دانشجویان مهندسی

نقد و ارزیابی کتاب های آموزشی یکی از مباحث مهم در زمینة تهیه و تدوین منابع درسی است. در همین راستا، مقالة حاضر به ارزیابی و نقد کتاب انگلیسی برای دانشجویان رشتة مهندسی (عطایی و همکاران 1394)، از مجموعة نسل نوین کتاب های انگلیسی تخصصی ( ESP ) دانشگاهی، می پردازد. برای ارزش یابی این کتاب از مدل نقد ارائه شدة محمودی و احمدی صفا (1393)، که به صورت اختصاصی برای کتاب های انگلیسی برای اهداف ویژه طراحی شده است، استفاده می شود. نتیجة این بررسی نشان می دهد این کتاب در مقایسه با نسل پیشین کتاب های انگلیسی برای اهداف دانشگاهی ( EAP ) تولیدشده توسط سازمان سمت هم خوانی بسیار بیش تری با نظریه های علمی و یافته های تجربی مرتبط با آموزش زبان خارجی دارد. هرچند این اثر درکنار نقاط قوت خود نقاط ضعفی هم دارد که در متن مقاله به تفصیل به آن ها پرداخته شده است.

سیر تحولات اقتصادی کشورها از اقتصاد منبع بنیان به اقتصاد دانش بنیان، ضرورت تحول مأموریت دانشگاه ها از آموزش و پژوهش به سه گانه آموزش، پژوهش و کارآفرینی را دوچندان می کند. دانشجویان به عنوان یکی از مهم ترین سرمایه های انسانی دانشگاه ها در تحقق این امر نقش کلیدی دارند. هدف این پژوهش شناسایی و سنجش عوامل تأثیرگذار بر قصد کارآفرینانه در دانشجویان مهندسیِ دانشگاه الزهرا است. برای این منظور از راهبرد پیمایش با حجم نمونه 438 نفر استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که ویژگی های شخصیتی کارآفرینی بین دانشجویان با نگرش به کارآفرینی در آن ها رابطه مثبت معنادار دارد. همچنین نگرش به کارآفرینی با قصد کارآفرینانه دانشجویان رابطه مثبت معنادار دارد. در عوامل زمینه ای، رابطه مثبتِ معنادار بین حمایت های درک شده از کارآفرینی و قصد کارآفرینانه ملاحظه شد اما رابطه منفیِ معنادار بین موانع درک شده از کارآفرینی و قصد کارآفرینانه ملاحظه نشد. همچنین در بین رشته های مختلف مهندسی، دانشجویان رشته مهندسی مکانیک و در بین سال های مختلف تحصیلی، دانشجویان سال اول، بیشترین قصد کارآفرینانه را دارند. مهم ترین توصیه های سیاستی این پژوهش شامل آموزش های کارآفرینی به دانشجویان، پایش مستمر نگرش به کارآفرینی و قصد کارآفرینانه دانشجویان و در نهایت انجام فعالیت های ترویجی و اصلاحات ساختاری به منظور افزایش حمایت از کارآفرینیِ دانشجویی و کاهش موانع کارآفرینیِ دانشجویی است.

آینده پایدار با توسعه ذهنیت جهانی ازطریق پرورش مهارت ها و نوآوری در دانشگاه های پایدار شکل می گیرد. در این راستا هدف پژوهش، تحلیل کانونی پرورش مهارت های مبتنی بر توسعه پایدار بر شایستگی نوآوری دانشجویان مهندسی دانشگاه سیستان و بلوچستان بوده است. روش پژوهش همبستگی بوده است که در جامعه دانشجویان تحصیلات تکمیلی گروه مهندسی دانشگاه سیستان و بلوچستان با نمونه 265 نفری بر اساس روش تصادفی ساده در سال 1399 اجرا شده است. ابزار پژوهش دو پرسشنامه مبتنی بر مدل پرورش مهارت های مبتنی بر توسعه پایدار مولدرز و فونسیکا (2018) و مبتنی بر مدل شایستگی نوآوری دانشجویان کیانین و باتر (2018) بوده است. پایایی براساس آلفای کرانباخ به ترتیب 88/0 و 79/0 و روایی تأییدی و محتویی در هر دو ابزار مناسب گزارش شده است. روش تجزیه و تحلیل با استفاده از نرم افزار SPSS تحلیل کانونی و رگرسیون بوده است. نتایج نشان داد، بین کلیه مولفه هایی پرورش مهارت های مبتنی بر توسعه پایدار و شایستگی نوآوری دانشجویان مهندسی با ضریب تعیین 98/0 رابطه وجود دارد از طرفی کلیه مولفه های پرورش مهارت ها قدرت پیش بینی مولفه های شایستگی فردی، بین فردی و شبکه ای در نوآوری را دارند. می توان گفت در ایجاد شایستگی نواوری دانشجویان، مهارت های کلیدی بین-فردی، تفکر سیستمی، پیش بینی کننده، هنجاری و راهبردی نقش دارند و دانشگاه ها با پرورش مهارت های پایدار در جهت ایجاد شایستگی های نوآوری در شکل دهی آینده جامعه پایدار سازنده هستند.

