مطالب مرتبط با کلیدواژه
۲۱.
۲۲.
۲۳.
۲۴.
۲۵.
۲۶.
۲۷.
۲۸.
۲۹.
۳۰.
۳۱.
۳۲.
۳۳.
۳۴.
۳۵.
۳۶.
۳۷.
۳۸.
۳۹.
۴۰.
استاد
منبع:
اندیشه های نوین تربیتی دوره چهاردهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱
121 - 133
حوزه های تخصصی:
چکیده: وجود ارتباط مؤثر بین استاد و دانشجو در بهبود فرایند آموزش و یادگیری نقش مهمی دارد. هدف از این مطالعه، شناسایی عوامل مؤثر در برقراری ارتباط میان دانشجویان و اساتید از دیدگاه دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی است. این مطالعه از نوع توصیفی مقطعی و جامعه آماری آن کل دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی است که با نمونه گیری طبقه ای تصادفی 1440 دانشجو انتخاب شدند. پرسشنامه ای شامل دو بخش اطلاعات دموگرافیگ و بخش مربوط به خصوصیات فردی و حرفه ای استاد توسط دانشجویان تکمیل گردید. سپس به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS و آمار استنباطی به صورت توزیع فراوانی، میانگین، انحراف معیار و مقایسه گروه ها با استفاده از آزمون آماری مجذور کای استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد به نظر دانشجویان مهم ترین عوامل مؤثر در ارتباط دانشجو و استاد در حیطه عوامل حرفه ای استاد بیشترین درصد مربوط به انتقال واضح مطالب و توانایی در تفهیم درس توسط استاد (66.4)، احترام استاد به دانشجویان (63.3) و در عوامل فردی بیشترین عامل صمیمیت و همدلی استاد با دانشجویان (61.9) و رعایت عدالت استاد در برخورد با دانشجویان (61.3) است. در حالی که سن و جنس استاد به ترتیب با 20.2 و 19.4 درصد در این ارتباط کمترین تأثیر را دارد. از دیدگاه دانشجویان برخی مشخصه های حرفه ای استاد که بیانگر مهارت تدریس اوست، و برخی مشخصه های اخلاقی او در برقرای ارتباط، موثر شناخته شدند. برای بهبود این ارتباط برگزاری دوره های آموزشی توصیه می شود.
بررسی و تبیین عوامل مؤثر در پذیرش و کاربرد سیستم های یادگیری الکترونیکی در بین دانشجویان یادگیری الکترونیکی دانشگاه علم و صنعت ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش در نظام های آموزشی دوره ۶ زمستان ۱۳۹۱ شماره ۱۹
101 - 126
حوزه های تخصصی:
هدف از این تحقیق، ارائه این عوامل در قالب یک مدل و بیان ارتباط می ان این عوامل است . تحقیقات گوناگونی در مورد عوامل تأثیرگذار بر تمایل دانشجویان به ادامه به کارگیری این سیستم ها انجام شده است که در هر یک از این تحقیقات، عوامل مختلفی در نظر گرفته شده است . پس از مطالعه ادبیات موضوع و مدلهای ارائه شده در تحقیقات قبلی، عوامل مهم تر، استخراج شده و مدلی ارائه شده است. مدل حاصل در طی چند مرحله و با در نظر گرفتن نظر تعدادی از خبرگان، تغییر یافته و در نهایت، مدل نهایی ار ائ ه شده است. به منظور اعتبار سنجی مدل پیشنهادی تحقیق، پرسشنامهای طراحی شد . دانشجویان دانشگاه علم و صنعت ایران به عنوان جامعه آماری انتخاب شدند . پرسشنام ه طراحی شده بین دانشجویان دوره های یادگیری الکترونیکی این دانشگاه توزیع شد. نتایج حاصل نشان میدهد که ارتباطی بسیار قوی بین رضایت و تمایل به ادامه به کارگیری سیستم یادگیری الکترونیکی وجود دارد. همچنین، به نظر میرسد در کشور ما در حال حاضر فنّاوری، بعدی است که بیشترین اهمیت را داشته و رضایت از آن بیشترین تأثیر را بر تمایل افراد به ادامه به کارگیری سیستم یادگیری الکترونیکی دارا است.
