مطالب مرتبط با کلیدواژه
۱۲۱.
۱۲۲.
۱۲۳.
۱۲۴.
۱۲۵.
۱۲۶.
۱۲۷.
۱۲۸.
۱۲۹.
۱۳۰.
۱۳۱.
۱۳۲.
۱۳۳.
۱۳۴.
۱۳۵.
۱۳۶.
۱۳۷.
۱۳۸.
۱۳۹.
۱۴۰.
صادرات
حوزههای تخصصی:
تشکیل هاب صادراتی یا قطب صادراتی نقش مهمی در رشد و شکوفایی اقتصاد کشور دارد. صنایع لبنی کشور نیز پتانسیل بالایی برای تبدیل شدن به یک هاب صادراتی دارند. نیز این مطالعه با رویکردی کاربردی صورت گرفته است و از منظر روش گردآوری داده ها یک تحقیق پیمایشی-توصیفی محسوب می شود. ابزار اصلی گردآوری داده های پژوهش پرسشنامه مقایسه زوجی است. روایی پرسشنامه با روش اعتبار محتوایی ارزیابی شده است و پایایی پرسشنامه نیز با استفاده از نرخ ناسازگاری بررسی شده است. جامعه آماری این مطالعه خبرگان اتاق بازرگانی کشور می باشند و در نهایت هشت نفر به صورت هدفمند و بااستفاده از روش های غیراحتمالی در این مطالعه شرکت کردند. برای تحلیل داده ها از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی استفاده شده است. نتایج نشان داد عوامل موثر بر هاب صادراتی در صنعت لبنیات کشور عبارتند از: محیطی، مدیریتی، سازمانی، محصول و استراتژی های بازرگانی. برای هریک از عوامل اصلی زیرمعیارهائی شناسائی شده است. در این میان معیار استراتژی های بازرگانی از بیشترین اولویت برخوردار است.
تأثیر نهادهای سیاسی بر صادرات ایران به کشورهای غرب آسیا(رویکرد اقتصادسنجی فضایی)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های اقتصادی ایران سال بیست و چهارم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۷۹
107 - 141
حوزههای تخصصی:
صادرات به عنوان موتور محرک رشد و توسعه اقتصادی کشورهادربازارهای جهانی مهم ترین هدف سیاست گذاری را در بخش تجارت خارجی تشکیل می دهد. یکی ازالزام های گسترش تجارت خارجی، بررسی الگوهای مدرن تجارت بین الملل برای شناسایی مسایل اقتصادی و سیاسی مؤثر بر تجارت کشورهاست. اغلب کشورها برای افزایش رشد اقتصادی به دنبال توسعه تجارت با سایر کشورها و تولید کالا براساس مزیت های نسبی هستند.عوامل مختلفی ارزش صادرات ایران را به سایر کشورها تحت تأثیر قرار می دهند که در این بین، به نظر می رسد شاخص های نهادی پیش برنده که قادر به فراهم سازی شرایط مناسبی برای گسترش بازارهای صادراتی ایران هستند، از اهمیت بالایی برخوردارند. در این مقاله، اثر نهادهای سیاسی بر صادرات ایران به کشورهای غرب آسیا طی دوره زمانی 2015-2000 با استفاده از مدل مختلط رگرسیون- خودرگرسیونی فضایی مورد بررسی و تحلیل تجربی قرار می گیرد. الگوی تحقیق یک مدل رگرسیونی با داده های پانل مبتنی بر گروه های مختلف کالایی درسطح کدهای 6 رقمی ازتجارت ایران باکشورهای غرب آسیاست. براساس یافته های تحقیق، شاخص حکمرانی که نشان دهنده نهادهای سیاسی است، اثرات مثبت و معناداری بر صادرات دارد و به طور معناداری صادرات ایران را تحت تأثیر قرار می دهد.
سنجش تأثیر پیچیدگی اقتصادی بر شاخص آسیب پذیری و تاب آوری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در سال های اخیر شناسایی عوامل موثر بر کاهش آسیب پذیری اقتصاد، برای سیاست گذاران اهمیت زیادی پیدا کرده است. این مسئله برای اقتصاد ایران که نیاز مضاعفی به مقاومت و تاب آوری دارد، بیشتر اهمیت دارد. پرسش مقاله حاضر آن است که با توجه به ادبیات جهانی پیرامون شاخص پیچیدگی، آیا بهبود وضعیت پیچیدگی اقتصاد تأثیری بر شاخص آسیب پذیری دارد؟ مقاله پس از بیان چارچوب نظری، داده های 118 کشور را با استفاده از مدل داده های تابلویی در بازه زمانی 1997−2013 آزمون می کند. برای انجام پژوهش، شاخص آسیبپذیری اقتصادی با استفاده از روش بریگوگلیو محاسبه شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد پیچیدگی اقتصادی و حکمرانی خوب هر دو تأثیر منفی و معناداری بر آسیب پذیری اقتصادی دارند. پیشنهاد مقاله آن است که برای کاهش آسیب پذیری اقتصاد، سیاست گذاران کشور بر بهبود کیفیت حکمرانی، پیچیدگی اقتصاد (تنوع بخشی و دانش بنیان ساختن صادرات) و کاهش سهم صادرات نفتی تمرکز نمایند.
