سجاد طاهرزاده قهفرخی

به دلیل اهمیت تحصیل در جوامع امروزی، اضطراب مدرسه به عنوان یک مسئله در حیطه سلامت روان دانش آموزان مورد توجه قرار گرفته است. هدف این پژوهش ارائه مدل پیش بینی اضطراب مدرسه بر اساس ذهنیت های طرح واره ای و دشواری در تنظیم هیجان با نقش میانجی تحمل پریشانی در دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر ایلام بود. روش پژوهش توصیفی همبستگی از نوع مدلیابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر ایلام در سال تحصیلی 1402-1401 بودند که بر اساس آمار آموزش وپرورش تعداد آن ها 3521 نفر در قالب 16 مدرسه بود. حجم نمونه با توجه به جدول کرجسی و مورگان تعداد 361 نفر با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه تحمل پریشانی سیمونز و گاهر (2005)، پرسشنامه دشواری در تنظیم هیجان گراتز و رومر (۲۰۰۴)، پرسشنامه ذهنیت طرح واره ای لوبستال و همکاران (2010) و پرسشنامه اضطراب مدرسه فیلیپس (1987) استفاده شد. داده ها با مدل یابی معادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان داد که بین ذهنیت های طرحواره ای و دشواری در تنظیم هیجان و تحمل پریشانی با اضطراب مدرسه رابطه معناداری وجود دارد (0/01>P). همچنین مدل پژوهش از برازش مطلوبی برخوردار است و ذهنیت های طرحواره ای و دشواری در تنظیم هیجان به طور مستقیم و با میانجی گری تحمل پریشانی بر اضطراب مدرسه در دانش آموزان تاثیر گذار و قابل پیش بینی می باشد (0/073=RMSEA و 0/906=GFI و 0/921=CFI و 0/913=NFI). نتیجه گرفته می شود دانش آموزانی که ذهنیت های طرحواره ای ناسازگار دارند و در تنظیم هیجان های خود مشکل دارند، قادر به تحمل پریشانی در موقعیت های پرچالش مدرسه نیستند و در نتیجه دچار اضطراب می شوند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی مداخلات کارکردهای اجرایی بر انعطاف پذیری شناختی، حافظه کاری و پیشرفت تحصیلی ریاضی در دانش اموزان با عملکرد هوشی مرزی انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی با پیش آزمون– پس آزمون و پیگیری همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر و پسر با هوشبهر مرزی(70تا 85) پایه سوم ابتدایی شهر یزد بودند که تعداد 40 نفر از انها به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و بطور تصادفی در دو گروه ازمایش و کنترل قرار گرفتند. برای آموزش مداخلات کارکردهای اجرایی از بسته آموزشی کارکردهای اجرایی که شامل 10 بازی آموزشی نرم افزاری و 10 بازی آموزشی دستی (مداد-کاغذی) بود استفاده شد. برای بررسی تأثیر این بسته بر انعطاف پذیری شناختی، حافظه کاری و پیشرفت تحصیلی ریاضی از آزمون های ویسکانسین، حافظه دیداری کورنولدی، خرده آزمون فراخنای ارقام وکسلر و آزمون کی مت استفاده شد. داده های بدست آمده با استفاده از روش تحلیل واریانس چند متغیره با اندازه گیری مکرر مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده از اجرای این بسته آموزشی نشان داد که آموزش کارکردهای اجرایی توانسته در بهبود انعطاف پذیری شناختی، حافظه کاری دیداری و شنیداری و پیشرفت تحصیلی در ریاضی به طور معناداری مؤثر واقع شود. بیشترین تأثیر از