مطالب مرتبط با کلیدواژه

اقتصادی


۲۱.

قانون گریزی در ایران: تبیین نقش عوامل سیاسی، اقتصادی، قانونی، مدیریتی و اجتماعی-فرهنگی

کلیدواژه‌ها: فرهنگی قانون گریزی قانون قانون گرایی اقتصادی عوامل سیاسی مدیریتی قانونی و اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹۶۹ تعداد دانلود : ۲۸۳۲
استحکام و انسجام هر جامعه ای، توجه به قانون و رعایت آن است و قانون پذیری و قانون گرایی در جامعه به منزله پذیرش منطق قانون است. با وجود این، برخی از انسانها روی از قانون بر می گردانند و قانون شکنی می کنند. برای تبیین دلایل قانون گریزی همانند هر پدیده اجتماعی دیگر باید از زوایای مختلف به آن نگاه کرد. به این ترتیب، سوال اصلی پژوهش این است که «چه عواملی (سیاسی، مدیریتی، اقتصادی، قانونی و اجتماعی – فرهنگی)، قانون پذیری را موجب می شوند؟» در این راستا، هدف اصلی پژوهش ارایه مدلی برای شناسایی عوامل تاثیرگذار در قانون گریزی در ایران بوده است. در تحقق این امر، پژوهشگران ضمن مرور کامل مبانی نظری پژوهش و نیز انجام مصاحبه های اکتشافی با خبرگان امر، با استفاده از روش توصیفی-پیمایشی به شناسایی مولفه ها و متغیرهای اصلی پژوهش پرداخته و با انتخاب اعضای نمونه آماری با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی در دسترس، فرضیه های پژوهش در بین اساتید دانشگاه های کشور را مورد سنجش قرار داده اند. بر اساس یافته های تحقیق، به طور کلی عوامل سیاسی، اقتصادی، قانونی، مدیریتی و اجتماعی-فرهنگی در قانون گریزی افراد جامعه تاثیر گذارند. لذا بی توجهی به هر یک از این عوامل می تواند منجر به قانون گریزی افراد در جامعه شود.
۲۲.

نقش فقر اجتماعی و اقتصاد روستایی بر تخریب محیط زیست (مطالعه موردی: مرتع ممیزی شده شوررود، بخش شیب آب شهرستان زابل)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: فقر اجتماعی محیط زیست مرتع اقتصادی تخریب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۶۹ تعداد دانلود : ۱۲۳۶
فقر روستایی به واسطه فشار بر منابع محیطی و بهره برداری غیراصولی و ناپایدار از این منابع، موجب تشدید تخریب محیط زیست می شود و بحران های زیست محیطی نیز به واسطه تحلیل و از بین بردن منابع مورد استفاده روستاییان، بر شدت فقر آنان می افزاید.هدف از این تحقیق، بررسی نقش فقر اقتصادی و اجتماعی روستایی بر تخریب محیط زیست در مرتع ممیزی شده شوررود در بخش شیب آب شهرستان زابل است. روش تحقیق بر اساس هدف آن، کاربردی است، و داده های مورد نیاز از طریق روش کتابخانه ای و میدانی جمع آوری شده اند. در روش میدانی ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه و واحد آماری، سرپرست خانوار (بهره بردار روستایی) است. بدین منظور، تاثیر عملکرد مستقیم و غیرمستقیم انسان بر تخریب محیط زیست (مرتع) ناشی از فقر اقتصادی و اجتماعی بهره برداران روستایی، بررسی شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که پایین بودن متوسط درآمد سرانه خانوارهای روستایی، بازدهی پایین مرتع و عدم دسترسی به فرصت های شغلی، عامل فقر اقتصادی و سطح پایین تحصیلات خانوار روستایی و بالا بودن بعد خانوار، عامل فقر اجتماعی روستاییان استفاده کننده از مرتع بوده است. این عوامل سبب شده اند تا روستاییان از یک طرف با عملکرد غیرمستقیم برای تامین ضروریات زندگی، به نگهداری بیش از حد دام در فضای محدود مرتع بپردازند؛ و از طرف دیگر با تاثیر مستقیم خود از طریق بوته کنی که می تواند در به تاخیر انداختن فرسایش خاک و افزایش طول عمر مرتع مفید باشد، باعث شدت تخریب پذیری مرتع گردند. به طور کلی، فقر اقتصادی و اجتماعی روستاییان (مرتع) از طریق عملکرد مستقیم (بوته کنی به منظور تامین سوخت، فروش و ایجاد آغل) و غیرمستقیم انسان (نگهداری دام مازاد بر ظرفیت مرتع) سبب تخریب محیط زیست شده است.
۲۳.

