مطالب مرتبط با کلیدواژه

اخلاق


۱۸۱.

ادبیات تعلیمی و تربیتی در شاهنامه فردوسی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اخلاق شاهنامه مذهب پند و اندرز ادبیات تعلیمی ادبیات حماسی عاطفه انسانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳۵۱ تعداد دانلود : ۲۲۳۲
«شاهنامه» شاهکاری ادبی است با موضوعاتی جامع و داستان هایی متنوع. سراینده آن حکیمی است جامع الاطراف که جلوه هایی مختلف از ادبیات حماسی، غنایی و تعلیمی را به نمایش می گذارد. بررسی ابعاد مختلف «شاهنامه» موجب شناخت بیشتر عظمت و شکوه این اثر، همچنین سراینده آن می شود. این مقاله سعی دارد به روش تحلیل محتوا جلوه ادبیات تعلیمی و شاخصه های آن را در «شاهنامه» واکاود. موضوعاتی مانند توجه به مذهب و تعالیم دینی، پند و اندرز و نتایج اخلاقی پایان داستان ها، ستایش علم و دانش و آگاهی، فضایل اخلاقی و عفت کلام سراینده، فضایی تعلیمی و اخلاقی را بر «شاهنامه» حاکم ساخته است. پیام های اخلاقی در این اثر به دو شیوه درون مایه داستانی و بیان مستقیم تبیین شده است. یکی از رازهای ماندگاری «شاهنامه» پند و اندرزهای فردوسی است که از آبشخورهای فکری دینی و قومی وی سرچشمه گرفته است و از آنجا که عاطفه نهفته در آن انسانی است نه شخصی، جامعیت و شمول آن از زمان و مکان خاص، فراتر است و همه آفاق را در بر می گیرد.
۱۸۲.

نگاه تعلیمی اسدی طوسی در کتاب حماسی گرشاسب نامه و برخی از اندیشه های مذهبی و اندرزهای وی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اخلاق حماسه اسدی طوسی گرشاسب نامه حکمت و اندرز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۶۹ تعداد دانلود : ۱۱۶۹
در کنار انواع ادبی حماسی، غنایی و نمایشی، ادبیات تعلیمی قرار دارد که دارای قدمت زیاد و اهمیت فراوانی است. ادبیات تعلیمی همچون آسمانی نورانی بر دیگر انواع ادبی نور افشانی می کند. شاعران فارسی زبان از قرن چهارم هجری به بعد، نسبت به بیان اندرزها و حکمت ها در شعرشان همت گماشتند که کسایی مروزی و ناصرخسرو از این دسته محسوب می شوند. فردوسی نیز در «شاهنامه» به حکمت ها و مواعظ توجه وافر نشان داده و به تبع وی اسدی طوسی در «گرشاسب نامه» توانسته است آموزه های دینی، اخلاقی، اجتماعی، علم تدبیر منزل و سیاست مدن و... را وارد این متن حماسی کند. در «گرشاسب نامه» میزان حضور اشعار حکمی و اندرزی (ادبیات تعلیمی) برجسته تر از سایر جنبه ها چون حماسه، اسطوره و رزم پهلوانانی مانند گرشاسب و نریمان یا عجایب بر و بحر است. این پژوهش نشان خواهد داد که بعد تعلیمی «گرشاسب نامه» همچون دو جنبه اسطوره ای و حماسی آن مهم است و جای بحث و فحص دارد. همچنین اسدی متاثر از تعالیم دینی و اندرزی اسلام به بیان اندرزهایی روی آورده است که ما آنها را به دست خواهیم داد، هرچند که توجه وی به میراث فرهنگی ایران باستان نیز با توجه به منابع کار او در اندرزهایش نمایان است.
۱۸۳.

