مطالب مرتبط با کلیدواژه

مکان یابی


۳۰۱.

ارائه مدل مکان یابی-موجودی فرآورده های خونی (پلاکت) در زنجیره تأمین خون بر اساس سیستم سفارش دهی EOQ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت صنعتی دوره ۱۲ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ 609 - 633

کلیدواژه‌ها: زنجیره تأمین پلاکت مقدار سفارش اقتصادی مکان یابی مدیریت موجودی دورریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۰ تعداد دانلود : ۳۴۰
هدف: علیرغم پیشرفت تکنولوژی در زمینه بهداشت و درمان ، دانشمندان هنوز نتوانسته اند جایگزین مناسبی برای خون انسان پیدا کنند. درنتیجه مدیریت موجودی خون و فرآورده های خونی همواره از دغدغه های اصلی جوامع پزشکی به شمار می رود. از میان فراورده های خونی، مدیریت پلاکت ها به دلیل کاربردهای منحصر به فردشان و در مقابل فسادپذیری سریعشان، بسیار حائز اهمیت است. هدف اصلی این پژوهش ارائه مدل زنجیره تامین پلاکت جهت کاهش تعداد کمبودها و دوریزها بطور همزمان است. روش: در این مطالعه، یک مدل برنامه ریزی غیرخطی مختلط  مکان یابی-موجودی با استفاده از مفاهیم موجودی برای مدیریت موجودی پلاکت در مراکز خون و بیمارستان ها و مکان یابی تسهیلات جمع آوری به منظور کاهش هزینه های زنجیره تأمین پلاکت ارائه شده است. مدل مکان یابی-موجودی ارئه شده توسط روش خطی سازی تکه ای به مدل خطی تقریب زده شده و سپس توسط نرم افزار گمز حل شده است. یافته ها: با استفاده از مدل پیشنهادی، مراکز خون توانایی پاسخگویی به درصد بالایی از تقاضای بیمارستآن ها را پیدا می کنند که موجب کاهش تعداد واحدهای کمبود پلاکت و هزینه های زنجیره تامین می گردد. همچنین با استفاده از مفاهیم موجودی و تخصیص بهتر بیمارستآن ها به مراکز خون با به کارگیری سیاست فایفو، محدودیت هدررفت تعداد واحدهای دورریز در بیمارستآن ها و مراکز خون برطرف می گردد. نتیجه گیری: با استفاده از نوآوری توسعه یافته و بکارگیری روابط و فرمول های کنترل موجودی و میزان سفارش اقتصادی، می توان موجودی پلاکت مراکز خون را به گونه ای مدیریت کرد که در هر دوره، حداکثر تقاضای بیمارستآن ها پاسخ داده شده و کمبود کاهش یابد. همچنین به دلیل ویژگی های خاص خون، پلاکت ها در شرایط مناسب تری نگهداری می شوند که سبب کاهش دورریز در بیمارستان ها می گردد. بعلاوه با استفاده از تسهیلات جمع آوری خون سیار می توان تعداد اهداکنندگان خون را بهبود بخشید.
۳۰۲.

شناسایی پهنه های مستعد احداث سازه های بلندمرتبه با استفاده از مدل AHP و GIS (نمونه موردی: شهر گرگان)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مطالعات محیطی سال دهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۰ 85 - 100

کلیدواژه‌ها: ساختمان های بلندمرتبه شهر گرگان مکان یابی AHP

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۷ تعداد دانلود : ۳۱۶
با رواج اندیشه مدرنیسم در معماری و شهرسازی به همراه رشد فزاینده ی جمعیت شهری، بلندمرتبه سازی در شهرهای بزرگ جهان گسترش یافت و مکان یابی این ساختمان ها در فضاهای شهری از اهمیت زیادی برخوردار گردید. بلندمرتبه سازی راهکار مناسبی برای کنترل رشد کالبدی شهرهاست و شناسایی پهنه های مناسب برای احداث بلندمرتبه ها ضروری است. هدف از این پژوهش، شناخت پهنه های مناسب برای احداث ساختمان های بلندمرتبه در شهر گرگان است. این تحقیق از نوع کاربردی بوده و به لحاظ ماهیت و روش از نوع توصیفی - تحلیلی است. جمع آوری اطلاعات به دو شیوه اسنادی و پیمایشی با جامعه آماری ۱۰ نفر به عنوان نمونه از متخصصین و مدیران شهرداری انجام گرفته که پس از بررسی عوامل تأثیرگذار، معیارهایی در چهار بعد شامل کالبدی، اجتماعی و فرهنگی، زیست محیطی و اقتصادی تعیین گردید و وزن دهی بر اساس مدل AHP انجام و روی هم گذاری لایه ها با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیای GIS صورت پذیرفت. محدود پژوهش شهر گرگان با مساحت ۳۵۶۷ هکتار مرکز استان گلستان است. این مطالعه در محدوده شهر گرگان در مناطقی که مناسب برای ساخت سازه های بلندمرتبه است صورت گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد پهنه هایی در شرق، غرب، جنوب غربی و مرکز گرگان، از ظرفیت مناسبی برخوردارند.
۳۰۳.