جایگاه اقتصادی – اجتماعی زنان روستایی: مورد روستاهای کوهپایه ای فومنات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: موقعیت اجتماعی زنان روستایی اقتصادی باورهای اجتماعی فومنات (استان گیلان)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۱۵ تعداد دانلود : ۵۶۱
در اغلب نقاط جهان، به ویژه در جامعه روستایی، زنان نسبت به مردان محروم تر و آسیب پذیرترند. هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی جایگاه اقتصادی- اجتماعی زنان روستایی و نقش باورهای اجتماعی در آن است. روستاییان کوهپایه ای فومنات ناحیه مورد مطالعه تحقیق را تشکیل می دهند. گردآوری داده های تحقیق از طریق مشاهده، بررسی میدانی، مصاحبه با اعضای شوراهای اسلامی، تکمیل پرسشنامه و برخی اسناد صورت می گیرد. این داده ها براساس مطالعه تطبیقی و نیز آمار توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل می شوند. یافته ها نشان می دهند که جامعه روستایی توسعه نیافته دارای باورها و نظام نهاد ی ویژه است که در جامعه، موقعیتی نازل را به زنان تحمیل می کند. با افزایش آگاهی ها و تغییر باورها، می توان بستر لازم برای بهبود جایگاه اجتماعی و اقتصادی زنان روستایی را فراهم، و روند توسعه جامعه روستایی را تسریع کرد.
۲۴.

نیازسنجی توسعه آموزش های فنی و مهارتی مجازی در آموزش و پرورش استان مازندران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: فرهنگی توسعه اجتماعی آموزش مجازی اقتصادی راهبردی رویکرد تکنولوژیکی پداگوژیکی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۲۱ تعداد دانلود : ۱۰۱۳
پژوهش حاضر با هدف شناسایی نیازها در توسعه آموزش های فنی و مهارتی مجازی از دیدگاه هنرآموزان و مدیران دبیرستان های فنی و حرفه ای و کار و دانش استان مازندران انجام پذیرفته است. در این مطالعه با توجه به نظریه های یادگیری ساختارگرا و تئوری چارلز وید مایر عوامل موثر در توسعه آموزش های فنی و مهارتی مجازی در هر یک از رویکردهای تکنولوژیکی، فرهنگی- اجتماعی، پداگوژیکی، اقتصادی و راهبردی به روش دلفی مورد شناسایی و رتبه بندی قرار گرفت. جامعه آماری شامل کلیه هنرآموزان و مدیران دبیرستان های فنی و حرفه ای و کار و دانش استان مازندران بود. لذا متناسب با روش تحقیق به کار رفته 35 هنرآموز و 27 مدیر به عنوان متخصصان اعضای پانل به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. همچنین دو نوع پرسش نامه ویژه مدیران و هنرآموزان جهت اکتشاف عوامل توسعه با توجه به رویکردهای مذکورتنظیم شد. پرسش نامه در سه مرحله میان نمونه های تحقیق توزیع شد و مقدار ضریب پایایی یا آلفای کرونباخ در همه رویکردها و مولفه ها بالاتر از 86/0 به دست آمد. در پرسش نامه دور اول و دوم، میانگین و ضریب هماهنگی کندال عوامل توسعه محاسبه و سپس گویه هایی که میانگین بزرگتر از 4 و ضریب کندال بزرگتر از 5/0 داشتند در دور سوم پرسش نامه لحاظ شده اند. داده های حاصل از پرسش نامه دور سوم جهت پاسخ به سوالات پژوهشی با آزمون فریدمن و Uمان ویتنی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند که اهم نتایج به دست آمده عبارتند از: از دیدگاه هنرآموزان، به ترتیب رویکردهای فرهنگی- اجتماعی، تکنولوژیکی، اقتصادی، پداگوژیکی و راهبردی اولویت اول تا پنجم را به خود اختصاص داده اند؛ از دیدگاه مدیران، رویکردهای تکنولوژیکی، فرهنگی ـ اجتماعی، اقتصادی، راهبردی و پداگوژیکی به ترتیب رتبه های اول تا پنجم را به خود اختصاص می دادند، تفاوت معناداری در میانگین رتبه های هر یک از رویکردهای تکنولوژیکی، فرهنگی- اجتماعی، پداگوژیکی، اقتصادی و راهبردی بین هنرآموزان و مدیران وجود ندارد
۲۵.

بررسی و تحلیل سلسله مراتب آسیب پذیری محلات شهر بابلسر به منظور کاهش خطرات زلزله(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: زلزله سلسله مراتب بابلسر اقتصادی آسیب پذیری اجتماعی آسیب پذیری کالبدی محلات شهر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷۵ تعداد دانلود : ۷۰۶
شهرها دائما در معرض خطر احتمالی بروز انواع مختلفی از مخاطرات محیطی هستند. بر این اساس بررسی و تحلیل مناطق و نواحی آسیب پذیر در چارچوب تحلیل فضایی شهر به منظور کاهش ابعاد تلفات جانی و مالی ضروری است. انجام چنین اقداماتی در سایه شناخت و تفکیک مناطق پر مخاطره از سایر مناطق و محلات برای انجام اقدامات مناسب در هر محله است. هدف اصلی این پژوهش بررسی و تحلیل فضایی آسیب پذیری کالبدی و اجتماعی-اقتصادی در سطح محلات 16 گانه شهر بابلسر است. روش این مقاله توصیفی- تحلیلی است. داده های مورد استفاده از طریق منابع کتابخانه ای، طرح جامع و تفضیلی و سیستم اطلاعات جغرافیایی شهر بابلسر و کار میدانی جمع آوری شده است. به منظور تعیین ضریب آسیب پذیری کالبدی و اجتماعی- اقتصادی از روش تحلیل چند معیاره SAW استفاده شده است. بر اساس نتایج به دست آمده، آسیب پذیری کالبدی محلات بی بی سرروزه، کاظم آباد و جوادیه به ترتیب با 57.01، 56.87 و 56.12 به عنوان آسیب پذیرترین محلات هستند. محلات شهرک ساحلی، شهرک دانشگاه و شهرک قائم با 18.4، 19.3 و 23.25 دارای کمترین میزان آسیب پذیری می باشند. همچنین نتایج بدست آمده، محلات بی بی سروزه، کاظم آباد و جوادیه به ترتیب با ضریب آسیب پذیری 27.49، 25.92 و 23.93 دارای بیشترین ضریب آسیب پذیری از لحاظ شاخص های اجتماعی- اقتصادی را دارا می باشند و محلات شهرک ساحلی، شهرک دانشگاه و شهرک قائم با ضریب 3.67، 4.42 و 7.36 کمترین آسیب پذیری را دارا هستند.
۲۶.

