استاد

هدف اصلی مقاله حاضر بررسی مسئله بیگانگی با قوانین در فرهنگ ایران است. برای این منظور، وضعیت قانون در دانشگاه، به مثابه یکی از مهم ترین نهادهای تربیتی شهروند قانون مدار، مطالعه می شود. برای نیل به این هدف، دو سلسله پژوهش توسط نگارنده پیرامون فرهنگ دانشگاه انجام شده است. در پژوهش اول، تخلف های دانشجویی در سه حوزه سیاسی، اخلاقی، و آموزشی بررسی شده است. در پژوهش دوم، رویارویی اساتید دانشگاه با قوانین نظارتی بر کیفیت علمی آنان مطالعه شد. هر دو پژوهش به شیوه کیفی و داده ها به روش مصاحبه عمیق به دست آمد. بر اساس نتیجه گیری، دانشگاه به مثابه یکی از مهم ترین نهادهای تربیت سوژه های متخصص و شهروندان قانون مدار دچار تولید ایجاد ازخودبیگانگی در دانشجویان و اساتید نسبت به قوانین دانشگاه است. بنابراین، اگر در فرهنگ مدرن غرب- بر اساس فرهنگ مصرف گرایی –قانون حافظ فردگرایی است، در ایران گریز از قانون برای مدیریت موقعیت خود به فردگرایی معکوس منجر شده است.

با توجه به تغییرات شگرفی که در چند دهه اخیر در نوع ارتباط استد با دانشجو در کلاس درس پیش آمده است، متأسفانه به دلایل مختلف، از جمله ازدحام دانشجو در کلاس ها و تعریف غالب اما نه چندان جالب از استاد به عنوان دانای کل، بیشتر کلاس های ما، بویژه کلاس های درس رشته های ادبیّات و علوم انسانی، نتواسته اند همگام با این تغییرات پیش روند. در این گفتار تلاش شده است پاره ای از مشکلات بیان شود و گونه آرمانی کلاس به عنوان جایگاه رشد اندیشه جدلی، بررسی و پیشنهاد شود. بنابراین،  این نوشته تلاش می کند به گونه ای کلاس داری اشاره کند که در آن از دانشجو می خواهند خود را برای نقش پذیری در کلاس آماده کند. روشن است که در چنین کلاسی نقش استاد نیز دستخوش دگرگونی می شود و او از جایگاه خویش به عنوان کسی که پاسخ همه پرسش ها را می داند دوری می جوید و به هیأت دوست و مشاوری در می آید که به دانشجو در سامان دادن به پرسش های خویش کمک می کند؛ طبیعی است که در این فرآیند هر دو در شکل گرفتن اندیشه ای نو شریک می شوند.

این مقاله که به بهانه سالگشت درگذشت ادیب بزرگ دو زبانه (مسلط به زبان فارسی و عربی) جهان معاصر و شاعر پارسی و عربی، دکتر سید امیرمحمود انوار نگارش یافته است؛ به بررسی مقام ممتاز استاد در عصر حاضر می پردازد. ایشان در دانشگاه های جهان معاصر، به دلیل مقام شعر و شاعری در دو زبان پارسی و عربی، بی بدیل بوده است.  