دیدگاه دانشجویان در خصوص ارزشیابی کیفیت عملکرد اساتید(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
مقدمه: هدف پژوهش حاضر مدل پردازی رابطه انگیزش درونی دانش آموزان با ویژگی های جمعیت شناسی معلم با میانجیگری سبک های یادگیری، سبک های تفکر بود. روش کار: جامعه آماری تحقیق شامل کلیه دانشجویان پردیس دخترانه شهید هاشمی نژاد دانشگاه فرهنگیان (به تعداد 1159 نفر) در سال تحصیلی 1395- 1396 بود. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 288 نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه کیفیت عملکرد اساتید و چگونگی تکمیل آن استفاده شد. روایی محتوایی پرسشنامه به روش نظر خواهی از صاحب نظران و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ (87/0) تأیید شد. تحلیل داده ها با بهره گیری از شاخص های میانگین، انحراف استاندارد و ضریب همبستگی پیرسون و با کمک نرم افزار SPSS نسخه 24 انجام گردید. یافته ها: بعد شخصیت و منش اساتید با میانگین حدود 71/68% و انحراف معیار 97/0 مهم ترین و بعد شیوه تدریس و ارزشیابی با میانگین %28/47 و انحراف معیار 05/1 کم اهمیت ترین ابعاد از دیدگاه دانشجویان بودند. همبستگی معناداری بین معدل و میزان اهمیت سؤالات پرسشنامه ارزشیابی کیفیت عملکرد اساتید از دیدگاه دانشجویان مشاهده نشد (716/0 = P ، 03/0 = r ). نتیجه گیری: با توجه به اهمیت بعد شخصیت و منش اساتید از دیدگاه دانشجویان، راهکارهایی چون باز آموزی و آموزش مداوم در حین اشتغال عضو هیات علمی جهت ارتقاء کیفیت آموزش توصیه می شود.
مقایسه عوامل مؤثر در آموزش و برقراری ارتباط دانشجو و استاد از دیدگاه دستیاران و کارورزان دانشگاه علوم پزشکی ایران(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
مقدمه: با اهمیت ترین مهارت در آموزش، توانایی برقراری ارتباط مؤثر استاد با دانشجو است. رابطه استاد با دانشجو در محیط آموزشی، یک رابطه پیچیده انسانی است که عوامل متعدد و مختلفی بر آن تأثیر گذار است. این مطالعه با هدف بررسی عوامل مؤثر در برقراری ارتباط بین استاد و دانشجو از دیدگاه دانشجویان پزشکی در مقطع بالینی (دستیاری و کارورزی) انجام شد. روش کار: این مطالعه Cross Sectional در بین دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران در سال تحصیلی 95-96 انجام شد. برای جمع آوری اطلاعات از یک پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که شامل 37 سؤال در چهار زمینه خصوصیات فردی و حرفه ای و علمی استاد و همچنین خصوصیات فضای فیزیکی مرکز آموزشی- درمانی بود استفاده شد. پاسخ آنها هم در 5 سطح از خیلی بسیار کم تا بسیار زیاد تنظیم شد. اطلاعات پس از جمع آوری وارد SPSS18 شدند و مورد انالیز قرار گرفتند. در آنالیز شاخصهای میانگین و انحراف محاسبه شد و سطح معناداری هم 05/0 در نظر گرفته شد. یافته ها: موثرترین فاکتورها از دیدگاه هر دو گروه دانشجویان، آموزش بر بالین بیمار (میانگین 5) بود. هم رشته بودن استاد و دانشجو از دیدگاه دستیاران (95/4) و همچنین عدم استفاده از تقویت کننده های منفی (78/4)، تلاش استاد در حل مسائل (73/4) و فضای آموزشی مناسب (7/4)، از دیدگاه کارورزان از جمله مهمترین فاکتور در ایجاد ارتباط مؤثر بود. در ضمن جنس، اختلاف سنی و ظاهر استاد کمترین اهمیت را از نظر این دانشجویان داشت. نتیجه گیری: مطابق این نتایج، آموزش بر بالین بیمار مهمترین نقش را در رابطه استاد و دانشجو و همچنین ارتقا آموزش دارد. توصیه می شود دانشگاه ها کارگاه هایی را بعد از پذیرش و قبل از شروع به کار اساتید برای آموزش بهتر آنها برنامه ریزی کند و راههای برقراری ارتباط مؤثر با مخاطب را آموزش دهند تا موجب رضایتمندی دانشجویان و بهبود کیفیت آموزش آنها شوند.
بررسی عوامل انگیزشی در برقراری ارتباط بین دانشجویان و اساتید دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه (سال 96-1395)(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
مقدمه: برقراری ارتباط دانشجویان با اساتید می تواند در افزایش انگیزه و اعتماد به نفس دانشجویان و در نهایت ارتقای کیفیت آموزش مؤثر باشد. لذا با توجه به اهمیت ارتباط مؤثر بین استاد و دانشجو و نقش آن در افزایش اثربخشی فرایند یاددهی و یادگیری، هدف از انجام این مطالعه، بررسی عوامل انگیزشی در برقراری ارتباط بین دانشجویان و اساتید دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در سال 1395-96 بود. روش کار: مطالعه حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی می باشد. جامعه آماری شامل دانشجویان رشته های پزشکی، دندان پزشکی و داروسازی در مقطع علوم پایه بودند (791 = N ). تعداد نمونه ها با استفاده از نمونه گیری طبقه ای تصادفی و بر اساس جدول، 260 نفر انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری گردید و تجزیه و تحلیل آن ها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد. همچنین به منظور تحلیل داده ها از آماره های میانگین، انحراف معیار، آزمون t برای نمونه های مستقل و تحلیل واریانس یک طرفه استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد در بین دانشجویان علوم پزشکی، ارتباط به منظور عذرخواهی و ارتباطات علمی و درسی دارای بالاترین میانگین ها بودند و در مقابل ارتباطات تعاملی کمترین میانگین را به دست آورد. نتیجه گیری: یکی از مهم ترین عواملی که در ارتباط استاد-دانشجو از اهمیت ویژه ای برخوردار است، انگیزه هایی است که دانشجو برای ایجاد ارتباط با استاد خود دارد. لذا، بررسی وضعیت عوامل انگیزشی می تواند نقش تاثیرگذاری در برقراری ارتباط دانشجویان و اساتید داشته باشد. اساتید باید در کنار فرآیند تدریس، برای برقراری ارتباط و تعامل با دانشجویان نهایت تلاش خود را مبذول دارند تا بتوانند محیطی آرام و به دور از استرس زا برای آنان فراهم آورند.
