مطالب مرتبط با کلیدواژه
۲۱.
۲۲.
۲۳.
۲۴.
۲۵.
۲۶.
۲۷.
۲۸.
۲۹.
۳۰.
۳۱.
۳۲.
۳۳.
۳۴.
۳۵.
۳۶.
۳۷.
۳۸.
۳۹.
۴۰.
سناریو
منبع:
جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۲ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۶۴
267 - 287
حوزه های تخصصی:
امروزه توسعه بی رویه شهر به عنوان یک نوع مخاطره مطرح می گردد. تغییرات شدید کاربری اراضی اطراف و داخل محدوده های شهری باعث تخریب زمین های مرغوب و ایجاد آلودگی های زیست محیطی می شود که می تواند سلامت جوامع انسانی و محیط زیست پیرامونی را تهدید کند. این پژوهش برای پیش بینی توسعه شهر ساری و روستاهای اطراف آن صورت گرفته است و برای حصول نتیجه مناسب از تصاویر ماهواره ای سری لندست (سال های 1365و 1394) و لایه های اطلاعاتی دیگری همچون فاصله از گسل، فاصله از رودخانه، فاصله از خطوط انتقال نیرو، حساسیت واحدهای سنگی، فاصله از جاده ها و... بمنظور مدل سازی احتمال توسعه شهری با استفاده از مدل رگرسیون لجستیک پرداخته شد. با استفاده از روش ROC ارزیابی صحت مدل 0.7603 محاسبه گردید که صحت نتایج احتمال مدل برای پیش بینی رشد شهری را تأیید می کند. پس از تهیه نقشه احتمال توسعه شهری و پیش بینی رشد جمعیت، دو سناریو با رویکردهای تاریخی بادرنظر گرفتن رشد عادی شهر و رویکرد زیست محیطی درجهت حفظ اراضی جنگلی، باغی و سطوح آبی برای محدوده مورد مطالعه تا سال 1404تعریف گردید و براین اساس توسعه شهر درجهت اراضی مذکور محدود گردید. بر حسب محاسبات انجام گرفته در محدوده شهر ساری مساحتی حدود 481.88هکتار و جمعیتی بالغ بر50507 نفر و در محدوده های بیرون از شهر 151.36 هکتار جمعیتی بالغ بر 12805نفر درسال1404 افزوده خواهد شد. باتوجه به نتایج این پژوهش، می طلبد مدیریت شهری و روستایی تدابیر مدیریتی لازم برای رعایت مسائل زیست محیطی را برای مناطقی که در10سال آینده به بافت شهری و روستایی این منطقه اضافه می گردد لحاظ کنند.
رتبه بندی انواع قرارداد در پروژه های عمرانی با رویکرد برنامه ریزی سناریو و روش Max-Min (مورد مطالعه: گروه تخصصی قائم)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
با توجه به سیاست حرکت کشور به سمت توسعه همه ساله درصد بالایی از بودجه سالیانه کشور در پروژه های عمرانی هزینه می گردد. اجرای این پروژه ها نیازمند صرف زمان، هزینه و سایر منابع می باشد. عدم تنظیم مناسب قراردادهای پیمانکاری و توزیع ناعادلانه مسئولیت ها و اختیارها باعث چالش های بسیاری میان کارفرمایان و پیمانکاران پروژه ها گردیده است. از طرفی پروژه های عمرانی در دستیابی به اهداف تعیین شده با تهدیدها و فرصت هایی در رابطه با عناصر کلیدی پروژه شامل زمان، هزینه و کیفیت مواجه هستند. ریشه بیشتر این تهدیدها و فرصت ها را می توان در مجموعه ای از شرایط عدم قطعیت جستجو کرد که با توجه به شرایط متغیر و بی ثبات کشور تأثیر بسیاری در روند انجام پروژه ها دارند که می بایست نسبت به شناسایی آن ها و پیش بینی شرایط محتمل اقدام کرد.<br /> بوسیله تکنیک های تصمیم گیری چند شاخصه و رویکرد برنامه ریزی سناریو انواع قرارداد پروژه های عمرانی صورت گرفته شد. ابتدا انواع قرارداد قابل انعقاد در سازمان شناسایی گردید سپس شاخص های رتبه بندی گزینه ها با مطالعه سند استراتژی سازمان مشخص شد همچنین به منظور مشخص کردن عدم قطعیت ها، با مرور ادبیات عوامل موثر بر شاخص ها شناسایی و در دو دسته بندی خارج از کنترل و تحت کنترل دسته بندی گردید که از طریق عوامل خارج از کنترل عدم قطعیت ها شناسایی شدند و سناریوها توسعه یافتند. در نهایت از طریق روش Max-Min گزینه های استراتژیک به ترتیب روش ]چهار عاملی، E.P.C، روش طرح و ساخت، P.E، روش 3 عاملی و روش کلید چرخان رتبه بندی شدند.