مناسبات خلفای اموی با مسیحیان ذمّی و نقش آنان در پیشرفت علوم مسلمانان(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: جزیه مسلمانان اقتصادی سیاسی دیوان سالاری خلفای اموی دینی حیات اجتماعی مسیحیان ذمی علم ترجمه و علم پزشکی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵۴ تعداد دانلود : ۲۰۹۴
انتخاب دمشق به عنوان مرکز خلافت در دوره اموی، زمینه ارتباط مستقیم خلفا را با مسیحیان فراهم کرد. از آنجا که قشر عظیمی از جامعه شام را مسیحیان تشکیل میدادند خلفا ناگزیر از اتخاذ سیاست تسامح و تساهل در برابر مسیحیان شدند. تسامح و تساهلِ اغلب خلفای اموی در برابر مسیحیان و عدم اعمال محدودیت در زمینه های اجتماعی و دینی بر آنان، به قدرت گیری مسیحیان در دوره اموی منجر شد. مسیحیان در دوره اموی به علت بیاطلاعی نومسلمانان از تشکیلات دیوانی مناطق مفتوحه، بر نهادهای اداری مسلمانان مسلط شده و همچنین به علت مهارت در علم پزشکی و تسلط بر زبان سریانی و یونانی نقش مهمی در پیشرفت علوم در عصر اموی در شاخه های پزشکی و ترجمه کتاب ها ایفا کردند. بر این اساس، در مقاله حاضر، ابتدا اوضاع اجتماعی، اقتصادی، دینی و سیاسی مسیحیان ذمّی در عصر اموی، مطالعه شده، سپس نقش آنان در پیشرفت علوم مسلمانان مورد بررسی قرار گرفته است.1
۲۷.

تحلیل عوامل اقتصادی، اجتماعی و روانشناختی مؤثر بر تقاضای بیمه ی عمر در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اجتماعی بیمه اقتصادی حق بیمه پروبیت روان‏شناختی لوجیت بیمه ی عمر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶۸ تعداد دانلود : ۸۶۶
بیمه­ی عمر به عنوان ابزاری برای سرمایه­گذاری و همچنین، به منظور غلبه بر مشکلات ناشی از مرگ سرپرست خانواده و پیری و کهولت است. در بسیاری از کشورها با بیمه­های عمر، منبع مالی عظیمی درکل جامعه از حق بیمه­های گرفته شده به­دست می­آید که می­توان برای توسعه­ی خود صنعت بیمه و یا دیگر بخش­ها و خدمات­رسانی بیشتر استفاده کرد. با وجود پیشرفت همه جانبه­ی این بیمه در کشورهای توسعه یافته و حتی بسیاری از کشورهای در حال توسعه، محصولات بیمه­ی عمر که نیاز مبرم زندگی امروز است، در سبد مصرفی خانواده­های ایرانی جایگاه مطمئنی به­دست نیاورده ­ است. پژوهش حاضر، عوامل مؤثر بر گسترش بیمه­ی عمر کشور را بررسی می­کند و مطالعه­ای میدانی است که جامعه­ی آماری آن سه استان تهران، مازندران و آذربایجان شرقی است. در این راستا، به­صورت تصادفی و از داخل خوشه های یاد شده نمونه­ای گزیده شده است. برای بررسی عوامل مؤثر، متغیرهای مربوط به این عوامل به دو گروه اصلی اقتصادی- اجتماعی و روانشناختی تقسیم و اطلاعات آن به­وسیله­ی 73 شاخص با پرسشنامه گرد­آوری شده است. بر مبنای اطلاعات گردآوری شده نتایج نشان می­دهد که تقاضای بیمه­ی عمر طبق اطلاعات نمونه­ای، رابطه­ای منفی با متغیرهای سلامت انتظاری فرد، حق بیمه­ی پرداختی، انتظارات تورمی مثبت، درجه­ی ریسک­گریزی، ارزیابی فرد از سلامت روانی خود، تمایل به ابراز اعتقادات فردی در جمع و درآمد دارد و متغیرهای اعتقاد به ارث گذاشتن، خوشبینی اقتصادی، اعتقاد به بهبود اوضاع اقتصاد ملی در آینده، سن فرد، اشتغال همسر و میزان مطالعه­ی افراد روی تقاضای فرد برای بیمه­ی عمر تأثیر مثبت دارد. در کنار عوامل گفته شده نکته­ی جالب توجه این است که افراد برای خرید بیمه­ی عمر متأثر از تبلیغات شرکت­های بیمه نیستند و بیشتر معرفی بیمه­ی عمر از سوی دوستان و یا آشنایان در خرید بیمه­ی عمر از سوی ایشان تأثیر دارد. نکته­ی دوم مربوط به نوع شغل افراد است که شاغلین بخش دولتی تمایل بیشتری نسبت به شاغلین بخش خصوصی برای خرید بیمه­ی عمر دارند.
۲۸.

