مطالب مرتبط با کلیدواژه

نظام آموزش و پرورش


۱.

جایگاه هویت ملی در نظام آموزش و پرورش ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات فرهنگی ایران ۱۳۸۹ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: هویت ملی ‌ برنامه‌های درسی اهداف نظام آموزش و پرورش نظام آموزش و پرورش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۸۲ تعداد دانلود : ۲۷۸۰
"هویت ملی از مباحث مهم و برجسته در دنیای امروز است. نیاز به آن و احساس تعلق، وفاداری و گرایش به سمت آن از ضرورت‌های انکارناپذیر در هر جامعه‌ای محسوب می‌شود. با توجه به اینکه نظام آموزش و پرورش در همه کشورها بزرگ‌ترین نیرو و سرمایه انسانی را در اختیار دارد، می‌تواند یکی از بهترین راه‌های تحکیم و تقویت هویت ملی به شمار آید و برنامه‌های درسی به عنوان یکی از ارکان اصلی این نظام می‌توانند نقشی محوری و کلیدی در شکل‌گیری هویت ملی ایفا کنند. با توجه به موارد فوق، هدف اصلی این تحقیق بررسی جایگاه هویت ملی در نظام آموزش و پرورش است. به این منظور ابتدا به طور مقایسه‌ای هویت ملی در نظام آموزش و پرورش ایران و دیگر کشورها مورد واکاوی قرار گرفته و سپس علل ضعف هویت ملی در نظام آموزش و پرورش ایران بیان شده است. در ادامه با موشکافی در اهداف کلی و آموزشی سه مقطع، میزان توجه به مقوله هویت ملی در بیان این اهداف مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج این بررسی نشان داد در اهداف تصریح‌شده برای نظام آموزشی ایران، هویت ملی از جایگاه مطلوبی برخوردار نیست و با توجه به تاثیرگذار بودن این مقوله در سایر زمینه‌هایی که به توسعه و تحکیم کشور مربوط است، نیاز به تجدیدنظر و بازاندیشی دارد. "
۲.

چالش های تربیت مدنی در نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تربیتی و روانشناسی۱۳۸۴شماره ۲

کلیدواژه‌ها: دموکراسی نظام آموزش و پرورش تربیت مدنی تعلیم و تربیت دمکراتیک مولفه های تربیت مدنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۰۰
در دوران کنونی تربیت مدنی یکی از ضرورت های برنامه های آموزشی و پرورشی جوامع امروزی محسوب می شود، که این امر در جامعه ایران نیز جلوه و جایگاه خاص خود را داراست. البته تحقق آرمان های مربوط به تربیت مدنی در ایران با چالش ها و موانع عدیده ای چون تمرکز در تصمیم گیری ها و برنامه ریزی تعلیم و تربیتی، کمبود نهادهای مدنی دانش آموزی غیر دولتی، عدم استفاده از روش های فعال و مشارکتی، بی توجهی به مولفه های تربیت شهروندی، کتب محوری و ارزشیابی محفوظات محور، نا برابری در توزیع برابر امکانات آموزشی برای پسران و دختران، ناتوانی معلمان در تامین اهداف تربیت مدنی ... مواجه می باشد، که در این مقاله ضمن مروری کوتاه به مفهوم تربیت مدنی در گذر تحولات تاریخی و طرح ویژگی های آن، به تبیین و تحلیل چالش های تربیت مدنی در نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران نیز پرداخته می شود.
۴.

بررسی نظام توسعه منابع انسانی آموزش و پرورش طی برنامه پنج ساله سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی شهید چمران اهواز سال پنجم پاییز ۱۳۸۸ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: توسعه منابع انسانی نظام آموزش و پرورش برنامه پنج ساله سوم توسعه الگوی تعالی سازمان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم تربیتی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم تربیتی مدیریت آموزشی نوآوری در سازمانهای آموزشی
تعداد بازدید : ۲۶۱۸ تعداد دانلود : ۱۰۹۸
تحقیق حاضر با هدف ارزیابی میزان تحقق اهداف برنامه ی سوم توسعه ی منابع انسانی آموزش و پرورش یکی از کلان شهرهای ایران طی سال های 1379 تا 1383، بر اساس الگوی تعالی سازمان EFQM صورت گرفته است. در این پژوهش، از روش تحقیق کاربردی، از نوع توصیفی- تحلیلی بهره گرفته شد. در مطالعه ی حاضر، از میان جامعه ی آماری که شامل تمامی مدیران، معاونان و کارکنان بخش ستادی آموزش و پرورش کلان شهر هدف بوده اند، تعداد 120 نفر برای انجام تحقیق انتخاب شدند. نتایج به دست آمده نشان داد: الف- فاصله ی بین شاخص موجود و مطلوب توسعه ی منابع انسانی چشم گیر بوده است. بدین گونه که در این کلان شهر، از 500 امتیاز توانمندسازها، 18/207، از 500 امتیاز نتایج، 44/185 و از جمع کل (1000 امتیاز)، 25/395 به دست آمد. ب- تفاوت بین عوامل توانمندساز و نتایج حاصل از آن ها تفاوت معنی دار و نتایج به دست آمده کمتر از توانمندسازها است. ج- آموزش و پرورش کلان شهر مورد مطالعه در راستای توسعه ی منابع انسانی در سال 1383 نسبت به سال 1379 از عملکرد مطلوب تری برخوردار بوده است.
۵.