عوامل موثر بر صادرات ایران به اتحادیه اقتصادی اوراسیا(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مدل سازی اقتصادی سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۴۷)
77 - 102
حوزههای تخصصی:
هدف این مقاله بررسی عوامل موثر بر صادرات ایران به اتحادیه اقتصادی اوراسیا با استفاده از مدل جاذبه و با رهیافت داده های پانلی طی دوره زمانی 2016 - 2007 است. نتایج حاصل از برآوردگر گشتاورهای تعمیم یافته نشان می دهد؛ متغیرهای اندازه تولید ناخالص داخلی، تشابهات اقتصادی، تفاوت بین درآمد صادرکننده و واردکننده و نرخ واقعی ارز بر افزایش صادرات ایران موثر بوده و برقراری موافقت نامه تجارت ترجیحی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا به میزان 43 درصد موجب افزایش صادرات ایران می شود. تقویت زیرساخت های حمل و نقل و تجارت دریایی در سواحل شمالی کشور، تقویت زیرساخت های جاده ای و تکمیل اتصال ریلی از مرز جلفا به مکری ارمنستان و استفاده از پول های ملی در تجارت فیمابین با توجه به شرایط کنونی کشور پیشنهاد می شود.
طراحی نگاشت شناختی زیست بوم صادرات کالاهای صنعتی بخش خصوصی مبتنی بر چشم انداز شبکه های چند بازیگره (مورد مطالعه: شرکت های کوچک و متوسط)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف این پژوهش، طراحی زیست بوم صادرات صنعتی در سطح شرکت های کوچک و متوسط است تا این بنگاه ها نیز بتوانند نقش پر رنگی در رشد اقتصادی کشور داشته باشند. مبتنی بر ادبیات پژوهشی 15 بازیگر اثرگذار بر عملکرد صادراتی بنگاه های صنعتی شناسایی شدند و رابطه میان آنها به وسیله یازده خبره از وزارت صنعت، معدن و تجارت و اتاق بازرگانی ایران (که به صورت نمونه گیری قضاوتی انتخاب شدند) از راه روش نگاشت شناختی علّی و نرم افزار یوسینت بررسی و تحلیل شدند. بازیگران اثرگذار بر عملکرد صادرات صنعتی بخش خصوصی در شرکت های کوچک و متوسط در چهار خوشه هژمونی دانشی، فرهنگ تولید، دیپلماسی بازار و ساختار انسانی بنگاه نیز دسته بندی شدند. سه خوشه اول تعامل دو طرفه و قوی با یکدیگر داشتند. خوشه ساختار انسانی بنگاه نیز به عنوان یک عنصر زیرساختی مستقل بر خوشه های هژمونی دانشی و فرهنگ تولید مؤثر است. بنگاه ها باید برای دستیابی به عملکرد صادراتی بالا بر تمام این چهار خوشه تمرکز کرده و برای هرکدام از آنها، راهبردهای منحصر به فردی طراحی و پیاده سازی کنند. بی توجهی به هریک از این چهار خوشه سبب پایین آمدن عملکرد صادراتی شرکت ها می شود. خوشه های دیپلماسی بازار و فرهنگ تولید، مفاهیم بدیعی به نظر می رسند که نیاز است تا شرکت ها برای کسب عملکرد صادراتی بالا، در این حوزه ها آموزش ببیند.
