مطالب مرتبط با کلیدواژه

سرمایه فرهنگی


۱۴۱.

الگوسازی معادلات ساختاری تأثیر سرمایه فرهنگی بر خشونت خانگی علیه زنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های مشاوره جلد ۱۶ پاییز ۱۳۹۶ شماره ۶۳ 29-49

کلیدواژه‌ها: خشونت خانگی علیه زنان سرمایه فرهنگی زنان متأهل شهر مهریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۵ تعداد دانلود : ۳۲۵
هدف: خشونت خانگی علیه زنان یک مسأله اجتماعی است که می تواند در بیشتر جوامع مشاهده شود. شدت و میزان خشونت علیه زنان می تواند تحت تأثیر عوامل فرهنگی و اجتماعی گوناگونی چون؛ سرمایه فرهنگی قرار بگیرد. هدف پژوهش ﺣﺎﺿﺮ، الگوسازی معادلات ساختاری تأثیر سرمایه فرهنگی بر خشونت خانگی علیه زنان است. برای رسیدن به اهداف مورد نظر تحقیق، از نظریه سرمایه فرهنگی بوردیو و نظریه منابع گود استفاده شده است. روش: این پژوهش، با استفاده از روش تحقیق پیمایشی و نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، بر روی 309 نفر از زنان متأهل 15 تا 60 ساله شهر مهریز انجام گرفته است. داده ها با استفاده از پرسشنامه های محقق ساخته سرمایه فرهنگی و خشونت خانگی علیه زنان جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل داده ها به کمک نرم افزار SPSS نسخه 20 و بهره گیری از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و تبیین ارتباط بین دو متغیر، به کمک نرم افزار Amos و استفاده از الگوسازی معادلات ساختاری انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین سرمایه فرهنگی زنان و ابعاد آن (سرمایه فرهنگی تجسم یافته، سرمایه فرهنگی عینیت یافته و سرمایه فرهنگی نهادینه شده) با خشونت خانگی علیه زنان رابطه معکوس و معنادار وجود دارد (001/0 p< ). مدل معادلات ساختاری نشان داد که میزان تأثیر سرمایه فرهنگی بر خشونت خانگی علیه زنان، 36/0- است که نشان دهنده رابطه معکوس این دو متغیر می باشد. یعنی افزایش سرمایه فرهنگی باعث کاهش خشونت خانگی علیه زنان می شود. نتیجه گیری: ارتقای سطح سرمایه فرهنگی به منزله یکی از منابع در دسترس خانواده ها و زنان می تواند احتمال بروز خشونت خانگی را کاهش دهد.
۱۴۲.

سبک زندگی و مصرف موسیقی (مطالعه موردی: جوانان 15 تا 29 سال در شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال شانزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ 227-258

کلیدواژه‌ها: بوردیو جوانان تهرانی مصرف موسیقی سرمایه فرهنگی عادت واره ذوق/ذائقه/سلیقه سبک زندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰۲ تعداد دانلود : ۶۷۴
رشد انواع موسیقی جدید مورد علاقه جوانان نشان می دهد که در سبک زندگی آن ها تغییراتی به وجود آمده است. برای مطالعه این موضوع، این تحقیق براساس رهیافت بوردیو (1391) و با روش پیمایشی انجام شد. جامعه آماری تحقیق همه جوانان 15 تا 29 سال شهر تهران بودند. حجم نمونه 400 نفر برآورد شد و نمونه ها با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. گونه های مصرف موسیقی به چهار عامل غربی، پاپ، سنتی و مذهبی، دسته بندی شدند و رابطه هریک از آن ها با انواع سه گانه سرمایه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با سبک زندگی بررسی شد. یافته ها حاکی از این هستند که هرکدام از سرمایه ها و سبک زندگی به طور عمده با برخی از گونه های موسیقی رابطه معنادار دارند: سرمایه اقتصادی با موسیقی غربی، سرمایه اجتماعی با موسیقی پاپ، سرمایه فرهنگی با موسیقی سنتی و سبک زندگی با موسیقی سنتی. براساس یافته ها چنین نتیجه گیری می شود که با وجود تغییر در سبک زندگی جوانان، به طور عمده سرمایه فرهنگی مانع سوق یافتن جوانان به موسیقی های غیراصیل می شود.
۱۴۳.

بررسی عوامل مؤثر بر میزان سلامت جسمانی قومیّت های ترک و کرد با تأکید بر بُعد رفتاری سبک زندگی (مورد مطالعه: شهرهای تبریز و مهاباد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی ایران سال نوزدهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ 113 - 138

کلیدواژه‌ها: سلامت جسمانی سبک زندگیِ مرتبط با سلامت سرمایه اقتصادی سرمایه اجتماعی سرمایه فرهنگی قومیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۰ تعداد دانلود : ۴۶۳
این مقاله به بررسی عوامل مؤثر بر میزان سلامت جسمانی قومیّت های ترک و کرد ساکن در شهرهای تبریز و مهاباد با تأکید بر سبک زندگی ( بُعد رفتاری) می پردازد. روش پژوهش پیمایش و شیوه نمونه گیری، خوشه ای چند مرحله ای بوده که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 500 نفر برآورد شده است. چارچوب نظری پژوهش براساس مدل های درسلر و نظریه های مرتبط با آن می باشد. طبق یافته های پژوهش، مشخص شد که وضعیّت اقتصادی- اجتماعی، مجموع سرمایه های فرهنگی، اجتماعی ، اقتصادی و سبکِ زندگی بر سلامت جسمانی اثر مثبت و معناداری دارند به این مفهوم که با افزایش هر یک از این متغیرها، میزان سلامت جسمانی در بین اعضاء قومیّت ها نیز افزایش می یابد. همچنین میزان سلامت جسمانی اعضای قومیّت ترک بیشتر از اعضای قومیّت کرد است. سبک زندگی مرتبط با سلامت ترکها نیز بهتر از کردهاست.
۱۴۴.

