مطالب مرتبط با کلیدواژه

مکان یابی


۲۸۱.

بررسی تطبیقی شاخص های پایداری اجتماعی مسکن(مطالعه موردی؛ محلات اسکان غیررسمی اهواز)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مطالعات محیطی سال هشتم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۲ 7 - 24

کلیدواژه‌ها: مکان یابی GIS مطلوبیت پارکینگ طبقاتی مراغه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۶ تعداد دانلود : ۱۹۴
در سال های اخیر توسعه پایدار و به تبع آن توسعه پایدار محله ای در مجامع علمی مطرح شده است. که ارتباط تنگاتنگی با آسیب های اجتماعی، زیست محیطی، امنیت، مشارکت، شکل بافت و مدیریت شهری دارد. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تطبیقی شاخص های پایداری اجتماعی مسکن در محلات اسکان غیررسمی اهواز می باشد. روش پژوهش به صورت توصیفی-تحلیل و پیمایشی می باشد. جامعه آماری خانوارهای ساکن محلات اسکان غیررسمی می باشد. حجم نمونه بر اساس مدل کوکران 381 نفر محاسبه شده است برای افزایش دقت کار تعداد 450 پرسشنامه توزیع گردید. در این پژوهش از میان 6 بافت مشخص در شهر، بافت حاشیه ای که شامل 18 محله می شد انتخاب شده و در هر محله با توزیع و تکمیل پرسشنامه و بهره گیری از مدل ویکور، تاپسیس، الکتر و مدل ادغامی کپلند اقدام به مقایسه تطبیقی محلات شهر و رتبه بندی آن ها بر اساس شاخص های پایداری اجتماعی مسکن گردید. بر اساس یافته های پژوهش میزان پایداری محلات بدین ترتیب اولویت بندی می شود: محلات زرگان، زویه 1، زویه 2 با امتیاز 5 دارای سطح پایدار، محلات منبع آب، علی آباد، حصیرآباد و کوی طاهر با امتیاز 4 دارای سطح نسبتاً پایدار، محلات آل صافی، ملاشیه، نهضت آباد و کریشان داری سطح نیمه پایدار و محلات گلدشت، چنیبه علیا، کوی علوی دارای سطح نسبتاً ناپایدار و محلات گلبهار، شهرک رزمندگان و کوی سیاحی دارای سطح ناپایدار می باشد.
۲۸۲.

مکان یابی مراکز آموزشی شهر شیراز با استفاده از مدل همپوشانی شاخص ها (IO) و تلفیق آن با AHP (مطالعه موردی: دبیرستان های شهر شیراز)

نویسنده:
منبع: مطالعات محیطی هفت حصار سال ششم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۲۱ ۸۲-۹۴

کلیدواژه‌ها: مکان یابی AHP همپوشانی شاخص ها مراکز آموزشی دبیرستان شیراز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۳ تعداد دانلود : ۵۶۴
چگونگی هم جواری مکان های آموزشی در ارتباط با سایر کاربری ها، تعداد دانش آموزان و شعاع دسترسی از مواردی هستند که موردتوجه برنامه ریزان شهری است. هدف اصلی پژوهش تعیین بهترین مکان برای دبیرستان های شهر شیراز با استفاده از GIS و تلفیق مدل همپوشانی شاخص ها با AHP است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و بر اساس ماهیت کاربردی است. در این پژوهش ابتدا معیارهای مکان گزینی دبیرستان های شهر شیراز (شعاع پوششی، جمعیت و تراکم آن، نزدیکی به شبکه معابر، همسایگی های سازگار و ناسازگار) مشخص و اطلاعات مرتبط با هر یک از آن ها آماده گردید. با محاسبه ضریب اهمیت معیارها و زیر معیارها در مدل AHP، شعاع پوششی با ضریب وزنی 3828/0 بیشترین و ضریب اهمیت مربوط به شبکه راه ها با وزن 0882/0 کمترین تأثیرگذاری در مکان یابی مراکز آموزشی دبیرستان داشته است. سپس لایه هر یک از معیارها با فرمت Raster تهیه گردید، هر یک از آن ها با توجه به زیر معیارهایش با استفاده از وزن موردنظر Reclassify گردید؛ یعنی هر 5 ضابطه سطح اول، بر اساس وزن های مربوط به زیرمعیارهای خود با مدل Index Overlay تلفیق گشته و نقشه نهایی دبیرستان های شهر شیراز با توجه به وزن آن ها و به ترتیب اولویت مشخص گردید.
۲۸۳.

مکان یابی مسکن حمایتی با معیارهای مقرون به صرفه گی مبتنی بر عدالت فضایی در شهر بابلسر

نویسنده:
منبع: مطالعات محیطی هفت حصار سال هفتم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۲۵ ۳۵-۵۰

کلیدواژه‌ها: مسکن حمایتی مکان یابی معیارهای مقرون به صرفه عدالت فضایی مدل AHP

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۵ تعداد دانلود : ۲۶۷
مکان یابی، از مهم ترین چالش های مساکن حمایتی محسوب می شود. مسکن مهر از مساکن حمایتی در ایران است که مکان یابی نادرست آن مشکل ساز شده است. یکی از معیارهای مکان یابی بهینه مسکن حمایتی، معیارهای مقرون به صرفه گی است. هدف این پژوهش تدوین معیارهای مقرون به صرفه مکان یابی مسکن حمایتی در بابلسر است. روش مورداستفاده، پیمایشی با استفاده از مطالعه اسنادی و تحلیل AHP است. ابتدا به روش پیمایش اکتشافی پژوهش های موجود، معیارهای مقرون به صرفه ی مکان یابی مسکن حمایتی به دست آمد (جدول هدف- محتوا). با توجه به رویکرد عدالت فضایی، تعدد معیارها و زیر معیارها و محدودیت اطلاعات، همه ی آن ها در مکان یابی لحاظ نشدند. ابتدا معیار دسترسی به امکانات و زیرمعیارهای آن، با استفاده از مدل سلسله مراتبی AHP، رتبه بندی شد و محدوده های مناسب شهری به دست آمد. سپس زیرمعیار اقتصادی و زیرمعیار حقوقی، به محدوده های خروجی از فرآیند AHP اعمال شد. طبق این روش، برای میانگین وزن های داده شده ی هر معیار و زیرمعیار، از مقایسه دودویی ماتریس ال ساعتی، استفاده شد و لایه ها در GIS روی هم قرار گرفتند. درنهایت، محدوده های مقرون به صرفه برای احداث مسکن حمایتی در بافت های نابسامان درون شهری انتخاب شد.
۲۸۴.

