مطالب مرتبط با کلیدواژه

جرم یابی


۱.

ابعاد فقهی عملیات پلیسی تحت پوشش در جرم یابی جرائم مواد مخدر در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی سال نوزدهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۷۷)

کلیدواژه‌ها: عملیات پلیسی جرم یابی مواد مخدر سکوت قانون حیله مصلحت

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی مسایل اجتماعی و انحرافات
تعداد بازدید : ۷۲۶ تعداد دانلود : ۱۱۶۰
زمینه و هدف: امروزه جرائم مواد مخدر به روش های نو و بسیار متنوعی انجام می گیرد و این مسئله پلیس و مراجع قضایی را در فرآیندکشف جرم و تحصیل دلیل با مشکلات خاصی مواجه کرده و دستگاه عدالت کیفری و مأموران پلیس را بر آن داشته که از روش هایی مانند عملیات تحت پوشش در مقام کشف و اثبات جرم استفاده کنند. با توجه به اینکه قانون درباره مشروعیت چنین اقداماتی سکوت اختیار کرده، هدف این مقاله بررسی جایگاه و ابعاد فقهی عملیات تحت پوشش در جرم یابی جرایم مواد مخدر است. روش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نوع کیفی است و از نظر شیوه اجرا توصیفی- تحلیلی است و داده ها به شیوه اسنادی و کتابخانه ای از کتاب های فقهی و حقوقی استخراج و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافته ها و نتایج: یافته های پژوهش نشان داد که به استناد قواعد فقهی موجود ازجمله قاعده اضطرار، قاعده دفع افسد به فاسد، اص ل ت زاحم و قاع ده الاهم فالاهم، عملیات تحت پوشش در کشف جرایم مواد مخدر از منظر فقهی مجاز تلقی می شود.
۲.

بررسی کارآمدی و تاثیر فناوری اطلاعات در فرآیند جرم یابی و سیاست جنایی در پلیس فتا و آگاهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی سال بیست و یکم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۸۳) 167 - 188

کلیدواژه‌ها: سیاست جنایی جرم یابی فناوری اطلاعات پلیس آگاهی پلیس فتا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۴۸ تعداد دانلود : ۵۰۱
زمینه و هدف : ورود فناوری اطلاعات به بخش های جنایی در پلیس ایران کاربردهای فراوانی دارد و در کنار فرصت های ایجاد شده، تهدیداتی را نیز به دنبال داشته است. مطالعه و سنجش تاثیر ابزار فناوری اطلاعات در فرآیند جرم یابی پلیس فتا و آگاهی بر اساس راهبردهای سیاست جنایی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران است روش پژوهش : تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی است که به روش کیفی انجام شده است. جامعه آماری عبارت است از؛ تعداد20 نفر از کارشناسان و خبرگان پلیس فتا، پلیس آگاهی ناجا و پلیس آگاهی استان گیلان و ابزار گردآوری داده ها شامل مصاحبه و پرسشنامه می باشد. تجزیه و تحلیل یافته ها با استفاده از آمار توصیفی و بر اساس تحلیل و تبیین داده ها، معیارها، مصادیق و شاخص های موجود با روش ضریب همبستگی پیرسون و آزمون t تک نمونه ای انجام شده که در نهایت منجر به ارائه مدل راهبردی فناوری اطلاعات بر فرآیند جرم یابی گردیده است. پایایی پرسشنامه براساس ضریب آلفای کرونباخ در نرم افزار SPSS مورد آزمون قرار گرفته و با مقدار 758/0 برای 9 گویه مورد تایید قرار گرفته است یافته ها و نتایج : یافته های پژوهش بیانگر آن است که متغیر روابط در حال حاضر مثبت می باشد با بیشترین میزان میانگین رتبه 5/97 و گویه به دلیل به روز بودن جرایم سایبری نیاز به ابزار و سیستم های رایانه ای و الگوی دقیق جهت داده کاوی فرآیند اطلاعاتی بسیار ملموس است، با میانگین 3/74 کمترین اولویت در پاسخ به سوال پژوهش را به همراه دارد و با مقدار p>0.05 تفاوت معناداری در شاخص ها مشاهده نمی گردد
۳.

بررسی عوامل موثر بر جرم یابی کلاهبرداری در فضای سایبر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی سال بیست و یکم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۸۳) 217 - 245

