مطالب مرتبط با کلیدواژه

جرم


۴۲۱.

بازخوانیِ انتقادیِ «جرم مستمر» در حقوق کیفری و فقه امامیه

نویسنده:
منبع: مطالعات فقه و اصول سال ۵ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ 85 - 68

کلیدواژه‌ها: جرم جرم مستمر حقوق کیفری فقه امامیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۹ تعداد دانلود : ۲۰۰
یکی از مهم ترین تقسیم های جرائم از جهت عنصر مادی، تقسیم آن به جرم مستمر و جرم آنی است. جرم مستمر جرمی است که با تمام عناصر آن، لحظه به لحظه تکرار شده، هیچ نقطه پایانی جز قطعِ استمرار، برای آن قابل تصویر نیست؛ اما این تعریف برخلاف اصل تفسیر به نفع متهم در حقوق کیفری است و در فقه امامیه نیز گستره اصل برائت را محدود می کند. در فقه امامیه بیانی درباره جرم مستمر وجود ندارد، ولی پذیرش آن و برقراری آثار محدود کننده برای متهم به واسطه آن، در تعارض با برخی اصول فقهی است. با تأمل در آرای فقها در جرائم قابل تعزیر، همچنین حدود، قصاص و جرائم مستوجب دیه، روشن می شود هیچ کدام به رفتاری که در طول زمان استمرار داشته و تا انقطاع رفتار مجرم تحقق داشته باشند، اشاره ای ندارند. پژوهش حاضر که با روش توصیفی-تحلیلی و با استناد منابع کتابخانه انجام شده است، استمرارِ جرم مستمر و در پی آن، شمولِ قانونِ لاحق با مجازاتِ شدیدتر نسبت به جرم مزبور در ماده 10 قانون مجازات اسلامی را نقد کرده و بنا بر اصل تفسیر به نفع متهم و آموزه های فقه امامیه، عدم وجود جرم مستمر و مخالفت آن با اصل برائت را اثبات ککرده است. در این راستا، ضرورت دارد ماهیت جرم مستمر به عنوان یکی از مواضع تضییع حقوق متهم مورد بررسی شود.
۴۲۲.

تأثیر برنامه های تأمین اجتماعی در پیشگیری از جرم

نویسنده:
منبع: تامین اجتماعی دوره ۱۸ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۶۵) 149 - 165

کلیدواژه‌ها: پیشگیری از جرم تأمین اجتماعی جرم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۱ تعداد دانلود : ۱۰۶
هدف: پیشگیری از جرم بعد از ناکارآمدی شیوه های کیفری از جانب دولت ها پذیرفته شد و بر همین اساس برنامه ریزی های مناسبی توسط کشورها در این راستا معمول و با تفویض اختیار، متناسب با شرح وظایف سازمان ها، موضوع توسط آنها پیگیری می شود، سازمان تأمین اجتماعی با اجرای برنامه های خود به نوعی در راستای کنترل جرم کمک می نماید، هدف این پژوهش، پی بردن به میزان تأثیر برنامه های تأمین اجتماعی در پیشگیری از جرم است. روش: پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی و از حیث روش توصیفی–پیمایشی است. جامعه آماری 85 نفر از فرماندهان، مدیران و اساتید حوزه پیشگیری از جرم بوده که با استفاده از جدول مورگان تعداد 70 نفر آنان تعیین شدند. روش گردآوری داده ها به صورت کتابخانه ای و میدانی و ابزار گردآوری، فیش برداری و پرسشنامه محقق ساخته بوده که روایی محتوایی و صوری آن  به وسیله خبرگان و پایایی آن با آزمون ضریب آلفای کرونباخ (87/0) تأیید و همچنین برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون رگرسیون چند متغیره استفاده شد. یافته ها: بر اساس یافته ها خدمات تأمین اجتماعی در سه حوزه 1-خدمات بیمه ای،2-خدمات حمایتی و توان بخشی و 3- خدمات امدادی، در پیشگیری از وقوع ریشه های جرائم مانند فقر، بیکاری و ... مؤثر بوده و کمک شایانی به دستگاه های متولی در پیشگیری از وقوع جرم خواهد نمود.  نتیجه گیری: نهاد تأمین اجتماعی می تواند با رویکردی جدید و با هدف کاهش وقوع جرائم برنامه های خود را تنظیم و با عقد تفاهم نامه با سایر سازمان ها، کارآمدتر از گذشته و با بهره گیری از ظرفیت موجود در راستای پیشگیری از وقوع جرائم قدم بردارد.         
۴۲۳.