پهنه های بوم گردشگری شهرستان دالاهو در استان کرمانشاه

نویسنده:
منبع: پژوهش های گردشگری و توسعه پایدار سال چهارم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیای ۱۳) 37-46

کلیدواژه‌ها: مکان یابی روش تحلیل سلسله مراتبی سیستم اطلاعات جغرافیایی گردشگری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۲ تعداد دانلود : ۱۲۵۸
برنامه ریزی، مدیریت و توسعه صنعت اکوتوریسم در راستای فعالیتهای محیط زیستی بهعنوان یک فرصت برای مدیران و مسئولان تصمیم گیر در راستای جذب گردشگر و بهبود فعالیتهای اقتصادی محسوب می شود که پژوهش حاضر با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل AHP به مکانیابی و اولویتبندی پهنه های بوم گردشگری شهرستان دالاهو در استان کرمانشاه در راستای ارائه طرح های جامع گردشگری، پهنه پندی، اجرای پروژه های سودمند و برنامه ریزی شده در ارتباط با جذب گردشگر و دستیابی به درآمد قابل توجه و ایجاد اشتغال پرداخته است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد که شهرستان دالاهو از لحاظ مکانیابی، پتانسیل فعالیت-های کوهنوردی، دامنه نوردی، ورزش های زمستانی، ورزش های آبی، طبیعت درمانی و طبیعتگردی را دارا می-باشد. همچنین از لحاظ اولویتبندی، فعالیتهای ورزشهای آبی و طبیعت درمانی به ترتیب اولین و دومین جایگاه محبوبیت را در بین جامعه آماری باتوجه به نظرات پرسشنامهای آنان به خود اختصاص داده است. نتایج کلی گویای سهم 44/87 درصدی مساحت این شهرستان و پتانسیل بالای آن از نظر فعالیتهای اکوتوریسمی میباشد که میتواند جایگاه مهمی در طرحهای جامع گردشگری استان داشته باشد.
۲۸۵.

مکان یابی بهینه دفن پسماندهای زائد شهری در حوزه خلیج فارس؛ مطالعه موردی: شهرستان خرمشهر

نویسنده:
منبع: مطالعات خلیج فارس سال ششم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۲۱) 24-38
تعداد بازدید : ۵۷۲ تعداد دانلود : ۲۶۱
مدیریت مواد زائد جامد یکی از مسائل و معضلات مهم زیست محیطی است که شهر های بزرگ ایران با آن روبه رو هستند. هدف اصلی از انجام این پژوهش مکان یابی بهینه دفن مواد زائد جامد در شهرستان خرمشهر با رویکرد مدل-سازی و مکان یابی است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از منظر روش شناسی توصیفی- تحلیلی محسوب می شود که با مطالعه در ادبیات مبانی نظری پژوهش 12 شاخص منتخب در این زمینه استخراج شدند. با توجه به الگوی اثرپذیری و اثرگذاری در فرآیند تعیین بهترین مکان برای دفن پسماند از تکنیک ترکیبی Anp-Dematel برای مدل سازی در قالب نمایش علّی شاخص ها، تعیین وزن و اولویت آن استفاده شده و در ادامه حریم و سطح بندی مناسب بر اساس استانداردهای موجود انجام گرفته است. همچنین برای توزیع فضایی پهنه مناسب دفن پسماند از نرم افزار ArcGIS استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که در بخش نتایج موضوعی زیر معیار مراکز جمعیتی با میزان اثرگذاری 0.108 اثر گذارترین شاخص و در خصوص اثرپذیری در شاخص های کلان، معیار زمین ساختی با وزن 0.326 و دسترسی با وزن 0.103 در رتبه اول قرار دارند. در بخش نتایج مکانی مشخص شد از بین 1805947 کیلومتر مربع مساحت شهرستان خرمشهر، 647823 کیلومتر مربع یعنی 87/35 درصد وضعیتی کاملا مناسب داشتند. در پایان و با توجه به نتایج پژوهش، پیشنهادهایی در سه سطح قابل تفکیک ارائه شد؛ در سطح اول با توجه به عامل هزینه دوری از مراکز جمعیتی، گسل، چاه تغذیه و سنگ بستر مناسب مکان مناسب پیشنهاد شد. در سطح دوم باتوجه به عامل دسترسی به شبکه ارتباطی مناسب و شیب کمتر از 5 درصد، سطح مناسب پیشنهاد می شود. در سطح سوم که مربوط به کم خطرترین مکان برای دفن زباله های جامد است، توجه به اصول دوری از مراکز شهر و روستا و آب های سطحی پیشنهاد شده است اما این سطح از منظر میزان هزینه و فایده به صرفه نیست.
۲۸۶.

بررسی تأثیر نظریه های مکان یابی، سرمایه اجتماعی و انسانی بر تداوم فعالیت شرکت های سهامی زراعی (مطالعه موردی شرکت سهامی زراعی خضری قائنات)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد و توسعه کشاورزی جلد ۳۵ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ 15 - 30

