مطالب مرتبط با کلیدواژه

برنامه ریزی خطی


۱.

رتبه بندی کامل واحدهای تصمیم گیری با ترکیب DEA چند هدفه و PCA(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تحلیل پوششی داده ها برنامه ریزی خطی تحلیل مولفه‌های اصلی رتبه بندی کامل کاهش متغیرها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۹۱
این مقاله مدلی تلفیقی از تحلیل پوششی داده ها (DEA) و تحلیل مولفه های اصلی (PCA) در جهت کاهش ابعادی مجموعه داده ها ارائه می دهد. روش تحلیل پوششی داده ها به عنوان ابزاری موثر برای ارزیابی و الگوبرداری بکار گرفته شده است. در این روش برای افزایش قدرت تمایز بین واحدهای کارا و ناکارا بایستی تعداد واحدهای مورد ارزیابی متناسب با تعداد متغیرهای ورودی و خروجی باشد. برای رفع این ضعف ابتدا به جای متغیرهای اصلی از نسبت تک خروجی به تک ورودی استفاده شده است و با استفاده از روش تحلیل مولفه های اصلی کاهش بعد انجام می شود. مولفه های اصلی انتخاب شده به عنوان ورودی های مدل تحلیل پوششی داده ها استفاده و تحلیل می شوند. تفاوت اصلی روش ارائه شده در مقاله بکارگیری برخی نقاط قوت مدل های ارائه شده این حوزه در قالب یک روش و چندهدفه ساختن مدل DEA جهت تسهیل در محاسبات است. این روش برای رتبه بندی عملکرد شعبه¬های یکی از بانک های ایران استفاده شده است.
۲.

مدل بهینه حمل و نقل فرآورده های سوختی(بنزین) از پالایشگاه ها و مبادی ورودی کشور به انبارهای شرکت نفت

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: حمل ونقل برنامه ریزی خطی هزینه های توزیع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۹۱ تعداد دانلود : ۱۰۳۷
هر ساله برای تأمین تقاضای نقاط مختلف کشور به فرآورده های نفتی، حجم عظیمی از این فرآورده ها در شبکه حمل و نقل کشور جریان پیدا می کند. این تقاضا از طریق تولید پالایشگاه های داخلی و یا واردات از خارج کشور برآورده می شود. مسأله ای که مطرح است چگونگی جریان این فرآورده ها در شبکه حمل و نقل داخلی برای تأمین نیازهای نقاط مختلف کشور از مبادی عرضه است. موضوع این تحقیق به حمل و نقل بنزین مربوط می شود که از نوع حمل و نقل مرکب یک کالایی است. از نظر مکانی تحقیق برای تمامی کشور ایران و از نظر زمانی مدل ارائه شده مناسب سیستم حمل و نقل سال 1373 است اما مدل به عنوان پایه ای برای طراحی سیستم حمل و نقل بهینه سال های آینده خواهد بود. هدف از یان تحقیق، تعیین میزان حمل ونقل بنزین از مبادی مختلف ورودی و مراکز تولید داخل کشور به مراکز مختلف مصرف است. با استفاده از روش های برنامه ریزی خطی می خواهیم راه کار بهینه را برای میزان حمل بنزین از هر مبداء به هر کدام از مقاصد مشخص کنیم. با توجه به نتایج به دست آمده از مدل برای سال 1373، خط لوله با حمل 65/73 درصد بنزین، 2/35 درصد هزینه را داشته و 45/23 درصد بنزین با 42/56 درصد مجموع هزینه از طریق حمل ونقل جاده ای حمل شده است. سهم حمل ونقل آبی (کشتی) از حمل بنزین 9/2 درصد با هزینه ای معادل 38/8 درصد خواهد بود.
۳.

بررسی تاثیر سیاست قیمت گذاری از طریق مدل برنامه ریزی خطی

کلیدواژه‌ها: خوزستان کارایی برنامه ریزی خطی سیاست قیمت گذاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۳۷ تعداد دانلود : ۸۶۱
استفاده از برنامه ریزی خطی برای تعیین سیاست قیمت گذاری مستلزم در اختیار داشتن اطلاعاتی است که بتوان به کمک آنها مدل مورد نظر را ساخت و سپس از طریق حل آن به تجزیه و تحلیل پرداخت. کارایی سیاست قیمت گذاری محصولات کشاورزی زمانی مشخص می شود که باعث افزایش درآمد خالص کشاورزان شود. برای این منظور باید درآمد خالص کشاورزان قبل از اجرای سیاست قیمت گذاری و بعد از اجرای آن مورد مقایسه قرار گیرد. جهت دست یافتن به درآمد خالص اطلاعاتی مورد نیاز است که درآمدها و هزینه ها را در اختیار قرار دهد. با در دست داشتن اطلاعاتی در مورد قیمت محصولات و عملکرد در واحد سطح می توان به درآمد و با در اختیار داشتن اطلاعات مورد نیاز درباره کلیه هزینه های کاشت داشت و برداشت به جمع هزینه ها دست یافت بدیهی است که از برآیند آن ها در آمد خالص به دست می آید. در مرحله بعد قیمتهای تضمین شده از سوی دولت در مدل تعبیه می شود و درآمد خالص جدید به دست می آید. نتایج به دست آمده ناشی از مقایسه درآمد قبل از اجرای قیمت گذاری و بعد از اجرای آن در منطقه مورد بررسی نشان می دهد که این سیاست کارایی لازم را ندارد.
۴.