نقش آینده پژوهی در پیشگیری از سرقت منزل و خودرو (با تأکید بر روش سناریو نگاری)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
انتظام اجتماعی سال دهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲
173 - 206
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: سرعت تغییرات در تمامی زمینه ها آنچنان سرسام آور است که دیگر نمی توان با روش های سنتی پدیده ها و روش ها جدید برخورد کرد، این تغییرات در روش های ارتکاب جرایم نیز به وضوح دیده می شود، لذا برای برخورد با آنها نیازمند روش های جدید هستیم. بنابراین این پژوهش با هدف، بررسی نقش آینده پژوهی در پیشگیری از سرقت خودرو و منزل انجام شده است.<br /> روش شناسی: پژوهش حاضر از منظر هدف، کاربردی بوده و از نظر روش اجرا، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق شامل 40 نفر از افسران پلیس آگاهی شهرستان میامی و شاهرود می باشد که به صورت تمام شمار مورد بررسی قرار گرفته است. روش گردآوری داده ها، کتابخانه ای و پیمایشی است که از ابزارهای فیش نویسی، مصاحبه و پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است.<br /> یافته ها و نتیجه گیری: براساس نتایج بدست آمده در زمینه عوامل امنیتی؛ توجه به امنیت سایت ها و محیط های مجازی و سایبری، در زمینه عوامل اقتصادی؛ فقر و بیکاری، در زمینه عامل جغرافیایی و محیطی؛ نصب دوربین و دزدگیر و سپس کنترل حاشیه نشین ها و ساخت وسازهای استاندارد، در عوامل اجتماعی و فرهنگی؛ دسترسی به مواد مخدر و الکلی و سپس توجه همسایگان و افراد محل به حضور افراد غریبه و بعد از آن، توجه به خانه های مجردنشین به ترتیب به عنوان عوامل مهم پیشگیری از سرقت انتخاب شدند و در نهایت براساس نتایج تحقیق، عامل اقتصادی مهم ترین عامل سرقت است و برای پیشگیری از سرقت ها باید به معیارهای اقتصادی توجه بیشتری شود.
آینده گفتمان اسلام سیاسی در خاورمیانه (از سال2011 تا سال 2030)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
نگاهی به تحولات یک قرن اخیر در خاورمیانه نشان می دهد اسلام گرایی نه تنها در بیشتر رویدادها، تحولات و دگرگونیهای مهم غائب نبوده، بلکه همیشه به عنوان کنشگری فعال در این رویدادها نقش آفرینی کرده است. یکی از بارزترین آنها حضور فعال اسلامگرایان در انقلابهای عربی سال 2011 و تحولات پس از آن بوده است. در این تحولات، خوانش های مطرح گفتمان اسلام سیاسی اعم از از شیعی، سنی یا معتدل و افراطی و بنیادگرا و... نقش آفرینی کرده اند. این امر را می توان نقطه عطفی در بازیگری همه جانبه اسلام گرایان در تحولات خاورمیانه به حساب آورد. هر چند روندهای طی شده در چند سال اخیر حاکی از افزایش تهدیدات و آسیبهای اسلامگرایان و گفتمان اسلام سیاسی بوده است، اما این امر به معنی پایان کار گفتمان اسلام سیاسی نیست، بلکه میتواند حاکی از میزان نفوذ و قدرت اسلام گرایان در معادلات سیاسی- امنیتی، اجتماعی و فرهنگی خاورمیانه و فضای وسیع کنشگری آنان باشد. این که گفتمان اسلام سیاسی چه وضعیتی در آینده این منطقه خواهد داشت، سوال اصلی این مقاله است. این سوال با بهره گیری از مبنای مفهومی و نظری تحلیل گفتمان انتقادی لاکلاو موف و با استفاده از روش آینده پژوهی تحلیل لایه لایهای علتها، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و با توجه به یافتههای تحقیق در نهایت سناریوهای مطلوب و مرجح تدوین گردیده است.
آینده نگاری توسعه زیرساخت های فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور در فضای مجازی با تأکید بر روش سناریو(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
امروزه با نگرش به روند فزاینده اثرگذاری و نقش فضای مجازی در جوامع مختلف، توجه به زیرساخت های فناوری حوزه ارتباطات و اطلاعات به عنوان یکی از پیشروترین زمینه های دانش و فنّاوری دارای اهمیت زیادی است. در این پژوهش ابتدا وضعیت موجود زیرساخت های کشور از طریق مصاحبه، جلسه های طوفان فکری و تکمیل پرسشنامه با برخی خبرگان حوزه فناوری ارتباطات و اطلاعات کشور و با استفاده از روش «سوات» (قوت ها، ضعف ها، فرصت ها، تهدیدها) سنجیده می شود، سپس وضعیت مطلوب برای توسعه زیرساخت های فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور در افق ده ساله آینده در فضای مجازی با استفاده از پیشران ها و روندهای موجود ترسیم و درنهایت چهار سناریوی راهبردی برای دستیابی به وضعیت مطلوب بر طبق روش هفت مرحله ای سناریونویسی ارائه و اولویت بندی می شوند. بخش های ارتباطی و بستر دسترسی، بازار و صنعت، عصر اطلاعات، تأمین فناوری و پژوهش و توسعه، امنیت و ایمنی، قوانین و مقررات، نهادی در توسعه زیرساخت ها موردتوجه قرار گرفته اند.
