زنجیره ارزش

فرایندهای اصلیِ اقتصاد دانش بنیان، عبارت اند از تولید، توزیع، انتقال، و کاربرد دانش. با گسترش روزافزون علم و دانش، و توسعه محدوده به کارگیری آن، تحقیق و توسعه، کلیدی ترین رمز موفقیت صنایع در عصر حاضر به شمار می آید. مقاله حاضر، به گونه ای میان رشته ای در پی بررسی راهکارهای توسعه دانش برای به کارگیری در صنعت است، و با توجه به قابلیت به کارگیریِ مستقیم نتایج آن در فرایند ایجاد و شکل گیری زنجیره ارزش تحقیق و توسعه در نظام ملی نوآوری، کاربردی به شمار می آید. ماهیتِ پژوهش، اکتشافی و هدفِ آن، شناسایی عناصر مؤثر بر روند شکل گیری زنجیره ارزش تحقیق و توسعه در نظام نوآوری، با نتایجِ عینی و مشخص است. جامعه آماری پژوهش، 30 نفر از خبرگان نظام ملی نوآوری هستند که به گونه ای هدفمند و قضاوتی، انتخاب شده اند. نتایج حاصل از اجرای مراحل سه گانه روش دلفی نشان می دهد که از مجموع 162 سنجه شناسایی شده در مراحل مطالعات کتابخانه ای، سرانجام 89 سنجه در قالب 10 سازه، با اجماع نظر نخبگانی به تأیید نهایی رسیده اند؛ الگوی ترسیم شده، برای ساختار «زنجیره تحقیق و توسعه» مبتنی بر رویکردی فرایندی و نتیجه گرا است و مراحل انجام تحقیق و توسعه در صنعت، در قالب پنج گام، دسته بندی و در هر گام، دو مرحله و در هر مرحله  نیز متناسب با ماهیت آن تعدادی زیرمرحله درنظر گرفته شده است.

زنجیره ارزش صنایع دستی، یک سیستم اقتصادی شامل مجموعه ای از فعالین و فعالیت های تجاری است که کسب وکار آن ها در امتداد یکدیگر، موجب تکامل و تجارت محصول، از تولید کنندگان ابتدایی به مصرف کنندگان نهایی می شود و برای هر یک از فعالان شبکه، ارزش اقتصادی خلق می کند. از طرفی، صنعت گردشگری نیز به عنوان نزدیکترین صنعت به صنایع دستی است که می تواند در جهت ایجاد و گسترش بازار صنایع دستی، نقش حیاتی ایفا کند. زیرا که خرید سوغات از مهمترین و محبوبترین فعالیت های گردشگران محسوب می شود و حدود 33% کل زمان سفر، صرف خریدکردن شده و از طرف دیگر، سوغات به شکل صنایع دستی، بسیار مورد علاقه گردشگران، به خصوص گردشگران با سطح درآمد بالا است. هدف این پژوهش ایجاد موقعیت ها و فرصت هایی برای مردم محلی و قادر ساختن آن ها به مشارکت در بخش گردشگری و کمک به تولید کنندگان محلی در فراهم آوردن کالاها و خدمات لازم و کاهش مقادیر واردات آن محصولات می باشد. این تحقیق کاربردی، ساختار زنجیره ارزش صنایع دستی را در روستای متکازین با روش اسنادی و میدانی در سال 1399 تحلیل نموده است. پردازش و تحلیل اطلاعات با استفاده از نرم افزارهای SPSS V.23 و Smart PLS V.3 صورت گرفت. این مطالعه مجموعاً در 4 بخش کلی؛ 1- تهیه پرسشنامه تعیین زنجیره ارزش صنایع دستی بر گردشگری روستایی. 2- تکمیل پرسشنامه توسط خبرگان (اساتید، کارشناسان سازمان های مرتبط، صنعتگران). 3- تحلیل و آنالیز داده ها و 4- شناسایی موثرترین عوامل بر توسعه گردشگری روستایی؛ انجام شد. فرضیه تأثیر زنجیره ارزش صنایع دستی در توسعه گردشگری روستایی با ضریب رگرسیون 0.749 تائید گردید. نتایج نشان می دهد دو فعال این زنجیره یعنی تولید کننده و تسهیلگر دولتی بالاترین تاثیر مستقیم و مثبت را در توسعه گردشگری روستایی داشته و دو فعالیت تامین مواد اولیه و تکمیل (بسته بندی) اثرات منفی و معکوس بر توسعه اقتصاد گردشگری داشته است. طبق نتایج، ضریب تاثیر دو سطح فعالین عمده فروش و خرده فروش مقدار اندک و کم ارزشی بوده که در واقعیت نیز حضور فیزیکی بازرگانان و فروشگاه های فیزیکی و مجازی، بازارچه های دائمی و محلی و شبکه های توزیع و پخش در منطقه کمرنگ می باشند و فروش این محصولات محدود به نمایشگاه های فصلی و سفارشات جزئی بوده است و لزوم بهره گیری از فناوری های نوین و تجارت الکترونیک جهت توسعه بازار مشهود و ضروری است.