مقدمه: یکی از موضوعات مهمی که در دهه های اخیر در بسیاری از کشورهای صنعتی بحث انگیز بوده و دولتمردان را وادار به تجدید نظر دراین زمینه کرده است، قانون مجازات اعدام است. کشورهای اروپایی با ملغی کردن این قانون، هیچ مجرم و قاتلی را دیگر اعدام نمی کنند و اعمال آن را نقض حقوق بشر می دانند ولی هنوز هم کشورها و دولت هایی هستند که به دلایل سیاسی، مذهبی و غیره هنوز این مجازات را در قوانین خود حفظ کرده اند. دو رویکرد کلی نسبت به این مجازات وجود دارد: عده ای معتقدند که مجازات اعدام عاملی بازدارنده از جرم و جنایت است و گروه دیگر چنین مجازاتی را در کاهش ارتکاب جرم بی تأثیر می دانند. هدف این تحقیق آگاهی از نگرش افراد تحصیل کرده و روشنفکر دانشگاهی در خصوص اعمال مجازات اعدام و نوع جرایم مستوجب آن است. روش: برای این منظور 342 دانشجو و 43 استاد دانشگاه شهید بهشتی از گروه های تحصیلی مختلف با روش نمونه گیری در دسترس و متناسب با حجم انتخاب و با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته 38 سئوالی (مورد تأیید3 تن از اساتید ذی ربط و با اعتبار و روایی مورد قبول و آلفای کرونباخ 82/0) مورد مطالعه قرار گرفتند. یافته ها: نتایج در دو گروه اساتید و دانشجویان نشان داد که هر دو گروه با حذف کلی مجازات اعدام مخالفند و بیش تر نمونه های مطالعه با این مجازات موافقند (دانشجویان 6/69% و اساتید 8/48%)، همچنین تفاوت این نگرش در دو گروه معنی دار است(آلفا= 05/0). نتایج در خصوص ارتباط بین جنس و نگرش دانشجویان نشان داد که دختران بیش تر از پسران خواهان مجازات اعدام بوده و این تفاوت از نظر آماری معنی دار است(آلفا= 01/0). اما ارتباط بین جنس و نگرش در گروه اساتید معنی دار نبود. بحث: از نتایج این مطالعه چنین استنباط می شود که معمولاً گروه های آسیب پذیر بیش تر خواهان حذف افرادی هستند که حقوق اجتماعی را نادیده گرفته و با ظلم و تعدی به حقوق افراد ضعیف تجاوز می کنند. یافته های این تحقیق با نتایج مطالعه توماس کیل و ویتو جنرو (1998) و مارلا ساندیز و ادموند مک گارل (1995) هماهنگ بود.

ارزشیابی پیشرفت تحصیلی فراگیران به عنوان حلقه پایانی نظام یادگیری در هر نظام آموزشی و در رشته های فنی مهندسی برای تربیت دانش آموختگانی کارآمد از اهمیت بسیاری برخوردار است. این پژوهش با هدف شناسایی و تفسیر عوامل مؤثر بر تغییر نمرات استادان در پایان ترم تحصیلی انجام شد. به این منظور ابتدا براساس طرحی تفسیری مطالعه ای کیفی انجام شد و 22 مصاحبه با استادان رشته های فنی مهندسی دانشگاههای مازندران و گلستان انجام شد. مصاحبه ها از طریق روش تحلیل محتوا و کدگذاری باز و محوری مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند و به مقوله بندی داده های گردآوری شده پرداخته شد. نتایج نشان داد شش مؤلفه مصلحت اندیشی، سطحی نگری، نجات بخشی، رودربایستی، جهت گیری سیاسی، و بی تفاوتی می تواند به عنوان عوامل مؤثر بر نمره گذاری استادان مشارکت کننده در پژوهش شناسایی شود. این مقوله ها نشان داد نظام ارزشیابی با تساهل و تسامح برخی از استادان با بی معنایی و بی عدالتی رو به رو است. زیرا با تغییر نمره از جانب آنان، نظام ارزشیابی معنای واقعی خود را از دست می دهد. سپس با روش زمینه یابی به آزمون اطلاعات از طریق پرسش نامه پرداخته شد. نمونه پژوهش در بخش کمّی شامل 131 عضو هیئت علمی رشته های فنی مهندسی دانشگاههای مازندران و گلستان بود. تحلیل داده های کمّی با استفاده از شاخصهای آمار توصیفی، آزمونt  تک نمونه ای و آزمون w (برای تعیین وزن عوامل) انجام شد. نتایج نشان داد تمام شش مؤلفه بر رفتار نمره گذاری استادان تأثیر معناداری دارند. مصلحت اندیشی (45/0)، سپس سطحی نگری (28/0) و نجات بخشی (24/0) به ترتیب دارای بیشترین وزن در بین عوامل بودند.

نسبت استاد دانشجو به عنوان یکی از عوامل ارزیابی کیفی به کار می رود. در این مقاله این نسبت با توجه به هزینه دانشگاهی مدرسان، رشته ها و گرایش ها و مقاطع آموزشی و تعداد دانشجویان در هر مقطع و با توجه به تعداد دروس بررسی شده است. هرچند این روند می تواند برای تمام رشته های آموزشی به عنوان مدلی به کار رود، ولی فرمول ارائه شده در پایان مقاله بر اساس شرایط آموزش مهندسی مواد نتیجه گیری شده است.

