مطالب مرتبط با کلیدواژه
۱۰۱.
۱۰۲.
۱۰۳.
۱۰۴.
۱۰۵.
۱۰۶.
۱۰۷.
۱۰۸.
۱۰۹.
۱۱۰.
۱۱۱.
۱۱۲.
۱۱۳.
۱۱۴.
۱۱۵.
۱۱۶.
۱۱۷.
۱۱۸.
۱۱۹.
۱۲۰.
سرمایه فرهنگی
حوزه های تخصصی:
باتوجه به اهمیت اشکال سرمایه در توسعه شهری و نیز قابلیت تبدیل آنها به یکدیگر، در پژوهش حاضر تلاش شد تا رابطة بین دسترسی کالاهای هنری و خدمات فرهنگی با ابعاد مختلف سرمایه اجتماعی شهروندان شهر اصفهان در سال 92-91 بررسی شود. پژوهش حاضر به لحاظ زمانی، تک مقطعی و ازنظر میزان ژرفایی ازجمله مطالعات پهنانگر است. جامعه آماری، شهروندان 20 تا 64 سالة مناطق چهارده گانه شهر اصفهان را شامل بوده است که براساس فرمول کوکران، 400 نفر از شهروندان به روش نمونه گیری خوشه ای برای پاسخ گویی به سؤالات پژوهش انتخاب شدند. در سطح توصیفی، نتایج نشان دهندة مطلوب نبودن متغیرهای پژوهش است. در سطح تحلیلی، نتایج نشان داد بین سازه دسترسی به کالاهای هنری و خدمات فرهنگی با سازه سرمایه اجتماعی ارتباط معناداری وجود نداشته است؛ اما با برخی از مؤلفه های آن، یعنی مؤلفه احساس امنیت (به صورت معکوس) و مشارکت اجتماعی، انسجام اجتماعی و مشارکت مدنی (به طور مستقیم) رابطه معناداری وجود دارد. در ارتباط با سازه دسترسی به کالاهای هنری و خدمات فرهنگی در بین مؤلفه های تشکیل دهنده، باتوجه به مقادیر استاندارد برآوردشده ضریب گاما، مقیاس های استفاده از وسایل و امکانات فرهنگی و هنری با ضریب 627/0، خلق اثر با ضریب 572/0 و مالکیت کالاهای فرهنگی و هنری با ضریب 390/0، به ترتیب بیشترین همبستگی را داشته اند. در ارتباط با سازه سرمایه های اجتماعی نیز در بین ابعاد سرمایه اجتماعی، هنجارهای اجتماعی با بار عاملی 018/1، اعتماد اجتماعی با بار عاملی 613/0 و شبکه های اجتماعی با بار عاملی 932/0- نیز میزان همبستگی با نمرات سازه سرمایه اجتماعی را گزارش می دهد.
بررسی تأثیر سرمایه فرهنگی بر سلامت عمومی با میانجی گری سبک زندگی سلامت محور (مطالعه موردی: دانش آموزان متوسطه دوم شهر شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
سرمایه فرهنگی بخشی از دارایی هر فرد است که نقش بسزایی در سبک و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت ایفا می کند. هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر سرمایه فرهنگی دانش آموزان بر میزان سلامت عمومی به سبب سبک زندگی سلامت محور آن هاست. چهارچوب نظری به کار رفته در این پژوهش، نظریه سرمایه فرهنگی بوردیو و سبک زندگی سلامت محور کاکرهام است. جامعه آماری، دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر شیراز است و نمونه آماری 391 نفری پسر و دختر با استفاده از فرمول کوکران بررسی شده است. روش نمونه گیری، روش خوشه ای متناسب با حجم بوده است که با استفاده از آمار گرفته شده از اداره آموزش و پرورش شیراز، تعداد جامعه آماری و سهم هر خوشه به دست آمده است. نتیجه های پژوهش نشان داد هر سه متغیر سرمایه فرهنگی، سبک زندگی سلامت محور و سلامت عمومی همبستگی مثبت و معناداری با هم دارند؛ همچنین نتیجه های الگو سازی معادله های ساختاری نشان داد سرمایه فرهنگی به طور غیرمستقیم و به سبب سبک زندگی سلامت محور بر سلامت عمومی دانش آموزان تأثیر مثبت دارد. به طور کلی نتیجه های این پژوهش درستی الگوی مورد بررسی را تأیید می کند.