مروری نظام مند بر پژوهش های مکان یابی کتابخانه های عمومی با استفاده از نظام اطلاعات جغرافیایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۷ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۱۰۶) 467-491

کلیدواژه‌ها: نظام اطلاعات جغرافیایی کتابخانه عمومی مکان یابی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۲ تعداد دانلود : ۲۷۹
هدف: این مطالعه با مرور نظام مند متون پژوهشی در حوزه مکان یابی کتابخانه های عمومی ایران با استفاده از نظام اطلاعات جغرافیایی به تحلیل وضعیت آن پژوهش ها از جنبه های گوناگون می پردازد. بر این اساس، مشکلات و مؤلفه های موردتوجه در مکان یابی کتابخانه های عمومی ایران بر اساس متون پژوهشی بررسی شده است. روش: مطالعه حاضر از نظرِ هدف کاربردی و مبتنی بر مطالعه نظام مند با مدل پریسما است. برای جمع آوری داده ها، کلید واژه های مرتبط با موضوع پژوهش در پایگاه های اطلاعاتی معتبر جست وجو و 372 مقاله پژوهشی بازیابی شد. با مطالعه و بررسی چکیده مقاله ها و در صورت لزوم، نتایج، مقالات تکراری و غیرمرتبط حذف شدند. در نهایت، با اعمال پیمایش اولیه و متناسب با معیارهای ورودی و خروجی، مطالعات توسط پژوهشگران کنترل شد و 29 مقاله باقی ماند. ابزار پژوهش از نوع سیاهه وارسی بود. اطلاعات به دست آمده با تلخیص مطالب در قالب جدول ارائه شده است. یافته ها: یافته های مرور نظام مند نشان می دهد توزیع کتابخانه های عمومی در ایران نامتوازن و از نظرِ دسترسی نامناسب هستند. مؤلفه های موردتوجه، آسایش (81/32 درصد)، سازگاری (25/31 درصد) و کارایی (18/17 درصد) بودند. همچنین یافته ها نشان داد در پژوهش های انجام شده در این حوزه کمتر به نقشه و رویکرد مهندسی ساختمان توجه شده است. اصالت/ارزش: با مرور پژوهش های حوزه مکان یابی کتابخانه های عمومی، یافته های این حوزه از نظرِ وضعیت توزیع کتابخانه ها، مطلوبیت دسترسی به آن ها و مؤلفه های مؤثر در مکان یابی مشخص شد. این پژوهش تصویری کلی نسبت به آنچه انجام شده و آنچه بهتر است در تعیین مکان کتابخانه های عمومی رعایت شود برای پژوهشگران آینده ارائه می کند.
۳۰۴.

تلفیق مدل سازی ساختاری تفسیری با فرآیند تحلیل شبکه ای فازی جهت مکان یابی مراکز خدماتی ISM FANP(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت صنعتی دوره ۴ بهار و تابستان ۱۳۹۱ شماره ۱ (پیاپی ۸) 109 - 128

کلیدواژه‌ها: مکان یابی منطق فازی فرایند تحلیل شبکه مدل سازی ساختاری تفسیری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۷ تعداد دانلود : ۱۵۹
بررسی های انجام شده حاکی از آن است که مطالعات محدودی در خصوص مکان یابی مراکز خدماتی، و درنهایت مراکز درمانی، انجام گرفته است. از طرفی در اندک مطالعات موجود نیز بیشتر بر به کارگیری شاخص های کمّی مکان یابی تمرکز شده است. به نظر می رسد دلیل این امر، ابهام و نادقیق بودن شاخص های کیفی است که کاربرد آن ها را با محدودیت مواجه نموده است. در مقاله حاضر تلاش شده با استفاده از منطق فازی نشان داده شود که می توان ابهام موجود در اندازه گیری معیارهای کیفی را در این زمینه از بین برد. همچنین با بکارگیری فرایند تحلیل شبکه، به موضوع همبستگی معیارها و تأثیرات متقابل آنها در انتخاب یک واحد درمانی پاسخ مناسبی داده شود. از آنجایی که در فرایند تحلیل شبکه، برای تلفیق نظرات خبرگان از روش دلفی استفاده می شود و بنابراین ماهیت داده ها به شکل مد تغییر می باید، به منظور برطرف کردن این مشکل و نیز توسعه فرایند تحلیل شبکه از مدل سازی ساختاری تفسیری استفاده شده است. نتایج حاصل از اجرای متدولوژی پیشنهادی در یک بررسی موردی، توانایی آن را به عنوان یک متدولوژی اجرایی علمی جهت مکان یابی واحدهای خدماتی، مطلوب نشان داده است. اگرچه محاسبات عددی به ویژه محاسبات بخش فازی زیاد و زمان بر خواهد شد
۳۰۵.

شناسایی و اولویت بندی شاخص های مؤثر در مکان یابی بنادر خشک به منظور ارتقای عملکرد رقابتی خدمات بندری با استفاده از روش DEMATEL-ANP(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت صنعتی دوره ۶ بهار ۱۳۹۳ شماره ۱ 35 - 54

کلیدواژه‌ها: بندر خشک روش DANP عملکرد رقابتی خدمات بندری مکان یابی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۲ تعداد دانلود : ۲۲۶
تاکنون در ایران تحقیقی در خصوص بررسی و معرفی الگوی مناسب مکان یابی برای بندر خشک، چه به طور کلی در سطح کشور و چه به طور موردی، انجام نگرفته است. ازاین رو، در این پژوهش برآنیم تا با رویکردی راهبردی، شاخص های مناسب مکان یابی بنادر خشک را استخراج کنیم. با توجه به کارکرد بنادر خشک، این شاخص ها باید به گونه ای انتخاب شوند که زمینه را برای ارتقای عملکرد رقابتی خدمات بندری فراهم آورند. بنابراین، در تعیین شاخص های مناسب برای مکان یابی بنادر خشک باید به نیازهای صاحبان بار و ذی نفعان صنعت حمل و نقل توجه شود. برای این منظور، از روش ترکیبی DEMATEL-ANP در شناسایی شاخص های مورد نظر از طریق تعیین تأثیرات متقابل و نیز اولویت بندی آنها استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که شبکه حمل و نقل، هزینه حمل نقل و نزدیکی به بازار و مناطق تولیدی به ترتیب اهمیت دارند. نتایج این تحقیق، به سیاست گذاران صنعت حمل و نقل در تدوین نقشه راه مناسب برای مکان یابی بنادر خشک در کشور کمک می کند.
۳۰۶.