تحلیل محتوای کتاب های دوره متوسطه اول برحسب میزان توجه به مؤلفه های سرمایه فرهنگی در سال تحصیلی 95-96(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد فرهنگ سال دوازدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۴۶ 165 - 196

کلیدواژه‌ها: سرمایه فرهنگی کتاب های درسی دوره متوسطه اول تحلیل محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۵ تعداد دانلود : ۲۸۹
هدف این مطالعه تحلیل محتوای کتاب های دوره متوسطه اول، برحسب میزان توجه به مؤلفه های سرمایه فرهنگی بود. این تحقیق از نظر هدف کاربردی است و با توجه به ماهیت آن از روش تحقیق تحلیل محتوا استفاده گردید. جامعه آماری شامل محتوای تمام کتاب های دوره متوسطه اول در سال تحصیلی 95-96 بوده و برای نمونه، کتاب های پیام های آسمانی، فارسی، تفکر و سبک زندگی و مطالعات اجتماعی در پایه های هفتم، هشتم و نهم به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار تحقیق، شامل سیاهه تحلیل محتوای محقق ساخته سرمایه فرهنگی برحسب نظریه بوردیو بود که برای برآورد روایی سیاهه تحلیل، از روایی محتوایی استفاده شد و پایایی آن نیز از طریق روش اسکات برابر 89/54 درصد محاسبه شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از سنجش فراوانی وروش آنتروپی شانون استفاده گردید. یافته ها نشان داد که مؤلفه سرمایه نهادینه از کمترین میزان توجه و در مقابل، مؤلفه های عینیت یافته و تجسم یافته از توجه بالایی برخوردارند و سهم مؤلفه عینیت یافته از همه بیشتر است. در فرجام مقاله براساس نتایج حاصل، پیشنهاد های لازم ارائه گردید.
۱۴۵.

بررسی رابطه سرمایه فرهنگی و مشارکت اجتماعی در بین جوانان 15 تا 24 سال شهر ایلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ ایلام دوره ۱۹ بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۵۸ و ۵۹ 179 - 202

کلیدواژه‌ها: سرمایه فرهنگی مشارکت اجتماعی ذهنیت یافتگی عینیت یافتگی نهادی شدن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۶ تعداد دانلود : ۵۴۶
پژوهش حاضر که با هدف شناخت رابطه بین سرمایه فرهنگی و میزان مشارکت اجتماعی در بین جوانان شهر ایلام در سال 1395 انجام شده، از نوع پیمایشی است. جامعه آماری آن نیز شامل کلیه جوانان شهر ایلام با دامنه سنی 15 تا 24 سال به تعداد 59 هزار و 930 نفر بر اساس سالنامه آماری سال 1395 می باشد که به جهت گستردگی از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای استفاده شد و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران، 381 نفر تعیین گردید. ابزار جمع آوری اطلاعات در این بررسی، پرسشنامه بود. تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از طریق نرم افزار spss نسخه 22 با استفاده از دو سطح توصیفی و استنباطی صورت گرفت. در سطح آمار توصیفی از نمودار فراوانی، درصد و میانگین و در سطح استنباطی از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. روایی ابزار پژوهش نیز از طریق اعتبار صوری و پایایی آن از طریق فرمول کوکران به دست آمد. یافته ها نشان داد که معیار sig بعد ذهنی سرمایه فرهنگی برابر با 000/0 است و این نشان می دهد که بین بعد ذهنی سرمایه فرهنگی و مشارکت اجتماعی رابطه معناداری وجود دارد. مقدار ضریب همبستگی پیرسون نیز 974% است که نشان از همبستگی مثبت و قوی بین دو متغیر دارد؛ یعنی هرچه بر بعد ذهنی سرمایه فرهنگی افزوده شود، مشارکت اجتماعی افزایش خواهد یافت. دو متغیر عینیت یافتگی سرمایه فرهنگی و مشارکت اجتماعی نیز در سطح 000/0 معنادار هستند؛ همچنین میزان همبستگی (950/0) دو متغیر، نشان دهنده همبستگی مثبت و قوی است، یعنی با رشد بعد عینی سرمایه فرهنگی، شاهد گرایش به مشارکت اجتماعی در بین جوانان ایلام خواهیم بود. مقدار معناداری بین بعد نهادی سرمایه فرهنگی و مشارکت اجتماعی (000/0) و میزان همبستگی (928/0)، حاکی از معنادار شدن رابطه و همبستگی مثبت و قوی بین دو متغیر است؛ به این معنا که افزایش بعد نهادی سرمایه فرهنگی سبب افزایش میزان مشارکت اجتماعی در میان جوانان شهر ایلام می گردد.
۱۴۶.