بهینه کردن ترکیب تولید در کارخانه نساجی با استفاده از روش AHP

کلیدواژه‌ها: فرآیند تحلیل سلسله مراتبی برنامه ریزی خطی نساجی ترکیب بهینه تولید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۲۷
در این مقاله راه حلی به منظور بهینه کردن تولید (در کارخانه نساجی) با استفاده از رویکرد سلسله مراتب تحلیلی (AHP) و تلفیق آن با برنامه ریزی خطی (روش سیمپلکس) ارایه می گردد. در یک کارخانه نساجی، هر پارچه تولیدی از جنبه های فنی- تکنولوژیکی، مالی و بازرگانی از مزایای نسبی برخوردار است و با توجه به محدودیتهای تولیدی، مالی و بازرگانی یا اولویت مربوط به هر مقطع زمانی (کوتاه مدت یا دراز مدت) باید ترکیب تولید را به گونه ای انتخاب کرد که علاوه بر حداکثر کردن سود کارخانه، به سایر عوامل مرتبط و خواسته های مدیر ارشد کارخانه نیز توجه شود تا بدین گونه ترکیب بهینه نسبت به عوامل مورد نظر حاصل گردد.
۵.

تعیین مزیت نسبى ذرت دانه اى در الگوى بهینه کشت استان فارس: مطالعه موردى مناطق سرد خشک و نیمه خشک

کلیدواژه‌ها: مزیت نسبی فارس برنامه ریزی خطی ذرت دانه ای لگوی بهینه ی کشت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷۵ تعداد دانلود : ۱۳۱۳
ذرت دانه ای پس از گندم و جو به عنوان سومین محصول استراتژیک کشاورزی در جهان ، اهمیت دارد . در ایران نیز این محصول به عنوان منبع اصلی تامین انرژی در تغذیه ی طیور دارای اهمیت است . در این پژوهش با استفاده از روش برنامه ریزی خطی ، مزیت نسبی ذرت دانه ای با استفاده از داده های سال 84-1383 در شهرستان های مناطق سرد خشک و نیمه خشک استان فارس مورد بررسی قرار گرفته است . نتایج بدست آمده از برآورد شاخص های مزیت نسبی نشان داد ، با وجود اینکه ذرت دانه ای در همه ی شهرستان های مورد مطالعه ی استان فارس دارای مزیت نسبی است ، تنها در شهرستان نیریز سطح زیر کشت محصول ذرت دانه ای در الگوی بهینه ی کشت ، افزایش می یابد . همچنین مقایسه ی الگوی بهینه ی کشت ناشی از مدل های برنامه ریزی خطی با رتبه بندی محصولات بر اساس شاخص های مزیت نسبی بیانگر آن بود که محدودیت و میزان دسترسی به منابع ، منجر به انتقال مزیت نسبی در تولید ، از محصولی به محصول دیگر می شود . عامل هایی همچون سیاست های حمایتی ، تناوب زراعی و محدودیت منابع نیز می تواند در مزیت نسبی ، ترکیب و مقدار بهینه ی کشت ، کارآمد باشند.
۶.

کاربرد نظریه بازیها در کشت محصولات زراعی استان فارس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ریسک پذیری برنامه ریزی خطی محصولات زراعی نظریه بازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶۲ تعداد دانلود : ۸۸۲
در این پژوهش، ابتدا به نظریه بازی و رابطه آن با برنامه ریزی خطی پرداخته، سپس، کاربرد آن را برای محصولات زراعی در استان فارس بررسی کرده ایم. محصولات زراعی شامل گندم، جو، شلتوک، ذرت، نخود، عدس، پنبه و سیب زمینی است. داده ها شامل سری زمانی ارزش تولید ناخالص محصولات مورد بررسی برای دوره 1363-1383 است. در این پژوهش، از معیار تصمیم گیری "والد" در نظریه بازی استفاده کرده ایم تا میزان بالاترین درآمد در بدترین شرایط را تعیین کنیم. یافته های این الگو نشان می دهد، کشت سیب زمینی و شلتوک ریسک پذیرترین محصولات برای دوره مورد بررسی است. از آنجا که سیب زمینی و شلتوک بالاترین درآمد مورد انتظار را در بدترین شرایط خواهند داشت. این محصولات در برنامه بهینه سازی گنجانده شده است. از سوی دیگر، این دو محصول در مقایسه با محصولات دیگر بالاترین ضریب تغییرات را دارند. نتیجه آنکه، الگوی نظریه بازی معیار مناسبی برای انتخاب استراتژی های مدیریتی جایگزین برای کشاورزان است.
۷.