تأثیر پیشگیری اجتماعی پلیس با رویکرد اسلامی ایرانی بر پدیده طلاق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: انتظام اجتماعی سال ۱۵ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ 125 - 152

کلیدواژه‌ها: پلیس پیشگیری پیشگیری اجتماعی جرم طلاق رویکرد اسلامی ایرانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸ تعداد دانلود : ۱۱۸
زمینه و هدف: طلاق مسئله ای اجتماعی و دربرگیرنده انحلال قانونی ازدواج بوده و به عنوان آسیبی اجتماعی بر افزایش سایر آسیب های اجتماعی دیگر تأثیرگذار است. در این میان، پلیس می تواند با تأثیرگذاری اجتماعی بر کاهش پدیده طلاق، ضمن ارتقای سطح آگاهی افراد جامعه و همچنین حذف زمینه های اجتماعی وقوع جرم، موجبات ایجاد امنیّت به ویژه در بُعد اجتماعی را فراهم آورد؛ لذا هدف پژوهش حاضر، شناسایی میزان تأثیر پیشگیری اجتماعی بر پدیده طلاق بود.روش: پژوهش از نظر هد ف، کاربرد ی و از نظر روش، توصیفی پیمایشی و شیوه جمع آوری اطلاعات آمیزه ای از روش های کتابخانه ای و میدانی بود. ابزار جمع آوری داده ها، پرسش نامه بود که برای تعیین پایایی آن از آلفای کرونباخ استفاده شد و نیز از داده های تصنعی و معادل میانگین در این تحقیق استفاده شده است. جامعه آماری شامل کارکنان انتظامی شاغل در کلانتری و پاسگاه های شهرستان رودسر به تعداد 100 نفر و به صورت تمام شمار بود. تجزیه وتحلیل داده ها با نرم افزار SPSS و انجام آزمون رگرسیون خطی و چند متغیره صورت پذیرفت.یافته ها: چهار تکنیک 1) مدیریت نیازها؛ 2) توانمندسازی فردی و اجتماعی؛ 3) تقویت مداخلات اجتماعی و فرهنگی و 4) آگاهی بخشی و اصلاح باورهای دینی به ترتیب بیشترین تأثیر را در پیشگیری از پدیده طلاق داشته است. به عبارتی «مدیریت نیازها» بیشترین و «آگاهی بخشی و اصلاح باورهای دینی» کمترین تأثیر را داشته است.نتیجه گیری: پلیس در همکاری با دستگاه های اجرایی در پیاده سازی سند پیشگیری از طلاق با تقویت تعاملات و مشارکت گسترده و توسعه مراکز مشاوره و مددکاری اجتماعی قادر خواهد بود با پیشگیری از پدیده طلاق که ریشه در بروز و ظهور برخی جرائم دارد، از سایر جرائم مثل اعتیاد، سرقت، درگیری و ... در جامعه جلوگیری نماید.
۴۲۴.

مرور نقادانه نظریات تاب آوری در برابر جرم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: انتظام اجتماعی سال ۱۵ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 103 - 138

کلیدواژه‌ها: جرم تاب آوری ضد ظلم مرور نقادانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۰ تعداد دانلود : ۲۱۳
زمینه و هدف: دیدگاه های رایج تاب آوری درباره مواجهه با جرم بر عوامل فردی تکیه دارند و عوامل اجتماعی اقتصادی مرتبط با جرم را نادیده می گیرند؛ لذا درک و بررسی نظریه های تاب آوری در برابر جرم به شناخت علل تاب آوری و کاهش جرم کمک می کند و دارای اهمیت بالا در سیاست گذاری جنایی و حفظ انسجام و انتظام اجتماعی است. بر این اساس، این پژوهش با هدف واکاوی نظریه های تاب آوری در برابر جرم، مروری نقادانه بر دیدگاه های مطرح شده در این نظریه ها انجام شد.روش: پژوهش حاضر یک پژوهش کاربردی است که به روش اسنادی انجام شده است. روش اسنادی، گونه ای روش کیفی است که در آن داده های اسنادی مورد استفاده نظام مند قرار می گیرند تا مطالب در ارتباط با موضوع تحقیق کشف، استخراج، تحلیل و ارزیابی شود.یافته ها: این مطالعه تفاوت نظریه های تفاوت محور و انتقادی در مورد تاب آوری را نشان داده و ترکیبی از آن ها (تئوری ضد ظلم) را برای مطالعات تاب آوری در برابر جرم پیشنهاد می دهد. نظریه های ضد ظلم، تفاوت محور و انتقادی هستند. آن ها ضمن اذعان به عاملیت و صداهای متعدد، از ساختارهای جامعه و نابرابری ها به عنوان عواملی که مانع تاب آوری می شوند انتقاد می کنند.نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان می دهد هم عوامل شخصی و هم عوامل ساختاری، تاب آوری در برابر جرم را تعیین می کنند. بااین حال، عوامل ساختاری مهم تر از عوامل شخصی هستند؛ به عبارت دیگر، مردم انتخاب هایی دارند و می توانند عاملیت خود را در محدوده شرایط اجتماعی اقتصادی خود تمرین کنند.
۴۲۵.

شناسایی مؤلفه های مؤثر در جرم یابی با تأکید بر پیشگیری از وقوع جرم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی سال ۲۵ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۹۸) 106 - 124