این مطالعه به روش توصیفی- تحلیلی با هدف آسیب شناسی ابعاد زنجیرۀ ارزش پورتر در کسب وکارهای روستایی استان کرمانشاه ، از دیدگاه فعالان بخش تعاون، با استفاده از تکنیک تاپسیس فازی انجام گرفت. جامعۀ آماری تحقیق را 145 نفر از فعالان برتر (به تشخیص ادارۀ   تعاون، کار و رفاه اجتماعی و ادارۀ کل صنعت، معدن وتجارت استان کرمانشاه) بخش تعاون استان تشکیل دادند. تجزیه وتحلیل دادها با استفاده از تکنیک تاپسیس فازی صورت پذیرفت. نتایج رتبه بندی نشان داد از میان 5 دسته موانع زنجیرۀ ارزش کسب وکارهای تعاونی روستایی، نبود سازوکار صحیح تأمین منابع مالی در عرصۀ کسب وکارهای تعاون روستایی مهم ترین چالش این زنجیره است. برپایۀ نتایج نمودار عنکبوتی، کارآفرینان فعال در بخش خدماتی عدم آموزش مهارت های کارآفرینی، فعالان بخش دامپروری عدم سیاست گذاری و نبود حمایت های صحیح دولتی و کارآفرینان بخش کشاورزی ضعف مشاورۀ تخصصی و نبود مشاوران متخصص در زمینه های شغلی به همراه نبود سازوکار صحیح تأمین منابع مالی را از مهم ترین موانع   زنجیرۀ ارزش در توسعۀ کسب وکارهای تعاونی روستایی برشمردند.

کشورهای جهان با فراز و نشیب های اقتصادی زیادی در دهه های اخیر روبه رو شده اند که باعث تغییر رویکرد تحلیل های اقتصادی به سمت تحلیل های امنیتی و به خصوص امنیت اقتصادی شده است. نفت نیز از این ماجرا دور نمانده است و رابطه آن با امنیت اقتصادی همواره یکی از دغدغه های دولت ها بوده است. سؤال اصلی این مقاله این است که راهکار تقویت امنیت اقتصادی در حوزه نفت برای کشور ایران چیست؟ که با بررسی و تبیین رابطه نفت و امنیت اقتصادی جمهوری اسلامی ایران در چهار حوزه: دسترسی به انرژی، ارتقای قدرت، رشد ثروت و عدم وابستگی وضعیت موجود کشور مورد ارزیابی قرار گرفت. این مقاله برای ارائه راهکار تقویت امنیت اقتصادی ایران در حوزه نفت به تشکیل زنجیره ارزش نفت می پردازد و تأثیر تشکیل این زنجیره را بر امنیت اقتصادی ایران در حوزه های: دسترسی به انرژی، ارتقای قدرت، رشد ثروت و عدم وابستگی، بررسی و تبیین می نماید.

پژوهش حاضر به بررسی کسب وکارهای روستایی بر مبنای دو رویکرد برندسازی و زنجیره ارزش پرداخته است تا راهی برای فعال کردن کسب وکارها جهت افزایش بهره وری و دستیابی به توان رقابتی باشد. این مقاله از نوع توصیفی- تحلیلی مبتنی بر روش های احتمالی و هدفمند در نمونه برداری و جمع آوری داده ها است. جهت تجزیه وتحلیل داده ها نیز از مجموع نمرات میانگین، انحراف معیار، ضریب تغییرات، تکنیک های وزن دهی جمع رتبه ای و تصمیم گیری چند شاخصه ارس (ARAS) استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق را 220 نفر از اساتید دانشگاه های استان گلستان، کارشناسان ادارات دولتی مرتبط با توسعه روستاها و مدیران روستایی شامل؛ بخشداران ، نمایندگان شوراهای بخش، دهیاران و صاحبان مشاغل تشکیل داده اند. نتایج پژوهش نشان می دهد که از میان شاخص های تبیین کننده محصولات برند در سطح مناطق روستایی، شاخص رضایتمندی با وزن 095/0 در رتبه اول، انطباق پذیری با وزن 091/0 و کیفیت گرایی با وزن 086/0 در رتبه های بعدی قرارگرفته اند و از میان کسب وکارها و محصولات رایج منطقه؛ زراعت پنبه با ضریب 971/0 در اولویت اول، قالی بافی با ضریب 966/0 در اولویت دوم، غذاهای سنتی با ضریب 952/0 در اولویت سوم، پرورش اسب ترکمن با ضریب 943/0 در اولویت چهارم و اقامتگاه های بوم گردی با ضریب 924/0 در رتبه پنجم جهت برنامه ریزی برندسازی قرار داشته اند. همچنین نتایج تحلیل زنجیره ارزش مبین این موضوع است که به عنوان یک ابزار مکمل برندسازی، می توان در شناسایی و دسته بندی فرایندها، فعالیت ها و عملیات گوناگون کسب وکارها به منظور تعیین استراتژی های بازاریابی و سیاست های قیمت گذاری استفاده کرد.