بررسی و ارزیابی شرایط تعادلی عرضه و تقاضا برای حمل کالا از مبادی ورودی به مناطق مصرف(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی خطی شبکه حمل و نقل تقاضای کالا عرضة کالا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۶۹ تعداد دانلود : ۸۹۶
"یکی از مباحث مهم بخش حمل و نقل، تعیین مقدار حمل بهینه کالاهای وارداتی از مبادی ورودی به مناطق مختلف مصرف است، در این تحقیق با شناخت عوامل تعیین کننده تقاضای جاده ای، اقدام به تدوین مدل برنامه ریزی خطی به منظور معرفی مقادیر بهینه حمل کالاهای وارداتی از مبادی ورودی به مراکز مصرف شده و هدف از آن کمینه کردن کل هزینه های حمل و نقل است. از آنجا که سهم واردات کالا از مرزهای آبی بیش از 94 درصد است، بنادر به عنوان مبادی ورودی کشور در نظر گرفته شده‌اند. سپس زمینه های نظری روش برنامه ریزی خطی (LP)، خصوصیات و فرضهای اساسی برنامه ریزی خطی، شیوة ساخت مدل و مدل عمومی ریاضی در برنامه ریزی خطی مشخص شده و روش ساخت مدل عرضه و تقاضا ارایه می شود. همچنین برای منطقه بندی انتخابی در این تحقیق با تو جه به عوامل مهم از قبیل جمعیت، شبکه توزیع، موقعیت جغرافیایی استانها، وضع موجود شبکه را ه های استانی و نرخ خدمات رسانی حمل ونقل، استانهای کشور به عنوان مراکز مصرف در نظر گرفته شده اند. ضرایب تابع هدف در مدل تقاضا ، کرایه حمل مبدأ - مقصد کالا هستند و در توابع قید نیز ظرفیت هریک از مبادی ورودی و نیاز هر استان از کل واردات کشور ضرایب توابع هستند. این ارقام براساس اطلاعات سازمان راهداری و حمل ونقل جاده ای و سازمان بنادر و کشتیرانی استخراج شده اند. نهایتاً به کمک روش برنامه ریزی خطی، مقادیر حمل بهینه کالاهای وارداتی از بنادر به مراکز استانها، مقدار استفاده از ظرفیت هر یک از مبادی، آنالیز حساسیت مربوط به مسئله و قیمت های سایه1 مربوط به محدودیت ها و هزینه های فرصت مشخص شده اند."
۸.

مقایسه الگوی بهینه واحدهای زراعی و دامی انفرادی و تلفیقی : کاربرد روش برنامه ریزی آرمانی

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی خطی برنامه ریزی آرمانی واحدهای تلفیقی دام و زراعت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸۷ تعداد دانلود : ۹۶۷
مطالعه جاری با هدف مقایسه برنامه بهینه و مطلوب انجام مستقل فعالیتهای زراعی با ترکیب فعالیت های پرورش گوسفند و بز و زراعت صورت گرفته است. اطلاعات مورد نیاز جهت تشکیل واحد بهره برداری نماینده از روستاهای شهرستان فسا در استان فارس بدست آمد و اطلاعات ثانویه از طریق مصاحبه با متخصص زراعت و دامپروری و سایتهای اینترنتی تهیه شد. ابتدا با استفاده از روش برنامه ریزی...
۹.