نگاهی به آموزه های اخلاقی در غزل های سعدی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اخلاق سعدی غزل عاشقانه ادب تعلیمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۶۴ تعداد دانلود : ۱۲۳۸
افصح المتکلمین سعدی شیرازی، خداوندگار غزل عاشقانه پارسی است که توفیق یافته است عالی ترین و زیباترین احساسات آدمی را با محوریت عشق و دوستی به زبان شعر بیان کند و در این راه کسی را یارای رقابت با او-در نوع خود-نیست. این غزل ها البته به واسطه گرایش شیخ به اخلاق و آدمیت و نیک رفتاری، که در «گلستان» و «بوستان» و مواعظ به آنها توجه بیشتری داشته است - از رویکردهای اخلاقی و انسان ساز خالی و بی بهره نیست. مقاله حاضر بر آن است تا رگه هایی از گرایش به اخلاق در غزل عاشقانه سعدی را نشان دهد و بر این نکته تاکید کند که اخلاق در آثار سعدی بر پایه عشق است و دوستی و عشق نیز بر بنیاد اخلاق و انسانیت است. در این صورت شیخ توفیق یافته است به بهانه مضامین عاشقانه و احساسی، تعلیم اخلاق مردمی را هم در مکان توجه قرار دهد.
۱۸۴.

تعلیم دوستی در شاهنامه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: صلح مهر اخلاق فضایل اخلاقی ادبیات تعلیمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۳۴ تعداد دانلود : ۱۰۱۶
شاهنامه»، یکی از نخستین شاهکارهای ادبیات تعلیمی به شمار می آید که با مضامین اخلاقی، دینی، حکمی و تربیتی در کنار جنبه حماسی و غنایی، فضایل انسانی را آموزش می دهد. یکی از این آموزه ها «دوستی» و آشتی جویی است که جنبه های مختلف فردی و اجتماعی آن در «شاهنامه» مورد توجه قرار گرفته است و جایگاه مهر و محبت، بهترین دوست، راه های دوست یابی، شرایط دوستی، راه های استحکام دوستی و حتی نتیجه دوستی از دیدگاه فردوسی در آینه «شاهنامه» ارائه شده است و دوراندیشی ها و اندرزهای ابتکاری و راهگشایی دارد که از تعالیم انسانی و جهانی برای همه دوران ها به شمار می آید.
۱۸۵.

آیین رفتار حرفه ای

کلیدواژه‌ها: اخلاق شخصیت صلاحیت درستکاری رفتار حرفه ای واقع بینی آداب حرفه ای شئون سر دفتری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۵۱ تعداد دانلود : ۹۰۸
پژوهش های انجام شده نشان می دهند که وجود سه عامل بنیادی در کنار هم موجب تشکیل رشد و اقتدار یابی حرفه های مختلف در طول زمان بوده و راز ماندگاری آنها شناخته می شود . این سه عامل عبارتند از : الف - فلسفه ، مبانی نظری ، اصول و استانداردهای حرفه ای ، ب - تشکل حرفه ای فراگیر . ج- آیین رفتار حرفه ای
۱۸۶.

بحران اخلاق مدرن و چرخش ارسطویی مکاینتایر(مقاله ترویجی حوزه)

کلیدواژه‌ها: خیر مدرنیته اخلاق حق فضیلت لیبرالیسم غایت جماعت گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۴۷ تعداد دانلود : ۶۸۹
مدرنیته و آموزة سیاسی آن یعنی لیبرالیسم، از جنبه های گوناگونی مورد توجه و انتقاد قرار گرفته است. از مهم ترین مباحث لیبرالیسم مدرن، که در دهه های اخیر متفکران بر آن نقدهایی داشته اند، موضوع اولویت «حق» بر «خیر» است. این پژوهش به شیوه تحلیلی توصیفی بر آن است که انتقادهای وارده بر اخلاق مدرن لیبرالی، به ویژه نگاه جماعت گرایان، به ویژه السدیر مکاینتایر را بررسی کند. مکاینتایر، لیبرالیسم را به علت غفلت آن از اهمیت «غایت» در کنش اخلاقی سرزنش میکند و با بازخوانی آموزه های اخلاقی ارسطو، جایگزینی اخلاق غایت مدار و فضیلت مدار را به جای اخلاق دلبخواهی و عاطفه گرای مدرن توصیه میکند.
۱۸۷.