امروزه رقابت جهانی، تغییر بازار و فناوری های جدید با ایجاد زنجیره های ارزش منجر به ارزش افزایی در محصولات تولیدی شده است. هدف از ایجاد زنجیره های ارزش بخصوص در بخش دامپروری، بهبود عملکرد، کاهش هزینه های عملیاتی و آشکار کردن فرصت های نهفته در کسب وکار است. از این رو در تحقیق حاضر به بررسی عوامل مؤثر و نیز چالش های پیش روی زنجیره ارزش گوشت گوسفند پرداخته شد. رویکرد کلی پژوهش تحقیق آمیخته با راهبرد طرح متوالی بود. جامعه موردبررسی در دو بخش کیفی و کمی به صورت جداگانه موردبررسی قرار گرفت. در بخش کیفی 43 نفر به صورت هدفمند و گلوله برفی انتخاب و در بخش کمی 382 نفر به با روش خوشه ای و تصادفی انتخاب و موردبررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد مشکلات اجتماعی 21/24 درصد، مشکلات مدیریتی 21/41 درصد، مشکلات مالی 67/8 درصد و مشکلات فنی 67/6 درصد واریانس چالش های پیش روی توسعه زنجیره ارزش گوشت گوسفند در استان لرستان را تبیین می کنند. مدل سازی معادله های ساختاری تعاملی در نرم افزار SMART-PLS3 نشان داد معیارهای کلی نیکویی برازش تحلیل عامل تأییدی، نشان دهنده برازش متوسط مدل اندازه گیری متغیرهای چالش های پیش روی توسعه زنجیره ارزش گوشت گوسفند بود. سپس مدل اندازه گیری نشان داد عامل اقتصادی، سیاست های دولت و فناوری اطلاعات با ضریب تعیین 35 درصد بیش ترین نقش را  توسعه زنجیره ارزش گوشت گوسفند در استان لرستان دارد. در این راستا در تحقیق حاضر راهکارهای کاهش هزینه های زنجیره تولید گوشت گوسفند از رهگذر سیاست های دولتی و با به کارگیری فرصت های نهفته در فناوری اطلاعات و ارتباطات ارائه شده است.

این مطالعه با هدف سنجش سهم فناوری در زنجیره ارزش صنایع شیمیایی و تأثیر آن بر ارزش افزوده این زنجیره انجام گرفته است. شبکه ارزش صنایع شیمیایی استان شامل 581 واحد تولیدی فعال است که در پنج مرحله و 21 گروه تولیدی ترسیم شد و داده ها با استفاده از 141 پرسشنامه به روش گلوله برفی گردآوری شدند. سهم فناوری و ارزش افزوده در هر مرحله و گروه براساس مدل فرناندز تعیین و سهم فناوری در ایجاد ارزش افزوده هر گروه تعیین شد. همبستگی مثبت و معنادار ارزش افزوده با سهم فناوری نشان می دهد کاهش سهم فناوری ممکن است علاوه بر افزایش سهم نامطلوب سرمایه، بر ارزش افزوده اقتصادی هم از جنبه سود عملیاتی و هم از نظر افزایش هزینه های سرمایه تأثیر بگذارد و درنهایت به کاهش ارزش افزوده در سطح خرد و کلان زنجیره منجر شود. همچنین، یافته ها نشان می دهد سهم فناوری بر ارزش افزوده صنایع واسطه، پتروشیمی، پوشش، عایق و شوینده بیشترین اثر را دارد و سهم نسبی پایین فناوری این واحدها، سرمایه گذاری در توسعه و نوسازی فناوری آنها عاملی مؤثر بر توسعه زنجیره است.

امروزه یکی از فرصت هایی که فناوری اطلاعات و ارتباطات در اختیار مراکز آموزشی قرار داده، بهره گیری از آموزش الکترونیکی است. از آنجاکه این شیوه آموزش، رفته رفته به یک صنعت تبدیل شده است، بنابراین مفاهیم ارزش، خلق ارزش و زنجیره ارزش در آموزش سنتی نیاز به بازنگری و به روزرسانی براساس اجزای تشکیل دهنده یک سیستم آموزش الکترونیکی دارد. در این پژوهش با هدف ارائه یک مدل بهینه زنجیره ارزش، ضمن بررسی مقایسه ای مدل های زنجیره ارزش موجود در آموزش سنتی و الکترونیکی، شاخص های مهم یک مدل زنجیره ارزش ایده آل، از مرحله نیازسنجی تا ارزیابی نهایی دوره های الکترونیکی استخراج شد و با استفاده از ابزار مصاحبه، از زوایای گوناگون و با طرح 59 سؤال در سه بخش کلی تحلیل و طراحی، اجرا و ارزیابی در جامعه پژوهشی متشکل از دانشجویان به عنوان مشتری، اساتید، کارشناسان، مدیران، تأمین کنندگان و تولیدکنندگان محتوا در دانشگاه مورد مطالعه، نظرسنجی شد. در پایان، براساس نتایج حاصل از این نظرسنجی، مدل زنجیره ارزش بهینه و کاربردی برای استفاده در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی متقاضی ورود به عرصه آموزش الکترونیکی ارائه شده است.

