مطالب مرتبط با کلیدواژه

زاویه دید


۱.

راوی در رمان «آتش بدون دود»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: روایت نادر ابراهیمی آتش بدون دود کانون زاویه دید راوی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات روایی و داستانی گونه های معاصر رمان و رمان نو
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی رویکردهای نقد ادبی روایت شناسی
تعداد بازدید : ۲۵۷۲ تعداد دانلود : ۱۲۶۹
در این مقاله از میان عناصر داستان، به بررسی راوی، ویژگیها و زاویه دید وی در رمان آتش بدون دود، اثر «نادر ابراهیمی» پرداخته می شود. براین اساس، ابتدا تعریفی از روایت ارایه شده، پس از تعریف راوی -که از کلیدی ترین عناصر داستان به حساب می آید و سازمان بندی داستان تا حد زیادی در گرو آن است - از میان انواع زاویه دید، «تک گویی درونی» و انواع آن - که از راههای دسترسی به ذهن شخصیت های داستان است - بررسی می گردد. از آن جا که رمان آتش بدون دود را راوی «دانای کل» روایت می کند، ویژگیهای این راوی در رمان بیان شده است و سپس به چگونگی استفاده راوی دانای کل از انواع تک گویی ها و تغییر کانون دید به روایت داستان پرداخته و ویژگیهای خود را همچون یک شخصیت داستانی، آشکار ساخته است و آمیخته ای از روایت کلاسیک و مدرن را به صورتی به نمایش می گذارد که گاه، «آتش بدون دود» را به رمانهای پست مدرن نزدیک می کند.
۲.

ساختار داستانی زال و رودابه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: داستان شخصیت ساختار زاویه دید گفتگو طرح زمان و مکان داستان زال و رودابه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۳۸ تعداد دانلود : ۲۱۸۲
این مقاله به بررسی ساختار داستانی "زال و رودابه" (در جلد 1 شاهنامه فردوسی) می پردازد. به این منظور، ابتدا تعریفی از داستان و ساختار داستـان ارائه می کنـد و سپـس، ضـمن بـررسی عناصر این ساختار و تعیین مناسبات بین این عناصر به جستجوی این ویژگیـها در متن "زال و رودابه" می پردازد و با ارائه شواهدی به این نتیجه دست می یابد که متـن مـورد نظر، روایی - نمایشی است و در آن، عناصر داستانی بخوبی در خدمت پیشبرد داسـتان به کار گرفته شده است و طرحی مبتنی بر روابط علیّ، آن را از آغاز تا پایان، استحکام و انسـجام می بخشد.
۳.

بررسی تکنیک‌های روایی در رمان شازده احتجاب هوشنگ گلشیری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: زاویه دید راوی رمان گلشیری شازده احتجاب

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی نقد و بررسی آثار ادبی معاصر ادبیات داستانی
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی رویکردهای نقد ادبی روایت شناسی
تعداد بازدید : ۵۸۲۴ تعداد دانلود : ۳۳۶۵
در داستان‌نویسی مدرن بسیاری از شیوه¬های سنتی روایت از میان رفته و معمولاً صناعت داستان بیشتر از محتوای آن در کانون توجه قرار گرفته است. رمان کوتاه شازده احتجاب اثر هوشنگ گلشیری یکی از نخستین داستان‌های ایرانی¬ است که در آن به «فرم» داستان و شیوه‌های روایت بیش از هر چیز دیگر تکیه شده است. از نکته¬های مهم این رمان، چرخش‌های به¬جا و به¬موقع زاویة ¬دید است. بررسی و تحلیل زاویه دید و شیوه¬های روایی با دیدگاه‌های متفاوت از بحث‌های جدید نقد ادبی است که امروزه به عنوان شاخه¬ا¬ی مستقل و مهم در مباحث داستان‌نویسی به آن توجه می¬شود. گلشیری در این رمان از تکنیک¬های تک‌گویی درونی مستقیم روشن و تک¬گویی درونی غیرمستقیم به‌شایستگی استفاده کرده و جریان داستان را پیش برده است. این اثر از نظر روایت، رمانی منسجم و ساخت‌مند است که همه بخش‌های آن به طور منظم و منطقی در جای خود قرار گرفته¬اند. روایت در این رمان به شیوه رمان‌های جریان سیال ذهن است اما اغتشاش آن‌گونه از رمان‌ها ندارد.
۴.