کلیدواژه‌ها: کلاه برداری پلیس جرم یابی فضای سایبری امنیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳۷ تعداد دانلود : ۷۱۱
زمینه و هدف: جرم کلاه برداری سایبری یکی از مهم ترین جرایم علیه اموال و مالکیت می باشد که درفضای سایبری صورت می گیرد. این فضا با وجود مزایای فراوانش، به دلیل ویژگی هایی مانند امکان تحصیل هویت های گوناگون، گمنامی و سهولت انجام اعمال مختلف، موجب مهاجرت بسیاری از جرایم به آن شده است که کلاه برداری یکی از این جرایم است و مسؤلیت ناجا به عنوان متولی برقراری نظم و امنیت در فضای واقعی و مجازی را دشوار می سازد. هدف اصلی این مقاله، تبیین شیوه های موثر در کشف جرم کلاه برداری سایبری و نحوه جرم یابی آن است روش شناسی: نوع تحقیق کاربردی بوده و روش تحقیق کمی و از نوع توصیفی- پیمایشی می باشد. جامعه آماری این تحقیق را کلیه کارشناسان و متخصصان حوزه پی جویی جرائم رایانه ای پلیس فتای ناجا در سال 1397 به تعداد 80 نفر تشکیل می دهند که به دلیل محدود بودن جامعه آماری کلیه افراد جامعه به شیوه تمام شماری انتخاب و مورد ارزیابی قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه محقق ساخته است. پایایی پرسش نامه از طریق آزمون آلفای کرونباخ 86/. محاسبه گردید یافته ها و نتایج: نتایج این پژوهش نشان می دهد که همکاری پلیس با مقامات قضایی، تجهیزات مدرن، علم و آگاهی از علوم رایانه ای توسط کارآگاهان سایبری و...در کشف جرم کلاه برداری سایبری تأثیر دارد. در بررسی عوامل موثر بر جرم یابی کلاهبرداری در فضای سایبر17 عامل شناسایی شده اند که در بررسی دقیق تر مشخص می شود "  استفاده مجرمین از فیلترشکن " با بار عاملی 829/. در رتبه اول، " استفاده مجرمین از شبکه های تاریک " با بار عاملی 816/. در رتبه دوم و " روش های نوین شناسایی IP توسط نیروهای پلیس " با بار عاملی 811/. در رتبه سوم قرار دارند .
۴.

عوامل مؤثر بر افزایش اثربخشی اقدامات کارآگاهان در جرم یابی آدم ربایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی سال بیست و دوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۸۷) 37 - 64

کلیدواژه‌ها: کارآگاهان پلیس آگاهی جرم یابی آدم ربایی اثربخشی آموزش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۰ تعداد دانلود : ۳۲۴
زمینه و هدف: آدم رباییاز جمله مهم ترین جرایم جنایی است که علاوه بر احتمال بروز خطر جانی برای فرد ربوده شده و ایراد صدمه جدی به امنیت، آرامش ذهنی و سلامت روحی خانواده فرد ربوده شده، یکی از چالش های پلیس آگاهی نیز است. بر همین اساس هدف اصلی این تحقیق شناسایی و تبیین عوامل مؤثر بر افزایش اثربخشی اقدامات کارآگاهان در جرم یابی آدم ربایی در کلان شهر تهران از سال 1397 الی 1398 بوده است. روش : تحقیق حاضر یک پژوهش کیفی از نوع تحلیل محتوای جهت دار بوده که از نظر هدف کاربردی است. جامعه آماری آن 35 نفر از کارآگاهان و کمک کارآگاهان شاغل در معاونت مبارزه با جرایم جنایی پلیس آگاهی تهران بزرگ هستند که به روش هدفمند انتخاب شده اند. روش گردآوری داده ها به صورت میدانی و ابزار آن مصاحبه های عمیق نیمه ساختاریافته است و برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار مکس کیو دا استفاده شده است. یافته ها : با توجه به یافته های تحقیق می توان با 95 درصد اطمینان بیان کرد که متغیرهای یکپارچگی بانک های اطلاعاتی، تربیت حرفه ای کارآگاهان، وحدت فرماندهی، مقاوم سازی مردم به میزان بالا بر اثر بخشی اقدامات کارآگاهان در جرم یابی آدم ربایی مؤثر است. نتیجه گیری: با توجه نتایج به دست آمده از تحقیق، طراحی الگوی جامع جرم یابی آدم ربایی، بررسی الزامات و چالش های پلیسی در جرم یابی آدم ربایی، مطالعه تطبیقی برخی کشورها در خصوص فرایند جرم یابی آدم ربایی ضروری به نظر می رسد.
۵.

الگوی ارتقای توان مدیریت جرم سرقت با رویکرد اطلاعات جنایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت انتظامی سال پانزدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 359 - 382

کلیدواژه‌ها: اطلاعات جنایی پی جویی سرقت پیشگیری مدیریت جرم جرم یابی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۸ تعداد دانلود : ۱۷۸
زمینه و هدف : اطلاعات جنایی، ابزاری برای جرم یابی است، اما آنچه مهم است فرآیند بهره برداری از اطلاعات جنایی در جرم یابی است که درحال حاضر با تکیه بر روش های سنتی پیش می رود و ضرورت ارائه الگوی خاص برای فرآیند اثربخش از اطلاعات جنایی احساس می شود، بنابراین هدف این پژوهش، ارائه الگوی ارتقای توان مدیریت جرم سرقت با استفاده از اطلاعات جنایی است. روش : پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و با رویکرد آمیخته انجام شد. در رویکرد کیفی، روش اکتشافی و در رویکرد کمی، روش توصیفی از نوع پیمایشی است. مشارکت کنندگان بخش کیفی، خبرگان و صاحب نظران اطلاعات جنایی، به تعداد 20 نفر و در بخش کمی مدیران و تصمیم گیران پلیس آگاهی به تعداد حدود 500 نفر هستند و براساس جدول کرجسی و مورگان، 217 نفر به روش تصادفی انتخاب شدند. برای تحلیل داده های بخش کیفی از روش داده بنیاد و در بخش کمی از آزمون تحلیل عاملی استفاده شد. یافته ها : الگویی که متناسب با مدیریت سرقت باشد شامل 3 بعد به دست آمد که عبارت اند از: بعد افزایش توان پی جویی سرقت با تاکید بر کارکردهای اقدامات فنی و مخابراتی؛ جمع آوری اخبار و اطلاعات پیرامون چرخه زیست سرقت و استفاده از بانک های اطلاعاتی. بعد افزایش توان پیشگیری سارق محور با کارکردهای تشدید اقدامات پایشی علیه جمعیت سارقان و مالخران؛ نفوذ در سازمان سرقت و جامعه سارقان و مالخران؛ تعقیب و مراقبت جامعه سارقان و مالخران و بعد افزایش توان پیشگیری مالباخته محور با کارکردهایی چون شناسایی مناطق سرقت خیز، شناسایی جغرافیای جرم و مجرم و شیوه و شگردهای مجرمانه سارقان. نتایج : رتبه بندی عوامل متغیر افزایش توان مدیریت سرقت نشان می دهد که تأثیر پیشگیری سارق محور بر افزایش توان مدیریت سرقت در رتبه اول است و کارکرد تشدید اقدامات پایشی علیه جمعیت سارقان و مالخران، به عنوان موثرترین شاخص اثرگذار بر مدیریت سرقت است
۶.