مکان یابی و تخصیص بهینه نقاط انتقال، بیمارستان و مراکز امدادی برای تشکیل زنجیره امدادرسانی در بحران، با فرض غربالگری مجروحان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت صنعتی دوره ۱۱ بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ 1 - 20

کلیدواژه‌ها: نقطه انتقال مکان یابی تخصیص بحران غربالگری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۰ تعداد دانلود : ۲۵۷
هدف: برای امدادرسانی به مجروحان در زمان بحران باید قبل از بحران برنامه ریزی کرد. هدف این پژوهش، ارائه مدلی برای مکان یابی و تخصیص بهینه نقاط انتقال، مراکز امدادی و بیمارستان در زمان زلزله برای خدمت رسانی به مجروحان شامل غربالگری، کمک های اولیه و انتقال به تسهیل است. روش: روش مقاله مدل سازی کمی از طریق ارائه مدل ریاضی است. برای این منظور مدل های برنامه ریزی ریاضی عدد صحیح مختلط تک هدفه و دوهدفه ارائه شده است. مدل تک هدفه به دنبال کمینه سازی زمان کل انتقال مجروحان و مدل دوهدفه علاوه بر کمینه سازی زمان، به دنبال کمینه سازی جریمه ناشی از عدم انتقال مجروحان است. مدل ها با دو رویکرد مکان یابی و تخصیص بهینه در زلزله شش ریشتری با تعداد مجروح کمتر و انتخاب تعدادی از تسهیلات و رویکرد تخصیص بهینه در زلزه هفت ریشتری با تعداد مجروح زیاد و استفاده از کل ظرفیت تسهیلات حل شده است. یافته ها: مدل ها بر اساس اطلاعات مناطق جنوب مرکزی شهر تهران شامل مناطق 10، 11، 12، 16، 17 و 19، اجرا می شوند. نقاط انتقال، مراکز امدادی و بیمارستان های انتخاب شده در هر مدل و نحوه و میزان تخصیص مجروحان به این نقاط مشخص شده است. نتیجه گیری: برای امدادرسانی مناسب در موقعیت واقعی، اضافه کردن مراکز امدادی به مسئله به دلیل تعداد زیاد مجروحان در مقایسه با ظرفیت بیمارستان ها، غربالگری مجروحان، ارائه خدمات درمان سرپایی در نقاط انتقال و نپذیرفتن مجروحان به صورت مستقیم در بیمارستان ها، از مفروضات اساسی است که باید در مدل در نظر گرفت. همچنین پراکنش نامتوازن بیمارستان ها در سطح شهر و نبود زیرساخت های اساسی، باید قبل از بحران احتمالی رفع شود.
۳۰۷.

ارائه مدل چندهدفه برای مسئله مکان یابی- مسیریابی- موجودی در شبکه زنجیره تأمین حلقه بسته سبز چنددوره ای و چندمحصولی برای کالاهای فاسدشدنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت صنعتی دوره ۱۱ بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ 83 - 110

کلیدواژه‌ها: مکان یابی مسیریابی موجودی شبکه حلقه بسته سبز فاسدشدنی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۸ تعداد دانلود : ۲۵۵
هدف: در سه دهه اخیر، مفهوم یکپارچگی تصمیم گیری در زنجیره تأمین به یکی از مهم ترین ابعاد مدیریت زنجیره تأمین تبدیل شده است. این مفهوم به بررسی وابستگی میان مکان تسهیلات، تخصیص جریان بین تسهیلات، ساختار سیستم حمل ونقل و سیستم کنترل موجودی می پردازد. این مقاله صورت جدیدی از مسئله مکان یابی مسیریابی موجودی را در یک شبکه زنجیره تأمین حلقه بسته برای محصولات فاسدشدنی با در نظر گرفتن ملاحظات زیست محیطی ارائه می دهد، به نحوی که همزمان مجموع هزینه های سیستم، مجموع حداکثر زمان حمل ونقل و انتشار آلاینده ها در کل شبکه کمینه شود. روش: مسئله پژوهش در قالب یک مدل چندهدفه برنامه ریزی غیرخطی عدد صحیح مختلط فرموله شده و برای حل مدل، رویکردی از الگوریتم ژنتیک پیشنهاد شده است. به منظور اعتبارسنجی، نتایج الگوریتم پیشنهادی در مثال های اندازه کوچک با نتایج حل روش دقیق توسط نرم افزار گمز، مقایسه شده اند. یافته ها: میانگین خطای حاصل از الگوریتم پیشنهادی برای تابع هدف در مقایسه با روش دقیق، در حل مسائل نمونه، کمتر از 4 درصد است. همچنین نتایج حاصل از عملکرد الگوریتم بر اساس شاخص های استاندارد بررسی شده است. نتایج محاسباتی، نشانگر کارایی الگوریتم برای طیف وسیعی از مسائل با اندازه های متفاوت است. نتیجه گیری: تصمیم های مکان یابی، مسیریابی و موجودی به هم وابسته بوده و تعیین مقادیر بهینه این متغیرها در تعامل با هم است که می تواند به یافتن یک سیستم بهینه با حداقل هزینه های ممکن منجر شود.
۳۰۸.