هدف: مدل سازی ریاضی که فرآیند دوسویه ترجمه بین مسائل دنیای واقعی و ریاضیات است، می تواند برای ایجاد انگیزه، رشد توانمندی های شناختی و ارتقاء توانایی انتقال دانش ریاضی به حوزه های دیگر همچون علوم مهندسی به کار رود. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر تدریس معادلات دیفرانسیل بر اساس رویکرد مدل سازی در عملکرد حل مسئله دانشجویان فنی و مهندسی در مقایسه با تدریس سنتی انجام پذیرفت. روش: در این پژوهش از روش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. دانشجویان دانشکده فنی و مهندسی واحد تهران مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی جامعه آماری این پژوهش را تشکیل دادند. نمونه آماری در دسترس و شامل دو گروه هر یک با 33 دانشجوی مهندسی بود. معادلات دیفرانسیل مرتبه اول تفکیک پذیر، خطی و همگن در گروه آزمایش با رویکرد مدل سازی و در گروه کنترل به روش سنتی تدریس شد. تلفیقی از نتایج آزمون تعیین سطح ریاضی عمومی و پیش آزمون مدل سازی به عنوان متغیر مداخله گر در آزمون تحلیل کوواریانس به کار گرفته شد. یافته ها: داده های مستخرج از آزمون ها با نرم افزار SPSS  نسخه 26 تحلیل شد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که تدریس معادلات دیفرانسیل بر اساس رویکرد مدل سازی علاوه بر افزایش توانمندی به کارگیری دانش ریاضی در حوزه های مهندسی، به صورت معناداری می تواند عملکرد حل مسئله دانشجویان را بهبود بخشد. 

امروزه این نگاه نهادینه شده است که دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی، می توانند رویکردهای آموزشی و یادگیری خود را از طریق برنامه درسی ارتقا دهند. مطالعات اخیر نشان داده است که بسیاری از دانشگاه های جهان در حال انطباق برنامه های درسی و رویکردهای آموزشی خود با نیازهای صنعت 4.0 هستند. هدف از مطالعه کنونی، شناسایی مهارت های دیجیتالی قابل تامل در تدوین برنامه درسی دانشجویان مهندسی و ارائه سازوکارهایی جهت انطباق شایستگی های دانشجویان مهندسی با صنعت 4.0 می باشد. روش مطالعه، فراترکیب یا سنتز پژوهی با استفاده از گام های شش گانه سندلوسکی و باروسو (2006) بوده است. با جستجو در پایگاه های معتبر تعداد 61 مطالعه مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته و مضمون سازی گردید. یافته های پژوهش نشان داد که مهارت های موردنیاز دانشجویان مهندسی در برنامه های درسی شامل: 1. مهارت های فناورانه و دیجیتالی؛ 2. مهارت مهندسی و 3. مهارت های پایه می باشد. همچنین یافته های پژوهش 21 سازوکار ازجمله 1. طراحی برنامه درسی منطبق با الزامات صنعت 4.0؛ 2. استفاده و کاربرد عملی فناوری های دیجیتال در برنامه های درسی موسسات آموزش  عالی 3. تدوین برنامه درسی همگرا براساس فناوری های نوین  و تغییرات بنیادین در ساختار آموزش، محتوای دروس و تدریس 4. آموزش آزمایشگاه محور و عملی در برنامه های درسی آموزش مهندسی؛ 5. آموزش دانشجویان بر اساس یک بستر فناورانه را جهت توسعه مهارت های دیجیتالی در برنامه های درسی مهندسی برای انطباق با تقاضاهای صنعت 4.0 الزامی می داند. در پایان این مقاله، رهنمودهای عملیاتی برای به روزرسانی برنامه های درسی دانشگاهی ارائه می نماید.