زاویهء دید در شعر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : ۱۴۳۲ تعداد دانلود : ۶۴۰
زاویهء دید، یکى از مهمترین اصطلاحات داستان نویسى است که به نحوهروایت داستان اطلاق مى شود. در فن داستان نویسى، براى زاویهء دید انواعى در نظر گرفته اند که عبارتند از: 1- زاویهء دید اول شخص 2- زاویهء دید سوم شخص 3- زاویا دید داناى کل در این مقاله، براى اولین بار این اصطلاح براى تحلیل شعر به کارگرفته شده و منظور از آن، چگونگى نگرش شاعر به یک شى یا یک پدیده است که منجر به برداشت هاى گوناگون از یک حقیقت واحد مى شود.
۶.

عوامل داستانی «فارسی شکر است»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حکایت زاویه دید جمالزاده طرح درونمایه تقابل مقامه جدال .«فارسى شکر است» شخصیت‏پردازى تیپ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۵۶ تعداد دانلود : ۱۳۵۰
"در این مقاله داستانفارسى شکر استنوشته محمد على جمالزاده از دید تکنیک‏هاى داستان‏نویسى بررسى شده است.بررسى عوامل داستانى درونمایه، طرح، زاویه دید و شخصیت پردازى و چگونگى برخورد جمالزاده به عنوا اولین داستان‏نویس معاصر به این عوامل و میزان موفقیت وى در نوشتن داستانى با معیارها فنون داستان‏نویسى مدرن، هدف نهایى این مقاله را تشکیل مى‏دهد. "
۷.

شیوه های روایت پردازی در گلستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: حکایت سعدی زاویه دید گلستان روایت پردازی عمل روایت

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه سعدی پژوهی
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی رویکردهای نقد ادبی روایت شناسی
تعداد بازدید : ۳۵۰۶ تعداد دانلود : ۱۷۶۲
" ساز و کار جهان واقعیتی که سعدی در حکایت های گلستان در پی بیان و تصویر آن است، به همراه ساختار حکایت های پردازی های گلستان، آن را در موضعی کاملا متفاوت و متمایز از کتاب های تعلیمی و حکایت های اخلاقی رایج در ادب فارسی، قرار می دهد. در این نوشتار کوشش شده تا این دو وجه و سایر جلوه های حکایت پردازی های گلستان، به ویژه از منظر چگونگی حضور راویان مختلف و رابطه میان راوی «روایت پرداز» و «کنش گر» ، به بحث واکاوی گذاشته شود. از این رهگذر توجهی خاص و نسبتا مفصل به ساختار حکایت ها از جنبه «زاویه دید» مبذول شده است. بر این اساس راویان روایت ها به پنج دسته تقسیم شده اند: الف: راوی دانای کل مداخله گر، ب: دانای کل بی طرف، ج: دانای کل محدود، د: اول شخص درگیر، ه: اول شخص ناظر. نتیجه ای که از بررسی آماری که از مجموعه حکایت های هفت باب نخست گلستان به دست آمده است، نشان می دهد. آمار بیشترین کاربرد متعلق به راوی نوع «الف» است، و راوی نوع «د» کم ترین شمار را به خود اختصاص داده است. افزون بر آن در تحلیل آماری این نکته نیز به اثبات رسید که میزان به کارگیری زاویه دیدهای گوناگون، متناسب با مضمون و محتوای هر باب است و از این جهت رابطه معنی داری میان مضمون هر باب با شیوه روایت پردازی وجود دارد. "
۸.