پیامدهای اشغال ایران در شهریور 1320

کلیدواژه‌ها: اجتماعی نظامی اقتصادی سیاسی متفقین اشغال ایران شهریور 20

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۲۰ تعداد دانلود : ۱۲۴۰
جنگ جهانی دوم با حمله ی هیتلر به لهستان در شهریور 1318 ش/ سپتامبر 1939 م آغاز شد. اگر چه ایران اعلام بی طرفی کرده بود امّا در سال 1320 ش/ 1941 م آلمان در خاک شوروی پیشروی کرد و پس از آن ایران به سبب موقعیّت حسّاس خود توجّه بیشتر دولت های درگیر در جنگ را به خود جلب کرد. به هر ترتیب، ایران نیز درگیر جنگ جهانی شد و این امر سبب نتایجی در این کشور گردید. مسائل داخلی ایران در طیّ جنگ جهانی دوم را باید به مسائل اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و نظامی تقسیم کرد. بعضی از این مشکلات ناشی از جنگ و برخی دیگر در نتیجه ی مستقیم اشغال کشور به وسیله ی نیروهای خارجی و حضور آن ها در کشور است. هجوم ناگهانی ارتش های متّفقین به خاک ایران، نگرانی شدیدی در سراسر کشور پدید آورد و به دنبال حوادث ناشی از این هجوم سر رشته ی امور در غالب موارد از دست دولت بیرون رفت و ناامنی و هرج ومرج، وضع نابسامان اقتصادی، مسئله ی نان و موادّ غذایی و چگونگی ارتباط با دولت های خارجی مشکلات بسیاری را برای کشور پدید آورد. در این زمان دولت های متعدّدی بر سر کار آمدند که نه برنامه ای داشتند و نه توانستند مشکلات پیش آمده را به خوبی حل کنند، بر این اساس مسأله ی اساسی این مقاله نتایج و آثار اشغال ایران بوده است که بدون شک در تحلیل حوادث بعدی بی تأثیر نخواهد بود.
۲۹.

عوامل مؤثر بربدحجابی دختران دانشگاه شهید باهنر کرمان

کلیدواژه‌ها: حجاب اقتصادی جسمانی سیاسی بدحجابی دانشجویان دختر دانشگاه خصوصیات شخصی خانوادگی و دوستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۱۶ تعداد دانلود : ۶۳۳
در این تحقیق اهمیت حجاب از دیدگاه اسلام و نیز سازوکارهایی که اسلام برای عینیت بخشیدن به آن منظور کرده است موردتحلیل واقع شده و عوامل مؤثر بر بدحجابی دانشجویان دختر دانشگاه شهید باهنر کرمان مورد بررسی قرار گرفته است. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه ای دوقسمتی شامل 64 سؤال بود که این پرسشنامه به تعداد 400 دانشجو داده شد که 200 تای آنها دانشجویان دختر بدحجاب و 200 تای دیگر دانشجویان دختر با حجاب بودند و با روش نمونه گیری داوطلبانه انتخاب شدند. در تحقیق حاضر از روش تحقیق علی - مقایسه ای استفاده شده است. جهت تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق از آمار توصیفی شامل نمودار ستونی، میانه، میانگین، نما، .... و آمار استنباطی شامل آزمون T، کای دو، من ویتنی استفاده گردیده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که: وضعیت دینی دانشجویان در بدحجابی آنان مؤثر است. وضعیت روانی دانشجویان در بدحجابی آنان مؤثر نیست. خصوصیات شخصی شامل رشته تحصیلی، تعداد واحد گذرانده، سن، معدل دیپلم و... تأثیری در بدحجابی دانشجویان ندارند، به جز متغیرهای علاقه مندی به رشته، اهمیت دادن به مدگرایی و میزان در تضاد دیدن پوشش زن با تلاش های اجتماعی، که این سه متغیر در بدحجابی تأثیر دارند. نگرش های سیاسی در بدحجابی تأثیرگذارند. وضعیت جسمانی در بدحجابی مؤثر نیست. وضعیت اقتصادی و خانوادگی شامل متغیرهای متفاوتی بوده که بعضی از آنها ازجمله تعداد کل افراد خانواده و وضعیت اقتصادی خانواده بر بدحجابی دانشجویان تأثیر ندارند و متغیرهای اختلاف بین والدین، مدرک تحصیلی پدر و مادر، وضعیت اعتقادی والدین در بدحجابی دانشجویان مؤثر می باشد. خصوصیات دوستان در بدحجابی دانشجویان مؤثر نمی باشد.
۳۰.