تحلیل جامعه شناختی ساختارهای اجتماعی میدان آموزش؛ مورد مطالعه، میدان آموزش ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی دوره یازدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۴۲) 31 - 63
تعداد بازدید : ۳۴۱ تعداد دانلود : ۳۲۷
مقاله حاضر سعی در تبیین این مسئله دارد که عاملان اجتماعی میدان آموزش از چه اندازه حجم و ترکیب سرمایه فرهنگی و اقتصادی برخوردار هستند؟ بر اساس حجم و ترکیب سرمایه تحت تملک عاملان اجتماعی، ساختار میدان آموزش را چگونه می توان ترسیم کرد؟ و درنهایت اینکه ساختار میدان آموزش به لحاظ همگونی و ناهمگونی چگونه است؟ بدین منظور چارچوب مفهومی پژوهش بر اساس نظریات بوردیو تدوین شده است. برای گردآوری و تحلیل داده ها از روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه بهره گرفته شد. جامعه آماری مورد مطالعه در روش پیمایش عبارت بود از معلمان و دانش آموزان شهر مشهد که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه بندی و فرمول کوکران 360 معلم و 390 دانش آموز به عنوان نمونه انتخاب شدند. نتایج تحقیق نشان می دهد که به طور کلی میزان سرمایه فرهنگی و اقتصادی معلمان و دانش آموزان پایین تر از سطح متوسط قرار دارد. نتایج تحلیل ساختار نیز بیانگر آن است که ساختار میدان آموزش از پنج طبقه متفاوت تشکیل شده است که این طبقات عبارت اند از: طبقه بالا، متوسط بالا، متوسط متوسط، متوسط پایین و پایین. نتایج توصیفی این طبقات نشان می دهد بیش از 70 درصد جمعیت در طبقات متوسط قرار دارند. درنتیجه، نوعی همگونی نسبی بین طبقات در میدان آموزش وجود دارد و این همگونی نسبی نشان می دهد رابطه رقابتی در ساختار میدان آموزش بسیار ضعیف است.
۱۴۷.

رفتار انتخاباتی اقوام در انتخابات دوره یازدهم ریاست جمهوری ایران (مورد مطالعه: اقوام بلوچ و ترکمن)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ارتباطی سال بیست و ششم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۹۹) 185 - 205

کلیدواژه‌ها: رفتار انتخاباتی اقوام سرمایه فرهنگی سرمایه اجتماعی برنامه های صداوسیما

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۳ تعداد دانلود : ۳۱۴
رفتار انتخاباتی کنشی است که یک فرد از آغاز تا پایان انتخابات از خود بروز می دهد. رفتار انتخاباتی در همه نظام های اجتماعی سیاسی، تحت تأثیر مسائل اجتماعی فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، روان شناختی، محیطی و جغرافیایی است. بر این اساس هدف اصلی پژوهش حاضر، تبیین رفتار انتخاباتی اقوام بلوچ و ترکمن در انتخابات دوره یازدهم ریاست جمهوری ایران است. روش پژوهش از نوع پیمایشی، به لحاظ هدف کاربردی و ابزار آن پرسشنامه محقق ساخته است که روایی و پایایی مورد تأیید قرار گرفته است. جامعه آماری افراد بالای 18 سال که با استفاده فرمول کوکران، 800 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب گردید. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که بین سرمایه اجتماعی (اعتماد و پیوند اجتماعی)، سرمایه فرهنگی (عینی و ذهنی) و برنامه های صداوسیما با رفتار انتخاباتی رابطه معناداری وجود دارد. مطابق نتایج تحلیل مسیر؛ شاخص سرمایه اجتماعی در مقایسه با سایر متغیرها سهم بیشتری را در تبیین رفتار انتخاباتی دارد.
۱۴۸.

بررسی و نقد کتاب آموزش و توسعه: مباحث نوین در اقتصاد آموزش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال نوزدهم دی ۱۳۹۸ شماره ۹ (پیاپی ۷۴) 47-71
تعداد بازدید : ۵۷۸ تعداد دانلود : ۴۰۲
هدف اصلی مقاله حاضر واکاوی و ارزیابی نقاداﻧه کتاب آموزش و توسعه: مباحث نوین در اقتصاد آموزش، ﺗﺄلیف معدن دار آرانی و سرکار آرانی از نشر نی است. این کتاب از آثار معدودی است که در زﻣﯿﻨه اقتصاد آموزش ﺗﺄلیف و انتشار یافته است. بررسی و ارزیابی کتاب براساس پرسش نامه داوری شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی در ابعاد ارزیابی شکلی، ساختاری، و محتوایی انجام پذیرفته است. درمجموع، نتایج بررسی نشان می دهد که کتاب، علی رغم اشکالاتی در زمینه های ساختاری و محتوایی، از کیفیت مطلوبی برخوردار است، اما لازم است برای ارتقای کیفیت کتاب در چاپ های بعدی، ازیک سو، یک فصل به طرح ویژگی های خاص آموزش و پرورش ایران اختصاص داده شود و ازسوی دیگر، به پیش نهادهای آخر مقاله توجه شود. به خصوص، در زمینه اقتصاد آموزش و ﺗﺄثیر توسعه انسانی در رشد اقتصادی تحلیل های مناسبی درجهت اصلاح سیاست گذاری هم در زمینه ساختار نهادهای متولی آموزش و تغییر رویکرد آن ها در امر تربیت نیروی انسانی کارآمد و هم در زمینه تخصیص اعتبارات کافی به نهادهای متولی امر آموزش و پرورش اقدامات اساسی صورت گیرد.
۱۴۹.