مداخله در بهبود تعداد طبقات کشف شده در آزمون ویسکانسین (انعطاف پذیری شناختی) و سپس حافظه دیداری مشاهده شد. این مداخله نتوانست در کاهش زمان واکنش آزمودنی ها تأثیر معنی داری داشته باشد. درمجموع، این پژوهش اثربخشی مداخلات کارکردهای اجرایی بر انعطاف پذیری شناختی، حافظه کاری و پیشرفت تحصیلی ریاضی در دانش اموزان با عملکرد هوشی مرزی را تأیید کرد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل پیش بینی تمایل به خودکشی بر اساس طرحواره های ناسازگار اولیه با نقش میانجی شیوه های حل مسئله در نوجوانان شهر ایلام انجام گرفت. روش: پژوهش حاضر توصیفی- همبستگی از نوع مدلیابی معادلات ساختاری است، جامعه آماری پژوهش شامل تمامی نوجوانان 13 تا 18 سال شهر ایلام در شش ماهه اول سال 1401 (14384 نفر) بودند. نمونه پژوهش 328 نفر است که طبق فرمول کوکران در دو مرحله به صورت نمونه گیری تصادفی طبقه ای (برحسب جنسیت) و نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری شامل، پرسشنامه افکار خودکشی بک (1999)، پرسشنامه استاندارد طرح واره یانگ و براون (2001) و پرسشنامه شیوه های حل مسئله هپنر و پترسن (1987) بود. برای تحلیل داده ها از روش مدلیابی معادلات ساختاری و تحلیل مسیر به کمک نرم افزارهای SPSS و AMOS استفاده شد. یافته ها: طرحواره های ناسازگار اولیه به طور مستقیم و نیز با میانجی شیوه های حل مسئله بر تمایل به خودکشی در نوجوانان شهر ایلام تاثیرگذار و قابل تبیین است. نتیجه گیری: شیوه های حل مسئله می تواند در تاثیر طرحواره های ناسازگار اولیه بر تمایل به خودکشی نوجوانان نقش میانجی داشته باشد. به این ترتیب می توان با شناسایی طرحواره های ناسازگار اولیه در نوجوانان، با آموزش شیوه های حل مسئله کارآمد، تمایل به خودکشی در موقعیت های بحرانی را در آنها کاهش داد.

هدف اصلی این مقاله، پیش بینی عملکرد شغلی معلمان براساس سبک رهبری توزیعی مدیران و راهبرد های خودمدیریتی می باشد. روش پژوهش توصیفی - همبستگی و جامعه آماری آن شامل کلیه ی معلمان مدارس ابتدایی شهرستان ملکشاهی در سال تحصیلی 1400-1399 به تعداد 156 نفر بود که در پژوهش حاضر، به دلیل حجم پایین جامعه آماری به صورت کل شماری، تعداد 156 نفر مورد بررسی قرار گرفت. ابزار مورد استفاده مقیاس استاندارد عملکرد شغلی پاترسون(1970)، مقیاس رهبری توزیعی ایلمور ودیویس(2009) و مقیاس راهبرد های خودمدیریتی ملاحسینی و برخورداری(1386) می باشد. یافته های توصیفی نشان داد که میزان عملکرد شغلی، رهبری توزیعی و راهبرد های خودمدیریتی و مؤلفه های آنها در سطح بالاتر از متوسط قرار دارند. نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشان داد در سطح معنی داری 05/0 بین رهبری توزیعی و راهبرد های خودمدیریتی با میزان عملکرد شغلی معلمان ابتدایی شهرستان ملکشاهی رابطه معنادار و مستقیم وجود دارد. نتایج ضریب تعیین نیز در تحلیل مدل رگرسیونی نشان داد که سهم رهبری توزیعی و راهبرد های خودمدیریتی بر عملکرد شغلی معلمان مدارس ابتدایی شهرستان ملکشاهی به میزان 1/39 درصد، میزان سهم همزمان کلیه مؤلفه های رهبری توزیعی 9/26 درصد و میزان سهم همزمان کلیه مؤلفه های راهبرد های خودمدیریتی 7/23 درصد است. در راستای یافته های پژوهش جهت بهبود عملکرد معلمان، پیشنهادهایی مرتبط براساس مؤلفه های رهبری توزیعی و نیز راهبردهای خود مدیریتی معلمان ارائه شد.