تحلیل عناصر داستانی الفرج بعد الشده(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: داستان شخصیت موضوع زاویه دید راوی زمان و مکان فرج بعد از شدت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶۴ تعداد دانلود : ۸۴۴
هدف این پژوهش بررسی عناصر داستانی در کتاب فرج بعد از شدت، ترجمه حسین بن اسعد دهستانی است. این داستانها بر اساس عناصری چون موضوع، حادثه خارق العاده، شخصیت، زاویه دید، راوی، زمان و مکان، زبان و نتایج اخلاقی و درونمایه ها مورد تحلیل واقع شده اند. تعداد داستانها دویست و سی و یک مورد است که حاوی موضوعات اخلاقی و مذهبی هستند. هشتاد و شش حکایت دارای حادثه خارق العاده است که (36.44 درصد) ازداستان ها را شامل می شوند. شخصیت ها به ترتیب از میان افراد تاریخی با بسامد (86.27 درصد) انتخاب شده اند که شامل مردان و پسران (47.03 درصد)، صاحبان مشاغل با (32.62 درصد)، شاهان و وزرا با (20.33 درصد)، زنان و دختران با (4.66 درصد)، انبیا و علما با (4.23 درصد)، غلامان و درویشان با (2.54 درصد) و اشخاص نامعلوم با (1.7 درصد) می شوند، پس از افراد تاریخی، غیر انسان با (2.11 درصد) و حیوانات با (1.2 درصد) بیشترین بسامد را در میان شخصیت ها دارا هستند. راویان در این کتاب از میان شخصیت های داستانی انتخاب شده اند و غیر انسانها تنها با (0.86 درصد ) از آنها را تشکیل داده اند. غلبه زاویه دید با اول شخص درون داستانی است که صد و بیست و پنج مورد (52.52 درصد) را شامل می شود. از میان حکایات هفتاد و چهار مورد (31.32 درصد) دارای زمانی کلی هستند و هفده حکایت (7.20 درصد) دارای مکانند. زبان حکایات روان و ساده است. در بررسی درونمایه ها با غلبه مفاهیم اخلاقی و مذهبی روبه رو می شویم که پربسامدترین آنها عبارتند از: عدالت، ایثار، فداکاری و ... تقریبا تمام خصوصیات داستان های سنتی و قصه، در این کتاب قابل رویت و بررسی است.
۹.

بررسی کارکرد راوی و شیوة روایتگری در رمان هم نوایی شبانة ارکستر چوب ها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: زاویه دید داستان نویسی رضا قاسمی شیوه روایت کارکرد راوی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی نقد و بررسی آثار ادبی معاصر ادبیات داستانی
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی رویکردهای نقد ادبی روایت شناسی
  3. حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات جهان نقد و بررسی آثار
تعداد بازدید : ۲۳۲۸ تعداد دانلود : ۱۰۹۰
رمان هم¬نوایی شبانه ارکستر چوب¬ها نوشته رضا قاسمی، از آثار برجسته معاصر در حوزه داستان¬نویسی است. مهمترین ویژگی این رمان به¬کارگیری نوعی خاص از راوی غیرقابل اعتماد است. بیماری¬های روانی یدالله، راوی رمان، باعث ایجاد ابهام و مبنای شگردآفرینی روایی رمان است. نوع راوی و شیو¬ه روایتگری او نیز تأثیر زیادی بر دیگر عناصر داستان نهاده است. در این مقاله ویژگی¬های راوی و تأثیر شیوه روایت او بر دیگر عناصر داستان بررسی شده است. همچنین پیوند راوی با عناصر ابهام¬زای داستان تحلیل قرار شده است تا برخی از ابهام های رمان تبیین و یا رمزگشایی شود. این بررسی نشان می¬دهد که درک این رمان و رمان¬هایی مانند آن، بدون شناخت راوی و شیوه روایتگری آن امکان پذیر نیست.
۱۰.

هاله معنایی و زاویه دید، دو مفهوم نزدیک به هم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نشانه شناسی زاویه دید معنا شناسی هاله معنایی برهان آوری در زبان توپوس توپوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۴۲ تعداد دانلود : ۱۲۵۸
هاله معنایی و زاویه دید، دو مفهوم نزدیک به هم مرضیه اطهاری نیک عزم استادیار دانشگاه شهید چمران اهواز mani1390@yahoo.com (1388/10/ 1388 ، تاریخ تصویب: 16 /6/ (تاریخ دریافت: 24 چکیده در این مقاله ابتدا بطور اجمال به تاریخچه ""هاله معنایی"" و کاربردی که برای منطقیون و زبانشناسان پیش از یمسلف داشته میپردازیم؛ و خواهیم دید که هریک از نظریه پردازان چگونه آن را به شیوه خود تحلیل کرده است. سپس این مفهوم را در حوزه نشانه شناسی در آثار یمسلف، بارت و گرماس مورد بررسی قرار میدهیم و ملاحظه خواهیم کرد که نظام هاله معنایی، یکی از نظامهای تولید و ساخت معناست ولی باید با مکانیسمهای دیگری کامل گردد. بالاخره این واژه را در حوزه معناشناسی مورد تحلیل قرارداده و در این زمینه از تئوری ""معناشناسی دیدگاه"" که توسط پیر- ایو راکا مطرح شده استفاده مینماییم. این تئوری جدید در واقع نتیجه ""تئوری برهان آوری در زبان"" میباشد که بر اساس آن واژگان به کار رفته در جملات، زوایای دید را تحت تاثیر قرار میدهند. در قسمت نتیجه گیری، ما نیز تعریف خود را از هاله معنایی ارائه داده و در نهایت ملاحظه خواهیم کرد که مفاهیم ""هاله معنایی"" و ""زاویه دید"" به صورت تنگاتنگی به هم مرتبطند. واژگان کلیدی: هاله معنایی، معنا شناسی، نشانه شناسی، زاویه دید، برهان آوری در زبان، توپوس، توپوی.
۱۱.