سرمایه فرهنگی شرکت کنندگان در ورزش همگانی (سیاستگذاری و راهکارها)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مجلس و راهبرد سال نوزدهم بهار ۱۳۹۱ شماره ۶۹ 5 - 32
تعداد بازدید : ۲۷۶ تعداد دانلود : ۱۷۷
سرمایه فرهنگی از مهم ترین متغیر های فرهنگ بوده و هدف پژوهش حاضر، شناخت سرمایه فرهنگی شرکت کنندگان در ورزش همگانی است. روش تحقیق، توصیفی زمینه یابی و جامعه آماری آن، همه مردان و زنان شرکت کننده در ورزش های همگانی شهر تهران بودند که از این میان 659 نفر به صورت تصادفی خوشه ای نمونه گیری شدند. در این تحقیق، سرمایه فرهنگی را متغیر های میزان مطالعه و سطح تحصیلات شرکت کننده، همسر و فرزند تشکیل می دهد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها و مقایسه سرمایه فرهنگی مردان و زنان، از شیوه های آمار توصیفی (شاخص پراکندگی و گرایش مرکزی، مرتبه ها و نقطه های درصدی و نمره استاندارد z) و آمار استنباطی (آزمون های کولموگوروف اسمیرنوف، لیون و t دو گروه مستقل) استفاده شده است. براساس نتایج، 1/81 درصد افراد از سرمایه فرهنگی متوسط و کمتر و 9/18 درصد از سرمایه فرهنگی بالا برخوردارند؛ همچنین تفاوت معنا داری بین میزان سرمایه فرهنگی زنان با مردان مشاهده نشد. توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات و بهره گیری از فناوری های نو در آموزش و ترویج فرهنگ ورزش همگانی، برپایی خانه ورزش در مراکز علمی، مدیریت واحد و برنامه ریزی مدون و ایجاد ساختار ملی برای ورزش همگانی، ترویج فرهنگ مشارکت همگانی در رفع مشکلات شهر و ناهنجاری های اجتماعی با ورزش همگانی از مهم ترین سیاست ها و راهکارهای پیشنهادی است.
۱۵۰.

نقش سرمایه فرهنگی در رفتارهای اجتماعی زیست محیطی (مطالعه تجربی: شهر شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مجلس و راهبرد سال بیست و دوم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۸۴ 371 - 393
تعداد بازدید : ۳۶۱ تعداد دانلود : ۱۸۹
هدف اصلی این پژوهش، سنجش رفتارهای اجتماعی زیست محیطی و شناخت نقش سرمایه فرهنگی و ابعاد آن بر رفتارهای اجتماعی زیست محیطی است و به عبارت دیگر، پاسخ به این سؤال که آیا با افزایش و یا کاهش سرمایه فرهنگی، بر رفتارهای اجتماعی زیست محیطی تغییری به وجود می آید یا خیر؟ روش تحقیق حاضر با رویکرد کمی تحقیق و روش پیمایش به انجام رسیده است. نمونه تحقیق 385 نفر از افراد بالای 18 سال ساکنان شهر شیراز را تشکیل می دهند. داده های آن از طریق پرسش نامه ساختاریافته گردآوری و با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شده اند. چارچوب نظری این تحقیق تلفیقی از آرا پیر بوردیو و پارادایم جدید زیست محیطی است. در این تحقیق رفتارهای اجتماعی زیست محیطی در چهار بخش امکانات و شرایط، دانش، نگرش و رفتارهای زیست محیطی سنجیده شده است.نتایج به دست آمده نشان می دهد که ضریب رگرسیون متغیر سرمایه فرهنگی برابر 41/0، ضریب رگرسیون استاندارد شده متغیر برابر 39/0، ضریب تعیین متغیر سرمایه فرهنگی برابر 156/0 و ضریب تعیین تعدیل یافته نیز برابر با 158/0 است. بدین معنا که متغیر سرمایه فرهنگی توانسته 15 درصد از تغییرات متغیر وابسته یعنی رفتارهای اجتماعی زیست محیطی را تبیین کند. مقدارF نیز برابر 75/59 به دست آمده که دارای سطح معناداری 000/0 می باشد. بر این اساس ضریب تعیین به دست آمده نیز معنادار است.
۱۵۱.