فراتحلیل رابطه سرمایه فرهنگی و سبک زندگی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ظهور جامعه مصرفی ازطریق زیادشدن کالاهای مادی و دموکراتیزه شدن مصرف، سبب انتخابی شدن زندگی روزمره می شود. در این شرایط در حوزه هویت، یکی از مؤلفه های اساسی فعالیت روزمره، انتخاب هایی است که به طور عادی انجام می دهیم. نوگرایی، فرد را با تنوع پیچیده ای از انتخاب های ممکن رودررو می کند؛ ولی به او در گزینش هایی که باید به عمل آورد، کمک چندانی نمی کند. این امر پیامدهای گوناگونی دارد؛ یکی از این پیامدها اهمیت یافتن سبک زندگی و راهبرد های مؤثر بر آن است؛ ازاین رو، هدف این پژوهش فراتحلیل رابطه میان متغیر سرمایه فرهنگی و سبک زندگی است. فراتحلیل حاضر با استفاده از 8 پژوهش مرتبط انجام شده است که با روش پیمایش و به کارگیری ابزار پرسش نامه در جوامع آماری متفاوت برحسب سنجه های پایا به انجام رسیده اند. در گام نخست، مفروضات همگنی و نداشتن سوگیری انتشار بررسی شدند. یافته ها بیانگر ناهمگنی اندازه اثر و نداشتن سوگیری انتشار مطالعات بررسی شده بودند. در مرحله دوم، ضریب اندازه اثر و نقش تعدیل کنندگی متغیرهای جنسیت، وضعیت تأهل و قومیت با به کارگیری نسخه دوم نرم افزارCMA ارزیابی شدند. یافته ها نشان دادند اندازه اثر سرمایه فرهنگی و سبک زندگی معادل 28/0 است که برحسب نظام تفسیری کوهن، در حدی متوسط ارزیابی می شود. همچنین، قومیت، متغیر تعدیل گر در نظر گرفته شد و ضریب اثر برای اقوام کرد 37/0، مازنی 29/0، فارس 28/0، ترک 27/0 و عرب 24/0 به دست آمد. برای متغیر تعدیل گر جنسیت زن 33/0 و مرد 23/0 و برای متغیر تعدیل گر تأهل، افراد مجرد 34/0 و متأهل 23/0 ارزیابی شدند. در مجموع، نتایج نشان دادند سرمایه فرهنگی با تعدیل گری قومیت، جنسیت و تأهل، تأثیر متفاوتی بر سبک زندگی دارد.
مقایسه سرمایه فرهنگی بین دو گروه زنان با سابقه عمل های جراحی زیبایی و بدون انجام جراحی زیبایی در شهر رشت(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در سال های اخیر پژوهشگران عرصه اجتماعی توجه زیادی به تحلیل و بررسی بدن داشته اند و آن را به منزله موضوع و هدفی برای پژوهش های زیباشناسانه مطرح کرده اند. با افزایش آگاهی مردم از استاندارهای زیبایی، میل به نزدیک شدن به این استانداردها زیادتر شده است. هدف پژوهش حاضر تعیین تفاوت زنان بدون جراحی زیبایی و پس از جراحی ازنظر سرمایه فرهنگی و مؤلفه های آن است. این مطالعه در قالب طرح پس رویدادی و به صورت مقطعی انجام شده است. داده های مطالعه از 383 نفر از زنان (191 نفر زنانی که جراحی زیبایی داشته اند و 192 نفر زنانی که جراحی زیبایی انجام نداده اند)، با سنین بالاتر از 15 ساکن شهر رشت و در ماه های مهر تا آذر 1395 جمع آوری شده است. برای انتخاب نمونه های لازم از بین زنانی که جراحی زیبایی انجام داده بودند، از روش نمونه گیری دردسترس استفاده شد. این زنان برای انجام یا دریافت مراقبت های مرتبط با جراحی زیبایی، به کلینیک های زیبایی مراجعه کرده بودند. برای انتخاب نمونه ها از زنان بدون انجام جراحی زیبایی نیز از روش نمونه گیری دردسترس استفاده شد<strong>.</strong> ابزارهای اندازه گیری عبارت بودند از: چک لیست ویژگی های اجتماعی - جمعیت شناختی و پرسش نامه های محقق ساخته سرمایهفرهنگی. نتایج این مطالعه نشان می دهند تفاوت معناداری بین سطح سرمایه فرهنگی کل و مؤلفه های آن یعنی سرمایه فرهنگی تجسم یافته، عینیت یافته و نهادینه شده وجود دارد. همچنین نارسایی در مؤلفه های سرمایه های فرهنگی، یکی از عوامل عمده در گرایش زنان به انجام جراحی های زیباشناختی است؛ بنابراین، لازم است در برنامه های مداخله ای برای تعدیل و اصلاح تمایل و رفتار بیمارگونه زنان نسبت به جراحی های زیبایی، به ارتقای سرمایه های فرهنگی توجه شود.
بررسی تأثیر سرمایه فرهنگی بر احساس امنیت شهروندان شهرستان های استان مازندران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
انتظام اجتماعی سال دهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲
109 - 148
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: هدف اصلی این پژوهش بررسی میزان احساس امنیت در شهروندان 18 ساله و بالاتر مراکز شهرستان های استان مازندران چه اندازه است. همچنین در این پژوهش سعی می شود تا تأثیر سرمایه فرهنگی و ابعاد آن بر احساس امنیت مورد مطالعه قرار گیرد.
