسایی چالش های پیاده سازی اقتصاد مقاومتی در صنعت ورزش کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت ورزشی مرداد و شهریور ۱۳۹۷ شماره ۴۹ 59 - 78

کلیدواژه‌ها: اقتصاد مقاومتی صنعت ورزش رهبری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۰ تعداد دانلود : ۴۸۲
هدف پژوهش حاضر، شناسایی چالش های پیاده سازی اقتصاد مقاومتی در صنعت ورزش کشور بود. روش پژوهش کیفی بود و اطلاعات موردنیاز با استفاده از مطالعات اسنادی و مصاحبه با خبرگان به دست آمد. جامعه آماری پژوهش اساتید دانشگاهی با تخصص درزمینه مدیریت ورزشی و اقتصاد ورزش کشور بودند. روش نمونه گیری به صورت هدفمند بود و مصاحبه با خبرگان تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت (14 مصاحبه.) درمجموع، تعداد 16 عامل چالش های پیاده سازی اقتصاد مقاومتی در صنعت ورزش کشور شناسایی شد ند که این عوامل درقالب پنج عامل کلی ضعف عوامل حقوقی و قانونی، فقدان برنامه محوری، بی توجهی به پژوهش و توسعه، عوامل اقتصادی و بی توجهی به اسناد بالادستی دسته بندی می شوند. با توجه به یافته های پژوهش، چالش هایی شناسایی شدند که می توان با برطرف کردن آن ها موجب توسعه صنعت ورزش کشور شد.
۱۲۶.

راهکارهای عملیاتی شدن اقتصاد مقاومتی در ورزش مدارس ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در ورزش تربیتی (دانشگاهی) بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۴ 153 - 172

کلیدواژه‌ها: اقتصاد مقاومتی اصلاح الگوی مصرف برنامه ریزی کلاسی حمایت از تولید داخلی نوآوری و شکوفایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۳ تعداد دانلود : ۳۷۴
یکی از راه های عملیاتی شدن اقتصاد مقاومتی در ورزش، نهادینه کردن این مفهوم از سنین پایه است؛ ازاین رو، توجه به ورزش مدارس و شناسایی مؤلفه های اقتصاد مقاومتی در این حوزه از اهمیت زیادی برخوردار است. با توجه به ماهیت کیفی و اکتشافی موضوع، از روش پژوهش کیفی از نوع گراندد تئوری و به شیوه گلیزر (1992) استفاده شد. نخست، ازطریق مطالعات اولیه، فهرست مقدماتی عوامل مؤثر شناسایی شد. سپس، مصاحبه های نیمه ساختاریافته (تعداد = 26 نفر) با نخبگان آگاه از موضوع پژوهش انجام شد. نتایج کدگذاری باز حاکی از آن بود که 54 نشان می توانند در عملیاتی شدن اقتصاد مقاومتی در ورزش مدارس مؤثر باشند. سپس، در مرحله کدگذاری محوری، نشان ها در 17 مفهوم طبقه بندی شدند. درنهایت، هفت مقوله شناسایی شده حاصل از کدگذاری انتخابی شامل مقوله اصلاح الگوی مصرف، تدوین برنامه آموزشی، نوآوری و شکوفایی، حمایت از تولید داخلی، حفظ محیط زیست و منابع طبیعی، توجه به اقتصاد مدرسه و شیوه آموزشی طبقه بندی شدند. سیاست گذاران تربیت بدنی آموزش وپرورش کشور می توانند از نشان ها، مفاهیم و مقوله های شناسایی شده در برنامه ریزی های آتی خود برای عملیاتی شدن اقتصاد مقاومتی در ساعات ورزش استفاده کنند.
۱۲۷.