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش فلسفه بر پرورش مهارت های استدلال و خلاقیت دانش آموزان دختر متوسطه اول بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل است. جامعهآماری کلیه دانش آموزان دختر متوسطه اول شهر ایلام در سال تحصیلی 1399-1400 می باشد (4850 نفر). نمونه پژوهش 40 نفر از این دانش آموزان است که طبق نرم افزار جی پاور به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده اند، ابتدا از دو منطقه آموزش و پرورش شهر ایلام یک منطقه و از بین مدارس متوسطه اول دخترانه یک مدرسه و سپس از بین دانش آموزان 40 نفر انتخاب و در دو گروه آزمایش (20 نفر) و کنترل (20 نفر) به صورت تصادفی قرار گرفتند. گروه آزمایش به مدت 9 جلسه یک ساعته، تحت آموزش فلسفه به وسیله داستان های فلیپ کم قرار گرفتند و گروه کنترل هیچ آموزشی را دریافت نکرد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه خلاقیت عابدی (1363) و پرسشنامه استدلال تامسون (2005) استفاده شده است. جهت تحلیل داده ها، آزمون کواریانس چند متغیره و آزمون t به کار گرفته شده است. یافته های پژوهش نشان داد که آموزش فلسفه بر افزایش خلاقیت و استدلال دانش آموزان موثر بوده است. آموزش فلسفه موجب بالارفتن قدرت پردازش اطلاعات می شود و تمرکز دانش آموزان را بر ابعاد مختلف یک مسئله بالا می برد، در نتیجه می تواند خلاقیت و استدلال را در آنها بالا ببرد.

تحقیق حاضر با هدف تعیین رابطه حساسیت اضطرابی و باورهای فراشناختی با اضطراب امتحان در بین دانشجویان باختر شهر ایلام انجام شد. روش تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر دانشجویان مشغول به تحصیل مؤسسه آموزش عالی باختر در سال تحصیلی 1400-1399 به تعداد 750 نفر است. تعداد نمونه این پژوهش بر اساس نرم افزار جی پاور، 256 نفر بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه باورهای فراشناختی (MCQ-30) (ولز و کارترایت، 2004)، شاخص حساسیت اضطرابی- تجدیدنظرشده (ASI-R)، (تیلور و کاکس 1998)، و سیاهه اضطراب امتحان (اسپیلبرگر،1980) استفاده شد. جهت تحلیل داده ها، از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد که بین تمام مؤلفه های باورهای فراشناختی شامل باورهای مثبت درباره نگرانی، کنترل ناپذیری و خطر، اطمینان شناختی ضعیف، نیاز به کنترل افکار و خودآگاهی شناختی ضعیف با اضطراب امتحان رابطه مثبت و معنا داری وجود دارد. همچنین بین حساسیت اضطرابی و اضطراب امتحان در بین دانشجویان دانشگاه باختر ایلام رابطه معناداری وجود دارد (57/0r=). همچنین یافته ها نشان داد که معادله رگرسیون معنادار است و حساسیت اضطرابی و کنترل ناپذیری و خطر با هم 42درصد اضطراب امتحان را پیش بینی می کنند. بنابراین می توان نتیجه گیری کرد که حساسیت اضطرابی و باورهای فراشناختی از متغیرهای مهم در اضطراب امتحان دانشجویان هستند و با افزایش حساسیت اضطرابی و کنترل ناپذیری و خطر، میزان اضطراب امتحان افزایش می یابد.

