پژوهش های جامعه شناسی معاصر

در نتیجه انفجار اطلاعات و گسترش ارتباطات و به دنبال آن جهانی شدن در دنیای امروز که با طرح مسأله عدم قطعیت و به پایان رسیدن دوران علم زدگی دریچه ای نو به سوی انسان امروز باز شد و همین امر آغاز عصر پست مدرن را نوید داد. به دنبال آن هنر پست مدرن و لباس پست مدرن (لباس مفهومی) نیز شکل می گیرد. هنرمندان پست مدرن در این زمان با استفاده از تلفیق لباس با ویژگی های هنرهای تجسمی، حالات و صفات انسانی، حرکات اندام و گاه توانایی های بازیگری، مفاهیم موردنظر خود را نمایان ساخته اند و به این صورت است که لباس به عنوان مفهومی هنری مدنظر قرار می گیرد. هدف اصلی این لباس ها صرفاً پوشش بدن انسان نیست، بلکه نمایش صفات، احساسات و اندیشه های انسان است. مقاله حاضر تلاش دارد تا با استفاده از روش اسنادی و با رویکرد توصیفی- تحلیلی، به بررسی مفهوم لباس و تلقی لباس در هنر پست مدرن با تکیه بر نظریات جامعه شناس فرانسوی معاصر، پیر بوردیو بپردازد. نتایج پژوهش نشان می دهد لباس در آثار هنرمندان، بی واسطه یک اثر هنری و دارای بیان تلقی می شود که می تواند با مخاطب به دلیل نزدیکی با بدن و همراهی انسان در تمام ادوار تاریخی، به صورت ملموس ارتباط برقرار سازد؛ بنابراین شاهدیم که شکل تجسمی لباس در مقابل تفکر غالب کاربردی آن در تلاش برای کسب جایگاه در میدانی است که بوردیو آن را میدان قدرت می نامد؛ اما این ورود و تعریف ارایه شده جدید از لباس هنوز نتوانسته است در میدان های قدرت هنری به علت کمبود حجم و مقدار سرمایه های فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی از وضعیت مطلوب و درخوری برخوردار شود.

هدف پژوهش حاضر شناسایی تفاوت سواد فناورانه دانش آموزان دوره دوم متوسطه با دبیران آن ها در آموزش و پرورش شهر همدان است که این تفاوت از منظر تفاوت نسلی مورد بررسی قرار می گیرد. در این پژوهش از روش توصیفی- پیمایشی استفاده شد و از بین تعداد 878 نفر دبیر زن و 12526 نفر دانش آموز دختر متوسطه دوره دوم با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی، ۲۶۵ دبیر و ۳۷۳ دانش آموز به عنوان حجم نمونه انتخاب شد. ابزار جمع آوری اطلاعات در این پژوهش دو پرسشنامه محقق ساخته مربوط به سواد فناورانه بوده است که با توجه به استانداردهای سواد فناورانه انجمن بین المللی فناوری آموزشی تهیه شده اند. روایی این پرسشنامه ها از طریق اعمال نظرات اصلاحی هفت نفر از صاحب نظران و پایایی آن ها با استفاده از ضریب آلفای کرانباخ به ترتیب برای پرسشنامه دبیران و دانش آموزان 92/0 و 89/0 محاسبه شد. تحلیل داده ها با استفاده از شاخص های آمار توصیفی، آزمون خی دو، یو من ویتنی و آزمون رتبه ای فریدمن نشان داد؛ بین سواد فناورانه دانش آموزان متوسطه و دبیران آن ها فاصله وجود دارد. همچنین درک دانش آموزان و دبیران از مؤلفه های پنجگانه سواد فناورانه به ترتیب فهم ارتباط فناوری و جامعه و فهم طراحی فناوری با بالاترین میانگین رتبه دارای اولویت اول تا دوم است. کم ترین بعد در دانش آموزان و دبیران آن ها مربوط به کسب توانایی های جهان فناورانه است. دبیران و دانش آموزان به عنوان دو نسل متفاوت از لحاظ سواد فناورانه و درک مؤلفه های آن با هم تفاوت دارند و این تفاوت با توجه به نظریه نابرابری دیجیتالی کاوسنی (2006) نشانه تفاوت نسلی است.