مدلی برای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی در بیمارستان (مطالعه موردی: بیماران مبتلا به بیماری های خاص)

نویسنده:
منبع: مطالعات کاربردی در علوم مدیریت و توسعه سال سوم اسفند ۱۳۹۷ شماره ۶ (پیاپی ۱۴)

کلیدواژه‌ها: عوامل مدیریتی عوامل مقاومتی عوامل اقتصادی اقتصاد مقاومتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۳ تعداد دانلود : ۴۳۳
پژوهش حاضر با هدف ارائه مدلی برای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی در بیمارستان انجام شده است. روش پژوهش از نوع توصیفی- پیمایشی، مبتنی بر معادلات ساختاری و جامعه آماری آن، شامل 550 نفر از بیماران مبتلا به بیماری های خاص مراجعه کننده به بیمارستان خاتم الانبیاء (ص) تهران ، در سال 1396 که طبق فرمول کوکران 226 نفر، به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای در تحلیل استفاده شده است. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه استاندارد، عوامل مدیریتی، عوامل مقاومتی و همچنین عوامل اقتصادی استفاده که روایی صوری و محتوایی پرسشنامه ها به تایید متخصصین و روایی سازه از طریق تحلیل عاملی تاییدی، و پایایی آنها نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب 885/0، 803/0، و 781/0 محاسبه گردید. و جهت تجزیه و تحلیل داده ها، از نرم افزارهای آماری Spss23 و AMOS برای آمار توصیفی و مدل یابی معادلات ساختاری بکار گرفته شد. یافته های پژوهش نشان داد، عوامل مدیریتی با ضریب مسیر 45/0، عوامل مقاومتی با ضریب مسیر 61/0 و همچنین، عوامل اقتصادی نیز با ضریب مسیر 54/0 توانستند نقش اقتصاد مقاومتی را در بیمارستان تبیین نمایند.
۱۲۸.

چالش های اقتصادی و فرهنگی پیش روی انقلاب اسلامی

نویسنده:
منبع: تاریخنامه خوارزمی سال ششم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲۴

کلیدواژه‌ها: انقلاب اسلامی چالش اقتصادی رفاه اقتصادی نظام اقتصاد مقاومتی فرهنگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۳۹ تعداد دانلود : ۱۰۹۵
در دین مبین اسلام به اهمیت تأمین معیشت به عنوان رکن دینداری و حفظ کشور اشاره شده است. پس جزءنکاتی است که هم دانشمندان امروزی علم اقتصاد و صدر اسلام همواره با آن دست و پنجه نرم می کنند و همچنان ادامه دارد. چالش های اقتصادی پیش روی ایران را به طور کلی می توان به دو دسته ی داخلی و خارجی تقسیم کرد که داخلی شامل اسراف، تک محصولی بودن و خارجی تحریم را نام برد. بخشی دیگر از چالش هایی که جمهوری اسلامی با آن روبروست مربوط به بخش فرهنگ می شود که لازم است به دلیل موقعیت ویژه ایران در مبارزه با استکبار جهانی مسولان توجه بیشتری به مواردی مثل جنگ نرم تلاش درجهت گسترش بازتاب جهانی انقلاب اسلامی داشته باشند.
۱۲۹.

ارائه مدلی جهت تحقق اقتصاد مقاومتی در سازمان ها با بکارگیری نظریه ی شکست ناپذیری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه مدیریت راهبردی سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۲۳) 123 - 152

کلیدواژه‌ها: شکست پایداری شکست ناپذیری اقتصاد مقاومتی دیمتل خاکستری فرآیند تحلیل شبکه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۶ تعداد دانلود : ۴۹۰
مفهوم شکست ناپذیری به توانایی ارتقاء و پیشرفت سازمان در شرایط استرس زا و آشوبناک اشاره دارد. درواقع شکست ناپذیری بیان می کند زمانی که سازمان ها با عوامل استرس زا مواجه می شوند، پایداری به تنهایی کافی نیست. در چنین شرایطی سازمان ها نه تنها باید ساختار خود را حفظ کنند، بلکه باید بتوانند با یادگیری از عوامل استرس زا در بلندمدت موقعیت خود را بهبود بخشند و ارتقاء یابند. اگر سازمانی نتواند به موقع عوامل استرس زا را شناسایی کند و برای مقابله با آن ها تدابیری بیندیشد از بخش های ضعیف سازمانی می شکند و ساختار خود را از دست می دهد. در پژوهش حاضر سعی شده است شرکت الکتروفن قم ازنظر شکست ناپذیری مورد ارزیابی قرار گیرد. برای این منظور چارچوب اولیه، از مرور جامع ادبیات و پژوهش های انجام شده درزمینه ی شکست ناپذیری سازمان های مختلف به دست آمده است، با برگزاری جلسات، خبرگان معیارهای شکست ناپذیری را استخراج و تائید کرده اند، با استفاده از روش دیمتل خاکستری تأثیرات متقابل معیارها بررسی و از طریق روش فرآیند تحلیل شبکه اهمیت هر یک از معیارها مشخص شده است. طبق نتایج به دست آمده از پژوهش، یادگیری از طریق ریسک کنترل شده را می توان به عنوان مؤثرترین زیرمعیار یادگیری در شکست ناپذیر کردن سازمان ها معرفی کرد.
۱۳۰.