بررسی فلسفی مولفه های اصلی انقلاب اسلامی به مثابه ظرفیت هایی برای تحول در نظام آموزش و پرورش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه مبانی تعلیم و تربیت سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: تحول انقلاب اسلامی ایران نظام آموزش و پرورش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۲۲ تعداد دانلود : ۸۲۷
هدف اصلی این پژوهش، بررسی فلسفی مؤلفه های اصلی انقلاب اسلامی به مثابه ظرفیت هایی برای تحول در نظام آموزش و پرورش می باشد. برای دستیابی به این هدف از روش پژوهش پدیدارشناسی بهره گرفته شد. با این توضیح که انقلاب های کبیر که محدود تأثیر گذاری فراتر از تغییر حاکمیت دارند، یکی از منابع اصلی تحول در نظام های آموزش و پرورش هستند. انقلاب اسلامی در ردای یکی از انقلاب های کبیر به جهت بستر تاریخی متفاوت خود دارای ماهیتی کاملاً متفاوت با انقلاب های پیش از خود است. جنس و سطح تحولات نظام های آموزشی همبستگی قابل توجهی با ماهیت های انقلاب های موثر بر خود دارند. این مهم ضرورت تحلیل مؤلفه های بنیادین انقلاب اسلامی ایران به مثابه ظرفیت هایی برای تحول در نظام آموزشی ایران را روشن می سازد. در این پژوهش سه عنصر مردمی بودن، اسلام خواهی و نفی سلطه سیاسی و فرهنگی به عنوان مؤلفه های اساسی انقلاب اسلامی بیان و ظرفیت های هر یک برای تحول در نظام آموزش و پرورش مطرح شدند.
۶.

فهم اولویتهای راهبردی تحول نظام آموزش و پرورش از دیدگاه امام خامنه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت اسلامی سال ۲۳ بهار ۱۳۹۴ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: تحول نظام آموزش و پرورش امام خامنه ای اولویتهای راهبردی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت گروههای ویژه مدیریت اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت آموزشی کلیات
تعداد بازدید : ۲۱۵۴ تعداد دانلود : ۴۰۶۶
هدف این پژوهش یافتن اولویتهای راهبردی تحول در نظام آموزش و پرورش از دیدگاه امام خامنه ای است. منابع انسانی تحول آفرین، فرهنگ اسلامی تعلیم و تربیت، محتوا و روش تربیتی، متولیان، مؤثران تحول آفرین و برنامه ریزی راهبردی فحوای کلیدی برای خط مشی های نظام تعلیم و تربیت حاصل از واکاوی دیدگاه های رهبری نظام جمهوری اسلامی ایران است. نقشه تحول در آموزش و پرورش بر اساس یافته های پژوهش بخش انتهایی مقاله را شکل می دهد.
۷.

طراحی برنامه درسی آموزش محیط زیست برای دوره تحصیلی ابتدایی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش محیط زیست و توسعه پایدار سال پنجم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: نظام آموزش و پرورش آموزش محیط زیست دوره تحصیلی ابتدایی طراحی برنامه درسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۴۶ تعداد دانلود : ۷۵۲
هدف پژوهش حاضر طراحی برنامه درسی آموزش محیط زیست برای دوره تحصیلی ابتدایی ایران بود. روش غالب پژوهش، کیفی بود اما در بخش دوم پژوهش، به منظور اعتباریابی از روش کمی نیز استفاده شد. ابتدا مبانی نظری، پیشینه های پژوهشی، تجارب کشورهای پیشگام و همچنین اسناد بالادستی در ایران مطالعه شد و برنامه درسی آموزش محیط زیست به صورت پیش نویس اولیه طراحی گردید. سپس طرح مورد نظر، از طریق دریافت نظر 30 نفر از کارشناسان (متخصصان برنامه درسی، کارشناسان آموزش محیط زیست و معلمان دوره ابتدایی) که به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند، اعتبار یابی شد. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی و پایایی آن تایید شد. نتایج پژوهش، مولفه های اساسی برنامه درسی آموزش محیط زیست را در پنج بخش مبانی، اهداف، محتوا، روش تدریس و روش ارزشیابی مشخص کرد. همچنین، اعتبار طرح مورد نظر در سطح معناداری (100/0)، با عدد 99% تایید شد. در پایان، بر اساس یافته های پژوهش پیشنهادهای کاربردی ارائه شد.
۸.