بررسی تطبیقی رابطه توسعه اقتصادفرهنگ و نظم در جامعه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) پاییز ۱۳۹۸ شماره ۸۶ 1 - 40

کلیدواژه‌ها: توسعه نظم اقتصادفرهنگ سرمایه اقتصادی سرمایه فرهنگی سرمایه اجتماعی سرمایه سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۴ تعداد دانلود : ۲۵۳
ایران در اقتصادفرهنگ با مسئله توسعه نیافتگی مواجه و فاصله زیادی با کشورهای توسعه یافته، رشدیافته و حتی کشورهای مشابه خود دارد. اقتصادفرهنگ با حاکم شدن نظم بر اجزای خرده نظام های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی و روابط آن ها با هم و در نتیجه رشد کمی، کیفی و تنوع در فرایند تولید، توزیع و مصرف کالا و خدمات فرهنگی توسعه می یابد. در این مقاله توسعه یافتگی اقتصادفرهنگ و رابطه آن با نظم در جامعه با روش تطبیقی بین 10 کشور اول پیشرفته و 10 کشور اول رشدیافته در اقتصادفرهنگ و ایران بررسی شده است. نتایج بیانگر آن است که هرچه نظم در جامعه بیشتر بوده، توسعه اقتصاد فرهنگ نیز بیشتر شده است. همبستگی بین نظم در جامعه و توسعه اقتصادفرهنگ 0.72 r = بوده و 0.52 از تغییرات اقتصادفرهنگ به وسیله نظم در جامعه تبیین شده است. در تبیین هم زمان تغییرات اقتصادفرهنگ، سرمایه اقتصادی و فرهنگی بیشترین توان تبیین را داشته اند. روش بازه احتمال وقوع نشان داد ایران درصورتی که نرخ رشد خود را در سرمایه اقتصادی 1.32، در سرمایه فرهنگی 0.50، در سرمایه اجتماعی 0.20 و در سرمایه سیاسی به 1.13 برساند در سال 2030 میلادی و 1410 شمسی در اقتصادفرهنگ به توسعه ای همانند کشورهای پیشرفته می رسد.
۱۵۲.

عوامل مرتبط با سلامت اجتماعی در میان شهروندان شهر کاشان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی پاییز ۱۳۹۸ شماره ۴۰ 147-175

کلیدواژه‌ها: سلامت اجتماعی احساس امیدواری احساس شادی سرمایه فرهنگی اعتماد اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۱ تعداد دانلود : ۴۵۶
سلامت اجتماعی افراد از محورهای ارزیابی سلامت جوامع مختلف است. هدف اصلی پژوهش، تبیین عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر سلامت اجتماعی در بین شهروندان شهر کاشان است. روش تحقیق از نوع پیمایش و ابزار تحقیق، پرسشنامه محقق ساخته بوده است. جامعه آماری تحقیق شامل شهروندان 18-64 ساله شهر کاشان است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 373 نفر به دست آمده است و برای دستیابی به نمونه های تحقیق، از روش نمونه گیری غیر احتمالی- سهمیه ای استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که میانگین سه متغیر مستقل (اعتماد اجتماعی، احساس امیدواری، نشاط اجتماعی) و نیز متغیر وابسته تحقیق (سلامت اجتماعی) بالاتر از حد متوسط طیف موردبررسی و میانگین سرمایه فرهنگی پایین تر از آن است. بین متغیرهای اعتماد اجتماعی، نشاط اجتماعی، احساس امیدواری، سرمایه فرهنگی و سلامت اجتماعی رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد؛ به طوری که نتایج ضریب رگرسیونی نشان می دهد که احساس شادی دارای بیشترین اثر بر سلامت اجتماعی است. همچنین نتایج تحلیل مسیر نشان می دهد که بیشترین میزان تأثیر مستقیم و غیرمستقیم بر سلامت اجتماعی شهروندان شهر کاشان را به ترتیب احساس شادی، احساس امیدواری، اعتماد اجتماعی و سرمایه فرهنگی دارند. به نظر می رسد باوجود تأثیر کم سرمایه فرهنگی، سایر عوامل اجتماعی بررسی شده، زمینه روابط سالم اجتماعی و سلامت اجتماعی را فراهم می کنند.
۱۵۳.

تغییرات سرمایه فرهنگی و اقتصادی طبقه متوسط جدید و تأثیر آن بر رفتار سیاسی این طبقه در ایران پس از انقلاب(1397-1384)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی سیاسی ایران سال دوم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۷) 105 - 139

کلیدواژه‌ها: طبقه متوسط جدید٫سرمایه اقتصادی سرمایه فرهنگی رفتار سیاسی ایران پس از انقلاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۵ تعداد دانلود : ۴۸۷
طبقه متوسط و با تأکید بیشتر طبقه متوسط جدید از سوی بسیاری از تحلیل گران و جامعه شناسان نحله های فکری گوناگون به عنوان مهمترین طبقه در تحولات اجتماعی شناخته شده است. طبقه متوسط جدید در ایران بعد از انقلاب به ویژه با سیاست های اتخاذ شده از سوی دولت های پس از جنگ، از منظر کمی و کیفی گسترش یافت. از این رو، نوشتار پیش رو برا این پرسش متمرکز شد که جایگاه طبقه متوسط جدید در سال های1384 تا1397 چه تحولی یافته و این تحول چه تأثیری بر رفتار سیاسی این طبقه گذاشته است؟ فرضیه مطرح این بود که در سالهای مورد بررسی، طبقه متوسط جدید دچار تغییر و تحول شده، بااین حال این تغییرات روند متناقض داشته به نحوی که در بازه زمانی 14 ساله اخیر موقعیت این طبقه از منظر منظر اقتصادی تضعیف و از جنبه سرمایه فرهنگی تقویت شد و همین امر تقاضای طبقه متوسط را در حوزه های مختلف ازجمله عرصه سیاسی افزایش داد. این فرضیه در چارچوب نظری مورد تأکید که نظریه بوردیو و روش ساخت یابی بود مورد آزمون قرار گرفت و نقش عاملان (طبقه متوسط جدید) از یک سو و نقش ساختارها (اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی) از سوی دیگر موردتوجه قرار گرفت. به این منظور از روش گردآوری داده ها و بهره گیری از منابع کتابخانه ای- فضای مجازی استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که ادامه این روند به تعارض پایگاهی طبقه متوسط جدید و کاهش مصرف فرهنگی این طبقه- که عامل تمایز طبقاتی آن از طبقه پایین جامعه است- و درنهایت به رادیکال شدن کنش سیاسی- اجتماعی این طبقه منجر شده است.
۱۵۴.