مکان یابی مراکز توزیع و بلوک بندی مناطق جمعیتی در زنجیره توزیع کالا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت صنعتی دوره ۱۱ بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ 133 - 156

کلیدواژه‌ها: بلوک بندی مکان یابی زنجیره توزیع کالا مدل ریاضی الگوریتم فراابتکاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۸ تعداد دانلود : ۲۶۱
هدف: در این تحقیق به بهینه سازی مسئله بلوک بندی مشتریان در سیستم توزیع کالا و تخصیص هم زمان آنها به مراکز تأمین به عنوان مراکز بلوک ها با استفاده از مدل برنامه ریزی عدد صحیح مختلط پرداخته شده است. تابع هدف مسئله، به ایجاد تعادل بارکاری از طریق کمینه سازی تفاضل مقدار بیشینه و کمینه مشتریان تخصیص یافته به مراکز مختلف می پردازد. محدودیت های مسئله ساختار پیوستگی بلوک ها و عدم وجود سوراخ در آنها را تضمین می کند. همچنین تضمین تخصیص یک مرکز برای هر بلوک و تخصیص منحصر به فرد مشتریان به یک بلوک از محدودیت های دیگر مسئله است. روش: با توجه به اینکه مسئله بلوک بندی و مکان یابی از مسائل ان پی سخت است، برای حل در ابعاد متوسط و بزرگ باید از الگوریتم های فراابتکاری استفاده کرد. بنابراین در این تحقیق برای حل مسئله، دو الگوریتم فراابتکاری گرگ خاکستری و ازدحام سالپ پیشنهاد شده است. در این پژوهش به منظور رفع مشکل اصلی استفاده از الگوریتم های فراابتکاری در مطالعات پیشین و رفع پیچیدگی به کارگیری ساختار مناسب برای نمایش پاسخ ها، در راستای تضمین ساختار پیوسته بلوک ها و عدم وجود سوراخ، از یک الگوریتم ابتکاری مبتنی بر کمینه درخت پوشا استفاده شده است که باعث تضمین پیوستگی بلوک ها می شود. یافته ها: نتایج محاسباتی تحقیق روی مثال های عددی تصادفی انجام شده، نشان می دهد الگوریتم ابتکاری دارای کارایی مناسب در تولید پاسخ های موجه است. نتیجه گیری: توسعه نتایج تحقیق می تواند به عنوان ابزار مدیریتی مناسب در اختیار مدیران بخش های مختلف زنجیره تأمین قرار گیرد.
۳۰۹.

ارائه سامانه پشتیبان تصمیمِ مکان یابی برای کسب وکارهای جدید؛ موردکاوی مکان یابی واحد اسباب بازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت فناوری اطلاعات دوره ۷ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۳ 573 - 594

کلیدواژه‌ها: اسباب بازی برنامه ریزی خطی سیستم پشتیبان تصمیم (تصمیم یار) سیستم خبره مکان یابی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۱ تعداد دانلود : ۲۵۴
مقوله مکان یابی واحدهای کسب وکار، از مهم ترین عوامل مؤثر در کسب وکار موفق و از مزیت های رقابتیِ واحدهای صنعتی است؛ بنابراین همواره در کانون توجه کارآفرینان قرار دارد. در این راستا مدل های ریاضی گوناگونی توسعه یافته اند. این مقاله درصدد توسعه نوعی سامانه پشتیبان تصمیمِ مکان یابی بر مبنای مدل ریاضی شبه خطی است. در نگرشی جامع به این مقاله، سه سر فصل کلی مشاهده می شود. بخش اول به پیش زمینه ای از مفاهیم سیستم های تصمیم یار، سیستم خبره و مکان یابی ریاضی اختصاص دارد. بخش دوم به مبانی ریاضی و منطقی مدل این پژوهش می پردازد. در بخش انتهایی نمونه نرم افزار طراحی شده برای پیاده سازی مدل معرفی می شود و مکانِ مناسبی برای تأسیس واحد تولید اسباب بازی به منظور موردکاوی تعیین می شود. با توجه به خروجی نرم افزار، استان قم بهترین مکان برای تأسیس واحد تولید اسباب بازی تشخیص داده شد.
۳۱۰.

مکان یابی فضای سبز شهری با استفاده از روش های ارزیابی چند معیاره مطالعه موردی: منطقه 4 تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های بوم شناسی شهری سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۲۲) 13 - 28

کلیدواژه‌ها: مکان یابی فضای سبز توسعه پایدار ارزیﺎﺑی ﭼﻨﺪﻣﻌیﺎره منطقه 4 تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۶ تعداد دانلود : ۲۷۰
هدف این پژوهش تحلیل مکان یابی فضای سبز شهری در منطقه 4 تهران و تعیین مکان های مناسب برای ایجاد فضای سبز می باشد. مکان یابی مناسب فضای سبز در سیمای شهرها، علاوه بر جنبه های زیبابی و تفریحی، نقش مهمی در کاهش آلودگی هوا و حفظ تعادل محیط زیست داشته و اثرات اجتماعی مثبتی مانند سرزندگی و نشاط دارد. روش انجام پژوهش توصیفی– تحلیلی بوده و معیارهای مؤثر در مکان یابی فضای سبز با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و نظرات کارشناسان تعیین شدند. مقایسه زوجی معیارها نسبت به یکدیگر با استفاده از روش چانگ (AHP فازی) انجام گرفت. نقشه معیارها در محیط GIS تهیه و در محیطIDRISI استانداردسازی شد. سپس با استفاده از تکنیک OWA، وزن های ترتیبی معیارها محاسبه و نقشه نهایی مکان یابی فضای سبز حاصل شد. نتایج نشان داد فاصله از مراکز مسکونی با 157/0 و فاصله از مراکز صنعتی با 053/0 به ترتیب بیش ترین و کم ترین وزن معیار را در مکان یابی مناسب فضای سبز شهری دارند. بنابراین مناسب ترین و نامناسب ترین مکان ها برای ایجاد فضای سبز با توجه به اولویت پارامترها و سازگاری کاربری ها با فضای سبز تعیین گردید. نوآوری این مطالعه در استفاده از تکنیک OWA، در مکان یابی فضای سبز است برای منطقه 4 تهران می باشد.      
۳۱۱.