واکاوی مفهوم هوشمندسازی به منظور ارایه الگوی برنامه درسی مناسب جهت دوره ابتدایی ایران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: فناوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی سال هفتم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۲۸)

کلیدواژه‌ها: طراحی برنامه درسی هوشمندسازی دوره ابتدایی نظام آموزش و پرورش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۵ تعداد دانلود : ۵۳۰
پژوهش حاضر، با هدف واکاوی مفهوم هوشمندسازی به منظور ارایه الگوی برنامه درسی مناسب جهت دوره ابتدایی ایران، با روش ترکیبی از نوع اکتشافی در دو بخش کیفی (روش تحلیل محتوای کیفی و روش سنتز پژوهی) و کمی (پرسش نامه) انجام شد. حوزه پژوهش در سطح کیفی در قسمت تحلیل محتوا (مقالات و کتاب های حوزه برنامه درسی مبتنی بر هوشمندسازی) و در قسمت سنتز پژوهی (کشورهای دارای برنامه درسی مبتنی بر هوشمندسازی مالزی، استرالیا، فنلاند، سنگاپور، کره جنوبی و انگلیس) بوده است. نمونه گیری به صورت تدریجی انجام شد و تا سر حد اشباع ادامه یافت. جامعه آماری در بخش کمی شامل متخصصان برنامه درسی، تکنولوژی آموزشی و مدرسان هوشمندسازی در ایران بود. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران 375 نفر برآورد گردند. از طریق نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای نمونه مورد نظر انتخاب و پرسش نامه 41 گویه ای در اختیار افراد قرار گرفت. برای تأیید اعتبار یافته ها در بخش کیفی از معیار باور پذیری (بهره گیری از افراد خارج از محدوده پژوهش) و برای تأمین اطمینان پذیری از روش حسابرسی (کنترل بیشینه ای در مرحله یادداشت برداری) استفاده شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات در بخش کیفی با به کاربری نظام مقوله ای قیاسی و کدگذاری موضوعی و در بخش کمی به روش تحلیل عاملی تأییدی انجام گرفت. نتایج نشان داد هوشمندسازی مفهومی است که در برگیرنده ابعاد پنج گانه سیستم مدیریت، محیط یاددهی و یادگیری، توانمندسازی، سخت افزار و نرم افزار بوده و مدل برنامه درسی مبتنی بر هوشمندسازی دارای ساختاری با عناصر اهداف، محتوا، روش های یاددهی و یادگیری و روش های ارزشیابی می باشد.
۹.

طراحی چارچوب برنامه درسی تربیت مربی پیش دبستانی در نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های برنامه درسی دوره نهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ 1 - 29

کلیدواژه‌ها: چارچوب برنامه درسی دوره کاردانی تربیت مربی پیش دبستانی نظام آموزش و پرورش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰۰ تعداد دانلود : ۶۴۹
هدف این پژوهش کیفی از نوع مطالعه موردی، طراحی چارچوب برنامه درسی دوره کاردانی تربیت مربی پیش دبستانی در نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران بود. مشارکت کنندگان بالقوه، سه گروه شامل متخصصان موضوعی در حوزه پیش دبستانی، روان شناسان تربیتی آشنا با حوزه آموزش و پرورش پیش دبستانی؛ و متخصصان برنامه درسی در حوزه آموزش و پرورش پیش دبستانی کشور بودند که به شیوه هدف مند و با استفاده از روش نمونه گیری افراد کانونیبا رعایت قاعده اشباع شدگی از بین آن ها افرادی که بیش ترین آشنایی و اطلاع را در زمینه برنامه درسی تربیت مربی پیش دبستانی داشتند جهت مصاحبه انتخاب گردیدند. پس از جمع آوری اطلاعات لازم از طریق مطالعه اسناد بالادستی و مصاحبه با متخصصان کلیدی، با استفاده از روش تحلیل مضمون داده های حاصل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که در این فرایند چارچوب برنامه درسی دوره کاردانی تربیت مربی پیش دبستانی با چهارده عنصر، تحت عناوین منطق و چرایی، اهداف، محتوا؛ مواد و منابع یادگیری، روش های تدریس، فعالیت های یادگیری، نقش مدرس، نقش یادگیرنده، مکان آموزش، زمان آموزش، گروه بندی یادگیرندگان، ارزشیابی، استلزامات و امکانات اجرایی، و اشاعه همراه با مؤلفه های مربوط به هر عنصر طراحی گردید.
۱۰.