کلیدواژه‌ها: جرم جرم یابی پیشگیری پیشگیری از جرم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۷ تعداد دانلود : ۱۳۸
زمینه و هدف: با پیچیده تر شدن جرائم، کشف سریع آنها به منظور دستگیری مجرمان برای جلوگیری از تکرار مجدد جرم و دست یابی به عواملی که این امر را محقق می بخشد، امری ضروری است. هدف این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر در جرم یابی با رویکرد پیشگیرانه است.روش: پژوهش از نظر هدف کاربردی، از حیث ماهیت داده ها کیفی-کمی و از نظر روش گردآوری داده ها توصیفی - تحلیلی می باشد. جامعه آماری در بخش کیفی نخبگان پلیس در حوزه های جرم یابی و پیشگیری از جرم هستند که با روش نمونه گیری هدفمند و اصل اشباع نظری، 16 نفر به عنوان نمونه انتخاب و ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته بود، داده های جمع آوری شده نیز در این بخش به روش تحلیل مضمون و با استفاده از نرم افزار"مکس کیودا" مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. در بخش کمی جامعه آماری 96 نفر مشتمل بر کارآگاهان و کارشناسان با تجربه در امر جرم یابی و پیشگیری از جرم هستند، همچنین ابزارگرد آوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته بود و تحلیل داده ها در این بخش با استفاده از نرم افزار "ایموس"صورت پذیرفت.یافته ها: یافته های پژوهش منجر به شناسایی3 مضمون اصلی و 37 مضمون فرعی مشتمل بر؛ در اختیار گذاردن نیروی کافی، ایجاد انگیزه در کارکنان و ... در قالب بعد انسانی، تعامل با واحدهای تخصصی درون سازمانی، تأمین منابع مالی و... درقالب بعد سازمانی و بهره برداری از سامانه های موجود، سرمایه گذاری در خرید تجهیزات فناورانه مدرن و... در قالب بعد فناورانه می باشد.نتیجه: اجرایی نمودن مؤلفه های شناسایی شده با رویکرد پیشگیرانه و توجه به تسریع در فرآیند های جرم یابی موجبات پیشگیری سومین در وقوع جرم را مهیا ساخته و باعث جلوگیری از تکرار جرم می شود.
۴۲۶.

جرم، تقصیر و توبه به پیشگاه الهی، با نگاه عرفانی سعدی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۱۵ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۵۸ 325 - 336

کلیدواژه‌ها: سعدی عرفان جرم تقصیر توبه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸ تعداد دانلود : ۷۳
سعدی، بزرگ ترین شاعر و نویسنده قرن هفتم در تاریخ زبان و ادب فارسی و دوران ساز و تأثیرگذار در تحوّلات ادبی و فرهنگی بوده است. در پژوهش حاضر، تلاش شده از منظری دیگر بر آفرینش های ادبی و فکری آثار سعدی نگریسته و جلوه های از جرم، تقصیر و توبه در آن ها باز نموده شود. هدف اصلی نگاه عرفانی به این موضوع و بررسی میزان مصداق آن درنگاه عرفانی سعدی بوده است. روش تحقیق در این پژوهش، کتابخانه ای و تحلیل محتوا و واحد تحلیل، مضمون حکایات یا آموزه ها در آثارسعدی بوده است. نتایج نشان می دهد که توجه به رویکرد جرم، تقصیروتوبه به پیشگاه الهی بانگاه عرفانی سعدی، نمود فراوان داشته و زیباترین و لطیف ترین جلوه های آن در بوستان دیده و به فراوانی مورد تأکید قرار گرفته است و در نتیجه، با توجه به اندیشه اصلاح گرایانه سعدی و آموزه های عملگرایانه وی، توبه، عاملی مهم در جلوگیری از جرم و تکرار آن و بازپروری مجرم می تواند باشد.
۴۲۷.

اقتصاد جرم در تحلیل کثرت گرایی مجازات و فردی کردن آن

نویسنده:
منبع: تمدن حقوقی سال ششم تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱۵ 259 - 268

کلیدواژه‌ها: اقتصاد جرم مجازات اصل فردی کردن کثرت گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷ تعداد دانلود : ۱۱۱
اقتصاد جرم و جنایت یکی از موضوعات بین رشته ای است که پس از دهه 1970 میلادی با تلاش گری بکر وارد علم اقتصاد شده و این علم در تلاش است تا جنبه های اقتصادی جرم و جنایت را تحلیل کند. وقوع جرم به عنوان یک پدیده نامطلوب اجتماعی، علل اقتصادی و اجتماعی متعددی داشته و با توجه به اهمیت موضوع جرم، در کشورهای مختلف، در سال های اخیر مطالعات گسترده ای برای شناسایی و تبیین علل وقوع آن انجام شده است. شناسایی و تبیین علل وقوع جرم، ما را به هدف پیشگیری نائل می سازد؛ چراکه هزینه های جرم به ویژه هزینه های مجازات ازجمله حبس، بار سنگینی را بر دستگاه اجرایی، تحمیل می کند. با شناسایی و پیشگیری از این عوامل، می توان این هزینه ها را تقلیل نمود و آن ها را در اولویت های دیگر، هزینه کرد. در این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی ابعاد اقتصاد جرم در تحلیل کثرت گرایی مجازات و فردی کردن آن پرداخته شده است.
۴۲۸.

