دانش آموزان متوسطه

با توجه به حساسیت دوران نوجوانی و امکان بروز رفتارهای پرخطر در این دوران، پژوهش حاضر با هدف تعیین مدل عضویت گروهی با تحلیل تمییز برای دانش آموزان دارای رفتارهای پرخطر بر اساس شاخص های خانوادگی  در دانش آموزان مقطع متوسطه صورت گرفته است. در این پژوهش از طرح همبستگی برای تفکیک گروه ها استفاده شده و رابطه میان متغیرها بر اساس هدف پژوهش تحلیل گردیده است. جامعه آماری پژوهش، کلیه دانش آموزان دوره متوسطه سال تحصیلی 97-98 شهر شیراز می باشد. آزمودنی ها شامل 106 دانش آموز (70 پسر و 36 دختر) بوده و ابزارها شامل مقیاس رفتارهای پرخطر نوجوانان ایرانی، مقیاس شیوه های فرزندپروری بامریند، تاب آوری خانواده سیکسبی و مقیاس سبک زندگی سهرابی بوده است. برای تحلیل آماری از روش تحلیل افتراقی استفاده شد. یافته ها نشان داد که معادله تحلیل افتراقی دارای قدرت تفکیک دانش آموزان عادی از دانش آموزان دارای رفتار پر خطر بر اساس متغیرهای خانوادگی (سبک های فرزندپروری والدین، تاب آوری خانواده و سبک زندگی) بوده است.

خواندن در جامعه شبکه ای قرن 21 دیگر به خواندن منابع چاپی محدود نمی شود. دامنه خواندن به منابع اینترنتی گسترش پیدا کرده که موجب تغییر فرهنگ، عادات و رفتار خواندن افراد شده است.در این راستا پژوهش حاضر، با هدف بررسی تأثیر استفاده از شبکه های اجتماعی بر عادت خواندن در میان دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر اهواز انجام شده است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نوع علی -مقایسه ای (پس رویدادی) محسوب می شود. جامعه آماری پژوهش حاضر تمامی دانش آموزان مدارس دخترانه و پسرانه مقطع متوسطه دوم شهر اهواز شامل 7113 نفراست. تعداد حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 364 نفر تعیین گردید که از این تعداد 260 پرسشنامه برگشت داده شد. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه ای محقق ساخته بوده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss استفاده شده است. نتایج تحلیل داده ها نشان داد، بین دو گروه دانش آموزان وابسته و غیروابسته به شبکه های اجتماعی از نظر عادت خواندن کتب درسی تفاوت معنی داری به نفع گروه دانش آموزان غیروابسته وجود دارد . از پژوهش حاضر می توان نتیجه گرفت که وابستگی به شبکه های اجتماعی برای دانش آموزان دبیرستانی که شغل اصلی آنها مطالعه و خواندن است مفید نمی باشد و ممکن است به مرور چالش های بیشتری را در بحث خواندن برای آنها ایجاد کند.

هدف از تحقیق حاضر تدوین مدل اخلاق محیط زیستی بر اساس تفکر مراقبتی به واسطه تفکر انتقادی دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر همدان بود. روش این تحقیق از نوع همبستگی بود و داده های آن به شیوه میدانی و با استفاده از پرسشنامه جمع آوری گردید. نمونه آماری مطالعه شامل 986 نفر از دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر همدان بودند که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری برای جمع آوری داده ها، پرسشنامه اخلاق محیط زیستی، پرسشنامه تفکر مراقبتی و پرسشنامه تفکر انتقادی بود. روایی صوری پرسشنامه ها توسط 15 تن از اساتید علوم تربیتی تأیید شد. همچنین، پایایی آن ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه اخلاق محیط زیستی، تفکر مراقبتی و پرسشنامه تفکر انتقادی به ترتیب  895/0 α=،  915/0 α=  و 923/0 α= تعیین شد. داده ها با بهره گیری از روش مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزارهای SPSS و  Smart PLS تحلیل شدند. نتایج نشان داد که مدل ساختاری اخلاق محیط زیستی بر اساس تفکر مراقبتی به واسطه تفکر انتقادی دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر همدان از برازش مناسبی برخوردار است. بر اساس این مدل، تفکر مراقبتی و همچنین تفکر انتقادی اثر معناداری بر اخلاق محیط زیستی دارند، اما تفکر مراقبتی اثر معناداری بر تفکر انتقادی ندارد. بنابراین، می توان نتیجه گیری کرد که از تفکر مراقبتی و انتقادی برای تبیین و پیش بینی اخلاق محیط زیستی دانش آموزان دوره دوم متوسطه می توان استفاده کرد.