تأثیر صادرات کالاهای ورزشی بر رشد اقتصادی ایران و برخی کشورهای در حال توسعه(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مدیریت ورزشی سال دوازدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۴۸)
139 - 160
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر به بررسی تأثیر صادرات کالاهای ورزشی بر رشد اقتصادی ایران و برخی کشورهای در حال توسعه منتخب می پردازد. این تحقیق یک تحقیق کاربردی و به لحاظ روش جمع آوری آمار و اطلاعات، از نوع تحقیقات اسنادی است. داده های مربوط به صادرات کالاهای ورزشی و شاخص های رشد اقتصادی ایران و 9 کشور در حال توسعه منتخب در طی سال های 2016-1997 با استفاده از داده های بانک جهانی و مرکز تجارت بین الملل بر اساس طبقه بندی HS پنج گروه کفش، پوشاک، انواع توپ، قایق های تفریحی- ورزشی و کالاهای متفرقه استخراج شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش های اقتصاد سنجی و پانل دیتا و آزمون های هم جمعی، لیمر، هاسمن، اثرات تصادفی، علیت گرنجری از نرم افزار Eviews استفاده شده است. نتایج نشان داد که شاخص های اشتغال، مخارج دولت، صادرات محصولات ورزشی، بازبودن اقتصاد، سرمایه انسانی و تحقیق و توسعه دارای ضریب مثبت و شاخص های نرخ تورم و نرخ ارز دارای ضریب منفی بر رشد اقتصادی هستند. به طور کلی و با توجه به یافته های پژوهش رشد صادرات محصولات ورزشی موجب بالا رفتن ظرفیت تولید، برخورداری از صرفه های اقتصادی، افزایش بهره وری و تخصیص کاراتر منابع و در نهایت رشد بالاتر در بخش غیر صادراتی می گردد.
بررسی نقش تغییر ترکیب صادرات در رشد تولیدات کشاورزی: تحلیلی در چارچوب الگوی داده- ستانده(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در بین منابع رشد تولید، صادرات جزئی مهم تلقی می شود که از سیاست های دولت به شدت تأثیر می پذیرد. از این رو، هدف اصلی مطالعه حاضر بررسی اثر تغییر ترکیب صادرات کالاهای مختلف در طول زمان بر رشد تولیدات کشاورزی بود. بدین منظور، با استفاده از روش تحلیل «تجزیه ساختاری»، ابتدا رشد تولید به چهار عامل اصلی اثر تغییر در تقاضای نهایی داخلی، اثر تغییر در صادرات، اثر تغییر فناوری و اثر جایگزینی واردات تجزیه شد؛ سپس، اثر تغییر در صادرات نیز مورد تجزیه های بعدی قرار گرفت تا اثر تغییر در ترکیب آن بر رشد تولید با جزئیات بیشتری معین شود. بدین منظور، از جداول داده- ستانده سال های 1370 و 1380 با تبدیل آنها به قیمت ثابت 1376 استفاده شد. براساس نتایج به دست آمده، تغییر در صادرات اثری مثبت بر رشد تولید محصولات همه زیربخش های کشاورزی به جز محصولات دامی و طیور داشته است. نتایج تجزیه این اثر نشان داد که رشد تولید محصولات زراعی و باغی و نیز ماهی و سایر آبزیان از افزایش صادرات محصولات خود این زیربخش ها بیشتر تأثیر پذیرفته، در حالی که در زیربخش دام و طیور، اثر منفی کاهش صادرات محصولات غذایی و آشامیدنی به کاهش رشد تولید این زیربخش انجامیده است. از این رو، برای افزایش تولید محصولات کشاورزی، علاوه بر اهمیت افزایش صادرات محصولات خام زیربخش های کشاورزی، می توان سرمایه گذاری در توسعه صنایع غذایی برای فرآوری محصولات خام غذایی با کیفیت بالا و قابلیت رقابت در بازارهای جهانی را یک عامل عمده تحریک کننده رشد تولیدات خام کشاورزی محسوب کرد.
تأثیر بازارگرایی صادرات بر افزایش صادرات در صنعت خشکبار(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف این پژوهش بررسی تأثیر رفتار بازارگرایی صادرات بر عملکرد صادرات با در نظر گرفتن متغیر میانجی اثربخشی بازاریابی در شرکتهای صادراتی محصولات خشکبار است. بنابراین، پژوهشحاضر از نظر هدف، توصیفی پیمایشی، از نظر نوع استفاده، کاربردی و از نظر افق زمانی، مقطعی است. جامعه آماری پژوهش شامل 120 نفر از کارشناسان بخش صادرات 20 شرکت برتر صادرکننده محصولات خشکبار میباشد که با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی ساده تعداد 93 بهعنوان اعضای نمونه انتخاب شدند. نتایج تحلیل آماری با استفاده از نرمافزار PLS نشان داد که رفتار بازارگرایی صادرات بر اثربخشی بازارابی تأثیر مثبت و معناداری دارد. نتایج همچنین نشان داد که اثربخشی بازاریابی بر عملکرد صادرات تأثیر مثبت و معناداری دارد و همچنین نتایج نشان داد که رفتار بازارگرایی صادرات بر عملکرد صادرات شرکت های صادرکننده محصولات خشکبار تأثیر مثبت و معناداری دارد. در پایان نتایج نشان داد که رفتار بازارگرایی صادرات از طریق اثربخشی بازاریابی منجر به بهبود عملکرد صادرات می شود.