اولویت بندی مولفه های مدارس سبز با رویکرد فازی در نظام آموزش و پرورش ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافتی نو در مدیریت آموزشی سال یازدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۴۱) 283 - 304

کلیدواژه‌ها: مدرسه مدارس سبز رویکرد فازی نظام آموزش و پرورش ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸۸ تعداد دانلود : ۴۴۰
پژوهش حاضر با هدف «اولویت بندی مولفه های مدارس سبز با رویکرد فازی در نظام آموزش و پرورش ایران» انجام شد. هدف، پژوهش، کاربردی و شیوه جمع آوری داده ها، توصیفی - پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش را خبرگان مسلط به حوزه مدارس سبز تشکیل دادند. روش نمونه گیری هدفمند بود. برای جمع آوری داده ها از ماتریس مقایسه زوجی به کمک پرسشنامه «خبره» در مقیاس 9 درجه ای ساعتی استفاده شد که نرخ ناسازگاری آن برابر با 07/0 به دست آمد. برای تحلیل داده ها نیز از تحلیل سلسله مراتبی به روش AHP استفاده شد. نتایج نشان داد در بین مولفه های مدارس سبز، مولفه «آموزش پایدار» با وزن نرمال شده 149/0 رتبه اول و مولفه «شهروند دوستدار محیط زیست» با وزن نرمال شده 024/0 رتبه نهم را کسب کردند. رتبه مولفه های دوم تا هشتم نیز به ترتیب به مولفه های «کیفیت محیطی مدرسه» 140/0 «مشارکت مدرسه با محیط زیست» 135/0 «استفاده از فناوری در مدیریت مصرف انرژی» 134/0 «بهره گیری از انرژی های تجدیدپذیر» 123/0 «طراحی و معماری» 117/0 «اصلاح الگوی مصرف گرایی» 101/0 و «مدیریت پسماند و خرید سبز» 073/0 اختصاص پیدا کرد.
۱۱.

اعتبار سنجی مدل مدیرت مدرسه محوری در نظامآموزش و پرورش ایران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تربیتی دوره چهارم تابستان ۱۳۸۷ شماره ۱۵

کلیدواژه‌ها: نظام آموزش و پرورش مدرسه مدرسه محوری مدیریت مدرسه محوری اعتبار سنجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۲ تعداد دانلود : ۳۰۳
در چند ساله اخیر مدیریت مدرسه محوری به عنوان یک ضرورت اساسی در حوزه آموزش و پرورش درآمده است. برای اینکه بسیاری می دانند که هر تغییر و تحولی از عصر مدرسه ریشه میگیرد. مدیریت مدرسه محوری به عنوان یک روش و رویکرد مؤثر به معنی استقلال تصمیم گیری و اختیارات در نظام آموزش و پرورش در سطح مدرسه تعریف می گردد. در ادبیات مدرسه محوری می توان ملاحظه نمود ولی متأسفانه تحقیقات زیادی بجز اندکی در ایران انجام نشده است. در این مقاله مدل پیشنهادی مدرسه محوری (SBM) متناسب با نظام آموزش و پرورش ایران و مبتنی بر سه تئوری: 1- آموزش فراشناختی، 2- مدیریت کیفیت جامع (TQM) و 3- عدم تمرکز و مدیریت مشارکتی و ازهفت مؤلفه فلسفه، اهداف، مبانی نظری، چهارچوب ادراکی، نظام بازخورد و ارزشیابی که تشکیل گردیده و در فرایند یک تحقیق توصیفی – پیمایشی اعتبار سنجی ارائه شده است. نتایج حاصله از مقاله اشاره به این دارد که مدیریت مدرسه محوری می تواند ابزاری اثر بخش برفائق آمدن بر نارسایتهای مدرسه و تغییر و تحول در امر یاددهی و یادگیری باشد. کاربست با اسقرار مدل مدیریت مدرسه محوری، و توزیع امر تصمیم گیری و اختیارات گروهی و مشارکتی از این طریق یکی از سفارشات دین اسلام است که عملاً می توان آنرا در مدارس جامعه عملیاتی نمود.
۱۲.

تدوین و آزمون الگوی آموزش شهروندی جهانی در نظام آموزش و پرورش ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه های نوین تربیتی دوره هفدهم بهار ۱۴۰۰شماره ۱ 113 - 136