زیر ساخت های اخلاق اسلامی آداب تعلیم و تعلم از منظر رساله حقوق امام سجاد(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در طول تاریخ و دربین جوامع انسانی مساله تعلیم و تعلم همواره مورد توجه بوده و ملازمت و پیوستگی معلم ومتعلم در امر تعلیم موجب پدید آمدن حقوقی فی مابین شده است . امروزه در جوامع دانشگاهی رعایت حقوق متقابل استاد و دانشجو و کرامت بین آنان از منظر اخلاق اسلامی قدری فاصله گرفته. از آنجا که ارتباط معنوی استاد و دانشجو در تعلیم وتعلم اهمیت فراوانی دارد ، در دین مبین اسلام منابع غنی برای معرفی این رابطه معنوی که از آن به حق معلم وحق متعلم یاد شده ، موجود است .لذا هدف ازاین پژوهش توجه مجدد به این حقوق از منظر دین بخصوص از منبع ناب رساله حقوق امام سجاد(ع) بوده است.روش مقاله زیر مرور منابع مورد بررسی در این خصوص و تحلیل آنها بوده است.امام سجاد (ع) اشاره ظریف اندیشانه ائی به لزوم کرامت استاد و متعلم به شکل متقابل داشته اند.به امید آنکه با یادآوری این حقوق و معرفی آن به همکاران و دانشجویان گرامی بار دیگر شاهد توجه بیشتر به این حقوق و معنوی تر شدن فضای معنوی تعلیم و تعلم باشیم
تأملی در معنا و مفهوم سنت و آموزش هنر
منبع:
پیکره دوره اول بهار و تابستان ۱۳۹۱ شماره ۱۱
9 - 22
حوزه های تخصصی:
جهان سنت، به دوره ی پیشامدرن اطلاق می شود که در آن مفاهیم معنوی و معرفت دینی، در همه ی نسوج جهان پیرامون رسوخ داشت. در این جهان علم و فنون خود را ذیل تعالیم آسمانی دین اعتبار می بخشیدند، ارتباط و پیوستگی خود را با وحی الهی، به عنوان کلیدی ترین استوانه ی دین حفظ می کردند و به واسطه ی قرابت با آن معنا می گرفتند. آموزش هنر نیز از مسایل بنیادین جهان سنتی همواره از اهمیت بالایی برخوردار بوده است. این مقاله با توجه به اهمیت مفهوم « سنت » در امر آموزش سنتی هنر، به شکل محتوایی و پژوهشی، توصیفی نوشته شده است. آنچه در همه ی جوامع سنتی اشتراک دارد، توجه به پیام آسمانی دین است و به عنوان سوفیا یا « خرد جاودان » شناخته می شود. هنر به طرز سحرآمیزی حامل مفاهیم و معانی برآمده از حقایق معنوی است، که آموزه های دوره ی سنت را بازمی تاباند. اما آموزه های فنیِ سنتی در همه ی پیشه ها، به سرانجام تربیت الهی انسان در پرتو دیدگاه شهودی به کمال روحانی دین منتهی می شوند و از هنجارهای سنتی تبعیت می کند. حاصل آموزش سنتی، تربیت انسان است که خود موضوعی کلیدی است. آموزش های سنتی در هنر، پیشه و یا علم و فرهنگ در پرتو حکمت و وحی الهی، شکل می گیرد. « سنت» به عنوان یک مفهوم بنیادی در این مقاله تبیین می شود تا عوارض آن، که جهان سنتی و نظام آموزشی هنر را می سازد روشن تر شناخته شود.