زاویهء دید در شعر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: زاویه دید روایت داستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸۰ تعداد دانلود : ۳۸۰
زاویهء دید، یکى از مهمترین اصطلاحات داستان نویسى است که به نحوهروایت داستان اطلاق مى شود. در فن داستان نویسى، براى زاویهء دید انواعى در نظر گرفته اند که عبارتند از: 1- زاویهء دید اول شخص 2- زاویهء دید سوم شخص 3- زاویا دید داناى کل در این مقاله، براى اولین بار این اصطلاح براى تحلیل شعر به کارگرفته شده و منظور از آن، چگونگى نگرش شاعر به یک شى یا یک پدیده است که منجر به برداشت هاى گوناگون از یک حقیقت واحد مى شود.
۱۲.

بوف کور متن معطوف به قدرت (خوانش فوکویی بوف کور)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: قدرت گفتمان زاویه دید میشل فوکو سراسربینی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات روایی و داستانی گونه های معاصر رمان و رمان نو
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی نقد و بررسی آثار ادبی معاصر ادبیات داستانی
تعداد بازدید : ۱۷۴۷ تعداد دانلود : ۱۲۰۲
عموماً اینگونه تصوّر می شود که صادق هدایت روشنفکری بوده که در دوره خود با سیستم استبدادی حکومت پهلوی در تعارض بوده است. مطابق بیشتر زندگینامه هایی که درباره او نوشته شده است، این گونه به نظر می رسد که او، علی رغم این که به یک خانواده اشرافی تعلّق داشت، به دلیل تعّلق خاطرش به آزادی انسان با سیستم پهلوی دشمن بوده است. مقاله حاضر تلاش کرده تا خلاف این نظر عموماً پذیرفته شده را اثبات کند. این مقاله با تحلیل بوف کور از منظر تئوری قدرت میشل فوکو، به ویژه نظریه ""سراسربینی"" یا panopticism، به این نتیجه می رسد که هدایت، از این نظر که از گفتمان غالب دوره خود تاثیر پذیرفته است و مهمترین گفتمان دوره ناسیونالیسم بوده است، ناخودآگاه به سیستم پهلوی خدمت کرده است. برای این منظور ابتدا به تعریف و ریشه یابی نظریه قدرت در آثار مختلف فوکو پرداخته و سپس نظریات پیروان فوکو که این نظریه را در رمان های مختلف اروپایی بررسی کرده اند بیان می کند و در بخش دوم مولفه های این نظریه را در بوف کور هدایت بررسی کرده و در پایان به نتیجه مذکور می رسد.
۱۳.

مقاله به زبان فرانسه: بررسی مکان در رمان حسادت اثر آلن رب گریه (L’étude de l’espace dans La Jalousie d’Alain Robbe-Grillet)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: مکان زاویه دید سینما رمان نو حسادت انتزاعی آلن رب گریه

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات روایی و داستانی گونه های معاصر رمان و رمان نو
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات جهان نقد و بررسی آثار
تعداد بازدید : ۱۸۷۸ تعداد دانلود : ۱۰۷۶
مکان یکی از عناصر اصلی داستان محسوب می­شود و نحوة انتخاب و گنجاندن آن در ساختار داستان بایستی با دیگر عناصر داستان همخوانی داشته باشد. نویسندة رمانهای نو که از قوانین رما­ن نویسی گذشته سرپیچی کرده است سعی می­کند تا مکانی که حوادث داستان در آن اتفاق می­افتند را به شکلی کاملاً نو و متفاوت ترسیم کند. در این مقاله سعی بر این ­است که تغییرات و نوآوریهایی که نویسندة فرانسوی آلن رب گریه در رمان معروف خود به نام حسادت اعمال کرده است، مورد مطالعه قرار گیرد مثلاً خواهیم دید که مکان دیگر عینی نیست بلکه انتزاعی و بازتاب تصورات و تخیلات بیمارگونة شخصیت اصلی داستان می­باشد
۱۴.