تدوین سیستم انرژی مرجع و توسعه مدل برنامه ریزی انرژی الکتریکی کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی خطی مدیریت مصرف برنامه ریزی انرژی سیستم انرژی مرجع مدل (روش) مصرف نهایی محدودیت های زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۴۹ تعداد دانلود : ۱۴۳۹
مصرف انرژی یکی از معیارهای مناسب برای تعیین سطح پیشرفت و کیفیت زندگی در یک کشور است. تداوم عرضه انرژی و امکان دسترسی بلندمدت به منابع، نیازمند یک برنامه ریزی جامع انرژی و به همین دلیل برنامه ریزی انرژی از ضرورت های غیر قابل انکار اقتصادی، ملی و استراتژیک محسوب می شود. هدف اصلی این تحقیق تهیه مدل برنامه ریزی انرژی، با در نظر گرفتن منابع انرژی تجدیدناپذیر و تجدیدپذیر و محدودیت های زیست محیطی در کشور ایران است.به منظور دست یابی به هدف، مدل سازی ماتریسی سیستم انرژی مورد بررسی قرار گرفته و با استفاده از ترازنامه انرژی ایران در سال مرجع برنامه ریزی مدل سیستم انرژی کشور تدوین شده است. تشکیل سیستم انرژی بستری را فراهم کرده است که به کمک آن می توان سناریوهای مختلف در زمینه های تغییر شکل الگوی مصرف، اعمال برنامه های بهبود بازدهی انرژی، جایگزینی استفاده از حامل های مختلف انرژی، تغییر ترکیب تکنولوژی های واسطه ای، کاهش تلفات انتقال و توزیع انرژی و میزان واردات و صادرات حامل ها را شبیه سازی کرد. در ادامه، برنامه ریزی انرژی الکتریکی و یکپارچه کردن گزینه ها در سمت عرضه و تقاضا و چگونگی ترکیب تولید و توسعه شبکه برق مورد بررسی قرارگرفته است. مدل تهیه شده با کسب اطلاعات مورد نیاز از شکل مصرف نهایی، میزان انرژی الکتریکی مورد نیاز کشور، ترکیب سوخت ورودی به نیروگاه ها و موارد دیگر، ترکیب بهینه تولید و چگونگی توسعه شبکه را با حداقل هزینه و با در نظر گرفتن محدودیت های انتشار آلاینده ها و ارضای تقاضا، محاسبه می کند. تابع هدف تعریف شده در برگیرنده هزینه کل تبدیل انرژی اولیه به انرژی الکتریکی در طول دوره مورد مطالعه است، که شامل هزینه سرمایه گذاری نیروگاه های جدید نصب شده، هزینه های ثابت و متغیر نیروگاه-های موجود و نیروگاه های جدید، هزینه های اضافی (خارجی) ناشی از عملکرد و بهره برداری از نیروگاه ها و هزینه های اعمال برنامه های مدیریت مصرف است. قیود یا محدودیت های اعمال شده برای این بهینه سازی، در برگیرنده محدودیت زمان لازم برای ساخت هر نیروگاه، ارضای تقاضای الکتریکی، محدودیت های عملکردی نیروگاه ها، محدودیت پتانسیل منابع تجدید پذیر و اعمال برنامه های مدیریت مصرف، محدودیت مصرف حامل های انرژی و محدودیت های زیست محیطی هستند. برای حل مسأله بهینه سازی فوق از روش برنامه ریزی خطی استفاده شده است.
۱۰.

مکان یابی و ارزیابی اقتصادی ایجاد مراکز جمع آوری شیر در استان خراسان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شیر ارزیابی اقتصادی برنامه ریزی خطی استان خراسان مکان یابی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۲۱ تعداد دانلود : ۱۸۸۴
دراین تحقیق ضمن بررسی وضعیت موجود مراکز جمع آوری شیر در استان خراسان، عواملی نظیر تعداد و ظرفیت مراکز جمع آوری شیر، پراکندگی آنها، نوع مالکیت، نوع شیر جمع آوری شده، مسافت و زمان حمل شیر و... مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است. سپس با توجه به آیین نامه ها واستاندارد های تعیین شده از سوی معاونت امور دام و اداره نظارت بر مواد غذایی، هزینه های سرمایه ای (ثابت)و هزینه های جاری مراکز جمع آوری شیر استاندارد(در سطح شهرستان، مرکز بخش وروستا) برآورد گردیده است و سپس حداقل ظرفیت اقتصادی یک مرکز جمع آوری شیر تعیین و مراکز احداث شده ای که اقتصادی نیستند معین شده و مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته اند. به علاوه با ارائه یک مدل برنامه ریزی خطی با هدف حداقل کردن هزینه های حمل ونقل شیر به کارخانجات صنایع لبنی نسبت به مکان یابی بهینه مراکز جمع آوری شیر اقدام گردیده است. در این مدل عواملی چون میزان تولید شیر خام مناطق مختلف، فاصله محل تولید تا محل مصرف (کارخانجات)، هزینه های حمل ونقل، حداقل ظرفیت اقتصادی مراکز جمع آوری شیر و حداکثر ظرفیت فرآوری کارخانجات صنایع لبنی به عنوان عوامل مؤثر بر مکان یابی مد نظر قرارگرفته است.
۱۱.