بررسی ضوابط و روش های جغرافیایی در مکان یابی کاربری های فرهنگی شهری (نمونه موردی: کتابخانه و فرهنگ سرا)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۴ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۱۴ 217 - 245

کلیدواژه‌ها: مکان یابی کاربری فرهنگی کتابخانه عمومی فرهنگ سرا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۸ تعداد دانلود : ۳۷۲
کاربری اراضی شهری، از مفاهیم اساسی و پایه در برنامه ریزی شهری است و شالوده اصلی آن به شمار می رود. می توان گفت بحث و بررسی در این خصوص، تقریباً در تمام نظریه های ماهوی و یا فرآیندی برنامه ریزی، همیشه جزء ثابت آن بوده است. این خود اهمیت برنامه ریزی کاربری اراضی شهری را در عرصه کالبدی آن، به وضوح بیان می کند. در این پژوهش به روش توصیفی و مروری روایتی و بررسی بهترین شواهد به پیمایش و جمع بندی ضوابط و معیارهای جغرافیاییِ مکان یابی کاربری های فرهنگی شهری می پردازد. پژوهش از نظر هدف کاربردی است که به صورت موردی کاربری های فرهنگسرا و کتابخانه ها را مورد بررسی و تحلیل قرار می دهد. نتایج تحقیق نشان داد که در کاربری های مورد بررسی معیارهای اصلی مکانیا بی کاربری های مذکور که از سوی محققان مختلف مورد استفاده قرار گرفته است شامل ابعاد: مرکزیت، سازگاری، اندازه، محیط انسانی، شرایط فیزیکی، تراکم و توزیع جمعیت، دسترسی، امنیت، ایمنی و سلامت می باشند که هر یک نیز از زیرمعیارها یا شاخص های مختلفی را نیز در بر می گیرند.
۳۱۲.

تحلیلی بر مکان یابی شهرک های صنعتی شهرستان بستان آباد با استفاده از روش های تصمیم گیری چند معیاره(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال دهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲-۱ (پیاپی ۳۷) 607 - 626

کلیدواژه‌ها: مکان یابی شهرک های صنعتی روش های تصمیم گیری چند معیاره سیستم اطلاعات جغرافیایی شهرستان بستان آباد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۳ تعداد دانلود : ۲۷۰
هدف اصلی این پژوهش،تحلیلی بر مکان یابی شهرک های صنعتی شهرستان بستان آباد با استفاده از روش های تصمیم گیری چند معیاره می باشد.روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و برای جمع آوری داده ها و اطلاعات از مطالعات اسنادی، کتابخانه ای، پرسش نامه و سازمان های ذیربط استفاده شده است، به این منظور بعد از انتخاب معیارها و طبقه بندی آنها در چهار گروه، سوالات و پرسشنامه تدوین گردید،در مرحله بعد با نظرخواهی از20نفر از کارشناسان پرسش نامه ها جمع آوری و مورد استفاده قرار گرفته است. برای تلفیق معیارها و زیرمعیارها به منظور شناسایی و تعیین وزن آنها از مدلAHP در محیط نرم افزارExpert choice استفاده گردیده است، بعد با اعمال وزن ها به پهنه بندی اراضی شهرستان بستان آباد اقدام گردیده است، در ادامه با استفاده از مدلELECTRE پهنه های کاملاً مناسب بالای پنجاه هکتار با توجه به 16معیار مهم دخیل در مکان یابی بهینه شهرک های صنعتی، مورد ارزیابی و رتبه بندی قرار گرفته و مناسب ترین مکان ها در راستای ارزیابی مکان فعلی شهرک های صنعتی و مکان یابی مناسب آنها در شهرستان بستان آباد مورد شناسایی قرار گرفته است. با توجه به نتایجی که از پر کردن پرسش نامه توسط کارشناسان بدست آمد، بیشترین ارزش به معیارهای ژئومورفولوژی- زمین شناسی اختصاص یافته است.همچنین نتایج مقایسه پهنه های انتخاب شده با شهرک های صنعتی اجرا شده در شهرستان بستان آباد نشان دهنده این است که مکان یابی هیچ کدام از شهرک های صنعتی در شهرستان مورد مطالعه بر اساس اصول و ضوابط مکان یابی نبوده است.
۳۱۳.

مکان یابی اراضی جهت استقرار فعالیت های ورزشی در شهرهای ایران (نمونه موردی: کلان شهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال دهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲-۳ (پیاپی ۳۹) 685 - 701

کلیدواژه‌ها: مکان یابی اماکن ورزشی تحلیل سلسله مراتبی سیستم اطلاعات جغرافیایی محدوده شهر تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۷ تعداد دانلود : ۱۳۳
در حال حاضر، یکی از مهمترین مشکلات موجود در شهرهای کشور ما استقرار نامناسب فضاهای ورزشی در میان سایر کاربری های شهری می باشد. شهر تبریز یکی از بزرگترین شهرهای شمال غرب و کشور است که سرانه فضای ورزشی در این شهر 83/ متر مربع است که این رقم تفاوت فاحشی را در مقایسه با سرانه های استانداردهای کاربری اراضی شهری در ایران نشان می دهد و می توان گفت تقریباً 17/1 متر مربع به ازای هر نفر در سرانه این کاربری در شهر تبریز کمبود وجود دارد که با احتساب جمعیت این شهر 98/1983259متر مربع فضای ورزشی برای کل شهر لازم است. در این تحقیق، سعی شده با رویکرد توصیفی - تحلیلی و با استفاده از تلفیق مدل تحلیل سلسله مراتبی و سیستم اطلاعات جغرافیایی الگو و مدلی بهینه جهت استقرار منطقی اماکن ورزشی در محدوده شهر تبریز ارایه شود. نتایج تحقیق نشان می دهد؛ کاربری اراضی ورزشی در محدوده شهر تبریز چه از نظر کمی و کیفی و چه از نظر پراکنش و عدالت فضایی در وضعیت مطلوبی قرار ندارد.
۳۱۴.