تأثیر تعهد سازمانی و نوآوری سازمانی بر اقتصاد مقاومتی

نویسنده:
منبع: اسلام و مدیریت سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱۲ 5 - 40

کلیدواژه‌ها: اقتصاد مقاومتی تعهد سازمانی نوآوری سازمانی تولید محوری آموزش و پرورش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۵ تعداد دانلود : ۴۷۶
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر تعهد سازمانی و نوآوری سازمانی بر اقتصاد مقاومتی انجام شد. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و به لحاظ روش گردآوری داده ها توصیفی−همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش، شامل کلیه کارکنان اداره کل آموزش و پرورش شهر تهران به تعداد 500 نفر بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده و جدول مورگان 217 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های استاندارد تعهد سازمانی آلن و میر (1990)، نوآوری سازمانی پنیادز، پراجگو و سوهل (2006) و پرسشنامه محقق ساخته اقتصاد مقاومتی که برگرفته از منویات مقام معظم رهبری مدظله العالی در پیام نوروزی سال 1395 بود، استفاده شد. پس از جمع آوری پرسشنامه ها، توصیف داده ها از طریق میانگین، انحراف معیار، درصد، فراوانی و جدول و استنباط آماری داده ها از طریق مدلسازی معادلات ساختاری و به کمک نرم افزار 2 PLS Smart در دو بخش مدل اندازه گیری و بخش ساختاری انجام پذیرفت. در بخش اول ویژگی های فنی پرسشنامه شامل پایایی، روایی همگرا و روایی واگرا مختص PLS بررسی گردید؛ در بخش دوم، ضرایب مسیر و ضرایب معناداری نرم افزار برای بررسی فرضیه های پژوهش استفاده شدند. نتایج تحقیق نشان داد، تعهد سازمانی و مؤلفه های آن شامل تعهد عاطفی، مستمر و هنجاری و همچنین نوآوری سازمانی و مؤلفه های آن شامل تولیدمحوری، فرایندمحوری و سازمان محوری بر اقتصاد مقاومتی از دیدگاه کارکنان اداره کل آموزش و پرورش شهر تهران تأثیر دارد.
۱۳۱.

شناسایی مولفه های فرهنگ و مدیریت جهادی در حوزه کسب و کار (با تاکید بر پیاده سازی اقتصاد مقاومتی)

نویسنده:
منبع: اسلام و مدیریت سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱۲ 85 - 112

کلیدواژه‌ها: مدیریت جهادی فرهنگ و ارزش های اسلامی کسب و کار اقتصاد مقاومتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۲ تعداد دانلود : ۳۸۴
حوزه کسب و کار، از جمله حوزه های مهم و مطرح دنیاست و موتور محرک اقتصاد هر کشور محسوب می شود. برخورداری نظام جمهوری اسلامی ایران از یک نظام کسب و کار و اقتصاد اثربخش و کارآمد، مستلزم تلازم با فرهنگ و ارزش هایی است که با ماهیت شریعت اسلام سازگار و همسو باشد. این تحقیق با هدف شناسایی مؤلفه های ارزشی در کسب و کار و عرصه عملیات اقتصادی انجام می شود. به منظور نیل به هدف تعیین شده ضمن مرور مبانی نظری و پایه تحقیق، مبانی دینی (آیات قرآن کریم، احادیث و روایات، بیانات امام خمینیe و سخنان و تدابیر مقام معظم رهبری مدظله العالی) بررسی و کنکاش شد. تحقیق حاضر به لحاظ نوع تحقیق، در زمره تحقیقات کاربردی به شمار می رود و از حیث ماهیت، تحقیق توصیفی−کیفی است که از طریق مطالعات کتابخانه ای و بررسی اسنادی، اطلاعات مورد نیاز، جمع آوری و تحلیل گردید. در این تحقیق مؤلفه ها و شاخص های مستخرج از مبانی دینی در ارتباط با موضوعات اقتصاد و کسب و کار، در دو بعد عمومی و اختصاصی و متناسب با دو بعد کلی در زیرشاخه های وابسته به هر کدام، دسته بندی شدند. در نهایت شاخص های مدیریت جهادی 24 مورد، مؤلفه ها و معیارهای استخراج شده از آیات قرآن کریم و روایات و احادیث در بعد عمومی حوزه کسب و کار، 53 مؤلفه و در بعد تخصصی و حرفه ای کسب و کار 58 مؤلفه می باشد و مؤلفه های ناظر بر اقتصاد مقاومتی مستخرج از بیانات مقام معظم رهبری مدظل العالی، 26 مورد می باشد.
۱۳۲.