تغییرات آتی آموزش عالی و دور نمای دانشگاه های آینده(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
در سال های اخیر آموزش عالی کشور در ابعاد کمی و کیفی رشد نموده است اما نکته قابل تأمل آن جاست که با وجود آنکه ظرفیت سازی مناسبی در دانشگاه ها از بعد کمی صورت گرفته، اغلب دانشگاه های کشور به سبک سنتی توسعه یافته اند و با شرایط زمان خود همگام نشده اند. به همین دلیل نتوانسته اند از حداکثر ظرفیت های فناورانه بهره برده و نیازهای جامعه را پاسخ دهند. هم اکنون به دلیل تغییرات وسیع در فناوری های نوین این معضل غامض تر شده است و برای بازنگری و اصلاح این روند لازم است تا دورنمای روشنی از دانشگاه های موفق در آینده تعریف گردد تا بتوان بر مبنای آن مسیر توسعه دانشگاه های کشور را طرح ریزی نمود. به همبن منظور سعی گردیده است تا سناریوهای محتمل برای دانشگاه ها در دهه های آینده ارائه شود. دانشگاه های کشور می توانند با توجه به این سناریوها، خط مشی خود را طراحی و برنامه های خود را جهت حرکت در راستای هر یک از سناریوها، سامان دهند.
چشم انداز مصارف جهانی انرژی در بخش حمل و نقل(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
بخش حمل و نقل سالانه حدود 2200 میلیون تن معادل نفت، انرژی مصرف می کند. از این میان، بیش از 96 درصد مربوط به فراورده های نفتی بوده که در واقع بیش از 60 درصد کل تولید جهانی نفت به شمار می آید. حمل و نقل جاده ای بخش عمده مصرف انرژی را به خود اختصاص داده است به گونه ای که وسایل نقلیه سبک حدود 52 درصد کل مصرف را به خود اختصاص داده است. شورای جهانی انرژی دو سناریوی بالقوه برای حمل و نقل جهان به نام های «جاز» و «سمفونی» در افق 2050 طراحی نموده است. سناریوی جاز جهان را به گونه ای ترسیم می کند که در آن نیروهای بازار غالب بوده و فضایی برای رقابت آزاد جهانی ایجاد می کنند. این درحالیست که سناریوی سمفونی جهان کنترل شده ای را توصیف می کند که در آن دولت ها تصمیم به مداخله در بازار برای ارتقای تکنولوژی و توسعه زیرساخت ها گرفته اند. در سال 2050، کل تقاضا برای سوخت در همه انواع وسایل حمل و نقل نسبت به سطوح سال 2010 بین 30 درصد (سناریوی سمفونی) تا 82 درصد (سناریوی جاز) افزایش خواهد یافت. ترکیب سوخت در بخش حمل و نقل در هردو سناریو همچنان وابستگی زیادی به بنزین، دیزل، نفت کوره و سوخت جت خواهد داشت.
دورنمای جهانی انرژی: بررسی تطبیقی از پیش بینی ها(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
انرژی ایران دوره بیستم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۶۴)
133-152
حوزه های تخصصی:
پیش بینی های انجام شده از دورنمای جهانی انرژی در افق های زمانی مختلف (2035، 2040 و 2050) حاکی از آن است که تقاضای انرژی اولیه افزایش خواهد یافت و سوخت های فسیلی شامل نفت، گاز طبیعی و زغال سنگ، علیرغم کاهش سهم شان در ترکیب جهانی انرژی، همچنان سهم غالب را در تقاضای انرژی اولیه خواهند داشت. براساس برخی از این پیش بینی ها، مصرف انرژی طی 30 سال آینده بیش از 50 درصد افزایش یافت که عمده این رشد متعلق به کشورهای غیر عضو سازمان همکاری های اقتصادی و توسعه OECD است. در بخش عرضه، سریع ترین رشد متعلق به گاز طبیعی و انرژی های تجدیدپذیر خواهد بود. شورای جهانی انرژی براساس سه هدف عدالت انرژی، سازگاری زیست محیطی انرژی و امنیت انرژی، اقدام به طراحی دو سناریوی جاز و سمفونی برای دورنمای 2050 انرژی جهان نموده است. سناریوی جاز بر عدالت انرژی با اولویت دسترسی آسان و ارزان همگانی به انرژی از طریق رشد اقتصادی و سناریوی سمفونی بر سازگاری انرژی و محیط زیست با محوریت سیاست ها و اقدامات هماهنگ بین المللی استوار است. افزایش مصرف انرژی در سناریوی جاز بیش از سناریوی سمفونی خواهد بود. به علاوه، رشد انرژی های تجدیدپذیر در سناریوی سمفونی حدود دو برابر سناریوی جاز برآورده شده است.