رویکرد تحلیلی به عناصر داستانی سندبادنامه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شخصیت سندبادنامه زاویه دید درون مایه پی رنگ سبک لحن

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات روایی و داستانی گونه های کلاسیک داستانهای بلند منثور
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات روایی و داستانی عناصر داستان
تعداد بازدید : ۲۰۵۸ تعداد دانلود : ۱۹۰۴
سندبادنامه نوشته محمد بن علی ظهیری سمرقندی از نوع ادب تمثیلی است که با نثری مصنوع در قرن ششم نگاشته شده است. این کتاب شامل یک داستان اصلی و سی و سه داستان کوتاه فرعی است. این حکایات در موضوعات مختلفی چون مکر و دسیسه زنان، شاهان و شاهزادگان و حیوانات سخن گو و... و متضمن مسائل اخلاقی صریح و روشن است. در این پژوهش، پس از تقسیم داستان ها از نظر موضوع و درون مایه، عناصر دیگر داستان از جمله شخصیت، زمینه، زاویه دید، صحنه، پی رنگ، لحن، سبک و مخاطب به صورت اجمالی مورد بررسی قرار گرفته است. هدف از تحلیل و بررسی این داستان ها، مقایسه روش قصه نویسی ظهیری با تعاریف و معیارهای امروزی داستان نویسی و میزان وفاداری وی به حفظ چهارچوب قصه نویسی است. استفاده از شخصیت های نوعی و تمثیلی به صورت ایستا با لحن ثابت در گفتگو و متن قصه، سبک نگارش ثابت و نبودن طرح متنوع و رابطه منطقی و استوار میان حوادث، این اثر را با وجود حجم نسبتاً بالا، به دور از معیارهای امروزی داستان نویسی و در حد قصه ای نمادین و تمثیلی نشان می دهد اما نثر مصنوع و مزین و پایبندی به قصه نویسی کهن، بر اهمیت ادبی آن افزوده است.
۱۵.

بررسی جریان سیال ذهن در داستان ""السفینه"" جبرا ابراهیم جبرا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: داستان زاویه دید تک گویی درونی سیال ذهن جبرا السفینه

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات روایی و داستانی گونه های معاصر داستان و داستان کوتاه
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی ادبیات عرب نثر
تعداد بازدید : ۱۶۸۸ تعداد دانلود : ۹۶۰
جریان سیال ذهن به ارائه جنبه های روانی اشخاص داستان می پردازد و به کل حوزه آگاهی و واکنش عاطفی روانی فرد گفته می شود که از سطح پیش گفتار آغاز شده و به بالاترین سطح که سطح کاملاً مجزای تفکر منطقی است، می انجامد. داستان « السفینه» از جبرا ابراهیم جبرا از جمله داستانهای معاصر عربی است که به این شیوه نوشته شده است. نویسنده با ارائه آمیزه ای از دیدگاه دانای کل و تک گویی درونی، اندیشه ها و خاطرات و واکنش های عاطفی روانی دو راوی اصلی داستان را در برابر رخدادهای زندگی شان روایت می کند. در این مقاله برآنیم تا با نقد و بررسی داستان، به تطبیق ابعاد و ویژگی های جریان سیال ذهن در داستان مذکور بپردازیم.
۱۶.

تحلیل عناصر داستانی سرگذشت حضرت آدم (ع) در قرآن کریم با تکیه بر روایات(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شخصیت زمان مکان ساختار زاویه دید آدم (ع)