 یادگیری و انگیزش دانشجویان همواره از موضوعات مهم در آموزش عالی بوده اند و عوامل مؤثر بر آنها به شیوه های مختلف مورد بررسی قرار گرفته اند. تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر روش تدریس بر انگیزش و یادگیری دانشجویان انجام شده است. تحقیق به صورت پیمایشی و در بین دانشجویان دانشگاه زنجان انجام شد. داده ها با استفاده از پرسش نامه به صورت حضوری و برخط جمع آوری شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS 22 و Smart PLS 3 استفاده شد. یافته ها نشان داد در کل، رابطه معناداری بین متغیرها وجود دارد ولی این همبستگی در دانشکده های علوم و کشاورزی معنادار نبود. همچنین روش تدریس تأثیر معناداری بر انگیزش و یادگیری دانشجویان داشت. به علاوه، انگیزش نقش میانجی را در رابطه بین روش تدریس و یادگیری دانشجویان ایفا می کرد. نتایج آزمون میانگین نشان داد که تفاوت معناداری در متغیرهای پژوهش در بین دانشجویان دختر و پسر وجود ندارد. به علاوه، مدل تحقیق در بین دانشجویان دانشکده های مهندسی با دانشکده های علوم انسانی و علوم، تنها در یک مسیر (تأثیر روش تدریس بر انگیزش) تفاوت معناداری داشت

ریاضی در آموزش مهندسی جایگاه ویژه ای دارد. در این تحقیق ضمن بیان اهمیت توجه به آموزش مهندسی از بعد آموزش مدلسازی ریاضی، بر شناسایی و دسته بندی خطاهای دانشجویان در حل معادلات دیفرانسیل تأکید شده است. بدین منظور، برگه های  امتحانی 43 دانشجوی سال اول و دوم مهندسی که درس معادلات دیفرانسیل را در نیمسال دوم سال تحصیلی 91-1390 با محقق گرفته بودند، بررسی و خطاهای این دانشجویان در حل معادلات دیفرانسیل به عنوان یکی از عوامل افت تحصیلی ریاضی در این درس در نظر گرفته شده است. همچنین، مدل چهار مرحله ای شامل تشخیص (معادله دیفرانسیل)، فراخوانی (مناسب ترین راهبرد برای حل معادله دیفرانسیل)، اجرا (راهبرد فراخوانی شده) و بازنگری (راهبرد اجر اشده) با عنوان بافت برای تحلیل خطا در حل معادلات دیفرانیسل معرفی شده است و به عنوان یک طرح شبه آزمایشی، پس از اینکه دانشجویان در معرض مدل تحلیل خطای بافت قرار گرفتند، عملکرد آنها در پس آزمون در مقایسه با پیش آزمون تحلیل شده است. درصد بروز خطا در تشخیص از 44% به 21% کاهش یافته در حالیکه درصد بروز خطا در فراخوانی از 15% به 25% افزایش یافته است. درصد بروز خطا در اجرا و بازنگری تغییر قابل توجهی نداشته اند.

هدف کلی از انجام این پژوهش بررسی نقش سرمایه اجتماعیدر ارتقای آمادگی کارآفرینی دانشجویان مهندسی دانشگاه شیراز است. روش پژوهش در این مقاله، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه مورد بررسی شامل تمام دانشجویان مهندسی دانشگاه شیراز است که از طریق روش نمونه گیری دردسترس 103 نفر انتخاب و مطالعه شدند. به منظور گردآوری داده های پژوهش از پرسش نامه های آمادگی کارآف رینی اومن ی و دیگران (2009) و همچنی ن از پرسش نامه سرمایه اجتماعی گیو و دیگران (2013) استفاده شد. برای سنجش روایی پرسش نامه ها از روایی محتوایی و صوری و بررسی توسط استادان متخصص حوزه و به منظور پایایی آن از آلفای کرونباخ استفاده شد که پایایی پرسش نامه اومنی و دیگران و پرسش نامه گیو و دیگران، به ترتیب 77/0 و 74/0 محاسبه شد. پس از محاسبه روایی و پایایی، این ابزار در بین افراد نمونه توزیع شد و سپس داده ها با استفاده از روشهای آماری T تک نمونه ای، ضریب همبستگی پیرسون و مدل معادلات ساختاری مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج آزمون T تک نمونه ای نشان داد که وضعیت سرمایه اجتماعی و آمادگی کارآفرینی در دانشجویان مهندسی بالاتر از سطح قابل قبول است. نتایج آزمون همبستگی پیرسون با استفاده از نرم افزار SPSS حاکی از آن است که بین سرمایه اجتماعی و تمام مؤلفه ه ای آن با آمادگ ی کارآفرین ی رابط ه مثب ت و معن اداری وج ود دارد. نتای ج آزم ون معادلات ساخت اری با استف اده از ن رم افزار lisrel8.8 نش ان داد که سرمای ه اجتماع ی پیش بینی کننده مثبت و معنادار آمادگی کارآفرینی در دانشجویان مهندسی است.