تغییر کاربری اراضی کشاورزی و خسارت های اقتصادی-زیست محیطی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مازندران اقتصادی زیست محیطی تغییر کاربری ارزش غیر بازاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۲۹ تعداد دانلود : ۷۸۵
با رشد جمعیت و رشد اقتصاد در ایران تقاضای تغییر کاربری اراضی کشاورزی به منظور توسعه شهری و صنعتی افزایش یافته است. این مطالعه سعی در تعیین ارزش اقتصادی و زیست محیطی زمین های کشاورزی تغییر کاربری یافته، دارد. ارزش خدمات اکوسیستمی هر هکتار شالیزار در استان مازندران در سال معادل 310 میلیون ریال برآورد شد در حالی که ارزش تولیدات بازاری این زمین ها تنها در حدود 120 میلیون ریال می باشد. با مقایسه این ارقام توصیه می شود در تحلیل های فایده هزینه پروژه های منطقه ای خسارت ناشی از تخریب زمین های کشاورزی در این منطقه معادل منفعت اجتماعی این زمین ها در نظر گرفته شود.
۳۱.

زن در دورة خوارزمشاهیان(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: زنان نقش نظامی اقتصادی خوارزمشاهیان سیاسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۸۷ تعداد دانلود : ۳۵۵۶
جایگاه زن و نحوة حضور و ایفای نقش این قشر در عرصه های گوناگون جامعه در دورة خوارزمشاهیان موضوع این پژوهش است که تا کنون در این خصوص تحقیقی جامع صورت نگرفته. نتیجة این پژوهش نشان می دهد که در عصر خوارزمشاهیان (628 691ق) زنان در عرصه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، هنری و ادبی کم وبیش حضوری فعّال داشتند. در عرصة سیاست، تنها زنان درباری ایفای نقش می کردند، اما در دیگر زمینه ها، سایر زنان فعالیت های مؤثری داشتند. با وجود این، رفتارهای نابهنجار و بازیچه قرار گرفتن برخی زنان در اعمال خلاف عفّت، به ویژه توسط اربابان قدرت، امری رایج بود که همین موضوع به سلامت جامعه و کارایی دولت آسیب فراوان وارد ساخت.
۳۲.

اندازه گیری کارایی فنی، تخصیصی، اقتصادی و بهره وری زیر بخش زراعت ایران با روش ناپارامتری (با تاکید بر محصول هندوانه آبی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کارایی فنی اقتصادی تخصیصی هندوانه آبی تغییرات کارایی فنی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲۱ تعداد دانلود : ۵۱۱
این مقاله اقدام به اندازه گیری کارایی فنی، تخصیصی، اقتصادی و بهره وری تولیدگنندگان هندوانه آبی 12 استان کشور با روش ناپارامتری تحلیل پوششی داده ها(DEA) و شاخص مالم کوئیست طی سال های 89- 1384 کرده است. برای این منظور از روش نهاده محور با سه نهاده و یک ستانده استفاده شده است. نتایج نشان داد که متوسط کارایی فنی، تخصیصی و اقتصادی تولیدکنندگان هندوانه آبی استان های کشور در خلال سال های 89- 1384، 4/79% است. متوسط کارایی تخصیصی و اقتصادی نیز به ترتیب 9/75 و 5/61% است و این نشان از این دارد که تولیدکنندگان هندوانه آبی در استان های منتخب کشور در سطح مناسبی از کارایی های مذکور قرار ندارند. از میان استان های منتخب در محاسبه ی بهره وری، 4 استان به طور متوسط رشد مثبت و استان های دیگر رشد منفی بهره وری در خلال سال های 89- 1384 را تجربه کرده اند. به طوری که با بررسی رتبه ای بهره وری استان ها، مشاهده شد که استان سیستان و بلوچستان و استان همدان به ترتیب بیشترین و کمترین میزان بهره وری را در مقایسه با سایر استان ها در تولید هندوانه آبی دارند. از طرفی با بررسی مقادیر بهره وری استان ها مشاهده شد که علت مقادیر مناسب یا نامناسب بهره وری در استان های منتخب کشور بیشتر از ناحیه ای تغییرات کارایی فنی بوده است.
۳۳.