ارزیابی کارایی اقتصاد دانش با استفاده از مدل برنامه ریزی ریاضی (ایران و کشورهای منطقه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ایران بهره وری برنامه ریزی خطی اقتصاد دانش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷۶ تعداد دانلود : ۹۱۱
در این مقاله به بررسی و ارزیابی کارایی کشورهای منتخب در زمینه اقتصاد دانش با استفاده از روش برنامه ریزی خطی پرداخته شده است. بدین منظور و با توجه به آنکه در ارزیابی کارایی اغلب از دو روش پارامتری و ناپارامتری استفاده می شود، در این مقاله با بهره گیری از روش ناپارامتری که بر پایه روشهای برنامه ریزی ریاضی و بطور اخص روش تحلیل پوششی داده ها استوار است، کشور ایران و کشورهای منطقه را به لحاظ کارایی اقتصاد دانش طبقه بندی و رتبه بندی نموده ایم. شایان ذکر است که مزیت عمده روش تحلیل پوششی داده ها (DEA)نسبت به سایر روشهای موجود برای اندازه گیری کارایی، این است که می توان به وسیله آن کارایی واحدهایی را که دارای چند ورودی و چند خروجی(غیر قابل تبدیل به هم) هستند، ارزیابی نمود.در مقاله حاضر، با توجه به ورودیها و خروجی های اقتصاد دانش در شانزده کشور منتخب و در طی سال 2005، به ارزیابی کارایی آنها با دو فرض بازدهی ثابت نسبت به مقیاس و نیز بازدهی متغیر نسبت به مقیاس پرداخته شده است. نتایج نشان می دهد که با فرض اول؛ کشورهای ترکیه، بحرین، اردن، سوریه و کویت در میان کشورهای آذربایجان، ازبکستان، امارات، ایران، پاکستان، تاجیکستان، قزاقستان، قطر، لبنان، عربستان صعودی و عمان از بیشترین کارایی برخوردار بوده و متوسط کارایی با این فرض، 9/72 درصد است. با در نظر داشتن فرض دوم؛ کشورهای آذربایجان و ازبکستان نیز به جمع کشورهای کارا می پیوندند که متوسط کارایی، با این فرض 75 درصد بوده. در نهایت با توجه به الگو بودن کشور ترکیه بر اساس یافته های این تحقیق می توان گفت که کشورهای ناکارا؛ بویژه ایران به منظور افزایش کارایی بایستی کشور ترکیه را الگوی خود قرار دهند.
۱۲.

تاثیر بهینه سازی کاربری اراضی در میزان فرسایش خاک و سوددهی حوضه های آبخیز مطالعه موردی: حوضه آبخیز زاخرد فارس

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی خطی بهینه سازی فرسایش خاک کاربری اراضی رسوبدهی حوضه آبخیز زاخرد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۴۰ تعداد دانلود : ۱۳۸۹
استفاده ناصحیح از اراضی باعث فرسوده و شسته شدن تدریجی خاک، کاهش عملکرد محصولات کشاورزی و کاهش میزان سود آوری اراضی کشاورزی و مرتعی می گردد. بنابراین استفاده صحیح از اراضی بر اساس قابلیت های آن و بهینه سازی کاربری اراضی در حوضه های آبخیز یکی از راه های مناسب در حفاظت از خاک می باشد. هدف از انجام این تحقیق تعیین سطح بهینه کاربری های اراضی به منظور کاهش میزان فرسایش خاک و بالا بردن درآمد ساکنین حوضه آبخیز زاخرد در استان فارس می باشد. به منظور انجام این تحقیق، ابتدا نقشه کاربری اراضی منطقه با استفاده از تصاویر ماهواره ای و بازدیدهای صحرایی تهیه و مقادیر فرسایش کاربری ها به کمک مدل تجربی MPSIAC تعیین aد. سپس سود خالص کاربری ها از تفاضل درآمد ناخالص و هزینه هر کاربری محاسبه شد. پس از مشخص کردن محدودیت ها و توابع هدف، با استفاده از مدل برنامه ریزی خطی سطح بهینه کاربری های اراضی در منطقه مشخص شد. نتایج نشان داد که در صورت بهینه سازی کاربری اراضی، سطح اراضی باغی 212.87 درصد افزایش، سطح اراضی مرتعی 303.26درصد افزایش، سطح اراضی کشت آبی 57.55درصد کاهش و سطح اراضی کشت دیم 65.02 درصد کاهش می یابد. همچنین نتایج نشان داد که در صورت بهینه سازی کاربری اراضی، میزان فرسایش خاک به میزان 13.16 درصد کاهش و میزان سوددهی کل حوضه 27.04 درصد افزایش می یابد. نتایج بدست آمده از انتخاب حساس ترین پارامتر مدل نیز نشان داد که تغییر در سطح اراضی باغی و سطح اراضی دیم، بیشترین تاثیر در تغییر میزان سوددهی و فرسایش خاک حوضه آبخیز زاخرد را به دنبال دارد
۱۳.