شناسایی روش های مناسب ارزشیابی عملکرد و ترتیب آن در دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین(ع)
منبع:
تربیت پاسدار انقلاب اسلامی سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۰
117 - 144
حوزه های تخصصی:
این پژوهش با هدف شناسایی روش مناسب ارزشیابی عملکرد اساتید دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین(ع) انجام پذیرفته است. روش تحقیق از لحاظ هدف از نوع تحقیقات کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش، توصیفی و پیمایشی می باشد. جامعه آماری آن اساتید دانشگاه به شمار ۲۷۰ نفر در سال ۱۳۹۹ می باشد که حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان ۱۵۵ نفر به دست آمد. برای نمونه گیری از روش تصادفی ساده و برای گردآوری داده ها از دو روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شد. ابزار گردآوری داده ها یک پرسشنامه محقق ساخته است که شامل ابعاد و مؤلفه های ارزشیابی عملکرد اساتید دانشگاه می باشد. پایایی و قابلیت اعتماد پرسش نامه با استفاده از شیوه آلفای کرونباخ ۰/۹۵۵ به دست آمد که بیانگر ثبات و قابلیت اعتماد بالای پرسشنامه است. بر اساس نتایج این تحقیق، کامل ترین روش ارزشیابی عملکرد اساتید ترکیبی از روش های متداول علمی با لحاظ نمودن عوامل سازمانی و شاخص های شایستگی پاسداری و مشتمل بر پنج بعد علمی- آموزشی، پژوهشی، خدمات علمی اجرایی، فرهنگی، تربیتی و اجتماعی و سازمانی طراحی شد. در بین ابعاد ارزشیابی عملکرد، بعد علمی- آموزشی بیشترین سهم و بعد خدمات علمی- اجرایی کمترین سهم را در ارزشیابی عملکرد اساتید ایفا می کند.
واکاوی آداب و اصول هنرآموزی برمبنای فتوت نامه ها و مقایسه آن با شیوه های آموزش دانشگاهی (مطالعه موردی: کارشناسی هنر اسلامی)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
با توجه به ویژگی های هنر اسلامی و ضرورت احیاء و تقویت آنها، امروزه برنامه هایی برای آموزش و تربیت نیروهای متخصص در سطح آموزش عالی شکل گرفته که رشته کارشناسی هنر اسلامی با تجربه پانزده ساله از مهم ترین آنهاست. نقد این دوره و بررسی انطباق مولفه های آموزشی آن با آداب تربیتی هنرآموزان این هنرها در گذشته ضروری به نظر می رسد. بنابراین ضمن شناسایی آداب و ویژگی های تربیتی و آموزشی در جوامع گذشته (با استناد به فحوای فتوت نامه ها) و نیز برنامه های آموزشی دوره کارشناسی هنر اسلامی، مواردی چون: «هدف»، «اصول و مبناها»، «روش»، «شرایط استاد» و «شرایط شاگرد» در دو شیوه مورد مقایسه قرار گرفته است. روش تحقیق توصیفی تحلیلی و جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی می باشد. نتایج این پژوهش مشخص نمود که هر چند اهداف آموزشی در هر دو شیوه تا حدودی بر هم منطبق بوده اند، اما به علت غالب بودن ساختار و نظام آموزشی ترمی واحدی در آموزش دانشگاهی، مواردی چون اصول و روش های آموزشی و شرایط استاد و شاگرد، تفاوت بسیاری با آموزش سنتی این هنرها دارد؛ به طوری که در شیوه جدید، ماهیت و مقصد آموزش به شیوه ای دگرگون آشکار می شود.
مولفه های اخلاقی استاد زبان فارسی به غیرفارسی زبانان
منبع:
مطالعات آموزش زبان فارسی سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۶شماره ۴
141 - 159
حوزه های تخصصی:
عوامل زیادی در فرآیند آموزش دخیل هستند که بررسی آن ها در جهت تقویت و افزایش کیفیت آموزش بسیار مهم است. در بین عوامل اثرگذار در آموزش زبان، نقش و جایگاه استاد، بی بدیل و حیاتی است. استاد به عنوان رکن اساسی و مهم آموزش، ضمن برخورداری از ویژگی های علمی و شأن تدریس بایستی دارای برخی مولفه های اخلاقی خاص نیز باشد. عناوین مولفه های اخلاقی استاد زبان فارسی به غیر فارسی زبانان با اساتید دیگر مشترک به نظر می آیند اما این عناوین به ظاهر مشترک از حیث محتوا با هم تفاوت های زیادی دارند. مولفه های اخلاقی که استاد به معنای عام و به خصوص استاد زبان فارسی باید به آن مجهز باشد، عبارتند از: صبر، صمیمیت و ابراز محبت، احترام به زبان آموزان، عدم تمسخر، تشویق، رعایت عدالت در وقت، عدم تبعیض، شوخ طبعی، تواضع، داشتن نگاه تقریبی. غیر از موارد گفته شده، برخی مولفه های اخلاقی دیگر مانند انتقادپذیری، آراستگی ظاهری، نظم و انضباط، تقوا، اخلاص، احساس مسئولیت، جدیت در کار، خیرخواهی و کمک به دیگران برای استاد زبان فارسی متصور است که در این مقاله به آن ها پرداخته نشده و فقط به مواردی پرداخته شده که دارای درجه اهمیت بیشتری هستند.