ارزیابی عملکرد زنجیره تأمین بشردوستانه با استفاده از رویکرد خاکستری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
کشور ایران جزءِ کشورهایی است که نرخ وقوع فجایع طبیعی در آن نسبت به برخی کشورها بیشتر است؛ ازاین رو مدیریت زنجیره تأمین بشردوستانه در قبل، حین و بعد از حادثه اهمیت زیادی دارد. ارزیابی عملکرد زنجیره تأمین بشردوستانه یکی از فعالیت های مهم در مدیریت این زنجیره است؛ به نحوی که وضعیت عملکرد را مشخص می کند و بازخورد مناسبی را برای بهبود عملکرد آن فراهم می کند. در مقاله حاضر پس از شناسایی شاخص ها و ابعاد عملکردی زنجیره تأمینِ زلزله ای کشور که در پژوهش دیگری انجام شده است، ازطریق نرمال سازی بارهای عاملی، شاخص ها و ابعاد اهمیت آنها مشخص می شود. سپس برای ارزیابی عملکرد زنجیره تأمین بشردوستانه سه زلزله فاجعه بار اخیر کشور، از رویکرد خاکستری استفاده می شود. برای ارزیابی منطقی و مناسب از دو سناریو در ارزیابی بحث می شود. در سناریوی نخست فقط از اطلاعات سه زلزله منتخب استفاده شده است و در سناریوی دوم پس از تعیین استاندارد در تمام شاخص ها این اطلاعات به صورت زلزله ای فرضی در محاسبات وارد می شود. نتایج نیز برمبنای سناریوی دوم است که سناریوی کامل تری نسبت به سناریوی نخست است؛ بدین صورت که عملکرد زنجیره تأمین بشردوستانه در زلزله های دشتی و اهر (هریس و ورزقان) برابر و بهتر از زلزله بشاگرد است.
سناریوهای جنگ محتمل علیه جمهوری اسلامی ایران (مورد مطالعه: سناریو جنگ نیابتی غیردولتی)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آینده پژوهی دفاعی سال سوم بهار ۱۳۹۷ شماره ۸
29 - 50
حوزه های تخصصی:
طبق فرمایش مقام معظم رهبری (مدظله العالی)، سیاست های خباثت آلود استکبار در منطقه ما ایجاد جنگ های نیابتی غیردولتی است. از همین رو، هدف اصلی تحقیق حاضر شناسایی عوامل کلیدی و پیشران های جنگ نیابتی غیردولتی و تبیین سناریو این جنگ می باشد. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش جزء پژوهش های اکتشافی آینده پژوهانه است که به روش سناریو نویسی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق 10 نفر از راهبردپردازان حوزه دفاعی- نظامی می باشند که به روش هدفمند انتخاب گردیدند. اطلاعات مورد نیاز به روش خبرگی جمع آوری و در چارچوب الگوی سناریونویسی تبیین گردیدند. از بین چهار سناریو محتمل علیه جمهوری اسلامی ایران (سناریو جنگ نیابتی غیردولتی، سناریو نفوذ، سناریو جنگ نیابتی دولتی و جنگ تلفیقی)، سناریو جنگ نیابتی غیردولتی به دلیل احتمال وقوع بیشتر، در نظر گرفته شد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که به دلیل هزینه بالای جنگ مستقیم، تلفات انسانی، مسائل اقتصادی و عدم اقناع افکار عمومی، استکبار جهانی و در رأس آن ها آمریکا تمایلی به ورود مستقیم در جنگ را نداشته و با استفاده از زمینه های اختلافی موجود و یا ساختگی، به تحریک و تهییج کشورها و یا گروهای قومی مذهبی برای جنگ با ج.ا.ایران پرداخته و حمایت های مالی و اقتصادی، سیاسی و نظامی را از آن ها بعمل می آورد تا به اهداف خود برسد
سناریوهای پیش روی شاخص های راهبردی توسعه فناوری اطلاعات مکانی در حوزه دفاعی با رویکرد پویایی سیستم(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آینده پژوهی دفاعی سال سوم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۱
119 - 142
حوزه های تخصصی:
امروزه فناوری اطلاعات مکانی به یکی از مهمترین ابزارهای پشتیانی تصمیم گیری، برنامه ریزی، سازماندهی، فرماندهی و کنترل در بسیاری از حوزه های عمرانی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، امنیتی و نظامی تبدیل شده است. سیر تحول و تکامل بهره گیری از اطلاعات مکانی پس از سیستم های اطلاعات مکانی (GIS)، فن آوری زیرساخت داده های مکانی (SDI) را بوجود آورده است. SDI مجموعه ای پایه ای از فن آوری ها، سیاست گذاری ها و ترتیبات سازمانی می باشد که دسترسی بهینه به داده های مکانی را هماهنگ می سازد. توسعه SDI یکی از معیارهای ارزیابی توسعه کشورها محسوب می شود. تحقیق حاضر با هدف تدوین سناریوهای پیش روی شاخص های راهبردی توسعه SDI دفاعی در آینده میان مدت با استفاده از روش پویایی سیستم شکل گرفته است. بدین منظور با استفاده از مطالعه سوابق و نظر خبرگان، تعداد سه شاخص به عنوان شاخص های راهبردی توسعه SDI دفاعی و موتورهای رشد سیستم تعیین و متغیرهای کلیدی تأثیرگذار در روند رشد هر یک از آنها شناسایی گردید. در ادامه با تدوین فرضیه دینامیکی و ترسیم نمودار حالت- جریان در محیط نرم افزار Vensim، سناریوهای پیش روی هر یک از موتورهای رشد در ده سال آینده شبیه سازی گردید. مدل های حاصل با پیش بینی رفتار هر یک از شاخص ها در شرایط مختلف، ما را در برنامه ریزی راهبردی به منظور دستیابی به یک SDI کارا یاری می نماید. نتایج حاصل از تحلیل عملکرد مدل ها نشان می دهد که اولویت سیاست گذاری و برنامه ریزی به ترتیب با شاخص امنیت داده ها، مشارکت بخش ها و استانداردسازی داده ها می باشد.