کلیدواژه‌ها: استان خراسان جنوبی تدوام فعالیت سرمایه اجتماعی سرمایه انسانی کسب و کار کشاورزی مکان یابی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۶ تعداد دانلود : ۳۵۱
با توجه به نقش اثرگذار شرکت های سهامی زراعی در تامین معیشت و اشتغال جوامع روستایی، در مطالعه حاضر تاثیر سازه های مکان یابی، سرمایه اجتماعی و سرمایه انسانی بر تداوم فعالیت شرکت سهامی زراعی خضری در سال 1398 مورد بررسی قرار گرفت. نمونه آماری تحقیق شامل 30 نفر از کارکنان و اعضای هیئت مدیره شرکت سهامی زراعی خضری بوده  که به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. در ابتدا با استفاده از اطلاعات حاصل از پرسشنامه به ارزیابی وضعیت سازه های اصلی پژوهش در شرکت مذکور پرداخته شد و پس از آن تاثیر هر یک بر تداوم فعالیت شرکت مذکور بررسی گردید. جهت اولویت بندی عوامل موثر نیز از روش شاخص سازی بهره گرفته شد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که سرمایه اجتماعی و سرمایه انسانی در این شرکت از سطح متوسط به بالایی برخوردار است. همچنین سرمایه اجتماعی از نظر پاسخ دهندگان بیشترین تاثیر را بر تداوم فعالیت این شرکت داشته است و پس از آن مکان یابی و سرمایه انسانی در رده های بعدی تاثیرگذاری قرار می گیرند. بعد ارتباطی در سرمایه اجتماعی، عوامل زیربنایی در سیستم مکان یابی و توانمندی های غیرشناختی در سرمایه انسانی اثرگذار ترین مولفه ها بر تداوم فعالیت شرکت سهامی زراعی خضری شناخته شدند. در این راستا اقداماتی از قبیل آموزش ارتباطات اثربخش و طرح ریزی در حوزه  بهبود ارتباطات بین واحدهای سازمانی و ارتباطات بین مدیران و کارکنان، نهادینه کردن چشم اندازها، رسالت و اهداف سازمان، اعمال برنامه مدیریتی مبتنی بر هدف و به کارگیری نظام پیشنهادات در سازمان و سرمایه گذاری در آموزش های رسمی و سازمان یافته پیشنهاد می شود.
۲۸۷.

تحلیل مکان یابی مرکز لجستیک کشاورزی در استان اصفهان با رویکرد حداقل سازی هزینه های شبکه لجستیک در محیط GIS(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد و توسعه کشاورزی جلد ۳۵ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ 31 - 45

کلیدواژه‌ها: توزیع فضایی جریان های بار زنجیره تأمین مرکز لجستیک کشاورزی معیارهای جبرانی و غیرجبرانی مکان یابی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۵ تعداد دانلود : ۳۰۱
سالانه مقادیر زیادی از محصولات کشاورزی به صورت ضایعات از بین رفته و خسارت بزرگی بر منابع مالی و غذایی کشور وارد می شود. مهم ترین علل ایجاد این ضایعات مربوط به بخش های مختلف حمل ونقل، بسته بندی و دسته بندی، ذخیره سازی و انبار، فرآوری و توزیع محصولات کشاورزی می شود. یکی از راهکارهای مطرح برای افزایش بهره وری در زنجیره تأمین و کاهش هزینه های لجستیک بخش کشاورزی ایجاد مرکز لجستیک کشاورزی است. پژوهش حاضر درصدد شناسایی پهنه مناسب جهت احداث مرکز لجستیک کشاورزی در استان اصفهان است. در این راستا ابتدا معیارهای مؤثر بر مکان یابی مراکز لجستیک (به تفکیک جبرانی و غیرجبرانی) شناسایی و سپس فرآیند مکان یابی در طی دو مرحله تکمیل شده است. در مرحله اول با حذف محدوده های جغرافیایی مربوط به معیارهای غیرجبرانی از پهنه استان محدوده های امکان پذیر جهت احداث مرکز لجستیک شناسایی شده است. در مرحله دوم براساس نظریه های مکانیابی حداقل کننده هزینه یک مدل ریاضی ارائه شده و برمبنای آن هزینه استقرار مرکز لجستیک در محدوده های امکان پذیر استان به تفکیک معیارهای جبرانی محاسبه و لایه های اطلاعاتی مربوط به هریک از آن ها تهیه و درنهایت تمامی لایه های اطلاعاتی ایجاد شده به منظور شناسایی پهنه دارای کم ترین هزینه با یکدیگر تلفیق شده اند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که پهنه مناسب جهت احداث مرکز لجستیک کشاورزی منطقه غرب مجموعه شهری اصفهان و مابین شهرستان های تیران وکرون، نجف آباد و لنجان است. این منطقه به عنوان یک واسطه بین مراکز تولید محصولات زراعی، باغی و دامی در غرب استان و مجموعه شهری اصفهان به عنوان مصرف کننده عمده این محصولات عمل می کند.
۲۸۸.

بررسی و مقایسه عملکرد شبکه های عصبی مصنوعی FFB، CFB و MLP به منظور شناسایی مکان های مستعد برای احداث نیروگاههای خورشیدی فتوولتائیک در استان آذربایجان شرقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی محیطی دوره ۳۱ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۸۰) 71 - 94

کلیدواژه‌ها: انرژی خورشیدی مکان یابی نیروگاههای خورشیدی فتوولتائیک شبکه عصبی مصنوعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۸ تعداد دانلود : ۳۱۳
به موازات پیشرفت تکنولوژی در بسیاری از کشورهای جهان نیاز به انرژی در حال افزایش است. این امر به ویژه در کشورهای در حال توسعه مانند ایران اهمیت خاصی دارد. با توجه به موقعیت جغرافیایی کشور ایران و بهره مندی آن از تعداد روزهای آفتابی زیاد، استفاده از انرژی خورشیدی درمقیاس نیروگاهی به تأمین انرژی پایدار کمک می کند. با در نظر گرفتن توانایی شبکه های عصبی در حل مسائل پیچیده، در پژوهش حاضر به منظور شناسایی مناطق مستعد برای احداث نیروگاه خورشیدی از ترکیب سیستم تصمیم گیری مکانی، محیط GIS و شبکه های عصبی مصنوعی استفاده شده است. داده های به کار رفته در پژوهش شامل تابش خورشیدی، بارش، ساعت آفتابی، دما، ارتفاع، شیب زمین، کاربری اراضی، فاصله از جاده ها و فاصله از شهرهاست. براساس این معیارها، داده های آموزش تهیه شدند و با استفاده از الگوریتم آموزش لونبرگ- مارکوارت شبکه های FFB، CFB و MLP تحت آموزش قرار گرفتند. براساس نتایج پژوهش، شبکه CFB به صورت 9، 6، 1 با مقادیر RMSE 084/0 و 061/0 به ترتیب برای داده های آموزش و تست به منزله مناسب ترین شبکه انتخاب و با نتایج به دست آمده از این شبکه مکان یابی انجام شد. نتایج در پنج کلاس طبقه بندی شد؛ از این بین، 57/15 درصد در کلاس بسیار مطلوب، 59/20 درصد در کلاس مطلوب، 65/27 درصد در کلاس متوسط، 45/28 درصد در کلاس نامطلوب و 74/7 درصد در کلاس بسیار نامطلوب برای احداث نیروگاههای خورشیدی فتوولتائیک در استان آذربایجان شرقی شناسایی شد.
۲۸۹.