نقش انگاره ها در یادگیری زبان دوم
منبع:
مطالعات آموزش زبان فارسی سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۶شماره ۵
97 - 110
حوزه های تخصصی:
انسان ها قبل از انجام هر کاری تصویری از آن را در ذهن دارند و این تصویر اولیه جهت آن ها را در انجام آن کار مشخص می کند. این تصویر خیالی دارای قدرت، را انگاره می نامیم. در حقیقت انگاره ها قضاوت و داوری های ذهن ما نسبت به اشیا و اعمال خارجی است. آموزش زبان دوم نیز از این امر مستثنی نبوده، و زبان آموزان قبل و حین آموزش با انگاره های مخصوص به خود تصویری ذهنی در ذهنشان ایجاد می کنند. انگاره های زبانی گاهی شخصی و مربوط به زبان آموز و گاهی مربوط به مولفه های بیرونی است. مولفه های بیرونی نیز گاهی مربوط به زبان مقصد است و گاهی مربوط به جوانب زبان مانند: استاد، محیط آموزشی، متن و... در این مقاله به برخی از انگاره های زبان آموزان مانند؛ عدم خودباوری، بالاتر یا پایین تر دانستن زبان دوم، لزوم یادگیری زبان دوم در زمان کوتاه، نداشتن سن مناسب برای زبان آموزی، آموزش زبان دوم در محیط نه در کلاس، آموزش زبان بدون تمرین و صرفاً با کمک حافظه، آموزش زبان دوم مثل زبان مادری اشاره گردید. شناخت و تقویت انگاره های مثبت و تغییر انگاره های منفی ضمن شیرین تر کردن، آموزش زبان برای زبان آموز، به استاد کمک می کند تا بهتر بتواند زبان دوم را به زبان آموزان آموزش دهد و روند آموزشی استاد با کیفیت بهتری انجام پذیرد.
نقش استادان در افزایش خودکارآمدی تحصیلی دانشجومعلمان رشته عربی
حوزه های تخصصی:
در طول دو دهه گذشته خودکارآمدی به عنوان یک عامل انگیزشی مهم در پژوهش های مربوط به رفتار انسان مطرح شده است. این عامل نقش به سزایی در بهبود و افزایش عملکرد تحصیلی فراگیرندگان ایفا می کند. پژوهش پیش رو سعی دارد با بیان ابعاد و شاخصه های خودکارآمدی درزمینه تحصیلی به بررسی رابطه میان این عامل انگیزشی با موفقیت تحصیلی پرداخته و نقش استادان را در تقویت و افزایش خودکارآمدی دانشجومعلمان رشته عربی تبیین نماید. شیوه پژوهش، توصیفی تحلیلی است. یافته ها نشان می دهد استادان رشته عربی با شناخت ویژگی های رفتاری عاطفی دانشجویان و با به کارگیری راهبردهای شناختی و فراشناختی در تعامل با آنان می توانند تأثیر بسیاری در ایجاد پنداره های مثبت در درون آن ها مانند پرهیز از اهمال کاری، میل به درگیری تحصیلی و انگیزش پیشرفت، تفکر انتقادی، حل مسئله، خودتنظیمی و یادگیری مشارکتی داشته باشند. علاوه بر این، می توانند شوق و انگیزه دانشجویان را نسبت به دروس مربوط به این رشته افزایش داده و به بهبود عملکرد تحصیلی آن ها کمک نمایند.
مستندسازی آموزش سنتی در حرفه زیلوبافی (مطالعه موردی: شهر میبد)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علم و تمدن در اسلام سال سوم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱۲
73 - 93
حوزه های تخصصی:
زیلوبافی از جمله هنرهای قدیمی و ریشه دار در استان یزد و شهرستان میبد است. مسأله این پژوهش بررسی آموزش و به عبارت دیگر چگونگی ارتباط بین استاد و شاگرد در این حرفه است. پرسش بنیادین این مقاله چگونگی روابط بین استاد و شاگرد و توصیف شکل گیری این رابطه از زوایای مختلف و پاسخ به سؤالات فرعی تر همچون سن و جنسیت شاگردان، نوع رابطه بین استاد و شاگرد، دستمزد اساتید، مراحل و دوره های یادگیری، شیوه های یادگیری و یاددهی، چگونگی انتخاب استاد و معیارهای آن و ... است. روش تحقیق در این پژوهش، میدانی و مصاحبه ای است. بدین منظور با بیش از ده نفر از افراد شاخص این حوزه، با میانگین سنی بین پنجاه تا هفتاد سال مصاحبه شد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که آموزش در این حرفه به شکل کاملاً شفاهی و به شیوه استاد - شاگردی و سن شروع آموزش در کودکان به طور متوسط بین شش تا هفت سال بود. در این شیوه، یادگیری دارای مقاطع و مراحلی بود و این مقاطع بسته به هوش، ذکاوت و پشتکار و علاقه شاگرد متفاوت بود و تغییر می کرد. زنان در بافت زیلو نقش کم رنگ تری داشتند و بیشتر، مقدمات بافت زیلو را فراهم می کردند.