آموزش مهندسی نظیر هر نوع آموزش دیگر و در هر نوع آموزش دیگر و در هر مقطع تحصیلی دارای نظام و ویژگی هایی است که بدون شناخت و تعریف و تدوین آنها بهره وری نظام آموزشی کاهش می یابد و نتیجه مطلوب از آن حاصل نمی شود. در مقاله حاضر که بر گرفته از دو پروژه: 1. تحلیل تاریخی آموزش مهندسی در ایران و جهان(فرهنگستان علوم، 1377) 2. تدوین الگوی نظام آموزشی مهندسی مواد(فرهنگستان علوم، 1383) است، پس از بررسی های مختصری در طبقه بندی های آموزش، عوامل مؤثر و ارکان نظام های آموزشی و نظام آموزش مهندسی شناسایی و تعریف می شود. هرچند این مقاله می تواند در برنامه ریزی های کلیه نظام های آموزشی و تخصص های گوناگون مورد استفاده قرار گیرد، ولی کلیات آن با توجه به تعریف مهندسی و مقاله های آموزش مهندسی به سمت آموزش مهندسی جهت یافته است و در ذکر مثال ها و شواهد نیز عموماً به مهندسی مواد استناد شده است.

فتوّت گرچه در باورعامه با خصایل پهلوانی و عیاری آمیخته گشته است اما در نظر فتوّت نامه نویسان، انسانِ صاحب فتوّت انسانِ اخلاق مداری است که تمام تلاشش رسیدن به فضایل نفسانی و ترک رذایل آن است تا بتواند به مقصد اصلی خود یعنی قلب/فطرت دست یابد. او برای متصف شدن به این خصایل نیک آیین ها و آدابی را به جا می آورد.مسأله اصلی پژوهش: ارتباط میان تعریف فتوّت و آیین های نمادین آن در فتوّت نامه ها با رسایل رمزی شیخ اشراق است و این که آیا شیخ اشراق در لابه لای رسایل تمثیلی و عرفانی خود برای فتوّت جایگاه، تعریف و نمادهایی را قایل شده است؟روش تحقیق در این مقاله: روشی پدیدارشناسانه و تطبیقی است که با شیوه کتابخانه ای انجام گرفته. یافته های این پژوهش: برقراری پیوند میان رمزهای به کارگرفته شده در آثار سهروردی و فتوّت نامه های اسلامی است و نتایج این پژوهش: این است که شاید با نظری اجمالی نتوان سهروردی را به عنوان فتوّت نامه نویسی آشکار درنظرآورد اما با غور در نمادهای به کار گرفته شده در رسایل رمزی وی می توان شواهدی به دست آورد که او نیز از فتوّت و جرگه فتیان آگاه بوده و از آن با نمادهایی پوشیده یاد می کند. هرچند وی اصطلاح فتی و جوان مرد را بیشتر برای عرفای متأله استفاده می کند اما سلسله مراتب رموز جوان مردی در آثار وی مشاهده می شود که با مطالعه تطبیقی آن با فتوّت نامه های اسلامی رموز پنهان فتوّت او آشکار می شود.

ارزشیابی از کیفیت تدریس اعضای هیأت علمی ابزاری برای شناخت توانایی آنان در تدریس، سنجش میزان یادگیری دانشجویان و ابزاری برای افزایش اثربخشی هیأت علمی در نحوه تدریس می باشد. به دلیل اهمیت موضوع، پژوهش حاضر به منظور شناسایی تجارب دانشجویان از کیفیت اجرای ارزشیابی رایانه ای در دانشگاه ها انجام شده است. این پژوهش به شیوه توصیفی انجام شده است. جامعه پژوهش، کلیه دانشجویان 30 گروه آموزشی دانشکده های دانشگاه اصفهان که ارزشیابی رایانه ای برای مدت سه دوره برای آنها اجرا شده، می باشد. نمونه گیری بصورت هدفمند، 10 گروه آموزشی واقع در دانشکده های علوم پایه و علوم تربیتی بودند. اطلاعات مورد نیاز از طریق مصاحبه های گروهی جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که نقاط قوت شامل: کاهش هزینه ها، آسان سازی محاسبات، امکان تکمیل فرم های ارزیابی فارغ از زمان و مکان کلاس و بدون فشار روانی ناشی از حضور استاد در هنگام تکمیل فرم و سهولت و نقاط ضعف شامل: عدم دسترسی سریع و راحت به اینترنت و وب سایت دانشگاه در زمانی که پرسشنامه ها باید تکمیل گردد، وجود اجبار در تکمیل پرسشنامه های ارزشیابی، از همه مهم تر وارد شدن با رمز عبور[1] دانشجویی و نگرانی احتمالی دانشجو از امکان شناخته شدن می باشد. <br clear="all" /> [1]. Username-Password

