تربیت شهروندی

فلسفه تشکیل هر نهاد یا سازمانی پاسخگویی به نیاز یا نیازهای معینی است و نظام آموزش و پرورش نیز از آن رو شکل یافته و قوام گرفته است که شهروندانی مؤثر و فعال را متناسب با نیازها و ارزشهای اجتماعی تربیت و تحویل جامعه نماید.رسالت آموزش و پرورش در همه دوره ها پرورش نسلهای انسانی برای برآوردن نیازهای جوامع بوده است.در این میان ،تربیت شهروندی جایگاه ویژه ایی دارد.مقاله حاظر با روش تحقیق اسنادی و کتابخانه ایی و استناد به نتایج حاصل از پژوهشهای محققان در این زمینه در نظر دار نقش مدارس در تربیت شهروندان فعال و مؤثر و مطلوب را بررسی کند .نتایج پژوهش حاکی از آن است که آموزش و پرورش یک کشور ،نقش اساسی در تربیت شهروندان ان جامعه و آموزش و توسعه حقوق انسانی دارد.اینکه شهروندان بتوانند از نقش خود آگاهی یافته به آن ارج نهند و نیز مشارکتی فعال در سطح ملی داشته باشند ،دلیل محکمی بر این موضوع است که نظام آموزش و پرورش باید به تربیت شهروندی کودکان و نوجوانان بپردازد.نظام آموزش و پرورش هر جامعه از آن رو شکل یافته و قوام گرفته است که شهروندانی مؤثر و مطلوب را متناسب با نیازها و ارزشهای اجتماعی تربیت کند و تحویل جامعه دهد.

هدف از این پژوهش بررسی جایگاه مؤلفه های تربیت شهروندی در کتب درسی مدارس و تحلیل رویکردها، روش ها و اهداف تربیت شهروندی در نظام آموزش و پرورش ایران می باشد. روش پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی بوده است. در این تحقیق متن کتاب های درسی مدارس مرتبط با تربیت شهروندی، متن سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و متن برنامه درسی ملی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. یافته های تحقیق حاضر بیانگر این است که در محتوای کتب درسی به مؤلفه های تربیت شهروندی به طور یکسان توجه نشده است. و نظام آموزش و پرورش در تلاش است در قالب آموزش مستقیم و غیر مستقیم دانش آموزان را برای ورود به زندگی اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، حقوقی و فرهنگی آماده نماید. هدف اصلی تربیت شهروندی در نظام آموزش و پرورش افزایش دانش و آگاهی دانش آموزان نسبت به حقوق شهروندی خود و دیگران، ایجاد علاقه نسبت به مشارکت سیاسی – اجتماعی، تقویت روحیه تعاون، افزایش حس مسئولیت پذیری، پذیرش تفاوت های فرهنگی، داشتن روحیه ی تساهل و تسامح، توانایی برقراری ارتباط سازنده و مؤثر با دیگران، توانایی تحلیل منطقی و تفکر انتقادی، رعایت و احترام به قانون و..... است.