سناریوهای باورکردنی آینده محتوا در فضای مجازی با افق ایران 1404(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این مقاله کیفیت محتوای فضای مجازی در افق ایران ۱۴۰۴ را مدنظر دارد و به دنبال شناسایی انواع آینده های پیش رو است که در ادبیات آینده پژوهی به آن ها «سناریو» می گویند. با دسته بندی ۱۵ پیشران دارای اهمیت و عدم قطعیت بالا، چهار عدم قطعیت کلیدی برای ساخت سناریوها شناسایی شد: کاربر- فناوری محوری، وضعیت شبکه، توازن قدرت های جهانی فضای مجازی و خط مشی ایرانی. از ترکیب حالات این عدم قطعیت ها ۳۶ سناریوی ممکن ایجاد شد که با بهره گیری از روش تحلیل بالانس اثرات متقابل و نرم افزار محاسباتی سناریو ویزارد در نهایت پنج سناریو که دارای بیشترین سازگاری بودند به عنوان سناریوهای باورپذیرتر مشخص شدند. این سناریوها با این عناوین نام گذاری شده اند: نهنگ در اقیانوس، ماهی در آکواریوم، دلفین در خلیج، لاک پشت در تشت و قورباغه در برکه. هرکدام از سناریوها تصویری متفاوت از آینده محتوای فضای مجازی در ایران سال ۱۴۰۴ ترسیم می کنند و تحقق هرکدام از آن ها بستگی به تصمیم ها و اقدام های امروز ما دارد. در نهایت شاخص ها و علائم راهنمای سناریوها مشخص شد تا امکان نظارت مداوم بر سناریوها و رصد تحولات فراهم شود.
بررسی امکان سناریوپردازی برای مدیریت بحران در شهر تهران (مورد مطالعه: زلزله)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
زلزله ازجمله حوادث خانمان برانداز شناخته شده در حیات بشر است و ایران نسبت به آن آسیب پذیر است. با توجه به موارد متعدد وقوع زلزله در ایران، لازم است که از سوی دولت و متخصصان، توجه بیشتری به بحث مدیریت بحران زلزله معطوف شود؛ به ویژه تهران که به منزله پایتخت ایران از اهمیت راهبردی برخوردار است و به طور جدی در معرض این تهدید طبیعی قرار دارد. سناریوپردازی به منزله ابزاری برای برنامه ریزی راهبردی در مواجهه با عدم اطمینان های آینده، چند دهه ای است که مورد توجه قرار گرفته است. به همین منظور، با توجه به نارسایی های موجود در مدیریت بحران شهر تهران، بر ضرورت اتخاذ رویکرد سناریوپردازی برای مهار زلزله تهران تاکید می شود. در این پژوهش ضمن مصاحبه عمیق با ده نفر از خبرگان علمی و اجرایی برای تحلیل داده های به دست آمده، تکنیک تحلیل تم استفاده شد و درنهایت پنج تم مهم شامل تم های ضرورت سناریوپردازی، موانع و چالش های سناریوپردازی، راهکار ایجاد زمینه سناریوپردازی، الزامات سناریوپردازی و پیامدهای سناریوپردازی شناسایی شدند. بررسی این تم ها نشان می دهند که توسعه سیستمی یکپارچه، با هدف حمایت از سناریوپردازی، تلاش برای مستندسازی و تسهیم اطلاعات، هماهنگ ساختن مجموعه سازمان هایی که می توانند به بهبود مدیریت بحران کمک کنند و تاکید بر اهمیت تخصص گرایی به منزله عاملی مهم در سناریوپردازی، ضرورت داشته و باید کارهای گسترده و مطالعات عمیقی برای ایجاد ملزومات و زیرساخت های آن برای کاربست در مدیریت بحران کشور و شهر تهران صورت پذیرد. لذا در انتهای پژوهش، مجموعه ای از پیشنهادهای اجرایی ارائه شده اند که به طور عمده معطوف به سناریوپردازی هستند.
