سمیه خاوری

هدف مقاله حاضر، تبیین عناصر برنامه درسی کارآفرینی فناورانه در دوره ابتدایی بود. پژوهش با رویکرد کیفی و روش مروری سیستماتیک انجام شد. با استفاده از کلید واژه های تخصصی مرتبط با برنامه درسی کارآفرینی فناورانه تا ماه مارس 2021، مقالات و کتاب ها مورد بررسی قرار گرفت و 44 منبع معتبر بررسی و تحلیل شد. نتایج نشان داد برنامه درسی کارآفرینی فناورانه در مؤلفه هدف بر پرورش صلاحیت های کارآفرینی فناورانه دانش آموزان؛ در مولفه محتوا بر محتوای نظری و عملی؛ در مولفه فعالیت های یادگیری به فعالیت های عملی و مبتنی بر مسئله؛ در مولفه راهبرد های یادگیری بر آموزش عمل محور و اصیل؛ و همچنین در زمینه ارزشیابی بر «ارزشیابی برای یادگیری» تأکید دارد. در پایان نتیجه گیری می شود برنامه درسی کارآفرینی فناورانه نیاز اصلی دانش آموزان دوره ابتدایی برای ایجاد اشتغال و توسعه کسب و کار های دانش بنیان و فناور خواهد بود.

هدف پژوهش حاضر شناسایی تفاوت سواد فناورانه دانش آموزان دوره دوم متوسطه با دبیران آن ها در آموزش و پرورش شهر همدان است که این تفاوت از منظر تفاوت نسلی مورد بررسی قرار می گیرد. در این پژوهش از روش توصیفی- پیمایشی استفاده شد و از بین تعداد 878 نفر دبیر زن و 12526 نفر دانش آموز دختر متوسطه دوره دوم با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی، ۲۶۵ دبیر و ۳۷۳ دانش آموز به عنوان حجم نمونه انتخاب شد. ابزار جمع آوری اطلاعات در این پژوهش دو پرسشنامه محقق ساخته مربوط به سواد فناورانه بوده است که با توجه به استانداردهای سواد فناورانه انجمن بین المللی فناوری آموزشی تهیه شده اند. روایی این پرسشنامه ها از طریق اعمال نظرات اصلاحی هفت نفر از صاحب نظران و پایایی آن ها با استفاده از ضریب آلفای کرانباخ به ترتیب برای پرسشنامه دبیران و دانش آموزان 92/0 و 89/0 محاسبه شد. تحلیل داده ها با استفاده از شاخص های آمار توصیفی، آزمون خی دو، یو من ویتنی و آزمون رتبه ای فریدمن نشان داد؛ بین سواد فناورانه دانش آموزان متوسطه و دبیران آن ها فاصله وجود دارد. همچنین درک دانش آموزان و دبیران از مؤلفه های پنجگانه سواد فناورانه به ترتیب فهم ارتباط فناوری و جامعه و فهم طراحی فناوری با بالاترین میانگین رتبه دارای اولویت اول تا دوم است. کم ترین بعد در دانش آموزان و دبیران آن ها مربوط به کسب توانایی های جهان فناورانه است. دبیران و دانش آموزان به عنوان دو نسل متفاوت از لحاظ سواد فناورانه و درک مؤلفه های آن با هم تفاوت دارند و این تفاوت با توجه به نظریه نابرابری دیجیتالی کاوسنی (2006) نشانه تفاوت نسلی است.