هدف از پژوهش حاضر بررسی کیفی نقش بازتاب فراشناختی در حل مسئله ریاضی دانشجویان مهندسی است. جامعه آماری تحقیق شامل دانشجویان مهندسی عمران، مکانیک و الکترونیک است که در سال تحصیلی 94-1393 در دانشگاه شهید باهنر کرمان مشغول به تحصیل بودند و تعداد 12 نفر از آنان با استفاده از نمونه گیری هدفمند برای انجام مصاحبه انتخاب شدند. در این مقاله بازتاب فراشناختی بر روی حل مسئله دانشجویان مهندسی در دو مقوله دانش و نظارت فراشناختی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این تحقیق نشان داد که «بازتاب»می تواندتواناییحلمسئلهریاضیدانشجویانمهندسیراافزایشدادهوتواناییکنترلوارزیابیدرستیدرشرایطحلمسئلهبهآنهابدهد.این پژوهش نشان می دهد حل مسئله امروزه چیزی فراتر از راه حلهای جزئی و به کاربردن آنها برای حل مسائل در دسترس است بلکه می تواند راهی برای تشویق دانشجویان مهندسی باشد تا با علم مهندسی به حل مسائل دنیای واقعی بپردازند؛ زیرا حل مسائل دنیای واقعی فراگیران را به استدلال و قضاوت در سطوح بالاتر و همچنین یافتن ایده های جدید وامی دارد.

تعیین دقیق سطح دانش زیست محیطی رشته های مهندسی بدلیل اهمیت آن در آینده شغلی آنها و درگیر شدن در فعالیت های مرتبط با محیط زیست حائز اهمیت است. در این پژوهش به ارزیابی سطح دانش زیست محیطی دانشجویان رشته های مهندسی در دانشگاه صنعتی سهند تبریز پرداخته شده است. در این رابطه پیمایش آماری از 360 نفر از دانشجویان دانشگاه با روش نمونه گیری طبقه ای از 3 دانشکده مهندسی دانشگاه در مقاطع کارشناسی و ارشد به تفکیک جنسیت بعمل آمد. ارزیابی با استفاده از یک پرسشنامه استاندارد انجام پذیرفته و داده های حاصله با استفاده از نرم افزار آماری Excel پردازش شد. نتایج نشان داد که 44.5% از دانشجویان فاقد سطح مطلوبی از دانش محیط زیست هستند. در این میان تنها 10 درصد دانشجویان مورد بررسی، عملکرد دانشگاه را در مورد بالابردن دانش زیست محیطی دانشجویان خوب اعلام کردند. 32.4 % از دانشجویان مورد بررسی اذعان داشتند که ارتقاء دانش زیست محیطی دانشجویان فوق العاده ضرورت دارد. مطابق نتایج، 17% از دانشجویان تمایل به گذراندن درس آشنایی با محیط زیست دارند. نتایج به دست آمده بر خلاف روند رشد تحصیلی دانشجویان نشان داد که با ارتقای مقطع تحصیلی دانشجویان، سطح دانش زیست محیطی دانشجویان چندان تغییری نمی کند که این می تواند هشداری برای مسئولین دانشگاه باشد تا در جهت بهبود عملکرد دانشگاه در زمینه افزایش آگاهی زیست محیطی دانشجویان که امروزه یکی از مسائل اساسی مورد بحث در دوران صنعتی می باشد گامی بردارند.