سنجش فضایی- مکانی شهری به منظور مکان یابی مراکز انتظامی با تاکید بر روش Fuzzy (منطقه دو و چهار شهر مقدس قم)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال دهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۴۰) 467 - 482

کلیدواژه‌ها: امنیت شهر مکان یابی روش fuzzy شهر قم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۴ تعداد دانلود : ۲۰۵
توسعه شهرنشینی بعد از قرن نوزدهم، سکونتگاه های شهری را تبدیل به کلانشهرها و ابرشهرها نموده است. ظهور این پدیده برنامه ریزان و متولیان امور شهری را با چالش هایی در حوزه تامین امنیت شهروندان مواجه ساخته است. مکانیابی به معنای یافتن پهنه های دارای ظرفیت و متناسب به منظور بارگذاری کاربری های شهر، این پژوهش با رویکرد کاربردی و با روش توصیفی– تحلیلی صورت گرفته است. در گام اول پس از دریافت لایه های مختلف کاربری های شهری موثر در مکان یابی مراکز انتظامی از سازمان ها و مراکز مختلف و پس از محاسبه اوزان معیارها و زیر معیار ها با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی ، نقشه های فاصله در نرم افزار GIS ساخته شد. درادامه محدوده های مناسب به منظور توسعه کاربری انتظامی مشخص گردید.با بررسی وضعیت توزیع مراکز انتظامی در مناطق دو و چهار شهر قم مشخص شد پراکنش مراکز انتظامی شهر در این مناطق با توزیع فضایی نامتوازن مواجه است وصرفا چند کلانتری و مرکز انتظامی درتامین امینت شهر با مشکلات بسیاری مواجه اند. گستردگی محدوده های استحفاظی مراکز انتظامی و کلانتری ها در شهره های بزرگ ، کنترل محله ای را با مشکلات بسیاری مواجه می سازد.علاوه بر این کمبود زیر ساخت ها و امکانات پلیس نیز از جمله دلایل کاهش این نظارت هاست. در این پژوهش از طریق بررسی زیرساخت های شهری در مناطق دو و چهار پهنه های مناسب به منظور توسعه کاربری انتظامی شناسایی و توسط نقشه نمایش داده شد.
۳۱۵.

مکان یابی فضای سبز درون شهری منطقه 6 کلان شهر اهواز با استفاده از روش ارزیابی چند معیاره در محیط GIS(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال یازدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۴۱) 473 - 484

کلیدواژه‌ها: مکان یابی فضای سبز AHP GIS اهواز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۷ تعداد دانلود : ۲۳۱
پارکها و فضاهای سبزشهری یکی از مهمترین کاربریهای شهری میباشند،که وضعیت توزیع آنها در سطح شهرها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.منطقه۶شهر اهواز به لحاظ توزیع فضای سبزشهری از وضعیت مناسبی برخوردار نمیباشد،به همین علت دستیابی به پهنه های مناسب جهت ایجاد فضای سبز در این منطقه هدف اصلی این پژوهش است.برای دستیابی به این هدف از روش ارزیابی چندمعیاره در محیط GIS استفاده گردید.برای انجام روش مذکور ابتدا معیارهای موثر در مکانیابی فضای سبزشهری با روش دلفی مشخص گردیدند،که شامل معیار مراکز مسکونی،مراکز آموزشی،شبکه ارتباطی،فضای سبز موجود، مراکز فرهنگی،تراکم جمعیت، مراکز صنعتی و مراکز ورزشی میباشد.در گام بعدی از نقشه کاربری اراضی شهر اهواز لایه های معیارهای موردنظر استخراج شدند و ارزشگذاری گردیدند.همچنین برای وزندهی به لایه ها از روشAHPاستفاده شد و در نهایت با روی همگذاری لایه های وزندار به کمک روش همپوشانی نقشه نهایی تهیه گردید.باتوجه به نتایج از کل مساحت این منطقه64/647هکتار(53/47درصد) برای ایجاد فضای سبز شهر مناسب میباشد،که در نواحی شمال به سمت غرب منطقه متمرکز شده است و از میان تمام پهنه ها،پهنه خوب بیشترین مساحت را به خود اختصاص داده است(88/30درصد).نتایج ارزیابی حاکی از آنست که فضای سبز منطقه6اهواز باتوجه به معیارهای مکانیابی از پراکنش مناسبی برخوردار است و از طرفی،زمین های مناسب برای ایجاد فضای سبزتناسب زیادی با نقشهکاربری اراضی در منطقه6کلانشهر اهواز دارند پیشنهاد میشود برای دستیابی به نتیجه قبل قبولتر بازنگری کلی در تهیه و اجرای طرحهای جامع و تفصیلی در خصوص مکانیابی فضاهای سبز شهر اهواز و توجه مدیران شهری به پتانسیلها و محدودیتهای موجود در منطقه جهت ارایه خدمات بهتر انجام گیرد
۳۱۶.