تبیین مفاهیم مقاومت، تاب آوری و آسیب پذیری اقتصادی

کلیدواژه‌ها: تاب آوری مقاومت آسیب پذیری اقتصادی شوک نامطلوب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۹۷ تعداد دانلود : ۱۳۸۱
در این مقاله چهار مفهوم کلیدی و متمایز در اقتصاد مقاومتی یعنی شوک نامطلوب، مقاومت، تاب آوری و آسیب پذیری اقتصادی، توضیح داده شده است. شوک نامطلوب، مفهوم اصلی در تبیین مقاومت، تاب آوری و آسیب پذیری اقتصادی است. اقتصاد مقاومتی عمدتا برای مقابله با شرایط محاصره و تحریم اقتصادی به کار رفته است. اگر شوک نتواند مسیر رشد اقتصاد را تغییر دهد و رکود ایجاد کند، اقتصاد مقاوم است. تاب آوری برای توانایی یک اقتصاد برای بازگشت به مسیر رشد قبل از شوک به کار می رود. اقتصاد تاب آور پس از وقوع شوک، دوباره به مسیر رشد درازمدت اقتصاد باز می گردد. رشد درون زا می تواند تاب آوری اقتصاد را افزایش دهد. اقتصادهای تاب آور، رشد پایدار را تجربه می کنند. ثبات اقتصاد کلان و نهادهای کارامد، دو شاخص تاب آوری اقتصادی هستند. تاب آوری ناشی از سیاستگزاری اقتصادی است، در حالی که آسیب پذیری مربوط به ویژگی های ذاتی اقتصاد است که کشورها را در معرض شوک نامطلوب قرار می دهد. تمرکز صادراتی، وابستگی به واردات استراتژیک و منابع خارجی تامین مالی، و آسیب پذیری جغرافیایی، مهمترین شاخص های آسیب پذیری اقتصادی هستند. هر قدر ظرفیت واکنش در مقابل شوک بیشتر باشد، آسیب پذیری کمتر است. سرانجام در آخرین بخش مقاله، سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی بر اساس مفاهیم سه گانه مقاومت، تاب آوری و آسیب پذیری، دسته بندی شده اند.
۳۴.

سطح پایداری محله ای و رابطه آن با توسعه اجتماعی در محله نازی آباد تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اجتماعی اقتصادی زیست محیطی محلة پایدار نازی آباد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۳ تعداد دانلود : ۴۰۱
به دلیل نیاز گسترده به احیای حس تعلق اجتماعی در شهرهای امروز، هدف مجموعة مدیریت شهری به نوعی سیاست گذاری، برنامه ریزی و مدیریت شهری در «محله» است و با طرح موضوعاتی چون محله محوری، شهروندمداری و مشارکت شهروندی بیش از هر زمان دیگری در راستای تجدید ساختار محله ای تلاش می شود. در پژوهش حاضر، با نگاهی به مقولة برنامه ریزی محله مبنا، ابعاد مختلف آن مطرح و سطح پایداری محلة نازی آباد بررسی می شود. بعد از انتخاب «نازی آباد» به عنوان محلة مورد پژوهش، با استفاده از مدل کوکران 381 نفر از ساکنان برای جامعة نمونه درنظر گرفته شدند. روش تحقیق با توجه به اهداف و ماهیت موضوع «سطح پایداری محله ای» و در ارتباط با پرسش های تحقیق، توصیفی- اکتشافی است. به منظور گردآوری اطلاعات از دو روش مطالعات اسنادی و پیمایشی استفاده شده است. براساس بررسی های صورت گرفته، میزان پایداری محلة نازی آباد از لحاظ اجتماعی و زیست محیطی متوسط رو به پایین و از نظر اقتصادی متوسط است؛ بنابراین، میزان موافقت با این نظر که محلة نازی آباد از نظر شاخص توسعه، محله ای پایدار محسوب می شود در حد متوسط رو به پایین است. درادامه، رابطة متغیرهای شغل، میزان درآمد و تحصیلات با شاخص پایداری محله آزمون شد و مشخص شد بین شغل ساکنان و میزان پایداری محلة نازی آباد رابطة ضعیف و مثبت وجود دارد و بین میزان درآمد و تحصیلات ساکنان با میزان پایداری محلة نازی آباد رابطه ای وجود ندارد.
۳۵.

بررسی تأثیر عوامل محیطی معنویت گرایی بر میزان تعارضات سازمانی کارکنان (مورد مطالعه: واحدهای فرهنگی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: فرهنگی تعارض اقتصادی عوامل محیطی سیاسی معنویت گرایی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ جامعه شناسی فرهنگ
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی سازمان
تعداد بازدید : ۸۴۹ تعداد دانلود : ۱۰۰۵
هدف این پژوهش، بررسی تأثیر عوامل محیطی معنویت گرایی بر میزان تعارضات سازمانی کارکنان است که با روش توصیفی- همبستگی انجام شده است. جامعه آماری آن را، کلیه کارکنان واحدهای فرهنگی زیرمجموعه اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان ایلام به تعداد 1900 نفر تشکیل داد که 320 نفر از آنان با استفاده از فرمول کرجسی و مورگان و به صورت تصادفی، انتخاب شدند. یافته ها نشان داد که بین معنویت گرایی و تعارض سازمانی با ضریب 82/0- همبستگی قوی معناداری وجود دارد؛ به عبارتی هرچه معنویت گرایی در این سازمان بیشتر باشد، میزان تعارضات سازمانی کاهش می یابد. بین مؤلفه های معنویت گرایی (محیط فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی) و تعارض سازمانی نیز همبستگی معناداری وجود دارد؛ به عبارتی هرچه تأثیر مؤلفه های معنویت گرایی در سازمان بیشتر باشد، میزان تعارض کاهش می یابد.
۳۶.