ارائه یک مدل برنامه ریزی خطی چندهدفه برای تخصیص بهینه منابع انرژی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پیش بینی برنامه ریزی خطی گازهای گلخانه ای هدفمند کردن یارانه ها تخصیص منابع انرژی برنامه ریزی چند هدفه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۶۰ تعداد دانلود : ۲۵۲۴
این تحقیق با استفاده از یک مدل برنامه ریزی خطی چندهدفه، تخصیص بهینه منابع انرژی کشور به بخش های مختلف ـ خانگی، تجاری، حمل و نقل، صنایع، کشاورزی، صادرات، تزریق به مخازن نفتی و نیروگاهها به عنوان تولیدکننده انرژی ثانویه ـ را مورد بررسی قرار داده است و در این راستا اهداف سیاسی، اقتصادی و زیست محیطی نیز مورد توجه قرار گرفته اند. از داده های سال های 1346 تا 1387 برای پیش بینی تقاضای انرژی در بخش های مختلف مصرف و بررسی اعتبار مدل استفاده شده است. همچنین با توجه به اجرا شدن طرح هدفمندکردن یارانه ها، تخصیص منابع نفت و گاز به بخش های مختلف مصرف طی سال های 1390 تا 1400 بررسی شده است. نتایج این تحقیق، راهکارهای مناسبی را در اختیار برنامه ریزان و تصمیم گیران قرار می دهد تا برنامه ریزی مناسب در خصوص تخصیص بهینه منابع انرژی کشور داشته باشند
۱۴.

مطالعه قراردادهای همکاری خانوارهای روستایی در تولید محصولات زراعی دشت فیروزآباد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی خطی بازی همکارانه دشت فیروزآباد نظریه بازی ها و هزینه مبادله

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۵۳ تعداد دانلود : ۶۵۰
در این مطالعه از چهارچوب کمی برای بررسی و مدل سازی قراردادهای همکاری در تولید محصولات زراعی بر مبنای مشارکت در منابع در اختیار خانوارهای روستایی با بهره گیری از ترکیب برنامه ریزی خطی و تئوری بازی همکارانه برای کشاورزان دشت فیروزآباد استفاده گردید. بدین منظور اطلاعات مربوط به 124 کشاورز در سال زراعی 1386- 1387جمع آوری گردید. در تئوری بازی همکارانه درآمدها و هزینه ها نقش مهمی را در اجرای توافق بین طرفین ایفا می کند. از تابع هزینه مبادله به منظور محاسبه هزینه های همکاری نظیر مخاطرات اخلاقی، هزینه های بستن قرارداد و همچنین نظارت بر حسن اجرای قرارداد استفاده شد. ابتدا با این فرض که هر کشاورزی به تنهایی اقدام به کشت مینماید، سود ناخالص و الگوی کشت فردی وی برای هر یک از گروه ها محاسبه شد. سپس با این دید که کشاورزان قادرند به شکل های متفاوت همکاری کنند، سود ناخالص و الگوی کشت در هر یک از این حالت ها محاسبه گردید. نتایج نشان می دهد که شرکت در ائتلاف به منظور ایجاد همکاری در تولید بین کشاورزان، باعث افزایش منافع کشاورزان نسبت به زمانی که به صورت انفرادی اقدام به کشت می کنند، می گردد. همچنین نتایج بیانگر این واقعیت است که منفعتی که نصیب کشاورز می گردد، همسو با افزایش تعداد گروه های همکاری کننده افزایش می یابد.
۱۵.

کاربرد روش های برنامه ریزی ریاضی در تهیه جیره غذایی برای جوجه های گوشتی و مرغ های تخم گذار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ریسک برنامه ریزی خطی انعطاف پذیری شرایط نادقیق FLP ,NOLP MGA

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸۹ تعداد دانلود : ۶۶۴
حداقل کردن هزینه تولید برای میزان معینی از محصول از موضوعات کلیدی مدیران واحدهای کشاورزی و دامپروری می باشد. بخش عمده ی هزینه های یک واحد دامپروری (به طور متوسط 75 درصد) مربوط به روش های تغذیه و جیره غذایی دام و طیور است. به همین علت استفاده از روش هایی برای کاهش این هزینه، از جمله روش های برنامه ریزی ریاضی الزامی است. با توجه به این مهم، از این میان مدل برنامه ریزی خطی متعارف به عنوان چارچوب کار، مدل تقریبا بهینه به علت ایجاد گزینه های مختلف ترکیبات غذایی با اطمینان از سقف قیمت جیره حاصله و مدل خطی فازی برای پیدا کردن بهترین ترکیب مواد غذایی با حداقل هزینه ممکن برای جوجه های گوشتی و مرغ های تخم گذار در دوره رشد یعنی (11 تا 24 روزگی) و (7 تا 12 هفتگی) در سال 1389 مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد جیره تهیه شده برای مرغ های تخم گذار ارزان تر از جیره جوجه های گوشتی است. جیره نویسی به روش فازی نسبت به برنامه ریزی خطی متعارف از طریق کاهش هزینه برای جوجه های گوشتی و مرغ های تخم گذار به ترتیب 6/0 و 7/0 درصد انعطاف جیره را افزایش داده است. کاهش هزینه در این دوره از رشد قابل توجه نیست و نسبت به الگو های برنامه ریزی خطی متعارف و تقریباً بهینه برتری چندانی نخواهد داشت. در پایان پیشنهاد می شود از همکاری کارشناسان تغذیه و متخصصان در امر برنامه ریزی به صورت تواماً استفاده شود تا جیره ای اقتصادی ارائه شود.
۱۶.