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات و مطالعات بین رشته ای علوم اسلامی قصص قرآنی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن موارد دیگر قرآن، ادبیات و هنر
  3. حوزه‌های تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات روایی و داستانی عناصر داستان
تعداد بازدید : ۳۰۴۱ تعداد دانلود : ۱۸۶۶
خداوند در قرآن کریم سرگذشت بسیاری از پیامبران را به صورت داستان بیان می کند. ازجمله ی آن پیامبران، آدم ابوالبشر(ع) است. موضوع آدم و آفرینش وی، در اسلام، به عنوان نخستین انسان و نخستین پیامبراز اهمّیت قابل توجهی برخوردار است. در قرآن 25 بار نام آدم (ع) آمده، ولی تفصیل این داستان در 6 سوره مطرح می شود. در باب تبیین و تفسیراین آیات فشرده و پر معنی، مفسران و صاحب نظران احتمالات بسیارداده اند. هدف قرآن از بیان این آیات داستان پردازی نیست، ولی آیاتی که تشکیل دهنده داستان آدم (ع) است، بسیاری از جنبه ها وعناصر داستانی متعارف در ادبیات داستانی را دارا است، چرا که اساساً داستا ن ها، داستان زندگی آدم هاست با قضاوت هایی در میزان واقع گرایی و واقع نمایی. هدف این مقاله بررسی عناصر داستانی در این سرگذشت قرآنی با تکیه بر روایات فراوانی است که از طریق کتب و ادیان پیش از اسلام در این باب وارد شده است . در این بررسی و تحلیل، با بهره مندی از فنون داستان پردازی نوین، عناصر داستانی نظیر زاویه دید، طرح، ساختار، اندیشه (تم و موضوع)، کشمکش، شخصیت ، زمان و...، اهداف والای قرآن کریم که تعلیم، تربیت، هدایت و عبرت آموزی انسان هاست، تبیین شده است.
۱۷.

نشانه معناشناسی زاویه های دید در داستان صلح براساس نظریة ژاک فونتنی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: صلح شناخت زاویه دید جهت مندی فونتنی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری معنی شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی رویکردهای نقد ادبی نقد نشانه شناختی
تعداد بازدید : ۲۱۳۴ تعداد دانلود : ۱۱۴۴
زاویة دید، یکی از عناصر اصلی داستان است که روش نویسنده یا گفته پرداز، در جهت مندی ارائه اطلاعات به گفته یاب است، منظور از جهت مندی، مسیر توجه و سیر نگاه به سوی کسی یا چیزی است و زمانی آن ارزشمند است که غایت و هدفی را در متن دنبال کند. در نشانه معناشناسی مکتب پاریس، مطابق با نظریة ژاک فونتنی، زاویه های دید به چهار گروه تقسیم می شود. هدف این پژوهش، بررسی انواعزاویه های دید در داستان «صلح» اثر مجید قیصری، بر اساس نظریه ژاک فونتنی است. مسأله اصلی آن پاسخ به این پرسش است که کاربرد هر یک از این زوایا برای ایجاد شناخت از شخصیت ها، زمان و مکان در گفته یاب چگونه است. این پژوهش با فیش برداری از کتاب ها، به روش توصیفی و تحلیل محتوا انجام شده است. بررسی ها نشان می دهد که گفته پرداز از هر چهار زاویه دید برای ایجاد شناخت بهره برده است، به گونه ای که انتخاب نوع زاویه دید با هدف گفته پرداز و تأثیری که گفتمان بر دریافت کننده متن (گفته یاب) دارد، مرتبط است.
۱۸.

بررسی تطبیقی زاویه دید روایی و جهان های ممکن در ادبیات داستانی و نمایشی ایران؛ رویکردی زبان شناختی نمونه های مطالعاتی: داستان حلزون شکن عدن و نمایشنامة سپنج رنج و شکنج(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: روایت زاویه دید زبان شناسی و نمایش نمایشنامه های فارسی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها زبان شناسی شناختی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط زبان شناسی در هنر و ادبیات
تعداد بازدید : ۱۲۰۰ تعداد دانلود : ۶۹۳
در این پژوهش تلاش برآنست تا سازوکار دریافت زاویه دید در حوزه داستان و نمایش بررسی شود. برای این منظور دو نمونه داستانی («حلزون شکن عدن» از شهریار مندنی پور) و نمایشی («سپنج رنج شکنج» از محمود استادمحمد) بررسی می شوند. وجه اشتراک نمونه های برگزیده در این است که زاویه دید شخصیت های غایب در هردو اثر، از خلال اظهارات افراد حاضر در جهان داستانی و نمایشی خلق می شود. برای درک این فرایند، تلفیقی از رویکرد زبان شناختی دانیل مک اینتایر مبنی بر رهیافت «انتقال اشاره» و آراء ماری لار رایان پیرامون «جهان های ممکن» به عنوان چارچوب نظری پژوهش اتخاذ شده اند. مسئله اصلی این پژوهش کشف قابلیت های روایت شناسانه زاویه دید در فضاهای داستانی یا نمایشی بیرون از قاب اصلی ماجراست؛ به این معنا، هدف اساسی مقاله حاضر ارزیابی روند خلق یا بازتولید زاویه دید اشخاص غایب در صحنه وقوع ماجراست. داده های این پژوهش براساس شاخص های روایت شناختی مک اینتایر و رایان تحلیل می شوند؛ بنابراین، نمونه ها با انتخاب روش پژوهش تحلیلی توصیفی بررسی می شوند. نتایج به دست آمده از پژوهش نشان می دهد که به رغم تمایزات ماهوی جهان داستانی و نمایشی، اشخاص اصلی ماجرا اغلب به کمک نشان گرهای زبان شناختی که در روند مکالمه مؤثرند، فرصت می یابند تا با گسترش دامنه دلالت های کلامی و عمق میدان دید روایی، زاویه دید شخصیت های غایب ازصحنه را هدایت کنند و برنحوه ادراک تماشاگر فرضی (خواننده) اثرگذار باشند.
۱۹.