روش شناسی: این پژوهش با روش پیمایش اجرا شده است. جامعه آماری این پژوهش تمامی شهروندان 18 سال و بالاتر استان مازندران می باشد. حجم نمونه پژوهش شامل 1100 نفر می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری متناسب با حجم انتخاب شده اند.
یافته ها: یافته های حاصل از رگرسیون خطی چند متغیره به روش گام به گام نشان داده است که متغیر سرمایه فرهنگی عینیت یافته (332/0) و متغیر سرمایه فرهنگی تجسم یافته (139/0) به ترتیب، بیشترین و کمترین تأثیر را بر متغیر احساس امنیت دارند. باید اضافه نمود که از بین سه متغیر وارد شده به معادله رگرسیونی (سرمایه فرهنگی عینیت یافته، سرمایه فرهنگی نهادینه شده، سرمایه فرهنگی تجسم یافته)، هر سه متغیر در معادله باقی مانده است. لازم به ذکر است که تأثیر تمام متغیرهایی که در معادله باقی مانده اند (سرمایه فرهنگی عینیت یافته، سرمایه فرهنگی نهادینه شده، سرمایه فرهنگی تجسم یافته) بر متغیر وابسته احساس امنیت مثبت است.
نتیجه گیری: سرمایه فرهنگی (سرمایه فرهنگی عینیت یافته، سرمایه فرهنگی تجسم یافته، سرمایه فرهنگی نهادینه شده) دارای تاثیر مثبت بر احساس امنیت (امنیت اجتماعی، امنیت فرهنگی، امنیت سیاسی، امنیت اقتصادی) می باشد.
سرمایه ها و مشارکت اجتماعی در فضای دانشجویی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه پژوهی فرهنگی سال نهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۲۷)
101-132
حوزه های تخصصی:
مسئله پژوهش حاضر بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت اجتماعی است. پس از بررسی مباحث نظری این حوزه و با تکیه بر نظریه های جامعه شناختی کنش، چهار متغیر سرمایه اجتماعی، سرمایه اقتصادی، احساس بی قدرتی و سرمایه فرهنگی به عنوان مهمترین عوامل مؤثر بر مشارکت اجتماعی در چارچوب مفهومی پژوهش پذیرفته شد. روش تحقیق؛ پیمایش، نمونه گیری آن طبقه ای با کسربرابر و جمعیت آماری دانشجویان دانشگاه تهران هستند. بر اساس نتایج پژوهش، متغیرهای تحقیق توانستند 20 درصد واریانس مشارکت اجتماعی را تبیین کنند(20٪=R 2 ). بر اساس نتایج تحقیق میزان مشارکت دانشجویان در مجموع پایین است اما تفاوت معنی داری میان میزان مشارکت ذهنی زنان و مردان وجود ندارد. موانع مشارکت در وجه ذهنی ضعف مفاهیم، معانی و هنجارهای مشارکت جویانه و در وجه عینی، فقدان یا ضعف نهادهای مشارکتی است. موانع مشارکت در زنان بیشتر عینی است. تقویت سرمایه اجتماعی، رفع اثر سرمایه اقتصادی در رفتارهای مشارکتی در وجه ذهنی و تأسیس و تحکیم نهادهای مشارکتی در مناسبات دانشگاهی در وجه عینی، از راهکارهای افزایش مشارکت نزد دانشجویان است.
بررسی وضعیت اجتماع علمی استادان علوم اجتماعی شهر تهران (با اتکا بر نظریه میدان پیر بوردیو)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
علم پدیده ای اجتماعی است، از این رو از اجتماع کنشگران فعال در عرصه علم به نام اجتماع علمی یاد می شود. اینکه بین سرمایه علمی و اجتماع علمی چه رابطه ای وجود دارد موضوع این مقاله است. در این مقاله سعی شده با استفاده از نظریه هبیتاس و میدان بوردیو به این سؤال پاسخ داده شود. از این رو با پروبلماتیک کردن موضوع در حوزه رشته علوم اجتماعی، اجتماع علمی رشته جامعه شناسی به عنوان جامعه هدف انتخاب شده و با تمامی اساتید این رشته به تعداد 163 نفر در دانشگاه های مستقر در کلان شهر تهران مصاحبه شد. یافته ها نشان داد که میزان سرمایه اجتماعی و سرمایه فرهنگی به مثابه دو مؤلفه سازنده اجتماع علمی رشته جامعه شناسی از وضعیت نسبتاً خوبی برخوردار است و بین این دو مؤلفه و سرمایه علمی همبستگی مثبت وجود دارد. نتایج این تحقیق نشان داد که در دانشکده های دولتی علوم اجتماعی در تهران مجموع استادانی حضور دارند که در میدان دانشگاه، به تعبیر بوردیویی آن، با سرمایه های فرهنگی و علمی و نمادین نشئت گرفته از بینش جامعه شناسی و از طریق فعالیت علمی و چاپ و نشر آثاری که مبین وجود سرمایه علمی است کارنامه ارزشمندی را معرفی کرده و گفتمان آکادمیکی را در این حوزه شکل داده اند.