بررسی توان رقابت پذیری سامانه ی تولید ارقام مختلف برنج در استان گیلان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: برنج مزیت نسبی برنامه ریزی خطی استان گیلان توان رقابت صادراتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۱۸ تعداد دانلود : ۸۰۴
این پژوهش با بهره گیری از مطالعات میدانی و جمع آوری پرسش نامه از مزارع برنج هیبرید استان گیلان در سال زراعی 85-1384 مزیت نسبی تولید این رقم را مورد بررسی قرار داد. از سو دیگر، محاسبه سودآوری اجتماعی، توان رقابت صادراتی و استفاده از ره یافت برنامه ریزی خطی به منظور محاسبه شاخص های مزیت و الگوی کشت بهینه اجتماعی زراعت ارقام برنج دانه بلند مرغوب و پرمحصول در سناریوهای مختلف از دیگر اهداف مورد نظر در این پژوهش است. نتایج به دست آمده از محاسبه مزیت نسبی و توان رقابت صادراتی گویای وضعیت برتر برنج دانه بلند پرمحصول در قیاس با برنج دانه بلند مرغوب در سناریوهای مختلف است. از سوی دیگر، الگوی برنامه ریزی خطی توسعه سطح زیر کشت ارقام پرمحصول تا 86 هزار هکتار را به منظور بیشینه سازی سود اجتماعی پیش نهاد کرد. با توجه به اهمیت برنج در امنیت غذایی ایران، اصلاح سامانه تولیدی برای کشت مکانیزه این محصول و کاهش هزینه های تولید در جهت افزایش رقابت پذیری و جلوگیری از اثر منفی کاهش سیاست های حمایتی الزامی است.
۱۷.

مدل ریاضی برای مکان یابی بهینه شعب تامین اجتماعی در شرق تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تامین اجتماعی برنامه ریزی خطی مکان یابی بردار ویژه مدل سازی ریاضی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵۴ تعداد دانلود : ۷۷۵
یکی از سیاستهای تامین اجتماعی کاهش هزینه اداری و کسب سود از طریق گسترش خدمات بیمه می باشدلذا طراحی و توسعه شبکه خدمات ودرنتیجه تعیین مکان مناسب جهت استقرار مراکز خدمت رسان پیش از هر امر دیگری می- بایست مد نظر قرار گیرد. عوامل موثر در این مکان یابی عبارتند از :قیمت زمین ،جمعیت بیمه شده،نزدیکی به پارکینگها ،نزدیکی به شعب بانکهای عامل ، نزدیکی به کارگزاریها ، نزدیکی به درمانگاه های سازمان ، نزدیکی به مترو ، نزدیکی به ایستگاه های اتوبوس و نزدیکی به بزرگراه. با توزیع پرسشنامه و انجام مقایسات زوجی عوامل و تجزیه و تحلیل اطلاعات باروش بردار ویژه، ضریب اهمیت هر عامل تعیین گردید و نتایج عددی حاصل از مدل MADM به جای ضرایب تابع هدف دوم مدل قرار داده شد .متغیرهای تابع هدف اول مدل نیز از نوع صفر و یک تعریف می شوند که بر احداث یا عدم احداث شعبه در یک مکان دلالت دارد. در نهایت مدل مذکور با نرم افزار Excelحل شده ومکان مناسب جهت احداث شعبه مشخص می شود .
۱۸.

الگوی بهینه کشت محصولات زراعی با در نظر گرفتن مزیت نسبی دراستان ایلام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مزیت نسبی ایلام برنامه ریزی خطی الگوی کشت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳۸ تعداد دانلود : ۶۳۷
با توجه به محدودیت منابع، طراحی علمی الگوی کشت به منظور افزایش بهره وری عوامل تولید و کاهش هزینه تولید واحد محصول ضروری می نماید. پژوهش حاضر با هدف مشخص کردن الگوی بهینه کشت محصولات زراعی با لحاظ مزیت نسبی در سه شهرستان دره شهر، ایوان و شیروان چرداول استان ایلام انجام پذیرفت. برای این منظور با استفاده از داده های سال 1390 ، شاخص های مزیت نسبی محاسبه و جهت تعیین ترکیب مطلوب کشت از مدل برنامه ریزی خطی بهره گرفته شد. نتایج نشان داد در تمامی شهرستان ها محصولات فاقد مزیت نسبی نیز تولید می شوند ضمن اینکه مقایسه ترکیب کشت محصولات زراعی در وضعیت فعلی با نتایج الگوی برنامه ریزی بیانگر آن است که بطور متوسط تولید تعداد حدود 50 درصد از محصولات کنونی توصیه می شود. بدین ترتیب در راستای اقتصادی تر شدن فعالیتها، توجه به تولید محصولات مزیت دار هر شهرستان، با در نظر گرفتن مقادیر محدود عوامل توصیه می گردد.
۱۹.