تاثیر فضای کسب و کار بر تجارت خارجی: مطالعه موردی شرکای عمده تجاری ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
کشورها در سراسر جهان برای به دست آوردن سطوح بالاتری از رشد و توسعه، سیاست ها و ابزارهای گوناگونی به کار میبرند. یکی از این ابزارها، تلاش در جهت گسترش ساختار تجاری به کمک ادغام بیشتر و شرکت در فضای تجارت جهانی است. گسترش تجارت تحت تاثیر عوامل مختلفی است که به نظر میرسد فضای کسب وکار نیز جز این عوامل باشد. دراین مطالعه تاثیر شاخصهای فضای کسب وکار بر روی صادرات و واردات در میان 30 کشور شریک تجاری ایران طی سالهای 2004- 2014 با روش گشتاورهای تعمیم یافته بررسی شده است. نتایج مطالعه حاکی از آن است که بهبود این شاخص ها دارای تاثیرات مثبتی بر صادرات و واردات میباشند به طوری که از میان7 شاخص به کار برده شده در این مطالعه، شاخص های "شروع کسب و کار، اخذ مجوزهای ساختمانی، تجارت برون مرزی، اجرای قرارداد و سهولت اجرای ورشکستگی"، دارای تاثیر مثبت و معنادار بر صادرات میباشند. در الگوی واردات نیز به جز شاخص اخذ مجوزهای ساختمانی بهبود سایر شاخص ها دارای تاثیرات مثبت و معنادار بر واردات میباشند.
تأثیر بازارگرایی و تجربه بین المللی بر عملکرد صادرات با نقش میانجی استراتژی بازاریابی بین المللی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
پویایی در محیطهای کسبوکار که به دلیل بروز عواملی چون رشد یا سقوط اقتصادی، فزونی و شدت رقابت، جهانیسازی، ادغامها و ترکیبها و نوآوریهای تکنولوژیکی به وجود آمده است قابلیت مدیران ردهبالا را در درک بهموقع و پاسخ صحیح به این تغییرات به چالش کشیده است. در بازارهای بهشدت رقابتی جهانی، شناخت نیاز مشتریان و متمایز ساختن خودشان از رقبا بیشازپیش اهمیت حیاتی پیدا کرده است. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر تجربه بینالمللی و بازارگرایی بر عملکرد صادرات با نقش میانجی استراتژی بازاریابی بینالمللی است در مدل طراحیشده به شناسایی متغیرهای تأثیرگذار بر استراتژیهای بازاریابی بینالمللی و عملکرد صادرات پرداختهشده است. نتایج بهدستآمده از تجزیهوتحلیل دادههای میدانی، بین گروههای مختلف کارشناسان و مدیران شرکتهای فعال در امر صادرات استان آذربایجان شرقی با استفاده از مدل ساختاری، بیانگر تأثیر مثبت بازارگرایی و تجربههای بینالمللی بر استراتژی بازاریابی بینالمللی بهعنوان متغیر میانجی و همچنین تأثیر مثبت و معنیدار استراتژی بازاریابی بینالمللی بر عملکرد صادرات گردیده است.
ارائه مدل معادلات ساختاری توسعه پایدار خوشه های کسب و کار در ایران با رویکرد تقویت جایگاه صادراتی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
توسعه پایدار خوشه های کسب و کار، یکی از رویکردهای بسیار کارآمد در توسعه صنایع کوچک و متوسط می باشد. در کشور ما در این زمینه، یک مدل جامع و سیستمی وجود ندارد. این درحالی است که بسیاری از تجربیات موفق در مسیر توسعه خوشه ها به دست آمده است که ضمن متناسب بودن با شرایط فضای کسب و کار در کشور، منجر به توسعه پایدار در خوشه های مختلف شده است. از این رو، تحقیق حاضر به دنبال آن است که با بکارگیری روش تئوری داده بنیاد و مدل سازی معادلات ساختاری، مدلی را به منظور توسعه پایدار خوشه های کسب و کار ارائه دهد. به منظور گردآوری داده های مورد نیاز، از 18 نفر از عاملین توسعه مصاحبه به عمل آمد. روش نمونه گیری مورد استفاده، نمونه گیری نظری بود. پس از انجام مراحل کدگذاری، مدل نهایی تحقیق حاصل شد. مدل حاصل از روش تئوری داده بنیاد، به منظور پیمایش مدل در سایر خوشه ها و اطمینان از تایید بودن، با روش معادلات ساختار یافته مورد آزمون قرار گرفت. نتایج پیمایش، حکایت از تأیید کامل مدل حاصل از روش تئوری داده بنیاد داشت. نتایج تحقیق نشان می دهد که به منظور توسعه پایدار خوشه های کسب و کار، باید دیدگاه سیستمی و جامع حاکم باشد که مدل ارائه شده در این تحقیق، ضمن داشتن رویکرد سیستمی و جامع، از تجربیات موفق در توسعه خوشه ها حاصل شده است و متناسب با شرایط و فضای کسب وکار در کشور ما و یک مدل بومی و کاربردی می باشد.