  پژوهش حاضر با هدف بررسی ارزیابی اثر بخشی برنامه های درسی رشته های ارتباطات و فناوری اطلاعات (ICT ) و فناوری اطلاعات و ارتباطات (IT ) دانشگاه علمی کاربردی شیراز بر اساس مدل اصلاح شده چشم شایستگی انجام شد.روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش کلیه دانشجویان رشته های فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT ) و فناوری اطلاعات (IT ) دانشگاه علمی کاربردی شهر شیراز در سال 1396 به تعداد 300 نفر بودند که از میان آنها و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی، 170 نفر به عنوان اعضای نمونه انتخاب شدند. به منظور جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده و روایی و پایایی آن به ترتیب با استفاده از تحلیل گویه و آلفای کرونباخ محاسبه شد. داده ها با استفاده از آزمون های آماری تی تک نمونه ای، آزمون فریدمن و تحلیل واریانس طرح های تکراری تحلیل شد. نتایج به دست آمده نشان داد که دانشجویان شایستگی های فنی،  زمینه ای و  ادراکی را در سطحی قابل قبول و شایستگی های رفتاری را پایین تر از حد متوسط ارزیابی کرده اند. همچنین شایستگی های ادراکی،  فنی، زمینه ای و رفتاری به ترتیب دارای اولویت یک تا چهار هستند. از طرفی، بین اهمیت شایستگی های فنی، رفتاری، زمینه ای و ادراکی از نظر دانشجویان مهندسی تفاوت وجود داشت که  آزمون تعقیبی بونفرونی نشان داد که این تفاوت فقط بین دو بعد شایستگی های رفتاری و ادراکی از نظر آماری معنادار است.

  درس ریاضی یکی از دروس مهم در رشته های مهندسی به شمار می رود و در عملکرد تحصیلی دانشجویان تأثیر بسزایی دارد. که برخی از پژوهشگران، ریاضی را راهی برای ورود افراد با استعداد به مهندسی می دانند و از آن به عنوان یکی از علل اُفت تحصیلی یا پیشرفت دانشجویان مهندسی یاد می کنند. هدف پژوهش حاضر بررسی روند حل مسئله ریاضی دانشجویان مهندسی با رویکرد بازتابی بود. جامعه پژوهش با استفاده از نمونه گیری مبتنی بر هدف از میان دانشجویان سه رشته مهندسی عمران، مکانیک و الکترونیک انتخاب شدند که در دانشگاه شهید باهنر کرمان مشغول به تحصیل بودند. داده های پژوهش با استفاده از مصاحبه جمع آوری شدند. در این پژوهش سعی شد تا با استفاده از بازتاب، راه حل های دانشجویان در فرایند حل مسئله ریاضی آنان پرداخته شود. درمجموع، یافته ها حاکی از آن است که بازتاب در قالب سه مقوله (بازتاب قبل از عمل، بازتاب حین عمل و بازتاب بعد از عمل حل مسئله) بر حل مسئله ریاضی دانشجویان مهندسی اثری مثبت  دارد و توانایی حل مسئله ریاضی آنان را بهبود می بخشد.

در سال های اخیر، گزارش های متعددی از گسترش بی انگیزگی دانشجویان مهندسی از سوی استادان دانشگاه های مختلف ارائه شده است. علل این بی انگیزگی ها چیست و چگونه می توان انگیزه دانشجویان را افزایش داد؟ عوامل اثرگذار بر انگیزه می توانند درونی یا بیرونی باشند. خاستگاه انگیزه درونی، همچنان که از نام آن پیداست، درون فرد است؛ در مقابل، کانون انگیزه بیرونی در محیط فرد قرار دارد و به عنوان یک عاملی خارجی وی را به انجام دادن کاری خاص ترغیب می کند. نظر به آنکه انگیزه عاملی اثرگذار بر یادگیری و عملکرد دانشجویان در کلاس است، شناسایی عوامل ایجادکننده بی انگیزگی و کوشش برای برطرف کردن آنها، در موفقیت یادگیری و افزایش کیفیت آموزش نقش چشمگیری خواهد داشت. بدین منظور، یک نظرسنجی دو مرحله ای از دانشجویان مهندسی دانشکده های فنی دانشگاه تهران صورت گرفت و عوامل دارای بیشترین و کمترین تأثیر در بی انگیزگی دانشجویان شناسایی شد. پس از آن، به منظور سنجش اعتبار یافته های این بررسی، نظرسنجی مشابهی در دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی صورت گرفت که آن هم نتایجی مشابه با نظرسنجی قبلی به دست داد. عوامل اثرگذار بر بی انگیزگی، منشأ درون دانشگاهی (برنامه درسی، آموزشگران و محیط آموزشی)، بیرونی و اجتماعی دارند. از میان 27 عامل اثرگذار بررسی شده، خشک و تئوریک بودن دروس، کم بودن فعالیت های عملی و مهارتی و برآورده نشدن انتظارات در دانشگاه اثرگذارترین عوامل درون دانشگاهی در رشد بی انگیزگی دانشجویان مهندسی در دو دانشگاه مورد بررسی شناسایی شدند.