روایت شناسی و دانش تاریخ: تحلیل روایت شناسانه دو گزارش از رخداد سقیفه بنی ساعده

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: زاویه دید روایت شناسی روایت و تاریخ کانون مشاهده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۸ تعداد دانلود : ۵۵۸
روایت در رویکرد امروزین عبارت است از پیوستگی زنجیروار رخدادها چه در مقام واقعیت و چه در مقام بیان، آنچنان که این پیوستگی خود معنایی فراگیر نسبت به تک تک رخدادها بیافریند و روایت شناسی دانشی است که ابعاد مختلف روایت را تحلیل می کند و درک عمیق تری نسبت به ساختار و زوایای نهفته آن فراهم می آورد. روایت کاربرد زیادی در ژانرهای مختلف از جمله دانش تاریخ دارد، چنین رویکردهای جدید به متن تاریخی می تواند راه گشای نظرات بدیعی در این حیطه باشد. در این مقاله پس از تفصیل ماهیت روایت و جنبه های مختلف آن، زاویه دید و کانون مشاهده در روایت تبیین می شود. کانون مشاهده بر اساس نظریه ژارژ ژنه شامل سه بعد: پنداری، روانشناختی و ایدئولوژیک است که توجه به این ها درک دقیق تری از روایت بدست می دهد و نکات نهفته در آن را باز می نماید. در ادامه دو گزارش متفاوت تاریخی درباره رخداد سقیفه در صدر اسلام مورد تحلیل و بررسی روایت شناسانه قرار می گیرد.
۲۰.

تحلیل روایی داستان حضرت موسی(ع) با تکیه بر نظریه ژپ لینت ولت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: داستان حضرت موسی (ع) زاویه دید ژپ لینت ولت طرح داستان قرآن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸۸ تعداد دانلود : ۴۳۲
پیچیدگی داستان زندگی و رسالت حضرت موسی(ع) در قرآن کریم به ویژه در مقایسه با روایت کتاب مقدس، کاوش های نو در متن آن را ضروری می سازد. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی و با هدف تحلیل شیوه روایی داستان، همراه با بررسی و تحلیل عناصر زبانی بر اساس نظریه «ژپ لینت ولت»، پیشنهادی برای حل پیچیدگی ها و رفع تعارض های ظاهری با توجیه ناهمخوانی داستان های قرآنی با متون کهن است. این نظریه به تحلیل نوع روایت، شامل روایت دنیای داستان ناهمسان و همسان می پردازد. یافته های این تحلیل نشان می دهد که داستان موسی(ع) از جهت گونه روایی، ناهمسان و به صورت تلفیقی متن نگار و کُنش گر روایت شده است. نوع زاویه دید، بیرونی و از نوع دانای کل و الگوی طرح های داستان دارای ساختاری کامل است. نقش الگویی در ماجراهای زندگی موسی(ع)، مخاطب را با آموزنده ترین برداشت های تفسیری روبرو می کند و دانای کل با پردازشی مطلوب در مؤلفه های روایتگری، سلوک معنوی را در دشوارترین عرصه های زندگی فردی و اجتماعی برای خواننده ترسیم می کند و این چنین زبان قرآن را برای مخاطب، گویا و فصیح می گرداند.