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر، تدوین چارچوبی جهت سنجش نیازهای دانش آموزان برای کمک به بهبود تدریس و برنامه درسی رسمی در مدارس متوسطه بود. فرض نظری پژوهش برگرفته از نظریه عملی شواب در برنامه درسی و تدریس است که باید اساس تدریس و برنامه درسی در مدرسه بر پایه نیازها و علایق دانش آموزان باشد. روش: رویکرد پژوهش از نوع کمی و راهبرد آن پیمایشی است. جامعه آماری دربرگیرنده همه دانش آموزان دوره دوم متوسطه استان کردستان بود. روش نمونه گیری برای دانش آموزان، ترکیبی (خوشه ای طبقه ای) بود که بر اساس آن 381 و 367 نفر به ترتیب برای مدارس متوسطه نظری و فنی وحرفه ای در پنج خوشه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته «پرسشنامه نیازهای جامع دانش آموزان متوسطه» بود. یافته ها: نتایج نشان داد که ابعاد نیازهای دانش آموزان در دو گروه کلی نیازهای آموزشی مرتبط با برنامه درسی و محیط مدرسه و نیازهای حمایتی و عمومی بوده است. در گروه اول، نیاز به راهنمایی برای ورود به دانشگاه بیشترین اهمیت را داشت. در گروه دوم، نیازهای روان شناختی جسمانی، کامپیوتر و اینترنت و نیازهای اقتصادی دارای بیشترین اهمیت بوده اند کلیدواژه ها: برنامه درسی؛ تدریس عملی؛ دانش آموزان متوسطه؛ نیازهای آموزشی؛ نیازهای حمایتی.

هدف از پژوهش حاضر ارزیابی تأثیر تدریس به شیوه ایفای نقش بر عملکرد تحصیلی و اشتیاق به ارتباط در درس جامعه شناسی در بین دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر یزد بود. پژوهش حاضر، آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه است. جامعه آماری پژوهش، کلیه دانش آموزان دوره متوسطه شهر یزد بودند که به طور تصادفی یک مدرسه و تعداد 49 دانش آموز پسر انتخاب و به دو گروه کنترل و آزمایش تقسیم شدند. در نهایت پس از ریزش آزمودنی ها 17 نفر به عنوان گروه کنترل و 19 نفر به عنوان گروه آزمایش مورد تحلیل قرار گرفتند. گروه کنترل به شیوه مرسوم و مبتنی بر سخنرانی و گروه آزمایش به شیوه ایفای نقش آموزش دیدند. ابزار جمع آوری داده ها شامل مقیاس اشتیاق به ارتباط مک کروسکی و آزمون محقق ساخته عملکرد تحصیلی بود. به منظور تحلیل داده ها از آزمون تی مستقل استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که عملکرد تحصیلی دانش آموزان در تدریس مبتنی بر ایفای نقش در مقایسه با تدریس سنتی به صورت معنی داری افزایش یافته است. اما روش تدریس ایفای نقش در مقایسه با روش تدریس سنتی بر متغیر اشتیاق به ارتباط تأثیر معنی داری نداشت. بنابراین بر اساس نتایج پژوهش می توان نتیجه گرفت که معلمان درس جامعه شناسی به منظور بهبود کیفیت یادگیری به جای استفاده از روش های تدریس سنتی، تدریس خود را به شیوه ایفای نقش اجرا کنند.