کلیدواژه‌ها: آموزش شهروندی جهانی جهانی شدن شهروند جهانی سیاستگذاری آموزشی نظام آموزش و پرورش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۳ تعداد دانلود : ۳۵۴
«جهانی شدن» شکل جدیدی از شهروندی تحت عنوان «شهروندی جهانی» را مطرح نموده و علیرغم گسترش توجه به این مفهوم در نظام های آموزشی کشورهای مختلف، توافق چندانی در خصوص تعریف، ابعاد و مولفه های آن وجود ندارد. این پژوهش به منظور تدوین و آزمون مدلی برای آموزش شهروندی جهانی در نظام آموزش وپرورش ایران با روش تحقیق ترکیبی (کیفی و کمی) متوالی اکتشافی، انجام شده است. مشارکت کنندگان بخش کیفی، تعداد 10 نفر از صاحبنظران، خبرگان و سیاستگذاران حوزه آموزش و پرورش هستند که با روش نمونه گیری هدفمند و تکنیک اشباع نظری، انتخاب شدند. در بخش کمی نیز، جامعه آماری شامل کلیه دبیران جامعه شناسی مناطق نوزده گانه شهر تهران می باشد که از این میان، تعداد 240 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای، به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از دو ابزار مصاحبه نیمه ساختار یافته و پرسشنامه محقق ساخته، استفاده شده است. تحلیل داده های کیفی با بهره گیری از روش تحلیل شبکه مضامین (مضامین پایه، سازمان دهنده، مضامین فراگیر) و تحلیل داده های کمی از طریق آزمون های آماری تی، آزمون ویل کاکسون و تحلیل عاملی تاییدی با استفاده از نرم افزارهای SPSS و PLS، انجام شده است. یافته های بخش کیفی؛ نشان دهنده الگویی شامل 3 مضمون فراگیر (دانشی، نگرشی و مهارتی)؛ 21 مضمون سازمان دهنده و 147 مضمون پایه می باشد. نتایج حاصل از آزمون این الگو در بخش کمی نیز بیانگر برازش بسیار قوی الگوی آموزش شهروندی جهانی در نظام آموزش و پرورش ایران بوده و اینکه تمامی ابعاد و مولفه های این مدل، از نظر دبیران نمونه پژوهش، حائز اهمیتی بالا است.
۱۳.

آسیب شناسی تعلیم وتربیت دینی در دانش آموزان متوسطه (از دیدگاه متخصصان تعلیم وتربیت، معلمان و دانش آموزان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و نهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۵۱ 265-283

کلیدواژه‌ها: تربیت آسیب شناسی تربیت دینی نظام آموزش و پرورش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸۵ تعداد دانلود : ۳۵۶
هدف کلی پژوهش حاضر، شناسایی آسیب های تعلیم وتربیت دینی در نظام آموزش وپرورش رسمی کشور و ارائه راهکارهای مناسب درجهت کاهش آنها باتوجه به نگاه معلمان، متخصصان و دانش آموزان در این زمینه می باشد. در عصر جدید که تقریباً همه روزه، شاخص های دانش و مهارت های زندگی در آن، از نو تعریف می شوند، یکی از مهم ترین مسائلی که توجه اغلب صاحب نظران تعلیم وتربیت را به خود جلب و پژوهش در این زمینه را ضروری نموده، رویکرد طرح نوین تربیت دینی در حوزه نظام آموزش وپرورش رسمی کشور است. این پژوهش در رویکرد کیفی و با روش مصاحبه نیمه سازمان یافته انجام گرفته است. جامعه پژوهشی، اساتید تعلیم وتربیت دانشگاه ها، معلمین دینی و پرورشی و دانش آموزان دوره متوسطه می باشند که به صورت هدف مند انتخاب شده اند و از اصل نمونه گیری با حداکثر تنوع و رسیدن به نقطه اشباع بهره گرفته ایم. رویکرد تجزیه وتحلیل داده ها نیز رویکردی توصیفی- تفسیری است. یافته ها نشان داد که عوامل آسیب زا و موانع تربیت دینی را می توان به: 1. عوامل مربوط به مسئولان و برنامه ریزان درسی و آموزشی و 2. عوامل مربوط به فرایند برنامه درسی (نیازسنجی، اهداف، محتوا، روش، معلم، فراگیر، زمان، مکان، ارزشیابی) تقسیم نمود. درنهایت با تجدیدنظر در تدوین همه مراحل برنامه ریزی درسی و هماهنگی بین بخشی همه نهادهای جامعه و توجه به برنامه درسی پنهان، بخشی از این آسیب ها قابل پیشگیری هستند.
۱۴.

نقش رهبری اصیل در اثربخشی مدیریت مدرسه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهبری آموزشی کاربردی سال دوم تابستان ۱۴۰۰ ویژه نامه دومین همایش ملی مدرسه آینده 69 - 82

کلیدواژه‌ها: رهبری اصیل مدرسه نظام آموزش و پرورش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۶ تعداد دانلود : ۲۵۳
نظام آموزش و پرورش از مهم ترین نهادهای رسمی کشور است که به طور بالقوه ظرفیت عظیمی برای رشد و توسعه جامعه داشته و می تواند نقش ارزنده ای در تحقق آرمان ها و چشم اندازهای علمی و تربیتی داشته باشد؛ اما ایفای این نقش مهم مستلزم فراهم نمودن اسباب و شرایط مطلوبی است که یکی از مهمترین این عوامل، نقش تعیین کننده ی مدیران مدارس است. در دنیای فعلی، نقش مدیران به گونه ای جدید بازتعریف شده است و مدیران مدارس، رهبران آموزشی محسوب می شوند که هدایت گران مجموع عوامل آموزشی مدرسه در نظر گرفته شده و نقش بی بدیلی در اثربخشی اهداف آموزشی نظام آموزش و پرورش ایفا می کنند. تاکنون نظریات متنوعی در خصوص رهبری سازمان ها از جمله سازمان های آموزشی مانند مدارس مطرح شده اند و یکی از مهمترین سبک ها در این زمینه، مدل رهبری اصیل است که در برگیرنده مؤلفه ها و ابعاد مؤثری در هدایت و رهبری نظام آموزشی مدرسه محسوب می گردد؛ لذا در این مقاله با استفاده از روش تحلیل استنادی، تلاش شد تا نقش رهبری اصیل در اثربخشی مدیریت مدرسه، مورد شناسایی و تحلیل قرار گیرد. نتایج پژوهش نشان داد که رهبران اصیل در سه بعد ارتباط با خود، ارتباط با همکاران، دانش آموزان و سایر ذینفعان و همچنین ارتباط با مدرسه، در اثربخشی مدیریت مدرسه نقش آفرینی می کنند.
۱۵.