موضوع انگیزش دانشجویان همواره مورد توجه پژوهشگران بوده است. تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر رفتار اخلاقی اساتید بر خودکارآمدی و انگیزش دانشجویان انجام شده است. تحقیق به صورت پیمایشی و در بین دانشجویان دانشگاه زنجان انجام شد. 274 نفر از دانشجویان با استفاده از نمونه گیری در دسترس، در این تحقیق شرکت کردند. داده ها با استفاده از پرسش نامه به صورت حضوری و برخط جمع آوری شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS 22 و AMOS 22 استفاده شد. یافته ها نشان داد که پایبندی اساتید به اخلاق حرفه ای، تأثیر معنی داری بر خودکارآمدی و انگیزش دانشجویان دارد. تأثیر خودکارآمدی بر انگیزش دانشجویان نیز معنی دار بود. به علاوه، خودکارآمدی نقش میانجی را در رابطه بین رفتار اخلاقی اساتید و انگیزش دانشجویان ایفا می کند. نتایج آزمون میانگین نشان داد که تفاوت معنی داری در متغیرهای پژوهش در بین دانشجویان دانشکده های مختلف وجود ندارد. بررسی نسبت بحرانی تفاوت بین مؤلفه ها نشان داد که مدل تحقیق با توجه به جنسیت تفاوت معنی داری ندارد. به علاوه، مدل تحقیق در بین دانشجویان دانشکده های مهندسی و علوم انسانی تفاوت معنی داری با هم نداشت ولی در یک مسیر (تأثیر اخلاق حرفه ای بر انگیزش) بین دانشجویان دانشکده های مهندسی و علوم و دانشجویان دانشکده های علوم انسانی و علوم (تأثیر اخلاق حرفه ای بر خودکارآمدی) معنی دار بود.

 هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش واسطه ای تفکر انتقادی در ارتباط بین ویژگی های شخصیتی و خلاقیت با عملکرد تحصیلی دانشجویان است. روش پژوهش حاضر کاربردی و از نوع همبستگی است. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش، کلیه دانشجویان مهندسی دوره کارشناسی دانشگاه بیرجند بودند که در سال تحصیلی 98-1397 مشغول به تحصیل هستند. با روش نمونه گیری طبقه ای نسبی تعداد 180 دانشجو به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. جهت تحلیل داده ها نیز از نرم افزارهای SPSS, AMOS استفاده شده است. برای گردآوری داده ها، از سه پرسش نامه، مهارت های تفکر انتقادی کالیفرنیا فرم «ب»، پرسش نامه معیار خلاقیت، مقیاس شخصیتی استفاده شد و برای سنجش عملکرد تحصیلی دانش آموزان، معدل کل سال قبل آنها در سال تحصیلی 1396 در نظر گرفته شد. یافته ها نشان داد که ویژگی های شخصیتی بر تفکر انتقادی، خلاقیت بر تفکر انتقادی، ویژگی های شخصیتی بر عملکرد تحصیلی، خلاقیت بر عملکرد تحصیلی و تفکر انتقادی بر عملکرد تحصیلی تأثیر مستقیم و معنی داری دارند و ویژگی های شخصیتی و خلاقیت، به واسطه تفکر انتقادی بر عملکرد تحصیلی تأثیر غیرمستقیم و معنی داری داشته اند. نتایج تحلیل مسیر نیز نمایانگر این بود که مدل مفهومی پژوهش از برازش مناسبی برخوردار است.