جایگاه فاطمه أمّ علی مهد علیه در تصوف و فتوت اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ادب عرفانی (گوهر گویا) سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۴۲) 123 - 142

کلیدواژه‌ها: تصوف أم علی احمد بن خضرویه گفتمان فتوّت مردسالاری هویت سرمایه فرهنگی سرمایه اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۳ تعداد دانلود : ۲۱۵
یکی از زنانی که در تاریخ و فرهنگ کهن ایران و اسلام نقش برجسته ای ایفا کرده، فاطمه أمّ علی (متوفی حدود 250 ق.) همسر احمد بن خضرویه (متوفی 240 ق.) از عارفان و فتیان قرن سوم هجری است. دربارۀ زندگی این بانوی فرهیخته اطلاعات پراکنده ای موجود است؛ اما با توجه به اینکه نام او همواره در کنار نام همسرش در تذکره ها آمده است، می توان با جمع آوری داده ها به شرح احوال و آرا و سخنان وی دست یافت و تلاش های او را برای یافتن جایگاهی درخور در تصوف و فتوت اسلامی نشان داد و ستود. نویسنده این مقاله می کوشد با تحلیل گفتمان های موجود در عصر فاطمه، افزون بر ترسیم نقش او در حمایت و یا برانداختن آن گفتمان ها، حقایق پنهان تاریخی را آشکار کند. با استفاده از نظریه انواع سرمایه های پیر بوردیو می توان به اثبات این مطلب پرداخت که فاطمه أمّ علی فرزند دختر یکی از خانواده های اشراف و بزرگان بلخ با تکیه بر سرمایۀ اقتصادی و نمادین می کوشد سرمایۀ فرهنگی درخوری برای خود فراهم آورد و با ورود به گفتمان صوفیه و اهالی فتوت به سرمایۀ اجتماعی و جایگاه اجتماعی سزاوار دست یابد. همچنین توانسته است با ورود به حلقه های تصوف و اهل فتوت در مقابل گفتمان مردسالاری روزگار خود بایستد و نگرش زن گریز حاکم بر آن را به حاشیه براند. روش این پژوهش در بخش مرکزی مقاله، شیوۀ پژوهش تاریخی است؛ در آن بخش به جست وجوی منابع درباره زندگی، احوال و آثار أم علی اقدام شده است. شیوۀ پژوهش در بخش دیگر مقاله تحلیلی   توصیفی بوده و از نظریه سرمایه پیر بوردیو و دیدگاه زن مبنای والترز در چهارچوب نظری این پژوهش استفاده شده است.
۱۵۵.

بررسی رابطه شبکههای مجازی و سرمایه فرهنگی شهروندان در شهر تهران

نویسنده:
منبع: مطالعات رهبری فرهنگی سال اول زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: شبکه های اجتماعی سرمایه فرهنگی شهروندان تهران.

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۹ تعداد دانلود : ۲۳۷
هدف از اجرای این پژوهش بررسی رابطه بین استفاده از شبکه های اجتماعی با سرمایه فرهنگی شهروندان تهرانی انجام گرفت. روش پژوهش، توصیفی– همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق را کلیه شهروندان شهر تهران تشکیل میداد و از نمونهگیری خوشهای و تصادفی ساده استفاده شد.4 منطقه از شهر تهران با توجه به موقعیتجغرافیایی انتخاب شده و سپس نمونهها به صورت تصادفی ساده از 4 منطقه مذکور انتخاب شدند. حجم نمونه تحقیق با استفاده از جدولمورگان برابر با 384 نفر بهدست آمد. ابزار اندازهگیری پژوهش شامل پرسشنامه سرمایه فرهنگی بوردیو (1965) و پرسشنامه محقق ساخته میزان استفاده از انواع شبکههایاجتماعی بود. روایی و پایایی پرسشنامه مورد تائید قرار گرفته و پس از آن اقدام به توزیع پرسشنامه میان نمونه تحقیق شد. در بخش آمار توصیفی از فراوانی، درصد فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد استفاده شد و در بخش آمار استنباطی جهت بررسی توزیع داده ها از آزمون کلموگروفاسمیرنف و به منظور آزمون فرضیات تحقیق از آزمونهای همبستگی پیرسون و تیمستقل استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد: بین میزان استفاده از شبکههایاجتماعی و آشنایی با هنر و موسیقی، ادبیات و تاریخ، شایستگیاجتماعی، سوادرسانهای، شایستگیفرهنگی، برونگرایی و سرمایهفرهنگیشهروندان تهرانی ارتباط معنیدار و مثبت وجود دارد (01/0=P)؛ همچنین، بین میزان استفاده از شبکههایاجتماعی شهروندان زن و مرد و نیز بین سرمایهفرهنگی شهروندان زن و مرد تهران تفاوت معنیداری وجود دارد (05/0>P).
۱۵۶.