بایسته های اخلاقی همسران و نقش آن در تربیت فرزندان(مقاله ترویجی حوزه)

کلیدواژه‌ها: اخلاق محبت دیدگاه اسلامی یادگیری مشاهده ای آموزه های روان شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۵۶ تعداد دانلود : ۱۰۶۴
این مقاله، با رویکرد تحلیلی و نظری به بررسی بایسته های اخلاقی همسران و آثار آن در تحکیم خانواده میپردازد. از منظر آموزه های دینی و روان شناختی، هر یک از همسران در برابر دیگری وظایفی دارند که التزام به آنها در ایجاد فضای مثبت و بانشاط خانوادگی، تأثیر قابل توجهی دارد. تکریم، رعایت ادب، قدردانی، خوش خلقی، محبت، خوش بینی، صیانت از آبروی یکدیگر، مدارا و... از مسائلی است که همسران با عمل به آنها، میتوانند روابط میان خود را جذاب و مستحکم سازند. با نگاهی روان شناختی به آموزه های مزبور، درمییابیم که تعهد همسران به وظایف اخلاقی، موجب احساس همگرایی و همدلی مثبت اندیش شده، و فضای خانوادگی در اثر این نتایج، بالنده و بانشاط خواهد شد. همچنین فرزندان چنین خانواده ای در اثر یادگیری اجتماعی و مشاهده ای، به سوی خیر، صلاح و تعهدمداری سوق پیدا میکنند.
۱۸۸.

بررسی تطبیقی اخلاق کشاورزی در اسلام و غرب(مقاله ترویجی حوزه)

کلیدواژه‌ها: اخلاق اخلاق کاربردی اخلاق کشاورزی کشاورزی صنعتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰۰ تعداد دانلود : ۱۱۴۰
این نوشتار، با رویکرد تحلیلی و بررسی اسنادی به بررسی مسائلی میپردازد که از نظر اخلاقی در حوزة کشاورزی، به ویژه کشاورزی صنعتی مطرح است. پس از تعریفی کوتاه دربارة اخلاق کاربردی و اخلاق کشاورزی، به روابط چهارگانة انسان با خدا، انسان با خود، انسان با جامعه و انسان با طبیعت اشاره شده است. در ادامه، با بیان جایگاه و اهمیت کشاورزی در جوامع امروزی، به برخی نارساییها و «مسائلی» اشاره میشود. که کشاورزی صنعتی امروزی به وجود آورده است. در پایان، به صورت تطبیقی و از منظر اخلاقی مسائل و مشکلات کشاورزی در اسلام و غرب مورد بازکاوی و بررسی قرار گرفته است.
۱۸۹.

مبانی انسان شناختی اخلاق سکولار(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اومانیسم سکولاریسم اخلاق حق تکلیف فردگرایی لیبرالیسم اخلاق دینی اخلاق سکولار داروینیسیم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۶۹ تعداد دانلود : ۹۹۱
هر مکتب اخلاقی مبتنی بر مجموعه ای از مبانی معرفت شناختی، هستیشناختی و انسان شناختی خاص خود است. اخلاق سکولار نیز به نوبة خود دارای چنین مبانیای است. این مقاله، مبانی انسان شناختی اخلاق سکولار و میزان صحت و سقم آن و نیز جایگاه اخلاق دینی و به عبارت دیگر، حمایت دین از ارزش های اخلاقی را بررسی کرده است. اومانیسم، فردگرایی، لیبرالیسم، نظریة تکامل طبیعی از جمله مبانی انسان شناختی اخلاق سکولار میباشند. در بحث از اومانیسم، به مسئلة حق و تکلیف و نسبت بین آن دو و نیز از موضوع اخلاق دینی، به نقدهای نفی تکلیف از انسان اشاره گردیده است.
۱۹۰.