سرمایه فرهنگی و رفتارهای زیست محیطی خانواده های تهرانی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مسائل اجتماعی ایران سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲
۲۰۹-۲۳۲
حوزه های تخصصی:
بحران های زیست محیطی از جمله تولید حجم عظیمی از پسماندها در کلان شهرها، امروزه به یک مسئله جدی تبدل شده اند. پژوهش حاضر نیز در همین زمینه و با به کارگیری نظریه سرمایه فرهنگی بوردیو، به بررسی نقش سرمایه فرهنگی خانواده های تهرانی در رفتار زیست محیطی آنها پرداخته است. روش تحقیق، پیمایش و حجم نمونه شامل ۳۸۴ خانواده ساکن در مناطق ۱۱ و ۲۰ شهر تهران بود که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، انتخاب شده اند. یافته ها نشان داد که بین سرمایه فرهنگی خانواده ها و رفتار زیست محیطی آنان رابطه مستقیمی وجود دارد، اما در رابطه با خُرده مقیاس های سرمایه فرهنگی، سرمایه فرهنگی عینیت یافته و تجسدیافته اثر مستقیمی روی رفتارهای زیست محیطی خانواده ها دارند و سرمایه فرهنگی نهادینه شده فاقد اثر مستقیم است. در مجموع، سرمایه فرهنگی عینیت یافته، سرمایه فرهنگی تجسم یافته، سرمایه فرهنگی نهادینه شده، سن و مدت اقامت در محله به ترتیب بیشترین تأثیر را روی رفتارهای زیست محیطی خانواده ها داشتند. براساس یافته ها، به ویژه عدم تأثیر مستقیم تحصیلات بر بهبود رفتار زیست محیطی، می توان استدلال نمود که به امر آموزش محیط زیست به صورت رسمی در ایران توجهی نشده و نظام آموزشی در امر آموزش محیط زیست و نهادینه کردن آن در افراد و خانواده ها موفق نبوده است.
تحلیل جامعه شناختی گونه های مدگرایی در میان شهروندان استان آذربایجان غربی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر، بررسی گونه های مدگرایی در میان شهروندان استان آذربایجان غربی است. برای این منظور، وضعیت سبک های مدگرایی (فراغتی، هویتی، اعتراضی، لذت جویانه، منفعلانه و کارکردی) و عوامل تأثیرگذار بر آن بررسی می شود. جامعه آماری این تحقیق، شامل شهروندان 15 تا 64 ساله استان آذربایجان غربی است. برای این مطالعه، درمجموع، 350 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. تکنیک گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته است که از نظر روایی و پایایی ارزیابی شده است. داده ها با استفاده از پرسشنامه هایی که توسط افراد نمونه پر شدند، جمع آوری و در نرم افزار SPSS و AMOS تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان می دهد میانگین سبک های مختلف مدگرایی از سطح میانگین مورد انتظار کمتر است و فقط میانگین مدگرایی منفعلانه از میانگین مورد انتظار بالاتر است. نتایج ضریب هم بستگی پیرسون نشان می دهد سرمایه فرهنگی با مدگرایی فراغتی، لذت جویانه و کارکردی هم بستگی مثبت و معنادار دارد، اما با مدگرایی هویتی، اعتراضی و منفعلانه هم بستگی ای ندارد. هم بستگی میان گونه های مختلف مدگرایی و سرمایه اقتصادی معنادار نیست. همچنین بین سرمایه اجتماعی و مدگرایی هویتی و لذت جویانه هم بستگی مثبت وجود دارد. درمجموع، نتایج نشان می دهد میزان مدگرایی در میان شهروندان آذربایجان غربی از میانگین مورد انتظار کمتر است و در بین گونه های مدگرایی، گرایش به مد بیشتر منفعلانه است.
سرمایه فرهنگی خانواده و پیشرفت تحصیلی (موردمطالعه: دانشجویان منطقه ده دانشگاه آزاد اسلامی)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش در نظام های آموزشی دوره ۸ تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲۵
155 - 177
حوزه های تخصصی:
در این مقاله تأثیر سرمایه فرهنگی بر پیشرفت آموزشی مطالعه شده است. بدین منظور، 710 نفر از دانشجویان منطقه ده دانشگاه آزاد اسلامی با روش پیمایشی موردبررسی قرار گرفتند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه بود که در آن همبستگی متغیرهای سرمایه فرهنگی و پیشرفت تحصیلی اندازه گیری شد. نتایج تحقق حاکی از آن است که 1) سه شاخ سرمایه فرهنگی تأثیر مستقیم و مثبت بر پیشرفت تحصیلی دارند؛ 2) تحصیلات مادر بیش از تحصیلات پدر بر سرمایه فرهنگی و درنتیجه بر پیشرفت تحصیلی مؤثر است؛3) تأثیر سرمایه فرهنگی برحسب پایگاه اقتصادی - اجتماعی خانواده متفاوت است؛4) ساختار خانواده بر سرمایه فرهنگی و درنتیجه بر پیشرفت تحصیلی مؤثر است. نتایج تحقیق تأییدکننده نظریه بازتولید فرهنگی به ویژه در محیط مطالعه، عادات مطالعه و مشارکت در فعالیت های فرهنگی روشنفکرانه است.