کاربست مدل مکانی سایت های اداری با استفاده از GISبا مدل تلفیقی تصمیم گیری چند شاخصه AHP - PROMETHEE مطالعه موردی: سایت اداری شهرستان باخرز (استان خراسان رضوی)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور در برنامه ریزی دوره ۱۱ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ 20 - 37

کلیدواژه‌ها: مکان یابی سایت اداری شهرستان های جدیدالاحداث تصمیم گیری چندشاخصه (MADM) تکنیک PROMETHEE

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۳ تعداد دانلود : ۲۳۶
بر اساس قوانین کشوری لزوم ساماندهی ساختمان های اداری در شهرستان های تازه تأسیس به صورت سایت های اداری مطرح می باشد و افزایش فواید بهره برداری از این مجتمع ها در گرو انتخاب مکان مناسب آنها است. مکان یابی مناسب زمین به دلیل ماهیت چند وجهی فرآیندی بسیار پیچیده است. بنابراین شناسایی متغیرها و تلفیق آنها در قالب یک مدل کاربردی جامع نگر و تدوین یک دستورالعمل کاربردی ضروری است. به منظور دستیابی به هدف اصلی پژوهش، ابتدا به تدوین و تدقیق معیارهای مؤثر در مکان یابی کاربری های شهری و به صورت مشخص سایت های اداری، که موجب تسهیل و انتخاب بهینه می گردد، اقدام شده است. از آنجایی که در فرآیند مکان گزینی بهینه با توجه به تعدد متغیرها و شاخصهای مؤثر، نیازمند استفاده از تکنیک ها و مدل های تصمیم گیری چند شاخصه می باشیم در این پژوهش از روش رتبه بندی ترجیحی برای غنی سازی ارزیابی ها (Promethee) استفاده شده است. مدل مذکور به جهت قابلیت های تعریف شده در آن بر اساس روش های ریاضی فازی و سادگی آن در چند سال گذشته کاربرد زیادی داشته و با توجه به توابع 6 گانه با قابلیت تعریف ارجحیت کامل، ارجحیت نسبی و بی تفاوتی، با موضوعات شهرسازی و به طور مشخص موضوع مکان یابی تطابق بسیار بالایی دارد. از آنجایی که متغیرهای اصلی و فرعی پژوهش می بایست به صورت وزن دار و با ضرایب اهمیت مشخص، وارد مدل شوند. با انتخاب گروه نخبگان و انجام مقایسه زوجی (بخشی از مدل AHP) ضرایب مربوطه تعیین گردیدند. در فرآیند انجام پژوهش و به منظور شناسایی گزینه های دارای ملزومات اولیه قرارگیری سایت های اداری در شهر باخرز از تکنیک تلفیق لایه ها در نرم افزار GIS نیز استفاده شده است. موقعیت های شناسایی شده شامل هشت موقعیت در شهر مذکور بوده است که با استفاده از مدل تصمیم گیری چند شاخصه Promethee رتبه بندی شده و موقعیت های بهینه جهت استقرار سایت اداری در شهر معرفی گردیده است.
۲۹۰.

مکان یابی و پهنه بندی سایت های مناسب برای توسعه گردشگری ورزشی در شهرستان شاهرود با رویکرد توسعه پایدار(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور در برنامه ریزی دوره ۱۱ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ 52 - 66

کلیدواژه‌ها: مکان یابی گردشگری ورزشی ارزیابی توان اکولوژیکی سیستم اطلاعات جغرافیایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۸ تعداد دانلود : ۳۰۹
در این تحقیق تلاش گردیده تا مکان های مناسب برای توسعه گردشگری ورزشی در شهرستان شاهرود شناسایی شوند. بدین منظور، از سیستم اطلاعات جغرافیایی و تکنیک رویهم گذاری لایه ها، به عنوان ابزاری مناسب برای ارزیابی سرزمین استفاده گردید. بدین ترتیب پس از تعیین منابع اکولوژیکی منطقه، لایه های اطلاعاتی در مقیاس 1:250000 تهیه و از طریق نرم افزار ArcGIS نسخه 9،2 اقدام به ریهم گذاری گردید. این تحقیق در شش مرحله انجام پذیرفت. پس از تهیه نقشه های شیب، جهت و ارتفاع، از طریق رویهم گذاری آنها نقشه شکل زمین تهیه گردید و در ادامه، با رویهم اندازی لایه های شکل زمین، کاربری اراضی، خاک، پوشش گیاهی و حیات وحش نقشه نهایی واحدهای زیست محیطی بدست آمد. سپس، مدل اکولوژیکی گردشگری متمرکز و گسترده، به منظور مقایسه و تحلیل نهایی مورد استفاده قرار گرفت و در نهایت از مدل ملی برای تعیین انواع کاربری های ورزشی استفاده گردید. با توجه به نتایج، منطقه مطالعاتی از پتانسیل بالایی به منظور توسعه گردشگری به ویژه از نوع گسترده برخوردار است. 8/68٪ از منطقه مطالعاتی در کلاس 1 و 1/19٪ نیز در کلاس 2 از گردشگری متمرکز قرار گرفته اند. همچنین؛ 2/93٪ از منطقه در کلاس 1 و 3/5٪ نیز در کلاس 2 گردشگری گسترده قرار می گیرند. در مجموع، 6/13٪ نیز در کلاس 3 قرار داشته که نشانگر حساسیت اکولوژیکی بالا و عدم بهره مندی از شرایط مناسب به منظور توسعه گردشگری می باشد و در زون حفاظتی قرار می گیرد. در پایان، فعالیت های گردشگری مناسب برای هر زون پیشنهاد گردید.
۲۹۱.