بررسی تربیت دینی در دو دهه اول انقلاب اسلامی: با تکیه بر «طرح کلیات نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران»

نویسنده:
منبع: پژوهش در آموزش معارف و تربیت اسلامی دوره دوم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 7 - 26

کلیدواژه‌ها: تربیت دینی دانش آموزان نظام آموزش و پرورش تربیت اسلامی نظام آموزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۵ تعداد دانلود : ۱۶۶
پژوهش حاضر با هدف بررسی مبانی، اهداف و اصول تربیت دینی در دو دهه اول انقلاب اسلامی، با محوریت «طرح کلیات نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران»، با روش تحلیل محتوای کیفی انجام شده است. بررسی اسناد بالادستی با هدف ریشه یابی اشکالات گذشته و همچنین اشکالات احتمالی بعدی در حوزه تربیت دینی، از مهم ترین ضرورت های این پژوهش است. بعد از انقلاب اسلامی، با تغییر فلسفه حاکم بر آموزش و پرورش، خانواده ها امر تربیت دینی فرزندان خود را به تنها نهاد تربیت رسمی و عمومی در کشور سپردند. در حالی که گزارش ها حاکی از ضعف تربیت دینی در سطوح مختلف دانش آموزی است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که تربیت دینی برگرفته از آموزه های اسلامی در دو حوزه اعتقادی و عبادی است، در حالی که سند مورد بررسی، تربیت دینی را مساوی با تربیت اسلامی لحاظ داشته و این نگاهی غیرتخصصی به حوزه تربیت دینی است. همچنین در حوزه تربیت اعتقادی به صورت کلی و مبهم برخی از مبانی، اصول و اهداف را مطرح نموده است؛ اما در حوزه تربیت عبادی، توجه چندانی صورت نگرفته است. از بررسی و جمع بندی یافته های پژوهش به دست می آید که رویکرد آموزش دین در سند فوق، رویکردی تلفیقی نیست؛ که این خود از مهم ترین علل ریشه ای در ضعف تربیت دینی دانش آموزان است.
۱۶.

آسیب شناسی تربیت هنری در نظام رسمی آموزش و پرورش (از دیدگاه کارشناسان و متخصصان)

نویسنده:
منبع: آموزش پژوهی دوره هشتم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۹) 93 - 106

کلیدواژه‌ها: هنر تربیت هنری آسیب شناسی نظام آموزش و پرورش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۶ تعداد دانلود : ۱۸۹
نهاد آموزش وپرورش هر جامعه ای سعی دارد از قابلیت چشمگیر هنر برای رشد فکری، تکوین و تکامل شخصیت انسان ها بهره ببرد. پژوهش حاضر در پارادایم کیفی و با روش مصاحبه نیمه سازمان یافته انجام گرفت. با هدف آسیب شناسی تمامی ارکان نظام آموزش وپرورش در پیاده سازی مقوله تربیت هنری، هفت عنصر: اهداف، محتوا، مواد آموزشی، راهبردهای یاددهی-یادگیری، زمان، مکان و ارزشیابی در برنامه درسی در نظر گرفته شد. حوزه های آسیب پذیر به صورت مقوله های اصلی زیر استخراج و دسته بندی گردید: آسیب های حوزه اهداف: فقدان رویکرد فلسفی مناسب، مشکلات تدوین اهداف و مشکلات اجرای اهداف. آسیب های حوزه محتوا: فقدان رویکرد فلسفی مناسب، مشکلات تدوین محتوا و مشکلات اجرای محتوا. آسیب های حوزه روش های تدریس: عدم استفاده از روش های مختلف و متناسب با محتوا، عدم آموزش معلمان در ارتباط با روش های تدریس. آسیب های حوزه زمان، مکان و مواد آموزشی: کمبود زمان، مکان و امکانات آموزشی و مشکلات ناشی از نگرش های نادرست. آسیب های حوزه ارزشیابی: نوع و ماهیت ارزشیابی، نحوه اجرای ارزشیابی. آسیب های حوزه معلمان: مشکلات آموزشی معلمان، مشکلات انگیزشی معلمان و تصمیمات اداری و مدیریتی نادرست در ارتباط با معلمان. آسیب های حوزه نگرش والدین، مسئولین و ساختار مدیریت: مشکلات ناشی از ناکارآمدی و مدیریت غیر اثربخش، مشکلات ناشی از نگرش والدین، مشکلات ناشی از رویکردهای حاکم نسبت به هنر.
۱۷.