هدف این مقاله مطالعه گونه شناسی (Typology) و شیوع شناسی (Prevalence) رفتارهای وندالیستی دانش آموزان دوره متوسط ناحیه یک همدان می باشد. تحقیق حاضر بر اساس روش پیمایش و با استفاده از ابزار پرسش نامه انجام شده است. پاسخ دهندگان به پرسشنامه، دانش آموزان دختر و پسری هستند که در دبیرستان های ناحیه یک آموزش و پرورش همدان مشغول به تحصیل بودند. حجم نمونه برابر با 400 نفر بوده که از میان 8500 نف ر دانش آموز دخ تر و 6500 نفر دانش آموز پس ر در رشته های نظری، فنی حرفه ای و کار و دانش انتخاب شده اند. شیوه نمونه گیری تصادفی بوده و پرسشنامه ها هم به صورت تصادفی در بین دانش آموزان توزیع شده است. بر اساس نتایج به دست آمده، می توان گفت که تمامی متغیرهای مستقل اعم از کنترل غیررسمی، تعلق اجتماعی، ناکامی اجتماعی، کنترل غیررسمی، احساس محرومیت نسبی و سرمایه اجتماعی بر متغیر وابسته تحقیق، یعنی وندالیسم تأثیرگذار بوده و آن را به صورت مستقیم و غیرمستقیم تحت تأثیر قرار داده اند. همچنین بررسی رابطه تک تک متغیرهای مستقل با متغیر وابسته نشان داد که متغیرهای سرکوب اجتماعی، تعلق اجتماعی، احساس محرومیت نسبی و ناکامی اجتماعی دارای رابطه معناداری با متغیر رفتارهای وندالیستی هستند و متغیرهای کنترل غیررسمی و سرمایه اجتماعی نیز رابطه معناداری با رفتارهای وندالیستی نداشتند. در این میان قوی ترین همبستگی، متعلق به رابطه بین متغیرهای ناکامی اجتماعی و رفتارهای وندالیستی بود.

طی دهه های اخیر به تدریج محلات نابسامان و سکونتگاه های غیررسمی، به طور عمده در حاشیه شهر های بزرگ کشور، خارج از برنامه رسمی توسعه شهری و به صورت خودرو شکل گرفته و گسترش یافته است. اسکان غیررسمی در ایران مانند بسیاری از دیگر کشور های جهان، پدیده ای روبه رشد می باشد که شهر های کشور را با مسائل جدیدی روبه رو ساخته است. اسکان غیررسمی، به سبب ایجاد فقر و گسترش آن و نیز به مخاطره انداختن محیط زیست و تحمیل هزینه های سنگین برای حل مشکلات، تهدیدی جدی برای پایداری و انسجام جامعه شهری تلقی می گردد، سکونت گاه های غیررسمی به عنوان آیینه تمام نمای مسائل شهری، جایگاه و اهمیت خاصی در تحقیقات علمی پیدا کرده است. محله یحیی آباد شهر آران و بیدگل نیز به عنوان یکی از سکونتگاه های مورد اشاره می باشد که با پدیده اسکان غیررسمی مواجه است. در این پژوهش به بررسی آسیب شناسی کالبدی و ناامنی آن در فضا های شهری پرداخته می شود. لذا منطقه مورد مطالعه با استفاده از نرم افزار های سیستم اطلاعات جغرافیایی و گوگل ارث، موقعیت یابی شده و توزیع فراوانی، درصد گرایش به انحراف و کجروی اجتماعی و ناامنی بررسی می شود. مطالعات نشان داد گرایش به انحرافات اجتماعی (مصرف سیگار، مصرف مواد مخدر و...) در محلات حاشیه نشین بیشتر غیر حاشیه نشین می باشد که همه این عوامل در کنار هم باعث بروز ناامنی در فضای شهری آران و بیدگل شده است.