مکان یابی سایت های مناسب بر پایه GIS با پوشش حداکثری برای توسعه شعب بانک(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور در برنامه ریزی دوره ۱۱ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ 64 - 76

کلیدواژه‌ها: مکان یابی سیستم اطلاعات جغرافیایی حداکثرپوششGIS

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۴ تعداد دانلود : ۳۷۲
انتخاب مکان برای  مکان یابی شرکت ها تصمیم بسیار مهمی است انتخاب نامناسب مکان ممکن است منجر به هزینه های بیش از حد حمل و نقل ، از دست دادن نیروی کار واجد شرایط ، مزیت رقابتی یا شرایط مشابه شود. این مقاله پیشنهاد یکپارچگی بین مدل MCDM ارائه شده توسط ANP با GIS برای پیشنهاد بهترین مکان برای ساخت یک شعبه جدید بانک و سپس استفاده از حداکثر مشکل محل پوشش برای انتخاب شعب که حداکثر تقاضا ممکن است در یک زمان از پیش تعیین شده سفر باشد.. موقعیت شعبه بانک یکی از مهمترین موضوعات استراتژیک در بازار رقابت است. در این مقاله ، یک مدل مبتنی بر سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) برای مکان یابی سایت های مناسب برای ایجاد شاخه های جدید ارائه شده است ، و سپس از مسئله مکان حداکثر پوشش (MCLP) برای انتخاب شاخه ها استفاده می شود به طوری که حداکثر تقاضا در داخل زمان سفر هدف مشخص شده است. این مدل برای بانک مهر اقتصاد در شهر اراک ، ایران اجرا شد. برای تحقیقات آتی ، مطالعه بازسازی شعب بانک توصیه می شود. علاوه بر این ، استفاده از این مدل بر روی مشکلات پیچیده تر ، زمینه چالش برانگیزی برای مطالعات آینده است.
۲۹۲.

تحلیلی بر اولویت بندی عوامل موثر بر مکان یابی شعب بانک توسعه تعاون در شهر همدان با استفاده از مدل ترکیبی DEMATEL-ANP

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۳ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱۲ 314 - 333

کلیدواژه‌ها: مکان یابی بانک توسعه تعاون تکنیک دیماتل و ANP

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۷ تعداد دانلود : ۳۸۳
انتخاب مکان بهینه شعب بانک یکی از مهم ترین تصمیمات در فعالیت بانکداری است که اثر بسیر زیادی در عملکرد و کرایی آن دارد. یکی از مؤلفه های تأثیرگذار بر تجهیز منابع پولی در بانکداری نوین توجه به مطلوبیت محل استقرار مکانی بانکها و مؤسسات مالی و اعتباری است. مکان استقرار شعب بانک ها و مؤسسات مالی، محرکی مهم در جذب مشتریان است و بازاریابان بانکی باید آن را به دقت مورد بررسی و ارزیابی قرار دهند. در تحقیق حاضر که با هدف شناسایی و تعیین اولویت عوامل موثر بر مکان یابی شعب بانک توسعه تعاون در شهر همدان صورت گرفته است، از طریق مرور مطالعات پیشین و مصاحبه با مدیران شعب بانک، عوامل موثر بر تعیین مکان شعب استخراج شدند. جهت شناسایی روابط میان عوامل روش دیماتل مورد استفاده قرار گرفت و سپس با به کارگیری روش ترکیبی جدید دیماتل و فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP) اوزان نسبی عوامل جهت اولویت بندی آنها محاسبه گردید. نتایج نشان می دهد که عوامل نزدیکی به شعب (بانک های خودی و رقیب) و نزدیکی به خدمات و تسهیلات شهری از اهمیت بیشتری برخوردارند. همچنین معیار ویژگی های جمعیتی تأثیرگذار بوده و سه معیار خدمات و تسهیلات شهری، ترافیک و رقابت (نزدیکی به بانک های خودی و رقیب) را تحت تأثیر قرار می دهد.
۲۹۳.

بهینه سازی مکان یابی استقرار کاربری های شهری با روش های ترکیبی Delphi- BWM- PROMETHEE (نمونه موردی ایستگاه های آتش نشانی شهر اهواز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش شهرسازی دوره ۴ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ 89 - 110

کلیدواژه‌ها: ایستگاه آتش نشانی کاربری شهری مکان یابی BWM PROMETHEE

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۴ تعداد دانلود : ۴۲۸
بیان مسئله: با توجه به رشد روزافزون شهرها، افزایش جمعیت و متراکم شدن بافت شهری، لازم است که کاربری های شهری اضطراری از قبیل آتش نشانی به طور بهینه تعیین موقعیت شوند تا به خوبی و به سرعت بتوانند پاسخگوی تقاضاها باشند. این مسئله ازآن جهت حائز اهمیت است که این تسهیلات، برای خدمات رسانی امدادی ایجاد می شوند پس باید به خوبی بتوانند تمام ناحیه تقاضا را پوشش دهند، لذا این پژوهش بر آن است تا ضمن شناسایی مهم ترین معیارهای مؤثر بر مکان یابی ایستگاه های آتش نشانی که با شرایط شهر اهواز بیشترین تطابق را داشته باشند، آن ها را اولویت بندی نماید. هدف: مقاله حاضر با هدف بهینه سازی مکان یابی استقرار کاربری های شهری تدوین شده است. روش:در این پژوهش با مروری عمیق و گسترده در ادبیات پژوهش، مهم ترین معیارهای به کاررفته در مکان یابی ایستگاه های آتش نشانی شناسایی و استخراج گردید. سپس به منظور تطبیق و ویژه سازی معیارهای شناسایی شده در مرحله قبل، از تکنیک Delphi استفاده کرده و معیارهایی که خبرگان اختلاف نظر کمتری بر روی آن ها داشتند، انتخاب شدند. آنگاه، به منظور وزن دهی و اولویت بندی معیارهای انتخاب شده در مرحله قبل، یکی از تکنیک های نوین و کارای تحقیق در عملیات به نام تکنیک بهترین_بدترین (BWM) بکار برده شد. درنهایت، با استفاده از تکنیک PROMETHEE چهار مکان بالقوه احداث ایستگاه آتش نشانی رتبه بندی شدند. یافته ها: نتایج نهایی حاصل از وزن دهی به معیارها حاکی از آن بود که معیارهای تعداد روستاهای حاشیه ای (تعداد روستاهای تحت حوزه استحفاظی آتش نشانی شهر)؛ مراکز مسکونی (محله هایی با ساختار مسکونی، شهرک ها و برج ها)؛ و فاصله مسافتی به ترتیب با اوزان 092/0، 088/0 و 068/0 جایگاه های اول تا سوم اهمیت را به خود اختصاص داده اند. نتیجه گیری: حاصل از رتبه بندی مکان های بالقوه نشان داد که مکان مربوط به منطقه پاداد واقع در بلوار آیت الله بهبهانی مناسب ترین مکان به منظور احداث ایستگاه آتش نشانی است. مکان های مربوط به سه راه خرمشهر، کوی فرهنگیان و منازل صنایع فولاد به ترتیب در اولویت های دوم تا چهارم جهت احداث ایستگاه آتش نشانی قرار گرفتند.
۲۹۴.