نقش اخلاق کاربردی در توجه به فلسفه اخلاق(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: فلسفه اخلاق اخلاق علوم تربیتی اخلاق کاربردی الهیات اخلاق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱۳ تعداد دانلود : ۷۷۷
سخن گفتن از دانش یا نظام دانشی اخلاق، بدون غور و بررسی مبانی و زیرساخت های نظری اخلاق بی معنا است. این مهم در کنار نقشی که تأملات فلسفه اخلاق در نهادینه سازی اخلاق در بدنه علمی و فرهنگی، و حتی در میان آحاد جامعه ایفا میکند، توجه جدی و مؤثر به رشته مطالعاتی فلسفه اخلاق را ضروری میسازد. جذابیت بخشی به مطالعه و پژوهش در موضوعات فلسفه اخلاق هدفی است که در این مقاله آن را جستجو کرده ایم. نخستین راهکاری که اخلاق پژوهان کشور برای نیل به این هدف پیشنهاد کردند توجه به نتایج تربیتی نظریات مطرح در فلسفه اخلاق بود. این راهکار به دلیل مشکلاتی که در مقاله به آن ها اشاره کرده ایم تا کنون قرین توفیق نبوده است. پردازش و غنی سازی مباحث فلسفه اخلاقی با مباحث اخلاق کاربردی پیشنهاد بدیلی است که از امتیازات آن سخن گفته ایم و به اشکالات آن پاسخ داده ایم، و خلاصه بر این نظر تأکید کرده ایم که مطالعات اخلاق کاربردی می تواند نقش کاملاً مؤثری در جذابیت بخشی به مطالعات فلسفی در باب اخلاق داشته باشد.
۱۹۱.

نقش التزام به آموزه های دینی در تربیت و استحکام خانواده(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: خانواده اخلاق عبادت تربیت اعتقادات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۰۵ تعداد دانلود : ۱۷۸۵
نهاد خانواده و عوامل مؤثر در تربیت و استحکام آن از مباحثی است که در آموزه های دینی مورد توجه جدی قرار گرفته است. در متون دینی توصیه های اخلاقی واعتقادی و عبادی زیادی وجود دارد که التزام به آنها باعث تقویت و تربیت و استحکام خانواده میشود. نویسنده در این نوشتار تلاش کرده است تا آموزه های یاد شده را مورد بررسی و تحلیل قرار دهد و هدف این پژوهش نیز دستیابی به این آموزه ها میباشد. از این رو، در آغاز نگاهی گذرا به جایگاه عبادت و اعتقادات در خانواده پرداخته و پس از آن ضمن برشمردن نمودهای اعتقادات و اعمال عبادی به تبیین نقش هر کدام میپردازیم. روش نویسنده در بررسی خود، اسنادی بوده وبا مراجعه به متون اصلی آموزه های اسلام به تبیین مسئله پرداخته است.
۱۹۲.

علم اخلاق و فلسفة اخلاق؛ تأملی دربارة حوزه های مختلف مطالعات اخلاقی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: فلسفه اخلاق اخلاق اخلاق تحلیلی فرا اخلاق علم اخلاق اخلاق هنجاری اخلاق کاربردی اخلاق توصیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۷۵ تعداد دانلود : ۳۸۸۲
این مقاله با رویکرد نظری و با هدف تبیین رابطه علم و فلسفه اخلاق تدوین یافته است. پس از بیان ماهیت اخلاق و تعریف علم اخلاق، به بازشناسی حوزه های مختلف مطالعات اخلاقی میپردازد. علاوه بر تبیین دامنه شمول مطالعات فلسفی درباره اخلاق، رابطه میان اخلاق توصیفی، هنجاری و فرا اخلاق مورد بررسی قرار گرفته و سرانجام، الگوهای مختلف درباره نحوه ارتباط و تعامل میان نظریه اخلاقی و اخلاق کاربردی مقایسه و نظریه مختار مطرح می گردد.
۱۹۳.