بررسی مؤلفه های مؤثر بر استفاده بهینه از تلفن همراه در راستای تعدیل آسیب های اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش در نظام های آموزشی دوره ۱۰ پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳۴
1 - 34
حوزه های تخصصی:
پژوهشی که پیش رو دارید تلاشی بود در حد بضاعت علمی یک دانشجوی علوم ارتباطات و در راستای پاسخ به مؤلفه های تأثیرگذار بر استفاده هدفمند از تلفن همراه. کلیه ساکنین شهر تهران جامعه آماری این پژوهش بودند که با در نظر گرفتن آیتم های خاص، حجم نمونه آماری 250 نفر در نظر گرفته شد. مهمترین یافته های این پژوهش که بر اساس روش پیمایش صورت گرفت، حاکی از آن بود که با افزایش ساعات میزان استفاده روزانه از تلفن همراه، روابط اجتماعی متعارف و نامتعارف هردو اندکی افزایش می یابند، اعتماد رسانه تغییر محسوسی نداشته اما میزان پایبندی به دین به مرور دچار کاهش شده، دسترسی مذهبی نیز در استفاده های بالاتر از 10 ساعت کاهش می یابد و مصرف رسانه ابتدا یک روند نزولی سپس روند صعودی می یابد، همچنین بعد ارتباطی نیز تا استفاده های پنج تا ده ساعته افزایش و در استفاده های بالاتر از ده ساعت کاهش می یابد. در این پژوهش پنج فرضیه اصلی که منتج شده از چارچوب نظری(مصرف ارتباط جمعی در مدل وینداهال) بود مطرح شد که نتایج تحلیل آماری داده نشان از تأیید ارتباط و همبستگی میان متغیر های دخیل در استفاده و رضایتمندی از تلفن همراه داشت. این پژوهش در انتها حاوی پیشنهادهای کاربردی است که می تواند در ارائه یک مدل در خصوص استفاده بهینه از تلفن همراه مفید واقع گردد.
مروری جامع بر سرمایه اجتماعی
حوزه های تخصصی:
وجود سرمایه اجتماعی کلید استقرار جامعه مدنی و حیات شهروندی است و فقدان سرمایه اجتماعی مانع اساسی بر تأسیس و استقرار آن است. جوامع دار ای این نوع سرمایه بستر مناسبی برای شکل گیری جامعه مدنی توانمند، پاسخ گو و کارآمد فراهم می سازند؛ اما در مقابل، تهی شدن یک جامعه از سرمایه اجتماعی به ناکارآمدی بسیاری از سیاست ها و طرح های پیشنهادی در حوزه برنامه ریزی منجر می شود. سرمایه اجتماعی عمدتاً مبتنی بر عوامل فرهنگی و اجتماعی است. وجوه گوناگون پیوندها، همکاری، اعتماد متقابل و ارتباطات میان اعضای یک شبکه موجب تحقق اهداف اعضا می شود. علاوه بر این سرمایه اجتماعی برای برنامه های توسعه توفیق آفرین است. وجود سرمایه اجتماعی، بستر مناسبی برای بهره وری سرمایه انسانی و اقتصادی و فیزیکی است و برعکس نبود سرمایه اجتماعی، اثربخشی سایر سرمایه ها را در دستیابی به توسعه منتفی می کند و بدون سرمایه اجتماعی، طی کردن راه های توسعه و تکامل فرهنگی و اقتصادی، ناهموار و مشکل می شود. پذیرش این مفهوم به عنوان یک نوع سرمایه در سطح مدیریت کلان توسعه کشورها می تواند شناخت جدیدی را از سیستم های اقتصادی - اجتماعی ایجاد کرده و دولتمردان را در هدایت بهتر جامعه به سمت توسعه یاری رساند. نظر به اهمیت موضوع در این مقاله به زمینه پیدایش و مفهوم «سرمایه اجتماعی» و نظریه های مرتبط با آن، ابعاد و مؤلفه های آن و همچنین جنبه منفعت عمومی سرمایه اجتماعی، نقش دولت در ایجاد سرمایه اجتماعی، کارکردهای مثبت و منفی آن، وضعیت سرمایه اجتماعی و دلایل عدم رشد آن مورد بررسی قرار گرفته است.