ارائه سناریوهای استعاره «خانه» در سبک نوین زندگی شهری مبتنی بر روشCLA(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
«خانه» به عنوان یکی از مؤلفه های اصلی سبک زندگی شهری از دیرباز توسط پژوهشگران مختلف لحاظ شده است، اما استعاره «خانه» و تغییرات آن در انطباق با سبک نوین زندگی شهری، مسئله ای است که با وجود اهمیت، پژوهش چندانی در مورد آن، انجام نشده است. ما ایرانیان هنوز در کنار سبک نوین زندگی شهری، عناصر و دل بستگی هایی به سبک سنتی زندگی داشته و به بسیاری از ارزش های سنتی خود پایبندیم. هرچند بدیهی است که تقلید از گذشته به اندازه ریشه کن کردن آن بیهوده خواهد بود. به نظر می رسد باید به منظور حفظ و ماندگاری انگاره های مسکن (خانه) ایرانی، قبل از ورود به آینده، سناریوهای محتمل بر مبنای استعاره های مختلف از خانه را شناسایی کرده و نگاشت مناسبی از ادبیات موضوع در کنار شالوده شکنی و جستجوی ژرف تر مسئله انجام داد. پژوهش حاضر با رویکرد آینده نگرانه با روش تحلیل لایه ای علت ها (CLA) در چهار لایه تحلیل شامل لیتانی، علل کلان اجتماعی، گفتمان/ جهان بینی و اسطوره/ استعاره، سعی دارد تا ضمن شناسایی آینده های بدیل بر مبنای استعاره ها و به تبع آن گفتمان های بدیل از «خانه»، سناریونگاری نموده و سناریوهای یکپارچه و متحول بر مبنای استعاره «خانه» در آینده شهرها ارائه دهد. تحلیل لایه ای علت ها با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته به منظور شناسایی مضامین اصلی سطوح تحلیل در سطح نخبگان و متخصصان مرتبط با موضوع، به کار گرفته شد. طبق یافته ها، چهار سناریو در ارتباط با مفهوم خانه و خلق آینده بدیل ارائه شد که شامل خانه هوشمند، خانه به عنوان یک ابر دیجیتال، خانه انسانی و خانه متحرک است.
بررسی تأثیر مداخله های تجربی در بهبود بافت های تاریخی شهری ایران و جهان، مطالعه تطبیقی شهر تاریخی(بیرجند در ایران، پنسیکولا در اسپانیا)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف این پژوهش بررسی تأثیر مداخله های تجربی در بهبود بافت های تاریخی شهر بیرجند در تطابق با شهر تاریخی پنسیکولا در اسپانیا می باشد. در این پژوهش به صورت مطالعات کاربردی و روش آینده پژوهی به بررسی پژوهش پرداخته شد. طبق روش دلفی سه مرحله بررسی تهیه شد. مرحله اول بررسی باز همه عوامل مؤثر در نظر گرفته شد. مرحله دوم بررسی وزن دهی انجام شد و مرحله سوم با سناریوهایی مناسب و مطلوب راهبردی برای توسعه بافت تاریخی و کاهش و بازافرینی ارائه گردید. در تجزیه و تحلیل داده ها ابتدا به صورت توصیفی و سپس به صورت استنباطی توسط نرم افزارهای سناریو ویزارد، میک مک و همچنین جهت تهیه نقشه شهر و منطقه مورد مطالعه از سامانه اطلاعات جغرافیای ی ARC GIS بهره گیری شده است. نتایج نشان داد که بافت تاریخی بیرجند در تطابق با شهر تاریخی پنسیکولا در اسپانیا از نظر دسترسی شهروندان به کاربری های شهری (آموزشی، فرهنگی، تفریحی، فضای سبز و ورزشی) در وضعیت مطلوبی قرار دارد. براساس نتایج سرمایه گذاری بخش خصوصی، مشارکت مردم، یکپارچه سازی سازمان ها و هماهنگی آنها و ایجاد سازوکارهای سنتی در حفظ آثار تاریخی تأثیر زیادی دارد و در جهت حفظ آثار تاریخی باید مورد توجه قرار گیرد. با وجود مشکلات در محله شهروندان از محله رضایت دارند که با رفع مشکلات و ساماندهی به بافت می توان میزان رضایت را افزایش داد. براساس نتایج سناریو اثرات متقاطع در نرم افزار میک-مک از میان 28 سناریو کلیدی شناسایی شده، 10 سناریو توانایی مالی شهروندان، عملکرد شهرداری، ضوابط و مقررات ویژه بافت های فرسوده و تاریخی، میزان سواد و آگاهی عمومی، تراکم جمعیت، قیمت زمین، ضوابط طرح تفصیلی، تجانس فرهنگی محدوده با بافت های مجاور، به صورت مستقیم و غیر مستقیم از میزان تاثیرگذاری بیشتری در رابطه مداخله تجربی در احیا برخوردار هستند. سناریو جنبش بنیادی برای احیای بافت تاریخی بیرجند در تطابق با شهر تاریخی پنسیکولا در اسپانیا مطلوبترین سناریو است و احیای بافت تاریخی بیرجند در تطابق با شهر تاریخی پنسیکولا در اسپانیا به بهترین شکل تنها با این سناریو دست یافتنی است.