نقش پلیس اطلاعات محور در جرم یابی کلا هبرداری تلفنی به شیوه کارت به کارت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی سال بیست و سوم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۹۲) 93 - 115

کلیدواژه‌ها: پلیس اطلاعات محور کلاهبرداری جرم یابی تلفن کارت به کارت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۸ تعداد دانلود : ۲۳۴
زمینه و هدف: با توجه به سیاست پلیسی اطلاعات محور، پس از تشخیص مشکلات حوزه ورود دستگاه های خودپرداز و تلفن همراه به کشور، مجرمان کلاهبرداری تلفنی با برآوردهای اطلاعاتی شناسایی می شوند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش پلیس اطلاعات محور در جرم یابی کلاهبرداری تلفنی به شیوه کارت به کارت نگارش شده است. روش: جامعه پژوهش، افسران آگاهی و قضات دادسرا و وکلا، به تعداد 80 نفر بوده که به صورت تمام شمار انتخاب شده اند. جمع آوری اطلاعات به دو صورت اسناد و کتابخانه ای در بخش نظری و تجزیه و تحلیل داده ها پرسش نامه از آزمون t یک نمونه ای و نرم افزار 22 SPSS استفاده شئه است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش و ماهیت توصیفی-تحلیلی از نوع پیمایشی است. یافته ها: بکارگیری هدفمند بانک های اطلاعاتی،اجرای دقیق آموزش های ارائه شده به مامورین پلیس، تعامل بیشتر با مراجع قضایی و ایجاد بانک های اطلاعاتی جدیدِ موردنیاز توسط پلیس اطلاعات محور، در جرم یابی این جرم نقش دارند. نتیجه گیری: بر طبق یافته های تحقیق، فرضیات مطرح در پژوهش اثبات و در جرم یابی این جرم تأثیرگذار و مفید هستند. ایجاد سامانه ای جامع و متشکل از بانک های اطلاعاتیِ پلیس های تخصصی با امکان دسترسی توسط پلیس آگاهی، فتا و پیشگیری در سراسر کشور جهت به اشتراک گذاشتن و مشاهده اطلاعات پرونده های متشکله کلاهبرداری تلفنی، از جمله پیشنهاداتی در راستای جرم یابی این جرم هستند.    
۷.

تاثیر تعامل اطلاعات محور پلیس و سمن ها بر جرم یابی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: انتظام اجتماعی سال ۱۳ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 189 - 220

کلیدواژه‌ها: تعامل اطلاعات محور پلیس سازمان های مردم نهاد جرم یابی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۵ تعداد دانلود : ۱۴۱
زمینه و هدف: تعامل پلیس با سازمان های مردم نهاد می تواند نقش بسزایی در پیشبرد مأموریت های پلیس داشته باشد؛ بر همین اساس، این تحقیق با هدف بررسی تأثیر تعامل اطلاعات محور پلیس و سازمان های مردم نهاد بر جرم یابی انجام شده است. روش: این پژوهش بر اساس هدف، کاربردی و ازنظر گردآوری داده ها، پیمایشی است. جامعه آماری آن، شامل کارکنان فرماندهی انتظامی شهرستان اصفهان و نمونه موردمطالعه شامل 280 نفر است. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه است که به روش تصادفی ساده در بین نمونه، توزیع شده است. روایی ابزار پژوهش به روش صوری و با نظر خبرگان انتظامی تأیید شده و برای اندازه گیری پایایی پژوهش نیز از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. تحلیل داده های پژوهش با استفاده از تحلیل عاملی با مدل سازی معادله ساختاری به وسیله نرم افزار ایموس انجام شده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که تعامل اطلاعات محور پلیس و سمن ها از طریق بُعد مشارکت مردمی با ضریب همبستگی 1.025، بُعد سرمایه اجتماعی با وزن 0.928، بُعد اصلاح گری با وزن 0.850، بُعد تسهیل گری با همبستگی 0.594، بُعد پیشگیری با وزن 0.294 و بُعد خلّاقیت و نوآوری با همبستگی 0.016 بر جرم یابی مؤثر است. نتیجه گیری: تعامل اطلاعات محور پلیس و سمن ها در ابعاد سرمایه اجتماعی، اصلاح گری، تسهیل گری، پیشگیری و خلّاقیت بر جرم یابی مؤثر است. ارتقای اثربخشی این تعامل بر جرم یابی در گروِ ارائه آموزش های متناسب و مسئول سازی سمن ها است.
۸.