پیش نیازها و هم نیازهای اخلاقیِ دانش اندوزی با تأکید بر معارف قرآن و حدیث(مقاله ترویجی حوزه)
منبع:
اخلاق سال دوازدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۴۴ (پیاپی ۶۷)
11 - 40
حوزه های تخصصی:
پیش نیازهای اخلاقی دانش اندوزی به آن دسته از ارزش های اخلاقی در حوزه دانش اندوزی اطلاق می شود که دانش اندوز قبل از شروع تحصیل دانش به آن ها نیاز دارد. هم نیازهای اخلاقی نیز به آن دسته از ارزش های اخلاقی گفته می شود که بر دانش اندوزان لازم است هم گام با تحصیل دانش، خود را به آن ها مزین کنند. با توجه به مسائل اخلاقی گوناگونی که در فضاهای علمی به چشم می خورد، در این تحقیق، بدون نگرش انتزاعی صرف، به ارائه راهکارهایی برای حل این مسائل توجه شده است. این نوشتار بر آن است پیش نیازها و هم نیازهای اخلاقی دانش اندوزی را از دیدگاه عقلی، نقلی و عرف رایج بومی وطنی و با روش توصیفی-تحلیلی بررسی کند. طبق بررسی های انجام شده، می توان به اخلاق در حوزه پیش نیازها، از سه جنبه عام، علمی و معنوی و در حوزه هم نیازها، از سه جنبه ملاحظات عمومی، ملاحظات یادگیری و ملاحظات اجتماعی-محیطی توجه کرد. گفتنی است که هریک از جنبه های پیش گفته، خود مشتمل بر ارزش های زیرشاخه ای هستند که در این نوشتار از آن ها با عنوان «مورد پژوهانه» بحث شده است.
فرصت ها و تهدیدهای ناشی از مجازی شدن تعاملات استاد و دانشجو در شرایط پاندمی کووید 19(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
شیوع پاندمی کووید 19 به تغییر الگوی تعاملات استاد-دانشجو از حالات رویارویی به حالت مجازی منجر شده است. تغییر مذکور، فرصت ها و تهدیدهایی برای تعاملات ایجاد کرده که در تحقیق حاضر به این فرصت ها و تهدیدها پرداخته شد. روش به کاررفته در این تحقیق، کیفی از نوع پدیدارشناسی بود. ابزار تحقیق، مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته و مشاهده بود. جامعه آماری شامل اعضای هیئت علمی شهر تهران، در برخی از رشته های علوم انسانی مرتبط با موضوع بود که از این میان، بیست نفر به روش نمونه گیری هدفمند و با استفاده از راهبرد نمونه گیری گلوله برفی یا زنجیره ای انتخاب شدند. تجزیه و تجلیل یافته ها نشان داد تعاملات در فضای سایبر، به مثابه شمشیر دولبه ای است که هم فرصت آفرین و هم تهدیدزا است. فضای مذکور با ایجاد فرصت ها و امکانات تازه ای در زمینه مناسبات استاد-دانشجو فرصت آفرینی کرده است، از جمله افزایش حجم، سرعت و تنوع انتقال داده ها و ویژگی هایی مانند انعطاف پذیری مکانی و زمانی، سهولت تعامل، همکاری و مشارکت علمی، کاهش هزینه های برقراری تعاملات، حذف سلسله مراتب علمی و افزایش برابری، وسعت گستره مخاطبان، افزایش امکان شبکه سازی، افزایش فرصت های تعاملی جدید، و دریافت های علمی درون مرزی و برون مرزی. از طرفی، با چالش ها و تهدیدهایی از جمله مشکل دسترسی به منابع علمی الکترونیکی، نداشتن آمادگی مهارتی و ذهنی افراد در مواجهه با فضای سایبر، بازتولید شکاف دیجیتال و بی عدالتی آموزشی، کاهش اعتماد متقابل، امنیت و آزادی بیان، محدودیت شناخت دانشجویان خاص و مستعد، کاهش بازخوردگیری، پویایی و بلاغت تعامل، کاهش تعاملات غیررسمی و عاطفی، کاهش شور جمعی و انگیزه مشارکت، کاهش کنترل و نظارت، تأمل و تمرکز در کلاس درس، کاهش کیفیت، عمق، استمرار و انگیزه تعاملات و همکاری علمی و کاهش جامعه پذیری در زمینه مناسبات مذکور همراه بوده است. درنتیجه تعاملات مجازی باید به گونه ای مدیریت شوند تا ضمن استفاده از فرصت هایی که فضای مجازی ایجاد کرده است، چالش های استفاده از آن به حداقل برسد. پیشنهاد محقق، استفاده از الگوی ترکیبی از تعاملات مجازی و حضوری، به منظور مدیریت تعاملات استاد-دانشجو در دوره شیوع کووید 19 بود.