نگرش جرم انگارانه به پدیده تراجنسیتی در پرتو سیستم عدالت کیفری

نویسنده:
منبع: تمدن حقوقی سال ششم پاییز ۱۴۰۲ شماره ۱۶ 225-246

کلیدواژه‌ها: جرم شناسی عدالت کیفری جرم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۶ تعداد دانلود : ۱۳۹
همیشه این گونه نیست که در فرآیند گذار از اندیشه به عمل مجرمانه فرد دارای اختیار و اراده آزاد باشد بلکه در برخی مواقع فرهنگ جامعه و نوع برخورد و مواجهه نهادهای حاکم، فرض بر مجرمیت افراد گذاشته و با برخورد مجرم گونه و الصاق برچسب بزهکاری، به افراد دارای وضعیت جسمانی و روانی خاص تلقین می کند که حالات جسمی و روانی او منطبق بر بزهکاری و شایسته برخورد قانونی است. بدین ترتیب، جامعه برای او شخصیت جنایی قائل شده و ویژگی های ذاتی او را حمل بر صفات فطری بزهکاری تلقی می کند. پژوهش حاضر بر اساس روش توصیفی-تحلیلی و بر پایه اسناد و منابع کتابخانه ای نگاشته شده و در این راستا، با مطالعه اسناد بین المللی و قوانین خارجی، با هدف کاربردی اطلاعات جمع آوری شده به صورت کیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نگارندگان در این پژوهش در صدد آن هستند که جرم انگاری پدیده تراجنسیتی و حالات مشابه را با گردآوری اطلاعاتی از افرادی که به عنوان جامعه هدف انتخاب شده اند تبیین نموده و در پایان بدین نتیجه برسند که فرهنگ حاکم بر سیستم عدالت کیفری، زمینه ساز جرم انگاری این پدیده می باشد. بر این اساس، استدلال ما این است که جرم شناسان و متخصصان حقوق کیفری می بایست به بازخوانی و اصلاح سیستم عدالت کیفری در برخورد با تنوع جنسیتی اقدام نمایند.
۴۲۹.

تخریب محیط زیست به مثابۀ جنایت مستقل بین المللی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات حقوق عمومی دوره ۵۳ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 1583 - 1605

کلیدواژه‌ها: تخریب جرم جنایت مستقل دیوان بین المللی کیفری محیط زیست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱ تعداد دانلود : ۱۱۲
جرائم زیست محیطی در سطح جهانی می توانند زندگی بشری را به نابودی بکشانند، به همین دلیل می توانند در ردیف جنایات مهم بین المللی قرار گیرند. در سال های بعد از جنگ جهانی دوم انسان ها به اهمیت محیط زیست و همچنین سلامت آن توجه بسیار کردند و در معاهدات مختلفی به حفاظت و حمایت از آن در برابر جنگ و سلاح های شیمیایی و هسته ای و همچنین در برابر جنایت های مختلف تأکید بسیار داشتند. اصولاً برای پیشگیری از جرائم زیست محیطی، این گونه اقدامات می بایست جزو جرائم کیفری شناخته شده و برای مرتکبان جرائم زیست محیطی مجازات تعریف شود؛ تنها در این صورت است که می توان جنایات زیست محیطی را در رده جنایات مستقل بین المللی قرار داد. در تحولات سال های اخیر در دیدگاه دیوان کیفری بین المللی نسبت به جنایات زیست محیطی امید می رود که این دیوان بین المللی بتواند این جنایات را به عنوان یک جنایت مستقل شناسایی و در اساسنامه برای آن خط مشی تعریف کند. ازاین روست که در این مقاله با استناد به روش توصیفی تحلیلی قصد تبیین امکان شناسایی جنایت علیه محیط زیست به عنوان یک جنایت مستقل را داریم.
۴۳۰.

رسیدگی به اختلافات در هیأت داوری با تأکید بر امکان صدور قرار اناطه

نویسنده:
منبع: حقوق و مطالعات نوین سال ۴ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۰)

کلیدواژه‌ها: تخلف جرم اختلاف مراجع رسیدگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵ تعداد دانلود : ۱۰۴
نهادهای مالی در بازار سرمایه بر اساس قانون و مقررات با سایر اجزای این بازار و یا فی مابین ارکان خود، در ارتباط اند. نقض این قوانین و مقررات موجب بروز ناهنجاری هایی در نظام حاکم بر آن ها می گردد که می تواند موجب بروز جرائم یا تخلفاتی گردد و پیگرد قانونی و به تبع آن مجازات و تنبیهات انضباطی را در پی داشته باشد. گاهی نیز میان ارکان نهادهای مالی در ارتباط با یکدیگر یا اشخاص ثالث ممکن است، اختلافاتی بروز کند که لزوماً ناشی از نقض مقررات کیفری نیست اما به نظم و کارایی آن ها آسیب می زند. به هر رو به منظور تضمین حقوق سرمایه گذاران و تنظیم روابط سایر اجزای آن ها، علاوه بر مجموعه مقررات و ضوابط، ضمانت اجرای قضایی و شبه قضایی نیز در قوانین و مقررات پیش بینی شده است. در این مقاله بر ماهیت هیئت داوری بورس و جایگاه آن در نظام قضایی ایران، حدود صلاحیت آن، قابلیت اعتراض آرا و امکان صدور قرار اناطه برای رسیدگی به تخلف در مراجع اداری یا انضباطی را بررسی کنیم.
۴۳۱.