رسانه ها از مهم ترین منابع هویت بخشی عصر جدید هستند. اما، در مورد پیامدهای هویتی آنها، دیدگاهی سوژه را مقابل گفتمانِ هویتیِ رسانه ها منفعل می داند و دیدگاهی دیگر، برای سوژه ها نقش فعال تری قائل بوده و به مقاومتِ هویتی معتقد است. متناسب با تکثر و تنوع رسانه ای در سطح جهانی و قدرت گزینش گری سوژه ها، محققان براساس دیدگاه دوم، با روش پیمایشی، تأثیر رسانه های جمعی بر هویت جمعی دانش آموزان متوسطه شهر یاسوج را بررسی کردند. جامعه آماری تحقیق، دانش آموزان دبیرستان های شهر یاسوج در سال تحصیلی 1389-90 بوده اند. از کل جامعه آماری تحقیق، نمونه ای 388 نفری براساس فرمول کوکران و در سطح 95% اطمینان با خطای نمونه گیری 05/0، انتخاب شدند. براساس یافته های تحقیق، تلویزیون های ملی و استانی در رأس رسانه های مورد استفاده پاسخگویان؛ و هویت های محلی، ملی و جهانی، به ترتیب، برجسته ترین هویت جمعی آنان بودند. نه همه رسانه ها تأثیر یکسانی بر یک نوع هویت جمعی داشته اند، نه رسانه ای واحد، تأثیر یکسانی بر انواع هویت های جمعی داشته است و افزایش هویت محلی دانش آموزان در راستای تقویت هویت ملی و تضعیف هویت فراملی آنان بوده است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی رابطه میزان اعتیاد اینترنتی با اهمال کاری تحصیلی و بهزیستی روانشناختی دانش آموزان متوسطه انجام پذیرفت. روش ها: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه هدف را کلیه دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر همدان به تعداد 14543 نفر در سال تحصیلی 98-99 تشکیل می دهند که از بین آنها و براساس جدول کرجسی مورگان 384 نفر با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. در ادامه جهت جمع آوری داده های موردنیاز از پرسشنامه های اعتیاد به اینترنت یانگ، پرسشنامه بهزیستی روان شناختی ریف و پرسشنامه تعلل ورزی تحصیلی سواری استفاده شد و برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از آزمون همبستگی پیرسون، تحلیل واریانس و رگرسیون چندگانه در محیط نرم افزار spss23 استفاده شده است. یافته ها: نتایج نشان داد، مؤلفه های اعتیاد به اینترنت(مشکلات اجتماعی، تأثیر بر عملکرد، فقدان کنترل، استفاده مرضی از چت روم و بی توجهی به وظایف شغلی و تحصیلی) قادر است، تعلل ورزی تحصیلی نوجوانان دختر را به صورت مثبت و بهزیستی روانی را به صورت منفی و معناداری پیش بینی نماید. نتیجه گیری: بنابراین وقتی دانش آموزان به استفاده از اینترنت گرایش شدیدی پیدا می کنند و ساعات زیادی به پرسه زدن در فضای مجازی اختصاص می دهند، از میزان حساسیت شان به عملکرد تحصیلی و همچنین ارتباطات و تعاملات اجتماعی شان کاسته شده و به تبع آن بهزیستی روان شناختی آنان تحت تأثیرات منفی این پدیده واقع گشته و همچنین پدیده ای تحت عنوان اهمال کاری تحصیلی در آنان به وجود می آید.

سلامت روان دانش آموزان یکی از مسائل مهم در روان شناسی، روان پزشکی و جامعه شناسی است. یافتن روش های درمانی برای ارتقای سلامت روان که دارای عوارض کم تر، سود بیش تر و مقرون به صرفه تر باشد، از هدف های اصلی روان پزشکان و روان شناسان است. هدف پژوهش حاضر، تعیین اثر آموزش هوش معنوی بر سلامت روان دانش آموزان پسر دبیرستان های منطقه ی 14 تهران است. مواد و روش ها : این پژوهش به شیوه ی کارآزمایی بالینی است، که بر روی 60 نفر از دانش آموزان مقطع متوسطه (هنرستان فنی- حرفه یی شهید چمران منطقه ی 14 تهران) صورت گرفت. جامعه ی مورد مطالعه شامل دانش آموزان هنرستان فنی حرفه یی شهید چمران منطقه ی 14 تهران است. روش نمونه گیری در این پژوهش، خوشه یی چند مرحله یی بود؛ بدین صورت که از بین هنرستان ها و دبیرستان های منطقه ی 14 تهران، چند دبیرستان و هنرستان انتخاب شدند و از بین آن ها نیز هنرستان فنی- حرفه یی شهید چمران جامعه ی هدف شد و مورد مطالعه قرار گرفت. از کل دانش آموزان این مدرسه، 60 نفر به صورت تصادفی انتخاب شدند و در دو گروه آزمایشی (30 نفر) و گواه (28 نفر) قرارگرفتند. آزمودنی های گروه آزمایشی در هفت جلسه ی هفتگی مورد مداخله ی هوش معنوی قرار گرفتند، اما گروه کنترل، درمانی دریافت نکرد. ابزار گرد آوری داده ها در این پژوهش، پرسش نامه ی SCL-90 بود. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و روش های آماری توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و روش آماری استنباطی ( تی گرو ه های مستقل و تی وابسته) مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: تحلیل آماری داده ها نشان داد که هفت جلسه ی مداخله ی هوش معنوی موجب کاهش معنی دار حساسیت در روابط متقابل، شکایت های جسمانی، وسواسی- اجباری، افسردگی، اضطراب، پرخاشگری، ترس مرضی، افکار پارانوئیدی و روان پریشی در پس آزمون نسبت به پیش آزمون می شود و در مقایسه با گروه کنترل، هفت جلسه ی مداخله ی هوش معنوی موجب کاهش حساسیت در روابط متقابل، شکایت های جسمانی، وسواسی- اجباری، افسردگی، اضطراب، پرخاشگری، ترس مرضی، افکار پارانوئیدی و روان پریشی شد. نتیجه گیری : با توجه به نتایج این پژوهش، می توان مداخله ی هوش معنوی را برای ارتقای سلامت روان به کار برد.