گسترش بیماری کرونا و اضطراب کرونا با تعطیلی مدارس و تغییر سریع شیوه آموزشی، بر زندگی تحصیلی و آموزشی دانش آموزان تأثیرگذار بوده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه اضطراب کرونا با بهزیستی تحصیلی دانش آموزان با توجه به نقش میانجیگری امید تحصیلی بود. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان دوره اول و دوم متوسطه شهر ارومیه است (حدوداً 20000 نفر)، نمونه پژوهش شامل 400 نفر است که با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده اند. جهت جمع آوری داده ها از سه پرسشنامه، مقیاس اضطراب کرونا ویروس ( CDAS ) (علی پور و همکاران، 1398)، مقیاس امید به تحصیل ( AHS ) (خرمایی و کمری، 1395)، و پرسشنامه استاندارد بهزیستی تحصیلی پیترینن و همکاران (2014) استفاده شد که به صورت آنلاین در اختیار دانش آموزان قرار گرفت. داده های جمع آوری شده به وسیله آزمون تحلیل مسیر و با استفاده از نرم افزار لیزرل مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. یافته های به دست آمده در سطح (01/0 > P ) نشان داد بین اضطراب کرونا با امید تحصیلی و بهزیستی تحصیلی دانش آموزان رابطه منفی و معناداری وجود دارد و امید تحصیلی نقش میانجیگری را بین اضطراب کرونا و بهزیستی تحصیلی دانش آموزان ایفا می کند. درنتیجه افزایش اضطراب کرونا با کاهش امید به تحصیل همراه می شود و این کاهش امید تحصیلی منجر به کاهش بهزیستی دانش آموزان می گردد. بر این اساس، نیاز است تا مدارس و نظام آموزشی در زمان حضور بیماری کرونا و پس ازآن، آموزش ها، اقدامات و مشاوره های لازم را برای بهبود اضطراب کرونا، بهزیستی تحصیلی و امید تحصیلی دانش آموزان انجام دهند.

موضوع مقاله حاضر بررسی تغییرات مختلف جسمانی، شناختی، اجتماعی دوره نوجوانی از دیدگاه های مختلف و اختلالات این دوره می باشد. هدف اصلی پژوهش بررسی تغییرات مختلف نوجوان از دیدگاه های مختلف روانشناسی رشد و بررسی اختلالات روانی و مشکلات اجتماعی نوجوانان در این دوره می باشد. در این پژوهش از کتاب های دانشگاهی موجود در این زمینه و تجربیات شخصی نویسنده در برخورد با نوجوانان استفاده شده است. نتایج بررسی ها نشان داده است که با ورود به دوره نوجوانی، انسان با یک سری تغییرات بنیادی و اساسی در زمینه جسمی و روانی روبرو می شود. این تغییرات ناشی از زمینه ژنتیکی و عوامل محیطی و اجتماعی نوجوان است. دیدگاه های مختلف با تاکید بر این دو عامل این تغییرات را تشریح می کنند. خانواده، مدرسه، گروه همسالان و ... در ایجاد این تغییرات بصورت بهنجار و ناهنجار بسیار تاثیر گذار هستند. برخورد ناصحیح خانواده، مدرسه و همسالان با نوجوان و تغییرات جسمی روانی او می تواند زمینه ساز بسیاری از مشکلات و اختلالات این دوره باشد. ما در این پژوهش به اختلالات این دوره پرداخته ایم.

هدف پژوهش حاضر پیش بینی تعلل ورزی تحصیلی بر اساس ابعاد کمال گرایی، باورهای هوشی و وانمودگرایی در دانش آموزان دختر دبیرستانی شهر ایلام است. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر دبیرستانی شهر ایلام در سال تحصیلی 98-97 بود که طبق آمار آموزش و پرورش حدوداً 3000 نفر می باشد. حجم نمونه این پژوهش با توجه به جدول مورگان 340 نفر است که به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده اند. برای جمع آوری داده ها مقیاس کمال گرایی چندبعدی تهران، مقیاس باورهای هوشی، مقیاس نشانگان وانمودگرایی و مقیاس تعلل ورزی تحصیلی به کار برده شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیری استفاده گردید. یافته های پژوهش نشان داد که بین ابعاد کمال گرایی، باورهای هوشی و وانمودگرایی دانش آموزان با تعلل ورزی تحصیلی رابطه وجود دارد و کمال گرایی، باورهای هوشی و وانمودگرایی به خوبی می توانند تعلل ورزی تحصیلی را پیش بینی کنند. بنابراین با توجه به این یافته ها نتیجه گیری می شود که هرچه دانش آموزان کمال گرایی بالاتر، باورهای هوشی ذاتی و وانمودگرایی بالاتری داشته باشند بیشتر دچار تعلل ورزی می شوند.