مبانی تکرار و تعدد جرم در جزای نقدی نسبی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مبانی فقهی حقوق اسلامی سال ۱۵ بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۹)

کلیدواژه‌ها: مجازات جزای نقدی نسبی تکرار تعدد جرم مشارکت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۷ تعداد دانلود : ۱۳۱
مجازات جزای نقدی نسبی (تناسبی یا متغیر) مطابق قسمت اخیر تبصره ۳ ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی و رای وحدت رویه شماره 759 تاریخ 20/4/1396 هیات عمومی دیوان عالی کشور، تعزیر درجه هفت محسوب میشود. اگر جرائم مستوجب جزای نقدی نسبی، مختلف باشند برای هریک، طبق بندهای ب و پ متناسب با ارزش موضوع جرم (مانند کالای قاچاق یا مواد مخدر) تعیین مجازات شده و اگر جرایم ارتکابی غیرمختلف و مشمول بند الف م 134 قانون مجازات اسلامی باشد، فقط یک مجازات و متناسب با میزان شدیدترین جرم ارتکابی و مجازات متعلق به آن تعیین خواهد شد. به طور عام احکام تکرار جرم مشمول جزای نقدی نسبی نمی گردد و این مجازات ها منصرف از حکم ماده 137 قانون مجازات اسلامی است. در مواجهه با قوانین خاص (مانند قانون اصلاح قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز) همان حکم قانون خاص ملاک عمل می باشد. برای مشارکت در جرائمی که مستوجب جزای نقدی نسبی است، طبق ماده 125 قانون مجازات اسلامی، مجازات هر یک از شرکاء، مجازات فاعل مستقل (به نسبت مجموع موضوع جرم) بوده و صرفاً انتفاع مرتکب در زمان بررسی میزان انتساب رفتار اتهامی به مرتکب جهت احراز رفتار مشارکتی، مورد امعان نظر قرار می گیرد.
۴۳۲.

مبانی و تحولات فقه شیعه اثنی عشری درباره اضطرار(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مبانی فقهی حقوق اسلامی سال ۱۵ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۳۰) 214 - 238

کلیدواژه‌ها: مضطر اضطرار مسئولیت کیفری جرم قاعده رفع جرم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۴ تعداد دانلود : ۱۱۷
اضطرار یکی از عناوین ثانویه در فقه شیعی است که به خاطر آن حکم اولیه برداشته می شود و اضطرار گاهی در فعل و گاهی در ترک امری است؛ به سخن دیگر، اضطرار به مجبور شدن به انجام ارادی فعل با عدم رضایت قلبی یا سلب کامل اختیار اطلاق می شود. اضطرار به بیم از زیان غیرقابل تحمّل نسبت به فعل یا ترک گفته می شود. اضطرار حالتی است که در آن باوجود آن که تهدیدی از خارج متوجه شخص نمی گردد، فشاری از درون وی، او را به انجام کاری وادار می کند که نسبت به آن رضایت کامل ندارد؛ یعنی هرچند اراده انجام آن را دارد، اما این اراده با رضایت و خرسندی درونی همراه نیست؛ مانند اینکه شخصی برای درمان فرزندش، مضطر به فروش خانه خود می گردد. در این مورد، او این کار را برخلاف میل باطنی و در شرایط اضطرار، ولی با اراده و قصد انجام می دهد. فقها عمده بحث را در کتاب اطعمه و اشربه آورده اند. ریشه های اضطرار، اکراه، تقیه، ضرر و ضرورت است در مقاله حاضر به بررسی دیدگاه فقها و تحولات این دادگاه از گذشته تاکنون روش توصیفی تحلیلی می پردازیم. هدف، شناسایی دیدگاه مستدل و موجه در میان فقهاست. نتیجه مقاله، نشان از برتری دیدگاه آیت الله خوئی نسبت به دیگر فقها دارد.
۴۳۳.

بررسی برخی جرایم بر فرد با زندگی نباتی و راهکارهای فقهی برای آن(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مبانی فقهی حقوق اسلامی سال ۱۵ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۳۰)

کلیدواژه‌ها: جرم حیات نباتی راهکار فقهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۶ تعداد دانلود : ۱۱۳
امروزه در نتیجه پیشرفت علم پزشکی به عنوان عرف خاص در تشخیص انسان زنده، دیدگاه های متفاوتی نسبت به عرف عام و عقاید سنتی به وجود آمده است. نتیجه این موضوع، تشخیص حیات و ممات انسان ها است؛ چرا که اگر قائل بر حدوث مرگ به واسطه توقف ضربان قلب شویم، موارد ناشی از توقف فعالیت مغز را شامل نمی شود و اساس و تفاوت دیدگاه ها نسبت به تغییر حیات و ممات انسان ها در قائل نشدن به هر یک از این نظریات است. با این وجود، انسان های دارای شرایط حیات نباتی پایدار، نیازمند توجه و تدوین قوانین حمایتی در جهت حفظ حقوق این اشخاص هستند و تلقی جامعه از زنده یا مرده بودن این افراد، آثار و احکام حقوقی و کیفری، برای ایشان به بار خواهد آورد. و آنچه که به نظر می رسد این اشخاص، انسان زنده محسوب شده و از کلیه حقوق انسان زنده بهره مند می شوند. این مقاله به دنبال آن است تا با توجه به مفهوم حیات نباتی، به بررسی راهکارهای فقهی پیرامون حیات نباتی بپردازد و در برخی موضوعات، رفع ابهام نماید. به همین منظور برای خودداری از اشتکاک و تفاسیر مختلف و همچنین ایجاد شرایط حمایتی- اجتماعی، نیازمند تدوین قوانین و ورود سازمان های حمایتی برای حفظ حقوق هرچه بهتر انسان های دارای حالت حیات نباتی می باشیم.
۴۳۴.