بررسی رویکردها و اهداف تربیت شهروندی در نظام آموزش و پرورش ایران

نویسنده:
منبع: دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی سال پنجم اردیبهشت ۱۴۰۱ شماره ۴۸ 53 - 40
تعداد بازدید : ۴۸۸ تعداد دانلود : ۲۹۶
هدف از این پژوهش بررسی جایگاه مؤلفه های تربیت شهروندی در کتب درسی مدارس و تحلیل رویکردها، روش ها و اهداف تربیت شهروندی در نظام آموزش و پرورش ایران می باشد. روش پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی بوده است. در این تحقیق متن کتاب های درسی مدارس مرتبط با تربیت شهروندی، متن سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و متن برنامه درسی ملی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. یافته های تحقیق حاضر بیانگر این است که در محتوای کتب درسی به مؤلفه های تربیت شهروندی به طور یکسان توجه نشده است. و نظام آموزش و پرورش در تلاش است در قالب آموزش مستقیم و غیر مستقیم دانش آموزان را برای ورود به زندگی اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، حقوقی و فرهنگی آماده نماید. هدف اصلی تربیت شهروندی در نظام آموزش و پرورش افزایش دانش و آگاهی دانش آموزان نسبت به حقوق شهروندی خود و دیگران، ایجاد علاقه نسبت به مشارکت سیاسی – اجتماعی، تقویت روحیه تعاون، افزایش حس مسئولیت پذیری، پذیرش تفاوت های فرهنگی، داشتن روحیه ی تساهل و تسامح، توانایی برقراری ارتباط سازنده و مؤثر با دیگران، توانایی تحلیل منطقی و تفکر انتقادی، رعایت و احترام به قانون و..... است.
۱۸.

ارائه مدل نقش نظام آموزش و پرورش در توسعه پایدار با رویکرد الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش محیط زیست و توسعه پایدار سال دهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۲۵) 55 - 71

کلیدواژه‌ها: توسعه پایدار الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت نظام آموزش و پرورش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۴ تعداد دانلود : ۱۳۸
پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل نقش نظام آموزش و پرورش در توسعه پایدار با رویکرد الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت انجام شده است. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و در گروه مطالعات آمیخته از نوع اکتشافی (کیفی و کمی) قرار می گیرد. روش انجام پژوهش در بخش کیفی به روش تحلیل محتوا و در بخش کمی، توصیفی از نوع پیمایشی بود. مشارکت کنندگان بخش کیفی شامل 38 نفر از صاحب نظران و متخصصان نظام آموزش و پرورش، مسئولان واحد آموزش کمیسیون ملی یونسکو و شورای عالی آموزش و پرورش بودند که به صورت هدفمند به روش متوالی از نوع گلوله برفی تا رسیدن به اشباع نظری برای مصاحبه انتخاب شدند. جامعه آماری در مرحله کمی شامل ۴۴۰ نفر از مدیران، کارشناسان مسئول و کارشناسان اداره کل آموزش و پرورش شهر تهران بود. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 205 نفر محاسبه شد. نمونه گیری به روش تصادفی طبقه ای برحسب پست سازمانی صورت گرفت. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی، مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمی، پرسش نامه محقق ساخته بود. برای حصول اطمینان از کیفیت یافته های کیفی، معیار مقبولیت مدنظر قرار گرفت. به این صورت که بازخورد مشارکت کنندگان در پژوهش اعمال گردید. همچنین، به منظور اعتباربخشی یافته ها از روش کثرت گرایی در پژوهشگر استفاده گردید. در بخش کمی، روایی صوری و محتوایی پرسش نامه بر اساس بررسی و قضاوت صاحب نظران و روایی سازه پرسش نامه با استفاده از آزمون تحلیل عاملی بررسی و تأیید شد. پایایی با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ، بررسی و تأیید شد به گونه ای که پایایی تمام متغیرهای اصلی بیشتر از مقدار معیار 70/0 بود. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از آزمون های آمار توصیفی و استنباطی شامل آزمون تحلیل عاملی تأییدی و مدل سازی معادلات ساختاری انجام شد. نتایج پژوهش، حاکی از وجود 38 مؤلفه دارای نقش در نظام آموزش و پرورش در توسعه پایدار با رویکرد الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت بود. 29 مؤلفه آن در چهار بعد فرهنگی، اجتماعی، محیط زیستی و اقتصادی مستخرج از تحلیل محتوای مصاحبه های انجام شده و 9 مؤلفه حاصل از تحلیل محتوای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش بود. نتیجه حاصل از بررسی معادلات ساختاری نشان از ارتباط معنادار بین ابعاد مدل داشت.
۱۹.