تأثیر شاخص های فردی و نهادی کارآفرینی بر سهم بازار کشورهای منتخب از صادرات جهانی تجهیزات پزشکی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
صنایع تجهیزات پزشکی از جمله صنایعی است که میتواند گزینه مناسبی برای توسعه صادرات صنایع مبتنی بر فناوری برتر باشد. با توجه به آنکه توسعه شاخصهای فردی و نهادی کارآفرینی میتواند به درک مناسب فرصت-های کسبوکار در حوزه تجهیزات پزشکی کمک نموده و از طریق تولید محصولات جدید، باکیفیت و کم هزینه به کسب مزیت رقابتی و افزایش سهم کشورها از صادرات جهانی تجهیزات پزشکی بیانجامد، تحقیق حاضر با رویکرد داده-های تابلویی پویا و استفاده از روش گشتاورهای تعمیم-یافته، تأثیر شاخصهای فردی و نهادی کارآفرینی بر سهم بازارِ 20 کشور منتخب از صادرات جهانی تجهیزات پزشکی را طی دوره 2017-2013 بررسی نموده است. نتایج حاصل از برآورد مدل نشان داد، تأثیر شاخصهای فردی و نهادی کارآفرینی بر سهم بازار کشورهای منتخب از صادرات جهانی تجهیزات پزشکی مثبت و معنادار است. همچنین، تأثیر متغیرهای کنترلی درجه باز بودن اقتصاد و نرخ ارز واقعی بر سهم بازار کشورهای منتخب از صادرات جهانی تجهیزات پزشکی مثبت و معنادار است.
اولویت بندی بازارهای هدف صادرات گوجه فرنگی ایران با استفاده از روش تاکسونومی عددی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
افزایش تولید و صادرات محصول گوجه فرنگی که ایران در تولید آن دارای مزیت نسبی است میتواند دستیابی به درآمدهای ارزشی بیشتر را امکانپذیر سازد. علاوه براین؛ توسعه بالقوه صادرات این محصول، به منظور صادرات محصولات غیرنفتی، اهمیت بسیاری دارد. هدف از مطالعه حاضر شناسایی و اولویتبندی بازارهای هدف صادراتی گوجه فرنگی ایران است، همچنین در این پژوهش از روش تاکسونومی عددی برای انتخاب بازارهای هدف صادراتی بالقوه استفاده شده است. دادههای مورد استفاده مربوط به مقطع 2001 الی 2017 میباشد. در این مطالعه از پنج ضریب نوسان رتبه، ضریب نزدیکی، ضریب میانگین رتبه، ضریب میانگین سهم و ضریب نوسان سهم استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که با توجه به تعیین اولویتهای صورت گرفته، کشور عراق در اولویت اول کشور هدف صادراتی گوجه فرنگی قرار دارد و پس از آن کشور افغانستان رتبه دوم و روسیه رتبه سوم را به خود اختصاص داده است. کشورهای حوزه خلیج فارس به ترتیب رتبه شامل امارات متحده عربی، عمان، بحرین، کویت، عربستان سعودی و قطر رتبه آخر را به خود اختصاص دادهاند. به استثناء کشور امارات متحده عربی مابقی کشورهای حوزه خلیج فارس در رتبههای آخر قرار دارند. به این ترتیب با توجه به وضعیت صادرات فعلی گوجه فرنگی به کشورهای مختلف، تفاوت قابل ملاحظهای بین بازارهای بالقوه و بالفعل وجود دارد. پیشنهاد مشخص این تحقیق اتخاذ سیاستهای مناسب قیمتی و تولیدی جهت توسعه صادرات و شناخت بازارهای هدف صادراتی میباشد.