تعهد سازمانی یکی از مهم ترین اشکال گرایش های مثبت سازمانی است؛ که موجب اثربخشی سازمانی و بهزیستی کارکنان می گردد. هدف اصلی این مقاله بررسی تأثیرعدالت سازمانی بر تعهد سازمانی است، علاوهبرآن تلاش می کند به بررسی نقش میانجی متغیر های هویت اجتماعی و اعتماد سازمانی بپردازد.جامعه آماری تحقیق حاضر را کلیه معلمان شهر سقز که در سال تحصیلی 93-1392 در سه مقطع آموزش ابتدایی، راهنمایی و متوسطه مشغول به تدریس بودند، تشکیل می دهد. نمونه تحقیق برابر با 328 نفر است که با روش نمونه گیری طبقه بندی انتخاب شده اند. نتایج تحقیق نشان داد، تأثیرعدالت سازمانی بر تعهد سازمانی غیرمستقیم و از طریق متغیر های میانجی هویت اجتماعی و اعتماد سازمانی صورت می گیرد.همچنین نتایج حاکی از آن است که تأثیرمستقیماعتماد به سازمانبر متغیر وابسته بیش از هویت اجتماعی است.در مجموع نتایج تحقیق نشان می دهد که برای تبیین تعهد سازمانی معلمان وکسب شناخت عمیق از رابطه ی آنان با سازمان آموزش و پرورش، علاوه بر بررسی رابطه مبادله اجتماعی و هنجار بده و بستان، توجه به هویت اجتماعی و همذات پنداری سازمانی یا احساس یگانگی وتعلق به سازمان ضروری است.

یکی از چالش های کنونی حیات شهری، وجود ناهنجاری های اجتماعی و رفتارهای خشونت آمیزشهروندان است. گمان می رفت با امکان برخورداری از رفاه مادی و نیز رشد کالبدی که در شهرها اتفاق می افتد، آسایش و امنیت بیشتر تحقق یابد؛ اما شواهد موجود از فرآیند توسعه ی معکوس حکایت دارد و مقداری از این ناآرامی ها و کنش های پرمخاطره شهری ناشی از شرایط کالبدی- مکانی و طراحی شهری است. هدف اصلی این پژوهش، «سنجش رابطه ی بین فضاهای بی دفاع با خشونت های شهری» است و «شناخت ویژگی های کالبدی و اجتماعی فضاهای بی دفاع»، از دیگر اهداف می باشد.برای مطالعه ویژگی های فضاهای شهری و نقش آن در خشونت های شهری از نظریات گوناگون جامعه شناسی، روان شناسی اجتماعی و طراحی شهری استفاده شد.روش پژوهش مبتنی بر پیمایش و ابزار پرسشنامه است. پرسشنامه ی محقق ساخته پژوهش، ابعاد خشونت شهری را در چهار مؤلفه ی خشونت روانی، خشونت فیزیکی، خشونت اقتصادی و خشونت اجتماعی با 28 گویه ساخته شده مورد سنجش قرار داده است. که در 27 نقطه شهر تهران در قالب فضاهای بی دفاع و فضاهای با دفاع اجرا گردید. تعداد 400 نفر از شهروندان تهرانی نمونه ی تحقیق را شامل می شوند که از پنج حوزه ی شهری شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز تهران برگزیده شدند. تکنیک انتخاب نمونه ها مبتنی بر نمونه گیری سهمیه ای در فضاهای مورد مطالعه بر اساس زمان مراجعه پرسشگران بوده است.یافته های پژوهش نشان می دهد میزان بروز خشونت های شهری در فضاهای مختلف شهری به یک میزان نیست و برخی فضاهای شهری (فضاهای بی دفاع) به سبب ویژگی های کالبدی و اجتماعی به صورت بالقوه پذیرای خشونت هستند و بستری مطمئن برای فعالیت های امنیت زدا و خشونت آمیز فراهم می کنند. میانگین خشونت در مناطق مختلف شهر از نظر میزان وقوع خشونت، با تفاوت معنادار مورد تأیید قرار می گیرد.