طراحی الگوی جرم یابی سرقت هویت درفضای سایبری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی سال بیست و چهارم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۹۵)

کلیدواژه‌ها: جرم یابی سرقت هویت فضای مجازی جرم سایبری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۷ تعداد دانلود : ۲۴۶
زمینه و هدف: سرقت هویت استفاده غیر قانونی یا غیرمجاز از اطلاعات شخصی، متعلق به شخص دیگری به نفع خود است. سرقت هویت رفتار مجرمانه ای است،که سارقان هویت با دست یابی غیر مجاز به اطلاعات کاربران از این اطلاعات عمدتاً با انگیزه مادی در فضای سایبر سوء استفاده می نمایند. این پژوهش با هدف دست یابی به الگوی مناسبی از کشف جرم سرقت هویت، انجام شده است. روش: این پژوهش به روش کیفی و با استفاده از تکنیک دلفی انجام شده است. جامعه این پژوهش کارشناسان و متخصصان جرم سرقت هویت در 8 استان از کشور ایران بود که تعداد 20 نفر از متخصصان حوزه سایبری به عنوان نمونه آماری با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب که پس از اجرای هر راند از فن دلفی، برای تعیین میزان توافق، از آزمون های آماری مقایسه میانگین ها و ضریب توافق کندال با بهره گیری از نرم افزار آماری SPSS ، استفاده شد. یافته ها: بر اساس یافته ها، الگوی جرم یابی سرقت هویت در 66 شاخصه، 11 مولفه و سه مقوله تنظیم گردید. مقوله های جرم سرقت هویت 1- زمینه ها وعلت های وقوع 2- شیوه و شگرد های مورد استفاده سارقان 3- روش های کشف سرقت هویت می باشد. نتیجه گیری: شناخت الگوی سرقت هویت در فضای مجازی، کارشناسان پلیس فتا را با علت ها زمینه ها و شیوه و شگردهای وقوع سرقت هویت در فضای مجازی آشنا نموده و به آنها در پیشگیری از جرم سرقت هویت کمک می کند.
۹.

راهبردهای پلیس آگاهی در فرایند جرم یابی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت انتظامی سال هفدهم تابستان ۱۴۰۱شماره ۲ 41 - 63

کلیدواژه‌ها: پلیس آگاهی راهبرد جرم یابی فرماندهی انتظامی تحلیل سوات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۵ تعداد دانلود : ۱۵۶
زمینه و هدف: تغییرات مداوم محیط و پیدایش شیوه های جدید نیل به اهداف سازمانی، این نیاز را برای سازمان هایی که ساختاری پویا با رقیبانی قدرتمند و چالشی دارند، ایجاد کرده که به فکر تدوین راهبردهای متناسب با محیط باشند. پژوهش حاضر به دنبال تعیین موقعیت حال حاضر پلیس آگاهی با توجه به محیط داخلی و خارجی و تعیین و تدوین راهبردهای پلیس آگاهی در فرایند جرم یابی است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، کیفی است. مشارکت کنندگان در این تحقیق، مدیران عالی و میانی از سراسر کشور و دارای سابقه کاری مرتبط با پلیس آگاهی بودند که به صورت هدفمند، 16 نفر از آن ها انتخاب و نظرات آن ها با تشکیل دو گروه کانونی جمع آوری شد. از مشارکت کنندگان خواسته شده نسبت به تعیین امتیاز و رتبه برای عوامل شناسایی شده اقدام کنند؛ عواملی که امتیاز کمتری کسب کردند، حذف شد. همچنین از تکنیک تحلیل SWOT  برای تقاطع عوامل داخلی و خارجی و استخراج راهبردها استفاده شد. اعتبار پژوهش از طریق ارائه نتایج به کارشناسان مرتبط و نظرات گروه های کانونی ارزیابی و تأیید شد. یافته ها: تعداد 14 راهبرد از تقاطع نقاط قوّت و ضعف با نقاط تهدید و فرصت به دست آمد. یافته های تحقیق نشان می دهد پلیس آگاهی با توجه به نظرات کارشناسان در موقعیت رقابتی خفیف بوده و لازم است با احتراز از تهدیدات از نقاط قوّت استفاده کند. نتیجه گیری: براساس یافته های پژوهش، راهبردهای قوّت - تهدید شامل «اصلاح قوانین از طریق تعامل با نظام قانون گذاری و قضایی، ایجاد ساختارهای ویژه رسیدگی به جرائم فضای مجازی، بهره گیری از تحلیل های اطلاعاتی برای مقابله با جرائم سازمان یافته و باندی و تکمیل بانک های اثر انگشت و چهره» در بین راهبردهای پلیس آگاهی در فرایند جرم یابی، اهمیت بیشتری دارند.
۱۰.