تحلیل عوامل موثر در طراحی سناریوهای توسعه فضایی مبتنی بر مناطق روستایی مورد مطالعه:منطقه سه آمایش سرزمین(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
توسعه روستایی را می توان فرآیند بازسازی جامعه روستایی براساس اندیشه و بینش جدید(علم باوری،انسان باوری،محیط باوری-مکان باوری، تعامل باوری، آینده باوری) به منظور ساماندهی یک زندگی شرافتمندانه و حق توسعه یافتگی دانست. دراین چارچوب، آینده سرزمینی مناطق روستایی با توسعه فضایی نیازمند طراحی سناریوهای فضایی است که بتواند در هر پیشامدی، راهگشای حل مسائل گردد .در این فرایند، شناسایی پیشران های کلیدی و آینده های بدیل هرکدام و تحلیل اثرگذاری و اثرپذیری متقاطع آینده های بدیل بر یکدیگر درمناطق روستایی استان های کردستان،کرمانشاه، ایلام، لرستان و همدان از اهداف مورد نظر پژوهش حاضر است. با این توصیف سوال راهبردی این است که متناسب با پیشران های کلیدی و آینده های بدیل هرکدام، سناریوهای توسعه فضایی در مناطق روستایی کدام است؟ برای پاسخ به این سوال، روش شناسی بکار گرفته شده از یک سو، مبتنی بر استفاده از روش دلفی (مبتنی بر نظرات 20خبره موضوعی و موضعی) و بهره گیری از شیوه گردآوری کتابخانه ای به منظور شناسایی پیشران های کلیدی و از دیگر سو به منظور تحلیل اثرات متقاطع پیشران ها و آینده های بدیل آن ها و تدوین سناریوهای توسعه فضایی در مناطق روستایی از نرم افزار سناریو ویزارد استفاده شده است. نتایج پژوهش بیانگر این واقعیت است که تعداد 36 سناریو مشخص شده است؛که در این میان 27 سناریو ضعیف، 6 سناریو ناسازگار و 3 سناریو با سازگاری قوی مشخص گردیده است. در این بین، براساس معیارهای ارزیابی سناریوها(معقولیت و باورپذیری، تمایز، سازگاری درونی، محتوای سودمند، چالش برانگیزی)، سه سناریوی «بهار زاگرس»،«به استقبال بهار» و «خزان سازگار» با سازگاری قوی امکان وقوع بیشتری داشته است.
آینده نگاری راهبردی جذب سرمایه گذاری خارجی در ایران برای افق 1420 با روش سناریوپردازی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
جذب سرمایه گذاری خارجی از اولویت های اقتصادی کشورهای در حال توسعه، من جمله ایران است. اما عدم اطمینان فزاینده در این عرصه، سیاستگذاری را به سمت رویکردهای نوینی چون آینده نگاری راهبردی سوق داده است. هدف این تحقیق، ترسیم آینده های بدیل فرا روی جذب سرمایه گذاری خارجی در ایران می باشد. روش کلی تحقیق، سناریوپردازی است و به منظور شناسایی «پیشران های کلیدی»، آراء خبرگان به کمک پرسشنامه باز و پرسشنامه بسته در دو مرحله گرداوری شدند و بر اساس شاخص های «ضریب توافقی» و «میانگین حسابی» در «ماتریس ویلسون» ترسیم شدند. یافته های تحقیق، بر اساس حالات مختلفِ پیشران ها و بررسی اثر متقابل آنها به کمک «نرم افزار سناریو ویزارد»، امکان پذیری 5 سناریو با سازگاری درونی را نشان می دهند. این پژوهش علاوه بر داشتن جنبه کاربردی، می تواند به عنوان الگویی نوین برای تحقیقات آتی در زمینه سیاستگذاری برای جذب سرمایه گذاری در ایران مطرح گردد. در انتها، بر اساس نتایج تحقیق، برخی توصیه های سیاستی در راستای توسعه جذب سرمایه گذاری خارجی در ایران ارایه شده است.
تحلیل سناریوهای احیاء منطقه شهری قلعه آبکوه در کلانشهر مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش و برنامه ریزی شهری سال دهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳۸
63 - 76
حوزه های تخصصی:
بکارگیری رویکردهای آینده نگاری در احیاء بافت فرسوده، لزوم توجه به مقوله برنامه ریزی سناریو را امری ضروری جلوه می دهد. سناریونگاری روش بسیار مؤثر و مفیدی برای برنامه ریزی میان مدت و بلندمدت در شرایط با عدم قطعیت است. هدف این پژوهش بررسی سناریوهای احیاء قلعه آبکوه مشهد است. نوع تحقیق بر مبنای هدف کاربردی، از نظر ماهیت و روش توصیفی _تحلیلی، از لحاظ جمع آوری اطلاعات و داده ها ترکیبی از کتابخانه ای و میدانی می باشد. به منظور تدوین سناریوها تعداد 25 پرسشنامه بین نخبگان اجرایی و دانشگاهی توزیع گردیده است. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار میک مک تجزیه و تحلیل شده است. براساس نتایج ماتریس اثرات متقاطع در نرم افزار میک مک، نداشتن سند مالکیت با 75 امتیاز، بیشترین تأثیرگذاری را دارد و آشفته بودن سیمای شهری با 86 امتیاز، بیشترین تأثیرپذیری را دارد. براساس میزان عدم قطعیت، عوامل نداشتن سند مالکیت، عدم وجود ضوابط و مقررات خاص بافت های مسئله دار، پایین بودن نسبی قیمت اراضی در مقایسه با محدوده های بلافصل و فراگیر و سطح اقتصادی پایین ساکنین به عنوان مهم ترین نیروهای پیشران در احیاء قلعه آبکوه در آینده دارای نقش مؤثری می باشند. از تلفیق این محورها چهار سناریو حیات طلایی، حیات نقره ای، حیات برنزی و حیات خاکستری تشکیل شد. در سناریو اول که حیات طلایی نامیده می شود، قوانین کارآمد و اقتصاد مطلوب ساکنین، افق روشن حیات قلعه آبکوه را می سازند و برای احیاء مناسب بافت مطلوب ترین سناریو، سناریوی حیات طلایی است.