رابطه ی ابعاد سرمایه ی فرهنگی و مدیریت بدن در زنان

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال پنجم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱۸ 55-69

کلیدواژه‌ها: مدیریت بدن سرمایه فرهنگی زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۴ تعداد دانلود : ۵۷۵
با توجه به اهمیت موضوع زیبایی و بدن به ویژه در جامعه ی معاصر هدف این پژوهش بررسی ابعاد مختلف سرمایه ی فرهنگی و مدیریت بدن در میان زنان شهر کرمانشاه بود. جامعه آماری پژوهش زنان 15 تا 29 سال شهر کرمانشاه بود. تعداد 320 نفر از آنان به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. این پژوهش با استفاده از روش میدانی، تکنیک پیمایشی و ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته در زمینه سرمایه فرهنگی و مدیریت بدن بود. در جهت پاسخگویی به سؤال اصلی این پژوهش به بررسی و تحلیل رابطه میزان کل و همچنین ابعاد مختلف سرمایه فرهنگی چون سرمایه فرهنگی (بعد تظاهرات رفتاری)، سرمایه فرهنگی (بعد سرمایه فرهنگی عینیت یافته)، سرمایه فرهنگی (بعد معلومات درونی شده)، همچنین پایگاه اقتصادی، سن و وضعیت تأهل به عنوان متغیرهای مستقل و مدیریت بدن در میان زنان به عنوان متغیر وابسته پرداخته شد. نتایج تحقیق با استفاده از روش آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره حاکی از ان بود که به جز متغیر سن، بین تمامی متغیرهای مستقل با متغیر وابسته رابطه مثبت و مستقیم معناداری وجود دارد.
۱۵۷.

تعیین کننده های سرمایه ای سبک زندگی سلامت محور سالمندان تهرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه انجمن جمعیت شناسی ایران سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱۶ 117-138

کلیدواژه‌ها: سالمندی سبک زندگی سلامت محور امراض مزمن سرمایه اجتماعی سرمایه اقتصادی سرمایه فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۱ تعداد دانلود : ۳۵۲
مطالعه سبک زندگی سلامت محور به بررسی الگوی های جمعی رفتارهایی اطلاق می شوند که با پرداختن به مسائل مخاطره آمیز سلامت افراد و یافتن علل و دلایل آن تضمین کننده سلامت ایشان باشند. تبیین های موجود، عمدتا تعیین کننده هایی همچون انتخاب های فردی و عوامل ساختاری و اجتماعی را مدنظر قرار داده اند. با اتخاذ رویکردی مشابه، تحقیق حاضر درصدد کشف علل سرمایه ای موثر بر انتخاب های فردی است که بر سبک زندگی سلامت محور سالمندان تهرانی تاثیر می گذارند. یافته های تحقیق نشان داد تقریبا دو سوم سالمندان مورد بررسی، از سبک زندگی متوسطی برخوردارند. با در نظر گرفتن انواع سرمایه، 6/56 درصد نمونه تحقیق از سرمایه اقتصادی متوسط و 2/62 درصد آنها از سرمایه اجتماعی متوسطی برخوردارند. مهمتر آنکه 7/74 درصد سالمندان مورد بررسی از سرمایه فرهنگی پایینی برخوردارند. نتایج آزمون فرضیات نشان داد که سرمایه اجتماعی و اقتصادی با سبک زندگی مبتنی بر سلامت سالمندان رابطه معنی داری دارند در حالیکه سرمایه فرهنگی بر سبک زندگی بی تاثیر است. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد 16 درصد تغییرات سبک زندگی سالمندان تابع سرمایه اجتماعی و اقتصادی است و در بین انواع سرمایه، سرمایه اجتماعی و سپس سرمایه اقتصادی با ضرایب بتای 186/0 و 136/0 بیشترین اثر را بر سبک زندگی سلامت محور سالمندان دارد.
۱۵۸.

بررسی میزان تأثیر سرمایه های اقتصادی و اجتماعی بر سرمایه فرهنگی (مطالعه جوانان شهرستان پاوه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال ششم بهار ۱۳۸۹ شماره ۱۸ 87 - 113

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی سرمایه اقتصادی سرمایه فرهنگی جوانان شهرستان پاوه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۵ تعداد دانلود : ۲۵۳
هدف ما در این مقاله، در کنار توصیف میزان سرمایه های مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در میان جوانان شهرستان پاوه، بررسی میزان تأثیر سرمایه های اقتصادی و اجتماعی بر سرمایه فرهنگی بوده است. در این تحقیق، از نظریه پیر بوردیو استفاده شده و داده های تحقیق نیز به روش پیمایش و از طریق مصاحبه با 410 نفر از جوانان 15-29 ساله مناطق شهری شهرستان پاوه جمع آوری شده است. نتایج توصیفی این تحقیق نشان داده است که؛ میزان سرمایه اجتماعی جوانان شهر پاوه درحد زیاد اما، میزان سرمایه های اقتصادی و فرهنگی آنها در حد متوسط است. نتایج تحلیلی تحقیق نیز نشان می دهد که از میان مؤلفه های مختلف سرمایه اجتماعی، مؤلفه آگاهی و توجه به امور عمومی، سیاسی و اجتماعی، و از میان مؤلفه های مختلف سرمایه اقتصادی، برخورداری از وسایل رفاهی، بیش ترین نقش تبیین کنندگی را در زمینه سرمایه فرهنگی دارند.
۱۵۹.