بررسی دلایل گرایش به مصرف کالاهای قاچاق و راهبرد های مقابله با آن در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مجلس و راهبرد سال بیست و پنجم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۹۶
5 - 34
هدف پژوهش حاضر بررسی چگونگی و دلایل گرایش مردم، نسبت به مصرف کالاهای خارجی قاچاق است. این پژوهش به روش پیمایش و شیوه نمونه گیری احتمالی خوشه ای چندمرحله ای انجام شد. جامعه آماری پژوهش خانوارهای ساکن در شهرهای مختلف که از میان آنها، 2700 خانوار انتخاب و با سرپرستان این خانوار ها مصاحبه شد. یافته ها نشان داد اکثریت پاسخگویان (69 درصد) به کالاهای قاچاق گرایش مثبت دارند. این در حالی است که با فرض یکسان بودن کیفیت و قیمت درکل، ترجیح مصرف با کالاهای ایرانی است؛ هرچند این ترجیح با افزایش سطح سواد و درآمد به نفع کالاهای خارجی تغییر می کند. درنتیجه می توان گفت که برای مصرف کننده ایرانی، کالاها افزون بر ارضای نیازهای زیستی اهمیت نمادین نیز دارند. همچنین در مورد تعدادی از کالاها عدم ترجیح محصولات ایرانی، حتی با وجود برابری کیفیت و قیمت با محصولات خارجی، بیانگر این است که مصرف کالاهای خارجی، تبدیل به فرهنگ شده است.
بوردیو و تحلیل مسائل اجتماعی در پژوهش تربیتی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
روش شناسی علوم انسانی سال ۲۴ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۹۶
105 - 117
از جمله رویکردهای پژوهش در علوم اجتماعی رویکرد بوردیو، جامعه شناس قرن بیستم، است که تأثیر قابل توجهی بر تئوری های اجتماعی و جامعه شناسی تعلیم و تربیت گذاشته و تحولاتی روش شناختی در حوزه های مختلف اجتماعی از جمله تعلیم و تربیت ایجاد کرده است. هدف اصلی این مقاله پس از ارائه مقدمه ای بر کار نظری پیر بوردیو، معرفی روش های خاص پژوهش تربیتی مبتنی بر رویکرد اوست. نتیجه مطالعه تحلیلط - توصیفی مستندات نشان می دهد که آغازگاه پژوهش بوردیویی در تعلیم و تربیت، واقعیت های تجربی در فضای عمل تربیتی و سپس پژوهش تربیتی مبتنی بر تحلیل تمایز دانش آموزان موفق و ناموفق از منظر پایگاه اجتماعی است. ازاین رو باید در خلال آن، تمایز میان آنچه در تعامل تربیتی برحسب تفاوت های اجتماعی ایجاد می شود، مورد تحلیل قرار گیرد و محتوای آموزشی از منظر نمادهای فرهنگی ملاک تبیین قرار گیرد
بررسی ترجیحات ارزشی بین نسلی و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن در شهر سنندج(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) پاییز ۱۳۹۶ شماره ۷۸
117 - 156
حوزه های تخصصی:
این پژوهش باهدف بررسی ترجیحات ارزشی بین نسلی در شهر سنندج و عوامل اجتماعی موثر برآن انجام گردید. شهر سنندج ار جمله شهرهایی است که به واسطه ویژگیهایی چون مرکزیت استان کردستان، گسترش شهرنشینی شتابان، مهاجرت بی رویه، حاشیه نشینی، جوانی جمعیت، همزیستی عناصری از فرهنگ بومی -محلی وغیرمحلی- غیر بومی، همزیستی فرهنگ سنتی و مدرن، مجاورت با شهرهای مرزی، مدرنیته رسانه ای دستخوش تحولات گسترده ای شده است. بنابراین شناخت وضعیت ترجیحات ارزشی ورفتاری در بین سه نسل از شهروندان حائز اهمیت است. برای این منظور چارچوب نظری با الهام از دیدگاه دورکیم، مرتن، گیدنز، بوردیو، اینگلهارت و شوارتز تنظیم گردید و در قالب آن فرضیه های اصلی مطرح شده است. پژوهش به روش چندگانه (روش پیمایشی و روش اسنادی)و به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای روی 367نفر نمونه از شهروندان سنندجی به تفکیک گروه های نسلی انجام گرفته است. یافته ها نشان می دهد میزان ترجیحات ارزشی افراد جوان و میانسال تفاوت معنی داری با هم ندارد، اما میزان ترجیحات ارزشی افراد جوان و پیر و افراد میانسال و پیر بایکدیگر تفاوت معناداری دارد. همچنین نتایج آزمون همبستگی پیرسون نشان داد بین متغیرهای سرمایه اجتماعی و دینداری با ترجیحات ارزشی در دو نسل جوان و میانسال و بین متغیرهای سرمایه فرهنگی و ترجیحات ارزشی در نسل جوان و بین میزان استفاده از رسانه های جمعی وترجیحات ارزشی در دو نسل جوان و پیر همبستگی معنی داری وجود دارد. اما همبستگی بین سرمایه اقتصادی و ترجیحات ارزشی در بین تمام نسل ها معنی دار نمی باشد.