تحلیل اقتصادی اصل حداقل بودن حقوق جزا

نویسنده:
منبع: فقه جزای تطبیقی دوره دوم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۵ 245 - 255

کلیدواژه‌ها: اصل حداقلی حقوق جزا تحلیل اقتصادی جرم هزینه های جرم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۳ تعداد دانلود : ۹۹
اصل حداقل بودن حقوق جزا می تواند به عنوان یکی از مبانی حق بر مجازات نشدن محسوب شود. اصل حداقل بودن حقوق جزا، با ایجاد توازن میان قدرت حکومت و حقوق شهروندان، قائل به استفاده حداقلی از حقوق کیفری توسط دولت ها است. هدف مقاله حاضر تحلیل اصل حداقل بودن حقوق جزا از منظر اقتصادی است. این مقاله توصیفی تحلیلی بوده و با استفاده از روش کتابخانه ای به بررسی سؤال مورد اشاره پرداخته است. یافته های پژوهش بر این امر دلالت دارد که نظام عدالت کیفری، با توجه به بودجه تخصیص یافته، همه ساله هزینه هایی را در دو بخش پیشگیری از جرایم و مبارزه و واکنش به بزه کاری، صرف می کند. برخی از این هزینه ها در بخش پیشگیری، مربوط به کاهش موقعیت های مجرمانه بوده و برخی دیگر، برای بالابردن سطح آگاهی افراد جامعه است. افزون بر این، نظام عدالت کیفری، در بسیاری از کشورها برای مبارزه با پدیده بزه کاری، همه ساله برنامه های خاصی را اجرا می کند. این برنامه ها، با توجه به نوع و ماهیت خود، هزینه هایی را به جامعه تحمیل می کند. هزینه های بخش های مختلف دستگاه عدالت کیفری متفاوت است. نهادهای مختلف دستگاه عدالت کیفری می توانند از طریق عملکرد مناسب، هزینه بخش های دیگر را کاهش داده یا برعکس، به دلیل عملکرد نامطلوب، هزینه های مضاعف به بخش های دیگر تحمیل کند.
۴۳۵.

اثر جهانی شدن بر بنیان های نظام های حقوق کیفری ملّی

نویسنده:
منبع: فقه جزای تطبیقی دوره سوم تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 31 - 44

کلیدواژه‌ها: جرم فضای مجازی اینترنت جهانی شدن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳ تعداد دانلود : ۱۱۶
جهانی شدن بسیاری از حوزه های حیات آدمی را با ابزارهای گوناگون تحت تأثیر قرار داده که فضای سایبر در این بین بیشترین نقش را داشته است. اگرچه فضای سایبر و جهانی شدن در کنار هم، مزایای زیادی را برای حیات آدمی به دنبال داشته اند، اما این دو به کمک هم به عنوان ابزار و هم به عنوان فرآیند توانسته اند به کمک مجرمین آمده و ارتکاب جرم را در فضای مجازی با سهولت بیشتری همراه سازند؛ به گونه ای که امروزه اندیشمندان حوزه جرم شناسی از فضای جهانی شده جرم صحبت می کنند. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر جهانی شدن بر بنیان های نظام های حقوق کیفری ملی می باشد. در همین راستا، پژوهش حاضر که با روش توصیفی-تحلیلی گردآوری شده است در پی پاسخ به این پرسش می باشد که مفهوم جهانی شدن چه تأثیری بر نظام های حقوق کیفری ملی خواهد گذاشت؟ نتایج این پژوهش نشان می دهد که از جمله مهمترین تحولاتی که تحت تأثیر جهانی شدن در عرصه حقوق کیفری ایجاد می شود، تغییر گفتمان نظام حاکم بر جرایم و مجازات ها در عصر جهانی شدن، دژواره شدن حقوق کیفری، تورّم کیفری و جرم انگاری افراطی، تهدید حقوق بشر، آسیب پذیری دولت ها در قبال جرایم جهانی شده می باشد.
۴۳۶.

بررسی فشارزاهای سازمانی مرتبط با جرایم 29 گانه نیروهای مسلح

نویسنده:
منبع: روانشناسی نظامی سال ۳ زمستان ۱۳۹۱ شماره ۱۲

کلیدواژه‌ها: فشارزاهای سازمانی جرم نظامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۵ تعداد دانلود : ۹۱
مقدمه: این پژوهش با هدف بررسی ارتباط بین فشارزاهای سازمانی با ارتکاب جرایم 29 گانه در یکی از نیروهای نظامی در شهر تهران انجام شده است. روش: این پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی است. تعداد 384 نفر از کارکنان یکی از نیروهای نظامی با روش نمونه گیری خوشه ای به طورتصادفی انتخاب شدند. ابزارهای گرد آوری اطلاعات، شامل پرسشنامه فشارزاهای سازمانی جکس واسپکتور و پرسشنامه محقق ساخته جرایم 29 گانه نیروهای مسلح بود. داده ها با استفاده از آزمون خی دو و ضریب همبتگی پیرسون، توسط نرم افزار 18SPSS مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج: نتایج نشان داد که بین جرایم 29 گانه نیروهای مسلح و فشارزاهای سازمانی در سطح 001/0p≤ ارتباط معنی داری وجود دارد . همچنین بین ابعاد جرایم 29 گانه که شامل جرایم علیه اموال، جرایم علیه اشخاص، جرایم خاص نظامی و جرایم مرتبط با مواد مخدر و الکل با فشارزاهای سازمانی در سطح 001/0p≤ ارتباط معنا داری وجود دارد. بحث: یافته های این پژوهش مشخص نمود، فشار های سازمانی می تواند منجر به بروز جرایم در میان کارکنان شود.
۴۳۷.