پرداختن به بررسی وضعیت زنجیره ارزش محصولات کشاورزی، به بهبود وضعیت شبکه تولید و عرضه این محصولات کمک خواهد کرد. در این تحقیق گیاه دارویی گل محمدی در استان خراسان رضوی انتخاب شده است تا بتوان به رفع موانع و یا ایجاد حلقه های جدید در زنجیره ارزش آن در راستای ایجاد اشتغال و کسب ارزش افزوده کمک نمود. داده ها به صورت اسنادی و پیمایشی (پرسشنامه و مصاحبه) از هر کدام از بازیگران زنجیره (حلقه های زنجیره) در سال 1397 گردآوری شده است. برای تحلیل زنجیره از روش SWOT و ماتریس QSPM استفاده شده است. تلاش جهت رسیدن به یک زنجیره مطلوب و ترسیم آن به کمک شناسایی حلقه های مفقوده، از جمله نوآوری این تحقیق محسوب می گردد. نتایج نشان داد که به سه حالت مختلف گل محمدی از تولیدکننده به دست مصرف کننده می رسد،  لذا سه کانال برای زنجیره ارزش گل محمدی ترسیم شده است. کانال یک شامل 6 حلقه: تامین کننده، تولیدکننده، فرآوری کننده کوچک مقیاس، واسطه، خرده فروش، مصرف کننده است. کانال دو شامل 6 حلقه: تامین کننده، تولیدکننده، واسطه، فرآوری کننده کوچک مقیاس، خرده فروش، مصرف کننده می باشد و کانال سه نیز شامل 5 حلقه: تامین کننده، تولیدکننده، فرآوری کننده بزرگ مقیاس، صادرکننده (یا خرده فروش)، مصرف کننده (داخلی و خارجی) است. بررسی حلقه های مختلف زنجیره، نشان داد که حلقه های مفقوده در زنجیره ارزش گل محمدی شامل موارد 1- ایجاد محصولات آرایشی و بهداشتی؛ 2- تولید اسانس با برند ویژه: 3- ایجاد بنگاه های فرآوری کننده در چهار شهرستان زاوه، کلات، خواف و گناباد؛ 4- ایجاد کارگاه گل خشک کنی و 5- استفاده از کشاورزی قراردادی در پنج شهرستان دارای تولید عمده است. راهکارهای سیاستی در این راستا شامل؛ 1- توسعه فرآوری گل محمدی در استان در محل های مورد نیاز 2-جذب بازارهای صادراتی و 3- اجرای کشاورزی قراردادی، است که برای هر کدام اقداماتی پیشنهاد شده است.

د         در ایران توسعه و ترویج کارآفرینی یکی از نیازهای جدی جامعه بوده و شناسایی عوامل مؤثر بر توسعه کارآفرینی و نحوه تعامل آنها با یکدیگر از ضروریات می باشد. از طرفی اشتغال مردان ایرانی در سال های اخیر به دلایل مختلف حساسیت ویژه ای پیدا کرده است. در این مقاله روش تحقیق آمیخته، نوع تحقیق کاربردی و بنیادی، روش آماری توصیفی و استنباطی می باشد. به بررسی و تجزیه و تحلیل مشخصه های جمعیت شناختی خبرگان پرداخته می شود و سپس مؤلفه های زنجیره ارزش کارآفرینی و توسعه پایدار شهری در شهرهای استان گلستان شناسایی شده را با استفاده از نظر خبرگان (که 20 نفر از مردان برتر کارآفرین استان هستند) و به کمک روش دلفی فازی و انجام فازی زدایی غربال و مؤلفه های متغیرهای موردنظر انتخاب می گردد، همچنین روایی و پایایی پرسشنامه ها با استفاده از آلفای کرونباخ مورد بررسی و نرمال بودن توزیع مؤلفه ها و نمونه ی آماری توسط آزمون کلوموگرونوف اسمیرنوف و آزمون t ادستودنت انجام می شود. در بخش اول تحقیق با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و با بهره گیری از نرم افزار Expertchoice به اولویت بندی و رتبه بندی ابعاد و مؤلفه های زنجیره ارزش کارآفرینی (توسط 198 نفر ازمردان کارآفرین استان) پرداخته می شود. در بخش دوم برای سنجش روابط بین توسعه کارآفرینی بر اساس زنجیره ارزش کارآفرینی و توسعه پایدار شهری از تحقیق همبستگی و معادلات ساختاری و روش آزمون تحلیل عاملی با استفاده از نرم افزار Smart pls2 استفاده شده که این ارتباط معنی دار است. پس سیاست گذاری زنجیره ارزش کار افرینی سبب توسعه پایدار شهری می گردد.