تبیین سیاست های عمودی - گزینشی در سیاست گذاری بخش صادرات ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
تجربه کشورهای موفق صنعتی و تازه صنعتی نشان می دهد که برای صنعتی شدن باید پله های نردبان مزیت نسبی به سرعت طی شود؛ یعنی هر کشور، در وهله نخست، از صادرکننده کالاهای اولیه و وابسته به منابع طبیعی به صادرکننده کالاهای وابسته به نیروی کارِ با دانش بالا تغییر وضعیت یابد. سپس به صادرکننده کالاهای فناوری محور و درنهایت به صادرکننده کالاهای دانش محور مبدل شود. ایران، با توجه به پتانسیل فراوانی که در نیروی انسانیِ با مهارت زیاد دارد، سهم چندان زیادی در صادرات کالاهای با فناوری بالا و دانش محور ندارد؛ به عبارتی در پله های پایینی مزیت نسبی قرار گرفته است. لذا حضور ایران در عرصه صنایعِ با فناوری بالا نیازمند برنامه ریزی مناسب و اتخاذ سیاست های حمایتی متناسب با آن و در یک کلمه نیازمند سیاست گذاری عمودی - گزینشی با توجه به افق های زمانی مختلف است. بر اساس بررسی های صورت گرفته در این مقاله درباره وضعیت ایران از منظر شاخص مزیت نسبی آشکارشده، ایران در مرحله گذار از پله اول (صادرات محصولات خام) به پله دوم (صادرات محصولات با فناوری پایین) مزیت نسبی است. البته نه تنها این مرحله گذار تقویت نشده، بلکه سهم کالاهای پله اول به نسبت صادرات کالاهای پله دوم درحال افزایش است. بنابر این بررسی، این نتیجه مهم به دست می آید که در ایران نباید کورکورانه به دنبال سیاست گذاری عمودی در صنایع با فناوری بالا بود، بلکه، با توجه به جایگاه ایران در پله های مزیت نسبی، سیاست گذاران باید بر ارتقای ایران از پله اول به پله دوم و استقرار مستحکم در این پله تمرکز داشته باشند. این نکته توجه به پله های بعدی مزیت نسبی را نفی نمی کند و سیاست گذاری عمودی و افقی برای دستیابی به صنایع با فناوری بالا را الزامی می داند. در این مقاله، با توجه به جایگاه ایران در پله های مزیت نسبی، چارچوبی کلان برای سیاست گذاری پویای صنعتی ارائه می شود که ضمن توجه به افق کوتاه مدت و سیاست های لازم در آن، برای جلوگیری از روند عقب برنده موجود از پله دوم به پله اول مزیت نسبی، سیاست گذاری میان مدت برای تقویت جایگاه ایران در پله دوم مزیت نسبی و سیاست گذاری بلندمدت برای ارتقا در پله های مزیت نسبی نیز مدنظر قرار می گیرد. در تمامی این افق های زمانی، سیاست گذاری مبتنی بر سیاست گذاری عمودی و افقی است، به گونه ای که سهم سیاست گذاری عمودی در افق های کوتاه مدت و میان مدت بیشتر است و سیاست های افقی غالباً برای دوره بلندمدت به کار می رود.
تاثیر محیط کلان کشور مقصد و برندینگ بر عملکرد صادراتی فرش دستباف ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مدیریت برند سال ششم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۸
83 - 114
حوزههای تخصصی:
این پژوهش بر آن است تا تأثیر برند سازی را در کنار متغیرهای اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و جغرافیایی و پتانسیل بازار کشورها بر میزان صادرات فرش دستباف بدان کشورها موردبررسی قرار دهد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی بود ه و از روش کمی در آن استفاده شده است . اطلاعات مربوط به شاخصهای مدل برای 217 کشور از طریق 1- پایگاه دادههای معتبر بینالمللی و داخلی و 2- توزیع دو پرسشنامه جمعآوری گردید. در این پژوهش شش فرضیه تعریف گردید و جهت تحلیل دادههای جمعآوری شده از PLS استفاده شد. نتایج حاکی از آن بود که به ترتیب چهار متغیر فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و برند سازی بیشترین تأثیر را بر عملکرد صادراتی دارند. درنهایت پیشنهاد گردید که صادرکنندگان مستقیم جهت حضور در بازارها متغیرها و شاخصهای مدل نهایی را با توجه به ضرایب آنها در اولویت بررسی خود قرار دهند و به کشورهایی که در این شاخصها وضعیت مطلوبی دارند ولی حجم صادرات فرش دستباف به این کشور کم میباشد توجه بیشتری نموده و بررسی بیشتری انجام دهند. همچنین با ارائه فرشهای باکیفیت از نظر جنس، تراکم بافت، طرح و رنگ برند کشور ایران و فرش ایرانی در سایر کشورها را حفظ نموده و یا بهبود دهند.