تجربه تحریم؛ راهبردی برای شناخت آسیب پذیری ها و تحقق اقتصاد مقاومتی در جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد سال بیست و ششم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۸۴

کلیدواژه‌ها: اقتصاد مقاومتی آسیپ پذیری های اقتصادی تحریم ایران ممنوعیت تجاری تحلیل ثانویه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۲ تعداد دانلود : ۳۸۱
نخستین مرحله در رسیدن به اهداف اقتصاد مقاومتی در ایران، شناخت آسیب پذیری های اقتصادی است که زمینه را برای افزایش استقلال اقتصادی و کاهش تأثیرات منفی کشورهای دیگر بر رشد آماده می کند. در رابطه با اقتصاد مقاومتی پرسش های مهمی مطرح هستند: مهم ترین موانع برای تحقق اقتصاد مقاومتی در ایران کدامند و چگونه می توان این موانع را شناخت؟ با این استدلال که مهم ترین موانع تحقق اقتصاد مقاومتی در ایران، آسیب پذیرهای اقتصادی هستند، فرضیه زیر در این مقاله مورد بررسی قرار می گیرد: «آسیب پذیرهای اقتصاد ایران در سه حوزه وابستگی به سرمایه گذاری خارجی در بخش انرژی، وابستگی به صادرات نفت و واردات مواد پتروشیمی، به ویژه بنزین مهم ترین موانع تحقق اقتصاد مقاومتی در سال های اخیر هستند». این فرضیه از طریق «تحلیل ثانویه» داده های مربوط به تحریم ها مورد آزمون قرار می گیرد. با تکیه بر روش تحلیل ثانویه، آمارهای پراکنده اقتصادی در رابطه با سه موضوع مورد تحلیل قرار می گیرد: 1) روند تغییر تحریم ها از نمادین به کاربردی علیه ایران؛ 2) وضعیت اقتصادی ایران در سه حوزه اقتصادی مورد نظر در آستانه تشدید تحریم ها؛ 2) تأثیرات تحریم ها بر اقتصاد ایران. با تحلیل این داده ها نشان داده می شود که نخست تحریم ها با تمرکز به سه حوزه آسیب پذیری اقتصادی مطرح شده به تحریم های غیرنمادین و کاربردی تبدیل شدند، دوم در آستانه تغییر تحریم ها، آسیب پذیری و وابستگی ایران در این سه حوزه اقتصادی تشدید شده بود و اینکه تأثیرات تحریم ها در این سه حوزه منجر به فشار اقتصادی به ایران شد. با توجه به این تحلیل های آماری نتیجه گرفته می شود که ضعف و آسیب پذیری در سه حوزه وابستگی به سرمایه گذاری خارجی در بخش انرژی، وابستگی به صادرات نفت و واردات مواد پتروشیمی مهم ترین موانع اقتصاد مقاومتی هستند؛ بنابراین در نخستین گام برای تحقق اقتصاد مقاومتی باید در راهبردی بلندمدت، وابستگی در سه حوزه مطرح شده را کاهش دهیم. در پایان، این مقاله پیشنهاد هایی برای اجرای این راهبرد ارائه می کند.
۱۳۳.