بازشناسی و مکان یابی شهرهای: سیمره، ابن هبیره و هاشمیه (نقدی بر یک مکان یابی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سخن تاریخ سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲۹ 67 - 99

کلیدواژه‌ها: س‍ی‍م‍ره ابن هبیره هاشمیه مکان یابی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۰ تعداد دانلود : ۲۴۹
شهر سیمره یا دره شهر امروزی که به تصدیق منابع تاریخی در دوره پیش از اسلام، مهرگان کدگ یا به زبانِ اعراب، مهرجان قذق نامیده شده، در غرب ایران واقع شده است. سیمین لک پور در کتاب کاوش ها وپژوهش های باستان شناسی دره شهر (سیمره)، درباره مکان یابی شهر سیمره به اظهارنظر پرداخته و با ارائه دلایلی، شهر سیمره را منطبق بر شهر ابن هبیره از دوران اموی و نیز هاشمیه در دوره عباسی می داند. پژوهش حاضر، بر آن است تا به شیوه تاریخی و بر اساس متون و منابع جغرافیایی اسلامی، به ردّ این ادعا بپردازد و با ارائه جغرافیای تاریخیِ هریک از سه شهرِ نامبرده، انفکاک آنها را از هم نشان دهد. بر اساس نتایج این پژوهش، شهرهای یادشده، در یک موقعیت جغرافیایی یکسان قرار نداشته اند. نتایج پژوهش نشان می دهد که شهر سیمره، مرکز ایالت مهرجان قذق، از دوره ساسانی و بعدها شهری از استان جبال و در حدّ شمالی استان خوزستان با الگوی معیشتی کشاورزی، شهر ابن هبیره شهری از دوره امویه و میان بغداد و کوفه و با الگوی معیشتی مبتنی بر تجارت و بازرگانی و به احتمالِ بسیار کشاورزی، و شهر هاشمیه شهری منسوب به ابوالعباس سفاح از دوره عباسی و موقعیت تقریبی آن به احتمالِ بسیار قوی منطقه انبار و به احتمالِ بسیار کمتر، نزدیکی کوفه بوده است. بنابراین، مکان یابی شهرهای ابن هبیره و هاشمیه در شهرستان دره شهر، با استناد به مطالعاتِ انجام شده، قابل تأیید نمی باشد.
۲۹۵.

تحلیل فضایی و جانمایی کلانتری ها و ایستگاه های پلیس تهران بزرگ با استفاده از روش آنتروپی شانون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت انتظامی سال هشتم بهار ۱۳۹۲ شماره ۱ 93 - 111

کلیدواژه‌ها: تحلیل فضایی جانمایی مکان یابی کلانتری آنتروپی شانون

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۳ تعداد دانلود : ۲۲۶
زمینه و هدف: مدیریت و آمایش مکانی(جانمایی) مناسب کلانتری ها یکی از مهمترین راهبردهای ناجا در دستیابی به نظم و امنیت می باشد. به همین منظور در هر منطقه انتظامی، متناسب با عوامل متعددی مانند جغرافیا، جمعیت و جرم، تعدادی کلانتری مستقر شده است. بر اساس مطالعات انجام شده و نظر اغلب کارشناسان انتظامی، در شهر تهران،  مکان گزینی اینگونه اماکن متناسب با اصول و معیار های(علمی – تجربی) مدیریت انتظامی انجام نشده است. لذا به منظور نمایاندن اهمیت این موضوع، در این تحقیق سعی شده است، تاثیر هر یک از این معیارها، از طریق روشهای کمی مورد ارزیابی و تحلیل قرار گیرد. روش : مرحله اول تحقیق: شامل شناسایی و دسته بندی شاخص ها و عوامل موثر در مکانیابی کلانتری ها از دو منظر جغرافیای طبیعی و انسانی می باشد. رویکرد تحقیق در این مرحله کیفی می باشد و داده ها با استفاده از ابزارهای مصاحبه با خبرگان، Focus Group و همچنین مطالعات کتابخانه ای(برای تدوین مبانی نظری شامل کتب، مجلات، مقالات، پایان نامه ها و اینترنت) با توجه به شرح وظایف کلانتری ها گردآوری شده است. مرحله دوم تحقیق:شامل تجزیه و تحلیل عوامل موثر در مکانیابی کلانتری ها است. ازاینرو رویکرد تحقیق کمی می باشد و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بوده است. مقادیر  پارامتر "عوامل موثر در مکان یابی کلانتری ها" از دو منظر جغرافیای طبیعی و انسانی که از طریق جامعه آماری تمام شمار ( شامل افراد خبره)، تکمیل گردیده است. در ادامه تحقیق، رتبه بندی عوامل با استفاده از آنتروپی شانون و همچنین آزمون فریدمن انجام گرفته است. یافته ها: با توجه به تحلیل صورت گرفته، "موقعیت قرارگیری" و " پوشش/ اشراف و  دسترس پذیری به منطقه" به ترتیب به عنوان مهمترین شاخص و پر اهمیت ترین عامل می باشند که لازم است مورد توجه ویژه فرماندهان و تصمیم گیران سازمان ناجا در تخصیص محل مناسب کلانتری ها، قرار گیرد. نتیجه گیری :نتایج تحقیق نشان داد که عوامل جغرافیایی موثر بر مکان یابی کلانتری ها از دو منظر جغرافیای طبیعی و انسانی قابل دسته بندی می باشند.با ارزش ترین شاخص "موقعیت قرارگیری" و سپس شاخص هایی مانند: "عوامل طبیعی"، "جغرافیای جرم"، "فاصله"، "همجواری و دسترسی" است. در ضمن موثرترین عوامل پوشش، اشراف و  دسترس پذیری به منطقه  و کم اهمیت ترین آنها عواملی از جمله سطح فرهنگی و سطح سواد جمعیت حوزه انتظامی می باشد.
۲۹۶.