 پژوهش حاضر با هدف بررسی و اعتبار یابی مقیاس اخلاق پژوهش در دانشجویان تحصیلات تکمیلی مهندسی صورت پذیرفت. روش پژوهش، توصیفی_ پیمایشی و جامعه آماری شامل تمام دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته های فنی_مهندسی دانشگاه های دولتی تهران، هرمزگان، فردوسی مشهد و گیلان در نیمسال اول سال تحصیلی 1399-1400 بود. با توجه به گستردگی جامعه آماری و ماهیت پژوهش، نمونه ای به حجم 402 نفر در پژوهش شرکت و مقیاس اخلاق پژوهش سیلور (1997) را به صورت الکترونیکی تکمیل نمودند. تحلیل آماری داده ها با نرم افزارهای Spss24 و Lisrel8.5 انجام شد. روایی مقیاس اخلاق پژوهش از دو جنبه محتوایی و سازه مورد قرار گرفت و شاخص های برازش تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که الگوی تأییدی از برازش قابل قبولی برخوردار می باشد  (2843/52 =χ2، 09/0 =RSMEA، 92/0=RFI، 74/0=GFI، 96/0=CFI). در فرایند بررسی اعتبار نیز از روش همسانی درونی و همبستگی هر خرده مقیاس با نمره کل استفاده شد. جهت احراز همسانی درونی، ضرایب آلفای کرونباخ برای کل مقیاس 95/0 و برای چهار خرده مقیاس صداقت شخصی، روش شناسی، تحلیل داده و انتشار به ترتیب 84/0، 74/0، 76/0 و 90/0 به دست آمد. همچنین، ماتریس ضرایب همبستگی بین خرده مقیاس ها با نمره کل اخلاق پژوهش حاکی از روابط درونی قوی و همبستگی مثبت معنادار بود (P< 0/001). 

هدف اصلی این پژوهش، بررسی شایستگی های معناسازی صنعت محور دانشجویان مهندسی است. این پژوهش کیفی با استفاده از روش هفت مرحله ای ساندلوسکی و باروسو انجام شده است. گروه فراترکیب متشکل از سه نفر متخصص برنامه ریزی درسی و یک نفر متخصص در روش پژوهش فراترکیب بود. 107 منبع پژوهشی مرتبط، مبنای تحلیل قرار گرفت که نتیجه آن استخراج 11 مضمون مسئله یابی، موضوع یابی، انتخاب موضوع با هدف یافتن راه حل های جدید، تحلیل نیازهای اطلاعاتی، طراحی و تدوین ساختار جستجوی اطلاعات، اجرای فرایند جستجوی اطلاعات، ارزیابی فرایند جستجوی اطلاعات، تدوین ساختار حل مسئله بر اساس اطلاعات نهایی، اجرای حل مسئله، پیامدهای حل مسئله، تصمیم گیری نهایی در خصوص ساختار حل مسئله است. اعتبار داده ها با استفاده از فنون اعتبارپذیری، انتقال پذیری و همسوسازی داده ها و اعتمادپذیری به داده ها نیز با هدایت دقیق جریان جمع آوری اطلاعات و همسوسازی پژوهشگران تأیید شد. نتایج نشان دادند که معناسازی شایسته برای موفقیت در بسیاری از مشاغل، لازم است و فرد باید در محیطی پرتلاطم و پیچیده و در حالت غیرقطعی، توانایی تصمیم گیری، اقدام و تدوین نقشه عمل را داشته باشد. اساتید می توانند با آموزش معناسازی در فرایند تدریس، خلاقیت خویش را در کلاس درس نشان دهند و هنر تدریس اثربخش را با دانش علمی تلفیق کنند. بر اساس نتایج پژوهش، از یک طرف می تواند تجارب وسیعی را در اختیار برنامه ریزان آموزشی قرار دهد و از طرف دیگر شناسایی مضامین احصاء شده در رویکرد معناسازی، تأثیر به سزایی بر بهبود کیفیت تدریس در حوزه آموزش مهندسی می گذارد که داشتن درک صحیح از این عوامل، برای دانشگاه و نظام آموزش عالی بسیار مهم است.

صنعت نسل چهارم یکی از چالش برانگیزترین موضوعات برای طراحی مهندسی و همچنین برای آموزش عالی است. در این راستا یکی از موضوعات جذاب محافل دانشگاهی و صنعتی ایجاد توانمندی ها، الزامات و شایستگی ها در دانشجویان برای انطباق با این صنعت است. هدف پژوهش حاضر شناسایی شایستگی هایی دانشجویان مهندسی و الزامات آموزش عالی بر اساس رویکرد کیفی با روش فراترکیب است. یافته های پژوهش نشان داد که شایستگی ها و الزامات در ابعاد: 1. شایستگی های دانشجویان مهندسی (توانمندی های فردی، دانش و مهارت تخصصی، توانمندی های اجتماعی، مهارت های فناورانه) 2. الزامات دانشگاهی (الزامات آموزشی 0/4، بسترهای آموزشی، الزامات برنامه درسی، بهسازی اساتید) 3. الزامات غیردانشگاهی (مهارت های راهبردی صنعت 0/4، الزامات بازار کار) 4. توسعه منابع انسانی شناسایی گردید. یافته های مطالعه کنونی می تواند برای برنامه ریزی توسعه رویکردهای جدید در برنامه های درسی آموزش مهندسی مفید باشد.