اقتصاد سیاسی بین المللی از نگاه فقهی مقام معظم رهبری(مدظله العالی)

نویسنده:
منبع: راهبرد سیاسی سال دوم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۷

کلیدواژه‌ها: اقتصاد اسلامی فقه اقتصاد سیاسی اقتصاد مقاومتی دولت اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۵ تعداد دانلود : ۳۳۸
در این مقاله، ابتدا به بررسی مفهوم اقتصاد سیاسی بین المللی و سابقه شکل گیری آن و مبانی نظری موجود در خصوص آن و همچنین نگاه کلی اسلام به اقتصاد پرداخته شد و در ادامه، نگاه فقهی مقام معظم رهبری(مدظله العالی) به مقوله اقتصاد سیاسی بین المللی در قالب دو دسته بندی مبانی و اصول فقهی بررسی شد. منظور از مبانی، بنیان ها و اصول کلی برگرفته شده از منابع فقهی است که فرا رشته ای بوده و خاص رشته اقتصاد سیاسی بین المللی نیست و منظور از اصول، سیاست های مرتبط با این رشته می باشد که در عین برخورداری از درجه ای از ثبات، امکان تغییر بر اساس شرایط و مقتضیات زمان را دارا می باشد. در بررسی مبانی فقهی اقتصاد سیاسی بین المللی از نگاه مقام معظم رهبری(مدظله العالی)، مبانی خدا محوری، غیب باوری، اسلام محوری، معنویت محوری، ولایت محوری، اخلاق محوری، عدالت محوری و ظلم ستیزی استخراج شد و در بررسی اصول فقهی اقتصاد سیاسی بین المللی، 13 اصل شامل اقتصاد مقاومتی، آزادی اقتصادی، انفاق اقتصادی، نظارت و مراقبت دولت اسلامی بر فعالیت های اقتصادی برای جلوگیری از بغی و ستم، اقتصاد عامل اعتلای سیاسی در نظام بین الملل، رفاه عمومی و عدالت اقتصادی، مبارزه با فساد مالی و اقتصادی، همکاری اقتصادی در میان کشورهای اسلامی، خصوصی سازی اقتصاد، افزایش ثروت ملی و عدالت اجتماعی، رد استعمار ملت ها، خود اتکایی و نفی سلطه کفار بر مسلمین و استقلال دولت اسلامی استخراج شد.
۱۳۴.

زمینه های تربیتی اقتصاد مقاومتی با محوریت مبانی فلسفی علم النفس امام خمینی(ره)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال نهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۳۵)

کلیدواژه‌ها: اقتصاد مقاومتی امام خمینی ملاصدرا علم النفس اخلاق اقتصادی انسان شناسی قوای نفس نفس طبیعی نفس متعالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۱ تعداد دانلود : ۳۰۳
شناخت انسان و لایه های باطنی وجودی او چه نقشی در شناخت اولویت ها و اهداف و روش های تحقق اقتصاد مقاومتی دارد؟مفروض این است که تحقق بسیاری از سیاست های کلی نظام درباره اقتصاد مقاومتی- ابلاغی مقام معظم رهبری- مستقیم یا غیر مستقیم به شناخت ابعاد وجودی انسان(بعنوان اصلی ترین عامل در تمام مراحل هرفرایند اقتصادی)وابسته است؛ سیاست هایی چون : فعال سازی سرمایه های انسانی(سیاست یکم)، توانمند سازی نیروی کار جهت رشد بهره وری(سیاست سوم)، افزایش سهم سرمایه انسانی در چرخه تولید (سیاست پنجم) اصلاح الگوی مصرف(سیاست هشتم) صرفه جویی در هزینه های عمومی(سیاست شانزدهم) جلوگیری از فساد در حوزه های اقتصادی (سیاست نوزدهم) تقویت فرهنگ جهادی در فعالیت های اقتصادی (سیاست بیستم)... بنابراین برنامه ریزی و تلاش در جهت شکوفایی استعداد های متعالی انسانی و تعدیل و تنظیم قوای درونی در مردم و مدیران، مهمترین شرط تحقق سیاست های اقتصاد مقاومتی است. امام خمینی(س)شاخص ترین چهره منادی اقتصادِ اسلامیِ جهادی(=اقتصاد مقاومتی)در عصر حاضر، متأثر از علم النفس ملاصدرا که حکمت وانسان کامل راجامع وحی و کشف و عقل می داند، با تعریفی جامع از هویت انسانی، مبتنی بر اصالت روح و با راهنمایی در جهت مدیریت و تعدیل قوای نفس، سیمای انسان مطلوب برای تحقق اقتصاد مقاومتی را ترسیم می نماید.
۱۳۵.