الگوی جرم یابی جرائم سازمان یافته در پلیس ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت انتظامی سال هفدهم پاییز ۱۴۰۱شماره ۳ 147 - 178

کلیدواژه‌ها: الگو جرم یابی جرائم سازمان یافته ملی فراملی پلیس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵ تعداد دانلود : ۹۴
  زمینه و هدف: سلسله ای از جرائم با روش ها و اشکال جدید، پیچیدگی در شیوه ارتکاب و با ویژگی های خاص در سطوح ملی و فراملی، موسوم به «جرائم سازمان یافته»، در حال گسترش است که موجب ناامنی در جوامع اعم از ملی و بین المللی شده است. پلیس بر اساس وظیفه قانونی خود، متولی اصلی کشف و مبارزه با جرائم سازمان یافته است. این پژوهش با هدف ارائه الگوی جرم یابی جرائم سازمان یافته در پلیس ایران انجام شده است. روش : پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت از نوع آمیخته است. در بخش کیفی، حجم نمونه را 15 نفر از بین خبرگان مطلع تشکیل داد که بر اساس اصل اشباع نظری از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. داده های گردآوری شده از تکنیک مصاحبه نیمه ساختاریافته، به روش تحلیل محتوای کیفی با نرم افزار «مکس کیودا» مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. بخش کمّی به شیوه پیمایشی است؛ جامعه آماری این بخش شامل کارشناسان پلیس های تخصصی به تعداد 251 نفر بود که حجم نمونه براساس جدول مورگان و روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی، به تعداد 148 نفر انتخاب شد. داده های بخش کمّی با ابزار پرسش نامه جمع آوری شد و از طریق نرم افزار لیزرل مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. یافته ها : الگوی جرم یابی جرائم سازمان یافته شامل شش بُعد (ساختاری، اهداف، منابع انسانی، فناوری، هماهنگی و تعاملات و محیط)، 18 مؤلفه و 104 شاخص است. همچنین الگوی شناسایی شده در بخش کیفی، بر اساس یافته های بخش کمّی تأیید شد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش بیانگر آن است که الگوی جرم یابی جرائم سازمان یافته در پلیس ایران می تواند در جرم یابی جرائم سازمان یافته و کشف جرم توسط پلیس به کارگیری شود و با توجه به مقایسه وضع موجود و مطلوب و مشخص شدن شکاف بین این دو وضعیت، مسئولین و سیاست گذاران فرماندهی انتظامی کل کشور می بایست تدابیر لازم را برای اجرایی شدن الگو به کارگیرند.
۱۱.

الگوی مشارکت چند نهادی در فرایند جرم یابی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت انتظامی سال هفدهم پاییز ۱۴۰۱شماره ۳ 179 - 205

کلیدواژه‌ها: مشارکت جرم یابی چند نهادی ابعاد پلیس سازمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۷ تعداد دانلود : ۱۱۳
زمینه و هدف: مسئله ای که جامعه امروزی به آن مبتلا است، نحوه مداخله نهادها و سازمان های مرتبط در فرآیند جرم یابی و جلب مشارکت سایر سازمان ها و نهادهای دولتی و غیردولتی توسط دستگاه قضایی و فرماندهی انتظامی برای مدیریت جرائم می باشد. هدف اصلی این پژوهش، طراحی الگوی مشارکت چندنهادی در فرایند جرم یابی است. روش: این پژوهش با رویکرد آمیخته (کیفی – کمّی) انجام شد. مشارکت کنندگان در بخش کیفی،شامل خبرگان مرتبط با موضوع  بودند و جامعه آماری در بخش کمّی، متناسب با مأموریت جرم یابی از کارشناسان رده های مرتبط انتخاب شدند. نمونه گیری در بخش کیفی، هدفمند و در مرحله کمّی، تصادفی طبقه ای است. داده ها در مرحله کیفی، از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمّی با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته (بر اساس یافته های مرحله کیفی) گردآوری شد. یافته ها: شناسایی و احصای ابعاد (پنج بُعد)، مؤلفه ها (31 مؤلفه) و شاخص های الگوی مشارکت چند نهادی (147 شاخص)، بیانگر وجود ارتباط معنادار بین تمامی ابعاد با مدل مشارکت چند نهادی بوده و درمجموع مدل نهایی چند نهادی در فرایند جرم یابی دارای برازش مناسب است. نتیجه گیری: در بُعد ساختاری، شش مؤلفه شامل «فرماندهی و مدیریت، کنترل و نظارت، شمای سازمانی، برنامه ریزی، عملکردها و سازماندهی»؛ در بُعد محیطی، تعداد هفت مؤلفه شامل «نظام های همجوار، قانون، التزام اجتماعی، منافع عمومی، تعهد به جامعه، تعامل و همکاری و نوع مشارکت»؛ در بُعد سیستمی، پنج مؤلفه شامل «مدیریت منابع انسانی، واکنش ها، هماهنگی، اطلاعات و ارتقای انگیزه»؛ در بُعد فرایندها، تعداد پنج مؤلفه شامل «مشکلات و موانع، نیازمندی ها، مقررات، برنامه های مکمل و رویکرد حرفه ای»؛ در بُعد فن آوری، تعداد هشت مؤلفه شامل «مشارکت الکترونیک، هوشمندسازی، تعاملات رسانه ای، فن آوری، تجهیزات، آموزش و دانش جرم یابی» بیشترین تأثیر را در فرایند جرم یابی دارند که این حاکی از طراحی و ارائه الگوی مطلوب مشارکت چند نهادی و رابطه معنادار بین ابعاد شناسایی شده است.
۱۲.