 هدف از تحقیق پیش رو، بررسی رابطه میان خودکارآمدی ریاضیات، رایانه و علوم با عملکرد تحصیلی دانشجویان رشته های مهندسی بود. این تحقیق از نظر هدف، جزء تحقیقات کاربردی و از نوع توصیفی و همبستگی است. جامعه این تحقیق است شامل کلیه دانشجویان رشته های مهندسی دانشگاه صنعتی اصفهان در سال تحصیلی 1402-1401 و روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای بوده است. پرسش نامه هایی که برای جمع آوری اطلاعات استفاده شده است، شامل پرسش نامه خودکارآمدی ریاضی (MSES)، پرسش نامه خودکارآمدی رایانه ای مورفی، کورو و اوون و پرسش نامه خودکارآمدی علوم هندرسون بوده است. روایی و پایایی این پرسش نامه ها در تحقیقات گذشته تأیید شده است. در این پژوهش روایی این پرسش نامه ها توسط متخصصان موضوعی بررسی و پایایی آن به وسیله آلفای کرونباخ تأیید شده است. داده های حاصل از پرسش نامه ها به وسیله آمار توصیفی مانند میانگین و انحراف معیار و آمار استنباطی، مانند همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه تحلیل شده است. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشانگر این است که خودکارآمدی ریاضیات و رایانه می تواند عملکرد تحصیلی دانشجویان را پیش بینی کند و خودکارآمدی علوم دارای همبستگی با عملکرد تحصیلی است. در این میان خودکارآمدی ریاضیات دارای بیشترین قدرت تبیین عملکرد تحصیلی دانشجویان است و پس از آن به ترتیب خودکارآمدی رایانه و علوم دارای قدرت تبیین عملکرد تحصیلی دانشجویان کارشناسی رشته های مهندسی هستند.

هدف: این پژوهش با هدف تعیین اثر عناصر برنامه درسی پنهان بر مولفه های اخلاق حرفه ای دانشجویان تحصیلات تکمیلی مهندسی انجام شده است.روش پژوهش: روش این پژوهش از نوع همبستگی بوده و جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان مقطع دکتری دانشکده های مهندسی دانشگاه شهید بهشتی در سال 1400 به تعداد321  نفر بود. از این جامعه به روش نمونه گیری تصادفی کوکران تعداد 176 نفر نمونه در نظر گرفته شد. داده های پژوهش از طریق پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری گردید. تجزیه تحلیل آماری با استفاده از نرم افزار SPSS-26 انجام گرفت. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر تحلیل شدند.یافته ها: نتایج مطالعه نشان دهنده رابطه مثبت و معنی دار(0.01>p) بین عناصر برنامه درسی پنهان (شامل آموزشگر، شرکای یادگیری، میدان عمل و سیستم آموزشی) و بعد مسئولیت پذیری اخلاق مهندسی  بوده، همچنین میان تمامی مؤلفه های برنامه درسی پنهان بجز شرکای یادگیری با اخلاق مهندسی رابطه مثبت و معنی داری(0.01>p) وجود دارد و سهم آموزشگر و میدان عمل در پیشبینی میزان اخلاق مهندسی دانشجویان معنی دار است.نتیجه گیری: توجه به این عناصر و مولفه ها می تواند امکان بهبود برنامه درسی پنهان اخلاق مهندسی را فراهم سازد و سهم به سزایی در ارتقای اخلاق حرفه ای دانشجویان مهندسی ایفا کند؛ لذا متولیان آموزش در سطح آموزش عالی مهندسی با برنامه درسی پنهان آگاهانه نقش مهمی می توانند داشته باشند. پژوهش های بیشتر در زمینه برنامه های درسی مهندسی، آینده ای روشن برای این حرفه و جامعه خواهد ساخت.