هدف از انجام تحقیق حاضر شناسایی عوامل مؤثر بر ارزشیابی اساتید از دیدگاه دانشجویان بود. جامعه آماری تحقیق شامل همه دانشجویان دانشگاه شیراز بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، 1220 نفر از آنها به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده های میدانی از پرسشنامه بازپاسخ استفاده شد و داده های گردآوری شده نیز با استفاده از روش فرایند چرخ های تحلیل مورد پردازش و تحلیل قرار گرفت. با استفاده از روایی صوری و نظر داوران و متخصصان کلیدی نیز روایی و پایایی پرسشنامه مذکور مورد تأیید قرار گرفت. سؤالات تحقیق با استفاده از روش آماری خی دو مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که تخصص، شخصیت، رابطه متقابل با دانشجو، ارزشیابی استاد از دانشجو و مدیریت کلاس درس به ترتیب به عنوان مؤثرترین تا کم اثرترین عوامل بر ارزشیابی دانشجویان از اساتید به شمار می آیند. البته دیدگاه دانشجویان دختر و پسر درباره پنج عامل مذکور متفاوت است. همچنین این نتیجه به دست آمد که بین تأثیر عوامل پنجگانه تخصص، شخصیت، رابطه متقابل با دانشجو، ارزشیابی استاد از دانشجو و مدیریت کلاس درس در ارزشیابی دانشجویان از اساتید خود در دانشکده های مختلف نیز تفاوت وجود دارد. 

هدف از این مقاله شناسایی عوامل تأثیرگذار بر میزان روایی نتایج ارزشیابی دانشجو از استاد است. روش تحقیق آمیخته مورد استفاده قرار گرفت. شرکت کنندگان در بخش کیفی اساتید رشته علوم تربیتی و در بخش کمّی دانشجویان ورودی سال های تحصیلی 89 و 90 کارشناسی رشته های علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه های دولتی شهر تهران بودند. در بخش کیفی از نمونه گیری گلوله برفی و در بخش کمّی تعداد 273 دانشجو از دو گرایش مدیریت آموزشی و مشاوره به روش تصادفی انتخاب گردید. از دو ابزار مصاحبه و پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. همچنین برای تحلیل داده ها از روش تحلیل عاملی اکتشافی بهره گیری شد. داده های بخش کیفی به روش تحلیل محتوا و فرآیند کدگذاری تحلیل و عامل های ویژگی های دانشجویان، اساتید و سامانه ارزشیابی شناسایی شدند. در حوزه استاد ایجاد انگیزه و شوق علمی در دانشجویان، در حوزه دانشجو میزان علاقه دانشجو نسبت به درس، رشته تحصیلی و امید به آینده و در حوزه سامانه ارزشیابی نبودن ملاک های دقیق در فرم ارزشیابی بیشترین اولویت را داشتند. 

هدف: محققان در پژوهش حاضر، در پی شناسایی نقاط قوّت، ضعف، تهدید و فرصتهای گروه معارف اسلامی در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی استان گلستان مبتنی بر رویکرد علمی و نیز واکاوی و ارزیابی درونی و بیرونی این گروه آموزشی بوده اند. روش: این پژوهش به شیوه مقطعی و توصیفی- تحلیلی انجام شد. ابزار تحقیق پس از اجماع خبرگان، به روش بارش فکری مبتنی بر مدل راهبردی Swot در بین 28 نفر از اعضای هیئت علمی، مدرّسان و مدیران گروه معارف اسلامی دانشگاههای مرکز استان گلستان در سال 1394 توزیع و پس از ورود اطلاعات به محیط نرم افزار آماری Spss 18 ، با استفاده از شاخصهای مجذور مرکزی تجزیه و تحلیل شد. یافته ها و نتایج: در بین گویه ها، گویه «وجود منابع معتبر و تعدد تألیف در حوزه معارف اسلامی» در رتبه اول قوّتهای گروه معارف، «ناتوانی محتوای دروس معارف در ارائه مدلی کارا و بهینه در زندگی روزمره» اولویت اول نقاط ضعف، «غلبه رویکرد کمّیت گرایی در بین دانشجویان مبنی بر اخذ نمره بالا در دروس معارف برای ارتقای معدل» در رتبه اول تهدیدها و گویه «قدمت یگانه پرستی و اعتقاد وحدانی در بین مردم و همسویی زمینه های فرهنگ ملی با فرهنگ اسلامی» در رتبه اول فرصتهای(محیط بیرونی) گروه معارف اسلامی دانشگاهها گزارش شد.