اثر تغییر اقلیم بر فنولوژی بادام در استان چهار محال و بختیاری(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مخاطرات محیط طبیعی سال هشتم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲۲
41 - 58
حوزه های تخصصی:
هدف از این پژوهش بررسی اثرات تغییر اقلیم بر فنولوژی بادام در استان چهار و محال بختیاری به عنوان یک منطقه با نوسانات دمایی شدید می باشد. بدین منظور در این تحقیق با استفاده از مدل ریز مقیاس کننده SDSM و داده های بزرگ مقیاس گردش عمومی جو canESM2 استفاده شد. داده های روزانه دمای کمینه، بیشینه و بارش در دوره آماری 30 سال (2015-1985) برای چهار ایستگاه به عنوان داده های مبنا استفاده شد و با استفاده از مدل SDSM و گردش عمومی canESM2 تحت دو سناریو RCP 4.5 و 8.5 از سال 2020 تا 2050 میلادی با مقادیر فعلی مقایسه و تغییرات آن مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که عامل ارتفاع نقش مهمی در تغییر عناصر اقلیمی و به تبع آن تغییرات زمانی مراحل فنولوژی بادام در منطقه پژوهش شده است. بررسی سناریوهای مورد بررسی نشان می دهد که تحت تأثیر تغییرات اقلیمی تقویم زراعی محصول بادام تغییر می کند و تاریخ مراحل فنولوژی محصول زودتر اتفاق می افتد. همچنین طول دوره ی رشد به علت گرم شدن منطقه و زودتر کامل شدن درجه روزهای رشد مورد نیاز کاهش پیدا می کند. الگوی مکانی تغییرات مراحل فنولوژی نشان داد که در هر دو سناریو میزان تغییرات در قسمت های جنوبی استان بیشتر و به سمت شمال از میزان تغییرات کاسته می شود. با توجه به اینکه در دوره ی پیش بینی مرحله ی شکفتن جوانه ها زودتر اتفاق می افتد و با یخبندان های دیررس بهاره درخت بادام همزمان است و این مرحله در مقابل سرما حساس است باید اقدامات مراقبتی افزایش داده شود. نتایج نشان داد در مناطقی که مراحل فنولوژی زودتر اتفاق می افتد، میزان تأثیرپذیری مراحل فنولوژی کشت بادام از تغییرات اقلیمی بیشتر است. در مناطق جنوبی استان مراحل فنولوژی استان زودتر از سایر قسمت ها اتفاق می افتد و این مناطق تأثیرپذیری بیشتری از تغییر اقلیم دارند
بررسی مساله موجودی – مکان یابی- مسیریابی چندهدفه برای کالاهای فاسدشدنی و در شرایط وجود چند تامین کننده، با استفاده از رویکرد سناریو محور(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات مدیریت صنعتی سال هجدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۵۶
171 - 207
حوزه های تخصصی:
در این مقاله یک زنجیره تامین سه سطحی متشکل از چند تامین کننده، چند انبار (توزیع کننده ) و چندین خرده فروش (مشتریان)، به صورت یک مساله جدید موجودی- مکان یابی- مسیریابی دو هدفه به گونه ای مدل شده است که کالاهای فاسدشدنی در یک افق زمانی محدود و متشکل از چند دوره زمانی از طریق مراکز توزیع به مشتریان ارسال می شوند. تقاضای خرده فروشان غیرقطعی است و به صورت سناریوهای گسسته با احتمال رخداد مشخص در مدل ریاضی اعمال شده است. ناوگان حمل و نقل ناهمگن است و مراکز توزیع، از یک جدول زمانی استفاده می کنند که از تداخل کار ماشینها و تخصیص اشتباه یک ماشین به بیش از یک مرکز توزیع در هر دوره جلوگیری خواهد کرد. سه روش مبتنی بر محاسبه فاصله تا نقطه آرمان، جهت حل مدل بررسی و تحلیل شده اند. در انتها نیز ضمن نتیجه گیری، پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی ارائه شده است.