زنجیره ارزش صنایع دستی، یک سیستم اقتصادی شامل مجموعه ای از فعالین و فعالیت های تجاری است که کسب وکار آن ها در امتداد یکدیگر، موجب تکامل و تجارت محصول، از تولید کنندگان ابتدایی به مصرف کنندگان نهایی می شود و برای هر یک از فعالان شبکه، ارزش اقتصادی خلق می کند. از طرفی، صنعت گردشگری نیز به عنوان نزدیکترین صنعت به صنایع دستی است که می تواند در جهت ایجاد و گسترش بازار صنایع دستی، نقش حیاتی ایفا کند. زیرا که خرید سوغات از مهمترین و محبوبترین فعالیت های گردشگران محسوب می شود لذا، هدف این پژوهش ایجاد موقعیت ها و فرصت هایی برای مردم محلی و قادر ساختن آن ها به مشارکت در بخش گردشگری و کمک به تولید کنندگان محلی در فراهم آوردن کالاها و خدمات لازم و کاهش مقادیر واردات آن محصولات می باشد.این تحقیق کاربردی، ساختار زنجیره ارزش صنایع دستی را در روستای متکازین با روش اسنادی و میدانی در سال 1399 تحلیل نموده است. پردازش و تحلیل اطلاعات با استفاده از نرم افزارهای SPSS V.23 و Smart PLS V.3 صورت گرفت. این مطالعه مجموعاً در 4 بخش کلی؛ 1- تهیه پرسشنامه تعیین زنجیره ارزش صنایع دستی بر گردشگری روستایی. 2- تکمیل پرسشنامه توسط خبرگان (اساتید، کارشناسان سازمان های مرتبط، صنعتگران). 3- تحلیل و آنالیز داده ها و 4- شناسایی موثرترین عوامل بر توسعه گردشگری روستایی؛ انجام شد.فرضیه تأثیر زنجیره ارزش صنایع دستی در توسعه گردشگری روستایی با ضریب رگرسیون 0.749 تائید گردید. نتایج نشان می دهد دو فعال این زنجیره یعنی تولید کننده و تسهیلگر دولتی بالاترین تاثیر مستقیم و مثبت را در توسعه گردشگری روستایی داشته و دو فعالیت تامین مواد اولیه و تکمیل (بسته بندی) اثرات منفی و معکوس بر توسعه اقتصاد گردشگری داشته است. طبق نتایج، ضریب تاثیر دو سطح فعالین عمده فروش و خرده فروش مقدار اندک و کم ارزشی بوده که در واقعیت نیز حضور فیزیکی بازرگانان و فروشگاه های فیزیکی و مجازی، بازارچه های دائمی و محلی و شبکه های توزیع و پخش در منطقه کمرنگ می باشند و فروش این محصولات محدود به نمایشگاه های فصلی و سفارشات جزئی بوده است و لزوم بهره گیری از فناوری های نوین و تجارت الکترونیک جهت توسعه بازار مشهود و ضروری است.

این مطالعه به منظور تدوین مدل پیاده سازی بازاریابی الکترونیکی در حوزه ی کسب و کار ورزشی انجام شد. برای تدوین مدل، یک پرسشنامه ی محقق ساخت تهیه شد .روایی پرسشنامه توسط آزمون تحلیل عاملی تأییدی و اکتشافی بررسی شد و مقدار کومو در آزمون بارتلت برابر با 912/0 بود و پایایی آن از آزمون آلفای کرونباخ تأیید شد. پرسش نامه تحقیق در اختیار 252 نفر از اساتید تربیت بدنی در سراسر کشور قرار گرفت و برگشت داده شد . داده ها توسط نرم افزار SPSS و AMOS تجزیه و تحلیل شدند. نتایج تحلیل عامل ها نشان داد که مدل از برازش مناسبی برخودار است و همچنین نشان داد که سؤالات به 6 مؤلفه تعلق دارند. نتایج برای پایایی 6 مؤلفه بزرگتر از 70/0 بود که نشان می دهد، مدل از پایایی مناسبی برخودار می باشد. نتایج برای مدل معادلات ساختاری نشان داد که ضرایب مسیر برای شبکه های اجتماعی، طراحی محصول، خدمات الکترونیک، ارتباطات بازاریابی، زنجیره ارزش و تسهیم دانش به ترتیب 79/0، 76/0، 57/0، 72/0، 71/0 و 73/0 بود. بر اساس نتایج به دست شبکه های اجتماعی بیشترین سهم را در مدل بازاریابی کسب و کار حوزه ورزشی و خدمات الکترونیک کمترین سهم را در این مدل بازاریابی دارد. در مجموع این نتایج نشان می دهد که در مدل بازاریابی کسب و کار حوزه ورزشی، باید توجه ویژه ای به شبکه های اجتماعی شود

امروزه گرایش جهانی به کاربرد گاز طبیعی رشد چشمگیری داشته است و عواملی چون هزینه پایین، ایمنی، دردسترس بودن، مزایای زیست محیطی و توسعه تکنولوژی و کاربرد آن به خصوص در توربین های گازی، باعث شده تا این محصول جایگزین سوخت های نفتی شود. بسیاری از راه حل های فناورانه مطرح در بازار، چالش ها و فرصت های استفاده از گاز طبیعی را با هدف شناخت مسیرهای بهره ورانه ذیربط، بررسی می کنند. به عنوان یکی از این راه حل ها در این مقاله، مدلی برای انتخاب بهترین سوخت در زنجیره ارزش گاز طبیعی، از بین چهار گزینه معرفی شده است: گاز طبیعی فشرده، گاز طبیعی مایع، دی متیل اتر و گاز به مایع. ابتدا بر اساس یک مطالعه جامع، شاخص های مؤثر بر انتخاب سوخت، شناسایی شد. سپس از طریق تکنیک دلفی و به کمک نظرات خبرگان متبوع، شاخص ها غربالگری شدند و 20 مورد نهایی انتخاب گشت. در گام بعدی، شاخص ها رتبه بندی شدند که این امر از طریق توافق گروهی بین خبرگان و با ضریب تطبیق کندال معادل 808/0 محقق گشت. به منظور تبدیل رتبه به وزن از تکنیک معتبر مرکز ثقل استفاده شد. در نهایت با داشتن اوزان شاخص ها و همچنین چهار گزینه فوق الذکر از تکنیک جدید «کوکازو» بهره گرفته شد تا سوخت برتر مشخص گردد. بر طبق نتایج حاصله، در حال حاضر بهترین گزینه برای کشور گاز طبیعی مایع است و در رتبه بعدی، گاز طبیعی فشرده قرار می گیرد. 