مقایسه کیفیت دانشگاه صنعتی امیرکبیر و دانشگاه صنعتی شاهرود بر اساس مدل های رایج کیفیت(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر به بررسی مقایسه ای کیفیت دو دانشگاه دولتی و صنعتی کشور پرداخته است. این تحقیق از نوع توصیفی کاربردیو در زمره پژوهش زمینه یابی است. اعضای هیئت علمی و مدیرانو کارکنان دانشگاه های دولتی اعم از مدیران عالی، میانی و عملیاتی و نیز کارکنانی که حداقل پست سازمانی آنها کارشناسی به بالا باشد، جامعه آماری این پژوهش بوده اند. نمونه ای شامل 663 نفر از دو دانشگاه دولتی صنعتی کشور (امیرکبیر و شاهرود) در این پژوهش مورد توجه قرار گرفتند که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای نسبی از جامعه دانشگاه های دولتی ایران بر اساس دو عامل تقسیم بندی دانشگاه ها در 3 گروه (برخوردار، نیمه برخوردار، غیر برخوردار) و نیز تقسیم بندی صنعتی و غیرصنعتی دانشگاه ها، انتخاب شدند. داده های مورد نیاز این پژوهش از طریق مطالعات کتابخانه ای ، و دو پرسشنامه محقق ساخته (پرسشنامه اعضای هیئت علمی و پرسشنامه مدیران گروه های آموزشی، کارکنان، کارشناسان دانشگاه) جمع آوری شد و پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات به کمک نرم افزار Excel, SPSS و پارامترهای آمار توصیفی و استنباطی نشان داده شدکه دانشگاه های مورد مطالعه به میزان متوسطی از استانداردهای مدل های رایج کیفیت برخوردارند. منظور از مدل های رایج کیفیت در تحقیق حاضر، استاندارد ISO10015، الگوی کیفیت دمینگ، الگوی کیفیت جوران، الگوی کیفیت EFQM، الگوی ANSI و الگوی IWA2است که در تدوین دو پرسشنامه مورد استفاده در پژوهش، از آنها تأثیر گرفته شده و به عنوان یک استاندارد در تحلیل وضعیت کیفیت دو دانشگاه مورد پژوهش مورد بررسی قرار گرفته اند. با توجه به یافته های پژوهش این نتیجه حاصل شد که دو دانشگاه مورد بررسی در پژوهش از نظر پارامترهای کیفی در حد متوسطی قرار دارند و در مقایسه با مدل های رایج کیفیت در حد متوسطی، از عوامل کیفیت برخوردارند.
پژوهشی در «اجازه نامه» یا «اذن نامه» در قلمرو هنر خوشنویسی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
هنرهای زیبا - هنرهای تجسمی دوره ۱۷ تابستان ۱۳۹۱ شماره ۵۰
43 - 50
حوزه های تخصصی:
این مقاله به رسم اجازه ستانی و اجازه دهی در آموزش سنتی خوشنویسی می پردازد. شیوه ی درخواست «اجازه» توسط شاگرد پس از اتمام آموزش ها در خوشنویسی به عنوان آزمون صلاحیت شاگرد تلقی می شود که شاگرد تمام آموخته های خود را، با زبردستی در مرقعی فراهم می آورد، تا استاد به فراغت او از تحصیل در فن شریف خوشنویسی رأی بدهد. این نوشتار ابتدا به حکمت کسب «اجازه» پرداخته، آنگاه در بار? روال کسب اجازه و ورود شاگرد به صنف بحث می کند. ضرورت ستاندن اجازه برای شاگردی که سال ها فراگیری خوشنویسی را از مبتدی تا استادی با دقت سپری کرده، برای احراز پیشه خطاطی بسیار مهم است. اهمیت آن هنگامی دوچندان می شود که در یابد پس از ستاندن «اجازه» باید در پاسداشت استاد خود به عنوان مروج شیو? هنری سلسله ی استادان پیشین کوشا باشد. سنت «اجازه» دهی در علوم انسانی، صنوف جوانمردان و مصنفان پیشه های کتاب آرایی مرسوم بوده است. شاگرد با ستاندن اجازه، اجازه ی همکار شدن با استاد خود را می یابد و تجربه اندوزی را آغاز می کند. حکمت سپردن اجازه به شاگرد جامعه ی هنری، منش استاد اجازه دهنده و شاگرد مشتاق را تحت تأثیر می نهد و در آخرین حلقه ی آموزش یعنی سپردن«اجازه» سنت پایدار حرمت استاد را در نظام آموزش استاد شاگردی گوشزد می کند.