میزان تأثیر اقدامات صیانتی در پیشگیری از وقوع جرم ضرب و جرح توسط کارکنان ناجا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظارت و بازرسی سال ۱۲ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴۶ 107 - 126

کلیدواژه‌ها: صیانت پیشگیری جرم ضرب و جرح کارکنان ناجا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶ تعداد دانلود : ۲۳۴
هدف این مقاله تعیین میزان تأثیر اقدامات صیانتی در پیشگیری از وقوع جرم ضرب و جرح توسط کارکنان ناجا است. مقاله کاربردی، و از نظر شیوه بررسی از نوع پژوهش های توصیفی از شاخه پیمایشی است. جامعه آماری شامل کارکنانی از فرماندهی انتظامی تهران بزرگ است که طی دو سال گذشته اقدام های صیانتی مورد نظر تحقیق در مورد آن ها اجرایی شده است. نمونه آماری این پژوهش شامل 76 نفر است که به صورت تمام شمار مورد سنجش قرار گرفته اند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته است. به منظور بررسی روایی پرسشنامه از نظرات اساتید راهنما و مشاور و هم چنین خبرگان ناجا استفاده گردید. ضریب پایایی عوامل پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ برابر 95/0 است که مورد تأیید است. نتایج و یافته های تحقیق نشان داد اقدامات صیانتی بر متغیر پیشگیری از وقوع جرم ضرب و جرح توسط کارکنان تأثیر دارد و در رتبه بندی تأثیر اقدامات صیانتی نیز برگزاری جلسات پرسش و پاسخ رتبه اول را دارا است.
۴۳۸.

پیشگیری از وقوع جرم خودزنی در بین کارکنان وظیفه نیروهای مسلح(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظارت و بازرسی سال ۱۶ بهار ۱۴۰۱ شماره ۵۹ 165 - 190

کلیدواژه‌ها: جرم پیشگیری از جرم خودزنی سربازان وظیفه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲ تعداد دانلود : ۱۱۰
زمینه و هدف: پیشگیری از وقوع جرم خودزنی در بین کارکنان وظیفه در استقرار نوعی نظام یکپارچه رفتاری و انضباطی در محیط پادگان در زمان خدمت وظیفه عمومی؛ نقش مؤثر و بارزی را ایفا نماید. هدف این مقاله پیشگیری از وقوع جرم خودزنی در بین کارکنان وظیفه و پرداختن به مسائل و مشکلات رفتاری و عوامل جرم زای آنان می باشد . روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی، و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی است داده ها با استفاده از مطالعه کتابخانه ای و از طریق فیش برداری و رجوع به منابع حقوقی و اسناد درون سازمانی تهیه و مورد ارزیابی قرار گرفته است. یافته ها: در این پژوهش مولفه های مورد بررسی در متغییر مستقل(عوامل درون سازمانی و برون سازمانی) به یک نسبت بر متغییر وابسته یعنی خودزنی کارکنان وظیفه تاثیر بسزایی دارند عوامل فردی، اجتماعی، موقعیتی و رفاهی با کیفیت زندگی سربازان در حین خدمت نقش مهمی در پیشگیری از خودزنی دارد و به ترتیب اولویت اتخاذ تدابیر پیشگیرانه، آموزش، مشاوره و افزایش سطح بهداشت روانی کارکنان وظیفه، نظارت بر رفتار مدیران و مسئولان مدخل به عنوان تدابیر موثر در کنترل علل تسهیل کننده اثر مستقیم و زودبازدهی در پیشگیری از جرم خودزنی در میان سربازان وظیفه دارد. نتیجه گیری: مسائل و موضوعات مدیریتی ناشی از تعامل فرماندهان و سربازان با یکدیگر و همچنین آموزشهای ویژه به فرماندهان درخصوص نحوه برخورد با سربازان و اقدامات حمایتی از نظر تقویت فکری و آموزشهای فرهنگی، توسعه معنویت و اصلاح رفتارهای فردی سربازان در پیشگیری از وقوع جرم خودزنی کارکنان وظیفه نقش مهمی را ایفاء می نماید بنابراین باید اقدامات جدی و مناسب جهت به حداقل رساندن افکار خودزنی در سربازان توسط مسئولین ذیربط صورت گردد.
۴۳۹.