ارزیابی سالمندی جمعیت و تأثیرات فضایی آن بر اقتصاد روستایی با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی SAW ( مطالعه موردی: مناطق روستایی شهرستان هامون)

کلیدواژه‌ها: سالمندی اقتصادی شهرستان هامون

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی جغرافیای جمعیت
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی جغرافیای اقتصادی
  3. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
تعداد بازدید : ۷۶۴ تعداد دانلود : ۶۱۸
مسئله سالمندی جمعیت ایران به ویژه در مناطق روستایی به دلایل مختلف ازجمله کاهش میزان موالید، پیشرفت های علم پزشکی، بهداشت، آموزش وپرورش و افزایش امید به زندگی در حال ظهور است. به همین منظور در این مقاله سعی شده است تا به بررسی و شناسایی تأثیرات سالمندی جمعیت روستایی بر فعالیت اقتصادی روستاهای شهرستان هامون پرداخته شود. روش تحقیق مقاله توصیفی – تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و بررسی های میدانی می باشد. نتایج حاصل از پرسشنامه در چارچوب بحث نظری تحقیق و به کمک مدل تحلیل سلسله مراتبی (SAW) مورد تجزیه وتحلیل گرفت. نتایج تحقیق نشان می دهد که در بین ده شاخص استفاده شده شاخص کمبود نیروی کار در فعالیت های اقتصادی با امتیاز 165/0 بیشترین امتیاز را به دست آورده است و شاخص ناتوانی در به زیر کشت بردن تمام زمین کشاورزی با 066/0 در مرحله آخر قرار دارد.
۳۷.

بررسی جامعه شناختی بازار شهر و تأثیر تحولات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بر کارکرد بازار در سه دهه ی اخیر 80-60 (مطالعه ی موردی: بازار قیصریه اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بازار بازاریان تحولات اجتماعی اقتصادی فرهنگی کارکرد های بازار

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی مسایل اجتماعی و انحرافات
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی کار و شغل
تعداد بازدید : ۱۰۳۹ تعداد دانلود : ۸۱۵
در تمامی نقاط دنیا بازار، مفهومی کلیدی بوده و تمامی گفتمان های روزمره و واقعیت های سیاسی را تحت الشعاع خود قرار داده است. به بازار به عنوان یک واقعیت اجتماعی و اقتصادی پیچیده و موضوعی جامعه شناختی نگریسته شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسیو مطالعه ی جامعه شناختی بازار و تأثیر تحولات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بر کارکرد بازاریان در سه دهه ی اخیر 80-60 (مطالعه ی موردی بازار قیصریه اصفهان) انجام شده است. این مقاله از نظر نوع هدف یک بررسی کاربردی، از نظر وسعت پهنانگر، از نظر دامنه خُرد و از نظر زمانی یک بررسی مقطعی است. روش تحقیق در این پژوهش روش میدانی با استفاده از تکنیک پیمایش و ابزار جمع آوری داده های پرسشنامه، اسناد و مدارک تاریخی و مصاحبه است. جامعه ی آماری، بازاریان بازار قیصریه ی اصفهان و راسته های منتهی به آن است و حجم نمونه 384 نفر است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که تحولات اجتماعی بر کارکرد فرهنگی با ضریب معناداری  zبرابر 924 /21 و بر کارکرد سیاسی بازار قیصریه ی اصفهان با ضریب معناداریz برابر026/81 تأثیر مثبت دارد و همچنین تحولات فرهنگی بر کارکرد اقتصادی با ضریب معناداریz  برابر149/2 و بر کارکرد اجتماعی با ضریب z برابر832/31 و بر کارکرد فرهنگی بازار با ضریب 792/12تأثیر مثبتی دارد همچنین تحولات اقتصادی بر کارکرد اقتصادی بازار با ضریب z برابر07/68 و بر کارکرد اجتماعی با ضریب 058/6 تأثیر مثبتی دارند اما تحولات اجتماعی بر کارکرد اقتصادی و اجتماعی تأثیر نداشته و نیز بین تحولات فرهنگی و کارکرد سیاسی و تحولات اقتصادی و کارکرد فرهنگی و سیاسی بازار قیصریه تأثیری مشاهده نگردیده است.
۳۸.

بررسی نگرش فعالان اقتصادی در خصوص موانع اقتصادی و اجتماعی کارآفرینی در شهرستان ایذه

کلیدواژه‌ها: نگرش فعالان اقتصادی شهرستان ایذه موانع اقتصادی اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۰ تعداد دانلود : ۵۰۸
هدف از این تحقیق بررسی نگرش فعالان اقتصادی در خصوص موانع اقتصادی و اجتماعی کارآفرینی در شهرستان ایذه می باشد که در سال 1394-1395 اجرا گردید. از جمله اقدامات لازم ب رای ب ه کارگیری ابزار کارآفرینی در سطح کلان، بسترسازی اجتماعی و اقتصادی است. شناخت بسترهای اقتصادی، فرهنگی و سیاسی جامعه و زیرمجموعه های آنها می تواند، ما را در سطح کلان به سوی بستر اجتماعی پویا و هدایت کند. این تحقیق از لحاظ هدف کمی از مطالعات مقطعی و تبیینی است. روش مورد استفاده برای جمع آوری اطلاعات در تحقیقات کمی پیمایشی است. که ابزار مورد استفاده در آن پرسشنامه 28 سوالی خودساخته ای است که روایی توسط خبرگان و اساتید تائید و پایایی آن به میزان 91/0 بدست آمد. از نرم افزار Spss22 برای تجزیه و تحلیل داده های توصیفی و استنباطی به همراه آزمون های آماری مرتبط استفاده شد. نتایج حاصله از پژوهش نشان داد که بین تورم بالا و نرخ بیکاری مزمن، عدم استفاده صحیح از منابع مالی، ترس از متفاوت عمل کردن و ضعف در کارهای تیمی با توسعه کارآفرینی در شهرستان ایذه رابطه معنادار و معکوسی وجود دارد و از بین این چهار عامل، قوی ترین عامل تاثیرگذار عدم استفاده صحیح از منابع مالی و پس از آن ترس از متفاوت عمل کردن می باشد.
۳۹.