ارزیابی و انتخاب تامین کنندگان برون مرزی با تاکید بر شاخص های ریسک(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تصمیم گیری چند شاخصه زنجیره تامین ریسک برنامه ریزی خطی AHP غیر قطعی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت بازرگانی مدیریت بازرگانی بازاریابی بین الملل
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت صنعتی تحقیق در عملیات برنامه ریزی چند معیاره
تعداد بازدید : ۱۷۴۴ تعداد دانلود : ۸۲۶
این مقاله فرآیند ارزیابی تصمیم گیری های واردات قطعات ساخته شده به طور کامل یا واردات قطعات جزیی آنها و مونتاژ آنها در داخل کشور را برای یک شرکت تولیدی مورد بررسی قرار می دهد. از آنجایی که این نوع تصمیم گیری ها با ریسک های متعدد مواجه است لازم است فرآیندی برای شناسایی این نوع ریسک ها و همچنین نحوه مواجه با آنها مورد توجه قرار گیرد تا حتی الامکان اثرات این نوع ریسک ها در فرآیند تصمیم گیری کاهش یابد. با توجه به ماهیت چند معیاره بودن مسئله، از روش فرآیند تحلیلی سلسله مراتبی غیر قطعی (UAHP) به منظور یافتن بهترین گزینه استفاده گردید. با توجه به مشخص بودن گزینه های تصمیم گیری، از فرآیند پایین به بالا برای تشکیل سلسله مراتب استفاده شد. ابتدا شاخص هایی که تفاوت بین گزینه ها را در بر می گرفت از ادبیات پژوهش و مصاحبه با خبرگان شرکت به دست آمد. سپس شاخص های به دست آمده در سطوح بالاتر خود قرار گرفتند تا معیارها را تشکیل دهند. به این ترتیب 3 معیار محصول، شرکا و محیط مورد توجه قرار گرفت که دربردارنده 12 شاخص بود. با تشکیل سلسله مراتب مسئله و انجام مقایسه های زوجی به طور غیر قطعی که بجای تخصیص یک عدد بیانگر ارجحیت بین دو معیار یا دو گزینه تصمیم گیری، دامنه ای از اعداد را برای آن در نظر می گیرد، دو مدل برنامه ریزی خطی یک بار با تابع هدف حداکثر سازی و بار دیگر با تابع هدف حداقل سازی بر اساس مقایسه های زوجی، تشکیل گردید. به این ترتیب حداقل و حداکثر ارزش هر گزینه تصمیم گیری به دست آمد. نتایج پژوهش نشان داد که بهترین گزینه تصمیم گیری، انتخاب گزینه واردات محصول نهایی از هند و انتخاب آخر، گزینه واردات قطعات از هند و مونتاژ آنها در داخل کشور است. این مطالعه در بحث مدیریت زنجیره تامین و خرید می تواند به عنوان چارچوب مناسبی تلقی گردد زیرا بخش مهمی از عملیات تولیدی، همواره اتخاذ راهبردهای مناسب برای تامین الزامات مورد نیاز است.
۲۰.

بررسی و حل مدل پویا برای مساله مکان یابی میانه محور با تخصیص چندگانه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی خطی مکان یابی طراحی شبکه الگوریتم شبیه سازی تبرید تقاضای پویا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۰۸ تعداد دانلود : ۸۵۸
مساله مکان یابی میانه محور با تخصیص چندگانه شامل جانمایی تسهیلات محور و تخصیص گره های غیرمحور به محورها است و البته، از نوع مسایل مکان یابی در کلاس NP-hard است. هدف اصلی در این مقاله، مساله مکان یابی میانه محور با تخصیص چندگانه در حالت تغییرات پویای جریان است که ظرفیتی برای محورها و کمان ها وجود ندارد و باز و بسته شدن محورها در دوره های گوناگون افق برنامه ریزی امکان پذیر است. مدل و الگوریتم پیشنهادی برای حل، با داده های شبکه حمل و نقل هوایی ایران بر مبنای تعداد مسافران جا به جا شده ،آزمایش می شود. نتایج بررسی نشان می دهد؛ تشکیل شبکه پویا در مقایسه با حالت ایستا، هزینه کمتری در پی خواهد داشت و هرچه تعداد دوره های زمانی در حالت پویا بیشتر شود؛ روند بهبود (کاهش هزینه ها) ادامه می یابد