مقدمه: استرس تحصیلی یک وضعیت روانشناختی منفی است که با مولفه های شناختی و عاطفی که در بردارد سلامت دانش آموزان را تهدید می کند. هدف: این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی درمان راه حل مدار کوتاه مدت و درمان مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش تنیدگی تحصیلی نوجوانان مقطع متوسطه اول انجام گرفت. روش : این پژوهش در چهارچوب طرح کارآزمایی بالینی با پیش آزمون و پس آزمون و آزمون پیگیری سه ماهه اجرا شد. از بین دانش آموزان پسر دوره اول مدارس متوسطه منطقه ۱۳ شهر تهران در سال تحصیلی ۱۳۹۹-۱۳۹۸؛ به شکل نمونه گیری هدفمند تعداد ۶۰ نفر انتخاب و توسط مقیاس استرس تحصیلی نوجوانان دون، هو و ژو (۲۰۱۱) بررسی شدند و به صورت تصادفی به ۳ گروه کنترل، گروه درمان راه حل مدار و گروه درمان ذهن آگاهی تقسیم شدند. سپس مداخله بر گروه های آزمایشی انجام شد و پس از پایان سه ماه آزمون پیگیری به عمل آمد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۲۶ و آزمون های تحلیل کوواریانس و واریانس مختلط تجزیه وتحلیل شد. یافته ها: یافته های این پژوهش نشان داد که هر دو روش درمانی در کاهش تنیدگی تحصیلی دانش آموزان موثر بوده است اما روش ذهن آگاهی (Eta۲=۰/۳۵۷) توانسته است نسبت به روش مداخله راه حل مدار کوتاه مدت (Eta۲=۰/۳۱۸) در کاهش تنیدگی دانش آموزان بهتر عمل کند (۰/۰۵>P). نتیجه گیری: به درمانگران توصیه می شود در کار با دانش آموزان نوجوان دارای تنیدگی تحصیلی از روش های مداخله ای راه حل مدار کوتاه مدت و درمان ذهن آگاهی استفاده کنند و در این رابطه درمان ذهن آگاهی از اولویت درمانی بالاتری برخوردار است.

گسترش بیماری کرونا و اضطراب کرونا با تعطیلی مدارس و تغییر سریع شیوه آموزشی، بر زندگی تحصیلی و آموزشی دانش آموزان تأثیرگذار بوده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه اضطراب کرونا با بهزیستی تحصیلی دانش آموزان با توجه به نقش میانجیگری امید تحصیلی بود. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان دوره اول و دوم متوسطه شهر ارومیه است (حدوداً 20000 نفر)، نمونه پژوهش شامل 400 نفر است که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده اند. جهت جمع آوری داده ها از سه پرسشنامه، مقیاس اضطراب کرونا ویروس ( CDAS ) (علی پور و همکاران، 1398)، مقیاس امید به تحصیل ( AHS ) (خرمایی و کمری، 1395)، و پرسشنامه استاندارد بهزیستی تحصیلی پیترینن و همکاران (2014) استفاده شد که به صورت آنلاین در اختیار دانش آموزان قرار گرفت. داده های جمع آوری شده به وسیله آزمون تحلیل مسیر و با استفاده از نرم افزار لیزرل مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. یافته های به دست آمده در سطح (01/0 > P ) نشان داد بین اضطراب کرونا با امید تحصیلی و بهزیستی تحصیلی دانش آموزان رابطه منفی و معناداری وجود دارد و امید تحصیلی نقش میانجیگری را بین اضطراب کرونا و بهزیستی تحصیلی دانش آموزان ایفا می کند. درنتیجه افزایش اضطراب کرونا با کاهش امید به تحصیل همراه می شود و این کاهش امید تحصیلی منجر به کاهش بهزیستی دانش آموزان می گردد. بر این اساس، نیاز است تا مدارس و نظام آموزشی در زمان حضور بیماری کرونا و پس ازآن، آموزش ها، اقدامات و مشاوره های لازم را برای بهبود اضطراب کرونا، بهزیستی تحصیلی و امید تحصیلی دانش آموزان انجام دهند.