مصرف کالاهای معنوی، راهی برای افزایش سرمایه فرهنگی: نگاهی دیگر به معنویت های جدید در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
بحث از معنویت های جدید و رواج آن ها در جامعه ایران چند سالی است که تا حدی توجه ها را به خود جلب کرده است. در این مقاله، با رویکردی توصیفی-تحلیلی به مطالعه موقعیت فرهنگی، اجتماعی، طبقاتی و سبک زندگی اعضای دو جمع مروج معنویت های جدید در تهران پرداخته ایم؛ یکی با رویکرد عرفانی و دیگری نوعی روان شناسی. براساس یافته های این پژوهش، به نظر می رسد بتوان معنویت های جدید را به مثابه نوعی مصرف فرهنگی و در ارتباط با دیگر انتخاب های افراد در سبک زندگی شان مورد مطالعه قرار داد. از این منظر، گرایش به این معنویت ها، لااقل در یک دوره زمانی مشخص و در میان طبقه متوسط تهرانی، راهی متمایز برای افزایش سرمایه فرهنگی و ابزاری برای کسب مشروعیت بیشتر تلقی می شود.
سرمایه فرهنگی و هویت جمعی؛ مطالعه پیمایشی دانشجویان دانشگاه کردستان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
راهبرد فرهنگ سال یازدهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴۴
87 - 119
حوزه های تخصصی:
بر مبنای دیدگاه های نظری تلفیقی، هویت یابی فرایندی دیالکتیکی و دوسویه است و در کنار عوامل سطح کلان، قابلیت بازاندیشی هویتی به میزان برخورداری از سرمایه ها و منابع مادی و فرهنگی وابسته است. پژوهش حاضر در چارچوب دیدگاه های نظری تلفیقی به بررسی تأثیر سرمایه فرهنگی بر ابعاد هویت جمعی دانشجویان دانشگاه کردستان پرداخته است. این تحقیق از نوع پیمایشی است که در طی آن با 325 نفر از دانشجویان دانشگاه کردستان مصاحبه شده است. یافته های توصیفی بیانگر آن است که دانشجویان به طور همزمان از هویت های سه گانه قومی، ملی و جهان وطنی برخوردار هستند و تعلق به هر یک از ابعاد هویت جمعی به منزله نفی و نقض دیگری نیست. نتایج تبیینی نشان داد که سرمایه فرهنگی ضمن داشتن رابطه معنادار با ابعاد هویت جمعی دانشجویان، تأثیر متفاوتی بر ابعاد هویتی دارد؛ به بیان دیگر، سرمایه فرهنگی با هویت ملی و جهان وطنی همبستگی مثبت و با هویت قومی همبستگی منفی دارد. بر مبنای نتایج تحلیل رگرسیون، متغیر سرمایه فرهنگی به ترتیب 0/324، 0/23 و 0/144 تغییرات هویت های جهان وطنی، قومی و ملی را تبیین می نماید. با نظر به سهم بالای سرمایه فرهنگی در جهت گیری های معرفتی و بازاندیشی هویتی دانشجویان، بهینه سازی فعالیت های فرهنگی و فوق برنامه در دانشگاه به عنوان برنامه درسی پنهان، ترغیب دانشجویان به فعالیت های فرهنگی، برگزاری دوره های مختلف و اعطای گواهینامه به دانشجویان، افزایش دسترسی دانشجویان به کالا ها و منابع فرهنگی مرتبط و بازاندیشی در شیوه بومی گزینی دانشجو در سیاست گذاری دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی ضروری به نظر می رسد.
بررسی نقش سرمایه های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در گرایش شهروندان به سبک زندگی نشاط محور(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
سبک زندگی نشاط محور منبعی ارزشمند برای ارتقای شیوه زندگی افراد جامعه است. بدین ترتیب که این شیوه از زندگی پاسخ گوی بعد سلامت روانی، اجتماعی و سلامت جسمانی آنان است. هدف از پژوهش حاضر بررسی اکتشافی و اسنادی ابعاد مختلف سبک زندگی نشاط محور و ارائه تعریف جامعی از این مفهوم و عوامل مؤثر بر آن است. جامعه آماری پژوهش پیمایشی حاضر شهروندان تهران هستند. پرسشنامه پژوهش به شیوه نمونه گیری چندمرحله ای میان 750 نفر از شهروندان توزیع شد. به منظور تعیین معرف های مفهوم سبک زندگی نشاط محور پژوهش های پیشین، از مصاحبه با کارشناسان و پژوهشگران حوزه سبک زندگی و شهروندان ساکن شهر تهران استفاده شد. در پایان نیز به کمک تکنیک تحلیل عاملی و ضریب آلفای کرونباخ روایی محاسبه نتایج صورت گرفت. براساس نتایج پژوهش حاضر، شهروندانی که سبک زندگی نشاط محور را انتخاب کرده اند، اوقات فراغت فعالی دارند، عموماً به مصرف تظاهری گرایش نشان می دهند، در بعد مصرف فرهنگی از کتاب های طنز و موسیقی های شادتر بهره می گیرند، گرایش به ورزش های گروهی و هوازی دارند، به میزان متناسبی مواد پروتئینی مصرف می کنند، به آرایش ظاهری اهمیت می دهند، لباس های رنگ روشن استفاده می کنند و از بهداشت جسمی و روانی مناسب و احساس شادی و خوشحالی بالایی برخوردارند. براساس نتایج آزمون های آماری، نقش سرمایه اجتماعی، سرمایه فرهنگی و سرمایه اقتصادی در ایجاد و تقویت سبک زندگی نشاط محور تأیید شده است. نتایج مدل رگرسیونی نشان می دهد 47درصد از متغیر سبک زندگی نشاط محور به کمک متغیرهای سرمایه فرهنگی، سرمایه اجتماعی و متغیرهای زمینه ایتبیین می شود.