بی توجهی به شرایط بازار و تأکید صِرف بر افزایش تولید یکی از مشکلات اساسی نظام های ترویج کشاورزی است. نهادینه کردن خدمات ترویج بازارمحور می تواند نقش مفید و مؤثری در افزایش کمیت و کیفیت تولید و بهینه سازی زنجیره ارزش محصولات با تمرکز بر رشد اشتغال، کارآفرینی و رونق اقتصادی در مناطق روستایی داشته باشد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی مؤلفه های نهادینه سازی خدمات ترویجی بازارمحور در زنجیره ارزش برنج درمناطق روستایی مازندران در سال 1398 انجام شد. گردآوری داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختارمند با 29 نفر از خبرگان کشور صورت گرفت و برای تحلیل داده ها، از روش تحلیل محتوای استقرایی استفاده شد. نتایج نشان داد که بر اساس رویکرد زنجیره ارزش برنج، فعالیت ها به دو دسته تقسیم می شوند؛ یکی، فعالیت های اولیه شامل تأمین نهاده ها، تولید، تبدیل، بازاریابی و مصرف برنج و دیگری، فعالیت های پشتیبانی شامل ارائه آموزش های مهارتی و مشاوره، تأمین منابع مالی، مدیریت منابع انسانی، وضع سیاست های حمایتی و فراهم سازی زیرساخت های لازم به ویژه در مناطق روستایی، که این دسته دوم به عنوان مؤلفه های نهادینه سازی خدمات ترویج بازارمحور در زنجیره ارزش برنج مورد شناسایی قرار گرفت.

نوغانداری و پرورش انبوه آن برای به دست آوردن ابریشم یک فعالیت اصلی اقتصادی در بسیاری از کشورهای در حال توسعه تلقی می گردد. توسعه این فعالیت نیازمند توجه ویژه به چگونگی نظام های تولید، فرآوری، تجارت و مصرف نهایی آن هاست. جهت دستیابی به این هدف مدل زنجیره ارزش مطرح می گردد تا راهی برای فعال کردن این نوع کسب و کار جهت افزایش بهره وری و دستیابی به توان رقابتی باشد. این پژوهش با هدف بررسی زنجیره ارزش فعالیت نوغانداری در مناطق روستایی شهرستان رامیان صورت گرفته است. این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی – تحلیلی مبتنی بر روش های هدفمند و تمام شماری در انتخاب نمونه ها و جمع آوری داده هاست. جامعه آماری این پژوهش را 103 نفر از فعالان در کسب و کار نوغانداری شهرستان رامیان تشکیل می دهند. به منظور ارزیابی عملکرد زنجیره ارزش برای مولفه های مدنظر پرسشنامه ای محقق ساخته در قالب طیف لیکرت استفاده گردید که روایی آن توسط اساتید و متخصصان و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 897/0 تایید گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های آماری در محیط نرم افزاری SPSS و برای تهیه نقشه از نرم افزار ArcGIS بهره گرفته شد. نتایج پژوهش بر مبنای مناسبات مؤلفه های زنجیره ارزش فعالیت نوغانداری نشان می دهد که بخش های سیاست گذاری و زیرساختی کسب و کار نوغانداری در منطقه به ترتیب با امتیازات 5/8 و 57/2 بهترین و ضعیف ترین عملکرد را در زنجیره ارزش این کسب و کار به خود اختصاص داده اند. می توان بیان نمود که این کسب و کار با در نظر گرفتن میانگین امتیازات در بخش های مختلف زنجیره ارزش در ابتدای مرحله توسعه این فعالیت قرار دارد.

آماری که از کشورهای دارای صنعت سینما در خصوص آثار اقتصادی این صنعت منتشر می شود، تأثیر رشد تولیدات سینمایی بر اقتصاد ملی را به خوبی نشان می دهد. توسعه این صنعت از یک سو موجب فراهم آوردن اشتغال مولد و رشد تولید ناخالص داخلی شده و از سوی دیگر به طور غیر مستقیم به توسعه صنایع مرتبط مانند رسانه ها و تلویزیون، تبلیغات و غیره کمک می کند. زنجیره ارزش شرکت، کلیه فعالیت هایی که با اجرای آنها مزیت رقابتی با هزینه پایین تر یا با کیفیت بهتر، ایجاد می گردد را، شناسایی می کند. معمولاً، هر حوزه کسب و کاری می بایست یک زنجیره ارزش داشته باشد. هدف از پژوهش حاضر نیز شناسایی زنجیره ارزش صنعت سینمای ایران و تاثیر هر یک از متغیرهای شناسایی شده در میزان فروش فیلم است. نمونه آماری تحقیق، صاحب نظران صنعت سینما در سطح شهر تهران بوده و در بازه زمانی نیمه نخست سال1392 اقدام به جمع آوری نظرات این افراد گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها، تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل عاملی تاییدی و مدلسازی معادلات ساختاری در نرم افزار لیزرل مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که از میان فعالیت های اصلی، آماده ورودی و از میان فعالیت های پشتیبانی، تهیه تامین مواد و امکانات بیشترین تاثیر را بر فروش فیلم دارند. 