هدف از تحقیق پیش رو؛ بررسی رابطه هویت تحصیلی و مولفه های آن با عملکرد تحصیلی دانش آموزان متوسطه دوم شهرستان خاش که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 133 نفر از آنان با نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده های میدانی هویت تحصیلی از پرسشنامه منزلتهای هویت تحصیلی(واز و ایزاکسون ؛2008) و برای جمع آوری داده های میدانی عملکرد تحصیلی پرسشنامه عملکرد تحصیلی فام و تیلور (1999)، استفاده شد و داده ها به وسیله نرم افزار 26spss توصیف و تحلیل گردید. نتایج رگرسیون همزمان نشان داد؛ هویت تحصیلی و مولفه های آن توان پیش بینی عملکرد تحصیلی دانش آموزان را دارند .براساس نتایج به دست آمده، اهمیت قائل شدن هویت تحصیلی و در نظر گرفتن این مقوله در برنامه های درسی، آموزش و تدریس معلمان، تألیف کتب درسی برای مسؤلین و توجه به متغیرهای دیگر اثرگذار بر عملکرد تحصیلی و مقایسه آن با نتایج تحقیق حاضر و مشابه آن به محققان آینده توصیه گردید.

هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه برنامه درسی پنهان با مسئولیت پذیری اجتماعی دانش آموزان مدارس متوسطه است. روش پژوهش ازنظر رویکرد کمّی و ازنظر هدف کاربردی و به لحاظ شیوه گردآوری اطلاعات پیمایشی و ازنظر نوع تحلیل توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری کل دانش آموزان مقطع متوسطه اول و دوم ناحیه ۳ شهر قم (20918دانش آموز) بودند که مبتنی بر جدول مورگان-کرجسی تعداد 385 نفر به عنوان نمونه و با شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه استاندارد برنامه درسی پنهان (نعمتی، 1387) و مسئولیت پذیری نوجوانان (تقی پور و غفاری، 1388) با پایایی آلفای کرونباخ 89/0 و 91/0 استفاده شد. برای تحلیل داده ها علاوه بر آمار توصیفی از آزمون های استنباطی، همبستگی پیرسون و z فیشر استفاده شد. یافته ها نشان می دهد بین برنامه درسی پنهان در مدارس و مسئولیت پذیری اجتماعی دانش آموزان رابطه مثبت و معنی دار وجود داشت. بین مؤلفه های برنامه درسی پنهان یعنی ساختار فیزیکی مدرسه، جوّ اجتماعی، روابط موجود در مدرسه، تشویق و تنبیه با مسئولیت پذیری اجتماعی همبستگی مثبت و معنی دار وجود داشت؛ لکن بین مؤلفه فناوری اطلاعات و ارتباطات در تدریس با مسئولیت پذیری اجتماعی رابطه ای وجود نداشت. درنتیجه باتوجه به اینکه مسئولیت پذیری اجتماعی اکتسابی است و با برنامه درسی پنهان رابطه مثبت و معناداری دارد، متولیان تعلیم وتربیت در مدارس باید بر روی مؤلفه های تأثیرگذار برنامه درسی پنهان تمرکز کنند و زمینه اجرای بهتر آن را که منجر به افزایش مسئولیت پذیری اجتماعی می شود فراهم آوردند. 

هدف این تحقیق بررسی تاثیر آموزش مجازی بر قضاوت اخلاقی دانش آموزان در دوران همه گیری بیماری کرونا بود. روش پژوهش بر حسب هدف کاربردی و به لحاظ روش گرداوری داده ها توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل دانش آموزان مقطع متوسطه دوره اول و دوم بود که از این میان با استفاده از جدول مورگان و روش نمونه گیری تصادفی ساده نفر به عنوان حجم نمونه در نظر گرفته شد. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش دو پرسشنامه آموزش مجازی وطن پرست و همکاران (1395)، و پرسشنامه قضاوت اخلاقی سسینها و وارما (1998)، بود. روایی ابزار از طریق روایی ظاهری و محتوا مورد تحلیل قرار گرفت و تایید شد. همچنین، برای سنجش پایایی ابزار، از آلفای کرونباخ استفاده شد که بالاتر از 0.7 گزارش شد ه نشان از پایا بودن ابزار داشت. تجزیه و تحلیل داده ها بر اساس مدلسازی معادلات ساختاری انجام پذیرفت. نتایج پژوهش نشان داد که آموزش مجازی بر قضاوت اخلاقی دانش آموزان در دوران همه گیری بیماری کرونا تاثیر معناداری دارد.