تحلیل تاثیر نفوذ اینترنت بر تجارت کالاها و خدمات ایران با شرکای تجاری: رویکرد رگرسیون فازی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های اقتصادی ایران سال بیست و پنجم بهار ۱۳۹۹ شماره ۸۲
173 - 216
حوزههای تخصصی:
در سه دهه گذشته اینترنت نقش بزرگی در جوامع ایفا کرده و افزایش سریع استفاده از آن نشان دهنده تاثیر آن بر تمام جنبه های اقتصادی از جمله تجارت بین الملل است. هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر نفوذ اینترنت بر تجارت کالاها و خدمات ایران با بزرگ ترین شرکای تجاری آن است. برای این منظور از روش رگرسیون فازی جهت بررسی روابط بین در طی دوره 2016-1995 استفاده شده است. در این مطالعه سه مدل تجربی شامل : 1- تاثیر نفوذ اینترنت بر تجارت کل کالاها و خدمات ایران با شرکای تجاری، 2- تاثیر نفوذ اینترنت بر صادرات کالاها و خدمات ایران به شرکای تجاری و 3- تاثیر نفوذ اینترنت بر واردات کالاها و خدمات ایران از شرکای تجاری آن در چارچوب مدل جاذبه تعمیم یافته برآورد شده اند. نتایج به دست آمده نشان می دهد متغیرهای نفوذ اینترنت و تولید ناخالص داخلی سرانه ایران و شرکای تجاری و جمعیت ایران در هر سه مدل بر تجارت کالاها و خدمات تاثیر مثبت دارند. همچنین مطابق نتایج، اثر متغیر جمعیت شرکای تجاری ایران بر تجارت کل و صادرات ایران به این کشورها مثبت است در حالی که بر واردات کالاها و خدمات ایران از شرکای تجاری اثر منفی دارد. علاوه بر این، یافته ها حاکی از این است که اثر متغیرهای فاصله و نرخ ارز بین ایران و شرکای تجاری بر تجارت کل ایران با این کشورها و صادرات به آن ها و واردات از آن ها منفی است.
سنجش میزان پیچیدگی اقتصادی ایران، در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات راهبردی بسیج سال بیست و یکم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۸۱
169 - 190
حوزههای تخصصی:
یکی از مهمترین راهکارها در جهت مبارزه اقتصادی و مقاومت اقتصادی در شرایط تحریم، روی آوردن به اقتصادی مبتنی بر دانش است. توجه به نقش دانش در اقتصاد و رشد اقتصادی موضوع مهمی است که در نظریات اقتصادی روی آن تاکید بسیاری شده است. اقتصاد دانشی، تاب آوری کشورها را در شرایط تحریم، و در مقابله و مواجهه با فشارهای اقتصادی و سیاسی به حداکثر ممکن بدل می سازد. برای اندازه گیری میزان دانش به کاررفته در تولیدات یک کشور، شاخص های مختلفی وجود دارد که یکی از ای ن ش اخص ه ا، ش اخص پیچیدگی اقتصادی می باشد. رویکرد پیچیدگی اقتصادی مبتنی بر این ایدئولوژی است که محصولات تولید شده در اقتص اد م ی توانن د مع رف میزان دانش و مهارت مورد نیاز جهت تولید آنها باشند و با این فرض که کشورها محصولی را تولید نمی کنن د مگ ر آنکه دانش و مهارت تولید آن را داشته باشند، سعی در محاسبه میزان انباشت دان ش و مه ارت نهفت ه در اقتص اد را خواهد داشت. در این مقاله ابتدا ضمن تبیین مفهوم اقتصاد مقاومتی، به شاخص پیچیدگی اقتصادی و نحوه محاسبه آن اشاره می گردد. سپس به بررسی وضعیت صادرات ایران و شرکای تجاری اش در فاصله سال های 2016- 1985 از منظر پیچیدگی اقتصادی می پردازیم. نتایج تحقیق نشان می دهد کشور ایران در مقایسه با شرکای تجاری خود، در زمینه پیچیدگی اقتصادی و به تبع آن اقتصاد مقاومتی، در جایگاه مناسبی قرار ندارد و تا رسیدن به جایگاه مطلوب فاصله زیادی دارد؛ که نیازمند توجه ویژه سیاست گذاران برای ارتقاء جایگاه ایران در این شاخص می باشد.