اخلاق در آیین یهود(مقاله ترویجی حوزه)

کلیدواژه‌ها: کتاب مقدس اخلاق هلاخا اخلاق حاخامی اخلاق توراتی اخلاق قرون وسطایی اخلاق مدرن قبالا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۵۱ تعداد دانلود : ۳۳۳۴
اخلاق جوهرة یهودیت است؛ اما با توجه به مشکلات مطرح شده دربارة باب اخلاق یهودی، یافتن تعریفی جامع از اخلاق یهودی ممکن نیست. با این حال، مجموعة گسترده و پرارزشی وجود دارد که «اخلاق یهودی» نامیده میشود. اصول اخلاقیات یهود، نخست در ده فرمان حضرت موسی تبیین شد؛ سپس در قوانین شریعت تورات در کتب مقدس عبری توسعه یافت و پس از آن، پیامبران عبرانی به نقد و بررسی آن پرداختند، و بار دیگر در قوانین شفاهی میشنا گسترش یافت. پس از آن، در گمارا و میدراش تجزیه و تحلیل شد و در قرون وسطا و مدرن، دوباره با واژه های فلسفی و عرفانی تفسیر شد. با توجه به این امر، آثار مکتوب اخلاق یهودی به طور معمول به چهار گروه اصلی تقسیم میشوند: توراتی، حاخامی، قرون وسطایی و مدرن. اخلاق اجتماعی جایگاه خاصی در یهودیت و کتاب مقدس و تلمود دارد. برخی از آموزه های اخلاق اجتماعی یهود عبارت اند از: محبت به همنوع، تواضع و فروتنی، دستگیری از مستمندان، عدالت و درستکاری، تقدس حیات، اعتدال و میانه روی و عفو و گذشت. به جز اخلاق، فلسفة اخلاق نیز جایگاه خاصی در یهودیت دارد که به برخی از امور بنیادین اخلاق، مانند کمال اخلاقی میپردازد.
۱۹۴.

اخلاق و رسانه(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اخلاق رسانه وظایف اخلاقی اخلاق رسانه رسانه اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۰۲ تعداد دانلود : ۱۰۵۵
ارتباط میان اخلاق و رسانه و نحوه تعامل آنها از جمله موضوعات محوری است که در چند دهه اخیر اذهان محققان را به خود معطوف داشته است. امروزه تعامل میان این دو واقعیت، دو متن، دو نهاد و دو عنصر فرهنگی و تکنولوژیکی، دست مایه بررسیهای علمی و تأمّلات محققانه واقع شده و نقطه تلاقی این دو، از منظرهای گوناگون جامعه شناسی، جامعه شناسی و دانش ارتباطات، اخلاق، فرهنگ و...مورد بحث و مداقّه قرار گرفته است. این تعامل، با چرخه سوم یعنی «فرهنگ» نیز رابطه دارد. در واقع، فرهنگ بستر وقوع انواع ارتباط، از جمله ارتباط اخلاق و رسانه است. دو مفهوم ترکیبی پربسامد «اخلاق رسانه ای» و «رسانه اخلاقی» از رهگذر توجه به نحوه تعامل اخلاق و رسانه پدید آمده اند. این مقال با رویکرد تحلیلی، نظری به بررسی اخلاق رسانه و چگونگی تعامل آن دو میپردازد.
۱۹۵.

نگاهی به حقوق حیوانات در اخلاق محیط زیست اسلام از منظر نهج البلاغه(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اخلاق نهج البلاغه حقوق حیوانات زیست محیط