زمینه و هدف: معنای زندگی در انسان می تواند سایر ابعاد زندگی او را تحت تأثیر قرار دهد. میزان سرزندگی تحصیلی افراد از جمله آن ها است؛ لذا این پژوهش با هدف بررسی رابطه ادراک از سبک های والدگری با سر زندگی تحصیلی با نقش واسطه-ای معنای زندگی در دانش آموزان دوره متوسطه دوم شهر زنجان انجام شد. روش پژوهش: این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری، کلیه دانش آموزان دوره متوسطه دوم شهر زنجان در سال تحصیلی 99-1398، تعداد 20866 نفر بود. مطابق جدول مورگان 392 نفر ولی برای افزایش اعتبار یافته ها تعداد 400 نفر انتخاب و با روش تصادفی طبقه ای توزیع شد. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های استاندارد واﻟﺪﮔﺮی آﻻﺑﺎﻣﺎ (1991)، سرزندگی تحصیلی حسین چاری و دهقانی زاده (1391) و معنای زندگی استیکر و همکاران (2006) استفاده گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS24 تحلیل و از نرم افزار آماری AMOS در مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که؛ بین ادراک از سبک های والدگری با سرزندگی تحصیلی رابطه معنی دار وجود دارد (01/0< P ) و همچنین، بین ادراک از سبک های والدگری و معنای زندگی رابطه معنی دار وجود دارد (01/0< P ). معنای زندگی در رابطه بین سبک های والدگری با سرزندگی تحصیلی نقش واسطه ای دارد (01/0< P ) . نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت که برای ایجاد سرزندگی تحصیلی در دانش آموزان، ادراک از سبک های والدگری نقش تعیین کننده داشته و معنای زندگی می تواند منجر به سرزندگی تحصیلی در فرزندان شود.

هدف پژوهش حاضر شناسایی تفاوت سواد فناورانه دانش آموزان دوره دوم متوسطه با دبیران آن ها در آموزش و پرورش شهر همدان است که این تفاوت از منظر تفاوت نسلی مورد بررسی قرار می گیرد. در این پژوهش از روش توصیفی- پیمایشی استفاده شد و از بین تعداد 878 نفر دبیر زن و 12526 نفر دانش آموز دختر متوسطه دوره دوم با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی، ۲۶۵ دبیر و ۳۷۳ دانش آموز به عنوان حجم نمونه انتخاب شد. ابزار جمع آوری اطلاعات در این پژوهش دو پرسشنامه محقق ساخته مربوط به سواد فناورانه بوده است که با توجه به استانداردهای سواد فناورانه انجمن بین المللی فناوری آموزشی تهیه شده اند. روایی این پرسشنامه ها از طریق اعمال نظرات اصلاحی هفت نفر از صاحب نظران و پایایی آن ها با استفاده از ضریب آلفای کرانباخ به ترتیب برای پرسشنامه دبیران و دانش آموزان 92/0 و 89/0 محاسبه شد. تحلیل داده ها با استفاده از شاخص های آمار توصیفی، آزمون خی دو، یو من ویتنی و آزمون رتبه ای فریدمن نشان داد؛ بین سواد فناورانه دانش آموزان متوسطه و دبیران آن ها فاصله وجود دارد. همچنین درک دانش آموزان و دبیران از مؤلفه های پنجگانه سواد فناورانه به ترتیب فهم ارتباط فناوری و جامعه و فهم طراحی فناوری با بالاترین میانگین رتبه دارای اولویت اول تا دوم است. کم ترین بعد در دانش آموزان و دبیران آن ها مربوط به کسب توانایی های جهان فناورانه است. دبیران و دانش آموزان به عنوان دو نسل متفاوت از لحاظ سواد فناورانه و درک مؤلفه های آن با هم تفاوت دارند و این تفاوت با توجه به نظریه نابرابری دیجیتالی کاوسنی (2006) نشانه تفاوت نسلی است.

هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش واسطه ای ادراک شایستگی در ارتباط بین ادراک حمایت معلمان با بی انگیزگی تحصیلی دانش آموزان نوجوان بود. روش پژوهش توصیفی- همبستگی با روش مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان نوجوان دوره دوم متوسطه شهر یزد بود که در سال تحصیلی 1400-1399 مشغول به تحصیل بودند. از این میان، 421 نفر از آن ها به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای اندازه گیری شامل پرسشنامه های انگیزش تحصیلی هارتر (1981)، ادراک حمایت معلم متنی، مک وایرتر و اونیل (2008) و خود ادراکی هارتر (1989) بود. برای تحلیل آماری از مدل یابی معادلات ساختاری (SEM) و از نرم افزارهای SPSS-21، LISREL-8.72 استفاده شد. نتایج همبستگی پیرسون نشان داد که بین بی انگیزگی تحصیلی با ادراک حمایت معلمان و ادراک شایستگی همبستگی معناداری وجود دارد (05/0p<). همچنین نتایج تحلیل مسیر حاکی از آن بود که ادراک حمایت معلمان با بی انگیزگی تحصیلی از طریق ادراک شایستگی مرتبط است. براساس یافته های پژوهش، ادراک شایستگی و ادراک حمایت معلمان نقش مؤثری بر کاهش بی انگیزگی تحصیلی در دانش آموزان دارند.

هدف از انجام این پژوهش بررسی اثربخشی توانمندسازی روانی – اجتماعی دانش آموزان بر درگیری و تاب آوری تحصیلی دانش آموزان بود. این پژوهش از نوع مطالعه شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل دانش آموزان دختر دبیرستان های اسکو بود که 50 نفر از دانش آموزان (با عملکرد پایین) با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و در دو گروه 25 نفری به صورت کاملاً تصادفی دسته بندی شدند. ابتدا هر دو گروه به پرسشنامه های: درگیری تحصیلی و تاب آوری پاسخ دادند. سپس گروه آزمایش تحت آموزش مهارت های روانی-اجتماعی قرار گرفت. بسته آموزش مهارت های روانی-اجتماعی شامل 8 جلسه 90 دقیقه ای بود. پس از اجرای برنامه آموزش دو گروه مورد آزمون درگیری تحصیلی و تاب آوری قرار گرفتند. یافته های پژوهش نشان داد با توجه به نتایج بدست آمده (F=7.08, df=1 P<0/05)، زمانی که اثر پیش آزمون از روی نتایج پس آزمون مربوط به گروه ها حذف شود، تفاوت بین گروه ها (از نظر تاب آوری) در سطح معناداری 99 درصد اطمینان معنادار بوده و آموزش مهارت های روانی–اجتماعی بر افزایش تاب آوری مؤثر است. همچنین با توجه به نتایج حاصل شده (F=23.33, df=1 , P<0/05)، زمانی که اثر پیش آزمون از روی نتایج پس آزمون مربوط به گروه ها حذف شود، تفاوت گروه ها (از نظر درگیری تحصیلی) در سطح معناداری 99 درصد اطمینان معنادار می باشد. و آموزش مهارت های روانی اجتماعی بر درگیری تحصیلی دانش آموزان مؤثر است.

زمینه و هدف: دانش آموزان با مهارت یابی می توانند به درک عمیق تری از آموخته های خود دست یابند و برای ساختن آینده ای بهتر آماده شوند. پژوهش حاضر با هدف ارائه ارائه الگوی سیاست گذاری آموزشی مهارت آموزی دانش آموزان دوره اول متوسطه انجام شد. روش پژوهش: این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر داده ها، آمیخته اکتشافی (کیفی-کمی) واز نظر ماهیت در بعد کیفی، داده بنیاد سیستمی (پارادایمی) بوده و در بعد کمی، پیمایشی مقطعی بود. جامعه آماری بخش کیفی شامل اساتید دانشگاه و خبرگان که دارای پژوهش هایی در زمینه مهارت آموزی بود و در بخش کمی شامل کلیه معلمان دوره اول متوسطه آموزش و پرورش استان مرکزی که دارای تحصیلات کارشناسی ارشد به بالا دررشته علوم تربیتی به تعداد 500 نفر بود. روش نمونه گیری در بخش کیفی آگاهانه هدفمند از نوع نظری بوده و با تعداد 15 نفر خبره شدند به اشباع نظری رسید؛ در بخش کمی حجم نمونه بر اساس فرمول تعیین حجم مورگان تعداد 217 نفر انتخاب شدند. در پژوهش حاضر پس از کدگذاری باز و محوری ابزار سنجش حاصل شده، در قالب یک فرم تنظیم و برای خبرگان جهت کدگذاری انتخابی ارسال و مورد اعتبار سنجی قرار گرفت و بر این اساس پرسشنامه محقق ساخته طراحی و میان نمونه آماری بصورت تصادفی انتخاب شده توزیع گردید. سپس داده های جمع آوری شده با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: برای این در نتیجه، 5 بعد، 20 مؤلفه 118 شاخص برای الگوی سیاست گذاری آموزشی مهارت آموزی دانش آموزان نهایی شد. نتیجه گیری: پس از تأیید نهایی و اولویت بندی خبرگان، ابعاد، مؤلفه ها و شاخص های سازنده الگو ترسیم شده، و مجدداً الگوی یادشده توسط خبرگان اعتباریابی شد