تاثیر حقوق بشر بر روابط تجاری ایران و اتحادیه اروپا(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
روابط خارجی سال دهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱
79 - 105
حوزههای تخصصی:
موضوع حقوق بشر به عنوان یکی از هنجارهای مورد پذیرش نزد اتحادیه اروپا به شمار رفته که رعایت آن به عنوان یکی از پیش شرط های اتحادیه برای تعمیق روابط با طرف ثالث مورد تاکید قرارمی گیرد. از این منظر اتحادیه اروپا رعایت حقوق بشر را به عنوان پیش شرط تعمیق روابط و انعقاد قرارداد TCA با ایران قرارداده است. به عبارتی اتحادیه اروپا خواستار آن است که میان رعایت حقوق بشر در ایران و افزایش روابط تجاری با این کشور، یک رابطه مستقیم برقرار کند. لذا این پژوهش سعی دارد رابطه میان این دو متغیر (حقوق بشر و روابط تجاری) در روابط میان ایران و اتحادیه اروپا را در سه دوره تاریخی ریاست جمهوری هاشمی، خاتمی و احمدی نژاد بررسی کند. سئوال اصلی پژوهش این است: مسئله حقوق بشر در ایران چه تاثیری بر روابط تجاری میان ایران و اتحادیه اروپا دارد؟ با توجه به آمار تجارت میان ایران و اتحادیه اروپا در سه دوره تاریخی مورد بررسی، فرضیه اصلی چنین است: مسئله حقوق بشر نزد اتحادیه اروپا بیشتر به عنوان ابزاری جهت رسیدن به اهداف سیاسی درباره ایران مطرح است. به عبارتی برخلاف آنچه اتحادیه اروپا ادعا می کند، حقوق بشر رابطه ای مستقیم با روابط اقتصادی برای این اتحادیه ندارد. یافته های پژوهش نشان می دهد در برخی دوره ها که حقوق بشر از دیدگاه اتحادیه اروپا نقض شده است، اتفاقا روابط تجاری میان ایران و اتحادیه اروپا افزایش یافته و برعکس.
بررسی ارزآوری صادرات گیاهان دارویی ایران در تجارت جهانی
حوزههای تخصصی:
مقاله حاضر از نوع مروری می باشد که با توجه به پژوهش های محققان در این زمینه جمع آوری شد. در راستای سیاست افزایش صادرات غیرنفتی، شناخت محصولات و فعالیتهای تولیدی کشور که شرایط لازم جهت نفوذ در بازارهای جهانی را دارا باشند، امری ضروری به نظر می رسد، چشم انداز تمام شدن منابع نفتی و وجود مشکلات ناشی از اقتصاد تک محصولی، سیاست گذاری هایی را در راستای افزایش صادرات غیرنفتی از جمله محصولات کشاورزی موجب شده است. صادرات گیاهان دارویی یکی از منابع سرشار ارزی برای کشور مان است. در ایران اکثر گونه های گیاهان دارویی امکان کشت و تولید دارد. گام اول برای ورود به بازارهای جهانی، شناسایی بازارهای هدف صادراتی محصولات هست. ارائه راهکارهای علمی به صادرکنندگان گیاهان دارویی در زمینه انتخاب بازار هدف صادرات، ضرورت انجام چنین پژوهشهایی را مشخص می کند. هدف این مقاله بررسی ارزآوری صادرات گیاهان دارویی ایران در تجارت جهانی می باشد.
نقش خاندان طیبی در تجارت فارس و هند در دوره مغول(بررسی موردی تجارت اسب)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
خاندان طیبی یکی از خاندان های بازرگان فارس بودند که در سال های 725-692 هجری بر فارس و کیش حکومت می کردند. رشته اصلی فعالیت اقتصادی این خاندان، تجارت دریایی و مقرشان در کیش بود و از آن جا با مناطق مختلف آسیا، از جمله معبر در جنوب هند تجارت می کردند. در کنار صدور کالاهای گوناگون(انواع مصنوعات پنبه ای، مواد خوراکی و روناس)، اسب سودآورترین کالای صادراتی به معبر و منبع مهم درآمد این خاندان بود. از این رو مسئله این بررسی چنین است که خاندان طیبی در تجارت اسب بین فارس و هند چه نقشی داشتند؟ چنین به نظر می رسد سیاست بازرگانی طیبی ها، که بر شناخت وضعیت خاص بازار اسب در معبر استوار بود، چنین طراحی شده بود که تقاضای دائمی برای صادرات اسب را حفظ نمایند. نتیجه تحقیق نشان می دهد آنان کمکی به چگونگی سلامت اسبان در معبر نمی کردند و این امر باعث استمرار تقاضا برای صدور این کالا بود. برای پژوهش این موضوع از روش جمع آوری داده ها به شیوه کتابخانه ای و نیز پردازش داده های جمع آوری شده و تجزیه و تحلیل آن ها به شیوه کیفی بهره برده ایم.