مکان یابی بهینه پاسگاه های مرزی در نواحی روستایی(مطالعه موردی: شهرستان پاوه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت انتظامی سال یازدهم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ 638 - 660

کلیدواژه‌ها: مکان یابی پاسگاه های مرزی نواحی روستایی شهرستان پاوه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۵ تعداد دانلود : ۳۳۶
زمینه و هدف: مرزهای مطمئن، یکی از مؤلفه های مهم تأمین امنیت به عنوان یکی از دائمی ترین و فراگیرترین نیازهای بشری است. باتوجه به قرارگیری بخش عمده ای از مناطق روستایی کشور در مناطق مرزی و آسیب پذیری این مناطق در برابر بحران های احتمالی، لزوم تأمین امنیت کافی و آمادگی دفاعی قبل از هرگونه تهدید در این مناطق الزامی است. بنابراین هدف پژوهش حاضر مکان یابی بهینه پاسگاه های مرزی به عنوان نیروی تأمین کننده امنیت در نواحی روستایی است. روش: روش پژوهش توصیفی – تحلیلی و نوع آن کاربردی است. جامعه آماری پژوهش مناطق روستایی شهرستان پاوه در استان کرمانشاه است. در این پژوهش از 9 شاخص شامل (شیب، ارتفاع، کاربری اراضی، تراکم پوشش گیاهی، تراکم جمعیت، فاصله تا نوار مرزی، فاصله تا مراکز امنیتی موجود، فاصله تا راه های ارتباطی و فاصله تا مراکز شهری) استفاده شد و در ادامه لایه های شاخص های موردنظر در قالب مدل تصمیم گیری چندمعیاره «ویکور» در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی پیاده سازی شدند. یافته ها: پنج پهنه دارای اولویت جهت ایجاد پاسگاه در نواحی روستایی شناسایی شد که پهنه حاشیه مرز از بیشترین اولویت جهت ایجاد پاسگاه های مرزی برخوردار است و 9 روستا در سطح شهرستان جهت ایجاد پاسگاه مشخص شدند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش بیانگر این مسئله است که 5 پهنه با اولویت های مختلف برای ایجاد پاسگاه در نواحی روستایی شناسایی شد که پهنه های دارای اولویت خیلی کم و کم از مساحت بیشتری برخوردار بودند به طوری که مجموع آنها 62 درصد مساحت شهرستان را دربرمی گرفت و درنهایت پیشنهادهای لازم در راستای مکان یابی بهینه پاسگاههای مرزی ارائه شد.
۲۹۷.

بازشناسی شهر ساسانی- اسلامی سیروان بر پایه متون تاریخی و شواهد باستان شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی سال پنجاه و چهارم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 259 - 283

کلیدواژه‌ها: مکان یابی جغرافیای تاریخی شواهد باستان شناسی ماسبذان سیروان سراب کلان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۱ تعداد دانلود : ۲۶۹
براساس متون تاریخی و جغرافیایی، سابقه سیروان/ شیروان، یکی از شهرهای مهم منطقه جبال، به دوره حکومت ساسانی باز می گردد. این شهر در قرون نخستین اسلامی رونق بسیار داشت و متون تاریخی از آنجا به عنوان کرسی ولایت ماسبذان و یکی از شهرهای مهم ایالت جبال نام برده اند، اما پس از دوره ای حیات پررونق، از میانه سده چهارم ق از رونق آن کاسته شد. علی رغم اهمیت شهر سیروان، تاکنون پژوهشی برای شناخت موقعیت مکانی ، عوامل رشد و گسترش این شهر و سپس افول آن صورت نگرفته است. در پژوهش پیش رو، با مطالعه متون تاریخی و شواهد باستان شناسی، ضمن بازشناسی شهر سیروان، عوامل تأثیرگذار در مکان گزینی، رشد و گسترش و همچنین انقراض آن بررسی خواهد شد. رویکرد تحقیق، تاریخی است و یافته ها با مطالعات اسنادی و مشاهدات میدانی جمع آوری شده است. بنابر نتایج، موقعیت مکانی شهر ساسانی اسلامی سیروان با محوطه باستانی واقع در روستای کنونی سَرابکَلان شهرستان سیروان استان ایلام منطبق است. در کنار عوامل طبیعی (همچون زلزله) و کاهش اهمیت سیاسی منطقه، راه های ارتباطی نیز در پی انقراض حکومت آل حسنویه از سده چهارم ق به بعد از رونق افتاد و در مجموع، این عوامل بیشترین نقش را در انقراض شهر سیروان داشت.
۲۹۸.

کاربرد نقشه ها و مستندات تاریخی در مکان یابی و فهم ساختار فضایی شهرهای باستانی؛ مطالعه موردی شهر ری در قرون نخستین اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ اسلام و ایران سال ۳۱ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۵۱ (پیاپی ۱۴۱) 121 - 148