چالش های پلیس اطلاعات محور در جرم یابی سرقت اماکن ناشی از سفرهای مجرمانه در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت انتظامی سال هفدهم پاییز ۱۴۰۱شماره ۳ 233 - 268

کلیدواژه‌ها: چالش جرم یابی پلیس اطلاعات محور سرقت اماکن سفرهای مجرمانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۶
زمینه و هدف: جرم یابی دارای قواعدی است که بسترهای کشف جرائم را در یک نظام ساختارمند اطلاعات محور محقق می سازد که این مهم منوط به بهره گیری صحیح از پایه های اطلاعاتی جرم یابی است؛ لذا پژوهش حاضر با هدف شناسایی چالش های پلیس اطلاعات محور در جرم یابی سرقت اماکن ناشی از سفرهای مجرمانه انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت داده ها کیفی است که با استفاده از روش تحلیل مضمون داده های آن تحلیل شده است. جامعه آماری، کارآگاهان و متخصصان جرم یابی بودند که با رویکرد هدفمند ملاکی و براساس اصل اشباع نظری تعداد 14 نفر از آنها به عنوان مشارکت کننده انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه نیمه سازمان یافته بود که برای تعیین پایایی و روایی آن از چهار ملاک اعتبارپذیری، انتقال پذیری، تائیدپذیری و قابلیت اطمینان استفاده شد. یافته ها: چالش های پلیس اطلاعات محور در جرم یابی سرقت های ناشی از سفرهای مجرمانه شامل 67 مضمون پایه ای، 9 مضمون سازمان دهنده و 2 مضمون فراگیر است. براین اساس، اولین مضمون فراگیر یعنی چالش های برون سازمانی شامل چهار مضمون سازمان دهنده و چالش های درون سازمانی نیز شامل پنج مضمون سازمان دهنده است که در متن مقاله به آنها پرداخته شده است. نتیجه گیری: در همه جوامع، جرایم و اطلاعات دارای ارتباط نزدیکی با یکدیگر هستند و از منظر صاحبنظران علم جرم یابی یکی از مهمترین مسائل در طراحی نامناسب فرایند کشف جرایم نداشتن اطلاعات مطلوب و کافی است. بنابراین یک سیستم اطلاعاتی مفید و به دور از چالش های درون و برون سازمانی برای موفقیت در هر پرونده پلیسی، مهم و حیاتی است.
۱۳.

شناسایی عوامل مؤثر بر جرم یابی رمز ارزها با تأکید بر بیت کوین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی سال ۲۵ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۹۸) 59 - 81

کلیدواژه‌ها: آسیب شناسی جرم جرم یابی ارزهای مجازی بیت کوین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۲ تعداد دانلود : ۱۳۹
زمینه و هدف:  شناسایی عوامل مؤثر بر جرایم رمز ارزها در فضای مجازی است و قصد دارد با استفاده از داده های فضای مجازی دیدگاه نوینی را برای جرم یابی ارزهای مجازی بیان دارد.روش: پژوهش از نظر نوع تحقیق یک تحقیق کاربردی و از نظر شیوه اجرا از نوع روش تحقیق آمیخته با دو روش تحقیق کیفی (با تکنیک تحلیل مضمون) و روش کمی (با تکنیک پیمایشی) است. جامعه آماری بخش کیفی نخبگان و خبرگان و جامعه آماری بخش کمی  کارشناسان جرم یابی رمز ارزها است. ابزارِ گرد آوری داده ها در بخش کیفی مصاحبه نیمه ساختاریافته با روش نمونه گیری گلوله برفی برای رسیدن به اشباع نظری (14 نفر) و ابزار گردآوری بخش کمی پرسش نامه است که قبل از اجرا از طریق اعتبار صوری و آلفای کرونباخ اعتبار و پایایی آن تأیید شده است. داده های تحقیق با تحلیل مضمون به روش کدگذاری و داده های بخش کمی با استفاده از نرم افزار spss  مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: یافته های تحقیق نشان می دهد سه مقوله اصلی ساختار، تصمیم گیری و اطلاعات بر روی متغیر وابسته تحقیق یعنی جرم یابی ارزهای مجازی مؤثر است.نتایج: مهم ترین شاخصه های نظام جامع جرم یابی ارزهای مجازی، تدوین دستورالعمل و شیوه نامه های جرم یابی ارزهای مجازی بوده و رگه هایی از پول شویی در رمز ارزها و شناسایی عوامل مؤثر در فضای مجازی و عوامل جرم زای ارزهای مجازی در تحقیق به وضوح قابل مشاهده است. این موارد از عوامل مهم بی نظمی و اختلال در امنیت اقتصادی بوده و عدم انجام آسیب شناسیِ حوزه ارزهای مجازی، پیامد اقتصادی آن جبران ناپذیر بوده و جرایم پنهان ناشی از آنها  منجر به کاهش تسلط سیستمِ قضایی و امنیّتی کشور بر جرم در فضای حقیقی و مجازی می شود. در نهایت از ویژگی هایِ تحقیق این است که می توان از راهکارها علیه فعالیت های غیرقانونی در این حوزه بهره برداری کرد..
۱۴.