بررسی ارتباط اسکان غیررسمی با افتراق مکانی در افزایش میزان جرم و امنیت اجتماعی شهر بوشهر(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی سال ۱۲ بهار ۱۳۹۱ شماره ۴۴ ۲۵۷-۲۳۱

کلیدواژه‌ها: اسکان غیررسمی افتراق مکانی جرم امنیت جامعه بوشهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹ تعداد دانلود : ۳۹
طرح مسئله: اسکان غیررسمی در شهرها به طور اساسی ناشی از عوامل متعددی است، بخش عمده ای از آن به سبب توسعه ناهمگون و نابرابر مناطق شهری و تفاوت های مکانی فضایی (افتراق مکانی) نسبت به امکانات و تسهیلات موجود است، از این رو، چنین وضعیتی در میزان جرم و امنیت بدون تأثیر نخواهد بود. روش: روش تحقیق توصیفی تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، الکترونیکی و بررسی های میدانی می باشد. این تحقیق در سطح محلات مختلف شهر بوشهر با استفاده از ابزار پرسش نامه و مشاهدات پیمایشی در سال 1388 انجام گردید. تعداد پرسش نامه ها با توجه به اهداف و فرضیات تحقیق برای 162 نفر از مدد جویان زندان مرکزی بوشهر طراحی، پایلوت و تکمیل شد. پرسش نامه ها به صورت تصادفی در بین افراد توزیع شدند، در حالی که انتخاب محله ها بر اساس وضعیت شهر و تفاوت های مکانی فضایی در ابعاد اقتصادی و اجتماعی صورت گرفته است. به گونه ایی که بتوان نتایج حاصل از تحقیق را در بعد مکانی- فضایی نیز تحلیل و ارائه نمود. تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات حاصل از یافته های میدانی با استفاده از ضریب پیرسون و نرم افزار های آماری Spss ) و Excel ) و سیستم اطلاعات جغرافیایی( GIS ) انجام گردیده است. یافته ها: یافته های تحقیق حاکی از این است که افتراق مکانی یا تفاوت در بین محله های شهر بوشهر با بیش ترین جرم خیزی با 5/14 درصد مربوط به محله جبری و پس از آن محله صلح آباد با 67/9 درصد و کم ترین میزان جرم نیز مربوط به محله های دهدشتی، بهبهانی، پور و بهشت صادق با 16/1 درصد بوده است. همچنین یافته ها گواه این است که بین تعداد دفعات جرم و وضعیت مسکن در سطح 01/0 رابطه معناداری وجود دارد. نتایج: نتایج نشان می دهد، که عواملی چون وضعیت مالی ضعیف، وضعیت بد مسکن، محل زندگی، نبود شغل مناسب، گرایش افراد به مشاغل کاذب و همچنین پایین بودن درآمد که همگی تصویری از سیمای اسکان غیررسمی شهرهاست، زمینه را برای ارتکاب جرم هایی نظیر سرقت، قاچاق و کسب در آمد از راه نامشروع فراهم می کند و آن جا را کانون جرایم و آسیب های اجتماعی قرار می دهد.از نظر افتراق مکانی نیز محله های حاشیه نشین منطبق بر مناطق پیرامون شهر است که نیاز به طرح های توانمدسازی دارند. همچنین در ادامه برای کاهش میزان جرم و افزایش امنیت اجتماعی در این راستا راه حل ها و پیشنهاداتی نیز ارائه شده است.
۴۴۰.

بررسی عوامل مرتبط با احساس ناامنی در محلات شهری؛ در ناحیه ۳ منطقه ۱۷ شهرداری تهران(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی سال ۱۲ تابستان ۱۳۹۱ شماره ۴۵ 479-451

کلیدواژه‌ها: امنیت احساس ناامنی جرم شهروند محله

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳ تعداد دانلود : ۵۷
مقدمه : در این پژوهش، عوامل عمده مرتبط با احساس ناامنی در ساکنان محلات شهری شناسایی و تجزیه و تحلیل شده است. بر این مبنا، راهکارها و پیشنهادهایی کاربردی برای ارتقاء احساس امنیت شهروندان در محل سکونت آنان ارائه شده است . روش: روش پژوهش حاضر از نوع پیمایشی است. جامعه آماری را افراد بیش از شانزده سال در ناحیه سه از منطقه هفده شهرداری تهران تشکیل می دهد. برای گردآوری داده ها از مصاحبه منظم استفاده شد؛ سپس اطلاعات به دست آمده را با استفاده از آزمون های تحلیل واریانس (آزمون آماری F )، کای اسکویر و آزمون دقیق فیشر تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها: بین ساکنان محله های مورد مطالعه از نظر میزان احساس ناامنی تفاوت معنا داری وجود دارد. متغیرهای سن، تعداد خانوار در واحد مسکونی و میزان شناسایی محله توسط افراد مورد مطالعه عموماً در احساس ناامنی ساکنان تأثیرگذار نیست؛ اما متغیرهایی همچون مدت زمان سکونت در محل و احساس تعلق مکانی افراد مورد مطالعه، به طور معناداری در احساس ناامنی آنان مؤثر است. نتایج: بررسی به عمل آمده نشان می دهد که احساس ناامنی ساکنان، به ترتیب، متأثر از جرائم خرید و فروش مواد مخدر، وجود اراذل و اوباش، مصرف مواد مخدر و حضور معتادان در محل، مزاحمت برای نوامیس مردم و نزاع و درگیری بوده است. در مجموع، بین ساکنان محله های مورد مطالعه از نظر میزان احساس ناامنی تفاوت معناداری وجود دارد.