تبیین ارکان پیاده سازی اقتصاد مقاومتی در صنعت ورزش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت ورزشی سال دهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۴۲) 580 - 567

کلیدواژه‌ها: اقتصاد مقاومتی پیاده سازی تحلیل محتوی صنعت ورزش روش کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۱ تعداد دانلود : ۲۹۵
پیامد اقتصادی اثرات مستقیم و غیرمستقیم ورزش در توسعه سبب توجه روزافزون به این صنعت شده است و هم راستای سایر حوزه ها، روی آوردن به سیاست اقتصاد مقاومتی، به هنگام رویارویی با شرایط سخت جهت تبدیل تهدیدها به فرصت ها ضرورت یافته است. با علم به اینکه تحقق این امر، نیازمند نقشه راه برای پیاده سازی اقتصاد مقاومتی در حوزه ورزش است، هدف این پژوهش تبیین ارکان پیاده سازی اقتصاد مقاومتی در صنعت ورزش بود که با استفاده از روش تحلیل محتوی کیفی؛ مصاحبه های عمیق حاصل از گفتگو با خبرگان حوزه اقتصاد و ورزش مورد کنکاش قرار گرفت. طبق نتایج، یک الگوی سه سطحی شامل؛ بهینه سازی زیرساختی، مقاوم سازی و برجستگی، جهت پیاده سازی اقتصاد مقاومتی در صنعت ورزش پیشنهاد گردید. بر اساس یافته ها، ضرورت دارد که در سیاست گذاری برای اجرای اقتصاد مقاومتی در ورزش، اهداف موضوعی موردعنایت قرار گیرند و سعی شود در اجرا به صورتی متوازن عمل شود. بنابراین، سیاست-ها به گونه ای باید تدوین و اجرا شوند که اهداف بهینه سازی زیرساختی، مقاوم سازی و برجستگی؛ هر سه در عمل تحقق یابند. تا بر اساس آن بتوان به پیاده سازی سیاست اقتصاد مقاومتی در صنعت ورزش مبادرت ورزید و به صورت فرافعال پاسخگوی الزامات محیطی بود.
۱۳۶.

طراحی و اعتباریابی مدل اجرای خط مش های تعاون روستایی در راستای سیاست های اقتصاد مقاومتی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مطالعات علوم اجتماعی ایران سال پانزدهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۵۹ 115 - 131

کلیدواژه‌ها: الگوی بومی اساتید و خبرگان خط مش گذاری تعاون روستایی اقتصاد مقاومتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۴ تعداد دانلود : ۴۴۹
اگر الگویی موفق در اجرا وجود داشته باشد، بدون شک می توان انتظار شکوفایی و توسعه همه جانبه را داشت. بنابراین پژوهش حاضر با هدف ارایه یک چارچوب نظری و مدل پارادایمی از برساخت های شخصی اساتید و خبرگان خط مش گذاری تعاون روستایی کشور به دنبال ارایه نظریه بومی و اعتباریابی آن در بین اساتید و خبرگان خط مش گذاری است. نمونه آماری در بخش کیفی از 20 نفر از اساتید و خبرگان خط مش گذاری تعاون روستایی هستند که مورد مصاحبه واقع شده اند و در بخش کمی که از فرمول جامعه نامشخص تعداد 165 نفر از اساتید و خبرگان خط مش گذاری کشور مورد سوال واقع شده اند. نتایج نشان می دهد که چارچوب نظری کشف شده حاصل از این پژوهش مطرح می کند که اساتید و خبرگان خط مش گذاری تعاون روستایی کشور قابلیت ها و پتانسیل های بالایی برای تبیین اجرای موفق خط مش های تعاون روستایی در راستای اقتصاد مقاومتی داشته اند و از نظر آنان «اجرای موفق خط مشی گذاری تعاون روستایی در بستر پیش بینی ابزارهای اجرا و فرهنگ سازی، با درگیر کردن ذی نفعان عمومی و مجریان، ضمن تسهیم آنان در مشارکتی همه جانبه با استراتژی هایی چون بهینه سازی اقتصاد و توسعه منابع روستایی همسو و همگرا، به توسعه تعاون روستایی بر پایه توانمندی بومی و خودکفایی منجر می شود» و اساساً سطح تعیین کنندگی اجرای موفق خط مش های تعاون روستایی در راستای اقتصاد مقاومتی منوط به مولفه هایی چون؛ پیش بینی ابزاری در اجرا، فرهنگ سازی، توانمندی بومی، مشارکت فعال، توجیه ذی نفعان عمومی، اتکای به خود، بازخوردهای مثبت، بهینه سازی اقتصاد روستایی، توسعه منابع، همسویی منافع عمومی و فردی، توسعه روستایی و خودکفایی است.
۱۳۷.