شناسایی مؤلفه های مؤثر در جرم یابی با تأکید بر پیشگیری از وقوع جرم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی سال ۲۵ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۹۸) 106 - 124

کلیدواژه‌ها: جرم جرم یابی پیشگیری پیشگیری از جرم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۷ تعداد دانلود : ۱۳۷
زمینه و هدف: با پیچیده تر شدن جرائم، کشف سریع آنها به منظور دستگیری مجرمان برای جلوگیری از تکرار مجدد جرم و دست یابی به عواملی که این امر را محقق می بخشد، امری ضروری است. هدف این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر در جرم یابی با رویکرد پیشگیرانه است.روش: پژوهش از نظر هدف کاربردی، از حیث ماهیت داده ها کیفی-کمی و از نظر روش گردآوری داده ها توصیفی - تحلیلی می باشد. جامعه آماری در بخش کیفی نخبگان پلیس در حوزه های جرم یابی و پیشگیری از جرم هستند که با روش نمونه گیری هدفمند و اصل اشباع نظری، 16 نفر به عنوان نمونه انتخاب و ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته بود، داده های جمع آوری شده نیز در این بخش به روش تحلیل مضمون و با استفاده از نرم افزار"مکس کیودا" مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. در بخش کمی جامعه آماری 96 نفر مشتمل بر کارآگاهان و کارشناسان با تجربه در امر جرم یابی و پیشگیری از جرم هستند، همچنین ابزارگرد آوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته بود و تحلیل داده ها در این بخش با استفاده از نرم افزار "ایموس"صورت پذیرفت.یافته ها: یافته های پژوهش منجر به شناسایی3 مضمون اصلی و 37 مضمون فرعی مشتمل بر؛ در اختیار گذاردن نیروی کافی، ایجاد انگیزه در کارکنان و ... در قالب بعد انسانی، تعامل با واحدهای تخصصی درون سازمانی، تأمین منابع مالی و... درقالب بعد سازمانی و بهره برداری از سامانه های موجود، سرمایه گذاری در خرید تجهیزات فناورانه مدرن و... در قالب بعد فناورانه می باشد.نتیجه: اجرایی نمودن مؤلفه های شناسایی شده با رویکرد پیشگیرانه و توجه به تسریع در فرآیند های جرم یابی موجبات پیشگیری سومین در وقوع جرم را مهیا ساخته و باعث جلوگیری از تکرار جرم می شود.
۱۵.

الزامات ساختاری و سازمانی جرم یابی قتل عمد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت انتظامی سال ۱۸ تابستان ۱۴۰۲شماره ۲ 187 - 224

کلیدواژه‌ها: الزامات ساختار سازمان جرم یابی قتل عمد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷ تعداد دانلود : ۸۸
زمینه و هدف: جرم یابی قتل عمد یکی از پیچیده ترین اقدام پلیسی در راستای اجرای عدالت است که مستلزم وجود ساختار مناسب برای اجرای این مأموریت مهم پلیسی است؛ بنابراین، هدف از پژوهش حاضر شناسایی الزامات ساختاری و سازمانی جرم یابی قتل بود.روش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی از نوع اکتشافی به روش آمیخته (کیفی کمّی) انجام شده است. مشارکت کنندگان بخش کیفی شاملِ قضات، خبرگان و نخبگان علمی و اجرایی حوزه قتل بودند که با استفاده از ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته، اطلاعات موردنیاز جمع آوری شد و در نفر سی ودوم به اشباع نظری رسید. در بخش کمّی به منظور برازش مدل شناسایی شده در بخش کیفی، تعداد 57 نفر از رؤسای پلیس آگاهی استان ها و کارآگاهان پرونده قتل انتخاب و پرسش نامه محقق ساخته مستخرج از بخش کیفی پس از اعتباریابی توسط آن ها تکمیل و با استفاده از نرم افزار SPSS22 و  Smart PLS تحلیل شد.یافته ها: با توجه به اهداف پژوهش، در بخش کیفی تعداد 48 مضمون پایه و 6 مضمون سازمان دهنده مربوط به الزامات ساختاری و سازمانی به دست آمد. همچنین یافته های بخش کمّی نیز نشان داد مدل به دست آمده در بخش کیفی با حصول مقدار 576/0 برای معیار GOF، از برازش مناسب برخوردار برازش بوده و مدل کلی پژوهش را تأیید می کند.نتیجه گیری: به موجب نتایج حاصل از پژوهش، جرم یابی قتل عمد در آینده با پیچیدگی های بیشتری نسبت به گذشته همراه خواهد بود و مؤلفه های مهمی از جمله ویژگی های فردی کارآگاهان؛ سازمان دهی و تشکیلات؛ فن آوری؛ تأسیسات و تجهیزات؛ بودجه و مدیریت در کشف جرم مؤثرند؛ بنابراین، لازم است فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، مؤلفه ها و شاخص های الزامات ساختاری و سازمانی شناسایی شده را در راستای کشف سریع و کم هزینه قتل عمد فراهم کند.
۱۶.