کلیدواژه‌ها: ری قرون نخستین اسلامی مکان یابی ساختار شهری نقشه ها و مستندات تاریخی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۳ تعداد دانلود : ۳۴۳
استفاده از محتوای پژوهش های منتشرشده و بهره گیری از نقشه های ارائه شده در این پژوهش ها، یکی از مهم ترین مسیرها برای دریافت و درک درست از موقعیت شهرهای باستانی و تحلیل فضایی آنها است. این پژوهش بر آن است تا با استناد به مستندات و نقشه های تاریخی، از جمله نقشه های رابرت کرپورتر و پاسکال کُوست، ولفرام کلایس، تصاویر هوایی اریک اشمیت و نقشه حسین کریمان، موقعیت جغرافیایی شهر باستانی ری و ساختار شهری آن را شناسایی کند. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و با استناد به تحلیل محتوای منابع و متون منتشرشده به سرانجام رسیده است. به طور کلی نقشه ها و مستندات تاریخی در جایابی و مکان یابی شهر ری در قرون نخستین اسلامی نقش به سزایی را ایفا می کند. نتایج این پژوهش نشان می دهد که برخی از نقشه ها دارای نواقصی هستند که باید در کنار هم مطالعه شوند. با مطالعه این مستندات مشخص شد که کهندژ در شمال شهر و در امتداد کوه طبرک قرار داشته است. منطقه شارستان نیز در جنوب کهندژ به وسیله حصار و بارویی مجزا شده است. بخش حومه و ربض شهر نیز به وسیله بارو و حصاری مستحکم محصور شده است. این حصار و بارو در غرب با عبور از کنار قلعه ای در شمال غرب، بقعه امامزاده عبدالله را احاطه کرده و در ادامه در جنوب با عبور از قلعه گبری به عنوان دروازه جنوبی شهر به دامنه های غربی شهر منتهی می شود. بر اساس مطالعه و بررسی نقشه ها و مستندات تاریخی شهر در بخش های جنوبی و غربی پیشرفت و گسترش یافته است.
۲۹۹.

کاربرد روش تصمیم گیری فازی در مکان یابی مراکز خدمات امداد شهری (در منطقه چهار کلان شهر کرج)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه کالبدی (برنامه ریزی کالبدی-فضایی) سال اول تابستان ۱۳۹۲ شماره ۳ 125 - 138

کلیدواژه‌ها: ایستگاه های آتش نشانی مکان یابی الگو منطق فازی کرج

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۴ تعداد دانلود : ۱۸۲
یکی از معیارهای توسعه رفاه اجتماعی، افزایش سطح ایمنی جامعه و دسترسی مناسب و مطلوب شهروندان به زیر ساخت های ایمنی در زمان بروز مخاطرات و بحران های شهری است. مکانیابی مطلوب مراکز خدمات امداد در کنار سایر کاربری های اساسی، یکی از عوامل مهم در پایداری عملکرد مراکز خدمات رسان در مواقع بروز مخاطرات شهری و افزایش ضریب ایمنی شهری به شمار می رود. گسترش همه جانبه و پرشتاب شهر کرج، به عنوان یک کلان شهر در دهه های اخیر، و عدم فرصت کافی در ساماندهی بافت های شهری و فراهم سازی زیرساخت های مناسب شهری سبب شده که پیامدهای نامطلوب و اثرگذار در افزایش توسعه فضای شهری و منطقه ای و ناکارآمدی رفاه شهروندان را در پی داشته باشد. در پژوهش حاضر، با توجه به تنوع ملاک های مکانیابی برای هر یک از مراکز امدادرسانی و نقش های مختلف هر یک از آنها در هنگام وقوع حادثه، ایستگاه های آتش نشانی به عنوان یکی از مهم ترین مراکز در تأمین ایمنی شهرها انتخاب شده است. در پی آن، الگوی مکان یابی مراکز آتش نشانی بر اساس چهار معیار تأثیرگذار اصلی به ترتیب اهمیّت جمعیت، شبکه معابر، شعاع عملکرد و کاربری اراضی شهری سنجش می شود. از سوی دیگر، چهارده زیر معیار و شش گزینه طرح ریزی و با استفاده از منطق فازی در چهار چوب تحلیل سلسله مراتبی و بهره گیری از ابزارهای تحلیل مکانی جهت دستیابی به الگوی توزیع و پراکنش بهینه این کاربری در سطح منطقه چهار کرج طرح ریزی می شود. در ادامه، با وزن دهی و امتیازبندی معیارها زیرمعیارها و گزینه ها، بهترین مکان ها و اولویت های بعدی برای احداث مراکز آتش نشانی مشخص شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که مدیران شهری، به هنگام مواجهه با تغییرات و توسعه آتی فضای شهری و تغییر ترتیب اهمیّت معیارها و زیرمعیارها قابلیّت انتخاب گزینه مناسب و اولویت های بعدی را خواهند داشت.
۳۰۰.

ارزیابی الگوی فضایی و ارائه الگوی بهینه به منظور مکان یابی مراکز ورزشی (نمونه موردی کلان شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه کالبدی سال سوم تابستان ۱۳۹۷شماره ۲ (پیاپی ۱۰) 80 - 92

کلیدواژه‌ها: توزیع فضایی مکان یابی فضاهای ورزشی شهر تهران مدل فازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۰ تعداد دانلود : ۱۸۲
امروزه بررسی تحولات جهانی  حاکی از این است که شهر و شهرنشینی با تغییرات بنیادی کمی و کیفی روبرو بوده است. یکی از مهم ترین پیامدهای آن در دهه های اخیر، نابسامانی در نظام توزیع خدمات و تمرکز مراکز خدماتی در یک مکان خاص می باشد. این در حالی است که نیاز روزافزون جمعیت به ورزش و مدیریت قوی در سطوح محله، ناحیه، منطقه و شهر بدون استفاده از اطلاعات، ابزار، روش های مدرن و به روز هرگز میسر نمی باشد. لذا، دسترسی سهل و سریع و کم هزینه به خدمات ورزشی، صرفه جویی در هزینه ها و تخصص بهینه منابع مستلزم کاربرد مدل ها و روش های علمی و معیارهای مرتبط و کارا جهت پشتیبانی از مدیریت شهرها می باشد. بر این اساس، در این پژوهش به ارزیابی الگوی فضایی و ارائه الگوی بهینه به منظور مکان یابی مراکز ورزشی در سطح شهر تهران، پرداخته شده است. روش پژوهش ترکیبی از روش های توصیفی و تحلیلی و نوع آن کاربردی است. جهت تحلیل داده ها از نرم افزارهای ArcGIS، Super Decisions و با استفاده از شاخص میانگین نزدیک ترین همسایه، مدل ANP و مدل فازی جهت مکان یابی فضاهای ورزشی استفاده شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که با توجه به الگوی خوشه ای پراکنش فضاهای ورزشی در سطح شهر تهران و همچنین پایین تر بودن سرانه فضاهای ورزشی این شهر نسبت به حداقل سرانه ها، دسترسی به این مراکز در وضعیت موجود مناسب نمی باشند. نتایج مدل فازی نشان داد که وضعیت مناطق مرکزی تهران در این زمینه نامناسب تر می باشد.