مکان یابی بهینه استقرار پایگاه های امداد و نجات در شرایط وقوع زلزله (مطالعه موردی: بخش مرکزی و چاهورز شهرستان لامرد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال یازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۴۳) 584 - 598

کلیدواژه‌ها: مکان یابی مدیریت بحران زلزله پایگاه امداد و نجات شهرستان لامرد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۷ تعداد دانلود : ۲۶۴
کشور ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی ، شرایط زمین شناختی ، ژئومورفولوژیکی در زمره کشورهای بلا خیز جهان محسوب می شود. در سالهای اخیر احداث پایگاههای امداد و نجات در دستور کار مدیریت بحران قرار گرفته است . یکی از موارد قابل توجه قبل از احداث این پایگاهها ، انتخاب مکان جغرافیایی مناسب برای استقرار این کاربری هاست. این پژوهش با هدف مکان یابی بهینه استقرار پایگاههای امداد و نجات در شرایط وقوع زلزله در بخش مرکزی و چاهورز شهرستان لامرد انجام شده است. در مرحله اول به شناسایی عوامل موثر بر مکان گزینی این نوع پایگاهها پرداخته شده و سپس با استفاده از نرم افزار GIS Arc ، تهیه نقشه فاصله لایه های اطلاعاتی، طبقه بندی و ارزش گذاری درونی لایه ها و در نهایت وزن دهی و همپوشانی لایه ها به اولویت بندی نقاط مختلف برای ایجاد پایگاههای امداد و نجات در شرایط وقوع زلزله پرداخته شده است. نتایج حاکی از آن است که در بخش های مرکزی و چاهورز شهرستان لامرد مناسب تر است که چهار سطح مدیریتی در نظر گرفته شود تا در مواقع بروز حادثه زلزله، امدادرسانی به موقع و مناسب تر در تمام نقاط صورت گیرد. این چهار سطح عبارتند از " اولویت اول روستای خره(دهستان سیگار در بخش مرکزی)، اولویت دوم روستای لشکون(دهستان حومه در بخش مرکزی)، اولویت سوم روستای نعمه(دهستان شیخ عامر بخش چاهورز) و اولویت چهارم روستای باسردو(دهستان حومه در بخش مرکزی)
۳۱۷.

کاربرد الگوریتم دایکسترا در مسیریاب ی مصرف کنندگان و روش ح داقل مربعات فاصله در مکان یابی بنگاه ها

نویسنده:
منبع: پژوهش های اقتصاد صنعتی سال سوم بهار ۱۳۹۸ شماره ۷ 37 - 48

کلیدواژه‌ها: مسیریابی مکان یابی الگوریتم دایکسترا حداقل مربعات فاصله

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۶ تعداد دانلود : ۲۳۲
بسیاری از بنگاه های موجود در اقتصاد، دولتی هستند و قیمت محصولات یا خدماتشان برای مصرف کنندگان یکسان است. در این شرایط، مسئله مصرف کنندگان این خواهد بود که چگونه از کوتاه ترین مسیر (کمترین هزینه) خود را به بنگاه برسانند. از سوی دیگر، این مسئله می تواند برای یک بنگاه دولتی یا انحصاری که تسهیلاتی شامل صنعت نفت و گاز، برق، آب، مخابرات و غیره فراهم می کند، به این صورت مطرح شود که در کجای شهر قرار گیرد تا حداقل فاصله ممکن از همه مصرف کنندگان را داشته باشد. در این مقاله، سؤال اول با الگوریتم دایکسترا و سؤال دوم به روش حداقل مربعات فاصله پاسخ داده شده است. نتایج نشان می دهد که مصرف کننده می تواند به روش الگوریتم دایکسترا کوتاه ترین مسیر تا رسیدن به بنگاه موردنظر و همچنین کوتاه ترین فاصله ممکن از همه بنگاه های موجود را پیدا کند. علاوه بر این، مکان بهینه بنگاه ها به تعداد مصرف کنندگان و نحوه توزیع آن ها بستگی دارد.
۳۱۸.

بررسی و مکان یابی ایستگاههای آتش نشانی شهرسمنان بااستفاده ازسیستم اطلاعات جغرافیایی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال ششم پاییز ۱۳۸۸ شماره ۳ (پیاپی ۲۳) 107 - 118

کلیدواژه‌ها: مکان یابی ایستگاه آتش نشانی سامانه اطلاعات جغرافیایی فرایند تحلیل سلسله مراتبی سمنان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۵ تعداد دانلود : ۱۰۳
ایستگاههای آتش نشانی بعنوان مکانی جهت استقراروانتظارخودروهای آتش نشانی وامداد، ازجمله مراکزمهم وحیاتی خدمات رسانی درشهرهاهستندکه نقش مهمی درتأمین ایمنی وآسایش شهروندان وتوسعه اقتصادی شهرها ایفا می کنند. بدیهی است خدمات رسانی به موقع و مطمئن توسط ایستگاههای آتش نشانی بیش از هر چیز مستلزم استقرار آنها در مکانهای مناسب است. هدف اصلی تأسیس ایستگاههای آتش نشانی تأمین بخشی از امنیت شهردرراستای اهداف ازقبل تعریف شده آنهامی باشد.لازمه رسیدن به این هدف، اعمال دید سیستماتیک و یکپارچه به عناصرشهری بصورت میکرووجهت دهی ساختارشهردرقالب ماکرواست که این مهم درقالب استفاده ازسیستم اطلاعات جغرافیایی تاحدزیادی دست یافتنی است. درتحقیق حاضر، هدف اصلی، تعیین بهترین مکانهابرای ایستگاههای آتش نشانی شهرسمنان یا جابجایی مکانی برخی ازآنها(درصورت لزوم)میباشد. این پژوهش برآن است تامکانهای بهینه رابرای استقرار ایستگاههای آتش نشانی جدیددرشهرسمنان مشخص کند.لذاجهت تعیین محلهای دقیق وعلمی ازتلفیق سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)[1] وروش وزندهی تحلیل سلسله مراتبی (AHP)[2] استفاده شده است. بعدازمطالعه اولیه وگردآوری داده های مؤثر در مکان یابی ایستگاههای آتش نشانی، معیارهای مؤثر درشش گروه طبقه بندی گردیدند و سپس باکمک روش تحلیل سلسله مراتبی وزن هریک ازمعیارها مشخص ودرنهایت به روش همپوشانی[3] ترکیب شده ونتایج با انعطاف پذیری بالا، درشش دسته ارائه شدند. بعد از ادغام نقشه های تهیه شده ابتد محدوده های مناسب اولیه پیشنهادگردیدند، سپس موقعیت دقیق هریک از ایستگاههای پیشنهادی درون این محدوده هاتعیین شدند بطوری که از حداکثر مساحت سرویس دهی نیزبرخوردارهستندودرانتهاعلاوه برایستگاههای موجود(2عدد)، 5 ایستگاه جدید پیشنهاد گردید.  
۳۱۹.