دستیابی به نظام خدمات رسانی مؤثر بر توسعه فعالیت های کشاورزی یکی از مؤلفه های تضمین کننده پایداری اقتصاد نواحی روستایی (به ویژه در زمینه ارائه خدمات پشتیبان تولید و ایجادکننده فرصت اشتغال در بخش خدمات) است. پژوهش در این راستا با هدف تحلیل سطح برخورداری و دسترسی بهره برداران محصول زیتون از خدمات کشاورزی در ناحیه روستایی طارم انجام شد. روش پژوهش، کمی و مبتنی بر منطق قیاس است. جامعه آماری شامل تمام نقاط روستایی تولیدکننده زیتون (79 نقطه روستایی) و همچنین تمام بهره برداران محصول زیتون (5762) در ناحیه روستایی طارم بودند. با توجه به مفهوم کلیدی خدمات کشارزی در پژوهش، این مفهوم در سه گروه پشتیبانی، فرآوری، بازاریابی و فروش، در قالب 23 شاخص تعریف عملیاتی شد. برای جمع آوری داده های مرتبط با شاخص های منتخب، از روش کتابخانه ای و مراجعه به اسناد و گزارش های آماری و فن فیش برداری استفاده شد. برای تلخیص شاخص ها در قالب عامل ها، از روش تحلیل عاملی در اس.پی.اس.اس.، برای تعیین وزن از مدل تحلیل شبکه ANP در Super Decision و برای تعیین سطح برخورداری از خدمات کشاورزی، از مدل ویکور، شاخص موران، لکه های داغ و توزیع جهت دار جغرافیایی در ArcGis استفاده شد. براساس نتایج تحقیق از میان 79 نقطه روستایی تولیدکننده زیتون، 28 نقطه روستایی به لحاظ برخورداری از خدمات کشاورزی در سطح کاملاً برخوردار قرار دارند و سایر نقاط به لحاظ دسترسی، نیمه برخوردار و محروم هستند. این وضعیت در ناحیه روستایی مورد مطالعه، تحت تأثیر عامل دسترسی نقاط (روستایی) به مراکز شهری و نقاط روستایی بزرگ قرار دارد. به عبارتی نزدیکی به نواحی شهری و مراکزی که جمعیت بیشتری دارند، یک مزیت برای روستاهای کاملاً برخوردار از خدمات کشاورزی بوده است. این الگو پیامد سیاست توزیع و استقرار خدمات مبتنی بر رویکرد جمعیتی به جای رویکرد فضایی (آمایشی) و از سوی دیگر نتیجه برنامه ریزی برای کاهش نقش تصدی گری دولت و تمرکزگرایی برخی از خدمات در مراکز دهستان ها و مراکز پرجمعیت است. البته نتایج پژوهش نشان داد که میان برخورداری نقاط روستایی از خدمات کشاورزی در ناحیه و متغیرهای اقتصادی تولید و کشت زیتون رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. بدین معنا که توزیع مناسب سطح خدمات کشاورزی براساس توانمندی ها، موجب استفاده از ظرفیت های توسعه کشاورزی در ناحیه روستایی خواهد شد. لذا برای دستیابی به ظرفیت های توسعه ای در نواحی روستایی، شناسایی شرایط موجود و تدوین برنامه هایی برای بهبود و دسترسی مناسب به خدمات کشاورزی مهم ترین اقدام است.

مشکلات ساختاری حاکم بر صنعت خودرو همراه با توسعه نامتوازن زنجیره ارزش آن، منجر به ایجاد مسائل جدی در فعالیت های تولیدی این صنعت شده است. یکی از این مسائل، رویکرد ناقص تأمین مالی این صنعت در بستر نظام مالی ایران است که منجر به ایجاد مسائل جدی در ظرفیت تأمین مالی نوآوری صنعت خودرو شده است. پرشدن سقف اعتباری خودروسازان برای استفاده از تسهیلات بانکی، وجود ضوابط محدودیت زا برای پیش فروش خودرو و عدم توان یا عزم دولت برای حمایت مستقیم مالی از این شرکت ها، از جمله مهم ترین مسائل پیش روی این صنعت است. جریان فعالیت بخش حقیقی در این صنعت از تولید تا نوآوری، نیازمند ابزارهای خاص خود است. از این رو در این مقاله تلاش شده تا به منظور ارائه مدلی مبتنی بر زنجیره ارزش خودرو، ابزارهای تأمین مالی در اختیار توسعه این صنعت پیشنهاد گردد. بدین منظور با مورد کاوی مفهومی و تحلیل بنیادی صنعت و مراجعه به خبرگان این صنعت در بخش های مختلف زنجیره ارزش خودرو، آسیب ها و راهکارها تبیین شده است. در پایان با توجه به تحلیل زنجیره ارزش صنعت، نظام تأمین مالی زنجیره تأمین و تأمین مالی زنجیره ای از یک طرف و رویکرد مرحله ای به تأمین مالی نوآوری، مدل مفهومی برای تبیین نظام ابزارهای جدید تأمین مالی تولید خودرو ارائه شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد تنها راه تنوع بخشی به تأمین مالی این صنعت، استفاده از تأمین مالی زنجیره ای با اتّکاء به ابزارهای بازار سرمایه، نظام بانکی و استفاده از پلتفرم های جدید تأمین مالی مانند تاسیس صندوق های تخصصی در بازار سرمایه، انتشار اوراق متناسب با نیازهای صنعت و تامین مالی طرف خریدار است.