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۹۱ تعداد دانلود : ۳۵۴۶
برخی از متفکران معاصر غرب بر این عقیده اند که ادیان، از جمله اسلام، عامل اساسی تخریب و ایجاد بحران محیط زیست اند. این مقاله با ردّ این ادعا، اثبات میکند اخلاق زیست محیطی که غربیها در دورة معاصر در اندیشة رعایت آن برآمده اند، پیش تر در منابع و آموزه های دینی و اسلامی بدان توجه شده است. در این میان، ریزترین نکته های اخلاق زیست محیطی مانند توجه و اهتمام به آبادانی زمین و طبیعت، سفارش به حفظ حقوق کشاورزی و دامپروری، رعایت عدالت در رفتار با حیوانات و بچه های آنها، پرهیز از استفادهای بیحدّو حصر و اجتناب از اذیت و آزار موجودات در سیرة علوی، به ویژه کتاب نهج البلاغه بازتاب گسترده ای داشته، و افزون بر آن، امام علی(ع) راهکارهای عینی حفاظت از محیط زیست را ارائه کرده است. امام علی(ع)، در نهج البلاغه به تنظیم رفتار کارگزارنش، در بهره برداری از حیوانات به گونه ای دقیق و قابل توجه پرداخته است. این مقاله به بررسی موارد مذکور در نهج البلاغه میپردازد.
۱۹۶.

بررسی و نقد مبانی معرفت شناختی اخلاق سکولار(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: عقلانیت سکولاریسم اخلاق کثرت گرایی شک گرایی نسبیت گرایی علم باوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۴۲ تعداد دانلود : ۸۳۴
اخلاق سکولار از مبانی هستیشناختی و انسان شناختی و نیز از برخی اصول و مبانی معرفت شناختی بهره میبرد. اموری همچون شکگرایی، نسبیّت گرایی، عقل گرایی، علم باوری و کثرت گرایی معرفتی اموری هستند که به عنوان مبانی معرفت شناختی اخلاق سکولار مطرح هستند. ابتلا انسان معاصر غربی به شکاکیّت و نسبیّت در معرفت از یک سو، و گرایشات علم باورانه، عقل گرایانه، کثرت گرایی معرفتی و اخلاقی از سوی دیگر، موجب دور شدن وی از اخلاق دینی گردید و زمینه را برای طرح اخلاق سکولار فراهم ساخته است. اینها جملگی ناشی از ضعف های مفرط مسیحیّت موجود و عملکرد سوء کلیسا در برخورد با اندیشه های علمی و فلسفی بوده است. این مقاله به تشریح این مبانی و نقد و بررسی آنها پرداخته و سعی در اثبات کارآمدی اخلاق دینی نموده است.
۱۹۷.

فلسفة اخلاق مارکسیسم ایرانی و ملاحظاتی انتقادی دربارة آن(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اخلاق ایدئولوژی تبیین اقتصادی اخلاق سوسیالیستی اخلاق غیرسوسیالیستی اخلاق مارکسیستی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۲۷ تعداد دانلود : ۸۶۲
فلسفة اخلاق مارکسیستی به طور اعم نزد مارکس و لنین، و به طور اخص نزد مارکسیست های ایرانی کمتر مورد توجه پژوهشگران ایرانی بوده است. این مقاله درصدد است به طرح اندیشه های نظری این مکتب در روایت مارکسی و لنینی آن، و به ویژه روایت ایرانی از آن نزد ارانی، طبری و خامه ای بپردازد. سپس در یک نگاه کلی، در قالب ملاحظاتی، با نقد کلی این اندیشه ها، دشواریها و پرسش های پیش روی آنها را مطرح میسازد.
۱۹۸.

ماهیت و حکم اخلاقی توریه(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اخلاق فریب دروغ توریه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۰۹ تعداد دانلود : ۸۵۷
«توریه» یعنی پنهان داشتن مقصود اصلی خود از طریق به کار بردن کلامی که معنای ظاهریاش خلاف معنای اراده شده متکلم است. برخی توریه را دروغ میدانند. بنابراین، به کار بردن آن را تنها در مواردی که دروغ جایز است، مجاز میشمارند. برخی دیگر، توریه را مطلقاً جایز میشمارند. منشاء اختلاف از اینجا ناشی میشود که ملاک دروغ بودن کلام، خلاف واقع بودن ظاهر کلام است، یا خلاف واقع بودن مقصود متکلم. از آنجایی که متکلم در توریه معنای خلاف واقعی از کلامش اراده نکرده و بدون توجه به مقصود و مراد گوینده از کلامش نمیتوان آن را دروغ خواند، توریه مصداق دروغ نیست. اما در باب حکم توریه، باید به انواع توریه بر حسب قصد متکلم توجه داشت. اگر مقصود از توریه، صرفاً پنهان داشتن مقصود اصلی خویش از کلام باشد، بدون اینکه با عدم نصب قرائن کلامی لازم یا نصب قرائن انحرافی، موجب فریب مخاطب شود، در آن صورت توریه جایز است؛ زیرا پنهان کردن مقصود اصلی و واقع، فی حد نفسه، عمل غیراخلاقی نیست مگر عناوین ثانویه بر آن مترتب شود. اما اگر در توریه قصد فریب مخاطب وجود داشته باشد و گوینده بخواهد معنای خلاف واقع به مخاطب تفهیم کند، توریه مصداق فریب بوده و جایز نیست مگر در موارد جواز فریب.
۱۹۹.