حیات امامان اسماعیلی در اَنجِدان (شاخه قاسم شاهی)

کلیدواژه‌ها: انجدان امامان اسماعیلی سیاسی فرهنگی اقتصادی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۴ تعداد دانلود : ۲۴۲۹
اسماعیلیان از فِرَق مهم شیعه محسوب می شوند. آنان در تاریخ جهان اسلام از تأثیرگذارترین جریان ها و فِرَق اسلامی بودند و موجب بسیاری از تحولات مهم شدند. اسماعیلیان در آستانه حمله مغول بذر فرهنگی و سیاسی فراوانی را پراکنده ساخته بودند اما در هنگام برداشت ثمره تلاش های خود، حمله مغول همه محاسبات را برهم زد و جریان تاریخ اسلام را به گونه ای دیگر رقم خورد. بعد از حمله مغول اسماعیلیان به سرعت در حاشیه قرار گرفتند و نقش آنان بشدت کاسته شد. با سقوط الموت بدست مغولان، امامان اسماعیلی دوره ای را در نواحی شمال غرب ایران می زیستند و سپس به شهر بابک در کرمان رفتند. اما سرانجام در آغاز قرن دهم هجری اَنجِدان در مرکز ایران را برای اقامت و پایگاه خود برگزیدند و افزون بر سه قرن در آنجا می زیستند. حضور آنان در اَنجِدان آغاز دوره جدیدی از تاریخ آنان محسوب می شد که بر تأثیرگذاری آنان در معادلات مختلف تاریخ ایران افزود. پژوهش حاضر درپی بررسی وضعیت امامان شیعه اسماعیلی در اَنجِدان است که به روش توصیفی تحلیلی کوشیده است ضمن ارائه گزارشی از تاریخ آنان در این ناحیه، به این پرسش اصلی پاسخ دهد که وضعیت سیاسی، فرهنگی و اقتصادی امامان در اَنجِدان به چه نحوی بوده است و آنان چه جایگاهی در عرصه تحولات تاریخ ایران داشته اند؟ که در پاسخ باید گفت؛ یافته های پژوهش حکایت از آن دارد که امامان عصر اَنجِدان گرچه در ابتدا در خفا و ستر می زیستند اما کم کم شرایط به گونه ای شد که هرچه زمان می گذشت تأثیر آنان در عرصه های سیاسی، فرهنگی و اقتصادی افزوده می شد و آنان به خوبی از موقعیت اَنجِدان برای بهبود وضعیت خود بهره بردند.
۴۰.

یادداشتی بر کتاب شناسی دوره صفویه

کلیدواژه‌ها: تاریخ منبع شناسی صفویه روابط اجتماعی سیاسی اقتصادی مذهبی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۹ تعداد دانلود : ۲۹۶۴
یکی ازدوره های مهم تاریخ ایران، عصرصفویه می باشد که از زوایای مختلف مورد نقد و تحلیل پژوهشگران قرارگرفته است. مسئله ای که پژوهشگران تاریخ درتمام دوره ها با آن مواجه می باشند، منبع شناسی آن دوره است. زمانی که پژوهشگر بر منابع دورره تحت مطالعه اشراف داشته باشد و سرچشمه منابع و داده های تاریخی را به دقت مورد بررسی قرار دهد می تواند با نقد تاریخی سره را از ناسره باز شناسد و رویدادها را آنچنان که هست بنگارد. این مقاله تلاشی در راستای ارائه تصویری کامل از منابع تحقیقاتی دوره صفویه، از زبان های فارسی، انگلیسی، فرانسوی، ایتالیایی، پرتغالی، اسپانیایی، ترکی و هلندی می باشد، که از منابع عمومی، نقشه ها و اطلس ها، شجره نامه ها، فرامین، منابع مربوط به ظهور صفویه، قزلباش ها، شاه اسماعیل، شاه طهماسب، شاه عباس اول، سقوط صفویه، تواریخ محلی، پژوهش های سیاحان اروپایی، تواریخ مذهبی، کتاب های راهنمای اداری، تاریخ اجتماعی، زنان در ایران صفویه، موقعیت های اجتماعی اقلیت های مذهبی، ارامنه، سیاست خارجی صفویه، عثمانی، گرجستان، آسیای مرکزی، شبه قاره هند، اروپا، اسپانیا و پرتغال، پاپ و صفویان، لهستان، سوئد، روسیه، براندربورگ پروس، هلند، ایتالیا، فرانسه، فعالیت های تبلیغاتی، اقتصاد و تجارت، تاریخ نظامی، کتب هنری تا معماری گسترده شده است.