کاربرد هوش مصنوعی در جرم یابی و تحقیقات جنایی؛ نمونه پژوهی: قتل های سریالی

نویسنده:
منبع: تمدن حقوقی سال ۶ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۱۸ ویژه نامه هوش مصنوعی 173 - 194

کلیدواژه‌ها: هوش مصنوعی قتل های سریالی فناوری جرم یابی تحقیقات جنایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴ تعداد دانلود : ۶۵
یکی از مهم ترین جلوه های فناوری در زمانه فعلی، هوش مصنوعی است. یکی از مهم ترین عرصه های استعمال این فناوری جدید، عرصه جرم یابی و تحقیقات جنایی است. هوش مصنوعی، سازوکارهایی را به این منظور به کار می برد که ضریب خطای بسیار کمی دارند و تیم های جرم یاب و نیز مراجع قضایی و پلیسی را به صورت بسیار موثر، یاری می رسانند. اهمیت هوش مصنوعی، به ویژه در مورد برخی انواع خاص جرائم، می توانند کاربرد به مراتب بیشتری داشته باشند. نمونه این جرائم، قتل های سریالی است که به سبب ماهیت و اوصاف و آثار، ازجمله بزهکاری هایی هستند که امنیت روانی جامعه را به شدت، با مخاطره مواجه می کنند و تعقیب و دستگیری مرتکبان و نیز پیشگیری از تکرار آن، یک ضرورت اجتناب ناپذیر است. در برخی سازمان های پلیسی، هوش مصنوعی، چند سالی است که به منظور تعقیب و دستگیری قاتلان سریالی مورد استفاده هستند ازجمله پلیس کشف جرم در ایالات متحده آمریکا. با عنایت به لزوم بهره برداری از تجارب دیگر نظام های حقوقی و قضایی برای رفع معضلات موجود در داخل کشور، در نوشتار حاضر، کوشش شده است مجموعه سازوکارهایی که براساس فناوری هوش مصنوعی پایه گذاری شده اند و به یاری آن ها می توان فرایند تعقیب قاتلان سریالی را عملی کرد و در حال حاضر، این روش ها مورد استفاده دائره کشف قتل های سریالی در سازمان پلیس ایالات متحده آمریکا هستند، معرفی شود. 
۱۷.

تحقیقات جنایی قتل های سریالی:چالش ها و راهکارها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشهای حقوقی دوره ۲۳ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۵۸ 363 - 400

کلیدواژه‌ها: تحقیقات جنایی قتل های سریالی علوم قانونی جرم یابی بزه دیده شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴ تعداد دانلود : ۲۰
قتل سریالی پدیده ای نادر در نوع نادری از بزهکاری (قتل) است، ولی با این حال روند تحقیقات جنایی پرونده های قتل های سریالی در ایران همواره با ضعف و چالش های شدیدی مواجه بوده و در اغلب موارد مانند پرونده قتل های سریالی محمد بسیجه (بیجه)، سعید حنایی و فرید بغلانی وجود یک بازمانده از جنایت عامل اصلی کشف و دستگیری مجرم بوده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی تحلیلی است. در این پژوهش ابتدا با استفاده از ابزار کتابخانه ای (پایان نامه، مقاله و...) به جمع آوری اطلاعات و فیش برداری از منابع موجود پرداخته و سپس منابع مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و نتیجه گیری به عمل آمد. نتایج این تحقیق نشان داد نقش علم روان شناسی قانونی و ضرورت حضور روان شناس قانونی در کنار گروه تجزیه و تحلیل صحنه جرم در شناسایی انگیزه قاتل، ترسیم نیم رخ جنایی وی و ارائه تکنیک مناسب بازجویی و استفاده از شیوه های نوین جرم یابی از قبیل پروفایل جنایی و جغرافیایی، تکنیک داده کاوی و روش تجزیه و تحلیل پیوند پرونده در دستگیری زودهنگام مجرمین چنین جنایاتی بسیار حائز اهمیت است.
۱۸.

رهیافت های فرهنگی - انتظامی موثر بر جرم یابی سرقت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی پلیس سال ۱۱ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۴۰) 19 - 32
تعداد بازدید : ۱۹ تعداد دانلود : ۱۳
پژوهش حاضر با هدف شناسایی رهیافت های فرهنگی - انتظامی موثر بر جرم یابی سرقت انجام پذیرفت. در این پژوهش از تحلیل تماتیک استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر کاراگاهان و متخصصان جرم یابی بودند که از بین آن ها 14 نفر به عنوان نمونه آماری با استفاده از رویکرد هدفمند ملاکی و معیار اشباع نظری انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه نیمه سازمان یافته بود که برای تعیین پایایی و روایی آن از چهار ملاک اعتبارپذیری، انتقال پذیری، تائیدپذیری و قابلیت اطمینان استفاده شد. داده ها نیز به صورت تحلیل مضمون تحلیل شد. یافته ها نشان داد؛ رهیافت های فرهنگی - انتظامی موثر بر جرم یابی سرقت شامل 76 مفهوم پایه ای، 10 مفهوم سازمان دهنده و 2 مفهوم فراگیر می باشد. براین اساس اولین مفهوم فراگیر یعنی رهیافت های برون سازمانی شامل 4 مفهوم سازمان دهنده؛ ارتقاء تبادل اطلاعاتی سازمان های دیگر با پلیس، الزام قانونی سازمان ها در ارائه اطلاعات به پلیس، پشتیانی اطلاعاتی قوه قضاییه از پلیس و ارتقاء پشتیبانی پایش تصویری سازمان ها و ادارات دیگر از پلیس می باشد. همچنین رهیافت های درون سازمانی نیز شامل 6 مفهوم سازمان دهنده می باشد که عبارتند از؛ تسهیل دسترسی به بانک های اطلاعاتی، ارتقاء مهارت افزایی و آموزش تخصصی کارکنان، مهارت در تحلیل اطلاعات، پشتیبانی اطلاعاتی، تخصیص منابع مالی در خرید اطلاعات و راهکارهای فرهنگی اجتماعی موثر در جرم یابی از سرقت.