بررسی وضعیت موجود و مطلوب نقش نظام آموزش و پرورش در توسعه پایدار با رویکرد الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تربیتی سال هفدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۷۱ 187-216

کلیدواژه‌ها: توسعه پایدار نظام آموزش و پرورش وضع موجود و مطلوب الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۴ تعداد دانلود : ۱۷۰
پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت موجود و مطلوب نقش نظام آموزش و پرورش در توسعه پایدار با رویکرد الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت بود. این پژوهش از نوع پیمایشی، مبتنی بر روش های تحلیل شکاف و در گروه مطالعات آمیخته از نوع اکتشافی (کیفی و کمی) بود. جامعه آماری در بخش کیفی شامل 10 نفر از متخصصان نظام آموزش و پرورش بودند که به صورت هدفمند انتخاب شدند. در بخش کمی نیز مدیران، کارشناسان مسئول و کارشناسان اداره کل آموزش و پرورش شهر تهران به تعداد 440 نفر و حجم نمونه 205 نفر بود. ابزار گردآوری داده ها، در بخش کیفی، مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمی، پرسشنامه محقق ساخته بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون ویلکاکسون و تی همبسته انجام گرفت. نتایج بخش کیفی پژوهش نشان داد عوامل موثر بر توسعه پایدار در نظام آموزش و پرورش با رویکرد الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت شامل 6 بعد و 45 مولفه بود. در بخش کمی، بررسی اختلاف وضعیت موجود و مطلوب در شش متغیر اصلی (فرهنگی، اجتماعی، زیست محیطی، اقتصادی، روش های آموزشی و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش)، معنادار و زیاد بوده است. بعد فرهنگی، زیست محیطی و سند تحول بنیادین در مقایسه با دیگر ابعاد از وضعیت بهتری برخوردار بودند. بنابراین برای حرکت از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب توسعه پایدار لازم است نظام آموزش و پرورش اهمیت ویژه ای نسبت به آموزش مسائل اجتماعی، اقتصادی و روش های آموزشی موثر بر توسعه پایدار با رویکرد الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت داشته باشد.
۲۰.

شناسایی و سطح بندی موانع ارتقای مدیریتی زنان در نظام آموزش و پرورش مبتنی بر مدل سازی ساختاری تفسیری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۱۶ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ 397 - 414

کلیدواژه‌ها: ارتقای مدیریتی زنان مدل سازی ساختاری تفسیری موانع توسعه زنان نظام آموزش و پرورش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳ تعداد دانلود : ۷۸
هدف پژوهش حاضر شناسایی و سطح بندی موانع ارتقای مدیریتی زنان در نظام آموزش و پرورش است. روش پژوهش، مطالعه موردی است و به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از تکنیک مدل سازی ساختاری تفسیری برای سطح بندی موانع و دسته بندی آن ها استفاده شد. جامعه آماری پژوهش را اعضای هیئت علمی دانشگاه ها تشکیل می دهند که از بین آن ها 13 نفر به عنوان نمونه پژوهش به شیوه هدفمند انتخاب شدند. ابزار گرد آوری داده ها پرسش نامه خود تعاملی محقق ساخته بود. به منظور سنجش و ارزیابی روایی پرسش نامه از ملاک روایی محتوایی استفاده شد. بدین صورت که پرسش نامه در ابتدا از سوی متخصصان حوزه زنان بررسی و پس از اصلاحات عوامل نهایی تدوین شد. نتایج پژوهش نشان داد که 10 عامل به عنوان موانع نهایی مؤثر بر عدم ارتقای مدیریتی زنان در نظام آموزش و پرورش به حساب می آیند. همچنین، تحلیل حاصل از داده ها به سطح بندی مدل به 8 سطح منجر شد. سطح هشتم مدل شامل هنجارهای مبتنی بر سنت گرایی اند. سطح هفتم شامل غلبه فرهنگ مردسالاری و نگرش کلیشه ای به مدیریت زنان است. تبعیض های جنسیتی نانوشته به عنوان سطح ششم مدل به حساب می آید. عامل های نپذیرفتن مدیریت زنان از سوی کارکنان و همچنین ناتوانی زنان در برخورد قهر آمیز و ریسک ناپذیری مشترکاً به منزله سطح پنجم مدل به حساب می آیند. نداشتن خودباوری و اعتمادبه نفس زنان به منزله سطح چهارم مدل و تعارض شغلی با وظایف خانوادگی نیز به منزله سطح سوم مدل به دست آمد. همچنین، عامل های نپذیرفتن مسئولیت مدیریتی از سوی زنان به منزله سطح دوم و عدم شایسته گزینی به منزله سطح اول است.