فرهنگ سرا

یکی از نگرانی های مطرح در سال های اخیر این مسئله بوده است که فرهنگ سراها از آنچه به خاطر آنها تأسیس شده اند، فاصله بگیرند و به جای بازتولید هژمونی به جایگاه مقاومت و بازتولید مقاومت در برابر هژمونی تبدیل شوند. فرهنگ سراها به عنوان یکی از فضاهای عمومی شهری در دو دهة اخیر، موضوع بحث ها و مجادلات ایدئولوژیک بوده اند. در چنین فضاهایی مصرف صرفاً به استفاده از برنامه های فرهنگ سراها محدود نمی شود، بلکه مصرف فضای فرهنگ سراها بر مصرف فعالیت ها و برنامه ها آنها غلبه دارد. چنین مصرفی با تولید معانی اجتماعی و فرهنگی همراه است. هدف اصلی این مقاله، شناخت «کاربردها و دلالت های فرهنگ سراها در میان جوانان تهرانی و انگیزه ها و کارکردهای مترتب بر مصرف این فضاهاست». در این مقاله برای جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده ها از روش نظریه پردازی مبنایی استفاده شده است. بدین منظور با 25 نفر از مراجعان به فرهنگ سراهای بهمن، شفق، هنر، کار، قرآن و اشراق در شهر تهران مصاحبة عمیق شده است. یافته ها نشان می دهد الگوی استفاده و دلالت فرهنگ سراها در میان کاربران، متعدد و متفاوت است و این دلالت ها و کاربردها با آنچه فلسفة وجودی فرهنگ سراها را تشکیل می دهد، متمایز است. در مجموع یافته های مقاله حاکی از آن است که فرهنگ سراها برای جوانان تهرانی بخشی از مناسک گذار آنها به دوران بزرگسالی محسوب می شوند و آنان در این فضا به بسیاری از نیازهای مرتبط با دورة زندگی خود پاسخ می دهند و در یک کلام نقاشی خاص خود را بر روی این فضای عمومی ترسیم می کنند. این مقاله درصدد توصیف و تبیین این الگوی نقاشی و مداخله و دخل و تصرف در فضای عمومی فرهنگ سراهاست. در این تحقیق فرهنگ سرا به عنوان یک متن در نظر گرفته شده و دلالت های متعدد آن برای کاربران این فضا مورد واکاوی قرار گرفته است.

کاربری اراضی شهری، از مفاهیم اساسی و پایه در برنامه ریزی شهری است و شالوده اصلی آن به شمار می رود. می توان گفت بحث و بررسی در این خصوص، تقریباً در تمام نظریه های ماهوی و یا فرآیندی برنامه ریزی، همیشه جزء ثابت آن بوده است. این خود اهمیت برنامه ریزی کاربری اراضی شهری را در عرصه کالبدی آن، به وضوح بیان می کند. در این پژوهش به روش توصیفی و مروری روایتی و بررسی بهترین شواهد به پیمایش و جمع بندی ضوابط و معیارهای جغرافیاییِ مکان یابی کاربری های فرهنگی شهری می پردازد. پژوهش از نظر هدف کاربردی است که به صورت موردی کاربری های فرهنگسرا و کتابخانه ها را مورد بررسی و تحلیل قرار می دهد. نتایج تحقیق نشان داد که در کاربری های مورد بررسی معیارهای اصلی مکانیا بی کاربری های مذکور که از سوی محققان مختلف مورد استفاده قرار گرفته است شامل ابعاد: مرکزیت، سازگاری، اندازه، محیط انسانی، شرایط فیزیکی، تراکم و توزیع جمعیت، دسترسی، امنیت، ایمنی و سلامت می باشند که هر یک نیز از زیرمعیارها یا شاخص های مختلفی را نیز در بر می گیرند.