جایگاه آسیب پذیری و تاب آوری اقتصادی ایران در بین کشورهای نفتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مجلس و راهبرد سال بیست و پنجم بهار ۱۳۹۷ شماره ۹۳ 121 - 148
تعداد بازدید : ۴۹۱ تعداد دانلود : ۲۹۰
وجود شوک های برونزای اقتصادی موجب می شود تا کشورهایی که درجه آسیب پذیری آنان بالاست، اثرپذیری بیشتری از شوک ها داشته باشند. در مقابل، کشورهای برخوردار از سطح بالای تاب آوری در مواجهه با شوک های برونزای اقتصادی، قادر به ترمیم و بازسازی اقتصاد خویش هستند. بنابراین آسیب پذیری و تاب آوری کشورها عامل تعیین کننده عملکرد اقتصادی کشورها خواهد بود. در این پژوهش با استفاده از شاخص های آسیب پذیری و تاب آوری معرفی شده توسط بریگوگلیو و همکاران، جایگاه کشورهای منتخب نفتی طی دوره زمانی 2012-2005 محاسبه و استخراج شد. نتایج مطالعات نشان داد اقتصاد ایران در سال 2012 از نظر تاب آوری اقتصادی در بین 18 کشور منتخب جایگاه 16 را به خود اختصاص داده است. در این شاخص کشور کانادا بیشترین و ونزوئلا کمترین میزان تاب آوری را داشته است. اقتصاد ایران در شاخص آسیب پذیری نیز جایگاه 12 را به خود اختصاص داده است. از مقایسه عملکرد کشورها در حوزه تاب آوری و آسیب پذیری می توان به این نتیجه رسید که نمی توان همه علل مربوط به درجه پایین تاب آوری و در طرف مقابل درجه بالای آسیب پذیری را به نفت ارتباط داد، بلکه این نحوه مدیریت کشورها در حوزه های مختلف به خصوص مدیریت درآمدهای نفتی است که میزان آسیب پذیری و تاب آوری کشورها را تعیین می کند.
۱۳۸.

پارادایم مدیریت مبتنی بر منابع، به عنوان ضرورت ساخت درونی نظام جمهوری اسلامی ایران(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت سیاسی سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۱۸)

کلیدواژه‌ها: پارادیم مبتنی بر منابع ساخت درونی نظام اقتصاد مقاومتی همبستگی اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۱ تعداد دانلود : ۲۵۸
جهان امروزی، نه در کنترل ماست و نه قابل پیش بینی است؛ نه می توان منتظر اقدامات و حرکات ماند و نه می توان عکس العملی نشان نداد؛ زیرا علت، شدت و جهت تغییرات مشخص نیست. بنابراین، دیدگاه مبتنی بر محیط در شرایط فعلی برای کشور امکان پذیر نیست؛ انتخاب «استراتژی مبتنی بر منابع»، عقلایی و هوشمندانه می باشد. هدف این پژوهش، بررسی میزان ضرورت «پارادایم مبتنی بر منابع»، در ساخت درونی نظام می باشد. «پارادایم مبتنی بر منابع»، به عنوان چارچوب نظری تحقیق می باشد. روش پژوهش، به صورت کیفی و با به کارگیری روش دلفی فازی و با مراجعه به 13 نفر از خبرگان صورت گرفته است. پس از سه دور نظرسنجی از افراد صاحب نظر، مولفه ها و شاخص های ساخت درونی نظام جمهوری اسلامی ایران شناسایی گردید. نتایج تحقیق نشان داد که در بُعد اقتصاد، مؤلفه اقتصاد مقاومتی؛ در بُعد سیستم های اجتماعی، همبستگی اجتماعی؛ در بُعد سیاست، هم افزایی در سیاست و در بُعد تکنولوژی، قطع وابستگی به خارج، به عنوان مؤلفه های اصلی ساخت درونی نظام محسوب می گردند.
۱۳۹.