نقش عوامل فرهنگی بر نابرابری جنسیتی در خانواده های ایرانی در سال 1388 (مطالعه موردی: شهرستان گنبدکاووس)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
نابرابری جنسیتی درخانواده یکی از پدیده های اجتماعی جوامع بشری درگذشته و عصر حاضر است که جامعه ی ایران، از جمله شهرستان گنبد کاووس نیز به واسطه ی تنوع ویژگیهای قومیتی و مذهبی شرایط خاصی دارد. نابرابری جنسیتی به توزیع نامناسب امکانات و امتیازات در شرایط برابر به جنس مرد یا زن گفته می شود. بعبارت دیگر، در جامعه ی ایران همانند سایر جوامع امتیازات، امکانات و حتی رفتارها، دیدگاهها و سیاستها نسبت به زن فرودستانه و بالعکس نسبت به مرد فرادستانه است و البته در دوران معاصر، با افزایش سطح آگاهی خانواده ها بویژه زنان، مقام و منزلت آنها در جامعه تغییرات قابل توجهی نموده است، لیکن برای رسیدن به وضع مطلوب راه درازی در پیش است که زنان باید در این راه مردان را با خود همراه نمایند و در غیر اینصورت برابری را باید در شعارها یا کتابها جستجو کرد. این مطالعه بدنبال بررسی نقش عوامل فرهنگیمانند ایدئولوژی مردسالاری، نقش آموزشی و سرمایه ی فرهنگی بر نابرابری جنسیتی درخانواده می باشد. این پژوهش با بیشتر با رویکرد کارکردگرائی صورت گرفت، زیرا این رویکرد بیشتر به مباحث اجتماعی و فرهنگی پرداخته و وجود آنها را برای حیات جامعه و خانواده لازم و ضروری می داند، بنابراین برای تبیین نابرابری جنسیتی از مدل و الگوی نظری دیدگاههای کارکردگرائی استفاده گردید که طبق آن نقش عوامل فرهنگی از طریق متغیرهای ایدئولوژی مردسالاری، نقش آموزشی، سرمایه ی فرهنگی بر نابرابری جنسیتی در خانواده بطور مستقیم سنجش گردید که سهم عوامل فرهنگی7/21 درصد می باشد.
مطالعه رابطه سرمایه فرهنگی با هویت اجتماعی در بین دانش آموزان متوسطه پسرانه شهرستان تبریز در سال تحصیلی90-89(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
مطالعه رابطه سرمایه فرهنگی با هویت اجتماعی دانش آموزان متوسطه پسر شهر تبریز هدف اصلی پژوهش بوده ، جامعه آماری این پژوهش دانش آموزان متوسطه پسر شهر تبریز در سال تحصیلی90-89می باشد .که با روش نمونه گیری تصادفی تعداد400نفر به عنوان نمونه آماری تحقیق از طریق فرمول کوکران انتخاب شدند .روش تحقیق پیمایشی ، وابزار گرداوری اطلاعات پرسشنامه بوده ، در این تحقیق جهت تحلیل یافته ها از آمار توصیفی مثل فراوانی ، درصد فراوانی ،میانگین ، انحراف معیار ، پراگندگی وآمار استنباطی همچون ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند گانه استفاده گردید .هویت اجتماعی در ابعاد ملی ودینی با استفاده از دیدگاه کنش متقابل نمادی وسرمایه فرهنگی با استفاده از نظریه بوردیو از سه بخش تجسم یافته ، عینیت یافته ،ونهادی شده تشکیل می شود .شامل دانشها ، مهارت ها وهنرهایی است که دانش آموزان آن را از طریق آموزش و زمینه های فرهنگی به دست می آورد.نتایج بدست آمده نشان می دهد که برای شکل گیری هویت اجتماعی ،وجود ابعاد سه گانه سرمایه فرهنگی در کنار هم مؤثر هستند ولی از نگاه دانش آموزان بعد نهادی سرمایه فرهنگی نقش بیشتری در شکل گیری هویت اجتماعی آنها دارد .با توجه به نتایج به دست آمده بین سرمایه فرهنگی وهویت اجتماعی در ابعاد ملی ودینی رابطه معنادار و مثبت وجود دارد.