پیشینه و هدف: یکی از مسایلی که امروزه توجه زیادی را به خود جلب کرده است، بحث بهزیستی و سرزندگی در محیط تحصیلی است. زیرا صاحبنظران معتقدند روابط در محیط آموزشی به طوری که دانش آموزان احساس سرزندگی با ارزش کنند، نقش بسیار حیاتی در ارتقای رفتارهای اجتماعی مطلوب و موفقیت آنان دارد. از این رو پژوهش حاضر با هدف اثربخشی آموزش سرزندگی تحصیلی بر مطلوبیت اجتماعی و سازگاری اجتماعی دانش آموزان متوسطه انجام پذیرفت. روش: طرح پژوهش به شیوه نیمه آزمایشی و از نوع طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری دانش آموزان مقطع متوسطه شهرستان اهر در سال تحصیلی 1400-1401 بودند که از این جامعه، تعداد 40 دانش آموز به صورت تصادفی انتخاب شده و در 2 گروه آزمایش (20 نفر) و کنترل (20 نفر) قرار گرفتند که آزمودنی های گروه آزمایش، تحت آموزش سرزندگی تحصیلی، به مدت 12 جلسه قرار گرفته و در مقابل گروه کنترل هیچ آموزشی را دریافت نکرد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های مطلوبیت اجتماعی کراون و مارلو(1998) و سازگاری اجتماعی سینها و سینگ(2001) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها نیز با روش آماری تحلیل کواریانس چندمتغیره انجام گرفت. یافته: میانگین نمرات مطلوبیت اجتماعی و سازگاری اجتماعی در پس آزمون در گروه آزمایش به ترتیب 05/15 (27/1) و 15/23 (62/2) به دست آمد. نتایج نشان داد؛ آموزش سرزندگی تحصیلی بر مطلوبیت اجتماعی و سازگاری اجتماعی دانش آموزان تأثیر دارد و باعث افزایش مطلوبیت اجتماعی و سازگاری اجتماعی در آن ها می شو .(P≤0/01)

این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی آموزش معکوس و راهبرد فراشناختی بر خودشکوفایی دانش آموزان و ارائه راهکارهای عملیاتی انجام شد. روش پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش جمع آوری داده ها، نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری کلیه دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه ناحیه 1 کرج در سال ۱۴۰۰ بودند که طبق ملاک های ورود و خروج در پژوهش تعداد 45 نفر بر اساس فرمول کوکران و بر اساس روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه تقسیم بندی شدند. ابزارهای مورداستفاده در این پژوهش، پرسشنامه خودشکوفایی جونز و کراندال (1986) بود. در مرحله پیش آزمون متغیر وابسته روی گروه آزمایشی اول، گروه آزمایش دوم و گروه کنترل اجرا شد. متغیر مستقل (آموزش معکوس) بر روی گروه آزمایش اول و آموزش راهبردهای فراشناختی روی گروه آزمایش دوم اجرا شد و گروه کنترل به روش سنتی آموزش دیدند. در مرحله پس آزمون متغیر وابسته روی هر سه گروه آزمایش اول، آزمایش دوم و گروه کنترل اجرا و در مرحله پیگیری یعنی یک ماه پس از مرحله پس آزمون متغیرهای وابسته روی هر دو گروه آزمایشی اجرا شد. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از آمار توصیفی و جهت آزمون فرضیه های پژوهش از آمار استنباطی استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که تفاوت میانگین متغیر خودشکوفایی، بین دو گروه تحت آموزش قرار گرفته با گروه کنترل معنادار است (P<0.01). از طرفی نتایج نشان داد که اثربخشی آموزش معکوس با آموزش راهبردهای فراشناختی در درس علوم بر خودشکوفایی در طول زمان از پایداری مناسبی برخوردار است.