راه کارهای اقتصاد مقاومتی و تهاجمی در سیرة نبوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و هفتم دی ۱۳۹۷ شماره ۲۵۳ «ویژه اقتصاد»

کلیدواژه‌ها: اقتصاد در اسلام رفاه اقتصادی تحریم اقتصادی اقتصاد مقاومتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۱ تعداد دانلود : ۲۹۶
بهبود وضعیت اقتصادی، جزء مهم ترین اهداف تشکیل یک ملت محسوب می شود. یافتن راه کارهای رسیدن به این امر، همواره مهم ترین رکن یک نظام اقتصادی بوده و زمانی این راه کارها اهمیت بیشتری می یابد که آن ملت، با فشارهای اقتصادی روبه رو باشد. در چنین شرایطی باید نظام اقتصاد مقاومتی را برگزید. این پژوهش با روش تحلیلی توصیفی تلاش می کند تا با بررسی سیرة نبوی به این پرسش پاسخ دهد که چگونه می توان اقتصاد مقاومتی مطلوب را در جامعه ایجاد و نه تنها از سیطرة اقتصادی دشمنان خارج شد، بلکه راه کارهای اقتصاد تهاجمی را نیز مورد بررسی قرار می داد. براین اساس، با بیان راه کارهای پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در مسیر اقتصاد مقاومتی تا اقتصاد تهاجمی، بر این نکته تأکید دارد که پیامبر در شعب ابی طالب، با اقتصاد مقاومتی خود، به رفع موانع اقتصادی دشمن پرداخت، و سپس با ممانعت از سیطرة اقتصادی کفار قریش، به ایجاد رفاه اقتصادی اقدام نمود. این عوامل موجب گردید تا پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در اخرین مرحله، به اقتصاد تهاجمی روی آورده، و دشمنان اسلام را از نظر اقتصادی با شکست مواجه سازد.
۱۴۰.

تأثیر سبک زندگی امیرمؤمنان علی علیه السلام بر کارآفرینی و تولید ثروت در راستای اصول اقتصاد مقاومتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۷ شماره ۲۵۵

کلیدواژه‌ها: امیرمؤمنان علی علیه السلام اقتصاد سبک زندگی اقتصاد مقاومتی تولید سرمایه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۲ تعداد دانلود : ۳۸۰
سیره و روش زندگی امیرمؤمنان علی علیه السلام را می توان به عنوان کامل ترین الگوی مسلمانان در امور اقتصادی به شمار آورد. روشی که در آن نه منفعت طلبی شخصی بر منافع عمومی سایه می افکند، و نه فشارها و آسیب های اقتصادی می تواند خللی در توفیقات روزافزون آن به وجود آورد. این سیره که مبتنی بر علم و دانشِ تولید و عملِ مجدانه است، با هوشمندی امیرمؤمنان علیه السلام، سبب تغییر اوضاع معیشتی او و بنی هاشم گردیده و اثرات مطلوب بسیاری را در عرصه های گوناگون از خود به جای گذاشته است. شاید بتوان مهم ترین و مطلوب ترین اثر سبک اقتصاد علوی را تکیه این روش بر تولید، یا همان درون زایی و تأکید آن بر حفظ سرمایه و بهره گیری از ثمرات آن دانست. این ویژگی ها موجب شده که مقاله، به بررسی و تحلیل مسائل اقتصادی مرتبط با امیرمؤمنان علی علیه السلام بپردازد تا کیفیت تطبیق اقتصاد مقاومتی با سیره اقتصاد علوی را از طریق تحلیل تصمیمات اقتصادیِ امیرمؤمنان علیه السلام در زمینه تولید و کسب و کار روشن نماید.