آموزش خوشنویسی، به مثابه نسخه کامل آموزش سنتی هنر(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
هنرهای زیبا - هنرهای تجسمی دوره ۲۰ تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲
51 - 62
حوزه های تخصصی:
از نظام آموزش های سنتی در زمینه ی هنرهای تجسمی در دوره ی پیشامدرن آگاهی چندانی در دست نیست. آموزش خوشنویسی، را می توان از جمله آموزش های سنتی هنر دانست که آیین ها و متون آموزشی آن تقریباً دست نخورده باقی مانده است.آموزش آن به شیوه ی استاد شاگردی صورت می گیرد. با مشق های گوناگون و راهنمایی های بی جایگزین استاد همراه می شود. سعی نگارنده در این نوشتار، تشریح آموزش خوشنویسی به مثابه ی نسخه ای کامل از آموزش سنتی هنر(تجسمی) است. پرسش بنیادین این مقاله، چگونگی شکل گیری آموزش سنتی هنر در حیطه ی هنرهای تجسمی و در قالب های مرسوم امروزی در دپارتمان های آموزشی هنر تواند بود. شیوه ی آموزش خوشنویسی می تواند در این زمینه، راه گشا باشد.در آموزش خوشنویسی هر کدام از مشق های نظری، قلمی و خیالی، شکلی از نیازهای آموزشی شاگرد را مرتفع می سازد، واژه ی مشق که بر تجربه کردن دلالت دارد، مقام سیر و سلوک شاگرد را نیز به یاد می آورد، و نیز به منزله ی زیربنای تجربی شیوه ی سنتی آموزش برای وصول به هنرخوشنویسی و نیکونویسی به شمار می آید.از آن جا که هنر خوشنویسی وجهی مقدس و معنوی دارد، خوشنویس باید نسبت به کسب ملکات نفسانی همت گمارد تا ٌُ در خط او آینه وار انعکاس یابد.از این لحاظ استادان خوشنویسرساله هایی را برای آموزش هنرجویان به فراخور حال آماده کرده اند که«آداب الخط یا آداب المشق» نامیده می شوند.
تلقی استاد از فضا و تأثیر آن بر آموزش معماری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این مقاله، حاصل پژوهشی است که در مقول? «فضا»، به تلقی استادان از این مقوله و تأثیر آن بر آموزش معماری می پردازد. در این راستا، ضمن بررسی نظرات مطرح شده و پس از کنکاش در تعریف لغوی فضا؛ شالوده های فلسفی آن و همچنین دیدگاه های معماران دربار? فض ا، مورد بررسی قرار گرفته تا مبنایی نظری برای بررسی آراء مطرح شده در نظرسنجی باشد. فضا، رابطه ای ناگسستنی با زندگی دارد و ادراک معانی ای که فضا به انسان القا می کند، منبعث از جهان بینی و شناخت های قبلی انسان است. در این پژوهش با تکیه بر مطالع? نظرات مکتوب و با بهره گیری از نظرسنجی، نظرات جمعی از اساتید طراحی معماری، أخذ شده است. پاسخ های گردآمده، گواهی می کئد که تلقی اساتید از فضا، سیری از تعاریف مشخص و واضح تا بی تعریفی یا عدم اعتقاد به ارائ? تعریف را داراست. در رویکرد آموزشی معطوف به این تلقیات نیز، طیفی از روش های یکسان معطوف به «دانش افزایی» (برای هم? دانشجویان و موضوعات طراحی) تا روشی متکی بر «پرسش گری» (منبعث از ذهن تک تک دانشجویان و موضوعات گوناگون طراحی) را می توان ملاحظه کرد. آنچه از این تعاریف و تلقیات حاصل می آید، در عمل، بیان گر عدم انعکاس درست آن تلقیات از مفهوم «فضا» به دانشجو و یا گواه ادراک نادرست از مفهوم فضا است.
ویژگی های استاد دانشگاه در آموزش عالی ایران مبتنی بر اندیشه های مقام معظم رهبری؛ یک مطالعه داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال ۳۰ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۵۶
165 - 215
پژوهش حاضر با هدف تبیین ویژگی های استاد دانشگاه در آموزش عالی ایران مبتنی بر اندیشه های مقام معظم رهبری و با استفاده از روش تحقیق داده بنیاد شکل گرفته است. جامعه آماری اختصاص به تمامی بیانات مقام معظم رهبری از سال 1368 الی 30/09/1398 دارد. حجم نمونه، 630 جلسه مختلف از بیانات در دوره زمانی مطالعه است که در آن ها از واژه های استاد، اساتید یا استادان استفاده شده یا استادان دانشگاه مورد توصیه قرار گرفته اند. روش گردآوری داده ها، کتابخانه ای و ابزار پژوهش، فیش برداری است. تعداد 1026 خصیصه (داده) برای استادان دانشگاه از 630 جلسه استخراج شد و نتایج کدگذاری های سه مرحله ای باز، محوری و انتخابی، به ترتیب منجر به استخراج 89 مفهوم، 28 مؤلفه و 5 بُعد گردید. یافته های پژوهش نشان می دهد استاد دانشگاه در تراز انقلاب اسلامی ایران باید دارای پنج ویژگی «تعهد به خود»، «تعهد به علم»، «تعهد به دانشجو»، «تعهد به دانشگاه» و «تعهد به کشور» باشد. در انتها، «توجه بیشتر استادان به شاگردپروری»، «افزایش دغدغه برای ارتقای دانش علمی و مسئولیت پذیری»، «تلاش استادان برای فهمیدن دانشجویان و عمل فراتر از تکلیف نسبت به آنان» و «برگزاری کارگاه ها و همایش های دانشگاهی برای تشریح اندیشه های رهبری» پیشنهاد شده است.