سبک زندگی جوانان: بررسی جامعه شناختی سبک زندگی و مؤلفه های آن در بین دختران و پسران شهر بابلسر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال ششم بهار ۱۳۸۹ شماره ۱۸ 135 - 160

کلیدواژه‌ها: جنسیت سبک زندگی جوانان سرمایه فرهنگی پایگاه اقتصادی - اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۶
سبک زندگی، از جمله موضوعاتی است که در دهه های اخیر مورد توجه صاحب نظران و نظریه پردازان علوم انسانی و اجتماعی قرار گرفته است. زیرا توجه به این مسأله، برخاسته از تحولات اجتماعی و فرهنگی عمیقی است که؛ سهم زنان و مردان را در عرصه های مختلف اجتماعی، فرهنگی و سیاسی در جهان مدرن نمایان کرده است. با توجه به اهمیت هرچه بیشتر نقش اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و... دختران و پسران جوان در ساختن و بازآفرینی الگوها و رفتارهای مصرفی (سبک زندگی) جوان پسند، تأکید ما در این مقاله، معطوف به جوانان است. مطالعه حاضر، درصدد بررسی سبک زندگی جوانان بر حسب جنسیت، منزلت، سن و غیره است؛ از این رو، برای بررسی موضوع مذکور، تعداد 380 نفر از جوانان دختر و پسر بین 15 – 25 سال شهر بابلسر، به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید. نتایج تحقیق نشان داد که؛ گرایش جوانان دختر و پسر به رفتارهای مصرفی فرهنگ مدرن، بیش از گرایش آنان به رفتارهای مصرفی فرهنگ سنتی است؛ از سوی دیگر، نتایج تحقیق حاکی از آن است که رفتارهای مصرفی (مؤلفه های سبک زندگی) در بین دختران و پسران، در بُعد مصرف فرهنگی، فعالیت های زمان فراغت و مدیریت بدن، متفاوت است. همچنین، بین سبک زندگی دختران و پسران جوان نیز تفاوت معناداری دیده می شود.  
۱۶۰.

بررسی تحولات فرهنگ عمومی در ایران براساس تحلیل نام گذاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال هفتم پاییز ۱۳۹۰ شماره ۲۴ 39 - 64

کلیدواژه‌ها: اجتماعی سرمایه فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲۷ تعداد دانلود : ۳۰۹
یکی از ابزارهای کارا برای شناسایی تحولات و تغییرات فرهنگی در دوره های تاریخی مختلف استفاده از "نام" و تحولات آن است. بدین لحاظ، شناخت تحولات نام گذاری کودکان یکی از منابع مفید و قابل اطمینان برای شناخت تحولات فرهنگی در جامعه ایران است. در این مقاله در نظر است با رویکرد نظری دولت محور و با استفاده از تحلیل فرایند نام گذاری در ایران از سال 1340 تاکنون، فرایند تحولات فرهنگ عمومی را در طی این دوران تا حدودی مشخص نماید. برای این مهم 50 اسم پربسامد از سال 1340 تا 1388 را که تقریبا 60 درصد کل نام گذاری ها در هر سال را شامل می شدند، مورد تحلیل و طبقه بندی بر حسب گرایش های فرهنگی نهفته در آن ها قرار گرفت. سپس برای تعیین تاثیر رویکرد دولت ها و بستر اجتماعی و سیاسی بر گرایش های فرهنگی نام گذاری، تاریخ 50 ساله ایران را از سال 1340 تا کنون بر اساس نقش و رویکرد دولت ها به هشت دوره تاریخی تقسیم شده و سپس تحولات نام گذاری را بر حسب این دوره های تاریخی مورد بررسی قرار گرفت. براساس نتایج گرایش ملی اسلامی نام گذاری مسلط ترین گرایش در عرصه فرهنگی کشور طی سا ل های اخیر بوده است، مهمترین تحول در این گرایش افزایش معنادار آن در دوره اصلاحات است. همچنین نتایج نشان می دهد که روند به کارگیری اسامی اسلامی سنتی، در جامعه ایرانی رو به کاهش گذاشته است. گرایش به اسامی اسلامی مدرن در سال 57 و با آغاز انقلاب با یک افزایش چشمگیر مواجه است. اما آنچه در باب گرایش نام گذاری اسلامی ایدئولوژیک مشخص است رابطه معنادار آن با انقلاب است. این گرایش نام گذاری با شروع موج انقلابی در سال 56 متولد می شود. و در دوره انقلاب به اوج خود می رسد. اسامی حامل فرهنگ ایرانی باستانی در دوره پیش از انقلاب چند سالی افزایش می یابند اما با شروع انقلاب گرایش به این نام ها به شدت کاهش می یابد اما مجددا در دوران سازندگی به طور معناداری افزایش می یابند. یکی از گرایش های نوظهور در حیطه نامگذاری، گرایش ایرانی مدرن می باشد. این گرایش از دوره جنگ به بعد با سرعت زیادی در فرهنگ عمومی جامعه گسترش یافته است.