توسعه و مقاوم سازی زنجیره های ارزش محصولات کشاورزی می تواند به عنوان یک ابزار قدرتمند در راستای کاهش فقر و مبارزه با چالش امنیت غذایی و تاب آوری در مواقع بحرانی و شوک آور به ویژه در کشورهای در حال توسعه مورد توجه قرار گیرد و به اجرای سیاست های اقتصاد مقاومتی مبنی بر درون زا و برون نگر بودن کمک کند و بی توجهی به آن باعث کاهش سرمایه گذاری و از بین رفتن فرصت های شغلی شود. در این راستا، اهداف پژوهش شناسایی عوامل مؤثر داخلی و خارجی زنجیره ارزش محصول استراتژیک چای و ارائه راهبردهایی برای توسعه پایدار زنجیره ارزش این محصول جهت رونق تولید در نظر گرفته شد؛ زیرا این موضوع به لحاظ تحقق سیاست های کلان نظام از نظر اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی، رقابتی و سیاسی- امنیتی از اهمیت بالایی برخوردار است. لذا پژوهش بلحاظ هدف کاربردی، از نوع پیمایشی- تحلیلی و در آن از رویکرد کیفی بهره گرفته شد. بدین ترتیب ابتدا مروری بر مبانی نظری و پیشینه پژوهش انجام گرفته و با بهره گیری از رویکرد تحلیلی مقایسه ای، زنجیره های ارزش چای کشورهای برتر بررسی شد؛ سپس برای گردآوری داده ها، ابتدا نقاط قوت و ضعف، فرصت ها و تهدیدها طی جلسات هم اندیشی انفرادی و گروهی (طوفان ذهنی) احصاء و به منظور جمع بندی عوامل داخلی و خارجی، فرم های نظرسنجی میان خبرگان صنعت چای توزیع گردید. پس از گردآوری فرم ها، 12 نقطه قوت، 24 نقطه ضعف، 21 فرصت و 24 تهدید جمع بندی و در راستای ساماندهی و توسعه آن،راهبردهای یکپارچگی استراتژیک/ بهینه سازی بخشهای تولیدی و راهبردهای تولید صادراتمحور و رسوخ در بازار ارائه گردید.

هدف این مطالعه بررسی و شفاف سازی وضعیت شرکت های فناوری نانو ایرانی مبتنی بر جایگاه آن ها در زنجیره ارزش است. به این منظور رفتار کسب و کاری هر کدام از شرکت های فناوری نانو در بازه زمانی از ابتدای سال 1387 تا انتهای سال 1389 مورد مطالعه قرار گرفته است. این پژوهش، یک مطالعه توصیفی است که با استفاده از مفهوم زنجیره ارزش، قصد توصیف صنعت در حال شکل گیری نانو را دارد. در این تحقیق روش پیمایش طولی مورد استفاده قرار گرفته و در یک تمام شماری، کلیه شرکت هایی که به عنوان شرکت های فعال در حوزه فناوری نانو مورد مطالعه قرار داده است. جهت جمع آوری. داده ها، از مصاحبه های نیمه ساخت یافته، در سطح شرکت های نانو، مشتریان آن ها، شرکت ها یا سازمان های همکار آن ها مانند آزمایشگاه ها یا مراکز تحقیق و توسعه یا دانشگاه ها، مستندات رسمی و غیررسمی شرکت ها، مدارک، مکاتبات و گزارش های شرکت ها استفاده شد. تحلیل داده های جمع آوری شده نشان می دهد رویکرد کلی شرکت ها در حوزه فناوری نانو عرضه محور بوده است تا تقاضا محور. همچنین بعضی از شرکت های بالادستی زنجیره، فعالیت خود را به سمت تولید محصول نهایی گسترش داده و به فعالیت در پایین دستی زنجیره مشغول شده اند. نتایج تحقیق نشان می دهد وضعیت اقتصادی صنایعی که محصولات خود را با نانو بهینه کرده اند، از منظر سودآوری، بازگشت سرمایه و گردش مالی بهتر از شرکت های در ابتدا یا میانه زنجیره ارزش است. این مطالعه تصویر مناسبی از فعالیت شرکت های فناوری نانو برای سیاست گذاران و فعالان کسب و کار فراهم کرده و تقویت شرکت های واسطه نانویی و شرکت های صنعتی علاقمند به تولید مبتنی بر فناوری نانو و همچنین شراکت های راهبردی بین صنعت و شرکت های نانویی را توصیه می کند.