اخلاق حرفه ای؛ ضرورتی برای سازمان(مقاله ترویجی حوزه)

کلیدواژه‌ها: اخلاق اخلاق حرفه ای تلویحی نگری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۳۰ تعداد دانلود : ۵۰۵۹
یکی از عمده ترین دغدغه های مدیران کارآمد در سطوح مختلف، چگونگی ایجاد بسترهای مناسب برای عوامل انسانی شاغل در تمام حرفه هاست تا آنها با حس مسئولیت و تعهد کامل به مسائل جامعه و حرفة خود بپردازند و اصول اخلاقی حاکم بر شغل و حرفة خود را رعایت کنند. این مقاله بر آن است تا به مفهوم اخلاق حرفه ای و اهمیت و ابعاد گوناگون آن و نیاز جوامع امروز به اخلاق بپردازد. همچنین به ویژگیهای افراد دارای اخلاق حرفه ای مانند احساس مسئولیت، برتریجویی و رقابت طلبی، صادق بودن، احترام و تکریم دیگران، رعایت ارزش ها و هنجارهای اجتماعی، عدالت و انصاف، همدردی با دیگران و وفاداری اشاره میشود. در ادامه، با اشاره به عوامل پایه ای اخلاق حرفه ای، چگونگی اشاعه و ترویج آن در جهت توسعه سازمانی بیان میشود.
۲۰۰.

نقش دین در تثبیت پایگاه های اخلاق(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: دین اخلاق اخلاق دینی پایگاه اخلاق پایگاه دینی اخلاق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۴۹ تعداد دانلود : ۸۲۵
دین به معنای «مجموعه ای از اعتقادات، احکام و اخلاق دارای خاستگاه قدسی و وحیانی» و اخلاق به معنای «مجموعه ای ناظر بر صفات و رفتارهایی که قابل اتصاف به خوبی و بدی»است با یکدیگر مرتبط اند و نیازهای یکدیگر را برآورده میسازند. از این رو، هریکی در قلمرو دیگری نقش ها و کارکردهایی دارد. دین در سه حوزة «معرفت»، «توجیه» و «معیار» دارای کارکرد است. که درتبیین خوبی و بدی و همچنین ذکر احکام جزیی اخلاقی، عقل را یاری رسانده و اهداف اخلاقی را بیان مینماید؛ جاودانگی اصول اخلاقی با دین تضمین میشود؛ رفتارهای ایثارگرایانه، از خودگذشتگی، جود و...تنها با اعتقاد به خدا و حساب و جزای اخروی توجیه پذیر میشود و همچنین تحسین و تقبیح خداوند به عنوان ناظر آرمانی در اخلاق، محملی برای موجه ساختن رفتار اخلاقی به شمار میرود. امرالهی به عنوان معیار احکام اخلاقی با مسایلی نظیر نسبیت و تغیرپذیری خوبی و بدی همراه است. اما شکل رساتر معیار دینی اخلاق این است که رضایت خداوند را به عنوان مصداق اتَم سعادت در اخلاق مطرح کرده و میپذیرد که در نهایت قرب ورضایت خداوند معیار نهایی در اخلاق است.