مکانیابی محل مناسب دفن زباله با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS (مطالعه موردی بخش هیر استان اردبیل)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال یازدهم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳ (پیاپی ۴۳) 1 - 14

کلیدواژه‌ها: Arc GIS مکان یابی هیر ANP دفن زباله Super Decisions

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۱ تعداد دانلود : ۱۹۰
با توجه به رشد روز افزون جمعیت بشر از یک سو و افزایش مصرف و توسعه صنایع از سوی دیگر، تولید انواع پسماندها امری اجتناب ناپذیر جلوه می نماید. هدف اصلی مطالعه جاری، اعمال انواع عملیات تحلیل های مکانی با بهره گیری از فناوری سیستم اطلاعات جغرافیایی به منظور مکانیابی محدوده های بهینه برای دفن زباله های هیر استان اردبیل می باشد. به همین منظور، در مرحله اول، با استفاده از 12 لایه اطلاعاتی که شامل 9 لایه اطلاعاتی طبیعی (زیست محیطی) و 3 لایه اطلاعاتی اجتماعی-اقتصادی مربوط به محدوده بخش، به محیط نرم افزار Arc GIS وارد و پایگاه های اطلاعاتی ویژه دفن زباله تشکیل شد. در مرحله دوم، لایه های رقومی بر اساس استانداردهای موجود 4 سازمان حفاظت از محیط زیست کشور آمریکا EPA، سازمان حفاظت از آب، خاک و هوای کشور کانادا، سازمان مدیریت و برنامه ریزی ایران، سازمان حفاظت از محیط زیست ایران، با فرایند تحلیل شبکه ای ANP در نرم افزار Super Decisions و نظرات کارشناسی خبرگان و کارشناسان، وزن دهی و طبقه بندی گردید و بر لایه های موجود، اعمال شد. بررسی نتایج اولیه، مبین این واقعیت است که مدل منتج از روش ANP ضمن انتخاب مکان دفن زباله ها در منطقه قابل قبول، مناطق دیگری را نیز پیشنهاد می کند.
۳۲۰.

مکان یابی و تعیین محدوده قابل توسعه شهر کوهدشت با استفاده از منطق فازی و سیستم اطلاعات جغرافیایی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال یازدهم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۴ (پیاپی ۴۴) 77 - 88

کلیدواژه‌ها: توسعه شهری مکان یابی سیستم اطلاعات جغرافیایی منطق فازی شهر کوهدشت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۵ تعداد دانلود : ۳۰۶
مکان یابی[1] فرآیندی که از طریق آن می توان بر اساس شرایط تعیین شده برای یک کاربری مشخص و با توجه به منابع و امکانات موجود, بهترین محل مناسب را تعیین نمود. مکان یابی درواقع تجزیه وتحلیل توأمان اطلاعات فضایی و داده های توصیفی به منظور یافتن یک یا چند موقعیت فضایی با ویژگی های توصیفی موردنظر است. از سوی دیگر منطق فازی که می توان در تعریف آن گفت که از منطق ارزش های "صفر و یک" نرم افزارهای کلاسیک فراتر رفته و درگاهی جدید برای دنیای علوم نرم افزاری و رایانه ها می گشاید، زیرا فضای شناور و نامحدود بین اعداد صفر و یک را نیز در منطق و استدلال های خود به کار می گیرد (جورابیان، محمود و همکاران: 1381)، نیز می تواند در امر مکان یابی بسیار به کار آید چراکه مقادیر میان صفر و یک را در بر می گیرد. با توجه به تعریف فوق و نیز توجه به این مطلب که همه ساله شاهد افزایش نرخ رشد جمعیت هستیم ناگزیر با رشد و توسعه شهرها مواجه هستیم که این امر ضرورت مکان یابی محدوده های مناسب برای گسترش های بعدی هر شهری را ضروری می سازد. شهر کوهدشت واقع در استان لرستان نیز اگرچه نه به صورت گسترده ولی شاهد این توسعه در چند دهه گذشته بوده است آنچه در این پژوهش انجام شد بیانگر این واقعیت بوده است که شهر کوهدشت در ادامه توسعه فیزیکی خود، با محدودیت های گسل (در بخش جنوبی شهر)، شیب، انواع فرایندها (هوازدگی، دامنه ای، جریانی و فرسایشی)، خطرات ناشی از گسل (تخریب سدها، آب های زیرزمینی، تأسیسات و ...) و درنتیجه اثرات مخاطرات محیطی بر روی سازه های انسانی و افزایش هزینه های ساخت وساز ناشی از این مخاطرات مواجه است، به استثنای اراضی واقع در شرق و غرب (مناسب ترین مکان ها برای توسعه فیزیکی آتی)، دیگر جای برای توسعه فیزیکی شهر کوهدشت وجود ندارد.